Αξιολόγηζη Αζηικού Ππαζίνος και Κοινή Γνώμη: Η πεπίπηυζη ηος πάπκος ηος Πεδίος ηος Άπευρ ζηη Θεζζαλονίκη

Αξιολόγηζη Αζηικού Ππαζίνος και Κοινή Γνώμη: Η πεπίπηυζη ηος πάπκος ηος Πεδίος ηος Άπευρ ζηη Θεζζαλονίκη Α.Β. Κονηογιάννη, Μ. Κυζηόποςλορ, Μ. Σζιλιγκιπίδος, Θ. K. Σζιηζώνη, Αξηζηνηέιεην Παλεπηζηήκην Θεζζαινλίθεο, Σρνιή Γαζνινγίαο θαη Φπζηθνύ Πεξηβάιινληνο, Δξγαζηήξην Γαζνθνκίαο, Τ.Θ. 262, 54124, Θεζζαινλίθε. *e-mail: tsitsoni@for.auth.gr Πεπίλητη Τα ηειεπηαία ρξόληα ην ελδηαθέξνλ γηα ην αζηηθό πξάζηλν, θαίλεηαη λα κεγαιώλεη ηόζν ζε επηζηεκνληθό όζν θαη ζε θαζεκεξηλό επίπεδν. Έηζη, ελώ ηα δέληξα αξρηθά απνηεινύζαλ θπξίσο έλα αηζζεηηθό ζηνηρείν ησλ πόιεσλ, ε πνιπιεηηνπξγηθή ηνπο αμία ιακβάλεηαη πιένλ ππόςε, σο έλαο παξάγνληαο ηεο αεηθόξνπ αλάπηπμεο. Ωζηόζν, κόλν ε παξνπζία ησλ δελδξνζηνηρηώλ θαη ησλ πάξθσλ δελ είλαη αξθεηή γηα κία πόιε λα επηηύρεη ην βηώζηκν κνληέιν. Η απόδνζε ησλ ρώξσλ αζηηθνύ πξαζίλνπ βαζίδεηαη ζε κεγάιν βαζκό ζηε δνκή θαη ηε δηάηαμή ηνπο. Έηζη, ην ζύγρξνλν αζηηθό πάξθν δελ είλαη κόλν γηα πεξίπαην, αιιά είλαη νηθνινγηθά θαη πνιηηηζηηθά δηακνξθσκέλν. Πεξηνρή έξεπλαο απνηειεί ην πάξθν «Πεδίν ηνπ Άξεσο» ηνπ Γήκνπ Θεζζαινλίθεο. Σθνπόο ηεο εξγαζίαο ήηαλ αθνύ αμηνινγεζεί ε δνκή θαη ε ζύλζεζε ηεο βιάζηεζεο ζε έλα κεγάιν πάξθν, λα θαηαλνεζνύλ νη ζρέζεηο κεηαμύ ησλ θαηνίθσλ θαη ησλ πξάζηλσλ ρώξσλ ηεο πεξηνρήο θαη λα δηεξεπλεζνύλ νη πξνηηκήζεηο ηνπο, ώζηε λα είλαη δπλαηή κία ελαιιαθηηθή δηαρείξηζε ηνπ αζηηθνύ πξαζίλνπ. Τα απνηειέζκαηα δείρλνπλ όηη ππάξρεη κελ ζνβαξό πξόβιεκα θαηά ηελ επηινγή ησλ εηδώλ, αιιά ε επηβίσζε θαη ε αλάπηπμε ησλ αηόκσλ θξίλεηαη γεληθά ηθαλνπνηεηηθή. Από ηελ άιιε πιεπξά νη πνιίηεο θαίλεηαη λα έρνπλ κία επηθαλεηαθή αληίιεςε γηα ηε ρξεζηκόηεηα ηνπ πάξθνπ ζηελ πεξηνρή ηνπο, ελώ δε βξίζθνπλ ηθαλνπνηεηηθή ηε ζπληήξεζε θαη ηε θύιαμε ηνπ ρώξνπ. Όζνλ αθνξά ηελ εθηίκεζε ηεο βιάζηεζεο, θαίλεηαη λα ππάξρεη ζρεηηθή δηάζηαζε κεηαμύ ηεο άπνςεο ησλ επηζθεπηώλ θαη ηεο πξαγκαηηθόηεηαο. Λέξειρ Κλειδιά: δαζνθνκία πόιεσλ, δνκή θαη ζύλζεζε αζηηθνύ πξαζίλνπ, θνηλσληθέο πξνηηκήζεηο. Ειζαγυγή Τα ηειεπηαία ρξόληα ην ελδηαθέξνλ γηα ην αζηηθό πξάζηλν, από κία κεγάιε κεξίδα αλζξώπσλ, θαίλεηαη λα κεγαιώλεη ηόζν ζε επηζηεκνληθό όζν θαη ζε θαζεκεξηλό επίπεδν. Έηζη, ελώ ηα δέληξα αξρηθά απνηεινύζαλ θπξίσο έλα αηζζεηηθό ζηνηρείν ησλ πόιεσλ, ε πνιπιεηηνπξγηθή ηνπο αμία ιακβάλεηαη πιένλ ππόςε, σο έλαο παξάγνληαο ηεο αεηθόξνπ αλάπηπμεο. Με άιια ιόγηα ηα δέληξα θαη γεληθόηεξα ην πξάζηλν κέζα ζηελ πόιε ζπλεηζθέξνπλ ζεκαληηθά ζηελ αλύςσζε ηεο πνηόηεηαο δσήο ησλ θαηνίθσλ δηόηη επεξεάδνπλ ζεηηθά ηόζν ηε θπζηθή όζν θαη ηελ ςπρηθή θαηάζηαζή ηνπο. Σπκβάιινπλ ζηε κείσζε ησλ ζνξύβσλ, θηιηξάξνπλ ηε ζθόλε θαη άιια αησξνύκελα ζηεξεά ζσκαηίδηα θαζαξίδνληαο ηνλ αέξα θαη δξνζίδνπλ, ζηηο δεζηέο εκέξεο ηνπ θαινθαηξηνύ, κε ηε δηαπλνή ηνπο (Grey and Daneke 1992, Νηάθεο 2001, Tsitsoni and Zagas 2001). Ωζηόζν, κόλν ε παξνπζία ησλ δελδξνζηνηρηώλ θαη ησλ πάξθσλ δελ είλαη αξθεηή γηα κία πόιε λα επηηύρεη ην βηώζηκν κνληέιν. Η απόδνζε ησλ ρώξσλ αζηηθνύ πξαζίλνπ βαζίδεηαη ζε κεγάιν βαζκό ζηε δνκή θαη ηε δηάηαμή ηνπο. 1

