PROJECT 2013-2014 ΟΝΟΜΑ ΟΜΑΔΑΣ : ΕΝΕΡΓΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ ΜΑΡΚΟΣ ΛΕΝΤΙΟΣ ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΜΠΡΑΤΣΟΣ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΟΛΥΖΟΣ 1
Με τον όρο επάγγελμα εννοούμε το "είδος της βιοποριστικής εργασίας", δηλαδή της εργασίας που θα μας βοηθήσει να επιβιώσουμε, να αναπτύξουμε κλίσεις και δεξιότητες και να αποκτήσουμε καλύτερη ποιότητα ζωής. Υπάρχουν πολλά είδη επαγγελμάτων ανάλογα με τις ικανότητες, τις αξίες και το είδος της εργασίας που ασκείται. Όπως για παράδειγμα υπάρχουν τα χειρωνακτικά, τα πνευματικά, τα ελεύθερα, τα λειτουργικά, τα κοινωνικά, τα επιστημονικά, τα τεχνικά, τα ερευνητικά και άλλα επαγγέλματα. Θα πρέπει το επάγγελμα που έχουμε επιλέξει να μας γεμίζει και να μας ικανοποιεί. Να είναι δημιουργικό, ενδιαφέρον και σύμφωνο με τις ικανότητες και τις κλίσεις μας. Γιατί έτσι θα γίνουμε αποδοτικοί στην εργασία μας και ωφέλιμοι στο κοινωνικό σύνολο. Διαφορετικά θα μας προκαλεί δυσαρέσκεια, πόνο άγχος, ψυχική κόπωση, αντικοινωνική συμπεριφορά και πλήξη. Πώς πρέπει να γίνεται η επιλογή επαγγέλματος. Σύμφωνα με τις κλίσεις, τις ικανότητες και τα ενδιαφέροντα του νέου. Με βάση τις επιθυμίες, τις προτιμήσεις και τις αληθινές επιδιώξεις του ατόμου. Με βάση τις δυνατότητες και τις αδυναμίες του. Απαιτείται αυτογνωσία. Το άτομο οφείλει να γνωρίζει τα χαρακτηριστικά των διαφόρων επαγγελμάτων, καθώς και τις δυνατότητες επαγγελματικής απορρόφησης, ώστε να μην αντιμετωπίσει στο μέλλον το πρόβλημα της ανεργίας. Να έχει λάβει κατάλληλο επαγγελματικό προσανατολισμό κυρίως από το σχολείο, ώστε να «αυτοερευνηθεί». Να λαμβάνονται υπόψη και οι οικονομικές ανάγκες του ατόμου, χωρίς να μετατρέπονται βέβαια σε αυτοσκοπό. Με κριτήριο την έφεση στη γνώση. Με βάση την κοινωνική προσφορά. Με κριτήριο τη δημιουργικότητα. 2
Κριτήρια με τα οποία γίνεται συχνά η επιλογή επαγγέλματος σήμερα. Σύμφωνα με το κέρδος, δηλαδή τις οικονομικές απολαβές από την άσκηση κάθε επαγγέλματος. Ανάλογα με το κοινωνικό γόητρο, τις προκαταλήψεις και τα κοινωνικά στερεότυπα για διάφορα επαγγέλματα, π.χ. γιατρός, δικηγόρος κ.λπ. Σύμφωνα με τις οικογενειακές επιρροές και το επάγγελμα που υπαγορεύει η οικογενειακή παράδοση. Ανάλογα με το ποιο επάγγελμα απαιτεί το λιγότερο μόχθο (εποχή της ήσσονος προσπάθειας). Ανάλογα με τις γνωριμίες του καθενός, αφού, όπως είναι γνωστό, σήμερα υπάρχει μεγάλη ευνοιοκρατία στον εργασιακό χώρο. 1. Οικογένεια Οφείλει να δείξει απόλυτο σεβασμό στην προσωπικότητα του, παρέχοντας του σε λογικά πλαίσια την ελευθερία, ώστε χωρίς πιέσεις να προβεί σε επιλογή σύμφωνη με τις ανάγκες και τις προσωπικές του επιδιώξεις. Να αναπτύσσεται ο διάλογος και η γόνιμη επικοινωνία, μακριά από συγκρούσεις και ανταγωνισμούς, τότε σίγουρα οι γονείς έχουν τη δυνατότητα να διοχετεύσουν στο νέο υψηλά ιδανικά σχετικά με την εργασία και να συμβάλουν στη διαμόρφωση μιας ισχυρής προσωπικότητας. Μακριά από προκαταλήψεις για δήθεν επαγγέλματα κοινωνικού κύρους Με τη νουθεσία και την καθοδήγηση της οικογένειας ο νέος θα αντιληφθεί καλύτερα τις κλίσεις και τα ενδιαφέροντα του. 3
