H εκδήλωση της «ATTI ATTICA BANK» Σάββατο 22 Νοεμβρίου 2008 Αίθουσα Ι Ξενοδοχείο «Αστήρ» 5
Θέμα: ATTICA BANK Θέμα: «Σύγχρονα και Καινοτόμα μέσα χρηματοδότησης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων» Ομιλητές: Παύλος Σατολιάς, Αναπληρωτής Περιφερειακός Διευθυντής της Τράπεζας Αττικής για «Προϊόντα για Μικρομεσαίες επιχειρήσεις» Θεοδώρα Βλασσοπούλου, Δ/ντρια Δ/νσης Χρηματιστηριακών Συναλλαγών & Margin Βασίλης Κλουβάτος βάτος, Διευθυντής Leasing and Factoring Ιωάννης Παπαδόπουλος, Διευθύνων Σύμβουλος Attica Ventures Συντονιστής: Χρήστος Καλαμπόκης, Γενικός Δ/ντης Οικονομικών, Διοικητικών Υπηρεσιών και Κεφαλαιαγορών Χρηματαγορών (C.F.O.) - Δήμητρα Μπάϊκου, Διευθύντρια Τράπεζας Αττικής κατάστημα Πατρών: Καλημέρα σε όλους. Σας καλωσορίζω στην εκδήλωση που κάνει η Τράπεζά μας στα πλαίσια του Forum Ανάπτυξης 2008. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ από τα βάθη της καρδιάς μου που είστε μαζί μας και όχι μόνο σήμερα. Εγώ σήμερα δεν έχω να πω κάτι ιδιαίτερο. Θα ακούσετε τους Διευθυντές μας εδώ που θα παρουσιάσουνε τα προϊόντα μας. Το μόνο που μπορώ να κάνω ως Κατάστημα να σας διαβεβαιώσω ότι εμείς θα συνεχίσουμε να κάνουμε πάντα το καλύτερο δυνατό για να έχετε εσείς λόγους να είστε συνέχεια μαζί μας και ότι περνάει βέβαια από το χέρι μας. Ευχαριστώ πολύ. Θα ήθελα τώρα έναν σύντομο χαιρετισμό και ένα καλωσόρισμα από τον κ. Αντζουλάτο, τον Πρόεδρο του Επιμελητηρίου Αχαΐας. 6
- Χαιρετισμός από Κωνσταντίνο Αντζουλάτο, Πρόεδρο Επιμελητηρίου Αχαΐας Αγαπητέ Κύριε Καλαμπόκη, Κύριε Πρόεδρε του Τεχνικού Επιμελητηρίου Εκπρόσωποι του ΣΕΒ, κ. Κούστα, Αγαπητέ Τάκη, Αγαπητοί Φίλοι, Ξέρετε πολύ καλά ότι το τραπεζικό σύστημα αυτή την περίοδο καθορίζει, εμμέσως πλην σαφώς, την τύχη των επιχειρήσεων για τα επόμενα χρόνια. Είναι μια κομβική, αν θέλετε, διαδικασία χρήσης που η σοβαρότητα της παγκόσμιας περίστασης επιβάλλει στις Τράπεζες ειδικούς κανόνες διαχείρισης επιχειρηματικού κινδύνου. Θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε όλοι και πάνω απ όλα οι άνθρωποι που διαχειρίζονται τα χρήματα και την επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα, που είναι οι Τράπεζες, ότι αυτή η συγκεκριμένη στιγμή είναι στιγμή υψίστου σεβασμού προς την επιχειρηματικότητα και προς τη διαχείριση των κεφαλαίων που ανήκουν ουσιαστικά σε εμάς γιατί αυτά που θα έχετε ακούσει τον τελευταίο καιρό είναι ότι το 80% της δανειοδότησης προέρχεται από καταθέσεις του μικρού επιχειρηματία και ιδιώτη. Αυτό λοιπόν που θέλω να τονίσω ιδιαίτερα είναι ότι επειδή οι Τράπεζες διαχρονικά ήταν ένας σύντροφος, άλλοτε σκληρός και άλλοτε ιδιαίτερα προωθητικός στην ανάπτυξη της δικής μου επιχείρησης και άλλων, θα μου επιτρέψετε κ. Καλαμπόκη να κάνω μια μικρή αναδρομή στο πώς έβλεπα τις Τράπεζες όταν ξεκίναγα από το μείον τίποτα και όταν δεν είχα να υποθηκεύσω απολύτως τίποτα και πως είναι σήμερα οι Τράπεζες. Κύριοι, σήμερα, οι σημερινοί επιχειρηματίες έχουν μια εναλλακτική πρόταση διαχείρισης κεφαλαίων, έχουν πολλά νέα προϊόντα στα οποία μπορούν να έχουν εύκολη πρόσβαση, έχουν μια τεχνολογία που τους επιτρέπει να γνωρίζουν πολύ γρηγορότερα από οποιονδήποτε το τελικό αποτέλεσμα του προϊόντος της Τράπεζας και έχουν βεβαίως και τη μεγάλη διακριτική ευχέρεια να διαπραγματεύονται σε μια ελεύθερη διαδικασία ακόμα και το κόστος του χρήματος που θα πάρουν από την Τράπεζα βεβαιωμένου του επιχειρηματικού κινδύνου. 7
Όταν πρωτοξεκίνησα, λοιπόν, να συνεργάζομαι με Τράπεζες ο Διευθυντής της Τράπεζας ήταν για μένα κάτι μεταξύ του Αβάτου του Αγίου Όρους και του Αγίου Ανδρέα. Η απόφασή του τη συγκεκριμένη στιγμή καθόριζε εάν η επιχείρηση η δική μου θα μπορούσε να πάει ένα βήμα πιο μπροστά σε βαθμό τέτοιο που κοβόταν πολλές φορές και η ανάσα σου όταν απευθυνόσουνα στο Διευθυντή και αυτός αποφάσιζε για την τύχη. Η διαδρομή άλλαξε τα δρώμενα. Εμείς κάναμε επιχειρήσεις με επιτόκια του 27% και του 28%, επιτόκια δυσβάσταχτα για την οικονομία και για την μικρομεσαία επιχείρηση. Πέρασαν τα δύσκολα, μπήκαμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ενταχθήκαμε σε βασικούς κανόνες διαχείρισης που πρεσβεύονται και καθορίζονται σε συνεργασία με την Κεντρική Τράπεζα, πέσαμε σε επιτόκια τα οποία ήταν για μας απίστευτα. Το 27% έγινε Euribor κάποια στιγμή που ήταν 3% σε 1 μονάδα ή 2 μονάδες. Αυτό μας έδωσε την τεράστια δυνατότητα την περασμένη πενταετία οι επιχειρήσεις μας να έχουν τη δυνατότητα να αναπτυχθούν σε αριθμούς εξωφρενικά γρήγορους. Τα πράγματα, όμως, σήμερα έχουν αλλάξει. Μια διόρθωση της παγκόσμιας οικονομίας είναι γεγονός. Τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις πρέπει να κάνουν ανασύνταξη χαρτοφυλακίου και βεβαίως σε αυτή την ανασύνταξη χαρτοφυλακίου δεν θα μπορούσε να μην συνυπάρξουν αυτοί που καθορίζουν το χαρτοφυλάκιο, που είναι οι Τράπεζες. Για να κλείσω γιατί νομίζω ότι μακρηγόρησα εγώ θέλω να πω δύο πράγματα προς τους Τραπεζίτες φίλους και ουσιαστικούς συνεργάτες. Οι στιγμές απαιτούν μεγάλη υπευθυνότητα. Εσείς, και έχω δει Τραπεζίτες με πολύ μεγάλη υπευθυνότητα να διαχειρίζονται τα δρώμενα της επιχειρηματικής κοινότητας με πολύ μεγάλο σεβασμό. Αυτό τον ίδιο σεβασμό που διατηρήθηκε στον πρώτο μήνα της μεγάλης παγκόσμιας κρίσης θα έκανα έκκληση προς το τραπεζικό σύστημα, το οποίο βλέπω τώρα να ενσωματώνεται με το νέο πρόγραμμα των 28 δις που δίνει για τη βοήθειά τους τη δύσκολη στιγμή από τον κορβανά η Κυβέρνηση, να μπούνε πολύ γρήγορα σε διαχείριση και διάθεση των κεφαλαίων προς την μικρομεσαία επιχείρηση η οποία, σας το λέω μετά απολύτου γνώσης, τον τελευταίο καιρό βρίσκεται σε απόλυτη απόγνωση. Διότι πινάκια κόβονται, χρηματοδοτήσεις δεν εγκρίνονται, επιτόκια αναβαθμίζονται, πόρτες κλείνουν σε πάρα πολλούς μικρούς οι οποίοι δεν 8
έχουν τα εχέγγυα για να ανταποκριθούν στην ζήτηση των τραπεζών και αυτό δημιουργεί μια γενική ανασφάλεια. Κλείνοντας θα σας ευχαριστήσω για την παρουσία σας σήμερα εδώ και νομίζω ότι αυτή η μικρή εισήγηση θα ληφθεί υπόψη στο σύνολο του τραπεζικού γίγνεσθαι. Βεβαίως έχω τη μεγάλη τύχη να έχω κεντρικούς συνομιλητές μεγάλους Τραπεζίτες διότι πιστεύω ότι το Δ ΚΠΣ σε μια εκδήλωση που θα κάνει αύριο το Επιμελητήριο στις 12:00 με τον Ειδικό Γραμματέα του Υπουργείου Ανάπτυξης ξεκινάει το ΕΣΠΑ, αυτό που περιμένει η επιχειρηματική κοινότητα εδώ και πάρα πολύ καιρό, και νομίζω ότι με τη βοήθεια των τραπεζών και τη βοήθεια του Δ ΚΠΣ θα ξαναβρούμε όλοι το δρόμο μας. Ευχαριστώ πολύ και καλωσορίσατε. - Δήμητρα Μπάϊκου, Διευθύντρια Τράπεζας Αττικής: Θα καλέσω και τον κ. Γιώργο Ζεππάτο, τον Πρόεδρο του ΤΕΕ, να μας πει δύο λόγια. - Χαιρετισμός από κ. Γεώργιο Ζεππάτο, Πρόεδρο του ΤΕΕ Τμήμα Δυτικής Ελλάδας: Θα είμαι πάρα πολύ σύντομος. Δεν θα μπορούσε το ΤΕΕ να απουσιάζει από την σημερινή εκδήλωση. Να σας ευχαριστήσω για την πρόσκληση τον κ. Καλαμπόκη, τη Διοίκηση, την Περιφερειακή Διοίκηση, τη Διευθύντρια της Τράπεζας Αττικής. Το ΤΕΕ και το ΤΣΜΕΔΕ όπως γνωρίζετε με 120.000 Μηχανικούς και Εργολήπτες Δημοσίων Έργων είναι ο βασικός μέτοχος της Τράπεζας αυτής. Την παρακολουθούμε, την στηρίζουμε και βεβαίως έχουμε και τις απαιτήσεις μας προφανώς. Το προσωπικό ανταποκρίνεται, κάνει ότι μπορεί. Βλέπουμε τις εξελίξεις τα τελευταία χρόνια. Μέσα σε συνθήκες παγκόσμιας οικονομικής κρίσης ο ρόλος της Τράπεζας αυτής πιστεύω ότι πρέπει να είναι καταλυτικός αφού αποτελείται από τα λεφτά εργαζομένων και πρέπει να υπάρξει μια τρομαχτική κοινωνική ευαισθησία αυτή την περίοδο προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και στους μικροκαταθέτες και αυτό πρέπει να φανεί και παράλληλα να είναι ανθηρή, 9
