ΓΙΑΥΔΙΡΙΗ ΣΗ ΤΠΔΡΣΑΙΚΗ ΚΡΙΗ ΣΑ ΔΠΔΙΓΟΝΣΑ Γξ Κσλ/λνο Γεκεηξαθφπνπινο Δπηκειεηήο Α ΔΣΥ Β Παζνινγηθή Κιηληθή ΑΠΘ Ιππνθξάηεην Ννζνθνκείν Θεζζαινλίθεο
Οξηζκνί ραξαθηεξηζηηθά ππεξηαζηθψλ θξίζεσλ Παξάγνληεο πνπ επεξεάδνπλ ηε ζεξαπεία ησλ ππεξηαζηθψλ θξίζεσλ Φάξκαθα Σπλήζεηο επείγνπζεο ππεξηαζηθέο θαηαζηάζεηο
Η ππεξηαζηθή θξίζε αληηπξνζσπεχεη έλα πνιχ κηθξφ θνκκάηη ζηε κεγάιε δεμακελή ησλ ππεξηαζηθψλ αζζελψλ. Οη αζζελείο κε ππεξηαζηθή θξίζε αληηκεησπίδνπλ άκεζν θίλδπλν γηα ηε δσή ηνπο. Η άκεζε εθαξκνγή αληηππεξηαζηθήο αγσγήο βειηηψλεη ζεκαληηθά ηελ επηβίσζε.
ΟΡΙΜΟΙ Τπεξηαζηθή θξίζε Υξεζηκνπνηείηαη αδηάθξηηα Μεκνλσκέλε πςειή ΑΠ Τπέξηαζε + επείγνπζα θιηληθή νληόηεηα
Αιεζήο ππεξηαζηθή θξίζε Αιεζήο επείγνπζα ππέξηαζε Τςειή ΑΠ (ΑΠ > 180 mm Hg θαη/ή ΓΑΠ > 120 mm Hg) + Βιάβεο δσηηθώλ νξγάλσλ (hypertensive emergency) (hypertensive urgency)
Τπεξεπείγνπζεο ππεξηαζηθέο θαηαζηάζεηο (hypertensive emergency) απαηηείηαη άκεζε πηψζε ηεο ΑΠ κε παξεληεξηθή ρνξήγεζε θαξκάθσλ (ΜΔΘ) εμαηηίαο ηεο πξννδεπηηθήο ή εμειηζζφκελεο βιάβεο ζηα φξγαλα ζηφρνπο Δπείγνπζεο ππεξηαζηθέο θαηαζηάζεηο (hypertensive urgency) θαηαζηάζεηο κε πνιχ κεγάιε αχμεζε ηεο ΑΠ αιιά ρσξίο ζνβαξή ζπκπησκαηνινγία ή εμειηζζόκελε βιάβε ζηα φξγαλα ζηφρνπο, φπνπ ε πηψζε ηεο ΑΠ κπνξεί λα ιάβεη ρψξα ζε ρξνληθφ δηάζηεκα σξψλ, ζπρλά κε αληηππεξηαζηθά θάξκαθα από ηνπ ζηόκαηνο ρνξεγνύκελα.
Με αιεζήο ππεξηαζηθή θξίζε Υξόληα ζνβαξή αιιά αζπκπησκαηηθή ππέξηαζε (βπζόο 0,Ι ή ΙΙ) Απόηνκε αύμεζε ηεο ΑΠ πνπ ζπλνδεύεη ηηο αγρώδεηο θαηαζηάζεηο Φεπδνϋπέξηαζε πζηνιηθή ππέξηαζε ησλ ππεξειίθσλ
Τπεξηαζηθόο αζζελήο: 1. Παξαπνκπή κε αζθάιεηα ζε ηαθηηθή θιηληθή εθηίκεζε 2. Άκεζε ζεξαπεπηηθή παξέκβαζε α) αληηκεηώπηζε ηνπ αζζελνύο ζε ζάιακν βξαρείαο λνζειείαο β) εηζαγσγή θαη λνζειεία ζηελ θιηληθή (επείγοσζα σπέρηαζη) ελδερνκέλσο θαη ζε ζάιακν εληαηηθήο λνζειείαο (σπερεπείγοσζα σπέρηαζη)
Τπεξεπείγνπζεο ππεξηαζηθέο θαηαζηάζεηο 1. Τπεξηαζηθή εγθεθαινπάζεηα 2. Τπέξηαζε κε αγγεηαθό εγθεθαιηθό επεηζόδην αηκνξξαγία έκθξαθην 3. Τπέξηαζε κε νμύ πλεπκνληθό νίδεκα 4. Τπέξηαζε κε νμύ έκθξαγκα κπνθαξδίνπ 5. Αδξελεξγηθή θξίζε 6. Γηαρσξηζηηθό αλεύξπζκα ηεο ανξηήο 7. Δθιακςία
Δπείγνπζεο ππεξηαζηθέο θαηαζηάζεηο 1. Καθνήζεο ππέξηαζε 2. Τπέξηαζε κε ζπκθνξεηηθή θαξδηαθή αλεπάξθεηα 3. Τπέξηαζε κε αζηαζή ζηεζάγρε 4. Πξνεθιακςία 5. Πεξηεγρεηξεηηθή ππέξηαζε
