ΑΡΙΣΟΣΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΗΜΙΟ ΘΕΑΛΟΝΙΚΗ ΑΝΟΙΚΣΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΣΑ ΠΟΤΔΗ ΣΗ ΤΝΟΠΣΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΗ ΚΑΙ ΣΗΝ Q Ενότητα 11: Ο Ματκαίοσ κι ο Λουκάσ ωσ αναγνώςτεσ του Μάρκου Αικατερίνθ Τςαλαμποφνθ
Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται ςε άδειεσ χριςθσ Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπωσ εικόνεσ, που υπόκειται ςε άλλου τφπου άδειασ χριςθσ, θ άδεια χριςθσ αναφζρεται ρθτώσ. 2
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό ζχει αναπτυχκεί ςτα πλαίςια του εκπαιδευτικοφ ζργου του διδάςκοντα. Το ζργο «Ανοικτά Ακαδθμαϊκά Μακιματα ςτο Αριςτοτζλειο Πανεπιςτιμιο Θεςςαλονίκθσ» ζχει χρθματοδοτιςει μόνο τθν αναδιαμόρφωςθ του εκπαιδευτικοφ υλικοφ. Το ζργο υλοποιείται ςτο πλαίςιο του Επιχειρθςιακοφ Προγράμματοσ «Εκπαίδευςθ και Δια Βίου Μάκθςθ» και ςυγχρθματοδοτείται από τθν Ευρωπαϊκι Ζνωςθ (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εκνικοφσ πόρουσ. 3
ΑΡΙΣΟΣΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΗΜΙΟ ΘΕΑΛΟΝΙΚΗ ΑΝΟΙΚΣΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΣΑ Ο Ματθαίος κι ο Λουκάς ως αναγνώστες του Μάρκου
Ο ΜΑΣΘΑΙΟ ΚΙ Ο ΛΟΤΚΑ Ω ΑΝΑΓΝΩΣΕ ΣΟΤ ΜΑΡΚΟΤ
Ειςαγωγικϊ Χαρακτηριςτικϊ ςτοιχεύα τησ αφόγηςησ του Μκ: αμφιςημύα, κενϊ, μυςτικότητα. Οι Μτ και Λκ ερμηνεύουν και ςυμπληρώνουν τον Μκ Περιςςότερο ϋντονα ο Μτ. Ακολουθούν διαφορετικό θεολογικό πρόγραμμα. 6
Σο παρϊδειγμα των θαυμϊτων (1) Κατϊ Μϊρκον: Επιβεβαύωςη τησ διδαςκαλύασ του Ιηςού όχι απολυτοπούηςό τουσ ςύνδεςό τουσ με τη βαςιλεύα του Θεού. ύνδεςη με το μυςτικό του Μεςςύα. Σο μοτύβο τησ πνευματικόσ τυφλότητασ και ϊγνοιασ. Κατϊ Ματθαύον Τπομνηματύζουν τη διδαςκαλύα του Ιηςού. Η εκκληςιολογικό ςημαςύα των θαυμϊτων (μαθητεύα και Εκκληςύα). Θαύματα και πϊςχων Δούλοσ Κυρύου (8,17 12,18-21). Απολογητικόσ χαρακτόρασ των θαυμϊτων. Μετριαςμόσ τησ ςπουδαιότητασ των θαυμϊτων ωσ απϊντηςη ςε χαριςματούχου τησ κοινότητασ. 7
Σο παρϊδειγμα των θαυμϊτων (2) Ιδιαύτερο ενδιαφϋρον για τα θαύματα διαςώζει πολλϊ μοναδικϊ περιςτατικϊ (5,1-11 7,11-17 13,10-17 14,1-6 17,11-19). Τποχώρηςη του μυςτικού του Μεςςύα δεν ϋχει την ύδια θεολογικό βαρύτητα. Ο Ιηςούσ ωσ ο εςχατολογικόσ προφότησ Ηλύασ / Ελιςςαύοσ. Ιςορροπύα μεταξύ θαυμϊτων και διδαςκαλύασ. Αιτύα για την προςϋλκυςη ανθρώπων. Έκφραςη του ελϋουσ του Ιηςού. 8
Παρϊδειγμα 1: ο Πϋτροσ (Μκ) Ο πρώτοσ μαθητόσ (1,16) κι ο τελευταύοσ ςτην αφόγηςη του Μκ (16,7). Ο Πϋτροσ ωσ παρϊδειγμα μαθητού ςτην αφόγηςη του Μκ. Τποβϊθμιςη του ρόλου ςτο Μκ: Σο περιςτατικό ςτην Καιςϊρεια (8,32-33). Ο Πϋτροσ ωσ ϋνασ μαθητόσ που πρϋπει να πιςτϋψει ςτην ανϊςταςη η ςυμβολικό ςημαςύα τησ Γαλιλαύασ. Η κριτικό ςτϊςη του Μκ απϋναντι ςε κϊθε ανθρώπινη ιεραρχύα (9,33-37 10,41-45). 9
Παρϊδειγμα 1: ο Πϋτροσ (Μτ) Απαντϊ ςε 15 επειςόδια του Μτ. ε 5 από αυτϊ εύναι προφανόσ ο αναβαθμιςμϋνοσ ρόλοσ του Πϋτρου (14,28-31 15,15 16,17-19 17,24-27 18,21-22). Ο Πϋτροσ ωσ υπόδειγμα μαθητό. Αντικαθιςτϊ ςε παρϊλληλεσ αφηγόςεισ τουσ ϊλλουσ μαθητϋσ (15,15 18,21). Αντικαθύςταται ςε παρϊλληλεσ αφηγόςεισ από τουσ ϊλλουσ μαθητϋσ (21,20 24,3). Η πϋτρα τησ Εκκληςύασ. Ο πρώτοσ των αποςτόλων (10,2). Η ομολογύα ςτην Καιςϊρεια (16,17-19). 10
