ΤΥΔΣΗΖ ΜΔΣΡΖΔΧΝ PM 10 ΑΠΟ ΣΟ ΓΗΚΣΤΟ ΣΑΘΜΧΝ ΜΔΣΡΖΖ ΣΟΤ ΠΑΝΔΠΗΣΖΜΗΟΤ ΘΔΑΛΗΑ ΣΟ ΒΟΛΟ ΣΟ 2011 Ολσμπία Εώγοσ και Αναζηάζιος ηαμαηέλλος Δξγαζηήξην Θεξκνδπλακηθήο & Θεξκηθώλ Μεραλώλ, Σκήκα Μεραλνιόγσλ Μεραληθώλ, Πνιπηερληθή ρνιή Παλεπηζηεκίνπ Θεζζαιίαο, 38334 Βόινο Email: stam@uth.gr ΠΔΡΗΛΖΦΖ ηελ παξνύζα εξγαζία ζπλνςίδνληαη ηα πξώηα απνηειέζκαηα από ηε ιεηηνπξγία ηνπ δηθηύνπ 3 ζηαζκώλ κέηξεζεο αησξνύκελσλ ζσκαηηδίσλ PM 10 ηνπ Παλεπηζηεκίνπ Θεζζαιίαο ζην Βόιν. Η εγθαηάζηαζε ηνπ δηθηύνπ έγηλε ζηηο αξρέο ηνπ 2011, κεηά από έμη ρξόληα παξαθνινύζεζεο ηεο ζσκαηηδηαθήο ξύπαλζεο ηνπ Βόινπ από ην ζηαζκό ηνπ Πεδίνπ Άξεσο. Ο ζηόρνο ηεο αλάπηπμεο ηνπ δηθηύνπ είλαη λα δώζεη πηό αληηπξνζσπεπηηθή εηθόλα ηεο ζσκαηηδηαθήο ξύπαλζεο θαη ζε ζπζρέηηζε κε ηα κεηεσξνινγηθά δεδνκέλα, λα καο δώζεη πιεξνθνξίεο ζρεηηθά κε ηελ πξνέιεπζε ησλ επεηζνδίσλ ξύπαλζεο θαη ηελ επίδξαζε ηνπ κηθξν-θιίκαηνο ηνπ Βόινπ ζε απηά. Δπηπιένλ ζηόρνο ήηαλ λα αμηνινγεζεί ε απνηειεζκαηηθόηεηα ηεο ρξήζεο ρακεινύ θόζηνπο νξγάλσλ κέηξεζεο πνπ βαζίδνληαη ζηε ζθέδαζε ηνπ θσηόο. Η ζπζρέηηζε ησλ κεηξήζεσλ ησλ 3 ζηαζκώλ γηα ην 2011 κε ηα κεηεσξνινγηθά δεδνκέλα, αμηνινγεί ηελ επίδξαζε ηεο ζεξκνθξαζίαο, πγξαζίαο, ηαρύηεηαο θαη δηεύζπλζεο ηνπ αλέκνπ ζηα επίπεδα ησλ αησξνύκελσλ ζσκαηηδίσλ ζηνπο 3 ζηαζκνύο. Δπηβεβαηώλεηαη ε αξλεηηθή ζπζρέηηζε ησλ PM 10 κε ηε ζεξκνθξαζία πεξηβάιινληνο, θαζώο θαη ε ζεηηθή ζπζρέηηζε κε ηε ζρεηηθή πγξαζία. Υακειέο ζπγθεληξώζεηο PM 10 ζπζρεηίδνληαη κε Αλαηνιηθνύο ΝΑ αλέκνπο θαη πςειέο ζπγθεληξώζεηο κε Β-ΒΓ αλέκνπο. Η εκεξήζηα δηαθύκαλζε ησλ PM 10 αθνινπζεί αληίζηνηρν pattern θαη ζηνπο 3 ζηαζκνύο κε αηρκέο κεηαμύ 09:00-10:00 θαη 23:00-24:00. Λέξεις Κλειδιά: Particulate matter, PM 10 Monitoring, Air Quality, Statistical analysis. 