Προηγοφμενη βδομάδα... Δεδομζνα απο Δευτερεφουςεσ πηγζσ Πρωτογενό δεδομϋνα Αρχϋσ και τεχνικϋσ που χρηςιμοποιούνται ςτην ςυλλογό γεωγραφικών δεδομϋνων Πωσ χρηςιμοποιούμε το GPS και την Τηλεπιςκόπηςη ςαν μεθόδουσ ςύλληψησ και ςυλλογόσ δεδομϋνων Δημότρησ Μιχελϊκησ Τμόμα Εφαρμοςμϋνησ Πληροφορικόσ και Πολυμϋςων Σχολό Τεχνολογικών Εφαρμογών Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Κρότησ dimmihel@epp.teicrete.gr Αυτή την βδομάδα... Δευτερογενό Δεδομϋνα Τρόποι ςυλλογόσ δευτερογενών δεδομϋνων Ποιότητα Μεταδεδομϋνα Δευτερεφουςεσ πηγζσ... Δεδομϋνα που προϋρχονται απο paper-based χϊρτεσ Παροχεύσ δευτερευόντων δεδομϋνων (vector και raster) Μεταδεδομϋνα ςαν μϋθοδοσ εύρεςησ δεδομϋνων που ταιριϊζουν ςτον ςκοπό τησ ανϊλυςησ Paper-based δεδομζνα Μπορούν να εύναι ςε μορφό χαρτών ό πινϊκων Απαιτούν ψηφιοπούηςη κατα κϊποιο τρόπο (ακριβό και μακροχρόνια διαδικαςύα) Γενικϊ απαιτεύται εντατικό διαδικαςύα αναζότησ λαθών Συνεχύζει να εύναι ςημαντικό πηγό γεωγραφικών δεδομϋνων Χρηςιμοποιεύται κυρύωσ για την ανϊλυςη ιςτορικών δεδομϋνων Ψηφιοποιώντασ δεδομζνα Ο ψηφιοποιητόσ χρηςιμοποιεύ μύα απλό ςυςκευό με κϋρςορα Εντοπύζει με ακρύβεια την τοποθεςύα ςτο χϊρτη Απαιτεύ την ύπαρξη ςυςτόματοσ ςυντεταγμϋνων Μπορεύ να χρηςιμοποιηθεύ για την ψηφιοπούηςη ςημεύων, γραμμών και περιοχών Μερικϊ λογιςμικϊ επιτρϋπουν την ψηφιοπούηςη (on screen digitising) κϊτι που εύναι ςε γενικϋσ γραμμϋσ λιγότερο ακριβόσ διαδικαςύα 1
DIGITISER Σκανάριςμα Δεδομζνων... Σκανϊρουμε «αναλογικϊ» δεδομϋνα ςε format εικόνασ Πιο γρόγορη διαδικαςύα παραγωγόσ δευτερογενών δεδομϋνων κυρύωσ απο την ψηφιοπούηςη Οι εικόνεσ παρόλα ταύτα πρϋπει να διορθωθούν και να αποκτόςουν ςυντεταγμϋνεσ ςτον πραγματικό κόςμο Χρόςιμη μϋθοδοσ για την δημιουργύα ψηφιακών χαρτών που χρηςιμοποιούνται ςτο background Καινοτόμεσ μϋθοδοι ςκαναρύςματοσ αναγνωρύζουν χαρακτηριςτικϊ των δεδομϋνων και παρϊγουν διανυςματικϊ δεδομϋνα vector Drum Scanner Το παρόν και το μζλλον... Η επανϊςταςη τησ πληροφορύασ και ςτα Γεωγραφικϊ Συςτόματα Πληροφοριών Μεγϊλοσ όγκοσ δεδομϋνων ςυλλϋγεται και αποθηκεύεται κυρύωσ ςε ψηφιακό μορφό Το ύντερνετ βοηθϊει ςτο γρόγορο μούραςμα των δεδομϋνων χωρύσ να παρεμβϊλονται ϊλλα μϋςα 2
Θεματικά Δεδομζνα Κλαςςικό παρϊδειγμα θεματικών δεδομϋνων εύναι τα δημογραφικϊ Περιϋχουν πληροφορύα για νοικοκυριϊ, ηλικύεσ, επαγγελματικϊ, εθνικότητασ κτλ Μπορούν να χρηςιμοποιηθούν ςε ςυνδυαςμό με γεωγραγικϊ δεδομϋνα ςε διοικητικό επύπεδο για να παρϊγουμε πολύγωνα με attributes Δευτερογενή δεδομζνα raster Υπάρχουν ςε αφθονία... αλλά... Λαμβϊνουμε υπόψιν την ποιότητα των δεδομϋνων... Η ποιότητα αποτελεύ ϋνα μϋτρο ςύγκριςησ για το πόςο καλϊ εύναι τα δεδομϋνα που θϋλουμε