Η Νομισματική Προσέγγιση Καθ. Γιώργος Αλογοσκούφης
Η Νομισματική Προσέγγιση Βάση της νομισματικής προσέγγισης είναι το λεγόμενο νομισματικό υπόδειγμα, το οποίο προσδιορίζει τους παράγοντες που επηρεάζουν μακροχρόνια τις ονομαστικές ισοτιμίες. Η βασική νομισματική προσέγγιση υποθέτει ότι υπάρχει πλήρης ευκαμψία των τιμών και επικεντρώνεται στις συνθήκες ισορροπίας της αγοράς χρήματος. Ενα βασικό συστατικό χαρακτηριστικό της νομισματικής προσέγγισης είναι η ιδέα της ισοδυναμίας των αγοραστικών δυνάμεων η οποία πρόερχεται από τις αρχές του 19ου αιώνα, και μπορεί κανείς να τη βρει στα γραπτά του Ricardo.
Η Ισοδυναμία των Αγοραστικών Δυνάμεων Η ιδέα της ισοδυναμίας των αγοραστικών δυνάμεων αναβίωσε με τον Cassel στο μεσοπόλεμο. Η προσέγγιση του Cassel ξεκινά με την παρατήρηση ότι η συναλλαγματική ισοτιμία είναι η σχετική τιμή δύο νομισμάτων. Από τη στιγμή που η αγοραστική δύναμη του εγχωρίου νομίσματος είναι 1/P, όπου P είναι το εγχώριο επίπεδο τιμών, και η αγοραστική δύναμη του ξένου νομίσματος είναι 1/P*, όπου P* είναι το ξένο επίπεδο τιμών, η σχετική τιμή των δύο νομισμάτων θα πρέπει να αντανακλά τις σχετικές αγοραστικές τους δυνάμεις.
Η Ισοδυναμία των Αγοραστικών Δυνάμεων Σύμφωνα με την θεώρηση αυτή, θα πρέπει να ισχύει, S=P/P* ή, σε λογαριθμική μορφή, s=p- p* όπου s=lns, p=lnp, p*=lnp*
Συστατικά της Νομισματικής Προσέγγισης Ισοδυναμία των Αγοραστικών Δυνάμεων (Νόμος της Μιας Τιμής) Ακάλυπτη Ισοδυναμία των Επιτοκίων Συνεχής Ισορροπία στην Αγορά Χρήματος Πλήρης Ευκαμψία των Τιμών
Ανάλυση σε Καθεστώς Σταθερών Ισοτιμιών Σε καθεστώς σταθερών ισοτιμιών, η νομισματική προσέγγιση καθορίζει τις κινήσεις του (βασικού) ισοζυγίου πληρωμών. Εάν αυξηθεί το διεθνές επίπεδο τιμών, το εγχώριο εισόδημα και η ονομαστική ισοτιμία (υποτίμηση), ή αν μειωθούν τα διεθνή επιτόκια, τότε αυξάνεται η ζήτηση χρήματος, και αυτό, για δεδομένες εγχώριες πιστώσεις, προκαλεί αύξηση των συναλλαγματικών διαθεσίμων. Η αύξηση των συναλλαγματικών διαθεσίμων θα επέλθει μέσω πλεονασμάτων στο ισοζύγιο πληρωμών. Εάν υπάρξει εγχώρια πιστωτική επέκταση, τότε το μόνο αποτέλεσμα θα είναι απώλεια συναλλαγματικών διαθεσίμων, καθώς η ζήτηση χρήματος δεν θα έχει μεταβληθεί, και θα υπάρξουν εκροές προς το εξωτερικό και ελλείμματα στο ισοζύγιο πληρωμών.
Ανάλυση σε Καθεστώς Κυμαινομένων Ισοτιμιών Μία αύξηση της προσφοράς χρήματος, μέσω εγχώριας πιστωτικής επέκτασης, καθώς και μία αύξηση των διεθνών επιτοκίων οδηγεί σε υποτίμηση του νομίσματος. Η υποτίμηση αυτή αυξάνει το εγχώριο επίπεδο τιμών. Μία αύξηση του εγχωρίου εισοδήματος ή του διεθνούς επιπέδου τιμών προκαλεί ανατίμηση του νομίσματος. Η ανατίμηση αυτή στην περίπτωση της αύξησης του εγχωρίου εισοδήματος μειώνει το εγχώριο επίπεδο τιμών, ώστε να αυξηθεί η πραγματική προσφορά χρήματος, στη δε περίπτωση της αύξησης του διεθνούς επιπέδου τιμών εξουδετερώνει τις επιπτώσεις αυτής της αύξησης στο εγχώριο επίπεδο τιμών.
