Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 30 Μαΐου 2017 (OR. en) 9454/17 ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Αποδέκτης: αριθ. προηγ. εγγρ.: 9039/2/17 REV 2 Θέμα: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου COSI 109 ASIM 54 ENFOPOL 248 SIRIS 91 DAPIX 197 CT 47 JAI 513 COMIX 370 Επιτροπή των Μονίμων Αντιπροσώπων / Συμβούλιο Σχέδιο συμπερασμάτων του Συμβουλίου για σύσταση διενέργειας ελέγχων ασφαλείας σε περιπτώσεις παράτυπης μετανάστευσης Μετά από διάφορες τρομοκρατικές επιθέσεις, οι δράστες των οποίων ενδέχεται να σχετίζονταν με τις παράτυπες μεταναστευτικές κινήσεις, τα κράτη μέλη πρέπει να εξετάσουν πώς μπορούν να βελτιώσουν τον εντοπισμό όσων επιθυμούν να βλάψουν με τυφλά κτυπήματα τις κοινότητές μας και να υπονομεύσουν τις ευρωπαϊκές αξίες μας. Ενώ επισημαίνεται ότι όσοι επιλέγουν τις παράτυπες οδούς συχνά ενδέχεται να δικαιούνται διεθνή προστασία, τα κράτη μέλη έχουν συλλογική ευθύνη να προστατεύουν τις κοινότητές μας και όσους ζητούν οι ίδιοι προστασία αποτρέποντας και προλαμβάνοντας την είσοδο ανθρώπων που συνιστούν απειλή για τη δημόσια ασφάλεια. Οι αρχές των κρατών μελών, που διαχειρίζονται εκατοντάδες αν όχι χιλιάδες αφίξεις ή/και διασώσεις καθημερινά, αντιμετωπίζουν πολυσύνθετες προκλήσεις ασφαλείας. Επί του παρόντος εναπόκειται στα κράτη μέλη να αποφασίζουν όχι μόνο πότε διενεργούνται έλεγχοι ασφαλείας, αλλά και ποιες εθνικές ή ευρωπαϊκές βάσεις δεδομένων χρησιμοποιούνται, καθώς δεν υπάρχει κοινή προσέγγιση μεταξύ των κρατών μελών σε αυτόν τον τομέα. 9454/17 ΘΚ/γπ 1 DGD1C EL
Η αποτελεσματικότητα των ελέγχων διασταύρωσης τόσο των νόμιμων όσο και των παράτυπων μεταναστών χρησιμοποιώντας τις βάσεις δεδομένων ασφαλείας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη διαθεσιμότητα βιομετρικών στοιχείων. Συχνά η παράνομη διέλευση των συνόρων ενδέχεται να γίνεται χωρίς έγγραφα επομένως, είναι αδύνατον να γίνει αντιπαραβολή με βάση δεδομένων ασφαλείας, παρά μόνον αν χρησιμοποιούνται βιομετρικά στοιχεία. Το θέμα αυτό συζητήθηκε για πρώτη φορά κατά την άτυπη σύνοδο υπουργών ΔΕΥ στις 26 Ιανουαρίου 2017 στη Βαλέτα. Μετά τη συζήτηση κατά τη συνεδρίαση της COSI στις 14 Μαρτίου 2017, έγινε καταγραφή των υφιστάμενων πρακτικών σχετικά με τους ελέγχους διασταύρωσης σε παράτυπους μετανάστες που συλλαμβάνονται εντός της ΕΕ. Από την καταγραφή αυτή προκύπτει ότι: Πέρα από το Σύστημα Πληροφοριών Ευρωπόλ (EIS), οι περισσότερες βάσεις δεδομένων είναι γνωστές στις υπηρεσίες επιβολής του νόμου οι οποίες και τις συμβουλεύονται. Τα κράτη μέλη συνιστούν την αξιοποίηση όλων των διαθέσιμων βάσεων δεδομένων. Η πρόσβαση στα δεδομένα της Ευρωπόλ δεν αξιοποιείται στον μέγιστο βαθμό. Η λήψη δακτυλικών αποτυπωμάτων των παράτυπων μεταναστών γίνεται σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες. 9454/17 ΘΚ/γπ 2 DGD1C EL