Τν ζύγρξνλν αζηηθό πάξθν δελ είλαη κόλν έλα πάξθν γηα πεξίπαην, αιιά είλαη πνιπιεηηνπξγηθό, νηθνινγηθά πξνδηαγεγξακκέλν θαη πνιηηηζηηθά δηακνξθσκέλν θαη ππνζηεξίδεη δξαζηεξηόηεηεο πνπ έρνπλ λα θάλνπλ κε ηελ αλαςπρή, παζεηηθή θαη ελεξγεηηθή αιιά θαη κε ηνλ θνηλσληθννηθνλνκηθό ραξαθηήξα ηεο πόιεο. Έλα πάξθν κπνξεί λα έρεη κεγάιε ηζηνξία ή λα έρεη θαηαζθεπαζηεί πξόζθαηα, λα εκπεξηέρεη δνκεκέλν ππόβαζξν θαη λα ρσξνζεηείηαη ζην εζσηεξηθό ηνπ αζηηθνύ ηζηνύ ή λα εθάπηεηαη ζηα όξηά ηνπ (Τζηηζώλε θ.α 2005, Αλαληάδνπ θ.α 2009). Έηζη, επεξεάδεη ζεηηθά ηελ ςπρηθή θαη θπζηθή θαηάζηαζε ηόζν ησλ αλζξώπσλ πνπ ηα ρξεζηκνπνηνύλ όζν θαη νιόθιεξνπ ηνπ πιεζπζκνύ κίαο πόιεο (Beato 2002, Grahn and Stigsdotter 2003). Σύκθσλα κε ηνλ Lalli (1995) ζπνπδαίν ξόιν ζηε ζρέζε κεηαμύ θαηνίθσλ θαη ρώξσλ πξαζίλνπ παίδεη ην επίπεδν ηεο αληίιεςεο ησλ θαηνίθσλ όζνλ αθνξά ζηελ εθηίκεζε θαη αμηνιόγεζε ησλ πξάζηλσλ ρώξσλ, αιιά θαη ηελ απνδνρή ησλ πάξθσλ σο κέξνο ησλ θνηλσληθώλ ηνπο δνκώλ. Από ηε βηβιηνγξαθία θαίλεηαη πσο νη άλζξσπνη ζπλήζσο εθηηκνύλ ηελ πξαθηηθή, αηζζεηηθή θαη θνηλσληθή αμία ηνπ αζηηθνύ πξαζίλνπ, (Dwyer et al. 1991, 1992, Lohr et al. 2004, Sommer et al. 1994, Wolf 2004). Σθνπόο ηεο εξγαζίαο είλαη, αθνύ αμηνινγεζεί ε δνκή θαη ε ζύλζεζε ηεο βιάζηεζεο ζε έλα κεγάιν πάξθν, λα θαηαλνεζνύλ νη ζρέζεηο κεηαμύ ησλ θαηνίθσλ θαη ησλ πξάζηλσλ ρώξσλ ηεο πεξηνρήο θαη λα δηεξεπλεζνύλ νη πξνηηκήζεηο ηνπο, ώζηε λα είλαη δπλαηή κία ελαιιαθηηθή δηαρείξηζε ηνπ αζηηθνύ πξαζίλνπ. Δηδηθόηεξα νη αληηθεηκεληθνί ζηόρνη ηεο εξγαζίαο απηήο είλαη: α) ε θαηαγξαθή ηεο βιάζηεζεο ηνπ πάξθνπ θαη ηα δαζνθνκηθά ραξαθηεξηζηηθά ησλ δέλδξσλ, β) ε θαηαγξαθή ησλ ζθαικάησλ θαη ηεο πγείαο ησλ δέλδξσλ θαη γ) ηα απνηειέζκαηα εξσηεκαηνινγίνπ ζρεηηθά κε ηνλ ηξόπν πνπ αληηιακβάλνληαη νη επηζθέπηεο ηνπ πάξθνπ ηελ αηζζεηηθή, ηε ιεηηνπξγηθόηεηα θαη ηελ πξνζηαζία ηνπ πάξθνπ. Τλικά και Μέθοδοι Πεπιοσή Έπεςναρ Ωο πεξηνρή έξεπλαο επειέγε ν Γήκνο Θεζζαινλίθεο θαη εηδηθόηεξα ην πάξθν «Πεδίνλ ηνπ Άξεσο», επί ηεο νδνύ ιεσθόξνπ Σηξαηνύ απέλαληη από ην Γ Σώκα Σηξαηνύ, ηδηνθηεζίαο ηνπ Σηξαηνύ. Πξόθεηηαη γηα έλα δεκνθηιή ρώξν αλαςπρήο ησλ Θεζζαινληθέσλ, δεδνκέλνπ όηη βξίζθεηαη ζε θεληξηθό ζεκείν ππθλνθαηνηθεκέλεο πεξηνρήο. Δπηπιένλ, ππάξρεη πξόηαζε ην ζπγθεθξηκέλν πάξθν καδί κε ηνπο ρώξνπο ηνπ Γ Σώκαηνο Σηξαηνύ θαη ηεο Γηεζλνύο Έθζεζεο Θεζζαινλίθεο λα δηακνξθσζνύλ ζε εληαίν κεηξνπνιηηηθό πάξθν ηεο πόιεο. Μέθοδορ Έπεςναρ Σπλνιηθά θαηακεηξήζεθαλ 179 δέληξα θαη 104 ζάκλνη. Γεκηνπξγήζεθε βάζε δεδνκέλσλ ζε software Γεσγξαθηθώλ Σπζηεκάησλ Πιεξνθνξηώλ, όπνπ θαηαρσξήζεθαλ όια ηα ραξαθηεξηζηηθά ησλ δέλδξσλ ηα νπνία αμηνινγήζεθαλ θαη θσδηθνπνηήζεθαλ κε ζθνπό ηελ θαηάξηηζε, αξρηθά ελόο Ψεθηαθνύ Μεηξώνπ δέλδξσλ ηνπ πάξθνπ. Τα ραξαθηεξηζηηθά θάζε δέληξνπ πνπ ζπλέζεζαλ ην κεηξών είλαη ην δαζνπνληθό είδνο θαη ηα δαζνθνκηθά ηνπ ραξαθηεξηζηηθά (ζηεζηαία δηάκεηξνο, ζπλνιηθό ύςνο, ύςνο έλαξμεο θόκεο θαη δηάκεηξνη θόκεο). Δπηπιένλ έγηλε δηάγλσζε δεκηώλ θαη πιεγώζεσλ θαη εθηηκήζεθαλ ε θαηάζηαζε ηεο πγείαο θαη ηεο ζηαζεξόηεηάο ηνπο ηα νπνία πεξηειήθζεζαλ ζην κεηξών (Τζηηζώλε θ.α. 2007, Kontogianni et al. 2011). Κιαδεύζεηο δε γίλνληαη ζηα πεξηζζόηεξα είδε ζην Πάξθν. 2

Ταπηόρξνλα, ηνλ Ινύιην ηνπ 2010, δηεμήρζε έξεπλα πεξί ηεο αληίιεςεο ησλ επηζθεπηώλ γύξσ από ηε κνξθή θαη ηε ιεηηνπξγηθόηεηα ηνπ Πάξθνπ. Γηα ηελ έξεπλα εηνηκάζηεθαλ πξνζσπηθά εξσηεκαηνιόγηα, κε 17 εξσηήζεηο, ζηηο νπνίεο κπνξνύζαλ λα δνζνύλ έσο θαη δύν απαληήζεηο (Sanesi and Chiarello, 2006). Σπλνιηθά εξσηήζεθαλ 60, ελήιηθνη επηζθέπηεο, από 9-17 Ινπιίνπ 2010, δύν θνξέο ηελ εκέξα, ηηο ώξεο 11:00-13:00 θαη 19:30-21:30. Οη εξσηήζεηο αθνξνύζαλ ηελ αληίιεςε ησλ θαηνίθσλ ζρεηηθά κε ην αζηηθό πξάζηλν, κε ηδηαίηεξε έκθαζε ζην πάξθν ηνπ Πεδίνπ ηνπ Άξεσο, ηε ζπκπεξηθνξά ησλ πνιηηώλ θαηά ηελ επίζθεςή ηνπο ζην πάξθν θαη ηνλ ηξόπν πξόζβαζεο ζε απηό, ηε ρσξηθή εθηίκεζε θαη αμηνιόγεζε ηεο βιάζηεζεο. Από ην δείγκα ησλ εξσηεζέλησλ ην 86,7% ήηαλ κόληκνη θάηνηθνη Θεζζαινλίθεο, ελώ ην κεγαιύηεξν πνζνζηό ησλ εξσηεζέλησλ ήηαλ άηνκα ειηθίαο 25-44 εηώλ (43%) θαη ην κηθξόηεξν (13,3%) ειηθησκέλνη άλσ ησλ 65 εηώλ. Αποηελέζμαηα ςζήηηζη Αξιολόγηζη με βάζη ηα δαζοκομικά σαπακηηπιζηικά Σην πάξθν θπξίαξρν είδνο είλαη ε ηξαρεία Πεύθε (Pinus brutia) θαη αθνινπζνύλ ηα παξαθάησ είδε θαηά θζίλνπζα ζεηξά: Ligustrum spp., Cedrus deodara, Aesculus hippocastanum, Forsythia indemedia, Citrus aurantium, Lageostremia indica, Pittosporum tobira, Tilia cordata, Philadelphus coronarius, Cupressus sempervirens var. horizontalis, Pyracantha coccinea, Robinia pseudoacacia, Rosa sp., Viburnum tinus, Acer saccharum, Laurus nobilis, Prunus laurocerasus, Thuja occidentalis, Tilia tomentosa, Albizzia julibrissin, Crategus monogyna, Euonymus japonicus, Liriodendron tulipifera, Acer negundo, Acer palmatum, Acer platanoides, Magnolia grandiflora, Prunus cocomilia, Thuja orientalis, Viburnum opulus, Cedrus atlantica, Celtis australis, Gingo billoba, Olea europaea, Phoenix canariensis, Taxus baccata, Hybiscus syriacus, Rhamnus alaternus, Poinciana gilliesii, Abies borisii Regis, Prunus cerasifera, Evonymus latifolius ζε αλαινγία, όπσο θαίλεηαη ζηα ζρήκαηα 1 θαη 2. σ. 1 : Πνζνζηηαία ζύλζεζε δελδξώδνπο βιάζηεζεο Fig. 1: Percentage composition of woody vegetation 3