Αδυναμίες της Νομισματικής Προσέγγισης Πρώτον, η ισοδυναμία των αγοραστικών δυνάμεων δεν φαίνεται να ισχύει. Οι πραγματικές ισοτιμίες παρουσιάζουν διακυμάνσεις, που σχετίζονται θετικά και στενά με τις διακυμάνσεις των ονομαστικών ισοτιμιών. Δεύτερον, αντί για το ισοζύγιο πληρωμών και το εξωτερικό χρέος επικεντρώνεται (όταν υπάρχουν σταθερές ισοτιμίες) στο βασικό ισοζύγιο. Τρίτον, η πλήρης ευκαμψία των τιμών είναι ακραία υπόθεση, εκτός από περιόδους υπερπληθωρισμού.
Μετεξελίξεις της Νομισματικής Προσέγγισης Μία παραλλαγή του υποδείγματος του Dornbusch αποτελεί σημαντική μετεξέλιξη και της νομισματικής προσέγγισης. Αντί για πλήρως εύκαμπτες τιμές, υποθέτει ότι το επίπεδο των τιμών προσαρμόζεται σταδιακά ώστε να ικανοποιήσει την ισοδυναμία των αγοραστικών δυνάμεων. Θεωρίες και υποδείγματα του προσδιορισμού της πραγματικής ισοτιμίας ισορροπίας μπορούν να συνδυαστούν με τη νομισματική προσέγγιση, σε μία γενικότερη προσέγγιση που να μην βασίζεται στην ισοδυναμία των αγοραστικών δυνάμεων.
Ονομαστική και Πραγματική Ισοτιμία $/
Ισορροπία στο Νομισματικό Υπόδειγμα με Σταδιακή Προσαρμογή του Επιπέδου Τιμών s s=0 p=0 E s E 45º p* p E p
Αύξηση της Προσφοράς Χρήματος και Υπεραντίδραση της Ισοτιμίας s s=0 p=0 s 0 E 0 s E' E' E s E 45º p* p E p E' p
Δυναμική Πορεία Ονομαστικής Ισοτιμίας και Επιτοκίων μετά μία Νομισματική Επέκταση s s 0 s E' s E p t 0 Χρόνος t p E' p E i t 0 Χρόνος t i* i 0 t 0 Χρόνος t
Δυναμική Πορεία Ονομαστικής και Πραγματικής Ισοτιμίας μετά μία Νομισματική Επέκταση s s 0 s E' s E t 0 Χρόνος t s+p*-p 0 t 0 Χρόνος t
Η Προσαρμογή σε μία Μόνιμη Αύξηση του Διεθνούς Επιπέδου Τιμών s s=0 p=0 s E E p* s E' E' 45º p* p*' p E p
Συμπεράσματα για τη Νομισματική Προσέγγιση Η κεϋνσιανή προσέγγιση, με πλήρη ακαμψία των τιμών, και η νομισματική προσέγγιση, με πλήρη ευκαμψία των τιμών, υπό μία έννοια, αποτελούν αντιδιαμετρικές προσεγγίσεις στην προσαρμογή του ισοζυγίου πληρωμών και των συναλλαγματικών ισοτιμιών. Αν υποτεθεί ότι το επίπεδο τιμών προσαρμόζεται σταδιακά, τότε οι προσεγγίσεις αυτές μπορούν να συμβιβασθούν και έχουν παρόμοιες προβλέψεις. Πρόβλημα και στις δύο προσεγγίσεις είναι ότι δεν έχουν επαρκώς θεμελιωμένα μικροοικονομικά θεμέλια. Η σύγχρονη διαχρονική θεώρηση της μακροοικονομικής ισορροπίας αντιμετωπίζει σε μεγάλο βαθμό αυτές τις αδυναμίες.