1. ΔΗΑΓΧΓΖ Η ζσκαηηδηαθή ξύπαλζε απνηειεί ζεκαληηθό πξόβιεκα ζε αξθεηέο ειιεληθέο πόιεηο, ρσξίο λα εμαηξείηαη θαη ν Βόινο παξά ηε γεληθά θαιή πεξηβαιινληηθή εηθόλα ηνπ [1-4]. Μεηά ην 1998 παξαηεξήζεθε ζεκαληηθή επέλδπζε από ην Τπνπξγείν Πεξηβάιινληνο ζηε βειηίσζε ηεο παξαθνινύζεζεο ηεο αηκνζθαηξηθήο ξύπαλζεο ζηηο κεγάιεο πόιεηο, θαη από ην 2001 ν ζηαζκόο κέηξεζεο ηεο Πεξηθεξεηαθήο Δλόηεηα Μαγλεζίαο (ρήκα 1a) θαηαγξάθεη θαη ηα PM 10 (όξγαλν κέηξεζεο beta attenuation mass measurement ). Όκσο ε δηαρείξηζε ησλ ζσκαηηδηαθώλ εθπνκπώλ από ηελ θπθινθνξία, ηηο ζεξκάλζεηο, ηε βηνκεραληθή δξαζηεξηόηεηα θαη άιιεο πεγέο όπσο θαύζε ζθνππηδηώλ θαη βηνκάδαο ζηελ επξύηεξε πεξηνρή, πεξηνξίδεηαη από ηελ ειιηπή γλώζε ηεο κεηαθίλεζεο θαη δηάρπζεο ηνπ αεξνδόι ζηελ κεζαία θαη κηθξή θιίκαθα ζην πνιενδνκηθό ζπγθξόηεκα. Αληαπνθξηλόκελνη ζηελ απμαλόκελε πεξηβαιινληηθή επαηζζεζία ησλ πνιηηώλ ηνπ Βόινπ, μεθηλήζακε ζην Σκήκα Μεραλνιόγσλ Μεραληθώλ ηνπ ΠΘ αξρηθέο δηεξεπλήζεηο κε θνξεηό όξγαλν ην 2002, θαη εγθαηαζηήζακε ζην campus ηνπ Πεδίνπ Άξεσο (ρήκα 1a) έλα ζηαζκό κέηξεζεο PM 10 κε όξγαλν ρακεινύ θόζηνπο (TSI Dusttrak 8520), ν νπνίνο δεκνζηεύεη ηηο εκεξήζηεο κεηξήζεηο ζε εηδηθή ηζηνζειίδα. Με βάζε ηελ εκπεηξία από ηε ιεηηνπξγία ηνπ ζηαζκνύ ζηελ πεξίνδν 2005-2010 [4], θαη αμηνπνηώληαο θνλδύιηα ηεο Δπηηξνπήο Δξεπλώλ ΠΘ επεθηείλακε ζε δίθηπν 3 ζηαζκώλ κέηξεζεο PM 10 εγθαζηζηώληαο επηπιένλ ζηαζκνύο ζην θηίξην Παπαζηξάηνπ θαη ζην πγθξόηεκα ηνπ Φπηόθνπ, θαιύπηνληαο πιεξέζηεξα ην πνιενδνκηθό ζπγθξόηεκα Βόινπ Ν. Ισλίαο (ρήκα 1a).
τήμα 1. Θέζε ησλ 3 ζηαζκώλ κέηξεζεο ηνπ δηθηύνπ ηνπ ΠΘ (a) θαη δείγκα νζόλεο ηεο ηζηνζειίδαο www.pm10.uth.gr όπνπ δεκνζηεύνληαη ηα εκεξήζηα απνηειέζκαηα (b) Σα εκεξήζηα απνηειέζκαηα ησλ κεηξήζεσλ δεκνζηεύνληαη ζε εηδηθή ηζηνζειίδα (ρήκα 1b). H επηινγή ησλ νξγάλσλ κέηξεζεο (DustΣrak ΙΙ 8530[5]) βαζίζηεθε ζην ρακειό θόζηνο πξνκήζεηαο/ ζπληήξεζεο θαη ηηο δπλαηόηεηεο δηθηύσζεο ησλ νξγάλσλ, πνπ ειέγ-ρνληαη από θεληξηθό Η/Τ. Ο ζηαζκόο Πεδίνπ Άξεσο πεξηιακβάλεη θαη κεηεσξνινγηθό ζηαζκό. 2. ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΗ ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΗΑ ΜΔΣΡΖΔΧΝ Η πξνζεθηηθή εμέηαζε ησλ επίζεκσλ νξγάλσλ κέηξεζεο PM 10, (Tapered Element Oscillating Microbalance (TEOM), είηε Beta Attenuation Mass (BAM)), πνπ έρνπλ πςειό θόζηνο αγνξάο/ ζπληήξεζεο, απαηηήζεηο γηα θιηκαηηδόκελν ρώξν, ρξνληθή αλάιπζε ηεο ηάμεο ηεο 1 h [6], καο νδήγεζε ζε όξγαλα ρακεινύ θόζηνπο πξνκήζεηαο θαη ζπληήξεζεο [6], όπσο ην DustTrak, πνπ δίλεη κία ελδεηθηηθή κέηξεζε γηα ηα PM 10, κε πςειή ρξνληθή αλάιπζε (1s), θαη ζπζρεηίδεηαη πνιύ θαιά κε ηηο κεηξήζεηο ησλ επίζεκσλ νξγάλσλ, εθόζνλ βαζκνλνκεζεί θαηάιιεια [7, 8]. Οη κεηξήζεηο απηέο δελ είλαη κεηξήζεηο κάδαο, αιιά proxy κεηξήζεηο πνπ βαζίδνληαη ζηελ κέηξεζε ηνπ αξηζκνύ ζσκαηηδίσλ κέζσ 90 o laser light scattering, πνπ κεηαηξέπεηαη ζε κάδα ζσκαηηδίσλ κέζσ θαηάιιειεο βαζκνλόκεζεο γηα ην ζπγθεθξηκέλν είδνο αεξνδόι. Δίλαη πεξηζζόηεξν επαίζζεηα ζηα κηθξόηεξεο δηακέηξνπ ζσκαηίδηα, εμαηηίαο ηεο θύζεο ηεο ζθέδαζεο ηνπ θσηόο από αεξνδόι [9], αιιά θαη ζε ζπλζήθεο πςειήο ζρεηηθήο πγξαζίαο (νκίριε). Όζνλ αθνξά ην κεηεσξνινγηθό ζηαζκό πνπ είλαη εγθαηεζηεκέλνο ζην Πεδίν ηνπ Άξεσο, απηόο είλαη ν Global Water GL400. Σν ινγηζκηθό NI Labview ρξεζηκνπνηείηαη ηόζν γηα ηελ ιήςε, επεμεξγαζία θαη δεκνζίεπζε ησλ δεδνκέλσλ κεηξήζεσλ ησλ 3 ζηαζκώλ όζν θαη ησλ κεηεσξνινγηθώλ δεδνκέλσλ [4]. Σα δεδνκέλα απνζεθεύνληαη κε αλάιπζε 5-ιέπηνπ, ζε εκεξήζην αξρείν. Καηά ηελ κεηέπεηηα επεμεξγαζία ηνπο ρξεζηκνπνηνύληαη θαζηεξσκέλεο ηερληθέο εληνπηζκνύ/ δηόξζσζεο ζθαικάησλ, όπσο FFT, signal filtering θηι, βι. [4]. τήμα 2. Δμέιημε εηήζησλ κέζσλ ηηκώλ PM 10 θαη αξηζκνύ εκεξώλ ππέξβαζεο ηνπ νξίνπ ησλ 50 κg/m 3 ζην Βόιν από ην 2002: station O θαη 2 ζηαζκνί ηνπ δηθηύνπ ηνπ ΠΘ (A, B).
