Τίτλος πρωτοτύπου: Finance 5 th ed. by A.A. Groppelli and Ehsan Nikbakht

Τίτλος πρωτοτύπου: Finance 5 th ed. by A.A. Groppelli and Ehsan Nikbakht Copyright 2006, 2000, 1995, 1990, 1986 by Barron's Educational Series, Inc. Published by arrangement with Barron's Educational Series, Inc., Hauppauge, NY, 11788 USA All rights Reserved Αποκλειστικότητα για την ελληνική γλώσσα: Copyright 2012 Εκδόσεις Κλειδάριθμος ΕΠΕ Έδρα: Στουρνάρα 27Β Αθήνα, 106 82 Κεντρική Διάθεση: Δομοκού 4, Σταθμός Λαρίσης Αθήνα 104 40 Τηλ.: 210.52.37.635 Fax: 210.52.37.677 e-mail: info@klidarithmos.gr www.klidarithmos.gr www.facebook.com/klidarithmos.gr Απαγορεύεται η αναπαραγωγή οποιουδήποτε τμήματος του βιβλίου με οποιοδήποτε μέσο (φωτοτυπία, εκτύπωση, μικροφίλμ, ή άλλη μηχανική ή ηλεκτρονική μέθοδο) χωρίς την άδεια του εκδότη. Μετάφραση 3 ης αμερικανικής έκδοσης: Σούλα Παπαϊωάννου Μετάφραση/αναβάθμιση 5 ης αμερικανικής έκδοσης: Σταύρος Καράλης, Διπλ. Διοίκησης Επιχειρήσεων Πανεπ. Πειραιώς Επιμέλεια/συντονισμός: Παναγιώτης Σταυρόπουλος, Διπλ. Οικονομικού Πανεπ. Αθηνών Επιστημονική επιμέλεια ελληνικής έκδοσης: Κυριακή Κοσμίδου, Επίκουρη Καθηγήτρια, Τομέας Οικονομικής των Επιχειρήσεων, Τμήμα Οικονομικών Επιστημών, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. ISBN: 978-960-461-460-8 Εκτύπωση: Α. Χονδρορίζος & Σια Ο.Ε., τηλ. 210-5126233, lithoxon@otenet.gr

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρόλογος...13 ΜΕΡΟΣ Ι: ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 17 1 ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ;... 19 Το διευθυντικό στέλεχος ως αντιπρόσωπος...22 Ο κίνδυνος σε σχέση με τα κέρδη...24 Βασικές δεξιότητες της χρηματοοικονομικής διοίκησης...27 Κατανόηση των οικονομικών παραγόντων...27 Σημασία της λογιστικής...30 Η παγκοσμιοποίηση της επιχείρησης...31 Οι επιπτώσεις της εξωτερικής ανάθεσης εργασιών...34 Δημόσια ευθύνη και χρηματοοικονομική διοίκηση...35 Στόχοι του χρηματοοικονομικού σχεδιασμού...37 ΓΝΩΣΗ ΤΩΝ ΕΝΝΟΙΩΝ...38 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ...40 2 ΕΙΔΗ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΙ ΦΟΡΟΛΟΓΗΣΗΣ... 43 Μορφές εταιρειών...43 Βασικές αρχές φορολογίας...46 Φορολογία εισοδήματος εταιρειών...47 Φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων...49 Βασικές αρχές υπολογισμού των αποσβέσεων...50 Οι κυριότερες μέθοδοι απόσβεσης...51 ΓΝΩΣΗ ΤΩΝ ΕΝΝΟΙΩΝ...56 ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΞΑΣΚΗΣΗ...56 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ...57 ΜΕΡΟΣ ΙΙ: ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ (ΧΡΟΝΟΣ ΚΑΙ ΚΙΝΔΥΝΟΣ)... 59 3 Η ΑΞΙΑ ΤΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ... 61 Γιατί αλλάζει η αξία του χρήματος με την πάροδο του χρόνου...61 Μελλοντική αξία και σύνθετος τόκος...64 Παρούσα αξία και προεξοφλητικά επιτόκια...70 Παρούσα αξία προσόδου...72 Παρούσα αξία μεταβλητών ταμιακών ροών...77 Παρούσα αξία ομολογιών χωρίς τακτή λήξη...77 5

6 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Ενδιάμεσος ανατοκισμός...78 Υπολογισμός ποσοστών απόλυτης αύξησης...80 ΓΝΩΣΗ ΤΩΝ ΕΝΝΟΙΩΝ...81 ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΞΑΣΚΗΣΗ...81 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ...83 4 ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΚΑΙ ΑΠΟΔΟΣΗ... 87 Η σχέση μεταξύ κίνδυνου και απόδοσης...88 Υπολογισμός της απόδοσης...90 Υπολογισμός του κίνδυνου...92 Υπολογισμός των προβλεπόμενων αποδόσεων και των κινδύνων σε αβέβαια επενδυτικά προγράμματα...95 Κίνδυνος χαρτοφυλακίου...101 Υπολογισμός κίνδυνου και απόδοσης με το μοντέλο αποτίμησης κεφαλαιουχικών περιουσιακών στοιχείων (CAPM)...106 Η γραμμή αγοράς χρεογράφων (SML)...111 Σύγκριση των μοντέλων CAPM και SML...114 Αποτίμηση μέσω κερδοσκοπικών αγοραπωλησιών (APT)...115 Πώς θα εκμεταλλευτούμε την αποτελεσματική αγορά...118 Κίνδυνος και απόδοση των κλάδων μιας επιχείρησης...119 ΓΝΩΣΗ ΤΩΝ ΕΝΝΟΙΩΝ...126 ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΞΑΣΚΗΣΗ...127 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ...129 5 ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗΣ... 135 Η έννοια της αξίας...135 Αποτίμηση ομολογιών...136 Αποτίμηση προνομιούχων μετοχών...138 Αποτίμηση κοινών μετοχών...139 Χρήση των πολλαπλασιαστών τιμής...143 Χρήση του μοντέλου CAPM στις μεθόδους αποτίμησης...144 Ελεύθερη ταμιακή ροή...145 ΓΝΩΣΗ ΤΩΝ ΕΝΝΟΙΩΝ...147 ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΞΑΣΚΗΣΗ...148 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ...149 ΜΕΡΟΣ ΙΙΙ: ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ: ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ... 153 6 ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥΧΙΚΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ: ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΑ ΒΗΜΑΤΑ... 155 Τι είναι ο προϋπολογισμός κεφαλαιουχικών επενδύσεων;...155 Προσδιορισμός του αρχικού κόστους...158

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 7 Προσδιορισμός της επαυξητικής ταμιακής ροής...161 ΓΝΩΣΗ ΤΩΝ ΕΝΝΟΙΩΝ...164 ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΞΑΣΚΗΣΗ...165 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ...167 7 ΜΕΘΟΔΟΙ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥΧΙΚΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ: ΧΩΡΙΣ ΚΙΝΔΥΝΟ... 171 Μέση απόδοση επένδυσης (ARR)...172 Περίοδος επανείσπραξης...173 Καθαρή παρούσα αξία (NPV)...175 Δείκτης αποδοτικότητας (PI)...178 Εσωτερική απόδοση επένδυσης (IRR)...179 Γιατί η NPV και η IRR επιλέγουν μερικές φορές διαφορετικά επενδυτικά προγράμματα;...182 Ποτέ είναι αξιόπιστες οι μέθοδοι NPV και IRR;...183 ΓΝΩΣΗ ΤΩΝ ΕΝΝΟΙΩΝ...184 ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΞΑΣΚΗΣΗ...184 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ...187 8 ΜΕΘΟΔΟΙ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥΧΙΚΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ: ΜΕ ΚΙΝΔΥΝΟ... 191 Ο κίνδυνος στον προϋπολογισμό κεφαλαιουχικών επενδύσεων...191 Προσέγγιση των ισοδύναμων βεβαιότητας (CEA)...192 Ανάλυση ευαισθησίας...194 Η μέθοδος CAPM στον προϋπολογισμό κεφαλαιουχικών επενδύσεων...195 Τεχνικές προσομοίωσης...197 Προσαρμογή για τον πληθωρισμό...200 ΓΝΩΣΗ ΤΩΝ ΕΝΝΟΙΩΝ...201 ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΞΑΣΚΗΣΗ...202 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ...205 ΜΕΡΟΣ ΙV: ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΕΣ, ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ, ΚΑΙ ΜΕΡΙΣΜΑΤΙΚΕΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ... 211 9 ΚΟΣΤΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ... 213 Βασικές έννοιες...213 Tο κόστος κεφαλαίου ως σημείο αναφοράς για τις επενδυτικές αποφάσεις...214 Tο κόστος κεφαλαίου ως μέτρο της αποδοτικότητας...215 Xρήση εσωτερικών και εξωτερικών πηγών άντλησης κεφαλαίου...218 Ο κίνδυνος και το κόστος κεφαλαίου...219 Kόστος μακροπρόθεσμου χρέους...221 Kόστος προνομιούχων μετοχών...226 Kόστος κοινών μετοχών...227

8 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Tο CAPM και το κόστος κοινών μετοχών...229 Kόστος αδιανέμητων κερδών...230 Υπολογισμός του μέσου σταθμικού κόστους κεφαλαίου (WACC)...232 Μέτρηση του οριακού σταθμικού κόστους κεφαλαίου (WMCC)...236 Το CAPM και το κόστος κεφαλαίου...239 Το κόστος κεφαλαίου των κλάδων (ή τμημάτων) μιας επιχείρησης...241 Η παγκοσμιοποίηση και το κόστος κεφαλαίου...242 ΓΝΩΣΗ ΤΩΝ ΕΝΝΟΙΩΝ...244 ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΞΑΣΚΗΣΗ...246 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ...247 10 ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΗ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ... 253 Βασικές έννοιες...253 Εξήγηση της χρηματοοικονομικής μόχλευσης...254 Κεφαλαιακή διάρθρωση...258 Κεφαλαιακή διάρθρωση και αξία του μετοχικού κεφαλαίου της επιχείρησης...258 Κεφαλαιακή διάρθρωση και συνολική αξία της επιχείρησης...260 Η διαμάχη για την κεφαλαιακή διάρθρωση...262 Η προσέγγιση των καθαρών εσόδων (ΝΙ)...263 Η προσέγγιση των καθαρών λειτουργικών εσόδων (ΝΟΙ)...265 Η θεωρία Modigliani-Miller...266 Το υπόδειγμα ΜΜ με φορολόγηση της επιχείρησης...268 Η σύγχρονη ερμηνεία της κεφαλαιακής διάρθρωσης...270 ΓΝΩΣΗ ΤΩΝ ΕΝΝΟΙΩΝ...276 ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΞΑΣΚΗΣΗ...277 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ...279 11 ΜΕΡΙΣΜΑΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ... 285 Η σημασία της μερισματικής πολιτικής...285 Ο ρόλος των μερισμάτων στη διαδικασία αποτίμησης...286 Μη χρηματικές διανομές μερίσματος...292 Επιπτώσεις των μη χρηματικών μερισμάτων στον ισολογισμό...293 Περιορισμοί στην καταβολή μερίσματος...296 Η μερισματική πολιτική και η τιμή της μετοχής...298 Η προσέγγιση του καθαρού υπολειμματικού μερίσματος...302 Η αποτίμηση με την προσέγγιση της ελεύθερης ταμιακής ροής...305 Αποτίμηση μετοχών με την προσέγγιση των κερδών...306 Επαναγορά μετοχών...311 Γιατί οι εταιρείες επαναγοραζουν τις μετοχές τους;...311 ΓΝΩΣΗ ΤΩΝ ΕΝΝΟΙΩΝ...314 ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΞΑΣΚΗΣΗ...316 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ...317