σ. 2 : Πνζνζηηαία ζύλζεζε ζακλώδνπο βιάζηεζεο Fig. 2: Percentage composition of shrubby vegetation Τα δέλδξα θαη νη ζάκλνη παξνπζηάδνπλ κεγάιε πνηθηιία εηδώλ. Άιισζηε έλαο γεληθεπκέλνο ζηόρνο πνπ ηίζεηαη γηα λα επηηεπρζεί ην ηζνξξνπεκέλν εύξνο θαηαλνκήο ησλ εηδώλ, είλαη λα κελ αληηπξνζσπεύεηαη θάζε είδνο ζε δεληξνζηνηρία ή πάξθν κε πνζνζηό πάλσ από 10 % (USDA 2009). Τν κεγαιύηεξν πνζνζηό ησλ δαζηθώλ εηδώλ πνπ ρξεζηκνπνηνύληαη ζην πάξθν είλαη μεληθά θαη εθηόο ηεο θπζηθήο δώλεο εμάπισζήο ηνπο. Τν πάξθν δεκηνπξγήζεθε ηε δεθαεηία ηνπ 60, νπόηε ζηελ Διιάδα επηθξαηνύζε κία ηάζε ρξήζεο εηζαγόκελσλ θαιισπηζηηθώλ εηδώλ, γεγνλόο πνπ αληηθαηνπηξίδεηαη θαη ζηα επηιεγόκελα είδε. σ. 3 : Πνζνζηό ζθαικάησλ ζηα είδε κε ηε κεγαιύηεξε εκθάληζε ζην πάξθν Fig. 3: Percentage of faults of the more frequent species in the park Από ηελ αλάιπζε δνκήο ησλ δέληξσλ ηνπ πάξθνπ πνπ βξίζθνληαη ζε κεγαιύηεξε αλαινγία, πξνθύπηνπλ ηα εμήο: ηα πεξηζζόηεξα άηνκα ηνπ είδνπο P. brutia έρνπλ ύςνο 4

πνπ θπκαίλεηαη από 8 έσο 14 κέηξα, ελώ ε κέζε δηάκεηξόο ηνπο βξίζθεηαη ζηα 44 cm, κε ην 15% πεξίπνπ ησλ αηόκσλ λα ππεξβαίλνπλ ηε δηάκεηξν ησλ 52 cm. Τα άηνκα ηνπ είδνπο C. deodara έρνπλ κέζν ζρεδόλ 10 m θαη δηάκεηξν 15 cm. Τα πεξηζζόηεξα άηνκα ηνπ είδνπο A. hippocastanum έρνπλ ύςνο πνπ δελ μεπεξλά ηα 10 m θαη δηάκεηξν πεξίπνπ ζηα 15 cm. Τα δέληξα ηνπ είδνπο C. aurantium έρνπλ κέζν ύςνο 5 m θαη δηάκεηξν πεξίπνπ 15 cm. Τέινο ηα πεξηζζόηεξα άηνκα ηνπ είδνπο Populus nigra έρνπλ κέζν ύςνο ησλ αηόκσλ λα είλαη 12 m θαη κέζε δηάκεηξν 30 cm. Σην ζρήκα 3 θαίλεηαη ην πνζνζηό ησλ ζθαικάησλ πνπ εκθαλίδνληαη ζηα είδε κε ηε κεγαιύηεξε ζπκκεηνρή ζην πάξθν. Παξαηεξείηαη όηη ηα δέληξα θαη νη ζάκλνη είλαη ζην ζύλνιό ηνπο ζε θαιή έσο κέηξηα θαηάζηαζε πγείαο θαη ζηαζεξόηεηαο. Δμαίξεζε απνηεινύλ ηα άηνκα ηεο Τξαρείαο Πεύθεο πνπ έρνπλ πιεγεί από ηε βακβαθηά θαη ηνπ Ληγνύζηξνπ, ηα νπνία πξνθεηκέλνπ λα απνθηήζνπλ δελδξώδε κνξθή έρνπλ ππνζηεί επαλεηιεκκέλεο θιαδεύζεηο. Αξιολόγηζη ηηρ κοινήρ γνώμηρ Από ην δείγκα ησλ εξσηεζέλησλ ην 33,9% επηζθέπηνληαη ην πάξθν κία θνξά ηελ εβδνκάδα, ην 23,71% θαζεκεξηλά θαη ην 28,81% πεξηζζόηεξεο από κία θνξά ηελ εβδνκάδα. Η πιεηνςεθία ησλ εξσηεζέλησλ κεηαβαίλεη ζην πάξθν κε ηα πόδηα (ζε πνζνζηό 64,71%) θαη ν κέζνο ρξόλνο πξόζβαζεο, γηα ηνπο πεξηζζόηεξνπο (56,67%) δελ μεπεξλά ηα 30 ιεπηά, ελώ ην 13,33% ησλ αλζξώπσλ ηζρπξίζηεθε όηη ν κέζνο ρξόλνο κεηάβαζήο ηνπο ζην πάξθν είλαη πάλσ από 2 ώξεο. Οη επηζθέπηεο ηνπ πάξθνπ έρνπλ ηελ άπνςε πσο νη ζεκαληηθόηεξεο ιεηηνπξγίεο ηνπ είλαη σο ρώξνο γηα παηδηθό παηρλίδη θαη ζεκείν ζπλάληεζεο θαη θνηλσληθόηεηαο, ελώ έλα κηθξόηεξν πνζνζηό ησλ εξσηεζέλησλ αλαγλσξίδνπλ σο ζεκαληηθή ιεηηνπξγία ηε ζπκβνιή ηνπ πξαζίλνπ ηνπ πάξθνπ ζηε βειηίσζε ησλ θιηκαηηθώλ ζπλζεθώλ (Σρ. 4).Τν απνηέιεζκα δείρλεη όηη νη πξάζηλνη ρώξνη ζεσξνύληαη πνιπδηάζηαηα κέξε, γεγνλόο πνπ επαιεζεύεηαη από πιήζνο κειεηώλ πνπ έρνπλ γίλεη ζην παξειζόλ (Dwyer et al. 1992, Bambozzi and Sanesi 1995, Balram and Dragicevic 2005). σ. 4: Γλώκε ησλ επηζθεπηώλ γηα ηε ιεηηνπξγηθόηεηα ηνπ πάξθνπ. Fig. 4: Visitors' opinion about the functionality of the Park. Οη επηζθέπηεο εληνπίδνπλ σο ζνβαξόηεξα πξνβιήκαηα ηνπ πάξθνπ ηελ ειιηπή 5