Τπεξαδξελεξγηθά ζύλδξνκα 1. Τπεξδνζνινγία ακθεηακίλεο 2. Αλαζηνιείο ηεο κνλνακηλνμεηδάζεο / ζύλδξνκν ηπξακίλεο 3. ύλδξνκν δηαθνπήο α2 αγσληζηώλ ηύπνπ θινληδίλεο 4. Έθζεζε ζε θνθαΐλε 5. Καηαζηάζεηο παληθνύ
ΔΠΔΙΓΟΤΔ ΤΠΔΡΣΑΙΚΔ ΚΑΣΑΣΑΔΙ Ιδηαίηεξε ζεκαζία έρεη: - ε ρξνληόηεηα ηεο ππέξηαζεο - ε θύζε ηεο βιάβεο ηνπ νξγάλνπ ζηόρνπ - νη ππνθείκελεο παζνινγηθέο θαηαζηάζεηο θαη ΟΥΙ ην ύςνο ηεο ΑΠ ην ΔΠΔΙΓΟΝ θαζνξίδεηαη: -ζνβαξόηεηα ΑΠ θαη -ηαρύηεηα αύμεζεο ΑΠ # -ζπλππάξρνπζα παζνινγηθή θαηάζηαζε
πρλόηεηα ΑΔΔ (1/3) Ομύ πλεπκνληθό νίδεκα (1/5) Τπεξηαζηθή εγθεθαινπάζεηα (16%) Ομεία ζπκθνξεηηθή θαξδηαθή αλεπάξθεηα (14%) Ιζραηκηθά θαξδηαθά επεηζόδηα (12%) Γηαρσξηζηηθό αλεύξπζκα ηεο ανξηήο (2%)
Κλινικές εκδηλώζεις σπερηαζικών κρίζεων ηδηαίηεξα κεγάιε ΑΠ ηαρεία αύμεζε ΑΠ Δκθαλίδνληαη σο: επηδείλσζε ρξφληαο ππέξηαζεο νμεία αχμεζε αξηεξηαθήο πίεζεο ζε πξνεγνπκέλσο λνξκνηαζηθφ άηνκν νμεία ζπεηξακαηνλεθξίηηδα πξνεθιακςία λεθξηθή θξίζε ζθιεξνδέξκαηνο
Κιαζζηθέο ππεξηαζηθέο θξίζεηο ππεξηαζηθή εγθεθαινπάζεηα θαθνήζεο ππέξηαζε (αληαλαθιά κία επηηαρπλφκελε θάζε ζηαζεξήο ππέξηαζεο) (Ομεία ππεξηαζηθή θξίζε) Υξόληα ππέξηαζε απμάλεη ην αλώηαην όξην απηνξύζκηζεο ηεο αηκαηηθήο ξνήο # νμείεο ππεξηαζηθέο θξίζεηο Κίλδπλνο εγθεθαινπάζεηαο αηκνξξαγίαο ζε πνιχ ρακειφηεξα επίπεδα αξηεξηαθήο πίεζεο πξνεθιακςία νμεία ζπεηξακαηνλεθξίηηδα άκεζε ζεξαπεπηηθή αληηκεηώπηζε παξά ηε κέηξηα ΑΠ
Η πςειή ΑΠ ρσξίο νμεία θαξδηαθή λεπξνινγηθή λεθξηθή αγγεηαθή επίπησζε ή απνπζία ππεξαδξελεξγηθνχ ζπλδξφκνπ ΓΔΝ ζπλεπάγεηαη άκεζν θίλδπλν γηα ηνλ αζζελή Οπνηαδήπνηε θαηάζηαζε πξνθαιεί stress άιγνο άγρνο θφβνο ίιηγγνο ππνμπγνλαηκία θαηάζηαζε παληθνχ θηι ΑΠ θαη ηνπ ππεξηαζηθνχ θαη ηνπ λνξκνηαζηθνχ Γηαπίζησζε ηεο αηηίαο παξνδηθήο αύμεζεο ηεο ΑΠ θαηάιιειε αληηκεηώπηζε αλαιγεηηθά αγρνιπηηθά
Ταρεία αλεμέιεγθηε ειάηησζε ΑΠ παξνδηθά δελ σθειεί δπλεηηθά επηθίλδπλε νμχ ηζραηκηθφ εγθεθαιηθφ επεηζφδην νμχ έκθξαγκα κπνθαξδίνπ Ιδηαίηεξε πξνζνρή απαηηείηαη θαηά ηε ρξήζε δηπδξνππξηδηλώλ ηαρείαο δξάζεο ληθεδηπίλε
Δπείγνπζεο ππεξηαζηθέο θαηαζηάζεηο Φνξήγεζε θαξκάθσλ: ηζρπξά ηαρέσο δξψληα iv Δθηίκεζε: θηλδύλνπ νθέινπο θαξκαθεπηηθήο παξέκβαζεο επίπεδν ηαρύηεηα ειάηησζεο ΑΠ θίλδπλνο επηπινθώλ ιόγσ κεγάιεο ειάηησζεο ΑΠ όξην αζθαιείαο ζηαδηαθή ειάηησζε