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 9 ΜΕΡΟΣ V: ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΕΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΒΑΣΙΣΜΕΝΕΣ ΣΕ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΠΑΡΑΓΩΓΑ... 323 12 ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΠΡΟΑΙΡΕΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΘΕΣΜΙΑΚΑ ΣΥΜΒΟΛΑΙΑ... 325 Δικαιώματα προαίρεσης (ΟΨΙΟΝ)...327 Πώς λειτουργούν τα δικαιώματα αγοράς και πώλησης...329 Αποτίμηση δικαιωμάτων προαίρεσης και το υπόδειγμα των Black και Scholes...333 Το διωνυμικό υπόδειγμα...336 Προθεσμιακά συμβόλαια...343 ΓΝΩΣΗ ΤΩΝ ΕΝΝΟΙΩΝ...352 ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΞΑΣΚΗΣΗ...354 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ...355 ΜΕΡΟΣ VΙ: ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΚΑΙ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ... 361 13 ΜΙΣΘΩΣΕΙΣ... 363 Βασικές αρχές της χρηματοδοτικής μίσθωσης...363 Είδη μισθώσεων...366 Οι κανονισμοί της FASB και της IRS...367 Η μίσθωση είναι στοιχείο του ενεργητικού ή του παθητικού;...368 Ταμιακές ροές των μισθώσεων...369 Υπολογισμός των ετήσιων δαπανών για μισθώματα...371 Μίσθωση ή αγορά: προσέγγιση από την άποψη της παρούσας αξίας...374 ΓΝΩΣΗ ΤΩΝ ΕΝΝΟΙΩΝ...379 ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΞΑΣΚΗΣΗ...379 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ...380 14 ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΑ ΑΠΟΚΤΗΣΗΣ ΜΕΤΟΧΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΤΡΕΨΙΜΑ ΟΜΟΛΟΓΑ... 385 Πιστοποιητικά απόκτησης μετοχών και μετατρέψιμα ομόλογα...385 Πιστοποιητικά απόκτησης μετοχών...386 Θεωρητική αξία των πιστοποιητικών απόκτησης μετοχών...387 Το φαινόμενο της μόχλευσης...388 Αντικειμενική αξία του πιστοποιητικού απόκτησης μετοχών (FV w )...389 Τι συμβαίνει όταν γίνεται άσκηση του δικαιώματος που απορρέει από το πιστοποιητικό απόκτησης μετοχών...391 Μετατρέψιμα ομόλογα...391 Αξία των μετατρέψιμων...392 Οφέλη για την επιχείρηση...397 Διαφορές ανάμεσα στα πιστοποιητικά απόκτησης μετοχών και τα μετατρέψιμα ομόλογα...398 ΓΝΩΣΗ ΤΩΝ ΕΝΝΟΙΩΝ...399 ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΞΑΣΚΗΣΗ...400 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ...401

10 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 15 ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΗ ΚΑΙ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ... 407 Βραχυπρόθεσμη χρηματοδότηση...408 Ο ταμιακός κύκλος...416 Μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση...418 Χρηματοδότηση μέσω ομόλογων...419 Προσδιορισμός του επιτοκίου...420 Επιλογή του κατάλληλου χρόνου των χρηματοδοτικών στρατηγικών...424 Η εναλλακτική λύση του ομόλογου χωρίς τοκομερίδιο...424 Χαρακτηριστικά των κοινών μετοχών...428 ΓΝΩΣΗ ΤΩΝ ΕΝΝΟΙΩΝ...435 ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΞΑΣΚΗΣΗ...437 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ...439 ΜΕΡΟΣ VIΙ: ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ... 447 16 ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ... 449 Η σημασία του χρηματοοικονομικού σχεδιασμού...449 Μέθοδοι υπολογισμού των αναγκών...451 Ανάλυση πηγών και χρήσεων κεφαλαίων...456 ΓΝΩΣΗ ΤΩΝ ΕΝΝΟΙΩΝ...459 ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΞΑΣΚΗΣΗ...460 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ...461 ΜΕΡΟΣ VIIΙ: ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΚΙΝΗΣΗΣ... 463 17 ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΤΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΚΙΝΗΣΗΣ... 465 Διαχείριση του κυκλοφορούντος ενεργητικού...466 Διαχείριση των εισπρακτέων λογαριασμών...470 Διαχείριση των αποθεμάτων...471 Διαχείριση των πληρωτέων λογαριασμών...474 ΓΝΩΣΗ ΤΩΝ ΕΝΝΟΙΩΝ...476 ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΞΑΣΚΗΣΗ...477 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ...477 ΜΕΡΟΣ ΙX: ΑΝΑΛΥΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΚΘΕΣΕΩΝ... 479 18 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ... 481 Οικονομικές καταστάσεις...482 Xρήση των οικονομικών καταστάσεων...488 Tυποποίηση των οικονομικών καταστάσεων...489 Χρηματοοικονομικοί δείκτες...491 Xρήσεις και είδη δεικτών...492

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 11 Xρήση δεικτών για την ανάλυση της απόδοσης...509 Η ποιότητα των κερδών...511 Περιορισμοί της ανάλυσης δεικτών...515 ΓΝΩΣΗ ΤΩΝ ΕΝΝΟΙΩΝ...516 ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΞΑΣΚΗΣΗ...517 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ...520 ΜΕΡΟΣ X: ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ... 529 19 ΣΥΓΧΩΝΕΥΣΕΙΣ... 531 Είδη συγχωνεύσεων...532 Γιατί συγχωνεύονται οι εταιρείες;...533 Φορολογικά οφέλη των συγχωνεύσεων...535 Ζητήματα που αφορούν τις συγχωνεύσεις...536 Μέθοδοι εξαγοράς...537 Η θεωρητική αιτιολόγηση των συγχωνεύσεων...537 Αλλά ζητήματα που αφορούν τις συμφωνίες συγχώνευσης...546 Λογιστικές πτυχές των συγχωνεύσεων...547 Στρατηγικές κατά των συγχωνεύσεων...549 Χρηματοδότηση των συγχωνεύσεων...551 Έχουν επιτυχία οι συγχωνεύσεις;...553 Οι συγχωνεύσεις στη δεκαετία του 1990...553 Οι συγχωνεύσεις στη δεκαετία του 2000...555 Εναλλακτικές λύσεις...557 Εταιρική αναδιάρθρωση...558 Παράλληλο μετοχικό κεφάλαιο και αντίστροφες συγχωνεύσεις...559 ΓΝΩΣΗ ΤΩΝ ΕΝΝΟΙΩΝ...562 ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΞΑΣΚΗΣΗ...563 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ...564 20 ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ... 571 Εισαγωγή στη διεθνή χρηματοοικονομική...572 Κατανόηση των ξένων νομισμάτων...572 Ανατίμηση και υποτίμηση της συναλλαγματικής ισοτιμίας...573 Τι καθορίζει την αξία ενός ξένου νομίσματος;...575 Ορολογία και έννοιες...577 Ισοζύγιο πληρωμών...579 Ειδικά τραβηκτικά δικαιώματα...582 Κατανόηση του ξένου συναλλάγματος...582 Χρηματοοικονομικά μέσα ξένου συναλλάγματος...583 Αρμπιτράζ...589 Δικαιώματα προαίρεσης επιτοκίων...591