ζπληήξεζε (34,07%) ηελ έιιεηςε ππνδνκώλ (Σρ. 5) θαη θύιαμεο (πνζνζηό 15,37% θαη ζηηο δύν πεξηπηώζεηο). Σε πνζνζηό 32,81% νη επηζθέπηεο αλαθέξνληαη ζε πξνβιήκαηα πνπ αθνξνύλ λαξθσηηθά (ρξήζε θαη ελδερόκελε δηαθίλεζε) θαη ζε πνζνζηό 42,19% ζε δηάθνξεο παξελνριήζεηο. Όηη νη θύξηεο αηηίεο επηθηλδπλόηεηαο ππνδεηθλύνληαη από ηελ παξνπζία ζπξηγγώλ, πνηθίιεο παξελνριήζεηο θαη από επηθίλδπλεο ππνδνκέο αλαθέξεηαη θαη από ηνπο Sanessi θαη Chiarello (2006). Γηα ηελ αληηκεηώπηζε απηώλ ησλ δπζάξεζησλ κεηνλεθηεκάησλ νη επηζθέπηεο κίιεζαλ γηα θαιύηεξε παξαθνινύζεζε θαη θπζηθά ζπλερή ζπληήξεζε θαη θύιαμε ηνπ πάξθνπ. Τα απνηειέζκαηα επηβεβαηώλνπλ παξόκνηεο έξεπλεο πνπ έγηλαλ ζην Τνξίλν (La Marca et al. 1996) θαη ηελ Αγθώλα (Bambozzi and Sanesi 1995) ζηελ Ιηαιία. Οη θάηνηθνη ζεσξνύλ πσο θαηαιιειόηεξνη γηα ηε θύιαμε ηνπ ρώξνπ είλαη νη δηνξηζκέλνη κόληκνη θύιαθεο ηνπ πάξθνπ (38,16%) θαη ε δεκνηηθή αζηπλνκία (31,58%) θαη απνθιείνπλ παληειώο ηελ πεξίπησζε ηδησηηθήο θύιαμεο. Παξόια απηά όκσο, ζε κία θιίκαθα ηεζζάξσλ θαηεγνξηώλ (άξηζηε, θαιή, ηθαλνπνηεηηθή, αλεπαξθήο), ην 41,67% ησλ εξσηεζέλησλ βξίζθεη ηελ πνηόηεηα ηνπ πάξθνπ ηθαλνπνηεηηθή θαη ηαπηόρξνλα κόλν ην 9,38% δηαθξίλεη πηζαλή επηθηλδπλόηεηα από ηα δέληξα. Απηή ε αληίιεςε ζπκθσλεί κε ηα απνηειέζκαηα ηεο αμηνιόγεζεο ηεο βιάζηεζεο θαζώο θαη κε ηηο έξεπλεο ησλ Γθαλάηζαο θ.α. (2002) θαη Zagas (2003) ζύκθσλα κε ηηο νπνίεο ηα ζθάικαηα ησλ δέληξσλ δελ είλαη ηδηαίηεξα ζνβαξά θαη ε πγεία ηνπο θαιή έσο κέηξηα σ.5: Γλώκε ησλ επηζθεπηώλ γηα ηηο ειιηπείο ππνδνκέο ηνπ πάξθνπ Fig. 5: Visitors' opinion about the poor infrastructure of the Park. Τέινο, έλα άιιν κέξνο ηεο έξεπλαο αζρνιείηαη κε ηελ αληίιεςε θαη ηελ αμηνιόγεζε ηεο βιάζηεζεο από ηνπο επηζθέπηεο. Έηζη, θαίλεηαη όηη ε άπνςε ησλ θαηνίθσλ ζπκθσλεί κε ηελ αλάιπζε δνκήο ηεο βιάζηεζεο θαη ην 61,54% θξίλεη ην ύςνο ηνπο κέζν, όπσο θαη ηελ ππθλόηεηα ηεο βιάζηεζεο (71,67%). Όζνλ αθνξά ζηηο κνξθέο θαη γξακκέο ηεο βιάζηεζεο (Σρ. 6) ζπλνιηθά ην κεγαιύηεξν πνζνζηό ζεσξεί όηη ππάξρεη κία πνηθηιία (37,14%) θαη ηαπηόρξνλα κία αθαλνληζηία (32,86%), νκνίσο γηα ηελ πθή ηεο βιάζηεζεο, όπνπ ην 35,48% ζεσξεί όηη ππάξρεη κελ ζπλδπαζκόο πθώλ, αιιά θπξηαξρεί ε ιεπηή (37,10%), παξόιν πνπ ην θπξίαξρν είδνο είλαη ε Τξαρεία Πεύθε κε ηηο ζθιεξέο βειόλεο θαη ηνλ ηξαρύ θινηό. Άιιν γεγνλόο πνπ πξνθαιεί εληύπσζε είλαη 6