Παρϊδειγμα 1: ο Πϋτροσ (Λκ) Ο ρόλοσ τησ κοινότητασ τησ Ιερουςαλόμ ςτο Λκ ο Πϋτροσ ςημαντικό πρόςωπο ςε αυτόν. Ο Πϋτροσ ωσ ςημαντικόσ μαθητόσ (5,9). Ο Πϋτροσ δοκιμϊζεται και ετοιμϊζεται να γύνει ςτύλοσ τησ Εκκληςύασ (22,31 ο μετριαςμόσ τησ προδοςύασ η μετϊνοια 22,61-62 η παρουςύα του ςτον τϊφο 24,11). Σο περιςτατικό ςτην Καιςϊρεια (9,22). 11
Η οικογϋνεια του Ιηςού Η κριτικό ςτϊςη του Ιηςού απϋναντι ςτη βιολογικό οικογϋνεια ςτο Μκ 3,20-21. 31-35. Μτ 12,46-50 ο εκκληςιολογικόσ χαρακτόρασ του κυριακού λογύου. Λκ 8,19-21 μετριαςμόσ τησ ϋντονησ κριτικόσ του Μκ ανοικτό η πιθανότητα να ανόκει κι η φυςικό οικογϋνεια -> Λκ 11,27. 12
Σο κόρυγμα ςτη Ναζαρϋτ Έμφαςη ςτην απόρριψη του Ιηςού Μκ 6,1-6. Σο θϋμα τησ ταπεινόσ καταγωγόσ του. Η ςύγκρουςη με τουσ ςυμπατριώτεσ του. Παρόμοια τϊςη ςτο Μτ 13,53-58. Ο προγραμματικόσ χαρακτόρασ του κηρύγματοσ ςτο Λκ 4,16-30. 13
Η θεραπεύα του επιληπτικού νϋου Οι διαφορϋσ των τριών εκδοχών. Οι ομοιότητεσ τησ αφόγηςησ ςτον Μκ 9,14-29 με το θαύμα τησ κόρησ του Ιαεύρου (5,42-43). Η χρόςη λεξιλογύου τησ ανϊςταςησ. Σο ανοικτό τϋλοσ του Μκ και η ανϊςταςη. 14
Η ανϊςταςη ςτον Μκ και η παρϋμβαςη του Μτ Σο πρόβλημα του απότομου τϋλουσ. Η χειρόγραφη παρϊδοςη. Οι εκδοχϋσ του Μτ και του Λκ. Σο απόκρυφο ευαγγϋλιο Πϋτρου. Οι γυναύκεσ κι ο λύθοσ. Η ιςτορύα των φρουρών κι ο απολογητικόσ χαρακτόρασ τησ αφόγηςησ. Η εμφϊνιςη του αναςτϊντοσ. 15
ημείωμα Αναφοράς Copyright Αριςτοτζλειο Πανεπιςτιμιο Θεςςαλονίκθσ, Τςαλαμποφνθ Αικατερίνθ. «Ο Ματκαίοσ κι ο Λουκάσ ωσ αναγνώςτεσ του Μάρκου». Ζκδοςθ: 1.0. Θεςςαλονίκθ 2015. Διακζςιμο από τθ δικτυακι διεφκυνςθ: http://eclass.auth.gr/courses/ocrs361/. 16
ημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίκεται με τουσ όρουσ τθσ άδειασ χριςθσ Creative Commons Αναφορά - Παρόμοια Διανομι *1+ ι μεταγενζςτερθ, Διεκνισ Ζκδοςθ. Εξαιροφνται τα αυτοτελι ζργα τρίτων π.χ. φωτογραφίεσ, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριζχονται ςε αυτό και τα οποία αναφζρονται μαηί με τουσ όρουσ χριςθσ τουσ ςτο «Σθμείωμα Χριςθσ Ζργων Τρίτων». Ο δικαιοφχοσ μπορεί να παρζχει ςτον αδειοδόχο ξεχωριςτι άδεια να χρθςιμοποιεί το ζργο για εμπορικι χριςθ, εφόςον αυτό του ηθτθκεί. [1] http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/ 17
ΑΡΙΣΟΣΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΗΜΙΟ ΘΕΑΛΟΝΙΚΗ ΑΝΟΙΚΣΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΣΑ Σζλος ενότητας Επεξεργαςία: Φίλιπποσ Γερμάνθσ Θεςςαλονίκθ, Χειμερινό Εξάμθνο 2014-2015
ΑΡΙΣΟΣΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΗΜΙΟ ΘΕΑΛΟΝΙΚΗ ημειώματα
Διατήρηση ημειωμάτων Οποιαδιποτε αναπαραγωγι ι διαςκευι του υλικοφ κα πρζπει να ςυμπεριλαμβάνει: το Σθμείωμα Αναφοράσ το Σθμείωμα Αδειοδότθςθσ τθ διλωςθ Διατιρθςθσ Σθμειωμάτων το Σθμείωμα Χριςθσ Ζργων Τρίτων (εφόςον υπάρχει) μαηί με τουσ ςυνοδευόμενουσ υπερςυνδζςμουσ. 20