ΔΙΑΤΡΟΦΗ & ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΓΙΑΝΝΑΚΟΥΛΙΑ ΔΗΜΗΤΡΑ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΟΣ- ΔΙΑΤΡΟΦΟΛΟΓΟΣ ΠΤΥΧΙΟΥΧΟΣ ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ
ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ/ ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ Κατηγορία Συστολική Διαστολική Βέλτιστη <120 <80 Φυσιολογική 120-129 80-84 Οριακά φυσιολογική 130-139 85-89 Βαθμός 1 υπέρτασης (ήπια) 140-159 90-99 Βαθμός 2 υπέρτασης (μέτρια) 160-179 100-109 Βαθμός 3 υπέρτασης (σοβαρή) >180 >110 Μεμονωμένη συστολική πίεση >140 <90 2007 Guidelines for the management of arterial hypertension European Heart Journal (2007) 28, 1462 1536
ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΠΟΥ: σύγχρονη μάστιγα >50 ετών: 1 στους 3 Ανοδική πορεία ΠΑΙΔΙΑ 1% 4,5% 1 στα 10 υπέρβαρα/ παχύσαρκα παιδιά Αρσάκειο Σχολείο Ψυχικού: 778 παιδιά 6-18 ετών (Stergiou GS, et al. Amer J Hypertens 2009). Φυσιολογική Α.Π.: >Διάρκεια ζωής 6-10 χρόνια
Η υπέρταση αποτελεί παράγοντα κινδύνου για: Τύφλωση Καρδιακή ανεπάρκεια Υπερτροφία αριστεράς κοιλίας Γάγγραινα κάτω άκρων Έμφραγμα Ρήξη αρτηριακού ανευρίσματος Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια Υπέρταση Υπερτασική εγκεφαλοπάθεια Στεφανιαία νόσος Προεκλαμψία Εγκεφαλικό Εγκεφαλική αιμορραγία Προσαρμογή από Dustan HP et al. Arch Intern Med. 1996;156;1926-1935
Οι σημαντικότερες αλλαγές στον τρόπο ζωής περιλαμβάνουν: Διακοπή καπνίσματος. Μείωση ΣΒ (ΔΜΣ< 25kg/m2). Μείωση της κατανάλωσης αλκοόλ (Α:<30 γρ. Γ:<15γρ. ανά ημέρα) Αύξηση σωματικής άσκησης (τουλάχιστον 3 φ./ εβδομάδα για 30 λεπτά) Μείωση πρόσληψης άλατος (<5γρ./ ημέρα). Αύξηση πρόσληψης φρούτων και λαχανικών. Μείωση του κορεσμένου και συνολικού λίπους της δίαιτας. JAMA 2003;289:2560-72 & J Hypert 2007, 25:1105 1187
ΔΙΑΚΟΠΗ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ 1 τσιγάρο: ΣΑΠ 20mmHg Αρτηριακή πίεση τυπικού καπνιστή? Καπνιστές ασταθή υπέρταση 8πλάσιος κίνδυνος εμφάνισης στεφανιαίας νόσου Χημικές ουσίες: η νικοτίνη μονοξείδιο του άνθρακα
ΜΕΙΩΣΗ ΣΩΜΑΤΙΚΟΥ ΒΑΡΟΥΣ Υπερτασικοί με ΣΒ>110% ΙΣΒ Σπλαχνική παχυσαρκία Αρτηριοσκλήρυνση Καρδιαγγειακά νοσήματα Επιβάρυνση της καρδιάς
ΜΕΙΩΣΗ ΠΡΟΣΛΗΨΗΣ ΟΙΝΟΠΝΕΥΜΑΤΟΣ Κατανάλωση >3 ποτά/ημέρα 7% των περιπτώσεων Μέτρια κατανάλωση έχει θετικά αποτελέσματα Αντιοξειδωτικά Ρεσβερατρόλη Συστάσεις: 2 μονάδες/ ημέρα 1 μονάδα/ ημέρα 15 g= 300ml μπίρα, 120ml κρασί, 40ml υψηλόβαθμων ποτών Alcohol Consumption and Cardiovascular Disease Mortality in Hypertensive Men, Archives of Internal Medicine 03/2004, 164: 623-628