Παξάγνληεο πνπ θαζνξίδνπλ ηελ ζεξαπεία ηεο επείγνπζαο ππέξηαζεο 1. Ηιηθία 2. Όγθνο πγξώλ ηνπ ζώκαηνο 3. Σαπηόρξνλε αληηππεξηαζηθή αγσγή 4. Γηάξθεηα ππέξηαζεο 5. πλππάξρνπζεο παζνινγηθέο θαηαζηάζεηο επηινγή θαξκάθνπ δνζνινγία νδφο ρνξήγεζεο ζηφρνο ηνπ επηπέδνπ ηεο πίεζεο
Ηιηθία Ιδηαίηεξε πξνζνρή ζηα ειηθησκέλα άηνκα Κίλδπλνο από ηελ ηαρεία πηώζε ηεο ΑΠ ζπρλφηεηα ζηεθαληαίαο θαη εγθεθαιηθήο αγγεηαθήο λφζνπ ηθαλφηεηα απηνξχζκηζεο ηεο αηκαηηθήο ξνήο επαηζζεζία ζηα αληηππεξηαζηθά θάξκαθα ζπζηνιηθή ΑΠ ιφγσ ζθιεξπκέλσλ επαζβεζησκέλσλ αγγείσλ 1. Υξήζε κηθξόηεξσλ ζεξαπεπηηθώλ δόζεσλ 2. Τςειόηεξνο ζηόρνο επηπέδσλ ΑΠ 3. Πξνζεθηηθόηεξε παξαθνινύζεζε
Όγθνο πγξώλ ηνπ ζώκαηνο Φξήζε ηζρπξψλ δηνπξεηηθψλ ηεο αγθχιεο -Καηαζηάζεηο απμεκέλνπ φγθνπ Νεθξνπαξεγρπκαηηθή ππέξηαζε Ομεία ζπεηξακαηνλεθξίηηδα Πξσηνπαζήο ππεξαιδνζηεξνληζκφο Σπκθνξεηηθή θαξδηαθή αλεπάξθεηα -Σε ζπλδπαζκφ κε αγγεηνδηαζηαιηηθά πνπ πξνθαινχλ θαηαθξάηεζε λαηξίνπ # Πξνζνρή: Καηαζηάζεηο ρακεινύ όγθνπ -Σηελ θαθνήζε θάζε ηεο ππέξηαζεο -ζηελ πξνεγνχκελε ρξήζε δηνπξεηηθψλ ζπγρνξήγεζε ηζρπξώλ αγγεηνδηαζηαιηηθώλ Κίλδπλνο ΑΠ Αληηκεηώπηζε: 1 2 L θπζηνινγηθνύ νξνύ θξπζηαινεηδώλ δηαιπκάησλ
Αληηππεξηαζηθή αγσγή Σπλέξγεηα παξφηη δελ ξχζκηζε ηελ ΑΠ ιφγσ αλαζηνιήο αληηξξνπηζηηθψλ κεραληζκψλ ιφγσ ειάηησζεο ηνπ ελδαγγεηαθνχ φγθνπ πλερήο θαη όρη εθάπαμ ρνξήγεζε ηνπ ηαρέσο δξψληνο ππνηαζηθνχ θαξκάθνπ
Γηάξθεηα ππέξηαζεο Υξόληα ππέξηαζε ηξνπνπνηείηαη ε απηνξχζκηζε ηεο αηκαηηθήο ξνήο Ταρεία επάλνδνο ηεο ΑΠ ζε θπζηνινγηθά επίπεδα εγθεθαιηθή ηζραηκία Η εγθεθαιηθή αηκαηηθή ξνή δηαηεξείηαη: λνξκνηαζηθά άηνκα ππεξηαζηθά άηνκα ΜΑΠ 60mmHg ΜΑΠ >120mmHg
πλππάξρνπζα παζνινγηθή θαηάζηαζε Αζθενείς με νεσρολογικές διαηαρατές απνθεχγνληαη θάξκαθα κε θαηαζηαιηηθή δξάζε ζην ΚΝΣ θινληδίλε κεζπιληφπα ξεδεξπίλε κνμνληδίλε Αγγειακή νόζο (εγκεθαλική - ζηεθανιαία) όρη θάξκαθα πνπ πξνθαινχλ απφηνκε ΑΠ ληθεδηπίλε (ιφγσ ηνπ θηλδχλνπ ειάηησζεο ηεο αηκαηηθήο ξνήο πέξαλ ηνπ ζεκείνπ ηεο ζηέλσζεο ή ηεο παξάπιεπξεο θπθινθνξίαο) Μσοκαρδιακή ιζταιμία Διατωριζηικό ανεύρσζμα αορηής όρη θάξκαθα πνπ απμάλνπλ ηε ζπζηαιηηθφηεηα ηνπ κπνθαξδίνπ αληαλαθιαζηηθά κέζσ ηνπ ζπκπαζεηηθνχ
Σξόπνο ρνξήγεζεο αληηππεξηαζηθνύ Per os ή ελδνθιεβίσο (iv) Per os ρνξήγεζε Μεγάιε ΑΠ (θαπηνπξίιε, ληθεδηπίλε) Αθπδαησκέλα άηνκα Λήςε άιισλ αληηππεξηαζηθψλ Αδπλακία ηηηινπνίεζεο αλαζηξνθή απνηειέζκαηνο iv ρνξήγεζε ληηξνπξσζζηθφ λάηξην ληηξνγιπθεξίλε