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Σχέδιο συμπερασμάτων του Συμβουλίου για σύσταση διενέργειας ελέγχων ασφαλείας σε περιπτώσεις παράτυπης μετανάστευσης ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΟΝΤΑΣ ότι οι τρομοκράτες μπορούν δυνητικά να εκμεταλλεύονται τις παράτυπες μεταναστευτικές κινήσεις για να εισέλθουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΟΝΤΑΣ ότι η διενέργεια ελέγχων στα εξωτερικά σύνορα παραμένει ένα από τα βασικά εχέγγυα του χώρου χωρίς ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα και, μακροπρόθεσμα, συμβάλλει σημαντικά στην κατοχύρωση της ασφάλειας της Ένωσης και των πολιτών της. Οι έλεγχοι αυτοί πραγματοποιούνται προς το συμφέρον όλων των κρατών μελών. Ένας από τους σκοπούς των ελέγχων είναι η πρόληψη κάθε απειλής κατά της εσωτερικής ασφάλειας και της δημόσιας τάξης των κρατών μελών, ανεξαρτήτως προέλευσης της απειλής, ακόμα και όταν προέρχεται από πολίτες της Ένωσης, ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΟΝΤΑΣ την πρόσφατη τροποποίηση του κώδικα συνόρων του Σένγκεν αναφορικά με την ενίσχυση των ελέγχων στα εξωτερικά σύνορα με χρήση οικείων βάσεων δεδομένων, 1 η οποία και υποχρεώνει τα κράτη μέλη να διενεργούν συστηματικούς ελέγχους των προσώπων στα εξωτερικά σύνορα χρησιμοποιώντας σχετικές βάσεις δεδομένων, ΕΧΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ ότι τα κράτη μέλη πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι αρμόδιες αρχές τους έχουν πρόσβαση, στα σημεία διέλευσης των εξωτερικών συνόρων, στις σχετικές εθνικές και διεθνείς βάσεις δεδομένων, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται το Σύστημα Πληροφοριών Σένγκεν (SIS) και η βάση δεδομένων της Ιντερπόλ για κλαπέντα και απολεσθέντα ταξιδιωτικά έγγραφα (SLTD), 1 Κανονισμός (ΕΕ) 2017/458 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Μαρτίου 2017, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2016/399 όσον αφορά την ενίσχυση των ελέγχων στα εξωτερικά σύνορα με χρήση οικείων βάσεων δεδομένων, ΕΕ L 74 της 18.3.2017, σ. 1. 9454/17 ΘΚ/γπ 3
ΕΧΟΝΤΑΣ ΕΠΙΓΝΩΣΗ ότι οι έλεγχοι στα εξωτερικά σύνορα αποτελούν καίριο μέτρο ασφαλείας, ΠΑΡΑΠΕΜΠΟΝΤΑΣ στη σύσταση της Επιτροπής σχετικά με τους αναλογικούς αστυνομικούς ελέγχους και την αστυνομική συνεργασία στον χώρο Σένγκεν 2, όπου αναγνωρίζεται ότι η εντατικοποίηση των αστυνομικών ελέγχων σε ολόκληρη την επικράτεια των κρατών μελών είναι αποτελεσματικό εργαλείο για την αντιμετώπιση των απειλών για τη δημόσια τάξη ή την εσωτερική ασφάλεια, ΤΟΝΙΖΟΝΤΑΣ ότι οι έλεγχοι ασφαλείας σε παράτυπους μετανάστες θα πρέπει να διεξάγονται σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία και τους κανόνες που αφορούν τη χρήση των βάσεων δεδομένων και να συμμορφώνονται πλήρως με την ενωσιακή νομοθεσία, συμπεριλαμβανομένου του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης («Χάρτης»), ΤΟΝΙΖΟΝΤΑΣ τη σημασία του καθορισμού βέλτιστων πρακτικών όσον αφορά τους ελέγχους ασφαλείας των παράτυπων μεταναστών, ΕΧΟΝΤΑΣ ΠΕΠΟΙΘΗΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΓΚΗΣ να διασφαλιστεί ότι χρησιμοποιούνται οι βάσεις δεδομένων που έχουν συνάφεια με τους ελέγχους στα εξωτερικά σύνορα στην περίπτωση ελέγχων ασφαλείας σε παράτυπους μετανάστες που διενεργεί η αστυνομία στην