υγιής, δυναμική Τράπεζα, χωρίς βεβαίως υπερκέρδη, να είναι λογικά τα κέρδη χωρίς τοξικά ομόλογα και πιστεύω ότι αξίζει να στηριχτεί αυτή η προσπάθεια. 120.000 άνθρωποι επί χρόνια στηρίξανε το ΤΣΜΕΔΕ το οποίο δυστυχώς πλέον δεν υπάρχει. Ένα μέρος των αποθεματικών του είναι στην Τράπεζα. Εμείς παρακολουθούμε την εξέλιξη γύρω από τον ασφαλιστικό μας φορέα γιατί πιστεύουμε ότι τα αποθεματικά αυτά δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να υφαρπαγούν από καμία κυβέρνηση. Είναι λεφτά τα οποία έχουν συγκεντρωθεί κατά 99,9% από εισφορές εργαζομένων. Δεν είναι από κρατικές ενισχύσεις. Άρα, λοιπόν, εμείς έχουμε απαίτηση από το νέο ταμείο να σεβαστεί αυτά τα λεφτά, από την Τράπεζα Αττικής να κάνει την καλύτερη δουλειά, να έχει την κοινωνική ευαισθησία προς όλους και πιστεύω ότι με τη Διοίκηση και με το προσωπικό που αγωνίζεται γι αυτό θα πάει καλά και θα χαιρόμαστε για την πρόοδο. Καλή επιτυχία στην σημερινή ημερίδα και καλή επιτυχία στις εργασίες. Ευχαριστώ πολύ. - Χρήστος Καλαμπόκης, Γενικός Δ/ντης Οικονομικών, Διοικητικών Υπηρεσιών και Κεφαλαιαγορών αιαγορών Χρηματαγορών (C.F.O.)(.): 1925 Έτος Ίδρυσης 1964 1997 Η Τράπεζα εντάσσεται στον όµιλο της Εµπορικής η οποία κατέχει το 70% των µετοχών της. Η Τράπεζα εισάγεται στο Χρηµατιστήριο Αθηνών. Αλλαγή µετοχικής σύνθεσης. Βασικοί µέτοχοι: ΤΣΜΕ Ε, Ταµείο Παρακαταθηκών & ανείων. 2001 ηµιουργία Οµίλου. 2003 Βασικοί Μέτοχοι: ΤΣΜΕ Ε, Ταχυδροµικό Ταµιευτήριο, Ταµείο Παρακαταθηκών & ανείων 10
Μέτοχος Αριθµός Μετοχών % συνόλου µετοχών Περιγραφή TΣΜΕ Ε 57.690.736 42,52% Ταχυδροµικό Ταµιευτήριο 27.120.821 19,99% Ταµείο Παρακαταθηκών 25.952.063 19,13% & ανείων Σύνολο % 81,64% Αριθµός Μελών, 31/12/2007: 100.871 Αριθµός Συνταξιούχων, 31/12/2007: 14.037 Ενεργητικό, 31/12/2007: 3.135 εκατ. ευρώ. Κρατικό χρηµατοπιστωτικό ίδρυµα. Εισηγµένο στο Χ.Α. από τον Ιούνιο του 2006. Ενεργητικό, 31/12/2007: 13.182 εκατ. ευρώ. Κέρδη (προ φόρων) 31/12/2007 : 50,2 εκατ. ευρώ. Κρατικό χρηµατοπιστωτικό ίδρυµα. Βασικοί σκοποί του, η φύλαξη και διαχείριση παρακαταθηκών, η χορήγηση δανείων, η ταµειακή διαχείριση των κεφαλαίων των ΟΤΑ, κ.α.. Ενεργητικό, 31/12/2007: 7.026,4 εκατ. ευρώ. Κέρδη (προ φόρων) 31/12/2007 : 251,1 εκατ. ευρώ 10 Κυριότεροι µέτοχοι Επωνυµία Μετοχές Ποσοστό ΤΣΜΕ Ε-ΤΑΜΕΙΟ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΡΓΟΛΗΠΤΩΝ ΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ 57.690.736 42,52% ΤΑΧΥ ΡΟΜΙΚΟ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑ ΟΣ 27.120.821 19,99% ΤΑΜΕΙΟ ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΩΝ ΚΑΙ ΑΝΕΙΩΝ 25.952.063 19,13% ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΠΡΟΣΘΕΤΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΩΝ ΣΥΝΤΑΞΙΟ ΟΤΙΚΩΝ ΠΑΡΟΧΩΝ ΛΑΚ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΑΤΤΙΚΗΣ CAISSE NATIONALE DES CAISSES D EPARGNE ET DE PREVOYANCE- CNCEP 878.051 0,65% 860.087 0,63% ΤΑΜΕΙΟ ΣΥΝΤΑΞΕΩΣ ΚΑΙ ΑΥΤΑΣΦΑΛΙΣΕΩΣ 714.647 0,53% ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΟΣΘΕΤΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ 357.740 0,26% ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΩΝ ΠΑΡΟΧΩΝ ΕΦΑΠΑΞ ΛΑΚ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΑΤΤΙΚΗΣ NORGES BANK 312.980 0,23% THE DFA INVESTMENT TRUST COMPANY- 208.497 0,15% CONTINENTAL SMALL COMPANY SERIES BANK JULIUS BAER 195.047 0,14% 11
Ο Όµιλος της Αttica Bank Attica Funds Plc. Αντικείµενο ιαχείριση Α/Κ και Επενδυτικ ές Υπηρεσίες Private Equity Συµβουλευ τι- κές Υπηρεσίες Υπηρεσίες προς ΤΕΑ Εταιρεία Ειδικού Σκοπού (SPV) Πρακτόρευση ασφαλει ών Εταιρεία διαχείριση ς ακινήτων Έτος Ίδρυσης 2001 2003 2001 2005 2005 εκ. 2007 Κεφάλαια (12/2007) 2,92 εκατ. 0,9 εκατ. 1,35 εκατ. 0,25 εκατ. 0,33 εκατ. 1,06 εκατ. (Ιούν. 08) Συµµετοχή Τράπεζας 100% 99.99% 99.99% 99.99% 99.99% 100% Κέρδη (προ φόρων) -12/2007 Σε χιλ. ευρώ 794,0 173,7 4,9 77,3 294,2-10 37 12
Το ίκτυο της Τράπεζας καλύπτει τις µεγαλύτερες πόλεις της χώρας και αποτελείται από: 75 Καταστήµατα (37 καταστήµατα στην Αττική, 10 καταστήµατα στην περιοχή της Θεσσαλονίκης, 9 καταστήµατα στην υπόλοιπη Μακεδονία και τη Θράκη και 19 καταστήµατα σε άλλες µεγάλες πόλεις). 85 ΑΤΜs (Τα περισσότερα ΑΤΜ της Τράπεζας είναι τοποθετηµένα στα καταστήµατα της Τράπεζας. 10 ΑΤΜ είναι τοποθετηµένα σε χώρους τρίτων, κυρίως για τη διευκόλυνση της µισθοδοσίας). Αριθµός εργαζοµένων Έτος Εργαζόµενοι 2002 1076 2003 1085 2004 1095 2005 1120 2006 1132 2007 1108 α 9Μ 2008 1107 Προϊόντα και Υπηρεσίες Η Τράπεζα, µέσω του ικτύου και των Εταιρειών του Οµίλου της, προσφέρει ένα πλήρες φάσµα χρηµατοοικονοµικών υπηρεσιών προς ιδιώτες και επιχειρήσεις. Η Τράπεζα δραστηριοποιείται κυρίως στην χρηµατοδότηση µικρών και µικροµεσαίων επιχειρήσεων και στην αγορά των ιδιωτών. Ταυτόχρονα, προσφέρει µια σειρά επενδυτικών προϊόντων, αµοιβαία κεφάλαια και υπηρεσίες χρηµατιστηριακών συναλλαγών. Λιανική Τραπεζική Καταθετικοί Λογαριασµοί (Ταµιευτηρίου, Τρεχούµενος, Προθεσµίας, Repos, Συναλλάγµατος) άνεια (Στεγαστικά, Καταναλωτικά, Ανοικτά) Πιστωτικές & Χρεωστικές Κάρτες (Visa, Electron, Gift Card) Επενδυτικά Προϊόντα (Αµοιβαία Κεφάλαια, Προϊόντα Εγγυηµένου Κεφαλαίου) Bancassurance Υπηρεσίες Πάγιες Εντολές Μεταφορά Κεφαλαίων ( ιαχείριση Επιταγών, µεταφορές µέσω SWIFT, Εµβάσµατα) Εισαγωγές/Εξαγωγές (διαχείριση φορτωτικών, ενέγγυες πιστώσεις) Πληρωµή Μισθών- Συντάξεων Επιχειρήσεις Καταθετικοί Λογαριασµοί (Όψεως, Προθεσµίας, Συναλλάγµατος) άνεια (Κεφάλαιο Κίνησης, Μακροπρόθεσµα άνεια) Οµολογιακά άνεια Ενέγγυες Πιστώσεις Leasing Factoring Venture Capital Κοινοτικά Προγράµµατα 13
Attica Bank: Ενεργητικό 2004-9µηνο 2008 Σταθµικός µέσος ρυθµός αύξησης: 18,73% Ετήσια αύξηση: 29,18% 5.000 4.530,6 4.500 4.000 3.507,2 3.904,6 3.500 3.092,7 3.000 2.500 2.035,5 2.393,6 2.468,8 2.000 1.500 1.000 500 0 2003 2004 2005 2006 9M 2007 2007 9M 2008 Εξέλιξη Χορηγήσεων 2004-2008 Σταθµικός µέσος ρυθµός αύξησης: 20,97% Ετήσια αύξηση: 26,91% 4.000 3.500 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0 3.609,4 2844,0 3.015,7 2.430,9 1.791,1 1.829,6 1.486,4 2003 2004 2005 2006 9M 2007 2007 9M 2008 Attica Bank: Εξέλιξη Καταθέσεων 2003-9µ 2008 Σταθµικός µέσος ρυθµός αύξησης: 16, 96% 3.500 3.000 2.423,4 2.654,3 2.919,8 3.264,7 Ετήσια αύξηση: 23,00% 2.500 2.085,1 1.955,9 2.000 1.023,3 1.500 1.000 500 0 2003 2004 2005 2006 9M 2007 2007 9M 2008 14
Εξέλιξη Μεριδίων αγοράς, 2005- Ιούλ. 2008 1,80% 1,60% 1,40% 1,20% 1,00% 0,80% 0,60% 0,40% 0,20% 0,00% 1,64% 1,55% 1,44% 1,44% 1,34% 1,36% 1,23% 1,23% 2005 2006 2007 Ιούλ. 2008 Xρηµατοδοτήσεις Καταθέσεις Μερίδια αγοράς: Επιχειρηµατικά άνεια, άνεια Ιδιωτών 3,0% 2,5% 2,0% 1,5% 1,0% 0,5% 0,0% 2,34% 2,55% 1,61% 1,71% 0,77% 0,82% 0,84% 0,84% 2005 2006 2007 Ιούλ 2008 Επιχειρηµατικά άνεια άνεια Ιδιωτών 15