Δεν υπάρχουν επαρκείς ενδείξεις για ενθάρρυνση κάποιου που δεν πίνει να ξεκινήσει κατανάλωση αλκοόλ. Δεν υπάρχουν επαρκείς ενδείξεις για ενθάρρυνση κάποιου που δεν πίνει να ξεκινήσει AHA Νutrition κατανάλωση Committee αλκοόλ. Circulation 2006; 114: 82-96
ΑΥΞΗΣΗ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ Τουλάχιστον 3φ/ βδομ για 30 λεπτά Αμερικάνικο Κολλέγιο Αθλητιατρικής μέτριας έντασης ΣΑΠ: 11mmHg αεροβική ΔΑΠ: 9mmHg περπάτημα, τρέξιμο, ποδήλατο, κολύμπι, μπάσκετ, ποδόσφαιρο, τένις, χορός ΟΦΕΛΗ: βελτιώνει τον μεταβολισμό, τονώνει το καρδιαγγειακό σύστημα, διευρύνει τις αντοχές της καρδιάς μας βοηθά στην πρόληψη της υπέρτασης
ΜΕΙΩΣΗ ΑΛΑΤΟΣ! 50% των υπερτασικών παρουσιάζουν ευαισθησία στο NaCl (ιδ. διαβητικοί, ηλικιωμένοι, παχύσαρκοι) 85% του αλατιού που καταναλώνουμε περιέχεται σε έτοιμα τρόφιμα
ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ Διαβάστε τις ετικέτες τροφίμων < 5%Να/ μερίδα Έτοιμες επεξεργασμένες τροφές Να: συντηρητικό μέσο διατήρησης Φαγητό εκτός σπιτιού όχι πρόσθετο αλάτι Τροφές πλούσιες σε αλάτι π.χ. φέτα, ελιές, τόνος Ξαρμύρισμα Αλάτι στο τέλος του φαγητού Αντικατάσταση αλατιού με: βότανα, καρυκεύματα Μαρινάρισμα Χρήση λαχανικών
σόδα μαγειρικής, baking-powder, σόγια sauce Πάστες
ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ ΚΑΛΙΟΥ! 2,6φορές πιθανότητα θανάτου από εγκεφαλικό Ρόλος: απομάκρυνση Να μέσω διούρησης ΠΡΟΣΟΧΗ : Χρήση διουρητικών υποκαλιαιμία
Ποσότητα τροφής Κ (mg) Ποσότητα τροφής Κ (mg) Δημητριακά Ρύζι, άσπρο, βρασμένο (165gr) 80 1 φλιτζάνι all-bran(45gr) 450 1 φλιτζάνι Bran Flakes(45gr) 1 φλιτζάνι Corn Flakes(30gr) 250 30 1 φλιτζάνι Muesli(95gr) 500 Πατάτες, βρασμένες (150gr) 450 Πατάτες, ψητές (100gr) 950 Φρούτα Αμυλούχα τρόφιμα 8 αποξηραμένα βερίκοκα 600 2 φέτες, μαύρο, ψωμί 100 ½ πεπόνι 750 2 φέτες, λευκό, ψωμί 70 4 σύκα 600 Μακαρόνια, μαύρα, βρασμένα (150gr) Μακαρόνια, άσπρα, βρασμένα (150gr) 200 40 1 πορτοκάλι 300 1 μπανάνα 350
Ποσότητα τροφής Κ (mg) Ποσότητα τροφής Κ (mg) Γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα Ρέγγα ή μπακαλιάρος (110gr) 460 Ένα ποτήρι (280 ml) γάλα πλήρες, ημίπαχο ή άπαχο 400 Σαρδέλες, σε κονσέρβα (70 gr) 300 Τυρί (50gr) 50 Γιαούρτι (150gr) 370 1 αυγό (60gr) 80 Λαχανικά Πράσσινα λαχανικά, βρασμένα (100gr) 100-200 Κρέας και Ψάρια Φασόλια, βρασμένα (200 gr) 600 Κρέας, μαγειρεμένο (100gr) 200-300 Φακές, βρασμένες (105 gr) 300 Συκώτι, αρνιού, μαγειρεμένο (90gr) 300 Σόγια (100gr) 500 Νεφρό, αρνιού, μαγειρεμένο (75gr) 250 Κάρι, διάφορα λαχανικά (300gr) 1250 Άσπρο ψάρι, μαγειρεμένο (150gr) 400-500
ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΕΝΑ ΤΡΟΦΙΜΑ Αλάτι NaCl KCl Βούτυρο Κάλιο..