επικράτεια των κρατών μελών, ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΖΟΝΤΑΣ ότι τα κράτη μέλη πρέπει, προς το συμφέρον των ίδιων και των άλλων κρατών μελών, να καταχωρίζουν στοιχεία στις ενωσιακές βάσεις δεδομένων. Θα πρέπει επίσης να διασφαλίζουν ότι η επεξεργασία των δεδομένων γίνεται σύμφωνα με τις αρχές προστασίας δεδομένων, ιδίως σύμφωνα με την αρχή του οριοθετημένου σκοπού, και ότι τα δεδομένα είναι ακριβή και ενημερωμένα, ΕΠΙΣΗΜΑΙΝΟΝΤΑΣ την ανάγκη τροφοδότησης των βάσεων δεδομένων και αύξησης της τροφοδότησης και χρήσης βιομετρικών δεδομένων, συμπεριλαμβανομένης της περαιτέρω ανάπτυξης της τεχνολογίας αναγνώρισης προσώπου, ΚΑΛΩΝΤΑΣ τα κράτη μέλη και τους οργανισμούς της Ένωσης, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων που προκύπτουν από την εντολή τους, να καταβάλουν ουσιαστικές προσπάθειες για τη διενέργεια ελέγχων ασφαλείας με χρήση σχετικών βάσεων δεδομένων, ΕΚΦΡΑΖΟΝΤΑΣ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ για το έργο που έχει επιτευχθεί στην ομάδα εμπειρογνωμόνων υψηλού επιπέδου όσον αφορά τα συστήματα πληροφοριών και τη διαλειτουργικότητα, 2 8899/17 9454/17 ΘΚ/γπ 4
ΤΟΝΙΖΟΝΤΑΣ τη σημασία της κατάρτισης και επίγνωσης σχετικά με τις εθνικές, ευρωπαϊκές και διεθνείς βάσεις δεδομένων στα κράτη μέλη, ΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΣ ΥΠΟΨΗ ότι στους ελέγχους ασφαλείας που διενεργούνται σε παράτυπους μετανάστες στην επικράτεια των κρατών μελών με χρήση των βάσεων δεδομένων ασφαλείας της Ένωσης περιλαμβάνονται και όσοι καλύπτονται από τις πράξεις που αφορούν την υλοποίηση, την εφαρμογή και την ανάπτυξη του κεκτημένου του Σένγκεν, η Μικτή Επιτροπή πρέπει να είναι σε θέση να επιλύσει τα θέματα αυτά με στόχο την υλοποίηση των ακόλουθων συστάσεων σε όλα τα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένων των συνδεδεμένων χωρών του Σένγκεν, ΣΥΝΙΣΤΑ στα κράτη μέλη, στο πλαίσιο της άσκησης των προνομίων τους σχετικά με την τήρηση του νόμου και της τάξης και τη διαφύλαξη της εσωτερικής ασφάλειας σύμφωνα με το εθνικό και το ευρωπαϊκό δίκαιο, να διενεργούν, σε περιπτώσεις παράτυπων μεταναστών, ελέγχους κατά περίπτωση χρησιμοποιώντας τις βάσεις δεδομένων που παρατίθενται στον ακόλουθο μη εξαντλητικό κατάλογο, σύμφωνα με τους κανόνες που αφορούν τις εν λόγω βάσεις δεδομένων: α) σε εθνικό επίπεδο: βάσεις δεδομένων ερευνών που τροφοδοτούνται και χρησιμοποιούνται από τις αρμόδιες αρχές, εθνικό αυτόματο σύστημα αναγνώρισης δακτυλικών αποτυπωμάτων (AFIS) β) σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, Σύστημα Πληροφοριών Σένγκεν (SIS) Τα δεδομένα Ευρωπόλ Σύστημα Πληροφοριών για τις Θεωρήσεις (VIS) EURODAC, Μέσω ΙΝΤΕΡΠΟΛ (δίκτυο I-24/7) και πιο συγκεκριμένα: ονομαστικά δεδομένα, κλαπέντα και απολεσθέντα ταξιδιωτικά έγγραφα (SLTD), 9454/17 ΘΚ/γπ 5
αλλοδαποί τρομοκράτες μαχητές (FTF), αυτόματο σύστημα αναγνώρισης δακτυλικών αποτυπωμάτων (AFIS), ταξιδιωτικά έγγραφα που συνδέονται με καταχωρήσεις (TDAWN) και, όταν συναντούν εμπόδια στη χρήση τους, να καταβάλλουν προσπάθεια υπέρβασής τους. 9454/17 ΘΚ/γπ 6