ε κνλνδηάζηαηε αληίιεςε ησλ αλζξώπσλ γύξσ από ην ρξώκα ηνπ θπιιώκαηνο ησλ θπηώλ. Έηζη, παξόιν πνπ ε πνηθηιία ζε είδε είλαη επαξθήο, πεξίπνπ ην 50% ησλ επηζθεπηώλ δηέθξηλε απιώο ην πξάζηλν ρξώκα θαη θακία απόρξσζε απηνύ. σ. 6: Γλώκε ησλ επηζθεπηώλ γηα ηε κνξθή ηεο θόκεο ησλ δέληξσλ. Fig. 6: Visitors' opinion about the crown shape of the trees. ςμπεπάζμαηα Η βιάζηεζε ηνπ πάξθνπ παξνπζηάδεη κεγάιε πνηθηιία ηόζν ζε δελδξώδε όζν θαη ζε ζακλώδε είδε. Έηζη ην πνζνζηό ησλ δέληξσλ είλαη 53,7%, ησλ εηδώλ κε δελδξώδε κνξθή είλαη 10,1%, ησλ ζάκλσλ 29,6% θαη ησλ εηδώλ κε ζακλώδε κνξθή είλαη 6,6%. Η θαηάζηαζε ηεο πγείαο ησλ αηόκσλ είλαη γεληθά θαιή. Τα θπξηόηεξα ζθάικαηα πνπ παξνπζίαζαλ ηα είδε είλαη νη δεκηέο θαη νη πιεγώζεηο εμαηηίαο βαλδαιηζκώλ θαη έληνλεο θιάδεπζεο θαη νη πξνζβνιέο από έληνκα. Έηζη, ηα δέληξα ηνπ είδνπο P. brutia παξνπζηάδνπλ έληνλε πξνζβνιή από ην έληνκν Marchalina hellenica ελώ πνιιά είλαη ηα άηνκα πνπ παξνπζηάδνπλ εμνγθώκαηα ζηνλ θνξκό, ζπαζκέλα θιαδηά θαη μεξάλζεηο. Άηνκα ηνπ είδνπο Ligustrum spp. παξνπζηάδνπλ ζπαζκέλα θιαδηά, θαηαζηξνθή επηθόξπθνπ θαη δεκίεο ζην θινηό, ιόγσ εθηεηακέλσλ θιαδεύζεσλ πξνθεηκέλνπ λα απνθηήζνπλ δελδξώδε κνξθή. Τα άιια είδε παξνπζηάδνπλ ειάρηζηα έσο θαζόινπ ζθάικαηα. Η παξαπάλσ πηινηηθή έξεπλα πξνζθέξεη κία εηθόλα ηεο αληίιεςεο ησλ θαηνίθσλ ηεο πόιεο γύξσ από ηελ αηζζεηηθή θαη ηε ιεηηνπξγηθόηεηα ηνπ πξαζίλνπ ελόο πάξθνπ ζηελ πόιε ηνπο. Οη ρξήζηεο ηνπ πάξθνπ θαίλεηαη λα έρνπλ κία επηθαλεηαθή αληίιεςε γηα ηε ρξεζηκόηεηά ηνπ ζηελ πεξηνρή ηνπο, δεδνκέλνπ όηη ζεσξνύλ θύξηα ρξήζε ην παηρλίδη. Από ηελ άιιε όκσο έρνπλ πνιύ ζπγθεθξηκέλε ηδέα γηα ηε ζπληήξεζε θαη ηε θύιαμε ηνπ ρώξνπ. Όζνλ αθνξά ζηελ εθηίκεζε ηεο βιάζηεζεο, θαίλεηαη λα ππάξρεη ζρεηηθή δηάζηαζε κεηαμύ ηεο άπνςεο ησλ επηζθεπηώλ θαη ηεο πξαγκαηηθόηεηαο. Παξόιε ηε κεγάιε πνηθηιία βιάζηεζεο απηή δελ γίλεηαη αληηιεπηή από ηελ πιεηνλόηεηα ησλ επηζθεπηώλ. Πηζαλό λα νθείιεηαη ζηελ έιιεηςε νηθνινγηθήο παηδείαο θαη ζπλείδεζεο. 7

Evaluation of Urban Greening and Public Opinion: The case study of Pedion Areos in Thessaloniki A.B. Kontogianni 1, M. Kostopoulos 1, M. Tsiligkiridou1, T.K. Tsitsoni 1 Aristotle University of Thessaloniki Faculty of Forestry & Natural Environment Laboratory of Silviculture, PO Box 262, 54124 Thessaloniki Summary The trees, as elements of the urban ecosystem, initially judged only from an aesthetic point of view. Nevertheless, in the present times, the multifunction value is taken into account as a factor of sustainable development. However, only the presence of street trees and parks is not enough for a city to achieve a sustainable model. The efficiency of urban green spaces is largely based on their structure and order. Thus, the modern urban park is not just a park for a walk, but it is multifunctional, environmentally prescribed and culturally configured. The study area is the "Pedion Areos", a park in the city of Thessaloniki. The purpose of this research is the evaluation of the structure and composition of vegetation in it, the