Ανοίγω χώρο στην Άνοια Νικολαΐδου Ευδοκία Ψυχολόγος, ΑΠΘ MSc Διοίκηση Μονάδων Υγείας
Περιβάλλον και επίδραση στην ψυχολογία Νοηματοδότηση του ατόμου Τα άτομα αντιδρούν όχι μόνο στα αντικείμενα αλλά και στη διευθέτησή τους στο χώρο τοποθέτηση αντικειμένων με νόημα για το άτομο Kaplan, 1985/ DeYoung, 1999
Η χωρική διευθέτηση είναι συνδεδεμένη με αναμνήσεις κοινωνικών ή ατομικών ενεργειών, με αποτέλεσμα να καθοδηγούν την προτίμηση του κάθε ατόμου (Kaplan, 1985) Επίδραση εργασίας και ηλικίας (Axia et al., 1990) Ηλικία, ιστορία του ατόμου, παράγοντες που δεν εντάσσονται σε νόρμες (δεν συμβαίνουν σε όλα τα άτομα, κυρίως σε ηλικιωμένους) (Baltes, 1979)
Ηλικιωμένοι και περιβάλλον Κακή υγεία Χαμηλό εισόδημα Πρόσφατα αρνητικά γεγονότα Τροποποίηση περιβάλλοντος (Baltes, 1979)
Ηλικιωμένοι και περιβάλλον Παράγοντες Αισθητικοί Λειτουργικοί Αυτοβιογραφικοί Αντανάκλαση συναισθημάτων Συναισθηματικοί παράγοντες (Συγκολλίτου, 1997)
Φιλικό περιβάλλον Ο τρόπος σχεδίασης επιδρά στον ασθενή με άνοια Ένα σωστά σχεδιασμένο περιβάλλον προσφέρει: Ασφάλεια Αυτονομία Ανεξαρτησία Νοητική, Σωματική και Κοινωνική εγρήγορση Ποιότητα ζωής nhs.uk, 2016
Σχεδιασμός Μικρές, σημαντικές αλλαγές Σταδιακή προσαρμογή Χρειάζεται να παρέχει ηρεμία, καθησυχασμό, λειτουργικότητα
Σύνδεση του περιβάλλοντος με την άνοια Προχωρημένα στάδια άνοιας Λειτουργικότητα Κινητικότητα ασθενή Απαραίτητες προσαρμογές και αλλαγές στο περιβάλλον
Συχνές δυσκολίες στο χώρο Ακατάλληλο κρεβάτι Δυσκολία στη φροντίδα και περιποίηση Διαταραχές ύπνου, Ανησυχία Κατακλίσεις Υπέρ-φορτωμένο περιβάλλον Συμπεριφορικά συμπτώματα Παραισθήσεις, Ψευδαισθήσεις Στενοί διάδρομοι περάσματα Πτώσεις Χαλιά Πτώσεις Παραισθήσεις, Ψευδαισθήσεις Κακός φωτισμός Παραισθήσεις, Ψευδαισθήσεις Ανησυχία, Διέγερση Διαταραχές ύπνου
Δυσκολίες αλλαγής Αλλαγές στο χώρο συνδέονται με αλλαγές στον εαυτό Άρνηση Διστακτικότητα Αποφυγή Ήδη υπάρχουσα επιβάρυνση Μη αποδοχή της άνοιας Clift-Willoughby, 2017
Εμπόδια αλλαγής Επιμονή στις ίδιες, οικείες συμπεριφορές Παντοδυναμία περιθάλποντα Απόλυτη σκέψη «Δεν γίνεται», «Έτσι είναι», «Με τίποτα» Φόβος αλλαγής
Κλινική παρατήρηση Αποδοχή περιθάλποντα Προσαρμοσμένο περιβάλλον Λειτουργικές ανάγκες ασθενή Αναμνήσεις/ συνήθειες ασθενή Καλή σχέση και ποιότητα φροντίδας
Κλινική παρατήρηση Δυσκολίες προσαρμογής Επιβάρυνση περιθάλποντα στη φροντίδα Ακατάλληλο περιβάλλον για ασθενή Ένταση στη μεταξύ τους σχέση μη κατάλληλη φροντίδα
Προσαρμοστικότητα Αποδοχή Αισιοδοξία και ψυχραιμία Σχεδιασμός και Δράση Βοήθεια και Δίκτυο κοινωνικών σχέσεων Μάθηση μέσω εμπειριών
Ανοίγω χώρο στην άνοια Φωτισμός Βοηθάει στην καλύτερη όραση και στον προσανατολισμό στο χώρο Συμβουλές Κουρτίνες, έπιπλα, φυτά να μην εμποδίζουν το φυσικό φως Φωτεινοί λαμπτήρες Υπνοδωμάτιο: σκοτεινό το βράδυ
Ανοίγω χώρο στην άνοια Πάτωμα Αποφυγή πτώσεων Συμβουλές Χαλιά ή χαλάκια να αποφευχθούν Αποφυγή έντονων χρωμάτων ή φιγούρες σε πάτωμα/ χαλιά Αποφυγή εμποδίων Όπου υπάρχουν σκαλιά απαραίτητη η σήμανση
Ανοίγω χώρο στην άνοια Έπιπλα Η άνοια δυσχεραίνει τη διάκριση των χρωμάτων και την αντίληψη των αντικειμένων (3 διαστάσεις) Συμβουλές Φωτεινά χρώματα και με αντίθεση από τοίχο και πάτωμα (κρεβάτι, τραπέζι, καρέκλες) Ρίγες ή έντονα μοτίβα χρειάζεται να αντικατασταθούν Πίνακες, καθρέφτες, ταπετσαρίες ή άλλες καλλιτεχνικές συνθέσεις δημιουργούν σύγχυση Χρήση αντικειμένων που προσανατολίζουν για το χώρο
Ανοίγω χώρο στην άνοια Χρήση του μπάνιου Συμβουλές Κάθισμα και καπάκι, πετσέτες, χαρτί υγείας διαφορετικό χρώμα από το χώρο Ράγες στον τοίχο διαφορετικό χρώμα Σήμανση για ζεστό-κρύο νερό Φως κατά τη διάρκεια της νύχτας Ανοιχτή πόρτα Αποφυγή πολλών, μη καθημερινών αντικειμένων στο χώρο Εξασφάλιση μη ολισθηρού πατώματος
Ανοίγω χώρο στην άνοια Μένω ασφαλής Συμβουλές Απομάκρυνση επικίνδυνων, αιχμηρών αντικειμένων/ καυστικών ή χημικών υγρών Κατάλληλη ρύθμιση θέρμανσης Σε ετοιμότητα αριθμοί για επείγουσες καταστάσεις Αέριο, γκάζι, ηλεκτρικό, κουζίνα Έλεγχος κλειδαριάς σε πόρτες, παράθυρα Χειρολαβές σε τοίχους ή σκαλιά Ετικέτες Τάξη, οργάνωση στο χώρο
Δεν είναι τα πιο δυνατά είδη που επιβιώνουν ή τα πιο έξυπνα, αλλά αυτά που ανταποκρίνονται καλύτερα στις αλλαγές. Κάρολος Δαρβίνος
Ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας! nikolaidou.ev@gmail.com