ΛΕΡΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΔΑΣΚΑΛΟΣ ΣΤΟ 4/ΘΕΣΙΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΡΟΔΙΑΣ
ΒΗΜΑΤΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Αποφασίζεται το θέμα σε συνεργασία με τους μαθητές. Ενημερώνεται ο διευθυντής του σχολείου, ο σύλλογος διδασκόντων, ο σχολικός σύμβουλος και ο υπεύθυνος περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Υποβάλλεται η αίτηση στο γραφείο Περιβαλλοντικής εκπαίδευσης αφού προηγουμένως έχει γίνει πρακτικό στο σχολείο. Επικοινωνία με φορείς και υπηρεσίες για συνεργασία
Προγραμματισμός δραστηριοτήτων υλοποίηση του προγράμματος. 1. Επιλογή θέματος. 2. Σχεδιασμός προγράμματος. 3. Υλοποίηση προγράμματος. 4. Παρουσίαση - Γνωστοποίηση του προγράμματος. 5. Αξιολόγηση.
Καλλιέργεια αμπελιού: Καλλιέργεια με φυτοφάρμακα ή βιολογική καλλιέργεια
Το πρόγραμμα υλοποιήθηκε το σχολικό έτος 2003 2004 στο 52ο Δημ. Σχολ. Ηρακλείου από τους μαθητές της ΣΤ τάξης με συντονιστή το δάσκαλο Λέριο Νικόλαο και συνεργάτη τη δασκάλα Μπούτλα Κωνσταντίνα.
Φορέας υλοποίησης ήταν το Πανεπιστήμιο Αιγαίου και χρηματοδοτήθηκε από το ΕΠΕΑΕΚ 2 με 2.500 ευρώ.
Προσπαθήσαμε να πλησιάσουμε από κοντά και τις δυο μορφές καλλιέργειας τη βιολογική και τη συμβατική. Παρακολουθήσαμε την πορεία καλλιέργειας δυο αμπελιών με τη βοήθεια δύο εξαίρετων γεωπόνων, στεκούμενοι με ερευνητική ματιά στη συμβατική και τη βιολογική καλλιέργεια. Από τους γεωπόνους ζητήσαμε να μας καταθέσουν τις γνώσεις και την πείρα τους για τα φυτοφάρμακα, την καταλληλότητά τους κ.α.
. Οι στόχοι που ετέθησαν από την αρχή του προγράμματος ήταν: Γνωστικοί Οι μαθητές να γνωρίσουν και να ξεχωρίσουν τις ποικιλίες του αμπελιού. Να συνειδητοποιήσουν ότι το αμπέλι στην Ελλάδα καλλιεργούνταν από τα αρχαία χρόνια. Να γνωρίσουν τα παραγόμενα προϊόντα της αμπέλου. Να ενημερωθούν από ειδικούς γεωπόνους για την επίδραση των φυτοφαρμάκων στις καλλιέργειες και τους εναλλακτικούς τρόπους καλλιέργειας.
Συναισθηματικοί Να συνηδειτοποιήσουν τις ανάγκες και τις υποχρεώσεις τους απέναντι στο περιβάλλον και να οδηγηθούν στην αυτοδιατύπωση κωδικών συμπεριφοράς και στην απόκτηση ατομικής ευθύνης. Να αποκτήσουν περιβαλλοντική συνείδηση και κριτική σκέψη ώστε να γίνουν σωστοί καταναλωτές. Να μάθουν να λειτουργούν συνεργατικά μέσα στην ομάδα εργασίας.
Ψυχοκινητικοί Να αναλάβουν δράσεις ώστε να γίνουν ενεργοί πολίτες προτείνοντας λύσεις σε φορείς της πολιτείας και να επηρεάζουν τους συμπολίτες τους για να αντιμετωπίζουν από κοινού τα περιβαλλοντικά προβλήματα.
Οι μέθοδοι που ακολουθήσαμε για την επίτευξη των παραπάνω στόχων ήταν: - Με τη μέθοδο project οι μαθητές επέλεξαν το αντικείμενο της μελέτης έρευνας και εργάστηκαν ατομικά ή ομαδικά μέσα και έξω από το σχολείο. Προγραμμάτιζαν την εργασία τους, έθεταν στόχους και δραστηριοποιούνταν για την υλοποίησή τους. Αντλούσαν μόνοι τους πληροφορίες και γνώσεις που τους ήταν αναγκαίες προσφεύγοντας σε διάφορες πηγές πληροφόρησης.
- Με τη μέθοδο των ομάδων (στην περίπτωσή μας 8 ομάδες) 5-6 μαθητές (οι οποίοι φαίνονται στο τέλος κάθε θέματος του θεωρητικού μέρους) ανάλογα με τα ενδιαφέροντά τους έθεταν στόχους, δραστηριοποιούνταν σε σχέση με το αντικείμενο έρευνας και τις παραμέτρους του (κρατούσαν ημερολόγιο δραστηριοτήτων). Τα μέλη της ομάδας εργάζονταν ατομικά ή ομαδικά.. Γινόταν αλληλοενημέρωση ανά τακτά διαστήματα σε συνελεύσεις.
Μελέτη πεδίου: Οι μαθητές μας επισκέφθηκαν αμπελώνα βιολογικής και συμβατικής καλλιέργειας για να παρατηρήσουν και να μετρήσουν διάφορους παράγοντες σε σχέση με το θέμα προς υλοποίηση. Η διεπιστημονική μέθοδος απαιτούσε συνεργασία με ειδικούς επιστήμονες (γεωπόνους) για την επίλυση των προβλημάτων.
Β. ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ 1. Ιστορική εξέλιξη της αμπελοκαλλιέργειας. Ομάδα εργασίας: (Λυδία Αρτίκη, Μαρίνα Καλυβιανάκη, Αμαλία Κολοβού, Μαρία Μπούγια).
2. Το αρχαίο Ελληνικό κρασί. 3. Οι Ποικιλίες του αμπελιού. 4. Τα παραγόμενα προϊόντα του αμπελιού. 5. Καλλιεργητικές εργασίες στο αμπέλι. 6. εχθροί και ασθένειες του αμπελιού.
7. Βιολογική και συμβατική αντιμετώπιση των εχθρών και ασθενειών του αμπελιού. 8. Λιπάσματα και φυτοφάρμακα στη συμβατική και βιολογική καλλιέργεια αμπελιού.
Γ. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ - ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ
ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ: Επίσκεψη σε παραδοσιακό καζάνι παραγωγής ρακής στο χωριό Προφήτης Ηλίας.
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ: Ο γεωπόνος συνεργάτης του προγράμματος κύριος Παπαηλιάκης Μιχάλης πραγματοποίησε εισήγηση για τη βιολογική καλλιέργεια.
ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ:επίσκεψη στο αγρόκτημα του συνεργάτη μας κυρίου Γαργανουράκη Γεωργίου για να παρακολουθήσουμε την καλλιεργητική εργασία του κλαδέματος.
ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ:Επίσκεψη στο οινοποιείο της ένωσης Πεζών.
ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ: Ο γεωπόνος συνεργάτης του προγράμματος κύριος Κοκολάκης Αριστείδης πραγματοποίησε εισήγηση για τη συμβατική καλλιέργεια.
ΜΑΡΤΙΟΣ: επίσκεψη στο βιολογικό αγρόκτημα του κυρίου Κόρπη Παύλου
ΑΠΡΙΛΙΟΣ: Συμβολικό φύτεμα κλημάτων από διάφορες ποικιλίες αμπελιού σε χώρο του σχολείου.
ΜΑΪΟΣ: Παρουσίαση θεωρητικού μέρους σε εκδήλωση στο σχολείο
ΜΑΪΟΣ: Επίσκεψη στο αγρόκτημα του συνεργάτη Κυρίου Γαργανουράκη Γεώργιου για να δραστηριοποιηθούμε στην καλλιεργητική εργασία του χλωρού κλαδέματος.
ΜΑΪΟΣ: Επίσκεψη σε λαϊκή αγορά της περιοχής μας, εκεί οι μαθητές μας μοίρασαν ενημερωτικό φυλλάδιο για τη συμβατική και βιολογική γεωργία. Την ίδια μέρα πήραν συνεντεύξεις από παραγωγούς συμβατικών και βιολογικών προϊόντων.
Δημοσιεύσαμε το πρόγραμμα μας σε φύλλο της εφημερίδας πατρίδας του Ηρακλείου το μήνα Μάιο.
ΙΟΥΝΙΟΣ Τελική παρουσίαση του προγράμματος στο πειραματικό Γυμνάσιο Ηρακλείου.
Δ. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ. Με χαρά διαπιστώσαμε ότι επετεύχθησαν και οι σκοποί και οι στόχοι μας. Στο γνωστικό τομέα η αναγνώριση ποικιλίας αμπελιών όπως και των προϊόντων της αμπέλου βοήθησε τα παιδιά να ολοκληρώσουν τις γνώσεις τους. Συνειδητοποίησαν ότι το αμπέλι ιδιαίτερα στη Μεγαλόνησο είναι μια πανάρχαια καλλιέργεια που στήριξε στο διάβα των χρόνων την οικονομία του νησιού μας.
Πλαισιώθηκαν και ολοκληρώθηκαν οι γνώσεις τους με την ενημέρωση από τους γεωπόνους συνεργάτες μας για την επίδραση των φυτοφαρμάκων στις καλλιέργειες. Σ όλη τη διάρκεια υλοποίησης του προγράμματος οι μαθητές λειτούργησαν συνεργατικά, χωρισμένοι σε ομάδες με διαφορετικά επιμέρους αντικείμενα μελέτης. Η δραστηριοποίησή τους ξεπέρασε τα όρια της σχολικής τάξης. Σε μια από τις επισκέψεις μας σε λαϊκή αγορά της περιοχής μας οι μαθητές μας συζήτησαν και ενημέρωσαν τους καταναλωτές και τους αγρότες για τα βιολογικά και τα συμβατικά προϊόντα.
Η επίσκεψη ολοκληρώθηκε όταν κλήθηκαν να λειτουργήσουν οι ίδιοι ως καταναλωτές και τότε διαπιστώσαμε με χαρά τη φανερή προτίμησή τους στα προϊόντα που είναι απαλλαγμένα από χημικά λιπάσματα και φυτοφάρμακα. Οι μαθητές μας συνειδητοποίησαν ότι ο τρόπος καλλιέργειας δε συνδέεται μόνο με τα προϊόντα και την κριτική στάση που οφείλουμε να έχουμε ως καταναλωτές αλλά αποτελεί μέρος ενός μεγαλύτερου περιβαλλοντικού ζητήματος. Οι ανάγκες και οι υποχρεώσεις απέναντι στο περιβάλλον η αυτοδιατύπωση κωδικών συμπεριφοράς λειτουργεί στα πλαίσια μιας συλλογικής ευθύνης που αφορά όλα τα μέλη της κοινωνίας μας. Η περιβαλλοντική συνείδηση καθίσταται επιτακτικό ζητούμενο της σημερινής κοινωνίας.