Αποτελέσµατα σε ενοποιηµένη βάση Σε χιλ. ευρώ 9ΜΗΝΟ 2008 9ΜΗΝΟ 2007 Μεταβολή % Καθαρά Έσοδα από Τόκους 77.184,60 67.687,95 14,03% Καθαρά Έσοδα από Προµήθειες και λοιπά έσοδα 32.854,24 31.796,65 3,33% Έσοδα από Χρηµατοοικονοµικές Πράξεις -1.073,08 7.916,45-113,56% Έσοδα από µερίσµατα και συµµετοχές 535,70 378,95 41,36% Λειτουργικά Έσοδα 109.501,46 107.780,00 1,60% Έξοδα Προσωπικού 40.251,30 38.782,17 3,79% Γενικά Λειτουργικά Έξοδα 20.827,78 22.802,10-8,66% Αποσβέσεις 3.733,45 4.271,53-12,60% Προβλέψεις για πιστωτικούς κινδύνους 24.444,96 21.772,82 12,27% Σύνολο Λειτουργικών Εξόδων 89.257,50 87.628,62 1,86% Αποτέλεσµα προ φόρων 22.795,46 20.151,39 13,12% Αποτέλεσµα µετά από φόρους 18.055,31 15.919,12 13,42% Κέρδη µετά από φόρους ανά µετοχή-βασικά σε ευρώ 0,1352 0,1595 ΕΙΚΤΗΣ ΕΞΟ Α ΠΡΟΣ ΕΣΟ Α 57,84% 61,10% ΚΑΘΑΡΟ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΤΟΚΩΝ (NIM) 2,27% 2,54% Αποτέλεσµα προ φόρων 31/12/2007 28.204,43 Αποτέλεσµα µετά από φόρους 31/12/2007 20.847,70 Στρατηγική Ανάπτυξης, Λειτουργικοί Στόχοι 2007-2009 - Βελτιστοποίηση της οργανωτικής δοµής για την υλοποίηση των στρατηγικών στόχων και την περαιτέρω έµφαση στον πελάτη. - Έµφαση σε τµήµατα της αγοράς µε υψηλό περιθώριο κέρδους (ΜΜΕ, νοικοκυριά). - Εκµετάλλευση του ανταγωνιστικού πλεονεκτήµατος που προσφέρει η πληροφορική: > Πλήρης εκµετάλλευση των δυνατοτήτων του κεντρικού πληροφοριακού συστήµατος, Globus > Υπηρεσίες e-banking > Λειτουργία συστήµατος CRM - Περαιτέρω αξιοποίηση της πελατειακής βάσης (π.χ. µηχανικοί). - Ενίσχυση των σταυροειδών πωλήσεων µέσω της διάθεσης: > Προϊόντων bancassurance > Αµοιβαίων Κεφαλαίων >Χρηµατιστηριακών Συναλλαγών - Αποτελεσµατική διαχείριση των κινδύνων (πιστωτικού, λειτουργικού, αγοράς, ρευστότητας). 16
- Αποτελεσµατική εφαρµογή των συστηµάτων κινητροδότησης. - Μείωση της σχέσης κόστους εσόδων κατά 10% µε εξορθολογισµό του κόστους και αύξηση των εσόδων. - Επέκταση του δικτύου των καταστηµάτων µε τη δηµιουργία 25 νέων καταστηµάτων σε 3 χρόνια. - Αύξηση του µεριδίου αγοράς (από 1,3% σε 2,0%). - ηµιουργία νέων θυγατρικών (εκµετάλλευση νέων ευκαιριών) - ηµιουργία ενός ενιαίου κέντρου διαχείρισης επενδύσεων για το σύνολο του Οµίλου. Στρατηγική ανάπτυξης, βασικοί άξονες Κεντρικός στόχος ηµιουργία µίας αναπτυσσόµενης Τράπεζας, η οποία καλύπτοντας αποτελεσµατικά τις ανάγκες και διευρύνοντας διαρκώς την πελατεία της Αυξάνει την αξία της περιουσίας των µετόχων της (αξία µετοχής, µερίσµατα) Ικανοποιεί τις προσδοκίες του προσωπικού της (αµοιβές, εξέλιξη) Συµβάλλει στην οικονοµική ανάπτυξη έσµη µέτρων για τα νοικοκυριά και τις µικροµεσαίες επιχειρήσεις ιατηρεί τα επιτόκια καταθέσεων αµετάβλητα, παρά τη µείωση των επιτοκίων πολλών κατηγοριών δανείων που προσαρµόζονται αυτόµατα στις αντίστοιχες µειώσεις των επιτοκίων αναφοράς ΕΚΤ και Euribor. Αναστέλλει κάθε ενέργεια πλειστηριασµού ή κατάσχεσης ακινήτου που αφορά στεγαστικό δάνειο πρώτης κατοικίας µέχρι του ποσού των 300.000 ευρώ για περίοδο 6 µηνών. Αναστέλλει την καταβολή του 50% της δόσης για µη τιτλοποιηµένα στεγαστικά δάνεια πρώτης κατοικίας µέχρι 200.000 ευρώ για ανέργους µέχρι το τέλος του 2009 µετά από αίτηση του δανειολήπτη. Προωθεί τη συνεργασία µε την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για χρηµατοδότηση µικροµεσαίων επιχειρήσεων µε ευνοϊκούς όρους. Συµµετέχει στο πρόγραµµα ενίσχυσης της ρευστότητας των µικροµεσαίων επιχειρήσεων µέσω των επιδοτούµενων και εγγυηµένων προγραµµάτων του ΤΕΜΠΜΕ. Επιστρέφει τόκους κατά 2 ποσοστιαίες µονάδες (2%) σε κατόχους ενήµερων καρτών µε εγκεκριµένο όριο κάρτας έως 1.500 ευρώ (ισχύει από 12/12/08 έως 12/12/09). εν σταµάτησε ποτέ να δίνει δάνεια στους δικαιούχους του ΟΕΚ. 17
Χρηµατοπιστωτική Κρίση, Ιούλιος 2007-2008 Συνέπειες Μείωση κερδοφορίας και Καθαρής Θέσης των Τραπεζών ηµιουργία κλίµατος πανικού στο συναλλασσόµενο κοινό Οικονοµική ύφεση Αύξηση των επισφαλειών Μείωση της ζήτησης για τραπεζικά προϊόντα και υπηρεσίες Αίτια Υπερβολική Αύξηση Ρευστότητας Ασυµβατότητα κινήτρων διαχειριστών/ µετόχων Έλλειψη εποπτείας Φούσκα ακινήτων Φούσκα χρηµατιστηρίων Φούσκα παραγώγων, µετοχών, CDOs, εµπορευµάτων Αποτελέσµατα Κρίση Ρευστότητας Κρίση εµπιστοσύνης Συµπτώµατα Αύξηση του κόστους χρήµατος Μείωση αποτιµήσεων αξιογράφων (οµόλογα, µετοχές) Μείωση των τιµών των ακινήτων 18
- Παύλος Σατόλιας, Αναπληρωτής Περιφερειακός Διευθυντής της Τράπεζας Αττικής: ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΓΙΑ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ & ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ Η Attica Bank,, παραδοσιακά, εξειδικεύεται στην εξυπηρέτηση μικρομεσαίων επιχειρήσεων και κ επαγγελματιών. Ως μεσαίου μεγέθους τράπεζα, έχουμε τη δυνατότητα και αποτελεί πολιτική μας η παροχή: - προσωποποιημένης και φιλικής εξυπηρέτησης - ενός ευρύτατου φάσματος καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών, ικανών να καλύψουν κάθε υπάρχουσα ή νέα Τραπεζική ανάγκη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και επαγγελματιών Η Attica Bank προσφέρει: Καταθέσεις Διαμεσολαβητικές Υπηρεσίες Χορηγήσεις Καταθέσεις Λογαριασμοί Όψεως Έντοκος Λογαριασμός Όψεως Κλιμακούμενου Επιτοκίου Swaps Λογαριασμοί σε Συνάλλαγμα Προθεσμιακές Καταθέσεις Ταμιευτήριο Από τις καταθέσεις που προσφέρει η Attica Bank τονίζω: Attica Υπερταμιευτήριο με επιτόκιο 3,50%, το οποίο είναι το υψηλότερο μεταξύ των ελληνικών τραπεζών και προσφέρει μηνιαία απόδοση τόκων, η οποία αυξάνει την ετήσια απόδοση του λογαριασμού κατά 0,17%. Early Profit,, προθεσμιακή κατάθεση με προνομιακό υψηλό επιτόκιο και προκαταβολή των τόκων στην έναρξη της κατάθεσης. (Ενδεικτικά για 19
12 μήνες το επιτόκιο είναι 5,55% και λόγω της προκαταβολής η ετήσια απόδοση ανέρχεται σε 5,75%) Διαμεσολαβητικές Υπηρεσίες Η Attica Bank προσφέρει το σύνολο των τραπεζικών διαμεσολαβητικών υπηρεσιών. Πληρωμές Μισθοδοσία προσωπικού Ηλεκτρονική Τραπεζική Εισαγωγές-Εξαγωγές Εξαγωγές Αξίες προς Είσπραξη Συνάλλαγμα Προθεσμιακές Πράξεις Συναλλάγματος (Forwards) Ασφαλιστικές Υπηρεσίες Θεματοφυλακή - Χρεόγραφα Χρηματιστηριακές συναλλαγές Συμβουλευτικές Υπηρεσίες για την εισαγωγή των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στην Εναλλακτική Αγορά του Χρηματιστηρίου Αθηνών Διαμεσολαβητικές Υπηρεσίες Ιδιαίτερα θα τονίσω ορισμένες από τις υπηρεσίες αυτές: Υπηρεσία E-banking banking,, μέσω της οποίας είναι δυνατή: - η ενημέρωση της θέσης, των υπολοίπων και των κινήσεων όλων των λογαριασμών του πελάτη που τηρούνται στην Τράπεζα - η μεταφορά χρηματικών ποσών - η πληρωμή ΦΠΑ, εισφορών ΙΚΑ και ΟΑΕΕ, ΤΣΜΕΔΕ και ΤΣΑΥ - η πληρωμή πιστωτικών καρτών. Το σύνολο σχεδόν των υπηρεσιών αυτών προσφέρεται εντελώς δωρεάν. 20
Παρέχεται η δυνατότητα εξόφλησης λογαριασμών χωρίς έξοδα ΔΕΗ, ΟΤΕ μέσω παγίων εντολών και μέσω τράπεζας της ΔΕΥΑΠ. Οι ασφαλιστικές υπηρεσίες της Τράπεζας μέσω της Generali, προσφέρονται με ιδιαίτερα ι ευνοϊκούς όρους. Χορηγήσεις Η Attica Bank προσφέρει κάθε μορφής χρηματοδότηση προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, όπως: Βραχυπρόθεσμες Χορηγήσεις Μακροπρόθεσμες Χορηγήσεις Χρηματοδότηση μέσω Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) Χρηματοδότηση μέσω ΤΕΜΠΜΕ Α.Ε. Factoring Leasing Εταιρικές Πιστωτικές Κάρτες Προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΠΕΠ) Η σημασία που δίνει η Attica Bank στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και η εξειδίκευσή της αποδεικνύεται έμπρακτα από το γεγονός ότι η Τράπεζα διεκπεραίωσε τα 3 τελευταία χρόνια το 6% των συνολικών προγραμμάτων ενίσχυσης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων μέσω των Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων, δηλ. των ΠΕΠ. ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ με την εγγύηση της ΤΕΜΠΜΕ Α.Ε. Τα χρηματοδοτικά προϊόντα που δημιούργησε η Attica Bank για την κάλυψη των αναγκών των ΜΜΕ σε κεφάλαια είναι: «Μεσομακροπρόθεσμος δανεισμός με την εγγύηση της ΤΕΜΠΜΕ Α.Ε.» για την απόκτηση κτιριακών εγκαταστάσεων, μηχανολογικού εξοπλισμού, εξαγορών ή/και συγχωνεύσεων 21