12 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Η αγορά προθεσμιακών συμβολαίων συναλλάγματος...593 Διεθνείς χρηματοοικονομικές αγορές...595 Χρηματοδότηση των εξαγωγών...597 ΓΝΩΣΗ ΤΩΝ ΕΝΝΟΙΩΝ...602 ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ...603 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ...604 21 ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ... 607 Εισαγωγή στο χρηματοοικονομικό λογισμικό...608 Αρχεία διαχείρισης...608 Ανάλυση λογιστικών φύλλων...609 Στατιστικά πακέτα...610 Μαθηματικά πακέτα...610 Τράπεζες χρηματοοικονομικών δεδομένων...610 Η διαδικτυακή επανάσταση...612 Κόστος και αποδοτικότητα...613 Αγοραπωλησίες και αναδοχή έκδοσης χρεογράφων...615 Άλλες διαδικτυακες εφαρμογές...616 Επιλεγμένοι χρηματοοικονομικοί δικτυακοί τόποι...619 ΓΝΩΣΗ ΤΩΝ ΕΝΝΟΙΩΝ...622 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ...622 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΠΙΝΑΚΕΣ... 625 Πίνακας Α-1 Συντελεστές Επιτοκίου Μελλοντικής Αξίας...626 Πίνακας Α-2 Συντελεστές Επιτοκίου Μελλοντικής Αξίας Προσόδου...630 Πίνακας Α-3 Συντελεστές Επιτοκίου Παρούσας Αξίας...634 Πίνακας Α-4 Συντελεστές Επιτοκίου Παρούσας Αξίας Προσόδου...638 ΓΛΩΣΣΑΡΙ... 643 ΛΕΞΙΚΟ ΟΡΩΝ... 663 ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ... 673

ΜΕΡΟΣ I ΕΙΣΑΓΩΓΗ

1 ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟ- ΝΟΜΙΚΗ; ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ αντιστάθμιση κινδύνου/απόδοσης (risk/return trade-off): το απαιτούμενο ποσοστό απόδοσης που δικαιολογεί μια επένδυση, σε δεδομένο επίπεδο κινδύνου δαπάνες (κόστος) αντιπροσώπευσης (agency costs): δαπάνες που αφορούν τη διευθέτηση συγκρούσεων μεταξύ διευθυντικών στελεχών, μετόχων, και ομολογιούχων διεθνής εταιρεία (global firm): μια εταιρεία με επενδύσεις περιουσιακών στοιχείων και εργασίες σε παγκόσμιο επίπεδο εξωτερική ανάθεση έργου (outsourcing): μια εταιρεία αποφασίζει να επενδύσει και να παράγει προϊόντα στο εξωτερικό (ή να βασιστεί στις εισαγωγές) αντί να κατασκευάσει εργοστάσια στη χώρα της για να παράγει αυτά τα προϊόντα μακροοικονομικοί παράγοντες (macro factors): ευρύτερες οικονομικές και χρηματοοικονομικές εξελίξεις που επηρεάζουν τις πωλήσεις και τα κέρδη της επιχείρησης μεγιστοποίηση του πλούτου (wealth maximization): συμβολή στην αξία μιας επιχείρησης με την επιλογή εκείνων των επενδύσεων που παρουσιάζουν την καλύτερη αντιστάθμιση κινδύνου/απόδοσης μικροοικονομικές αποφάσεις (micro decisions): εσωτερικές αποφάσεις της επιχείρησης που επηρεάζουν τα αποτελέσματα των πωλήσεων, συμβάλλουν στον έλεγχο του κόστους, και καθορίζουν την τιμολογιακή πολιτική χρηματοοικονομική (finance): η εφαρμογή μιας σειράς χρηματοδοτικών και οικονομικών αρχών για τη μεγιστοποίηση του πλούτου της επιχείρησης και της αξίας του μετοχικού της κεφαλαίου χρηματοοικονομικός σχεδιασμός (financial planning): πρόβλεψη απαιτήσεων σε μετρητά, καθορισμός κατευθυντηρίων γραμμών για τον έλεγχο του κόστους, προσδιορισμός στόχων μελλοντικών πωλήσεων και κερδών, καθορισμός της καλύτερης κατανομής των περιορισμένων κεφαλαίων, και ανάπτυξη εναλλακτικών στρατηγικών για την περίπτωση που δεν αποδίδουν τα υπάρχοντα προγράμματα 19