Πξίλ μεθηλήζνπκε ηελ παξνπζίαζε ησλ κεηξήζεσλ γηα ην 2011-12, παξαζέηνπκε κηα ζύληνκε εηθόλα ηεο εμέιημεο ησλ ζπγθεληξώζεσλ PM 10 ζην Βόιν ζην δηάζηεκα 2002-2010, ζην ρήκα 2. Παξαηεξνύκε όηη πξηλ από ην 2006 ππήξραλ πςειά επίπεδα PM 10 πνπ μεπεξλνύζαλ ην όξην ησλ 40 κg/m 3 ζηελ εηήζηα κέζε ηηκή (Οδεγία 1999/30/EC [10]). Σαπηόρξνλα είρακε πςειό αξηζκό εκεξώλ ππέξβαζεο ηνπ νξίνπ ησλ 50 κg/m 3 ζηελ εκεξήζηα κέζε ηηκή. εκεηώλεηαη όηη ε λέα Οδεγία 2008/50/EC [11] πνπ ελνπνηεί ηελ πξνϋπάξρνπζα Ννκνζεζία όζνλ αθνξά ηελ πνηόηεηα ηνπ αέξα, δηαηεξεί ηα παξαπάλσ όξηα ζηα PM 10, ελώ εηζάγεη όξηα θαη γηα ηα PM 2.5 (fine particles), ηα νπνία ζα πξέπεη λα αξρίζνπκε λα παξαθνινπζνύκε επίζεο ζπζηεκαηηθά. ηαδηαθά δε εηζάγνληαη πην απζηεξά όξηα θαη γηα ηα PM 10 (28 κg/m 3 όξην γηα ηελ εηήζηα κέζε ηηκή, 35 κg/m 3 γηα ηελ 24-σξε, θαη πάιη κε κέγηζην αξηζκό 35 εκεξώλ ππέξβαζεο ην ρξόλν). τήμα 3. Ρνδνγξάκκαηα αλέκσλ γηα ην ζηαζκό ηνπ Πεδίνπ Άξεσο (άλσ αξηζηεξά) θαη ξνδνγξάκκαηα PM 10 γηα ηνπο ζηαζκνύο Πεδίνπ Άξεσο (άλσ δεμηά), Παπαζηξάηνπ (θάησ αξηζηεξά) θαη Φπηόθνπ (θάησ δεμηά) Ήδε από ην 2007, παξαηεξνύκε ζεκαληηθή ηάζε κείσζεο ηόζν ζηελ εηήζηα κέζε ηηκή πνπ ζηαζεξνπνηείηαη πιένλ θάησ από ην όξην ησλ 40 κg/m 3 όζν θαη ηνπ αξηζκνύ εκεξώλ ππέξβαζεο ησλ 50 κg/m 3 πνπ ζηαζεξνπνηνύληαη ζηηο 60 εκέξεο ην ρξόλν. Η ζπζρέηηζε κεηαμύ ησλ κεηξήζεσλ ησλ δύν ζηαζκώλ κέηξεζεο Ο θαη Α ήηαλ πνιύ θαιή γηα ηα έηε 2005, 2006 θαη 2007 [4]. Από ηα ηέιε ηνπ 2008 θαη ην 2009 ν επίζεκνο ζηαζκόο έδηλε ζπζηεκαηηθά πεξηζζόηεξεο εκέξεο ππέξβαζεο ηνπ νξίνπ ησλ 50 κg/m 3. Η κείσζε ησλ επηπέδσλ PM 10 ζην Βόιν κεηά ην 2007 ε νπνία έγηλε γεληθόηεξα αληηιεπηή, απνδίδεηαη ζε παξάγνληεο όπσο ε ζεκαληηθή κείσζε ηεο βηνκεραληθήο παξαγσγήο ιόγσ ύθεζεο, ε ζηαδηαθή εηζαγσγή ηνπ θπζηθνύ αεξίνπ ζηηο ζεξκάλζεηο, ε ζεκαληηθή κείσζε ηεο κέζεο ειηθίαο ηνπ ζηόινπ νρεκάησλ κεηαμύ 2000-2008. ηε ζπλέρεηα πξνρσξνύκε ζε πην ιεπηνκεξή παξνπζίαζε, κε αλάιπζε πεληαιέπηνπ, ησλ απνηειεζκάησλ ησλ 3 ζηαζκώλ κέηξεζεο ζηε δσδεθάκελε πεξίνδν 1.4.2011-31.3.2012.
3. ΤΥΔΣΗΖ PM 10 ΜΔ ΜΔΣΔΧΡΟΓΗΚΔ ΤΝΘΖΚΔ ην ρήκα 3a παξνπζηάδνληαη νη επηθξαηνύζεο δηεπζύλζεηο θαη ηαρύηεηεο αλέκσλ ζην κεηεσξνινγηθό ζηαζκό ηνπ Π. Άξεσο, πνπ γεηηληάδεη κε ηε δώλε ιηκέλνο Βόινπ. ην ρήκα 3 b,c,d παξνπζηάδνληαη ξνδνγξάκκαηα PM 10, από ηνπο ζηαζκνύο Π. Άξεσο, Παπαζηξάηνπ θαη Φπηόθνπ. Σα κεηεσξνινγηθά δεδνκέλα αλαθνξάο είλαη ηνπ Π. Άξεσο. Πίνακας 1. Δπηινγή ησλ δηαζηεκάησλ ησλ θιάζεσλ γηα ηηο θύξηεο αλεμάξηεηεο κεηαβιεηέο Μεηαβιεηή/Κιάζε 1 2 3 4 5 6 7 8 wind direction 0-45 45-90 90-135 135-180 180-225 225-270 270-315 315-360 wind speed 1 1-5 6-11 12-19 20-28 29-38 39-49 50 ambient DB temperature 0 0-5 5-10 10-15 15-20 20-25 25-30 >30 ambient rel. humidity 0-20 20-40 40-50 50-60 60-70 70-80 80-90 90-100 3.1. Δπίδραζη ώρας ηης ημέρας Η ζηαηηζηηθή αλάιπζε κεηαβιεηόηεηαο (1-way ANOVA), εθαξκνδόκελε ζηηο 5-ιεπηεο ηηκέο PM 10, κε αλεμάξηεηε κεηαβιεηή ηελ ώξα ηεο εκέξαο, δίλεη ηηο ηηκέο F ηνπ Πίλαθα 2. τήμα 4. Standard error of mean ησλ ζπγθεληξώζεσλ PM 10 ζηνπο 3 ζηαζκνύο κέηξεζεο, ζε ζρέζε κε ηελ ώξα ηεο εκέξαο (1.4.2011-31.3.2012) Η ζηαηηζηηθή δηαθύκαλζε ησλ PM 10 ζε ζπλάξηεζε κε ηελ ώξα ηεο εκέξαο κπνξεί λα παξαζηαζεί ζην ρήκα 4, καδί κε ην standard error of mean (±2ζ, 95% δηάζηεκα εκπηζηνζύλεο). Η αηρκή κεηά ηηο 09:00-10:00 κπνξεί λα απνδνζεί ζηελ απμεκέλε θπθινθνξία. Η ζεκαληηθή κεζεκεξηαλή πηώζε ησλ PM 10 ζηνπο παξαιηαθνύο ζηαζκνύο ηνπ Παπαζηξάηνπ θαη Π. Άξεσο κπνξεί λα απνδνζεί ζηελ απνξξππαληηθή επίδξαζε ηεο ζαιάζζηαο αύξαο ([4]). Παξόκνηεο επηδξάζεηο αλαθέξνληαη θαη από άιινπο εξεπλεηέο [12]. 3.2. Δπίδραζη θερμοκραζίας και ζτεηικής σγραζίας περιβάλλονηος Η αλάιπζε κεηαβιεηόηεηαο εθαξκνδόκελε ζηηο ηηκέο PM 10, κε αλεμάξηεηε κεηαβιεηή ηελ ζεξκνθξαζία θαη ηε ζρεηηθή πγξαζία αέξα, δίλεη ηα απνηειέζκαηα ηνπ Πίλαθα 2, όπνπ επηβεβαηώλνληαη εμάξηεζε ησλ κεηξνύκελσλ ζπγθεληξώζεσλ θαη ζηνπο 3 ζηαζκνύο από απηέο ηηο κεηαβιεηέο, κε πςειή αμηνπηζηία θαη Significance=0. Με βάζε ηα παξαπάλσ, ε δηαθύκαλζε ησλ PM 10 ζηνπο 3 ζηαζκνύο ζε ζπλάξηεζε κε ηε ζεξκνθξαζία θαη ηε ζρεηηθή πγξαζία ηνπ αέξα κπνξεί λα παξαζηαζεί ζην ρήκα 5, καδί κε ην standard error of mean. Η εμάξηεζε από ηε ζεξκνθξαζία εμεγείηαη από ηελ εληνλώηεξε ιεηηνπξγία ησλ εγθαηαζηάζεσλ ζέξκαλζεο ζε ρακειέο ζεξκνθξαζίεο. Σα επίπεδα PM 10 ειαρηζην-πνηνύληαη ζηελ θιάζε 20-25 ν C θαη ζηε ζπλέρεηα απμάλνπλ, πηζαλώο ιόγσ αύμεζεο ηεο θσηνρεκηθήο δξαζηεξόηεηαο ζε δεζηέο εκέξεο κε πςειή ειηνθάλεηα [1]. Η επίδξαζε ηεο πςειήο ζρεηηθήο πγξαζίαο εμεγείηαη από ην ζπλδπαζκό ηεο κε ρακειέο ηαρύηεηεο αλέκνπ θαη ζεξκνθξαζηαθή αλαζηξνθή, αιιά θαη από ηελ επαηζζεζία ηνπ νξγάλνπ κέηξεζεο. Δπίζεο, ρακειά επίπεδα ζρεηηθήο πγξαζίαο ζπλδπάδνληαη κε μεξή θαη ζθνληζκέλε αηκόζθαηξα.
τήμα 5. Standard error of mean ησλ ζπγθεληξώζεσλ PM 10 ζηνπο 3 ζηαζκνύο κέηξεζεο, ζε ζρέζε κε ηελ ζεξκνθξαζία (αξηζηεξά) θαη ζρεηηθή πγξαζία (δεμηά) 3.3. Δπίδραζη ηης ηατύηηηας και διεύθσνζης ηοσ ανέμοσ Η ζηαηηζηηθή αλάιπζε κεηαβιεηόηεηαο, εθαξκνδόκελε ζηηο 5-ιεπηεο ηηκέο PM 10, κε αλεμάξηεηε κεηαβιεηή ηελ δηεύζπλζε θαη ηαρύηεηα ηνπ αλέκνπ, δίλεη ηα απνηειέζκαηα ηνπ Πίλαθα 2, επηβεβαηώληαο αμηόπηζηε ζπζρέηηζε. Η ζηαηηζηηθή δηαθύκαλζε ησλ PM 10 ζηνπο 3 ζηαζκνύο ζε ζπλάξηεζε κε ηελ δηεύζπλζε θαη ηαρύηεηα ηνπ αλέκνπ ζην Π. Άξεσο, κπνξεί λα παξαζηαζεί ζην ρήκα 6, καδί κε ην standard error of mean: Οη άλεκνη πνπ έξρνληαη από W, NW, N and NE ζπζρεηίδνληαη κε πςειά PM 10 θαη ζηνπο 3 ζηαζκνύο. Οη ρακειόηεξεο ζπγθεληξώζεηο PM 10 ζπλδπάδνληαη κε ΝΑ αλέκνπο πνπ έξρνληαη από ηε ζάιαζζα. Όζνλ αθνξά ηελ επίδξαζε ηεο ηαρύηεηαο αλέκνπ (δεμηά ζην ρήκα 6), παξαηεξείηαη κείσζε ησλ PM 10 θαζώο απμάλεηαη ε ηαρύηεηα έσο ηα 30 km/h [1, 13]. Πίνακας 1. Απνηειέζκαηα αλάιπζεο κεηαβιεηόηεηαο ζηηο 5-ιεπηεο κέζεο ηηκέο PM 10 ζηνπο 3 ζηαζκνύο κέηξεζεο από 1.4.2011-31.3.2012. (Significane=0 ζε όια ηα runs). Αλεμάξηεηε κεηαβιεηή F (Pedion Areos) F (Papastratos) F (Fytoko) ρεηηθή Τγξαζία 562 521 875 Θεξκνθξαζία (DB) 413 530 557 Σαρύηεηα Αλέκνπ 247 97 364 Γηεύζπλζε Αλέκνπ 150 91 212 Ώξα ηεο Ηκέξαο 82 29 96 τήμα 6. Standard error of mean ησλ ζπγθεληξώζεσλ PM 10 ζηνπο 3 ζηαζκνύο κέηξεζεο, ζε ζρέζε κε ηελ δηεύζπλζε αλέκνπ (αξηζηεξά) θαη ηελ ηαρύηεηα αλέκνπ (δεμηά)
4. ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ Μεηά από 6 ρξόληα θαηαγξαθήο ησλ PM 10 ζην Βόιν από ην ζηαζκό ηνπ Πεδίνπ Άξεσο, πξνρσξήζακε ην 2011 ζε επέθηαζε ζε δίθηπν 3 ζηαζκώλ κέηξεζεο. ηελ εξγαζία απηή παξνπζηαδνληαη ηα απνηειέζκαηα κηάο πξώηεο επεμεξγαζίαο ησλ PM 10 από ηνπο 3 ζηαζκνύο, γηα ηελ πεξίνδν 1.4.2011-31.3.2012, θαζώο θαη ζπζρέηηζή ηνπο κε ηα κεηεσξνινγηθά δεδνκέλα ηνπ Πεδίνπ Άξεσο. Η ειαθξά πησηηθή ηάζε πνπ παξαηεξήζεθε ζηα εηήζηα επίπεδα PM 10 κεηά ηε ξαγδαία πηώζε ηνπ 2007-2008 δείρλεη λα δηαηεξείηαη, όκσο ν αξηζκόο εκεξώλ ππέξβαζεο ησλ 50 κg/m 3 παξακέλεη θνληά ζηηο 60. Η ηζρπξή αξλεηηθή ζπζρέηηζε ησλ επηπέδσλ PM 10 κε ηε ζεξκνθξαζία πεξηβάιινληνο είλαη δηαθνξεηηθήο κνξθήο ζην Φπηόθν από ηνπο 2 παξάιηνπο ζηαζκνύο. Η ηζρπξή ζπζρέηηζε κε ηε ζρεηηθή πγξαζία, παξνπζηάδεη δηαθνξέο ζηνπο 3 ζηαζκνύο. Υακειέο ζπγθεληξώζεηο PM 10 ζπζρεηίδνληαη κε Α ΝΑ αλέκνπο θαη ζηνπο 3 ζηαζκνύο, ελώ επηπιένλ ηζρύεη ην ίδην θαη γηα Β-ΒΑ αλέκνπο ζην ζηαζκό ηνπ Φπηόθνπ. Τςειά PM 10 ζπζρεηίδνληαη κε ΒΓ αλέκνπο θαη ζηνπο 3 ζηαζκνύο. Η ζπζρέηηζε κε ηελ ηαρύηεηα ηνπ αλέκνπ είλαη αξλεηηθή παληνύ.σέινο, ε ζπζρέηηζε κε ηελ ώξα ηεο εκέξαο αθνινπζεί ηα γλσζηά πξνθίι. Δσταριζηίες Δπραξηζηνύκε ηελ Δπηηξνπή Δξεπλώλ ΠΘ γηα ηελ νηθνλνκηθή ππνζηήξημε ζηα πιαίζηα ηνπ Πξνγξάκκαηνο «Γίθηπν ηαζκώλ Μέηξεζεο PM 10 ζην Βόιν Λάξηζα» (Κ.Α. 4090.02) 5. ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ 1. Chaloulakou, A., et al., Measurements of PM10 and PM2.5 particle concentrations in Athens, Greece. Atmospheric Environment 37 (2003) 649 660, 2003. 2. GRIVAS, G., et al., SPATIAL AND TEMPORAL VARIATION OF PM10 MASS CONCENTRATIONS WITHIN THE GREATER AREA OF ATHENS, GREECE. Water, Air, and Soil Pollution 158: 357 371, 2004., 2004. 