2. Σχολείο Να ξεπεράσει την κρίση που διέρχεται, σταματώντας τη στείρα αποστήθιση γνώσεων, την τυποποίηση της διδασκαλίας και τον άγονο εγκυκλοπαιδισμό. Αναβάθμιση του μαθήματος του ΣΕΠ με ειδικούς καθηγητές, αλλά και σύμβουλους, ψυχολόγους κ.λπ., που θα βοηθούν το νέο να γνωρίσει καλύτερα τον εαυτό του και ν ανακαλύψει τις πραγματικές του επιθυμίες. Επισκέψεις σε χώρους επαγγελματικούς, οι διαλέξεις από διακεκριμένους επαγγελματίες σε διάφορους τομείς ή οι ομαδικές εργασίες για την παρουσίαση διαφόρων επαγγελμάτων. Το σχολείο πρέπει να εκσυγχρονιστεί και να συμπορευτεί με τις απαιτήσεις των καιρών μας, σε καμιά όμως περίπτωση κάτι τέτοιο δεν πρέπει να σημαίνει πως το σχολείο θα υιοθετήσει μόνο ένα τεχνοκρατικό χαρακτήρα. Να προάγονται οι ανθρωπιστικές επιστήμες και ταυτόχρονα ο νέος να προετοιμάζεται για την είσοδο του σε μια τεχνολογικά αναπτυγμένη κοινωνία. Γι αυτό, το σχολείο οφείλει να εμπνέει, να οδηγεί στη μάθηση κι όχι στην άγονη εκμάθηση, να μεταδίδει στους νέους υψηλές αρχές και αξίες. 3. ΜΜΕ Υγιή πρότυπα ζωής -πνευματικά και όχι μόνο υλιστικάκαταναλωτικά, ανθρώπους που βλέπουν την εργασία ως μέσο προσωπικής ολοκλήρωσης και προσφοράς στο κοινωνικό σύνολο-, καθώς και εκπομπές με συζητήσεις ειδικών, που θα ενημερώνουν τον κόσμο για τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα των διαφόρων επαγγελμάτων. 4
4. Κράτος Δημιουργία κρατικών ινστιτούτων, προγράμματα, διαλέξεις ενημέρωσης, παρουσίαση επαγγελμάτων. Αναδιοργάνωση του εκπαιδευτικού μας συστήματος, ώστε ο νέος να μην αναγκάζεται να προβεί σε τόσο σημαντικές για το μέλλον του αποφάσεις στο δέκατο έκτο σχεδόν έτος της ζωής του, όταν ακόμη είναι αδιαμόρφωτος και δε διαθέτει και την απαραίτητη κατάρτιση. 5. Πνευματική ηγεσία Οι πνευματικοί ηγέτες, έχουν χρέος να βρίσκονται κοντά στις ανησυχίες των νέων, κοντά στα ζωτικά τους προβλήματα, να προβαίνουν σε διάλογο μ αυτούς, πραγματώνοντας συνάμα το διαφωτιστικό κοινωνικό τους ρόλο. 6. Άτομο Να δείξει κατάλληλη διάθεση και δεκτικότητα, αλλιώς κάθε προσπάθεια των φορέων αγωγής πέφτει στο κενό. Χρειάζεται να επιδείξει ωριμότητα, κριτική σκέψη και ουσιαστικό προβληματισμό, τη στιγμή που η επιλογή επαγγέλματος είναι επιλογή ζωής. Τα τελευταία χρόνια η επαγγελματική ανάπτυξη θεωρείται όλο και περισσότερο μία πορεία προσωπικής ανάπτυξης που διαρκεί ολόκληρη τη ζωή. Ειδικότερα, οι έφηβοι δεν έχουν ξεκάθαρες επαγγελματικές φιλοδοξίες αλλά και όταν έχουν δεν γνωρίζουν πώς θα μπορέσουν να τις πραγματοποιήσουν, αντιμετωπίζοντας συνεχώς την εργασιακή και κοινωνική αβεβαιότητα. Κατά την εφηβεία χρειάζονται να γίνουν επιλογές που σχετίζονται με τις προσωπικές σχέσεις, αλλά και με τις εκπαιδευτικές και επαγγελματικές αποφάσεις οι οποίες 5