ΦΡΟΥΤΑ, ΛΑΧΑΝΙΚΑ & ΥΠΕΡΤΑΣΗ O Alonso και συν. σε μια μελέτη με 4393 συμμετέχοντες στο Seguimiento Universidad de Navarra, στην Ισπανία παρατήρησε ότι Η συχνότητα εμφάνισης της υπέρτασης ήταν 77% μικρότερη (από 0.45% σε 0.90%), σε εκείνους που κατανάλωναν τις μεγαλύτερες ποσότητες φρούτων και λαχανικών, σε σχέση με αυτούς που κατανάλωναν τις μικρότερες Alonso A et al Br J Nutr 2004
Effects Effects of of the the Dietary Dietary Approaches Approaches to to Stop Stop Hypertension Hypertension (DASH) (DASH) Diet Diet on on the the Pressure-Natriuresis Pressure-Natriuresis Relationship, Relationship, Hypertension Hypertension 07/2003, 07/2003, 42: 8 42: 13 8 13
ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ ΤΟΥ ΤΡΟΠΟΥ ΖΩΗς ΣΤΗΝ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ Μεταβολή Μείωση ΣΒ Αποδοχή δίαιτας DASH Μείωση άλατος Άσκηση Περιορισμός αλκοόλ Μείωση της ΣΑΠ 5 20 mmhg/10 kg μείωσης ΣΒ 8 14 mmhg 2 8 mmhg 4 9 mmhg 2 4 mmhg ESC/ESH 2003
ΕΛΑΙΑ Έλαια Καρδιαγγειακό Σύστημα Θέρμανση ελαίου επαναλαμβανόμενη πολικές ενώσεις, πολυμερή, trans λ.ο. Ελαιόλαδο (15% κορεσμένα- 75%πολυακόρεστα) Hypertension is Related to the Degradation of Dietary Frying Oils, American Journal of Clinical Nutrition 12/2003, 78: 1092-1097
ΑΣΒΕΣΤΙΟ Πρόσληψη περίπου 1000 mg μειώνει ~1,44 mmhg τη ΣΑΠ. Δεν επηρεάζει ουσιαστικά τη ΔΑΠ. Όχι συμπληρώματα Ca στους υπερτασικούς. Πεπτίδια καζεΐνης γάλακτος- υποτασική δράση Pfeuffer & Schrezenmeir Br J Nutr 2000 84 (Suppl 1): S155- S159
ΚΑΦΕΪΝΗ Πάσχοντες από νοσήματα που σχετίζονται με άγχος υπέρμετρη κατανάλωση Χρόνος ημιζωής καφεΐνης: 4 ώρες! στρες Α.Π. Καρδιακού Ρυθμού Αδρεναλίνη έως 32%
ΥΠΕΡΤΑΣΗ: ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΥΠΕΡΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑ
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΩΝ (AHA SCIENTIFIC STATEMENT)
ΔΙΑΙΤΗΤΙΚΕς ΠΗΓΕς ΚΟΡΕΣΜΕΝΩΝ ΛΙΠΑΡΩΝ ΟΞΕΩΝ
ΔΙΑΙΤΗΤΙΚΈς ΠΗΓΈς TRANS ΛΙΠΑΡΏΝ ΟΞΈΩΝ λίπος του μοσχαριού, βούτυρο και λίπος του γάλακτος. Η μεγαλύτερη όμως πηγή είναι η μερική υδρογόνωση φυτικών ελαίων Τηγανισμένα τρόφιμα (5-6 γρ. σε μέτρια μερίδα πατάτες τηγανητές) Προϊόντα φούρνου & ζαχαροπλαστικής του εμπορίου 2 γρ. σε 1 ντόνατς 2 γρ. σε 30 γρ. κράκερ ποπ-κορν
Ω-3 Λ.Ο. ΣΤΑ ΨΑΡΙΑ ΤΗς ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ Αντιμετώπιση δυσλιπιδαιμιών (AHA Scientific Statement)
Οι φυτικές στερόλες είναι φυσικές οργανικές ενώσεις που προσομοιάζουν σε δομή με την χοληστερόλη. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΤΡΟΦΙΜΑ ΣΤΕΡΟΛΕΣ Ελεγχόμενες μελέτες είναι μέχρι 1 έτος παρακολούθησης.
Πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία Φυσική δραστηριότητα Κάπνισμα Υγιές Φυσιολογικό Βάρος Αλκοόλ με μέτρο Υγιεινός τρόπος ζωής Φρούτα& Λαχανικά Αλάτι με μέτρο Ψάρια, Ελαιόλαδο Προσοχή στα λιπαρά
Ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας!