Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 21 Οκτωβρίου 2016 (OR. en) 13265/16 ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΣΗΜΕΙΟΥ «Ι/A» Αποστολέας: Αποδέκτης: Θέμα: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου FIN 650 FSTR 70 FC 63 REGIO 91 AGRIFIN 110 Επιτροπή των Μονίμων Αντιπροσώπων (2ο Τμήμα)/Συμβούλιο Σχέδιο συμπερασμάτων του Συμβουλίου σχετικά με την ειδική έκθεση αριθ. 19/2016 του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου με τίτλο «Εκτέλεση του προϋπολογισμού της ΕΕ δια χρηματοοικονομικών μέσων: διδάγματα από την περίοδο προγραμματισμού 2007-2013» - Έγκριση 1. Στις 7 Ιουλίου 2016, η Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου έλαβε την ειδική έκθεση αριθ. 19/2016 με τίτλο «Εκτέλεση του προϋπολογισμού της ΕΕ διά χρηματοοικονομικών μέσων: διδάγματα από την περίοδο προγραμματισμού 2007-2013», που εγκρίθηκε από το Ελεγκτικό Συνέδριο κατά τη συνεδρίασή του της 1ης Ιουνίου 2016. 2. Σύμφωνα με τους κανόνες που ορίζονται στα συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με τη βελτίωση της εξέτασης των ειδικών εκθέσεων που καταρτίζει το Ελεγκτικό Συνέδριο 1, η Επιτροπή των Μόνιμων Αντιπροσώπων (2ο Τμήμα), κατά τη συνεδρίασή της στις 13 Ιουλίου 2016, ανέθεσε στην Ομάδα «Διαρθρωτικά μέτρα» να εξετάσει την έκθεση αυτή σύμφωνα με τους κανόνες που ορίζονται στα προαναφερόμενα συμπεράσματα. 3. Η Ομάδα «Διαρθρωτικά μέτρα» εξέτασε την προαναφερόμενη ειδική έκθεση στις 18 Ιουλίου, στις 7 και 22 Σεπτεμβρίου και στις 12 Οκτωβρίου 2016. Στις 19 Οκτωβρίου 2016, επιτεύχθηκε συμφωνία επί του σχεδίου συμπερασμάτων του Συμβουλίου κατόπιν σιωπηρής διαδικασίας. 1 Έγγρ. 7515/00 FIN 127 + COR 1. 13265/16 ΤΤ/μκ/ΚΚ 1 DGG 2B EL
4. Η Επιτροπή των Μονίμων Αντιπροσώπων καλείται, επομένως, να εισηγηθεί στο Συμβούλιο να εγκρίνει ως σημείο «Α» το εν λόγω σχέδιο συμπερασμάτων του Συμβουλίου ως έχει στο Παράρτημα του παρόντος σημειώματος. 13265/16 ΤΤ/μκ/ΚΚ 2 DGG 2B EL
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Σχέδιο συμπερασμάτων του Συμβουλίου σχετικά με την ειδική έκθεση αριθ. 19/2016 του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου: «Εκτέλεση του προϋπολογισμού της ΕΕ διά χρηματοοικονομικών μέσων: διδάγματα από την περίοδο προγραμματισμού 2007-2013» ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ: (1) ΕΚΦΡΑΖΕΙ ΤΗΝ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ του για την ειδική έκθεση αριθ. 19/2016 του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου (στο εξής «Συνεδρίου»), ιδίως δε για τη χρησιμοποιηθείσα μεθοδολογία η οποία καθιστά δυνατή τη σύγκριση των χρηματοοικονομικών μέσων υπό επιμερισμένη και υπό κεντρική διαχείριση (2) ΣΗΜΕΙΩΝΕΙ ότι η έκθεση βασίζεται σε δεδομένα που αντικατοπτρίζουν την κατάσταση στα τέλη του 2014 πληρέστερα δεδομένα, τα οποία ενδέχεται να σχετικοποιήσουν ορισμένα από τα συμπεράσματα της έκθεσης, αναμένεται να είναι διαθέσιμα κατά το κλείσιμο της περιόδου προγραμματισμού 2007-2013 στις 31 Μαρτίου 2017 (3) ΕΚΦΡΑΖΕΙ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ για τις λεπτομερείς απαντήσεις της Επιτροπής στην ειδική έκθεση (4) ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΕΙ ότι τα χρηματοοικονομικά μέσα αποτελούν εργαλείο για την παροχή χρηματοδοτικής στήριξης από τον προϋπολογισμό της ΕΕ υπό τη μορφή επενδύσεων μετοχικού ή οιονεί μετοχικού κεφαλαίου, δανείων ή εγγυήσεων ή άλλων μέσων επιμερισμού κινδύνου, για την επίτευξη των στόχων πολιτικής της Ένωσης (5) ΕΝΘΑΡΡΥΝΕΙ τη χρήση των χρηματοοικονομικών μέσων, ως εργαλείου παροχής χρηματοδοτικής στήριξης, για επενδύσεις στην ανάπτυξη και την απασχόληση σε περιοχές όπου οι εν λόγω επενδύσεις αναμένεται να είναι οικονομικά βιώσιμες 13265/16 ΤΤ/μκ/ΚΚ 3
(6) ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΙ ότι τα χρηματοοικονομικά μέσα παρέχουν τη δυνατότητα μόχλευσης της συνεισφοράς του προϋπολογισμού της ΕΕ, με την κινητοποίηση πρόσθετων ιδιωτικών και δημόσιων πόρων και την παροχή βιώσιμης ανακυκλούμενης στήριξης («περισσότερα αποτελέσματα με λιγότερα μέσα») ΣΗΜΕΙΩΝΕΙ, ωστόσο, ότι τα χρηματοοικονομικά μέσα συνεπάγονται κατ ανάγκη έξοδα διαχείρισης και λοιπά έξοδα, τα οποία πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά την αξιολόγηση της αποδοτικότητάς τους (7) ΕΠΑΝΑΛΑΜΒΑΝΕΙ τη θέση του, όπως καθορίστηκε στα συμπεράσματα του Ιουνίου 2015 2, ότι οι επιχορηγήσεις στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής είναι ένα αποτελεσματικό μέσο στήριξης για πολλούς τύπους σχεδίων και προγραμμάτων, μεμονωμένα και σε συνδυασμό με χρηματοοικονομικά μέσα, και ΚΑΛΕΙ την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διερευνήσουν περαιτέρω τις δυνατότητες συνδυασμού επιχορηγήσεων και χρηματοοικονομικών μέσων, λαμβάνοντας υπόψη διαφορετικές καταστάσεις και συνθήκες στα κράτη μέλη και στις περιφέρειες (8) ΣΗΜΕΙΩΝΕΙ τις διαπιστώσεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου σχετικά με τα χρηματοοικονομικά μέσα ως εργαλείο εκτέλεσης του προϋπολογισμού της ΕΕ κατά την περίοδο 2007-2013 και συγκεκριμένα: - την υπερδιόγκωση των μέσων σε μεγάλο αριθμό περιπτώσεων - το γεγονός ότι τα χρηματοοικονομικά μέσα δεν κατόρθωσαν να προσελκύσουν ιδιωτικά κεφάλαια σε μια σειρά περιπτώσεων - την περιορισμένη επιτυχία όσον αφορά την ανακύκλωση της χρηματοδοτικής στήριξης και - τα υψηλά επίπεδα εξόδων και αμοιβών διαχείρισης, σε σχέση με τη χρηματοδοτική στήριξη αυτή καθεαυτή προς τους τελικούς αποδέκτες, όσον αφορά τα χρηματοοικονομικά μέσα στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (ΕΚΤ) (9) ΕΠΙΣΗΜΑΙΝΕΙ, όσον αφορά τις διαπιστώσεις αυτές, ότι τα χρηματοοικονομικά μέσα είναι ένα σχετικά νέο εργαλείο παροχής χρηματοδοτικής στήριξης στο πλαίσιο της πολιτικής για τη συνοχή και ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΖΕΙ ότι τα διδάγματα που αποκομίστηκαν κατά την περίοδο 2007-2013 οδήγησαν σε βελτιώσεις του νομοθετικού πλαισίου για την περίοδο 2014-2020, οι οποίες καλύπτουν την πλειονότητα των ζητημάτων που εγείρει το Συνέδριο 2 Έγγρ. 9622/1/15 REV 1, παράγραφος 14. 13265/16 ΤΤ/μκ/ΚΚ 4
(10) ΘΕΩΡΕΙ ότι πολλές από τις διαπιστώσεις και συστάσεις του Συνεδρίου επιβεβαιώνουν τη συνάφεια και τον επείγοντα χαρακτήρα των προσπαθειών απλούστευσης που αποσκοπούν στη διευκόλυνση της σύστασης και εφαρμογής χρηματοοικονομικών μέσων στο πλαίσιο αυτό, ΣΗΜΕΙΩΝΕΙ τις νομοθετικές προτάσεις για την τρέχουσα περίοδο προγραμματισμού που υποβλήθηκαν πρόσφατα από την Επιτροπή και οι οποίες αποσκοπούν στην απλούστευση της χρήσης των χρηματοοικονομικών μέσων και στη διευκόλυνση του συνδυασμού των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων (ΕΔΕΤ) και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΤΣΕ) Μέγεθος των χρηματοοικονομικών μέσων (11) ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΙ ότι σύμφωνα με τις διαπιστώσεις του Συνεδρίου, ορισμένα χρηματοοικονομικά μέσα κατά την περίοδο 2007-2013 είχαν υπέρογκους κεφαλαιακούς πόρους, γεγονός που δυσχέρανε, σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες, την πλήρη εκταμίευση των εν λόγω πόρων ΕΠΙΣΗΜΑΙΝΕΙ, ωστόσο, ότι τα οριστικά συμπεράσματα σχετικά με τα ποσοστά εκταμίευσης θα εξαχθούν μόνον μετά το κλείσιμο της περιόδου (12) ΣΥΜΜΕΡΙΖΕΤΑΙ την εκτίμηση του Συνεδρίου και της Επιτροπής ότι η καθιέρωση υποχρεωτικών εκ των προτέρων αξιολογήσεων για τα χρηματοοικονομικά μέσα στο νομοθετικό πλαίσιο για την περίοδο προγραμματισμού 2014-2020 αναμένεται να συμβάλει στην καλύτερη συνεκτίμηση των συνθηκών που επικρατούν στις αγορές ως προς την ικανότητα αξιοποίησης και τη ζήτηση, και στην πρόληψη της υπερδιόγκωσης των χρηματοοικονομικών μέσων (13) ΚΑΛΕΙ την Επιτροπή, όσον αφορά τα μέσα υπό κεντρική διαχείριση, α) να περιλαμβάνει συστηματικά στις εκ των προτέρων αξιολογήσεις της ανάλυση των διδαγμάτων που αποκομίστηκαν και να αξιολογεί, στο πλαίσιο των ενδιάμεσων αξιολογήσεων κάθε μέσου, την επίδραση σημαντικών κοινωνικοοικονομικών μεταβολών στο σκεπτικό του μέσου και την αντίστοιχη συνεισφορά για το μέσο από τον προϋπολογισμό της ΕΕ β) να περιλαμβάνει ανάλυση του γεωγραφικού αντικτύπου των μέσων υπό κεντρική διαχείριση στην ετήσια έκθεσή της προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με τις δραστηριότητες που αφορούν τα χρηματοοικονομικά μέσα υπό κεντρική διαχείριση 13265/16 ΤΤ/μκ/ΚΚ 5
(14) ΕΝΘΑΡΡΥΝΕΙ τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να συνεχίσουν τις προσπάθειές τους για την προσεκτική εξέταση του ενδεδειγμένου μεγέθους των χρηματοοικονομικών μέσων, με σκοπό τη βελτίωση της αποτελεσματικότητάς τους και ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΕΙ ότι η κύρια ευθύνη και ο έλεγχος όσον αφορά τη σύσταση και την εφαρμογή των χρηματοοικονομικών μέσων στο πλαίσιο της πολιτικής για τη συνοχή θα πρέπει να εξακολουθήσουν να ανήκουν τις διαχειριστικές αρχές των κρατών μελών Προσέλκυση ιδιωτικών κεφαλαίων (15) ΕΠΙΣΗΜΑΙΝΕΙ ότι η Επιτροπή και τα κράτη μέλη αντιμετώπισαν κατά την περίοδο 2007-2013 δυσκολίες στην προσέλκυση ιδιωτικών κεφαλαίων για τα χρηματοοικονομικά μέσα τόσο υπό κεντρική και όσο και υπό επιμερισμένη διαχείριση (16) ΘΕΩΡΕΙ ωστόσο, ότι το ποσό των ιδιωτικών κεφαλαίων που προσελκύονται δεν πρέπει να αποτελεί το μοναδικό κριτήριο της επιτυχίας ενός χρηματοοικονομικού μέσου όταν πρέπει να επιτευχθούν άλλοι σημαντικοί στόχοι πολιτικής (π.χ. πραγματοποίηση επενδύσεων σε αγορές με ισχυρή προστιθέμενη αξία για την ΕΕ σε περιόδους οικονομικής ύφεσης) (17) ΕΠΙΣΗΜΑΙΝΕΙ ότι η Επιτροπή και η ΕΤΕπ υποβάλλουν ετήσια έκθεση σχετικά με το αναμενόμενο αποτέλεσμα μόχλευσης των χρηματοοικονομικών μέσων υπό κεντρική διαχείριση και του ΕΤΣΕ ΕΚΦΡΑΖΕΙ ΤΗ ΛΥΠΗ ΤΟΥ, ωστόσο, για την έλλειψη στοιχείων σχετικά με το πραγματικό αποτέλεσμα μόχλευσης όλων των χρηματοοικονομικών μέσων με βάση έναν ενιαίο και σαφή ορισμό του αποτελέσματος μόχλευσης στο σύνολο του προϋπολογισμού της ΕΕ και ΚΑΛΕΙ την Επιτροπή να εξασφαλίσει την παροχή των εν λόγω συγκρίσιμων δεδομένων, αξιοποιώντας τις υφιστάμενες υποχρεώσεις διαβίβασης στοιχείων Ανακύκλωση της χρηματοδοτικής στήριξης (18) ΕΚΦΡΑΖΕΙ ΤΗ ΛΥΠΗ ΤΟΥ για το γεγονός ότι σύμφωνα με τις διαπιστώσεις του Συνεδρίου και, επίσης, λόγω των καθυστερήσεων στην εφαρμογή, η ανακύκλωση των πόρων των χρηματοοικονομικών μέσων ήταν μάλλον περιορισμένη κατά την περίοδο 2007-2013 (19) ΣΥΜΜΕΡΙΖΕΤΑΙ την άποψη της Επιτροπής ότι το επίπεδο ανακύκλωσης εξαρτάται από την ημερομηνία σύστασης του χρηματοοικονομικού μέσου, τον τύπο του χρηματοοικονομικού προϊόντος, την περίοδος χάριτος, την ημερομηνία λήξης και τα ποσοστά αθέτησης όσον αφορά τη χρηματοδότηση που παρέχεται στους τελικούς αποδέκτες 13265/16 ΤΤ/μκ/ΚΚ 6
(20) ΚΑΛΕΙ την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να υποστηρίξουν την ανακύκλωση των κεφαλαίων των χρηματοοικονομικών μέσων εντός περιόδου τουλάχιστον οκτώ ετών από τη λήξη της περιόδου επιλεξιμότητας, π.χ. με την πρόβλεψη σαφούς ρήτρας στις συμφωνίες χρηματοδότησης Οικονομική αποδοτικότητα των χρηματοοικονομικών μέσων ως εργαλείου εκτέλεσης του προϋπολογισμού της ΕΕ (21) ΣΗΜΕΙΩΝΕΙ το υψηλό επίπεδο των εξόδων διαχείρισης που διαπίστωσε το Συνέδριο για τα χρηματοοικονομικά μέσα του ΕΤΠΑ και του ΕΚΤ, ιδίως σε σύγκριση με το ποσοστό εκταμίευσης στους τελικούς αποδέκτες στο τέλος του 2014 ΑΝΑΜΕΝΕΙ, ωστόσο, ότι η αναλογία αυτή θα βελτιωθεί όταν καταστούν διαθέσιμα νέα στοιχεία από τα κράτη μέλη κατά το κλείσιμο της περιόδου προγραμματισμού 2007-2013 (22) ΘΕΩΡΕΙ ότι έχουν επέλθει σημαντικές βελτιώσεις στην περίοδο 2014-2020, μέσω της εισαγωγής συνολικών ανώτατων ορίων για το διάστημα της περιόδου επιλεξιμότητας και στοιχείων που συνδέονται με τις επιδόσεις για τα έξοδα διαχείρισης ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΙ, ωστόσο, ότι τα πραγματικά έξοδα διαχείρισης που απαιτούνται για την επίτευξη των στόχων που προβλέπονται στα επιχειρησιακά προγράμματα ενδέχεται να διαφέρουν σημαντικά από κράτος μέλος σε κράτος μέλος λόγω εθνικών ή περιφερειακών ιδιαιτεροτήτων των αγορών (23) ΚΑΛΕΙ α) την Επιτροπή να αποφεύγει την αναδρομική ερμηνεία του νομοθετικού πλαισίου όσον αφορά τις έννοιες των εξόδων διαχείρισης και της αμοιβής βάσει επιδόσεων, καθώς και σχετικά με τον υπολογισμό του αποτελέσματος μόχλευσης και των ανώτατων ορίων για τις επιλέξιμες δαπάνες β) την Επιτροπή να αξιολογήσει τις υπάρχουσες πληροφορίες σχετικά με το κόστος διαχείρισης των χρηματοοικονομικών μέσων τόσο υπό κεντρική όσο και υπό επιμερισμένη διαχείριση σε εύθετο χρόνο, ώστε να μπορέσουν να ληφθούν υπόψη κατά την κατάρτιση των νομοθετικών προτάσεων για την περίοδο μετά το 2020 13265/16 ΤΤ/μκ/ΚΚ 7
γ) τις διαχειριστικές αρχές των κρατών μελών να χρησιμοποιούν ευρέως, κατά τη διαπραγμάτευση συμφωνιών χρηματοδότησης στη διάρκεια της τρέχουσας περιόδου 2014-2020, τα στοιχεία των αμοιβών των διαχειριστών κεφαλαίων που συνδέονται με τις επιδόσεις, με σκοπό τη βελτίωση της οικονομικής αποδοτικότητας των χρηματοοικονομικών μέσων. 13265/16 ΤΤ/μκ/ΚΚ 8