Φάρμακα ποσ τορηγούνται παρεντερικά στις Επείγοσσες Υπερτασικές Καταστάσεις (ΕΥΚ)
Φάρμακα ποσ τορηγούνται παρεντερικά στις Επείγοσσες Υπερτασικές Καταστάσεις (ΕΥΚ) Νηηξνπξσζζηθό λάηξην Νηηξνγιπθεξίλε Τδξαιαδίλε Φεληνιακίλε Δζκνιόιε Λαβεηαιόιε (Νηθαξδηπίλε) (Κιεβηληηπίλε) (Φελνιδνπάκε) (Δλαιαπξηιάηε)
Νηηξνπξσζζηθό λάηξην Φάιαζε αξηεξηψλ θαη θιεβψλ Διαηηψλεη πξν- θαη κεηαθνξηίν Διαηηψλεη ηηο αλάγθεο ηνπ κπνθαξδίνπ ζε νμπγφλν Διαρηζηνπνηεί ηελ αληαλαθιαζηηθή ηαρπθαξδία πνπ ζπλνδεχεη ηελ αξηεξηαθή δηαζηνιή ηδαληθό ζηε ζηεθαληαία λόζν ηαρεία έλαξμε εχθνιε ηηηινπνίεζε ζρεδφλ θαζνιηθή απνηειεζκαηηθφηεηα Αλεπηζύκεηεο ελέξγεηεο (ζπάληεο, ξπζκόο έγρπζεο 3γ ζε 72hr) α) ηαρεία πηψζε ηεο ΑΠ β) ηνμηθφηεηα ηνπ ζεηνθπαληθνχ αληφληνο δηαηαξαρέο φξαζεο (ακαχξσζε) εκβνέο ψησλ ζχγρπζε ζπαζκνί πξνζεθηηθή παξαθνινύζεζε πξνζηαζία από ην θσο ηαπηόρξνλε ρνξήγεζε Β12
Νηηξνγιπθεξίλε ΑΠ απνηειεζκαηηθά κεηαθνξηίνπ πίεζεο πιήξσζεο αξηζηεξάο θνηιίαο θαηαλάισζεο νμπγφλνπ απφ ην κπνθάξδην Γηα ηζνδύλακε ειάηηωζε ΑΠ ε θαηαλάιωζε νμυγόλνυ πεξηνξίδεηαη ζε κεγαιύηεξν βαζκό κε ηε ληηξνγιυθεξίλε από ό,ηη κε ην ληηξνπξωζζηθό λάηξην θαη ε ζηεθαληαία αηκάηωζε δηαηεξείηαη θαιύηεξα Κύξηα έλδεημε: Σηεθαληαία λφζνο (αζηαζήο ζηεζάγρε, νμχ έκθξαγκα κπνθαξδίνπ) Αξηζηεξή θαξδηαθή αλεπάξθεηα κε ηζραηκία Παξαηεηακέλε ελδνθιέβηα ρνξήγεζε απνπζία ηνμηθφηεηαο θαηλφκελα αλνρήο ζηε δξάζε ηνπ θαξκάθνπ θεθαιαιγία
Τδξαιαδίλε Αγγεηνδηαζηαιηηθφ γηα iv θαη im ρξήζε Με επαλαιακβαλφκελεο δφζεηο Δκθαλίδεη βξαδεία έλαξμε θαη παξαηεηακέλε δηάξθεηα δξάζεο επηηξέπνληαο έηζη ιηγφηεξν εληαηηθή παξαθνινχζεζε. Πξνθαιεί ζεκαληηθή αχμεζε ηεο θαξδηαθήο παξνρήο θαη έηζη πεξηνξίδεηαη ε ρξήζε ηνπ ζηνπο λεαξνχο αζζελείο ζηνπο νπνίνπο ην απμεκέλν θαξδηαθφ έξγν απνθιείεη ηελ πηζαλφηεηα ηεο πξφθιεζεο ζηεθαληαίαο ηζραηκίαο. -Σνβαξή ππέξηαζε ζηελ εγθπκνζχλε -Πξνεθιακςία
Φαηληνιακίλε Με εθιεθηηθφο α-αδξελεξγηθφο απνθιεηζηήο Δλδείμεηο: θαηαζηάζεηο πεξίζζεηο θαηερνιακηλψλ θαηνρξσκνθχηησκα Δζκνιόιε Καξδηνεθιεθηηθφο β-αλαζηνιέαο Ταρέσο κεηαβνιηδφκελνο κε κηθξή εκηπεξίνδν δσήο (πεξίπνπ 9 min). Σπλνιηθή δηάξθεηα δξάζεο πεξίπνπ 30 min Αλαηζζεζία: πξφιεςε ησλ αηκνδπλακηθψλ δηαηαξαρψλ θαηά ηε δηαζσιήλσζε