20 ΜΕΡΟΣ Ι: ΕΙΣΑΓΩΓΗ Χρηματοοικονομική (finance) είναι η εφαρμογή μιας σειράς οικονομικών αρχών για τη μεγιστοποίηση του πλούτου (maximization of wealth), δηλαδή της συνολικής αξίας μιας επιχείρησης. Ειδικότερα, με τη χρήση της καθαρής παρούσας αξίας (την αναγωγή, ή προεξόφληση, των μελλοντικών ταμιακών ροών σε παρούσες αξίες μείον τις αρχικές δαπάνες) για τη μέτρηση της κερδοφορίας, μια εταιρεία μεγιστοποιεί τον πλούτο της επενδύοντας σε προγράμματα ή έργα και αποκτώντας περιουσιακά στοιχεία των οποίων οι συνδυασμένες αποδόσεις αποφέρουν τα μεγαλύτερα δυνατά κέρδη με το μικρότερο κίνδυνο. Στην πραγματικότητα, κανείς δεν γνωρίζει πότε επιτυγχάνεται ο μέγιστος πλούτος, αν και εξυπακούεται ότι είναι ο τελικός στόχος κάθε επιχείρησης. Ένας τρόπος για να υπολογιστεί ο πλούτος μιας επιχείρησης είναι μέσω της τιμής της κοινής μετοχής της. Όταν ανεβαίνει η τιμή της μετοχής μιας επιχείρησης, τότε θεωρείται ότι ο πλούτος των μετόχων της επιχείρησης αυξήθηκε. Γιατί η τιμή της μετοχής μιας επιχείρησης αντικατοπτρίζει την ικανότητά της να δημιουργεί και να αυξάνει τον πλούτο; Επειδή η χρηματιστηριακή αγορά είναι ένας πολύ αποτελεσματικός μηχανισμός. Έτσι, η τιμή της μετοχής αποτυπώνει πολύ γρήγορα όλες τις διαθέσιμες πληροφορίες καθώς και τις προοπτικές για μελλοντικές μεταβολές του πλούτου της επιχείρησης. Σήμερα, η αγορά είναι ακόμη πιο αποτελεσματική αφού οι επενδυτές έχουν καλύτερη πληροφόρηση και τα διευθυντικά στελέχη χρησιμοποιούν καλύτερες μεθόδους και πιο αποτελεσματικές στρατηγικές για να γνωστοποιήσουν την απόδοσή τους. Η διάδοση των ηλεκτρονικών υπολογιστών αποτέλεσε το μέσον για την επιλογή των καλύτερων εναλλακτικών επενδύσεων. Και βέβαια, η έλευση του Διαδικτύου έφερε πραγματική επανάσταση στους τρόπους έρευνας, συλλογής και διάδοσης των πληροφοριών πάνω στις οποίες βασίζονται σωστότερες επιχειρηματικές αποφάσεις. Σήμερα, οι οικονομικοί διευθυντές διαθέτουν πολλά σύνθετα εργαλεία για την επίλυση δύσκολων επιχειρηματικών προβλημάτων. Αυτό δεν ίσχυε πάντα στο παρελθόν. Πριν από το 1970, δινόταν έμφαση στην εξεύρεση νέων τρόπων για την αποτελεσματική διαχείριση του κεφαλαίου κίνησης, τη βελτίωση των μεθόδων για την τήρηση των οικονομικών αρχείων, και την ερμηνεία των ισολογισμών και των καταστάσεων αποτελεσμάτων χρήσης (αναλύσεων εσόδων-εξόδων). Οι πρόσφατες εξελίξεις στον κλάδο της χρηματοοικονομικής προσέφεραν στα διευθυντικά στελέχη καλύτερα εργαλεία για τη λήψη ορθών επενδυτικών αποφάσεων. Με τη βοήθεια των νέων μεθόδων μέτρησης του κινδύνου και της απόδοσης, οι εταιρείες έχουν τη δυνατότητα να εφαρμόζουν αποτελεσματικότερους τρόπους για να επιτύχουν τη βέλτιστη κατανομή των πόρων που σπανίζουν. Η εμφάνιση των αγορών των χρηματοοικονομικών παραγώγων επιτρέπει στα διευθυντικά στελέχη να αντισταθμίζουν τους κινδύνους. Η δυνατότητα προσομοίωσης των στρατηγικών επιτρέπει σε μια επιχείρηση να επιλέγει τα καλύτερα επενδυτικά προγράμματα ή έργα (projects), γεγονός το οποίο έχει ως αποτέλεσμα τη μεγιστοποίηση του πλούτου της επιχείρησης. Η γνώση της χρηματοοικονομικής δεν πρέπει να είναι αποκλειστικό προνόμιο των διαχειριστών των διαθεσίμων των επιχειρήσεων, των ελεγκτών, και όσων σχεδιάζουν τα χρηματοοικονομικά προγράμματα. Σε κάθε επιχείρηση, αν οι λογιστές, οι στατιστικολόγοι, και οι υπεύθυνοι πωλήσεων έχουν αντίληψη και κατανόηση των χρηματοοικονομικών αρχών, θα είναι σε θέση να συμμετέχουν αποτελεσματικότερα στη διαδικασία λήψης των αποφάσεων. Στα τελικά προγράμματα που καταρτίζονται από τη διεύθυνση χρηματοοικονομικών υπηρεσιών πρέπει να συμμετέχουν και τα υπόλοιπα τμήματα της επιχείρησης.