να κατεβϊςουμε Έχει πολλούσ παρϊγοντεσ που ςυντελούν ςτην ποιότητα πολλϊ παραπϊνω απο τον υπολογιςμό ενόσ λϊθουσ Στην περύπτωςη των Γεωγραφικών Δεδομϋνων μασ ενδιαφϋρει κατα πόςο πληςιϊζουν την πραγματικότητα και όχι τα ψεγϊδια που παρουςιϊζουν τα δεδομϋνα Γιατί μετράει η ποιότητα... Συνδυαςμόσ δεδομϋνων η ενοπούηςη δεδομϋνων για να πϊρουμε αποφϊςεισ απαιτεύ καλό ποιότητα Εύκολη προςβαςιμότητα ςε δεδομϋνα δεν ςημαύνει και καλόσ ποιότητασ δεδομϋνα Χρειϊζονται κριτόρια που καθορύζουν πόςο καλϊ εύναι τα δεδομϋνα μασ 3
Ακρίβεια ή Επακρίβεια;... Συνζπεια - Συνάφεια Στο ςύνολο των γεωγραφικών μασ δεδομϋνων δεν παρατηρούνται αντιφϊςεισ Χωρικό Αν για παρϊδειγμα παρατηρούςαμε ότι το κτύριο του ΤΕΙ βρύςκεται ςτην πόλη του Ηρακλεύου και ςτην περιοχό τησ Θερύςςου Χρονικό Η ύπαρξη μύασ οντότητασ ςε δύο περιοχϋσ την ύδια χρονικό ςτιγμό Θεματικό Κϊθε οντότητα εύναι ςωςτϊ χαρακτηριςμϋνη Ολοκληρωμζνα Δεδομζνα Δεν εννοούμε ότι όλα τα δεδομϋνα ςτην πραγματικότητα ϋχουν καταγραφεύ αλλϊ πωσ όλα τα δεδομϋνα που εξυπηρετούν το ςκοπό μασ ϋχουν καταγραφεύ Παρϊδειγμα: Η αποθόκευςη του πληθυςμού τησ περιοχόσ του Ξηροπόταμου μετϊ το 1999 και μόνο για το γυναικεύο πληθυςμό Ένα ςύνολο δεδομϋνων μπορεύ να εύναι ημιτελϋσ ακόμα και αν ο αρχικόσ ςχεδιαςμόσ δεν ξεκαθϊριζε όλα εκεύνα τα δεδομϋνα που χρειαζόμαςτε για να απαντόςουμε ςτο ερώτημα που μασ απαςχολεύ Δεδομζνα Κατάλληλα για το ςκοπό τησ ανάλυςησ... Ένα ςύνολο δεδομϋνων μπορεύ να εύναι πϊρα πολύ καλόσ ποιότητασ για ϋνα ςκοπό και τελεύωσ ακατϊλληλο για ϋνα ϊλλο... Για παρϊδειγμα δεδομϋνα που εμφανύζουν τουσ δρόμουσ ώσ απλϋσ γραμμϋσ μπορεύ να εύναι αρκετϊ για ϋνα οδικό χϊρτη αλλϊ ακατϊλληλα για ϋνα χϊρτη αποτύπωςησ των φρεατύων ςε μύα περιοχό Ειδικότερα εννοούμε τα δεδομϋνα που ϋχουν προςαρμοςτεύ κατα τϋτοιο τρόπο ώςτε να ταιριϊζουν ςτο ςκοπό τησ ανϊλυςησ Ο παραγωγόσ των δεδομϋνων μπορεύ να προςαρμόςει την ποιότητα το πόςο εξυπηρετούν τα ςυγκεκριμϋνα δεδομϋνα το ςκοπό μασ το αποφαςύζουμε εμεύσ... Ποιότητα Δεδομζνων Πωσ εξαςφαλύζουμε την καλό ποιότητα των αποτελεςμϊτων μασ; Το επύπεδο των δεδομϋνων καθώσ και τα μεταδεδομϋνα μασ επιτρϋπουν να αποφαςύζουμε για την ποιότητα και το αν ειναι τα ςωςτα δεδομϋνα για το ςκοπό τησ ανϊλυςησ Παραδεχόμαςτε την όττα: Μερικϋσ φορϋσ τα δεδομϋνα δεν εύναι αυτϊ που χρειαζόμαςτε για το ςκοπό τησ ανϊλυςησ Εξαςφαλύζουμε πωσ τα γεωγραφικϊ δεδομϋνα περιϋχουν πληροφορύα για την ποιότητα τουσ 4
Μεταδεδομζνα... Δεδομϋνα για τα δεδομϋνα...?! Σαν τα χαρακτηριςτικϊ των γεωγραφικών δεδομϋνων Ταυτότητα Τι εύναι αυτϊ τα δεδομενα; Παροχϋασ Ποιόσ μασ τα παρϋχει; Τύποσ Σε τι φορμϊτ εύναι; Σύςτημα Συντεταγμϋνων lat/long? Ακρύβεια Κόςτοσ Πληρότητα 5