Λαβεηαιόιε α θαη β-αλαζηνιέαο Αζθαιήο θαη δξαζηηθφο γηα iv ρνξήγεζε bolus ή ζπλερή έγρπζε. Έλαξμε δξάζεο ζε 5 min, δηάξθεηα δξάζεο 3-6 ψξεο. ε όιεο ηηο πεξηπηώζεηο εθηόο ηεο αξηζηεξάο θαξδηαθήο αλεπάξθεηαο. -Οξζνζηαηηθή ππφηαζε -Ναπηία, θλεζκφο, αηκσδίεο -Αλεπηζχκεηεο ελέξγεηεο ησλ β-αλαζηνιέσλ
Δπείγνπζεο ππεξηαζηθέο θαηαζηάζεηο θάξκαθα per os α) α-μδα (θαπηνπξίιε) β) α- θαη β-blockers γ) αληαγσληζηέο δηαχισλ αζβεζηίνπ δ) ζπκπαζεηηθνιπηηθά (θπξίσο ε θινληδίλε) ε) δηνπξεηηθά (θνπξνζεκίδε)
Καπηνπξίιε Δλδείμεηο: φπνπ PRA λεθξαγγεηαθή ππέξηαζε θαθνήζεο ππέξηαζε λεθξηθή θξίζε ζθιεξνδέξκαηνο λεθξηθέο αγγεηίηηδεο κηθξψλ αγγείσλ Γφζε: 10 50 100 mg per os ή ππνγισζζίσο Έλαξμε δξάζεο: 15 έσο 30 min Η απάληεζε εμαξηάηαη απφ ηνλ φγθν ησλ πγξψλ ηνπ ζψκαηνο φγθνο απφηνκε ΑΠ λεθξαγγεηαθή ππέξηαζε
Αληαγσληζηέο δηαύισλ αζβεζηίνπ Διάηησζε ΑΠ κέζσ πεξηθεξηθήο αγγεηνδηαζηνιήο Μνλνιφηη εκθαλίδνπλ αξλεηηθή ηλφηξνπε δξάζε βειηηψλνπλ ηελ αηκνδπλακηθή θαηάζηαζε ηνπ ππεξηαζηθνχ ιφγσ ζεκαληηθήο ειάηησζεο ησλ πεξηθεξηθψλ αληηζηάζεσλ (κεηαθνξηίν) Νηθεδηπίλε (per os ή ππνγισζζίσο) Ταρεία έλαξμε δξάζεο Σρεηηθή αζθάιεηα ( ΑΠ ηνπ χςνπο ηεο ππέξηαζεο) Γελ ππάξρεη ζνβαξφο θίλδπλνο ππφηαζεο Προζοτή! Ταρεία θαη κε ηηηινπνηήζηκε ΑΠ (κπνξεί λα πξνθαιέζεη ή λα επηδεηλψζεη λεπξνινγηθέο δηαηαξαρέο αθφκε θαη αλ επαλαθέξεη ηελ ΑΠ ζηα «θπζηνινγηθά επίπεδα») θαηαζηάζεηο ρακεινχ φγθνπ ιήςε θαη άιισλ αληηππεξηαζηθψλ αληαλαθιαζηηθή δηέγεξζε ζπκπαζεηηθνχ ηαρπθαξδία επηθίλδπλν ζε : ζηεθαληαία λφζν δηαρσξηζηηθφ αλεχξπζκα ανξηήο
Κινληδίλε α 2 -αγσληζηήο απνξξνθάηαη γξήγνξα (έλαξμε δξάζεο ζε 30 min) κέγηζηε δξάζε 2-4 ψξεο ζπλδέεηαη κε ηνπο α 2 -ππνδνρείο θαη ηνπο ππνδνρείο ηεο ηκηδαδνιίλεο ζηνλ εγθέθαιν ελεξγνπνηεί ηνπο ππνδνρείο ησλ νπηνεηδψλ ζηνλ εγθέθαιν ππνηαζηθή δξάζε θαη απνηειεζκαηηθφηεηα ζην ζχλδξνκν ζηέξεζεο ησλ νπηνεηδψλ Αλεπηζύκεηεο ελέξγεηεο: μεξνζηνκία δπζθνηιηφηεηα θαηαζηνιή ηνπ ΚΝΣ Γελ ζπληζηάηαη ζε λεπξνινγηθνχο αζζελείο γηαηί δπζρεξαίλεη ηελ θιηληθή εθηίκεζε ιφγσ θαηαζηνιήο ηνπ ΚΝΣ
Λαβεηαιόιε α θαη β-αλαζηνιέαο Σε σξηαίεο δφζεηο 100-200 mg Γξαζηηθή φζν θαη νη επαλαιακβαλφκελεο δφζεηο ληθεδηπίλεο Γξα βξαδχηεξα θαη πηζαλψο αζθαιέζηεξα θνπξνζεκίδε Απνβνιή πεξίζζεηαο φγθνπ Γηνπξεηηθά Πξφιεςε ηεο θαηαθξάηεζεο λαηξίνπ εμαηηίαο ηεο δξάζεο ησλ αγγεηνδηαζηαιηηθψλ.