1 ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ; 21 ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΣΤΙΣ ΑΛΛΑΓΕΣ Η χρηματοοικονομική είναι λίγο επιστήμη και λίγο τέχνη. Η χρηματοοικονομική ανάλυση (financial analysis) παρέχει τη δυνατότητα να λαμβάνονται ορθές και ευέλικτες επενδυτικές αποφάσεις στην κατάλληλη και πλεονεκτικότερη χρονική στιγμή. Όταν οι οικονομικοί διευθυντές επιτυγχάνουν, συμβάλλουν στη βελτίωση της αξίας των μετοχών της επιχείρησης. Ένας οικονομικός διευθυντής εκπέμπει ευνοϊκά σήματα προς τους επενδυτές όταν έχει στο ενεργητικό του μια σειρά υγιών χρηματοοικονομικών καταστάσεων με αποδόσεις που αυξάνονται με γρήγορο και σταθερό ρυθμό και με το χαμηλότερο επίπεδο κινδύνου. Γιατί τα σωστά σήματα είναι τόσο απαραίτητα; Γιατί οι μέτοχοι (επενδυτές) προσδιορίζουν τελικά τη χρηματιστηριακή αξία της επιχείρησης όπως αυτή αντανακλάται στις τιμές των χρεογράφων που εκδίδει. Αν η επιχείρηση έχει καλή φήμη και οι επενδυτές πιστεύουν ότι αυτό θα συνεχιστεί, τότε η αποτίμηση θα είναι υψηλή. Αντίθετα, μια κακή φήμη, με προβλέψεις δυσμενών αποδόσεων και υψηλά επίπεδα κινδύνου, θα οδηγήσει σε χαμηλή αποτίμηση. Για να είναι επιτυχημένοι, οι οικονομικοί διευθυντές μιας επιχείρησης πρέπει να αντιμετωπίζουν τις μεταβολές που συντελούνται συνεχώς στον τομέα της χρηματοοικονομικής. Οφείλουν να υιοθετούν περισσότερο εξελιγμένες μεθόδους ώστε να μπορούν να προγραμματίζουν καλύτερα σε ένα διαρκώς ανταγωνιστικότερο κλίμα. Είναι απαραίτητο να αντιμετωπίζουν με αποτελεσματικότητα τις συνεχείς αλλαγές μέσα και έξω από την επιχείρηση. Με λίγα λόγια, οι οικονομικοί διευθυντές μιας επιχείρησης έχουν την ευθύνη να αναγνωρίζουν τις μεταβολές στο χρηματοοικονομικό περιβάλλον και να ανταποκρίνονται σ αυτές. Υπάρχει ολοένα και μεγαλύτερη ανάγκη για τη σωστή επιλογή του χρόνου εισαγωγής νέων προϊόντων, για την παράδοση προϊόντων και υπηρεσιών που ανταποκρίνονται στις τρέχουσες και εξελισσόμενες ανάγκες, και για τη διασφάλιση της υποστήριξης των αποφάσεων από εναλλακτικά προγράμματα. Μερικές φορές απαιτούνται αλλαγές στις ερευνητικές προσπάθειες και την παραγωγή, για να εξασφαλιστεί ότι τα νέα προϊόντα ανταποκρίνονται στις προκλήσεις μιας όλο και πιο ανταγωνιστικής αγοράς. Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΜΙΑΣ ΕΙΚΟΝΑΣ Πολλές φορές, τα πιο επιτυχημένα χρηματοοικονομικά προγράμματα δεν προσελκύουν την προσοχή που θα έπρεπε, κυρίως λόγω του γεγονότος ότι τα διευθυντικά στελέχη δεν τα δημοσιοποιούν, δηλαδή «δεν τα διαφημίζουν». Στο παρελθόν, τέτοιου είδους πληροφορίες διαβιβάζονταν στους αναλυτές χρεογράφων οι οποίοι, με τη σειρά τους, ενημέρωναν τους επενδυτές για τις νέες εξελίξεις που λάμβαναν χώρα σε μια επιχείρηση. Όμως αυτή η προσέγγιση ήταν πολύ επιλεκτική και αφορούσε λίγους μόνο επενδυτές. Συνήθως, οι υπεύθυνοι της ε- ταιρείας διέδιδαν τις πληροφορίες αυτές μέσω του τύπου, της τηλεόρασης, και των τριμηνιαίων και ετήσιων χρηματοοικονομικών εκθέσεων. Στην καλύτερη περίπτωση, αυτές οι πληροφορίες ήταν σποραδικές και χωρίς αμεσότητα. Ο στόχος θα πρέπει να είναι η δημοσιοποίηση των νέων πληροφοριών να γίνεται όσο το δυνατόν συντομότερα και σε όσο το δυνατόν περισσότερους επενδυτές. Το Διαδίκτυο έχει

22 ΜΕΡΟΣ Ι: ΕΙΣΑΓΩΓΗ γίνει, και θα συνεχίσει να είναι, ένα αποτελεσματικό μέσον για την επίτευξη αυτού του στόχου. Η επιχείρηση θα πρέπει να επιδιώκει να κάνει επενδύσεις στους κλάδους εκείνους τους οποίους οι επενδυτές συσχετίζουν με την ανάπτυξη και το «συρμό» και έχουν μεγάλες προοπτικές κερδοφορίας. Δυστυχώς, πολλές καλές και οικονομικά υγιείς εταιρείες ταυτίζονται με κλάδους χαμηλής αποτίμησης. Υπάρχουν καλά προϊόντα τα οποία δεν απολαμβάνουν την αναγνώριση που τους αξίζει. Μια ιδέα θα ήταν να εστιαστεί η προσοχή των επενδυτών στους πιο ελκυστικούς τομείς της επιχείρησης ώστε να εξασφαλιστεί μια καλύτερη αποτίμηση. Ί- σως η επιχείρηση να θέλει να γνωρίζουν οι επενδυτές ότι στρέφεται προς περισσότερο δελεαστικούς τομείς ανάπτυξης και κερδοφορίας. Η ευθύνη της επιχείρησης έναντι των μετόχων της είναι να δημιουργήσει μια όσο το δυνατόν καλύτερη εικόνα. Μια πρόσφατη επιτυχημένη στρατηγική είναι η χρήση των «παράλληλων μετοχών» (tracking stock). Η στρατηγική αυτή συνίσταται στην έκδοση νέων μετοχών οι οποίες αντιπροσωπεύουν το τμήμα εκείνο των περιουσιακών στοιχείων (ή ενεργητικού) της εταιρείας με τις καλύτερες χρηματοοικονομικές προοπτικές. Με τον τρόπο αυτόν, οι επενδυτές μπορούν να ταυτίσουν τις μετοχές με παρεμφερείς τομείς υψηλής αποτίμησης, δίνοντας έτσι στις παράλληλες μετοχές την πραγματική αποτίμηση που τους αξίζει. Τα διευθυντικά στελέχη οφείλουν να δίνουν μεγαλύτερη προσοχή στην έννοια της δημιουργίας μιας καλής εικόνας όταν εξαγοράζουν άλλες εταιρείες, όταν προσθέτουν νέες σειρές προϊόντων, ή όταν δίνουν νέες κατευθύνσεις στην έρευνα. Το μέρος αυτό της επενδυτικής στρατηγικής, είτε είναι πραγματικό ή πλασματικό, δεν πρέπει να φεύγει ποτέ από το μυαλό των διευθυντικών στελεχών όταν επιδιώκουν να μεταβάλουν την αντίληψη που έχουν οι επενδυτές για τις δυνατότητες των μετοχών της επιχείρησης ως επένδυσης. ΤΟ ΔΙΕΥΘΥΝΤΙΚΟ ΣΤΕΛΕΧΟΣ ΩΣ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΟΣ Οι περισσότεροι άνθρωποι είχαν κάποτε την ευκαιρία να χρησιμοποιήσουν αντιπροσώπους για να επιληφθούν κάποιου συγκεκριμένου θέματος. Με αυτόν τον τρόπο, η ευθύνη μεταβιβάζεται σε κάποιον άλλο. Για παράδειγμα, στην περίπτωση μιας αγωγής για αποζημίωση, μπορεί κάποιος, προκειμένου να υποστηρίξει την υπόθεσή του στο δικαστήριο, είτε να εκπροσωπήσει τον εαυτό του είτε να προσλάβει δικηγόρο. Ως αντιπρόσωπος, ο δικηγόρος αναλαμβάνει την αποστολή να επιτύχει την υψηλότερη δυνατή αποζημίωση. Το ίδιο ισχύει και για τους μετόχους όταν μεταβιβάζουν το έργο της λειτουργίας μιας επιχείρησης σε κάποιον οικονομικό διευθυντή, ο οποίος ενεργεί ως αντιπρόσωπος της εταιρείας. Προφανώς, ο στόχος είναι να επιτευχθεί η μέγιστη αξία των μετοχών που έχουν στα χέρια τους οι ιδιοκτήτες της επιχείρησης. Δεν υπάρχουν, πάντως, καθιερωμένοι κανόνες που να υποδεικνύουν ποιο δρόμο πρέπει να ακολουθήσουν τα στελέχη ώστε να επιτύχουν αυτόν το στόχο. Σε τελική ανάλυση, οδηγός είναι ο τρόπος με τον οποίο αντιλαμβάνονται οι επενδυτές τις ενέργειες των στελεχών. Ένας καλός τρόπος για την παρακίνηση των διευθυντικών στελεχών είναι η προσφορά επικερδών δικαιωμάτων αγοράς μετοχών (stock options) συνδεδεμένων με την απόδοσή τους.