«Δανεισμός με την εγγύηση της ΤΕΜΠΜΕ Α.Ε.».» για την κάλυψη αναγκών σε Κεφάλαιο Κίνησης ή Κεφάλαιο Κίνησης μονιμότερου χαρακτήρα. «Μεσομακροπρόθεσμος δανεισμός με Εγγύηση της ΤΕΜΠΜΕ Α.Ε. και επιδότηση (4 μονάδων) του κόστους δανεισμού για πάγιες επενδύσεις». Ειδικότερα, όσον αφορά τα δάνεια επενδυτικού χαρακτήρα για επιχειρήσεις με κύκλο εργασιών μέχρι 10 εκατ. που απασχολούν μέχρι 20 εργαζόμενους το Ταμείο παρέχει τη δυνατότητα σ αυτές να λάβουν επιδότηση 6 μονάδων στο κόστος δανείου για τις επενδυτικές τους ανάγκες. Νέα μέτρα ΤΕΜΠΜΕ Με βάση τα μέτρα που ανακοινώθηκαν ενισχύονται περαιτέρω οι ΜΜΕ μέσω του ΤΕΜΠΜΕ, πρόγραμμα στο οποίο μετέχει η Attica Bank.. Τα βασικά σημεία είναι: 1. H εγγύηση του TEMΠME για το 80% των δανείων μέχρι 350.000 ευρώ. 2. Για το υπόλοιπο πο 20% του δανείου για το οποίο δεν θα εγγυάται το TEMΠME, η τράπεζα δεν θα αναζητεί περαιτέρω εξασφαλίσεις από τις επιχειρήσεις. 3. H επιχείρηση θα καταβάλλει εφάπαξ 1% της εγγύησης στο ΤΕΜΠΜΕ. 4. H διάρκεια της εγγύησης και της επιδότησης επιτοκίου θα είναι τριετής. 5. Tο επιτόκιο των δανείων θα είναι Euribor μηνός +2,1% (σήμερα περίπου 6,2%). Δάνεια της ΕΤΕπ για ΜΜΕ Η Attica Bank μετέχει στο πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων για τη χρηματοδότηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. εων. Τα δάνεια αυτά θα αφορούν: - Επενδύσεις σε εξοπλισμό και επιχειρηματικά ακίνητα. 22
- Δαπάνες για έρευνα, δημιουργία δικτύων διανομής, απόκτηση διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας κ.α. - Κεφάλαιο κίνησης για την περαιτέρω ανάπτυξη των ΜΜΕ. Δάνεια για επαγγελματίες ελματίες Η Attica Bank κατανοεί τα προβλήματα των επαγγελματιών, όπως είναι οι: Μηχανικοί Γιατροί, Οδοντίατροι Φαρμακοποιοί Δικηγόροι Γι αυτό δημιούργησε ειδικά προϊόντα για τους ασφαλισμένους στο ΕΤΑΑ δηλ. στα ταμεία ΤΣΜΕΔΕ, ΤΣΑΥ και ασφάλισης Νομικών, καθώς και τους εργαζόμενους σε αυτά, με ιδιαίτερα ευνοϊκούς όρους. - Θεοδώρα Βλασσοπούλου, Δ/ντρια Δ/νσης Χρηματιστηριακών Συναλλαγών & Margin: Σύγχρονα καινοτόμα μέσα χρηματοδότησης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων Εξέταση της εναλλακτικής αγοράς του ΧΑ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Τα τελευταία χρόνια οι Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις, έχουν βρεθεί στο επίκεντρο πολλών συζητήσεων σε Ευρωπαϊκό αλλά και Εθνικό Επίπεδο. ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΜΙΚΡΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ και ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ-ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ Δεκαετία α 70. Οι έρευνες της εποχής προέβλεπαν την συρρίκνωση των ΜΜΕ από τη αγορά, δεδομένου ότι: 23
θεωρούνταν λιγότερο αποτελεσματικές από τις μεγάλες επιχειρήσεις, παρείχαν χαμηλότερες αμοιβές στα στελέχη και υπαλλήλους τους, δεν επένδυαν σημαντικά στην Έρευνα και Τεχνολογία ΑΛΛΑΓΗ ΣΚΕΨΗΣ από τα μέσα της δεκαετίας του 1970 οι ΜΜΕ στην Ευρώπη και στη Βόρειο Αμερική ανέκαμψαν. Αιτία η παγκοσμιοποίηση αφού οι μεγάλες επιχειρήσεις στις αναπτυγμένες χώρες αντιμετώπισαν το δίλημμα: Μισθών και κόστους παραγωγής Υποκατάσταση εργατικού δυναµικού µε µηχανολογικό εξοπλισµό Μεταφορά επιχειρήσεων σε χώρες χαµηλού κόστους ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΕΣ ΜΕΣΑΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ και ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ Δεκαετία 1990 Ανάπτυξη κοινωνίας της πληροφορίας. Διαπίστωση ανάγκης για ευέλικτες επιχειρήσεις που να στηρίζονται στην αποτελεσματική διαχείριση της πληροφορίας. Μείωση του κόστους των ΜΜΕ. Συνέπεια: 24
Αύξηση διεθνούς δραστηριότητας των ΜΜΕ Ιδιαίτερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση: Ευρωπαϊκός χάρτης για τις ΜΜΕ, Πράσινη Βίβλος ΜΜΕ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Εναρμόνιση με το ευρωπαϊκό πλαίσιο Γ ΚΠΣ και σήμερα Δ ΚΠΣ ΕΣΠΑ ΤΕΜΠΜΕ ΤΑΝΕΟ VENTURE CAPITAL ΑΝΤΛΗΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΑΓΟΡΑ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΑΝΤΛΗΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΧΑ Πολυμερής Μηχανισμός Διαπραγμάτευσης. Λειτουργία με τους Κανόνες που ορίζει το ΧΑ. Μη οργανωμένη αγορά. Λιγότερο αυστηρές προϋποθέσεις εισαγωγής και παραμονής στην αγορά. Το ΧΑ καθορίζει τις προϋποθέσεις ένταξης στη διαπραγμάτευση. Εποπτεύεται από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς. 25
Σε ποιες εταιρείες απευθύνεται η ΕΝ.Α Σε εταιρείες μεσαίου μεγέθους που επιλέγουν στρατηγικές ανάπτυξης. Σε εταιρείες που αναζητούν χρηματοδότηση μέσω εισαγωγής τους στη δευτερογενή αγορά. Σε εταιρείες που θέλουν να προετοιμαστούν για τη μεταφορά τους στην οργανωμένη αγορά μέσω της βαθμιαίας αύξησης της διασποράς και εμπορευσιμότητας των μετοχών τους. Βασικοί Όροι εισαγωγής στην ΕΝ.Α Η καθαρή θέση να είναι τουλάχιστον 1 εκ. ευρώ, σε ενοποιημένη βάση. Οι οικονομικές της καταστάσεις, ελεγμένες από Ορκωτό Ελεγκτή, να έχουν δημοσιευτεί για 2 τουλάχιστον χρήσεις πριν την εισαγωγή ή για μια χρήση υπό προϋποθέσεις. Τελευταία οικονομική κατάσταση πριν την εισαγωγή, με ΔΛΠ/ΔΠΧΠ. Φορολογικός Έλεγχος για όλες πλην των 2 τελευταίων χρήσεων. Δυνατότητα εισαγωγής, υπό προϋποθέσεις, εταιρειών με ζημιές, που δεν θα υπερβαίνουν το 50% των Ιδίων Κεφαλαίων. Η Διασπορά μετοχών σε ποσοστό 10% και κατανεμημένο σε τουλάχιστον 50 πρόσωπα, κανένα από τα οποία δεν κατέχει άνω του 2%. Ύπαρξη Συμβούλου κατά την έγκριση και για 2 επόμενα χρόνια, ο οποίος βεβαιώνει και υποστηρίζει την καταλληλότητά της εταιρίας. Οι μετοχές πρέπει να είναι ελεύθερα διαπραγματεύσιμες. Προετοιμασία πληροφοριακού εντύπου και φακέλου για υποβολή στο Χ.Α. από τον Σύμβουλο. Εξέταση αίτησης και φακέλου από το Χ.Α., λήψη απόφασης Τρόποι εισαγωγής μίας εταιρείας στην ENA Με δημόσια προσφορά. Με ιδιωτική τοποθέτηση Συνδυασμός δημόσιας προσφοράς και ιδιωτικής τοποθέτησης 26
Με αύξηση Μετοχικού κεφαλαίου. Χωρίς Αύξηση Μετοχικού Κεφαλαίου Ρόλος Συμβούλου ΕΝ.Α Αξιολόγηση Εταιρείας Διαχείριση και συντονισμός της προετοιμασίας Εισαγωγής Διενέργεια αποτίμησης της Εταιρείας με σκοπό τον καθορισμό της Αξίας της και κατ επέκταση της τιμής εισαγωγής της μετοχής της προς διαπραγμάτευση. Προετοιμασία φακέλου και Πιστοποίηση στο Χ.Α., Υποβολή Αίτησης. Συνδρομή στη διαδικασία των παρουσιάσεων της Εταιρείας σε υποψήφιους επενδυτές (road-shows). Διαρκής αρωγή και υποστήριξη για τα 2 μετά την έναρξη διαπραγμάτευσης χρόνια. Πλεονεκτήματα ΕΝ.Α Εναλλακτική μέθοδος χρηματοδότησης για εύκολη και γρήγορη πρόσβαση με ανταγωνιστικό κόστος. Δυνατότητα εισαγωγής στο Χ.Α. με πιο ελαστικές προϋποθέσεις. Άντληση ρευστότητας. Αποτίμηση εταιρείας με σύγχρονες μεθόδους. Διαφήμιση εταιρείας και των προϊόντων της. Υιοθέτηση αρχών εταιρικής διακυβέρνησης και δημιουργία σύγχρονης και αποδοτικότερης δομής εταιρείας Δυνατότητα Επενδυτικής Ανάπτυξης. Προετοιμασία τυχόν μελλοντική μεταφορά της εταιρείας στην κύρια αγορά του Χ.Α. Η Attica Bank ως Σύμβουλος Επικέντρωση στην επιχειρηματική πελατεία Εμπειρία Τεχνογνωσία Ευελιξία Αξιοπιστία Φιλικό περιβάλλον Παροχή ολοκληρωμένου πακέτου χρηματοοικονομικών υπηρεσιών 27