Υπεξηαζηθέο θξίζεηο Δπείγνπζεο ππεξηαζηθέο θαηαζηάζεηο
Τπεξηαζηθή εγθεθαινπάζεηα Φαξαθηεξίδεηαη απφ λεπξνινγηθέο δηαηαξαρέο ζην πιαίζην ζνβαξνχ βαζκνχ ππέξηαζεο Απφηνκε αχμεζε ΑΠ είηε ζε θπζηνινγηθά είηε ζε ππεξηαζηθά άηνκα Υπέξβαζε ησλ νξίσλ ησλ κεραληζκψλ απηνξξχζκηζεο εγθεθαιηθήο αηκαηηθήο ξνήο απμεκέλε αηκαηηθή ξνή ππεξδηήζεζε εληνπηζκέλν ή δηάρπην εγθεθαιηθφ νίδεκα πεηερεηψδεηο αηκνξξαγίεο κηθξνέκθξαθηα ηλσδνεηδήο λέθξσζε θαη ζηέλσζε απινχ αξηεξηνιίσλ Ηιηθία Μέζνο όξνο επηπέδσλ ΑΠ
Τπεξηαζηθή εγθεθαινπάζεηα Κιηληθέο εθδειψζεηο: Κεθαιαιγία Υπλειία Καηαηνλία Σπαζκνί Δζηηαθά λεπξνινγηθά ζεκεία Δπξήκαηα απφ ηε βπζνζθφπεζε: νίδεκα ζειήο εμηδξψκαηα βακβαθφκνξθα αηκνξξαγίεο θινγνεηδείο ή γξακκνεηδείο Γηαθνξηθή δηάγλσζε: CT εγθεθάινπ ΑΔΔ Δγθεθαινπάζεηεο (ινηκψδεηο, κεηαβνιηθέο, ηνμηθέο) Θεξαπεία: επάλνδνο ηεο ΑΠ ζηα όξηα απηνξξύζκηζεο ηεο εγθεθαιηθήο αηκαηηθήο ξνήο πηψζε ΑΠ θαηά 20% ηεο ΜΑΠ εληφο 60 ιεπηψλ ληηξνπξσζζηθφ λάηξην ληθαξδηπίλε b-blockers α-μδα (enalaprilat)
Καθνήζεο ππέξηαζε Μεγάιε αύμεζε ΑΠ (ΓΑΠ>120 ή θαη 140 mmhg + αγγεηαθέο βιάβεο α) ακθηβιεζηξνεηδηθέο αηκνξξαγίεο, καιαθά εμηδξψκαηα, νίδεκα νπηηθήο ζειήο β) εγθεθαινπάζεηα γ) έθπησζε ηεο λεθξηθήο ιεηηνπξγίαο ζε ζπλδπαζκφ κε πξσηετλνπξία θαη αηκαηνπξία δ) κηθξναγγεηνπαζεηηθή αηκνιπηηθή αλαηκία ε) Ιλσδνεηδήο λέθξσζε ησλ κηθξψλ αγγείσλ (αξηεξηδίσλ) πνιιψλ νξγάλσλ κε ηδηαίηεξε πξνηίκεζε ζην αγγεηαθφ δίθηπν ηνπ λεθξνχ Πλεπκνληθφ νίδεκα, strain αξηζηεξάο Όξγαλα πνπ πξνζβάιινληαη: Δγθέθαινο Νεθξόο Πάγθξεαο (παγθξεαηίηηδα) Έληεξν (εληεξηθή λέθξσζε)
Καθνήζεο ππέξηαζε Αίηηα: Φξφληα αχμεζε ΑΠ κε ειεγρφκελε ηδηνπαζήο ππέξηαζε Νεθξαγγεηαθή ππέξηαζε Νεθξνπαξεγρπκαηηθή ππέξηαζε Νεθξηθή θξίζε ζθιεξνδέξκαηνο λεθξηθέο αγγεηίηηδεο Φαηνρξσκνθχηησκα ΑΥ απφ αληηζπιιεπηηθά Πξσηνπαζήο ππεξαιδνζηεξνληζκφο Θεξαπεία: Φάξκαθα: Αληηππεξηαζηθά θάξκαθα per os ή iv Η έλαξμε δξάζεο δπλαηφλ λα μεπεξλά ηα 15 30 min Δπηζπκεηφο ζηφρνο ε ηεο ΓΑΠ 100-110 mmhg ζε 24-48 hr αλάινγα κε ηνλ ππεχζπλν παζνθπζηνινγηθφ κεραληζκφ α-μδα α-αλαζηνιείο