3. Manoli, E., D. Voutsa, and C. Samara, Chemical characterization and source identification/apportionment of fine and coarse air particles in Thessaloniki, Greece. Atmospheric Environment, 2002. 36(6): p. 949-961. 4. Zogou, O. and A. Stamatelos, Analysis of Data From Ambient PM10 Concentration Monitoring in Volos in the Period 2005-2010. American Journal of Environmental Engineering, 2012. 2(4): p. Published online at http://journal.sapub.org/ajee. 5. TSI, Model 8530/8531/8532 DUSTTRAK II Aerosol Monitor, Operation and Service Manual. 2009, P/N 6001893, Revision D, October 2009. 6. Vincent, J.H., Aerosol Sampling Science, Standards, Instrumentation and Applications. 2007, England: John Wiley & Sons. 7. Baynard, T., et al., Key factors influencing the relative humidity dependence of aerosol light scattering. Geophys. Res. Lett., 2006. 33(L06813). 8. Kingham, S., et al., Winter comparison of TEOM, MiniVol and DustTrak PM10 monitors in a woodsmoke environment. Atmospheric Environment, 2006. 40(2): p. 338-347. 9. Kokhanovsky, A., Aerosol Optics: Light Absorption and Scattering by Particles in the Atmosphere. 2008, Chichester UK: Springer/ Praxis Publishing. 10. EC, Council Directive 1999/30/EC of 22 April 1999 relating to limit values for sulphur dioxide, nitrogen dioxide and oxides of nitrogen, particulate matter and lead in ambient air. 1999, OJ L 163, 29.6.1999. 11. EC, Directive 2008/50/EC of the European Parliament and of the Council of 21 May 2008 on ambient air quality and cleaner air for Europe. 2008, OJ L 152, 11.6.2008. 12. Grivas, G. and A. Chaloulakou, Artificial neural network models for prediction of PM10 hourly concentrations, in the Greater Area of Athens, Greece. Atmospheric Environment 40 (2006) 1216 1229, 2006. 13. Chaloulakou, A., et al., Particulate matter and black smoke concentration levels in central Athens, Greece. Environment International 2005. 31 p. 651 659.