- Βασίλης Κλουβάτος, Διευθυντής Leasing and Factoring: Σύγχρονα καινοτόμα μέσα χρηματοδότησης των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων Υπηρεσίες Leasing για τις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις από την Attica Bank Η Attica Bank, δραστηριοποιείται με μεγάλη επιτυχία στο χώρο του Leasing. Η ευρεία ανταπόκριση της αγοράς και των πελατών, βασίζονται κυρίως στην πληρότητά της, στο έμπειρο ανθρώπινο δυναμικό της και στην άμεση εξυπηρέτηση του πελάτη μέσα σε ελάχιστο χρόνο, με συνοπτικές εσωτερικές διαδικασίες. Τι είναι Χρηματοδοτική Μίσθωση (Leasing Leasing) Χρηματοδοτική Μίσθωση είναι μία συμφωνία βάσει της οποίας η Τράπεζα, διατηρώντας την ιδιοκτησία ενός περιουσιακού στοιχείου, παραχωρεί τη χρήση του στο Μισθωτή Πελάτη για μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο έναντι καταβολής μισθωμάτων. Στο τέλος της χρονικής περιόδου ο Μισθωτής μπορεί είτε να το εξαγοράσει έναντι κάποιου συμφωνηθέντος εκ των προτέρων συμβολικού ποσού (π.χ. Ευρώ 1) και να αποκτήσει την κυριότητα του μηχανήματος, εξοπλισμού ή ακινήτου και να λήξει έτσι η Χρηματοδοτική Μίσθωση, είτε να ανανεώσει τη σύμβαση εάν υπάρχει μεγαλύτερη υπολειμματική αξία. Τι Χρηματοδοτείται μέσω Leasing (1) Όλων των τύπων Μηχανήματα, Μονάδες Παραγωγής κλπ. Eπαγγελματικά Μέσα Μεταφοράς, όπως Λεωφορεία, Φορτηγά, κλπ. που χρησιμοποιούνται από Τουριστικά Γραφεία, Τοπικά ΚΤΕΛ, Ξενοδοχεία, Τοπικές Μεταφορικές Εταιρείες, Εταιρείες Διανομών νωπών και κατεψυγμένων προϊόντων κλπ. Μηχανήματα Τεχνικών Εργων, όπως Εκσκαφείς, Φορτωτές, Χωματουργικά, Αντλίες και βαρέλες έτοιμου σκυροδέματος κλπ. Τι Χρηματοδοτείται μέσω Leasing (2) Ιατρικά μηχανήματα και εξοπλισμός, όπως Ακτινολογικά Μηχανήματα, Αξονικοί & Μαγνητικοί Τομογράφοι, Μηχανήματα Υπερήχων, 28
Οδοντιατρικά & Οφθαλμιατρικά μηχανήματα, Διαγνωστικά & Εργαστηριακά μηχανήματα κλπ. που χρησιμοποιούνται από Ιατρούς, Διαγνωστικά Κέντρα, Μικροβιολογικά Εργαστήρια, Κλινικές κλπ. Ηλεκτρονικοί Υπολογιστές, εξοπλισμός γραφείων, έπιπλα κ.λπ. Ακίνητα, όπως Κτίρια και Χώροι Γραφείων, Καταστήματα, Ιατρεία, Γραφεία Συμβολαιογράφων και Δικηγόρων, Ξενοδοχεία, Αποθήκες, Χώροι Logistics κλπ. που χρησιμοποιούνται από Εταιρείες ή Επαγγελματίες. Μορφές Χρηματοδοτικής Μίσθωσης 1. Ευθεία Χρηματοδοτική Μίσθωση (Direct Leasing) κινητού εξοπλισμού ή Ακινήτου 2. Πώληση και Επαναμίσθωση ( Sale & Lease Back) κινητού εξοπλισμού ή Ακινήτου 3. Προώθηση αιτημάτων Leasing, μέσω συνεργαζόμενων Προμηθευτών Εξοπλισμού (Vendor s Leasing) Γιατί συμφέρει το Leasing εξοπλισμού ; Τα μισθώματα αναγνωρίζονται ως λειτουργικές δαπάνες και εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα της επιχείρησής σας*. Έτσι εξοικονομείτε φόρους που στην ουσία χρηματοδοτούν μέρος της επένδυσής σας. Δεν καταβάλλετε αμέσως το ΦΠΑ, αλλά κατά τη διάρκεια της σύμβασης leasing και επί των μισθωμάτων. *Ειδικά για τα Ι.Χ. επιβατηγά αυτοκίνητα η έκπτωση του μισθώματος ανέρχεται σε 60% έως 1.600 cc και 25% άνω των 1.600 cc αντίστοιχα. Γιατί συμφέρει το Leasing ακινήτου ; Τα μισθώματα αναγνωρίζονται ως λειτουργικές δαπάνες και εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα της επιχείρησής σας κατά το ποσό που αναλογεί στο κτίσμα. Έτσι εξοικονομείτε φόρους που στην ουσία χρηματοδοτούν μέρος της επένδυσής σας. 29
Δεν υφίσταται ο κίνδυνος της αναπροσαρμογής του ενοικίου από τον ιδιοκτήτη, καθώς και της ιδιόχρησης ή της καταβολής «αέρα». Τα μισθώματα των συμβάσεων Leasing ακινήτων, δεν επιβαρύνονται με ΦΠΑ (εκτός των Βιομηχανοστασίων). - Ιωάννης Παπαδόπουλος, Διευθύνων Σύμβουλος Attica Ventures: ATTICA VENTURES - Η λειτουργία και τα κριτήρια των επενδύσεων Venture Capital Ο στόχος των επενδυτών Υψηλές αποδόσεις Διασπορά ρίσκου Ο επιχειρηματικός κύκλος People- HR Business idea-innovation Funding (private, VC, banks etc) Development Profitability Venture capital πως λειτουργεί; TANEO ZAITECH FUND Attica Ventures Επένδυση Β Attica Bank Εισηγήσεις επενδύσεων και διαχείριση Αποφάσεις για επενδύσες Επένδυση X Επενδυτές Investment Committee Επενδυτικός ορίζοντας 4-6 ετών Ξεκίνησε στις ΗΠΑ στα μέσα της δεκαετίας του 1940 Μεσομακροπρόθεσμες επενδύσεις (επενδυτικός ορίζοντας +5ετία) 30
Επενδύσεις ρίσκου μεγαλύτερου του μέσου όρου (μη εισηγμένες εταιρίες) Αποδόσεις μεγαλύτερες του μέσου όρου Διακριτή μορφή επένδυσης συμμετοχή στο ΜΚ επιχειρήσεων Επενδυτική επιλογή θεσμικών επενδυτών (άνω του 90%) Επενδυτικό προϊόν κλειστού τύπου-όχι εύκολη ρευστοποίηση Ελεγχος επενδύσεων (συμμετοχή στο ΔΣ και αποφάσεις) Αύξηση μετοχικού κεφαλαίου με παραίτηση των παλαιών μετόχων (μειοψηφικό ή πλειοψηφικό ποσοστά-attica Ventures ναι) Συμμετοχή στο αρχικό κεφάλαιο (start up-μειοψηφικό ή πλειοψηφικό ποσοστό-attica Ventures ναι) Ομολογιακό δάνειο μετατρέψιμο σε μετοχές (Attica Ventures ναι) Μείγμα των ανωτέρω Κατηγορίες επενδύσεων PE/VC 31
SEED STAGE EXPANSION SEED CAPITAL (ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΠΟΡΑΣ) START-UP ή EARLY STAGE CAPITAL (ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΚΙΝΗΣΗΣ) EXPANSION- DEVELOPMENT FINANCE (ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΗΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ) BRIDGE FINANCE (ΠΡΟΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗ ΧΡΗΜ/ΣΗ) RESCUE/TURNAROUND Κεφάλαιο για ανάπτυξη και δοκιµή µιας αρχικής ιδέας. Κεφάλαιο χρηµατοδότησης αρχικού σταδίου παραγωγής, marketing και πωλήσεων ακόµη πριν µία επιχείρηση γίνει κερδοφόρος. Χρηµατοδότηση ανάπτυξης της παραγωγικής δυναµικότητας, των πωλήσεων, επέκταση στην αγορά, ύπαρξη κερδοφορίας πιθανή. Χρηµατοδότηση στο στάδιο προετοιµασίας για είσοδο στο χρηµατιστήριο. Εξαγορά και εξυγίανση επιχείρησης. BUY OUT STAGE MANAGEMENT BUΥ-OUT Χρηµατοδότηση εξαγοράς επιχείρησης από το υπάρχον management. REPLACEMENT STAGE MANAGEMENT BUΥ-IN REPLACEMENT REFINANCING DEBT Χρηµατοδότηση εξαγοράς επιχείρησης από νέα οµάδα management. Χρηµατοδότηση εξαγοράς µεριδίων απερχόµενων εταίρων ή άλλου fund. Βελτίωση της θέσης µιας επιχείρησης µε µείωση της δανειακής εξάρτησης (σχέση δανειακών προς σύνολο κεφαλαίου). Είδη PE/VC Εξειδικευμένα funds όσον αφορά τον τρόπο συμμετοχής ή / και την κατηγορία επενδύσεων ή/και την αγορά (π.χ. συμμετοχή μόνο με αύξηση κεφαλαίου και μόνο σε seed και early stage capital και μόνο στην αγορά πληροφορικής) Μη εξειδικευμένα σε κλάδους ή τρόπο συμμετοχής generalist VC-PE funds όπως το δικό μας fund Οι βασικοί όροι μιας συμφωνίας (1) Συμμετοχή στο ΔΣ της εταιρίας. Συνήθως μειοψηφικά ποσοστά συμμετοχής (5-49%) Όχι συμμετοχή στο management 32
Δέσμευση στελεχών IP Πιθανή η περιγραφή όρων εξόδου (put και call option) Γιατί VC - Τα κέρδη των επιχειρήσεων (1) Αύξηση των θέσεων εργασίας (το 90% αύξησαν τις θέσεις εργασίας τους). Στη Μ. Βρετανία το 18% του εργατικού δυναμικού έχει δουλειά χάρη στα VC funds. Αύξηση των πωλήσεων με ρυθμούς της τάξης του 21% σε Μ. Βρετανία και ΕΕ. Αύξηση των κερδών (το 77% ρυθμούς μεγαλύτερους από τον ανταγωνισμό) Αύξηση της ανταγωνιστικότητας και ενίσχυση της επιχειρηματικότητας (81% των επιχειρήσεων δήλωσαν ότι δεν θα μπορούσαν να υπάρξουν χωρίς PE) Αύξηση των εξαγωγών και γρηγορότερη προσέγγιση αγορών (marketing effect, οικονομική δυνατότητα κλπ.) Σημαντικός αρωγός στην αναπτυξή τους η εμπειρία οι γνώσεις διοίκησης και εν γένει ο συμβουλευτικός ρόλος των στελεχών του VC (90% των επιχειρήσεων επικοινωνούν εβδομαδιαία με το VC) Καλύτερες αμοιβές για τους εργαζόμενους και άρα διάχυση πλούτου σε περισσότερους συντελεστές της παραγωγής Γιατί VC - Τα κέρδη των επιχειρήσεων (2) Αύξηση της απασχόλησης 33
Αύξηση των εξαγωγών Βελτίωση οικονομικών δεικτών Γρηγορότερη ανάπτυξη Αύξηση ανταγωνιστικότητας Βελτίωση εικόνας - αγοράς Αύξηση περιθωρίων-κερδών Αύξηση κρατικών εσόδων Αύξηση εισφορών σε ΑΤ Διάχυση πλούτου Ανταγωνιστικές, υγιείς και κερδοφόρες επιχειρήσεις Κοινωνικό πλεόνασµα, ενίσχυση ανάπτυξης οικονοµίας Κριτήρια επενδύσεων ε ΑΝΘΡΩΠΟΙ Εταιρία- Μέτοχοι - Στελέχη ΠΡΟΪΟΝΤΑ - Στρατηγική Marketing- Ανταγωνισμός-Αγορές ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ - Οικονομικά δεδομένα-portfolio management Κριτήρια επενδύσεων Σύνοψη (1) Άνθρωποι Ικανά και συνεργάσιμα στελέχη Aφοσίωση στην επιχείρηση Μέτοχοι Ανάληψη προσωπικού ρίσκου Μέτοχος = manager?-εταιρική κουλτούρα 34