Γηαρσξηζηηθό αλεύξπζκα ανξηήο Σπκπηψκαηα: Κιηληθά επξήκαηα: έληνλν ζσξαθηθφ άιγνο θαη / ή ξαρηαιγία κε ή ρσξίο αληαλαθιάζεηο ζην άλσ θνηιηαθφ ηκήκα επξήκαηα ανξηηθήο αλεπάξθεηαο δηαθνξά ζθπγκνχ ζηηο θαξσηίδεο δηαθνξά πίεζεο ζηα άλσ άθξα θχζεκα ανξηηθήο αλεπάξθεηαο ήρνο ηξηβήο πεξηθαξδίνπ
Γηαρσξηζηηθό αλεύξπζκα ανξηήο α/α ζψξαθα: ΗΚΓ: Γηάγλσζε: Θεξαπεία: ζεκεία δηεχξπλζεο κεζνζσξαθίνπ απνπζία πλεπκνληθήο ζπκθφξεζεο πιεπξηηηθή ζπιινγή αηκνπεξηθάξδην θπζηνινγηθφ επξήκαηα ππεξηξνθίαο αξηζηεξάο εηθφλα πεξηθαξδίηηδαο αξλεηηθά ζεκεία γηα νμύ έκθξαγκα α/α ζψξαθα CT ζψξαθα u/s θαξδίαο (ρακειή επαηζζεζία), δηνηζνθάγεην MRI ζψξαθα Άκεζε ειάηησζε ΑΠ ζε θπζηνινγηθά επίπεδα (ΣΑΠ 100-120 mm Hg) Νηηξνπξσζζηθφ + β-απνθιεηζηή iv Μνξθίλε Φεηξνπξγηθή αληηκεηψπηζε
Πλεπκνληθό νίδεκα Θεξαπεία: ρνξήγεζε νμπγόλνπ θνπξνζεκίδε iv (αηκνδηχιηζε, αηκνδηήζεζε ζε ΝΑ) κνξθίλε iv ληηξνγιπθεξίλε iv (ειάηησζε πξν- θαη κεηαθνξηίνπ βειηίσζε ηζραηκίαο απνηειεζκαηηθά) ληηξνπξσζζηθό λάηξην (ειάηησζε πξν- θαη κεηαθνξηίνπ ίζσο θαιχηεξε ειάηησζε ΑΠ) α-μδα iv (enalaprilat) ή per os captopril Ιδηαίηεξε πξνζνρή ζε πλεπκνληθό νίδεκα κε κεγάιε αύμεζε ηεο ΑΠ Αλαδήηεζε δεπηεξνπαζνχο ππέξηαζεο λεθξηθή λφζνο ζηέλσζε λεθξηθήο άκθσ
Αδξελεξγηθέο θξίζεηο Υαξαθηεξίδνληαη από αηθλίδηα αύμεζε ηνπ ζπκπαζεηηθνύ ηόλνπ Αύμεζε ησλ θαηερνιακηλώλ ηνπ πιάζκαηνο απφηνκε δηαθνπή θινληδίλεο κεγάιεο δφζεηο α-αγσληζηψλ αιιειεπίδξαζε αλαζηνιέσλ κνλνακηλνμεηδάζεο κε ηξνθέο πινχζηεο ζε ηπξακίλε θαηνρξσκνθχηησκα Σχλδξνκν ζηέξεζεο αιθνφιεο Υπεξβνιηθή δφζε ακθεηακίλεο Φξήζε θνθαΐλεο Αληηδξάζεηο παληθνχ Θεξαπεία: ρνξήγεζε α- ή θαη β-αλαζηνιέσλ Φαηνρξσκνθχηησκα: θαηληνιακίλε + β-απνθιεηζηήο ιακπεηαιφιε Κξίζεηο παληθνχ: εξεκηζηηθφ Σχλδξνκν ζηέξεζεο αιθνφιεο: β-αλαζηνιέαο ή θινληδίλε
Ομέα ζηεθαληαία ζύλδξνκα Απμεκέλε αξηεξηαθή πίεζε: πξνυπάξρνπζα ππέξηαζε άιγνο ΑΠ > 165/95 mmhg θίλδπλνο ελδνθξαληαθήο αηκνξξαγίαο θαηά ηελ ηλνδφιπζε ΑΠ > 180/110 mmhg αληέλδεημε ηλνδφιπζεο Θεξαπεία: ληηξνγιπθεξίλε β-αλαζηνιείο α-μδα