1 ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ; 23 ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ Γενικά, τα στελέχη πρέπει να αναζητούν και να χρησιμοποιούν ασφαλείς επενδυτικές πολιτικές που ελαχιστοποιούν τον κίνδυνο. Ωστόσο, ορισμένα στελέχη ερμηνεύουν την αποστολή τους διαφορετικά. Ως αντιπρόσωποι, θεωρούν ότι ο ρόλος τους είναι να αποφύγουν τα μεγάλα λάθη. Έτσι, αυτοί οι αντιπρόσωποι ίσως παραβλέπουν κάποιες καλές ευκαιρίες ανάπτυξης με αποδεκτά επίπεδα κινδύνου. Αυτή η αντίθεση συμφερόντων μεταξύ αντιπροσώπου και μετόχων είναι απίθανο να δώσει το άριστο αποτέλεσμα. Δεν υπάρχει εγγύηση ότι οι οικονομικοί διευθυντές, ενεργώντας ως αντιπρόσωποι, θα πάρουν τις κατάλληλες αποφάσεις και θα ακολουθήσουν τον καλύτερο δρόμο. Για παράδειγμα, αξιολογώντας τους κινδύνους διαφόρων επενδυτικών προγραμμάτων σε σχέση με τις προβλεπόμενες αποδόσεις τους, οι διευθυντές ίσως να επικεντρώνονται σε ορισμένες μόνο επενδύσεις και να μην διαφοροποιούν τη σύνθεση των περιουσιακών στοιχείων της επιχείρησης ώστε να επιτύχουν χαμηλότερο επίπεδο κινδύνου. Προσφάτως, υπήρξαμε μάρτυρες περιπτώσεων απροκάλυπτης απάτης, παραποίησης χρηματοοικονομικών καταστάσεων, και κακοδιοίκησης σε επιχειρήσεις όπως η Enron, η Adelphia Communications, και η Worldcom. Υπεύθυνη γι αυτές τις χρεοκοπίες ήταν εν μέρει και η αδυναμία των διοικητικών συμβουλίων να επιμείνουν στην εφαρμογή αποδεκτών κανόνων επαγγελματικής συμπεριφοράς και χρηστής διοίκησης. Ευτυχώς, η πλειοψηφία των διευθυντικών στελεχών στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι υπεύθυνα άτομα. Συχνά οι αντιπρόσωποι βρίσκονται στη μέση, προσπαθώντας να ικανοποιήσουν δύο κύρια αντίπαλα στρατόπεδα: τους πιστωτές και τους μετόχους. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό όταν τα ξένα κεφάλαια (debt) γίνονται σοβαρή πηγή χρηματοδότησης. Οι πιστωτές επιβάλλουν ορισμένους περιορισμούς στην επιχείρηση, όπως π.χ. ο περιορισμός του καταβαλλόμενου μερίσματος όταν τα κέρδη βρίσκονται σε πολύ χαμηλά επίπεδα, και κατά τα άλλα υποχρεώνουν τα στελέχη να διατηρήσουν τη ρευστότητα της επιχείρησης σε συγκεκριμένο επίπεδο ώστε να διασφαλιστεί η εξυπηρέτηση των δανείων. Προσπαθώντας να ικανοποιήσουν τις απαιτήσεις και τους περιορισμούς που επιβάλλουν οι πιστωτές, οι οικονομικοί διευθυντές μπορεί να δίνουν πολύ μεγαλύτερη προσοχή στους πιστωτές από ό,τι στους μετόχους. Αυτή η σύγκρουση μπορεί να καταστήσει τα στελέχη λιγότερο αποτελεσματικά και να τα εμποδίσει να αξιοποιήσουν τις καλύτερες ευκαιρίες. Δεν υπάρχουν εύκολες απαντήσεις που να εξασφαλίζουν την αρμονία μεταξύ στελεχών και μετόχων. Επαφίεται στους μετόχους μέσω του διοικητικού συμβουλίου να προσλάβουν τα κατάλληλα στελέχη και να εξασφαλίσουν ότι θα αμείβονται ανάλογα. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να ανταποκριθούν στις τιμές της αγοράς ώστε να προσελκύσουν τα κατάλληλα ταλέντα. Η προσφορά μετοχών σε αυτά τα στελέχη λειτουργεί επίσης ως κίνητρο για να προσπαθούν να μεγιστοποιούν την αξία των μετοχών της επιχείρησης. Σε κάθε περίπτωση, τα ικανά στελέχη διαθέτουν κρίση και ένστικτο ώστε να γνωρίζουν ποια πολιτική να εφαρμόζουν και πότε. Ξέρουν πότε να συγκεντρώνουν κεφάλαια και πώς να ελέγχουν τα περιουσιακά στοιχεία της επιχείρησης. Οι σωστές αποφάσεις μεταφράζονται σε ευνοϊκά σήματα προς τους επενδυτές και συνήθως έχουν αποτέλεσμα την υψηλότερη α- ποτίμηση της κοινής μετοχής της επιχείρησης.