Επιτυχημένο και σχετικό με τον κλάδο ιστορικό Ολοκληρωμένη ομάδα management Κριτήρια επενδύσεων Σύνοψη (2) Ξεκάθαρη στρατηγική ανάπτυξης Διαφοροποίηση από ανταγωνισμό-επιχειρηματική ιδέα Καινοτομία-πατέντα-ΙP Προϊόντα ή υπηρεσίες που απαντούν σε πραγματική ανάγκη αγοράς / καταναλωτών Αναπτυσσόμενη αγορά ή «υπό δημιουργία» Κριτήρια επενδύσεων Σύνοψη (3) Αποδόσεις Συνέργειες με άλλες εταιρίες ή στρατηγικούς εταίρους Οικονομικός κύκλος-μέγεθος αγοράς Πλήρες χρηματοδοτικό πλαίσιο Ρεαλιστική αποτύπωση μεγεθών Αποδόσεις ανάλογες του ρίσκου και του σταδίου της επένδυσης Σχέση επένδυσης με συνολικό portfolio Ορατές μέθοδοι εξόδου από την επένδυση Κατηγοριοποίηση κριτηρίων Ποιοτικά- μη μετρήσιμα αριθμητικά 35
Ποσοτικά-μετρήσιμα, υπολογίσιμα Κατηγοριοποίηση κριτηρίων ποσοτικά (1) Οικονοµικά στοιχεία Ιστορικά Προβλέψεις Εξέλιξη πωλήσεων 3ετίας Χρηµατοοικονοµική διάρθρωση-δείκτες Κέρδη προ φόρων Μερίσµατα Καθαρή θέση ανεισµός Μερίδια αγοράς-δείκτες ανταγωνισµού Εξέλιξης των αγορών Εξέλιξη µεγεθών εταιρίας Οικονοµική απόδοση επένδυσης Μερίσµατα προς διανοµή Αποτίµηση συµµετοχής Κατηγοριοποίηση κριτηρίων ποιοτικά (2) Άνθρωποι (εμπειρία, χαρακτήρας, ικανότητες, αποτελεσματικότητα, εταιρική διακυβέρνηση, κουλτούρα επιχειρηματικότητας, πληρότητα ομάδας) Στρατηγική (προϊόντα, διαφοροποίηση, προσαρμοστικότητα, καινοτομία, πελάτες, πατέντες-ιρ, ελαστικότητα τιμών, δίκτυα πωλήσεων,r&d) Οικονομικά στοιχεία (ρεαλισμός αποτύπωσης, τρόπος υλοποίησης, φιλοσοφία ανάπτυξης, διαπραγμάτευση, δυνατότητα εξόδου ) Η εταιρία Η Attica Ventures είναι Eταιρία Διαχείρισης Αμοιβαίων Κεφαλαίων Επιχειρηματικών Συμμετοχών (ΑΚΕΣ) που δημιουργήθηκε σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 7 του νόμου 2992/2002. 36
Η Attica Ventures είναι θυγατρική εταιρία της Τράπεζας Αττικής. Η ATTICA VENTURES επενδυτική ομάδα * ίκτυο επιχειρηµατικών επαφών και καλή γνώση της ελληνικής αγοράς. Ευρύ φάσµα επαγγελµατικής εµπειρίας (VC, consulting, χρηµατοοικονοµικά, retail, corporate management). Συµπληρωµατικές ακαδηµαϊκές γνώσεις * Αξιολόγηση από Επενδυτική Επιτροπή του ΤΑΝΕΟ (5 Δ.Σ. Τραπεζών κλπ) * Αξιολόγηση από α την Westport - 2 δις fund of funds IRR=35% Κεφάλαια υπό διαχείριση - Αρχικό κεφάλαιο: 40 εκ. Συνολική διάρκεια: 10 χρόνια (δυνατότητα επέκτασης μέχρι 2 έτη) Χρόνος για επενδύσεις: 5 χρόνια Maximum επένδυση ανά εταιρία: μέχρι 20% του κεφαλαίου= 8 εκ. Όριο επένδυσης ανά γύρο χρηματοδότησης: 1,5 εκ. Τρόπος συμμετοχής: αύξηση κεφαλαίου-ομολογιακό δάνειο Ελάχιστο ποσό συμμετοχής: 1.000.000 Εταιρίες-στόχοι: Μικρές και μικρομεσαίες όπως ορίζονται από την Ε.Ε. Επιχειρήσεις στόχοι Τζίρος μικρότερος από 50 εκ. ευρώ 37
ή/και μέχρι 250 εργαζόμενοι Όχι χάλυβα, τυχερά παιχνίδια, ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη, άνθρακα, συνθετικές ίνες αυτοκίνητα ναι στη μεταποίηση (π.χ. ΣΙΔΕΝΟΡ όχι, ΘΩΡΑΞ Αντισεισμική ναι) Όχι απλές εμπορικές επιχειρήσεις (όχι σε αντιπροσωπεία αυτοκινήτων ναι σε εταιρία στύλ Benetton, Γερμανός, mastihashop) Πνευματική ιδιοκτησία πατέντα καινοτομία Συμμετοχή πάντα με αύξηση μετοχικού κεφαλαίου ή ομολογιακό δάνειο (όχι εξαγορά υφιστάμενων μετοχών) AVE- Η μέχρι σήμερα πορεία Εξέταση 900 επιχειρηματικών σχεδίων 700 απορρίφθηκαν στο αρχικό στάδιο (initial appraisal-first level) 110 από αυτά στο δεύτερο στάδιο ανάλυσης (at second level) 40 απέρριψαν την προοπτική συνεργασίας με την AVE από την αρχή 9 επενδύσεις μέχρι τώρα (ΙΤ-retail, industrial innovation, retail-product innovation, IT services, telecoms software, ΑΠΕ, μπύρα, real estate, contract logistics) 7 ακόμη projects είναι στο επίπεδο κατάθεσης προτάσεων συμμετοχής (deep due dilligence) 38
Αγορές ενδιαφέροντος: real state, υγεία, ενέργεια, τρόφιμα μαζική εστίαση, βιομηχανία, logistics, retail,συσκευασία, IT-telecoms. Παραδείγματα επενδυτικής επιλογής (1) Μοναδικό προϊόν παγκόσμια-ευρύτερες χρήσεις (ΠΟΠ) 2002 δημιουργία εταιρίας. Στόχος: η ανάπτυξη μοναδικών και υψηλής αξίας προϊόντων σε διάφορες αγορές που θα χρησιμοποιούν τη μαστίχα ωςπρώτη ύλη. Υπάρχει ένα πολύ υψηλού επιπέδου τμήμα R&D που συνεργάζεται με 3 Πανεπιστήμιασε όλη την Ευρώπη (10 προγράμματα σε εξέλιξη). 500 κωδικοί προϊόντων έχουν αναπτυχθεί σε συνεργασία με κορυφαίες εταιρίες-κορρές, Μυλέλια, Χαϊτογλου, Μπουτάρης, coffeeway Μανατζμεντ, ποιότητα και συσκευασία πρώτεςπροτεραιότητες (10 βραβεία μέχρι σήμερα).ο στόχος της παγκόσμιας ανάπτυξης και των εξαγωγών ήταν παρών από την αρχή Ανάδειξη στις 10 πιο καινοτόμες ελληνικές επιχειρήσεις σε έρευνα του Πάντειου Πανεπιστήμιου (Μάρτιος 2006). Από τον Νοέμβριο του 2006 συμμετέχει και ο ναυτηλιακός όμιλος Τσάκου στην εταιρία. Από το Φεβρουάριο του 2008 η εταιρία είναι εισηγμένη στην ΕΝ.Α του ΧΑ Παραδείγματα επενδυτικής επιλογής (1) 39
Παραδείγματα επενδυτικής επιλογής (2) ( Στελέχη με εμπειρία και πετυχημένο ιστορικό στην αγορά (συσσωρευμένη εμπειρία 70 ετών) Αγορά με έντονα ολιγοπωλιακά φαινόμενα στην αγορά. Συγκέντρωση σε μια εταιρία άνω του 70% Μεγάλες προοπτικές στην αγορά από την εφαρμογή της κοινοτικής οδηγίας για αντικατάσταση παλαιών ανελκυστήρων, αλλά και ανάπτυξη των αγορών της ΝΑ Ευρώπης Σε επτά χρόνια η εταιρία πέτυχε για το 2007 τζίρο 22,6 εκ. ευρώ για το π.φ. κέρδη 3,2 εκ. ευρώ (άνοδος 36% στο τζίρο και 52% στα κέρδη σε σχέση με το 2006) με μέσο ρυθμό ανάπτυξης την πενταετία 42% (Η εταιρία πάντα υπερκάλυπτει τους στόχους μεγεθών που θέτει) 40
Υπάρχει ένα πολύ υψηλού επιπέδου τμήμα R&D που που δημιούργησε τα αρχικά πρωτότυπα προϊόντα μέσα και από το πρόγραμμα ΠΑΒΕΤ και συνεχίζει να εξελίσσει προϊόντα 32% του τζίρου της προέρχεται από εξαγωγές κάτι που από την αρχή ο στόχος της Τοποθέτηση στις εταιρίες διαμάντια της ελληνικής βιομηχανίας έρευνα Stat Bank (Νοεμ. 2004) και άλλες έρευνες Καθημερινή κλπ. Η εταιρία έχει εισαχθεί στην ΕΝ.Α του ΧΑ από τον Μάιο του 2008. Παραδείγματα επενδυτικής επιλογής (3) Εξειδικευμένη εταιρία παροχής υπηρεσιών σε συγκεκριμένο κομμάτι της αγοράς υπηρεσιών πληροφορικής (Business continuity, disaster recovery, data storage) Συνεργασία με μεγάλες πολυεθνικές εταιρίες του χώρου, πελατολόγιο από τις μεγαλύτερες εταιρίες της χώρας, όχι εμπλοκή με το δημόσιο Οι φορείς και τα στελέχη της επιχείρησης έχουν πολύ σημαντική γνώση και εμπειρία της αγοράς, εταιρική διακυβέρνηση πρωτόγνωρη για ΜΜΕ Σημαντική ανάπτυξη μεγεθών με το τζίρο το 2007 να ξεπερνά τα 12,5 εκ. και τα κέρδη να προσεγγίζουν το 1 εκ. σε ενοποιημένη βάση όταν το 2005 ήταν αντίστοιχα 7,7 εκ. και κέρδη π.φ. 200χ. Ανάτπυξη μέσα σε ένα μόλις χρόνο των εξαγωγών με σημαντική πλέον παρουσία στις χώρες της Βαλκανικής (Ρουμανία, Βουλγαρία, Τουρκία). 41
H εταιρία είναι εισσηγμένη στην ΕΝ.Α του ΧΑ από τον Σεπτέμβριο του 2008. Παραδείγματα επενδυτικής επιλογής (4) Στελέχη με εμπειρία και πετυχημένο ιστορικό στην αγορά της μπύρας 800 σημεία πώλησης με την draft μπύρα, με εταιρικό δίκτυο Αγορά με έντονα ολιγοπωλιακά φαινόμενα στην αγορά. Συγκέντρωση σε μια εταιρία άνω του 90% Μεγάλες προοπτικές στην αγορά με δεδομένη την υπερσυγκέντρωση σε ένα παίκτη Μπύρα προϊόν υποτιμημένο, με χαμένη ποιότητα και διαφοποποίηση Η πιο ποιοτική μπύρα στην Ελλάδα με βάση όλες τις γευσιγνωστικές έρευνες. Μοντέλο ανάπτυξης που δημιούργησε μέσω καινοτόμας προσέγγισης (εστίαση) το απαραίτητο awareness για την εξυπηρέτηση του στόχου για είσοδο στην αγορά της εμφιαλωμένης μπύρας Στόχος η διαφοροποίηση μέσω ποιότητας και ποικιλίας προϊόντων και όχι τιμής Επένδυση σε συσκευαστήριο μπύρας είσοδος στην αγορά του μπουκαλιού. Παρουσία ήδη από αρχές φθινοπώρου σε όλες τις αλυσίδες super market. 42