understanding of the relationships between residents and green spaces and to explore their behavior and preferences, in order to plan an alternative management of urban greening. The results show that there are problems in the selection of the species, but their survivor and development is satisfactory in general with specific problems that are caused mainly from insects and wrong prunning without time or spatial planning. On the other hand, people seem to have a superficial understanding of the usefulness of the park in their area and they do not think that the maintenance and the guard of the park are satisfactory. Regarding the assessment of vegetation, there seems to be relevant difference between the view of visitors and reality. Keywords: urban forestry, structure and composition of urban green, social preferences. Βηβιηνγξαθία Ανανιάδος-Σζημοπούλος, Μ., Κοςλούπη, Μ. 2009. Αζηηθά θαη Μεηξνπνιηηηθά Πάξθα θαη Γίθηπα Πξάζηλσλ Χώξσλ. Πξόηαζε γηα ηελ Πεξηβαιινληηθή Αλαβάζκηζε ηεο Θεζζαινλίθεο. Πξαθηηθά 3 νπ Παλειιήληνπ Σπλεδξίνπ «Κιηκαηηθή Αιιαγή, Βηώζηκε Αλάπηπμε, Αλαλεώζηκεο Πεγέο Δλέξγεηαο». Θεζζαινλίθε, 15-17 Οθησβξίνπ 2009. Bambozzi, C., Sanesi, G., 1995. Inventario del verde urbano e lineamenti per un piano di gestione, un caso di studio: la terza circoscrizione di Ancona (Urban green spaces inventory and outlines for a management plan, a case study: the third district of Ancona). Monti e Boschi 1, 17 24 (in Italian, with English summary). Balram, S., Dragicevic, S., 2005. Attitudes toward urban green spaces: integrating questionnaire survey and collaborative GIS techniques to improve attitude measurements. Landscape and Urban Planning Volume 71, Issues 2-4, 28 March 2005, Pages 147-162. 8

Beato, F., 2002. I contesti socio-territoriali dei parchi metropolitani e i rapporti con le comunita` local (Social and territorial contexts of metropolitan parks and relationships with local communities). In: Proc. II Conferenza Nazionale sulle Aree Naturali Protette Ministero dell Ambiente e del Territorio e dalla Regione Piemonte, Torino, 11 12 ottobre (in Italian). Γκανάηζαρ Π., Σζιηζώνη Θ., Ζάγκαρ Θ., Σζακαλδήμη Μ., 2002. Αμηνιόγεζε ηνπ αζηηθνύ πξαζίλνπ ζην πνιενδνκηθό ζπγθξόηεκα ηεο Θεζζαινλίθεο. Πξαθηηθά 10 νπ Παλειιήληνπ Σπλεδξίνπ «Έξεπλα, Πξνζηαζία θαη Γηαρείξηζε Χεξζαίσλ Οηθνζπζηεκάησλ Πεξαζηηθώλ Γαζώλ θαη Αζηηθνύ Πξαζίλνπ». Διιεληθή Γαζνινγηθή Δηαηξεία. Τξίπνιε, 26-29 Μαΐνπ 2002. Dwyer, J.F., Schroeder, H.W., Gobster, P., 1991. The significance of urban trees and forests: towards a deeper understanding of values. Journal of Arboriculture 17, 276 284. Dwyer, J.F., McPherson, E.G., Schroeder, H.W., Rowntree, R.A., 1992. Assessing the benefits and costs of the urban forest. Journal of Arboriculture 18, 227 