δεν είναι καθορισμένες πάντοτε με βάση τις προσωπικές τους επιλογές. Σημαντικότερος και αποφασιστικότερος παράγοντας που επηρεάζει την επαγγελματική εξέλιξη του ατόμου είναι το οικογενειακό του περιβάλλον. Οι εμπειρίες της παιδικής ηλικίας, τα πρότυπα ανατροφής και τα επαγγελματικά πρότυπα που καθιερώνονται από τους γονείς, το κοινωνικοοικονομικό επίπεδο της οικογένειας και η μόρφωση των γονέων αποτελούν μερικές από τις διαστάσεις της οικογένειας που επηρεάζουν άμεσα τις επαγγελματικές επιλογές και αποφάσεις και την επαγγελματική εξέλιξη των εφήβων. Οι σχέσεις των γονέων με τα παιδιά τους πρέπει να είναι τέτοιες που να βοηθούν τους νέους να σχηματίσουν ολοκληρωμένη εικόνα για τον εαυτό τους, να τους ενθαρρύνουν στις επιλογές τους και να τους βοηθήσουν να διαμορφώσουν την ταυτότητά τους. Το σχολείο, από την πλευρά του, όπως διαπιστώθηκε, μπορεί εν δυνάμει να παράγει και να αναπαράγει τις πατριαρχικές σχέσεις των φύλων λειτουργώντας ως ένας φορέας κοινωνικοποίησης που επηρεάζει τόσο τη συναισθηματική όσο και την κοινωνική ανάπτυξη των παιδιών. Σε αντίθεση με την παλιά αντίληψη, ότι το σχολείο έχει αποστολή να μεταδώσει στο άτομο ανθρώπινη μόνο μόρφωση και γενικές γνώσεις, οι σημερινές παιδαγωγικές αντιλήψεις υποστηρίζουν ότι μία από τις βασικές επιδιώξεις του σχολείου αποτελεί η επαγγελματική προετοιμασία των μαθητών και η υποβοήθησή τους στο να διαλέξουν το επάγγελμα που τους ταιριάζει. 6
Τέλος οι επιρροές των συνομηλίκων αποτελούν ένα σημαντικό κοινωνικό χαρακτηριστικό των εφήβων, που συμβάλλει στην επαγγελματική επιλογή βοηθώντας έμμεσα στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων αντίληψης ρόλων και άμεσα παρέχοντας τις εμπειρίες που χρειάζονται οι έφηβοι για να μάθουν πώς είναι οι άλλοι. 7
Ερωτηματολόγιο 1.Θέλετε να σπουδάσετε; 2.Η χώρα σου είναι σε κρίση. Πιστεύεις πως αυτό επηρεάζει την επιλογή του επαγγέλματός σου; 3.Ποιούς από τους παρακάτω παράγοντες θεωρείς σημαντικότερους στην επιλογή επαγγέλματος; ΠΑΡΕΑ ΗΛΙΚΙΑ ΣΧΟΛΕΙΟ ΦΥΛΛΟ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΖΗΤΗΣΗ ΤΟΥ ΤΟΠΟΣ ΔΙΑΜΟΝΗΣ 4.Θεωρείς ότι η καλή οικονομική κατάσταση της οικογένειας ενός εφήβου θα τον επηρεάσει στην επιλογή του επαγγέλματος του; 5.Θα προτιμούσατε να φύγετε στο εξωτερικό για κάποιο μεταπτυχιακό η σπουδές; 6.Θα σκεφτόσασταν να φύγετε στο εξωτερικό για ένα επάγγελμα που θα παρείχε περισσότερα οικονομικά κέρδη και θα είχε μεγαλύτερη οικονομική ζήτηση; 7.Θα επιλέγατε κάποιο επάγγελμα με κύριο στόχο τα λεφτά ακόμη και αν δεν ήταν δουλειά της αρέσκειάς σας 8.Έχετε επιλέξει το επάγγελμα που θέλετε να ακολουθήσετε; 8