Έχω αστοχήσει σε 9.000 σουτ στην καριέρα μου. Έχω χάσει πάνω από 300 ματς. Έχω πάρει την ευθύνη για 26 νικητήρια σουτ και δεν τα έχω καταφέρει. Έχω αποτύχει τόσες πολλές φορές στη ζωή μου. Για αυτό και πέτυχα. Michael Jordan - Χρήστος Καλαμπόκης,, συντονιστής: Λοιπόν, είμαστε στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε ερώτηση, όχι μόνο πάνω σε αυτά που είπαμε αλλά σε οτιδήποτε αφορά το τραπεζικό σύστημα και όλα αυτά τα πράγματα που συζητούνται τον τελευταίο καιρό στην οικονομία. Θα προσπαθήσουμε να σας δώσουμε όσο μπορούμε πιο υπεύθυνες απαντήσεις ή πως χειρίζεται τα θέματα αυτά η Attica Bank. - Ερώτηση από κ. Θεόδωρο Ασημακόπουλο, Εκπρόσωπος Τεχνολογικής Εταιρείας στην Πάτρα Έχω δύο ερωτήσεις. Η πρώτη ερώτηση είναι προς την κ. Βλασσοπούλου και έχει θέμα ποιο είναι το κόστος μιας εταιρείας για να τη βάλετε ποσοτικά με ποσοστιαίες μονάδες περίπου και η άλλη ερώτηση είναι ένα πολύ βασικό οι εταιρείες που κάνουν εξαγωγή είναι το factoring πως θα πάρω εγώ τα χρήματά μου από πελάτες από έξω; Οι Τράπεζες, ειδικά στη Γαλλία και στη Γερμανία, βοηθούν ή αναλαμβάνουν οι ίδιες το factoring για ενίσχυση των μικρών 43
εταιρειών. Δεν άκουσα όμως κάτι τέτοιο μέχρι στιγμής. Είναι κάτι που θα με ενδιέφερε εμένα προσωπικά και ίσως ενδιαφέρει και κάποιους άλλους εδώ μέσα. - Βασίλης Κλουβάτος, Διευθυντής Leasing and Factoring: Πράγματι υπάρχει στο εξωτερικό πολύ διαδεδομένο το εξαγωγικό factoring. Αυτή τη στιγμή η Τράπεζα το εξετάζει και υπάρχουνε παράμετροι, ασφαλιστικοί κυρίως, που πρέπει να ελεγχθούνε για να μπορέσει να εφαρμοστεί. Άρα είναι υπό εξέταση το εξαγωγικό factoring. Προς το παρόν προσφέρεται το εγχώριο factoring. - Θεοδώρα Βλασσοπούλου, Διευθύντρια Δ/νσης Χρηματιστηριακών Συναλλαγών & Margin: Σε ότι αφορά στο κόστος εισαγωγής να πω το εξής. Υπάρχουν κάποια μικρά κόστη που παίρνει το Χρηματιστήριο για την εξέταση της αίτησης, το φάκελο και για την διαπραγμάτευση τα οποία όμως αυτή τη στιγμή είναι πολύ χαμηλά. Σας μιλώ για κόστη που δεν ξεπερνάνε όλα μαζί τα 8.000-10.000 Ευρώ. Τώρα σε ότι αφορά την αμοιβή του Συμβούλου ή ότι άλλο κόστος ενδεχομένως να έχουμε εξαρτάται από το τι θέλει να κάνει κανείς. Δηλαδή, θα έχουμε μια εισαγωγή με αύξηση κεφαλαίου; Χωρίς αύξηση κεφαλαίου; Θα ζητήσουμε να βρούμε επενδυτές, να βρούμε κεφάλαια, άρα θα πρέπει να υπάρχει μια μεσολάβηση τέτοιου είδους; Αυτά όλα διαφοροποιούν την τιμή και βεβαίως εξαρτάται και από το μέγεθος της εισαγωγής, από το μέγεθος της έκδοσης. Διαφορετική είναι η τιμολόγηση για να αντλήσει κάποιος 500.000 και διαφορετική για να αντλήσει κάποιος 5.000.000. Πάντως για να σας δώσω μια τάξη μεγέθους, για να μην θεωρηθεί ότι θέλω να υπεκφύγω κιόλας, να πω ότι τα κόστη αυτά δεν ξεπερνάνε σε μια μεσαία εταιρεία τις 100.000 Ευρώ όλο μαζί το πακέτο. Και πολύ γενικά και πολύ ενδεικτικά. - Ερώτηση από κ. Ασημακόπουλο: Έχω συναλλαγές με το εξωτερικό. Πάλι συγκεκριμένη ερώτηση. Όταν συναλλασσόμαστε με την Attica Bank δεν μας επιτρέπει να κάνουμε 44
συναλλαγές On-line στο εξωτερικό όπως εμβάσματα και απαιτείται μια χρονοβόρα διαδικασία. - Χρήστος Καλαμπόκης,, συντονιστής: Νομίζω ότι μια καινούρια εφαρμογή που βάλαμε στο e-banking είναι για εμβάσματα στο εξωτερικό μέσω SEPA (Ενιαίος Χώρος Πληρωμών σε Ευρώ). Νομίζω είναι μέχρι 50.000 Ευρώ και προσφέρεται με πάρα πολύ χαμηλή τιμολόγηση, τη χαμηλότερη που υπάρχει στην αγορά. Είναι η μόνη υπηρεσία την οποία δεν προσφέρουμε δωρεάν στο e-banking. Έχουμε το χαμηλότερο κόστος το οποίο δεν είναι έσοδο της Τράπεζας. Είναι αμοιβή που δίνουμε στους συνεργαζόμενους. Γιατί ένα έμβασμα στο εξωτερικό απαιτεί και ανταποκριτές. Είναι έξοδα για τους ανταποκριτές. Γι αυτό είναι και η μόνη υπηρεσία τα εμβάσματα στα οποία έχουμε ένα πάρα πολύ χαμηλό κόστος. - Ερώτηση από κ. Νασόπουλο: Να μου επιτρέψετε λίγο γιατί όταν οι από καθέδρας ομιλίες γίνονται εμφανίζονται όλα τα θετικά. Θα μου επιτρέψετε λίγο προσπαθώντας να ανιχνεύσω τη λογική της Τράπεζάς σας. Όταν λέτε είστε στο πλευρό του μικρομεσαίου επιχειρηματία πως ακριβώς το εννοείτε και θα σας ζητήσω να τοποθετηθείτε σε ένα παράδειγμα. Έχετε λοιπόν μια μικρή επιχείρηση που επί 7 χρόνια έχει θετικούς ισολογισμούς και είναι ένας πελάτης σας πάρα πολύ καλός. Τον 8 ο χρόνο εμφανίζει παθητικό ισολογισμό και εκεί η Τράπεζά σας σπεύδει να του κόψει τα όρια. Μπορείτε να μου πείτε ποια είναι η λογική της κοινωνικής διάστασης που δώσατε; Γιατί αν ισχύσει το δόγμα The Business is Business κανένα πρόβλημα. Business κάνουμε, αλλά όταν αρχίζουμε να μιλάμε περί κοινωνικής ευθύνης, περί κοινωνικής αναφοράς πρέπει να δούμε και την άλλη διάσταση. Ερωτώ λοιπόν προσπαθώντας να αντιληφθώ τη λογική της Τράπεζάς σας και μάλιστα σε περιόδους προ της κρίσης. Μην το συνδυάσουμε με την κρίση. Άρα, όταν λέτε ότι η Τράπεζα είναι δίπλα σε μια μικρή ή μεσαία επιχείρηση, την ώρα που η μικρή ή μεσαία επιχείρηση εμφανίζεται να φτάνει στο πρόβλημα η δική σας η Τράπεζα πως στέκεται στο πλευρό αυτής της επιχείρησης για να μην της δώσει μια βουτιά και την πνίξει; 45
- Χρήστος Καλαμπόκης,, συντονιστής: σ Επειδή είμαι και μέλος του Ανώτατου Χρηματοδοτικού Συμβουλίου της Τράπεζας αλλά δεν είμαι σε Κατάστημα γιατί είμαι Γενικός Διευθυντής και βασικά οι αρμοδιότητες μου είναι ως Οικονομικός Διευθυντής, θα σας απαντήσω όμως πως αντιμετωπίζουμε τα προβλήματα. Εξαρτάται από τις προοπτικές της επιχείρησης. Εάν η επιχείρηση κριθεί ότι μπορεί να ανακάμψει με τη βοήθεια και του επιχειρηματία η επιχειρηματικότητα είναι βασικό πράγμα αποκλείεται η Τράπεζά μας το αποκλείεται το λέω κατά 99,9% γιατί μπορεί να υπάρξουνε και λάθος εκτιμήσεις να μην σταθεί αρωγός στην σωτηρία και περαιτέρω ανάπτυξη της επιχείρησης. Υπάρχουν, όμως, δυστυχώς, περιπτώσεις που οι ίδιοι οι επιχειρηματίες φαίνονται να έχουν εγκαταλείψει την προσπάθεια. Τότε πραγματικά και εμείς σαν τράπεζα επειδή ακριβώς πρέπει να έχουμε αποτελέσματα για να μπορέσουμε να συνεχίσουμε τη λειτουργία μας αποτελεσματικά, όχι θα εγκαταλείψουμε την επιχείρηση αλλά θα προσπαθήσουμε να την συμβουλέψουμε σε ορισμένα θέματα τα οποία όμως αν δεν γίνουν κατανοητά από τον επιχειρηματία ή τον επαγγελματία γενικότερα θα αναγκαστούμε να κόψουμε τα όρια. Δεν ξέρω αν γίνομαι κατανοητός. Είναι μια ερώτηση η οποία είναι στην πράξη. Δηλαδή ποιος είναι; Είναι η επιχείρηση, π.χ. η Καλαμπόκης Ο.Ε., η οποία μέχρι τώρα πήγαινε καλά αλλά διαπιστώνουμε ότι οι κληρονόμοι του κ. Καλαμπόκη περί άλλων τυρβάζουν. Η Τράπεζα αν σέβεται τον εαυτό της σαν Τράπεζα κανονικά θα πρέπει να φύγει όσο γίνεται πιο γρήγορα από τους κληρονόμους του κ. Καλαμπόκη διότι συνήθως ο ίδιος ο επιχειρηματίας όταν είναι καλός εξακολουθεί να είναι καλός μέχρι τα βαθιά γεράματα. Αλλά το κακό στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις είναι ότι πολλές φορές η διάδοχη κατάσταση δεν είναι το ίδιο αποτελεσματική με τον δημιουργό της επιχείρησης. Ερώτηση από κ. Ασημακόπουλο (Δυστυχώς δεν ακούγεται στην ηχογράφηση) 46
- Χρήστος Καλαμπόκης,, συντονιστής: Θέλω να σας απαντήσω ότι πλέον δεν ασχολούμαι με το αντικείμενο αυτό και ίσως παρακάμπτω τους αρμόδιους της Τράπεζας σήμερα στο θέμα αυτό. Όταν δούλευα στην Εμπορική Τράπεζα που ήμουνα στις Χρηματοδοτήσεις τότε αλλάζανε επαγγελματίες τα ΤΑΧΙ. Η Εμπορική Τράπεζα, η οποία τότε ήταν μια πραγματικά δυναμική Τράπεζα χωρίς να λέω ότι σήμερα δεν είναι δυναμική, έλεγε ότι θέλω να μου δώσεις ένα ταμειακό πρόγραμμα. Έλεγε ο ταξιτζής τι μου λες τώρα ταμειακό πρόγραμμα. Και του λέγαμε το εξής. Θέλεις να αλλάξεις το ΤΑΧΙ άρα να κάνεις περισσότερα έσοδα διότι τότε το ΤΑΧΙ δεν ήταν όπως είναι τουλάχιστον στην Αθήνα μέσο συγκοινωνίας. Δεν το έπαιρνε ο καθένας και αυτό συνέβαινε γύρω στα τέλη της δεκαετίας του 70. Δεν ήταν είδος πρώτης ανάγκης όπως είναι στην Αθήνα και ίσως είναι και στην Πάτρα που αυτή όποτε έχω έρθει βλέπω ότι έχει ιδιαίτερα μεγάλη κίνηση στους δρόμους. Λοιπόν, θέλεις να σε προτιμάει ο άλλος επειδή είναι καινούριο το ΤΑΧΙ, θα ίσως καίει λιγότερα καύσιμα και θα έχει μικρότερη συντήρηση. Λοιπόν πόσο προβλέπεις τη συντήρηση; Πόσο προβλέπεις ότι πρέπει κανονικά να βάζεις στην άκρη την ημέρα για όταν πάθεις μεγάλη βλάβη; Θα πρέπει να το ασφαλίσεις; Τι δίνεις ασφάλεια; Γιατί εάν αλλάξεις και αυξήσεις τα έξοδά σου χωρίς να βγεις η Τράπεζα δεν θα πάρει πίσω τα χρήματά της διότι μεν τότε επιδοτούντο αλλά τότε τα επιτόκια ήταν 20 και 30%. Άρα, με την επιδότηση παρέμενε ένα 10-15%. Δεν ήταν φτηνά τα δάνεια. Δυστυχώς, όμως, δεν το δεχόντουσαν. Ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζουν όλες οι Ελληνικές Τράπεζες είναι ότι είναι χαμηλό το επίπεδο επιχειρηματικότητας. Ενώ υπάρχουν τόσες ευκαιρίες με το Vennture, την εναλλακτική αγορά, κλπ., υπάρχουν επιχειρήσεις στην Πάτρα, στα Γιάννενα, στη Λάρισα, στη Θεσσαλονίκη, οι οποίες θα μπορούσαν να έχουν αντλήσει κεφάλαια με Venture Capital και δεύτερον να μπούνε στην εναλλακτική αγορά. Αλλά όμως αυτές λένε «Μη με μπλέκετε εμένα. Εγώ θέλω να είμαι ο απόλυτος ιδιοκτήτης της εταιρείας». Δεν δέχονται λοιπόν πολλές φορές τις συμβουλές των Τραπεζών. Εμείς σαν Τράπεζα επειδή έχουμε έμπειρους διευθυντές, οι Διευθυντές μας έχουν τις ικανότητες να συμβουλεύουνε τις επιχειρήσεις. Επίσης ακριβώς το ότι είμαστε μια σχετικά μικρού μεγέθους Τράπεζα έχουμε την αμεσότητα που 47
κάποιος μπορεί να σηκώσει το τηλέφωνο και να απευθυνθεί στον Γενικό Διευθυντή που είναι για τις χρηματοδοτήσεις ή στον Γενικό Διευθυντή που είναι για τα άλλα θέματα ή στον Περιφερειακό Διευθυντή ή στον Αναπληρωτή Περιφερειακό Διευθυντή και να έχει πολύ καλή πληροφόρηση. Όταν λέμε προσωποποιημένες υπηρεσίες το πιστεύουμε αυτό το πράγμα. Για μας ο καλός πελάτης είναι ο ενημερωμένος πελάτης και το μέγεθός μας και η οργάνωσή μας μας επιτρέπει να έχουμε ενημερωμένο τον πελάτη. - Ερώτηση από κ. Παναγιώτη Γκίκα: Επειδή είδα ότι έχετε ειλικρινά δείξει ένα δείγμα μιας κοινωνικής ευαισθησίας που δεν συνάδει με το γενικότερο κλίμα που έχει η κοινωνία απέναντι στις Τράπεζες. Υπάρχει προκατάληψη. Προηγουμένως σε σχέση με το παράδειγμα του ερωτήματος που σας έκανε ο κ. Νασόπουλος δώσατε κάποιες απαντήσεις και είπατε ότι κάποια στιγμή εμείς είτε γιατί βρήκατε το επιχείρημα των κληρονόμων στη συγκεκριμένη εταιρεία μακριά και αλάργα. Αν όμως είχατε κάνει καταγραφή της εταιρείας 10-15 χρόνια τι οφέλη είχε η Τράπεζα και τι έδωσαν σε σχέση με αυτά που έχετε αποκομίσει από την συγκεκριμένη εταιρεία να τη βοηθήσετε έχετε την κοινωνική ευαισθησία να δώσετε αυτές τις συμβουλές ή να προετοιμάσετε ή να προδιαγράψετε το μέλλον κάποια εταιρείας η οποία αρχίζει να έχει προβλήματα για να βοηθήσετε όχι μόνο την εταιρεία, να σεβαστείτε αυτά τα 10 χρόνια τι έχετε κερδίσει το πρώτο από την εταιρεία και το δεύτερο ότι η εταιρεία πίσω της κρύβει και έναν αριθμό προσωπικού που θα μείνουν κάποιοι απολυμένοι. Το ένα είναι αυτό. Να πω τώρα και το άλλο κομμάτι. Το άλλο έχει να κάνει γενικότερα ότι επειδή βρισκόμαστε μέσα από τη δίνη αυτής της παγκόσμιας κρίσης σε μια άλλη κατάσταση η οποία δεν ξέρω που θα καταλήξει. - Χρήστος Καλαμπόκης,, συντονιστής: Όπως είδατε από τα μερίδια αγοράς μας εμείς επιμέναμε στη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων και δεν επεκταθήκαμε ποτέ με άκρατο τρόπο στη χρηματοδότηση καταναλωτικών δανείων. Δείχνοντας όμως την κοινωνική μας ακριβώς ευαισθησία παρά το γεγονός απ ότι ξέρετε ότι δανειζόμαστε αυτή τη στιγμή με 5,5% και πολλές φορές και 6%, από τη Δευτέρα πρώτοι 48
προεξοφλούμε την ομαλοποίηση της αγοράς των επιτοκίων και βγάζουμε στεγαστικό δάνειο με σταθερό 3ετίας 4,5%. Είναι το χαμηλότερο στεγαστικό που υπάρχει σήμερα στην αγορά. Είναι το δικό μας επιτόκιο και ίδιο ακριβώς του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου αλλά νομίζω ότι του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου είναι για 5ετία. Λοιπόν, τώρα για το θέμα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Σας είπα ότι το κάθε πράγμα έχει τη μοναδικότητά του. Αν δεν είναι συγκεκριμένη περίπτωση δεν μπορεί κάποιος να δώσει συγκεκριμένη απάντηση. Ίσως αυτό που είπα εγώ για το θέμα ότι κληρονόμησε την επιχείρησή τη δικιά μου κάποιος ο οποίος δεν είχε τις ικανότητες τις δικές μου θα ήταν ένα ατυχές παράδειγμα. Αλλά σας λέω ότι πραγματικά πολλές φορές υπάρχουνε διάφοροι παράγοντες όπου η Τράπεζα αναγκάζεται να κάνει κάποιες ενέργειες μη βοηθούντος και του επιχειρηματία. Και για μεγάλες επιχειρήσεις. Όχι μόνο για μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Οι Τράπεζες δεν έχουν κανένα λόγο να γίνουν Κτηματικές Εταιρείες και κυρίως η δική μας Τράπεζα ούτε έχουμε να γεμίζουμε στόλους αυτοκινήτων και να τους βγάζουμε μετά σε πλειστηριασμούς. Από την άλλη μεριά κάτι το οποίο αντιμετωπίζουμε όλες οι Τράπεζες και εμείς είναι ότι οι πελάτες δεν ξέρουνε ότι εάν ζητήσουνε έγκαιρα μια ρύθμιση ενός δανείου η Τράπεζα ευχαρίστως θα τους την προσφέρει, διότι η Τράπεζα δεν θέλει ούτε την επιχείρηση να κλείσει ούτε να πάρει το σπίτι του άλλου. Δεν είναι Κτηματική Εταιρεία, δεν είναι εταιρεία η οποία δε θέλει να βγάλει κέρδος. Αλλά όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως, ενώ έχουν αλλάξει πάρα πολλά πράγματα στο Ελληνικό Τραπεζικό σύστημα, βλέπουν ακόμα τον Διευθυντή σαν τον μπαμπούλα που για να τον πλησιάσεις πρέπει να έχεις το μέσο. Και από το περιβάλλον σας ξέρετε. Σου λέει ο άλλος ξέρεις κάποιον σε μια Τράπεζα να πάω να ζητήσω ένα δάνειο; Μα, οι πόρτες όλων των Τραπεζών και κυρίως της Attica Bank είναι ανοιχτές. Μακάρι ο καθένας να έρθει να ζητήσει, να συζητήσει και αν εγκριθεί να πάρει το δάνειο. Και όμως όλοι μας ψάχνουμε ακόμα να βρούμε το μέσο να πλησιάσουμε το Διευθυντή για να πάρουμε το δάνειο. - Ερώτηση από κ. Τσίρη, Ξυλεμπορική Α.Ε. (δεν ακούγεται) 49
- Χρήστος Καλαμπόκης,, συντονιστής: Υπάρχει το εξής, το οποίο ίσως είναι άγνωστο στις επιχειρήσεις. Υπάρχει από την Τράπεζα της Ελλάδος υποχρεωτικά πρόβλεψη 1% επί των υπολοίπων των δανείων για επιχειρήσεις και 1,4% για τα δάνεια προς καταναλωτές. Εμείς σαν Τράπεζα παίρνουμε όλες τις προβλέψεις που μας λέει η Τράπεζα της Ελλάδος και πολλές φορές και ακόμα περισσότερες. Ψάξτε τους ισολογισμούς άλλων Τραπεζών που δεν παίρνουνε προβλέψεις. - Ερώτηση από κ. Παναγιώτη Γκίκα (Δυστυχώς( δεν ακούγεται στην ηχογράφηση) - Χρήστος Καλαμπόκης,, συντονιστής: Αυτό το έχουνε όλες οι Τράπεζες. Υπάρχει ένα εφημεριδάκι που βγάζουμε κάθε τρίμηνο στην Τράπεζα και πρέπει να το έχει το Κατάστημα όπου έχουμε τις χορηγίες που κάνουμε και μπορείτε να διαβάσετε χορηγίες που γίνονται και σε πολύ μικρούς άγνωστους αθλητικούς συλλόγους. Επίσης στην συνέχεια κάνουμε δωρεές μηχανημάτων που αποσύρουμε προς σχολεία που βέβαια αυτά δεν δημοσιεύονται πουθενά. Να φοβόσαστε τις δωρεές που γίνονται π.χ. πυροσβεστικών οχημάτων, τα οποία κατασκευάζονται από συγκεκριμένη εταιρεία η οποία είναι μέτοχος συγκεκριμένης Τράπεζας και κάνει την προσφορά αυτή υπερτιμολογώντας και συγχρόνως για να υπάρχει πλέον το πυροσβεστικό στο στόλο των πυροσβεστικών οχημάτων της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας για να μπορεί να μπει μελλοντικά σε διαγωνισμούς να πωλήσει πυροσβεστικά οχήματα. Δεν ξέρω αν έγινα κατανοητός. Να φοβόσαστε τέτοιες περιπτώσεις. Εμείς δεν έχουμε τέτοιο μέγεθος που να μπορούμε να κάνουμε τέτοιου είδους προσφορές οι οποίες όμως είναι μουσαντένιες, όπως είναι μια λέξη της μόδας τελευταία. Εφόσον δεν υπάρχουν άλλες ερωτήσεις, σας ευχαριστούμε πάρα πολύ. 50
ÙÈÁÌÈfiÙ apple ÙË EΠψÛË