234. Grahn, P., Stigsdotter, U.A., 2003. Landscape planning and stress. Urban Forestry and Urban Greening 2, 1 18. Grey, G.W., Daneke, F.J.. 1978. Urban Forestry. John Wiley and Sons: New York. pp. 181-3, 253-5. Kontogianni, A., Tsitsoni, T, Goudelis, G., 2011. An index based on silvicultural knowledge for tree stability assessment and improved ecological function in urban ecosystems. Ecological Engineering, Vol. 37, Issue 6, June 2011, Pages 914-919. Lalli, P., 1995. L ecologia del pensatore dilettante. Rappresentazion sociali della natura e dell ambiente (Ecology of an amateur thinker. Social representations of nature and environment). Clueb, Bologna (in Italian). La Marca, O., Bovio, G., Bovo, G., Sanesi, G., 1996. Aspetti metodologici nel piano di gestione del Parco della Maddalena - Arboretum Taurinense (Methodological aspects of the management plan of Maddalena s Park - Arboretum Taurinense). Annali Accademia It. Scienze Forestali XLV, 189 211 (in Italian, with English summary). Lohr, V.I., Pearson-Mims, C.H., Tarnai, J., Dillman, D.A., 2004. How urban residents rate and rank the benefits and problems associated with trees in cities. Journal of Arboriculture 30, 28 35. 30, 336 346. Νηάθηρ,., 2001. Γαζνθνκία πόιεσλ. Δθδόζεηο Art of Text. Θεζζαινλίθε. Sanesi, G., Chiarello, F., 2006. Residents and urban green spaces: The case of Bari. Urban Forestry & Urban Greening 4 (2006) 125 134. Sommer, R., Learey, F., Summit, J., Tirrel, M., 1994. The social benefits of resident involvement in tree planting. Journal of Arboriculture 20, 170 175. Tsitsoni, T., Zagas, T. 2001. Silvicultural measures for improved adaptability of tree species to the Urban Environment. Proc. of International Conference Ecological protection of the planet earth. Xanthi, June 5-8 2001. Vol.1: pp. 415-422. Σζιηζώνη, Θ., Α. Κονηογιάννη, Α. Ροδοπούλος. 2007. Σύληαμε Ψεθηαθνύ Μεηξώνπ Γέλδξσλ γηα ηελ Αμηνιόγεζε ηνπ Αζηηθνύ θαη Πεξηαζηηθνύ Πξαζίλνπ. Πξαθηηθά 13 νπ Παλειιελίνπ Γαζνινγηθνύ Σπλεδξίνπ «Αλάπηπμε Οξεηλώλ Πεξηνρώλ - Πξνζηαζία Φπζηθνύ Πεξηβάιινληνο». Διιεληθή Γαζνινγηθή Δηαηξία. Καζηνξηά, 9

7-10 Οθησβξίνπ 2007. Σζιηζώνη Θ., Μπαηάλα Ε., Ζάγκαρ Θ., 2005. Γηαρείξηζε ηνπ αζηηθνύ πξαζίλνπ θαη πξνηάζεηο γηα ηελ αλαβάζκηζή ηνπ ζην δήκν Θεζζαινλίθεο. Πξαθηηθά ηνπ 12νπ Παλειιήληνπ Σπλεδξίνπ ηεο Διιεληθήο Γαζνινγηθήο Δηαηξείαο, Γξάκα, 1-3 Οθησβξίνπ, ζει.231-242. USDA Forest Service. 2009. A Guide : Developing a Street and Park Tree Management Plan. www.umass.edu/urbantree. Wolf, K.L., 2004. Trees and business district preferences: a case study of Athens, Georgia. US Journal of Arboriculture. Zagas T., 2003. Citizens and Urban Forestry in Greece: What future?. Convegno Nazionale: Il Cittadino e il Verde Urban e Periurbano: Percezione e Partecipazione. Bari Italy 26-09-2003. 10