ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ III - ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ι. Γιαννατσής ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ... Αποτελεί το τελευταίο της ενότητας μαθημάτων: 1. Διοίκηση Βιομηχανικών Επιχειρήσεων Ι (Α εξ.): Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων και βασικά εργαλεία 2. Διοίκηση Βιομηχανικών Επιχειρήσεων ΙΙ (Β εξ.): Διοίκηση του Ανθρώπινου Δυναμικού στο πλαίσιο της Παραγωγικής μονάδας 3. Διοίκηση Βιομηχανικών Επιχειρήσεων ΙΙΙ (Γ εξ.): Τεχνικές και μέθοδοι Διοίκησης των διαδικασιών/λειτουργιών Παραγωγής προϊόντων και υπηρεσιών 1
ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Η Διοίκηση Βιομηχανικών Επιχειρήσεων έχει ως αντικείμενο την ορθολογική διακυβέρνηση των οικονομικών μονάδων / παραγωγικών επιχειρήσεων. Παραγωγική / Οικονομική μονάδα: Σύστημα στο πλαίσιο του οποίου συνδυάζονται συντελεστές παραγωγής (άνθρωποι, υλικά, κεφάλαιο κλπ.) με σκοπό την παραγωγή και διάθεση προϊόντων/υπηρεσιών κατ αρχήν για την κάλυψη των αναγκών της κοινωνίας. Η ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ ΩΣ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΠΡΟΜΗ- ΘΕΥΤΕΣ ΚΡΑΤΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ / ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ / ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΩΝ ΠΕΛΑΤΕΣ ΑΝΤΑΓΩ- ΝΙΣΤΕΣ Σύστημα: Σύνολο στοιχείων ή μερών που συνδέονται με σχέσεις αλληλεπίδρασης & αλληλεξάρτησης (τόσο μεταξύ τους όσο και με το περιβάλλον) και αποτελούν μια ολότητα(ενιαίο ολοκληρωμένο σύνολο). Η παραγωγική μονάδα αποτελεί μέρος της κοινωνίας και είναι σε πλήρη αλληλεξάρτηση με τα υπόλοιπα μέρη. 2
ΤΥΠΙΚΟ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ - ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΕΙΣΟ ΟΣ (Συντελεστές Παραγωγής) ΕΞΟ ΟΣ Υλικά Εργασία Μηχανές ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ Προϊόντα Υπηρεσίες Έλεγχος - Ανατροφοδότηση ΕΙΣΡΟΕΣ ΣΕ ΔΙΑΦΟΡΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Σε πολλά συστήματα παραγωγής εισροές αποτελούν επίσης οι πελάτες αλλά και δεδομένα/πληροφορίες Κυρίως επεξεργασία εισροώνυλικών Κυρίως επεξεργασία εισροών πληροφοριών Κυρίως «επεξεργασία» εισροών πελατών Βιομηχανίες Λογιστικά γραφεία Κομμωτήρια Μεταλλευτικές επιχ. Τράπεζες Ξενοδοχεία Επιχ. Λιανικής Εταιρείεςέρευνας αγοράς Νοσοκομεία Αποθήκες Μέσα ενημέρωσης Θέατρα Ταχυδρομικές υπηρ. Ερευνητικά κέντρα Ταξί Μεταφορικές επιχειρήσεις Τηλεπικοινωνίες Επιχ. ψυχαγωγίας 3
ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ Πηγή: Earl W. Sasser, R. P. Olsen, and D. Daryl Wyckoff, Management of Service Operations, p.11. ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ Προϊόντα Υλικά (αποθηκεύονται / μεταφέρονται) Πιο ομοιογενή Είναι αντικείμενα ιδιοκτησίας Συνήθως πιο πολύπλοκη παραγωγή Απαιτείται συνήθως η μεταφορά προς τον πελάτη Υπηρεσίες Άυλα Λιγότερο ομοιογενή Η πώλησή τους δεν συνεπάγεται ιδιοκτησία Συνήθως λιγότερο πολύπλοκη παραγωγή Οι πελάτες αποτελούν εισροή όπως ένας συντελεστής παραγωγής 4
ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ/ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ (OPERATIONS MANAGEMENT) Διοίκηση Παραγωγής Προϊόντων και Υπηρεσιών (ΔΠΠΥ): Το σύνολο των αποφάσεων που αφορούν ένα σύστημα παραγωγής προϊόντων ή υπηρεσιών Λειτουργία (Operation): Σύνολο διαδικασιών σε ένα παραγωγικό σύστημα Σχετικές διοικητικές αποφάσεις Αποφάσεις Σχεδιασμού Λειτουργικές αποφάσεις(προγραμματισμός και έλεγχος) Βελτιωτικές αποφάσεις 1-10 N.Slag, S.Chambers, R.Johnston, «ιοίκηση Παραγωγής Προϊόντων & Υπηρεσιών», 5 η έκδ., Κλειδάριθµος 5
ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ/ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ (OPERATIONS MANAGEMENT) Παραγωγή ως λειτουργία: Τμήμα της επιχείρησης που είναι υπεύθυνο κατά κύριο λόγο για την παραγωγή των προϊόντων/υπηρεσιών Παραγωγή ως δραστηριότητα: Η διαχείριση των διαδικασιών σε κάθε λειτουργία της επιχείρησης(διοίκηση παραγωγής = Διοίκηση Διαδικασιών) Τρία επίπεδα ανάλυσης της παραγωγής: Επίπεδο δικτύου εφοδιασμού (supply chain) Επίπεδο επιχείρησης Επίπεδο διαδικασίας εντός της επιχείρησης 6
N.Slag, S.Chambers, R.Johnston, «ιοίκηση Παραγωγής Προϊόντων & Υπηρεσιών», 5 η έκδ., Κλειδάριθµος ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ/ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ (OPERATIONS MANAGEMENT) Η φύση και η οργάνωση τόσο των λειτουργιών όπως και των διαδικασιών καθορίζονται σημαντικά από τη διαθέσιμη τεχνολογία. Οι παραγωγικές διαδικασίες/λειτουργίες διαφοροποιούνται σημαντικά στα παραγωγικά συστήματα με βάση τέσσερις διαστάσεις: Όγκος παραγωγής Ποικιλία προϊόντων/υπηρεσιών Αναμενόμενος βαθμός μεταβολών στη ζήτηση Ορατότητα διαδικασίας 7
Πηγή: N.Slag, S.Chambers, R.Johnston, «ιοίκηση Παραγωγής Προϊόντων & Υπηρεσιών», 5 η έκδ., Κλειδάριθµος Πηγή: N.Slag, S.Chambers, R.Johnston, «ιοίκηση Παραγωγής Προϊόντων & Υπηρεσιών», 5 η έκδ., Κλειδάριθµος 8
ΒΑΣΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΔΠΠΥ Σχεδιασμός Προϊόντων Ανάλυση παραγωγικής ικανότητας Σχεδίαση Διαδικασίας Παραγωγής Μελέτη και Σχεδιασμών Μεθόδων Εργασίας Προγραμματισμός Δραστηριοτήτων / Λειτουργιών Έλεγχος αποθεμάτων και παραγωγής Έλεγχος Ποιότητας Έλεγχος κόστους παραγωγής ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Η βελτίωση της αποδοτικότητας ενός παραγωγικού συστήματος που επιδιώκεται είναι μια βαθμιαία/ σταδιακή και συνεχής διαδικασία βελτίωσης. Δύο κρίσιμοι δείκτες: Παραγωγικό τητα = Έξοδος Είσοδος Ποιότητα Αξία Προϊόντος/Υπηρεσίας = Τιμή 9
ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ & ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑ Η ανταγωνιστικότητα μιας παραγωγικής επιχείρησης συνδέεται σε μεγάλο βαθμό με την παραγωγικότητά της και την δυνατότητα να προσφέρει προϊόντα υψηλής αξίας (που καλύπτουν υφιστάμενες ανάγκες της αγοράς). 1-19 ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΚΕΡΔΗ Επιχείρηση «Α» Εξειδικευμένοι ενθουσιώδεις εργαζόμενοι με ιδέες για περιορισμό της σπατάλης Παρακολούθηση της άποψης που έχουν οι πελάτες για την ποιότητα των προϊόντων Επένδυση σε απλά συστήματα δικής τους επινόησης για τον προγραμματισμό/έλεγχο διαδικασιών Τακτικές συναντήσεις με εργαζόμενους για την ανάπτυξη ιδεών σχετικά με την προσθήκη αξίας στα προϊόντα Επιχείρηση «Β» Μόνο εργαζόμενοι με αντίστοιχη εμπειρία που επιτηρούνται καλά («να αξίζουν το μισθό τους») Αυστηρές φόρμες παροχής υπηρεσιών που υπογράφουν οι πελάτες χωρίς όμως να ρωτώνται για την ποιότητα Επένδυση σε ακριβό ολοκληρωμένο σύστημα γιατί «αξίζει να επενδύεις σε τεχνολογία αιχμής» Τακτικές συναντήσεις με μόνιμο θέμα «Μελλοντικές εξελίξεις» που έχει καταντήσει ρουτίνα. 10