Αγγεηαθά εγθεθαιηθά επεηζόδηα Η ήπηα ππέξηαζε δελ πξέπεη λα ζεξαπεχεηαη, ηδηαίηεξα ζε αζζελείο κε ρξφληα ππέξηαζε θαη ηζραηκηθό εγθεθαιηθό επεηζόδην Σηαδηαθή ειάηησζε ηεο ΑΠ ζε επίπεδα πνπ δελ επεξεάδνπλ ηελ εγθεθαιηθή αηκάησζε Αηκνξξαγηθό ΑΔΔ: ΑΠ θνληά ζηα θπζηνινγηθά επίπεδα απνθπγή ηεο επέθηαζεο ηεο αηκνξξαγίαο Θεξαπεία: Νηηξνπξσζζηθό λάηξην Λακπεηαιόιε (Νηθαξδηπίλε) α-μδα (enalaprilat)
Τπέξηαζε ζηελ θύεζε Πξνεθιακςία Δθιακςία Πξνυπάξρνπζα ππέξηαζε Πξνεθιακςία πνπ αλαπηχζζεηαη ζε πξνυπάξρνπζα ππέξηαζε Υπέξηαζε ηεο θχεζεο
Ταμηλφκεζε ΑΠ ζηελ θχεζε Φπζηνινγηθή < 140 / 90 Ήπηα κέηξηα ππέξηαζε 140 159 / 90-99 Σνβαξή ππέξηαζε 160/110 mmhg
Πξνεθιακςία Γηαγλσζηηθά θξηηήξηα Σπζηνιηθή ΑΠ 140 mmhg ή Γηαζηνιηθή ΑΠ 90 mmhg θαη Πξσηετλνπξία 0.3 g ζε νχξα 24/ψξνπ
Προεκλαμψία Απνθεύγνπκε αληηππεξηαζηθή ζεξαπεία γηα ηελ ήπηα έσο κέηξηα ππέξηαζε (Grade 2B). Γελ ππάξρνπλ απνδεδεηγκέλα νθέιε γηα ηε κεηέξα ή ην έκβξπν, εθηφο απφ ηε κείσζε ηνπ θηλδχλνπ γηα ηε ζνβαξή ππέξηαζε θαη ππάξρεη θίλδπλνο γηα πηζαλέο αλεπηζχκεηεο ελέξγεηεο ζην έκβξπν πληζηάηαη ζεξαπεία ηεο ζνβαξήο ππέξηαζεο (Grade 1Β). Ο ζηφρνο ηεο ζεξαπείαο είλαη ε πξφιεςε εγθεθαιηθψλ επηπινθψλ ζηε κεηέξα. Έλαξμε αληηππεξηαζηθήο ζεξαπείαο ζε ελήιηθεο γπλαίθεο κε ζπζηνιηθή 150 mm Hg θαη δηαζηνιηθή 100 mmhg. Θεξαπεία ζε ρακειόηεξν όξην ζηηο λεψηεξεο γπλαίθεο ησλ νπνίσλ ε αξηεξηαθή πίεζε ήηαλ ρακειή, θαη ζε απηέο κε ζπκπηψκαηα πνπ κπνξνχλ λα απνδνζνχλ ζε απμεκέλε αξηεξηαθή πίεζε (π.ρ. θεθαιαιγία, νπηηθέο δηαηαξαρέο, δπζθνξία ζην ζηήζνο).
iv Λακπεηαιφιε Υδξαιαδίλε pos Μεζπιληφπα Λακπεηαιφιε Νηθεδηπίλε Προεκλαμψία - θεραπεία Σηφρνο αξηεξηαθήο πίεζεο: ζπζηνιηθή πίεζε 140 έσο 150 mmhg θαη δηαζηνιηθή πίεζε 90 έσο 100 mmhg.
Εκλαμυία Δκθάληζε γεληθεπκέλσλ ηνληθνθισληθψλ ζπαζκψλ ή θψκαηνο ζε έγθπν κε πξνεθιακςία θαη απνπζία άιισλ λεπξνινγηθψλ εθδειψζεσλ Θεξαπεία: άκεζνο ηνθεηόο iv Λακπεηαιφιε, Υδξαιαδίλε Θεηηθφ καγλήζην
Συμπερασματικά Οη ππεξηαζηθέο θξίζεηο απαηηνχλ αθξηβή δηάγλσζε θαη άκεζε αληηκεηψπηζε Αλάινγα κε ηε ζνβαξφηεηα ηεο βιάβεο ησλ νξγάλσλ πνπ ζπκκεηέρνπλ Με θάξκαθα πνπ δξνπλ ηαρέσο είηε pos είηε iv ρνξεγνχκελα Με ζηφρν ηελ ηηκή ηεο ΑΠ πνπ ζα ζηακαηήζεη ηελ εμέιημε ησλ ππνθείκελσλ βιαβψλ θαη δελ ζα δηαηαξάμεη ηελ αηκαηηθή ξνή ζηα δσηηθά φξγαλα