24 ΜΕΡΟΣ Ι: ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΘΥΜΑΣΤΕ Αν υπάρχει ένα πρόβλημα που υπεισέρχεται στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, αυτό είναι η αβεβαιότητα και ο κίνδυνος που περικλείουν οι επενδύσεις. Όταν η επιχείρηση παίρνει ε- πενδυτικές αποφάσεις, προσπαθεί αυτομάτως να συγκεντρώσει το (να επενδύσει στο) καλύτερο δυνατό πακέτο περιουσιακών στοιχείων. Αυτό σημαίνει να χρησιμοποιήσει τα καλύτερα περιουσιακά στοιχεία με τον αποδοτικότερο τρόπο, έτσι ώστε να αποφέρουν στο μέλλον όσο το δυνατό ταχύτερες αποδόσεις με τον ελάχιστο κίνδυνο. Επιπλέον, η επιχείρηση θα πρέπει να ενδιαφέρεται για τον τρόπο με τον οποίο δημιουργεί εσωτερικά και εξωτερικά κεφάλαια, μια και ένας υπερβολικός αριθμός μετοχών σε κυκλοφορία μπορεί να προκαλέσει μείωση του δείκτη κερδών ανά μετοχή, ενώ οι υπερβολικές υποχρεώσεις προς τρίτους μπορεί να αυξήσουν τον χρηματοοικονομικό κίνδυνο και τις πάγιες δανειακές υποχρεώσεις της επιχείρησης. Όμως, η κατάλληλη χρήση αυτών των παραγόντων μπορεί να οδηγήσει στην αύξηση της αξίας της επιχείρησης. Συνεπώς, είναι πολύ σημαντικό για τα χρηματοοικονομικά στελέχη να υιοθετούν μια ισορροπημένη χρηματοοικονομική πολιτική, έτσι ώστε οι επενδυτές να αισθάνονται ότι τα επενδεδυμένα κεφάλαιά τους είναι ασφαλή και υπόκεινται σε σωστή διαχείριση. Ο ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΑ ΚΕΡΔΗ Η μεγιστοποίηση του κέρδους είναι βραχυπρόθεσμος στόχος, λιγότερο σημαντικός από τη μεγιστοποίηση του πλούτου της επιχείρησης. Μια επιχείρηση μπορεί να επιτύχει υψηλή κερδοφορία βραχυπρόθεσμα χρησιμοποιώντας απλώς διάφορες τεχνικές. Με άλλα λόγια, τα στελέχη μπορούν να καθυστερήσουν ορισμένα έξοδα, να αναβάλουν την αγορά δαπανηρού αλλά αποδοτικού εξοπλισμού, και να απολύσουν κάποιους υψηλόμισθους αλλά πολύ παραγωγικούς εργαζόμενους. Αυτές οι κοντόφθαλμες αποφάσεις μπορεί προσωρινά να μειώσουν τις δαπάνες και να αυξήσουν τα κέρδη. Εξάλλου, υψηλά κέρδη μπορούν να επιτευχθούν με επενδύσεις σε προγράμματα υψηλού κινδύνου και αβεβαιότητας. Μακροχρόνια, αυτά τα υψηλού κινδύνου επενδυτικά προγράμματα ή έργα μπορεί να μειώσουν την ανταγωνιστικότητα της επιχείρησης και την αξία των μετοχών της. Κατά συνέπεια, οι προσπάθειες μεγιστοποίησης των κερδών ίσως αποδειχτούν αντίθετες προς το στόχο της μεγιστοποίησης του πλούτου της επιχείρησης, ο οποίος απαιτεί την πραγματοποίηση των υψηλότερων δυνατών αποδόσεων με το χαμηλότερο επίπεδο κινδύνου. Στη χρηματοοικονομική, ο υψηλότερος κίνδυνος συνδέεται γενικά με υψηλότερα προβλεπόμενα κέρδη αλλά και με μεγαλύτερη πιθανότητα ζημιών. Η ίδια αρχή ισχύει και στην περίπτωση του μέσου μικροεπενδυτή. Επιθυμεί να γίνει ξαφνικά πλούσιος, αλλά ξέρει ότι για να το πετύχει αυτό, θα πρέπει να είναι πρόθυμος να αντιμετωπίσει τον κίνδυνο υψηλών απωλειών. Ο μέσος μικροεπενδυτής γνωρίζει ότι είναι ασφαλέστερο να αγοράσει έντοκα γραμμάτια του Δημοσίου παρά να επενδύσει σε κάποια συγκεκριμένη μετοχή. Οι πιθανότητες να υπάρξουν απώλειες από την κατοχή κρατικών εντόκων γραμματίων είναι πράγματι μικρές, ενώ η πορεία μιας μετοχής μπορεί να οδηγήσει σε υψηλά κέρδη ή σε μεγάλες απώλειες.