ΠΡΕΒΕΙΑ ΕΡΕΒΑΝ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΕΩΝ Ενημερωτικό Δελτίο E-News Letter Τεύτος 19ο 3-9/12/2011 Παρασκεσή 9/12/2011 ΠΕΡΙΕΥΟΜΕΝΑ Αρμενο-ηοσρκικό Οικονομικό forum ζηο Ερεβάν. Ζ πξαγκαηνπνίεζε ηελ Σξίηε 23 Ννεκβξίνπ η.ε. ηνπ επηρεηξεκαηηθνύ forum Αξκελίαο-Σνπξθίαο ζην Δξεβάλ, απεηέιεζε ηε ζεκαληηθόηεξε θνηλή πξνζπάζεηα γηα απεκπινθή ησλ δηπισκαηηθώλ ζρέζεσλ ησλ δπν ρσξώλ, κεηά ηελ ακνηβαία ππόζρεζε γηα ππνγξαθή ησλ πξσηνθόιισλ ηεο Επξίρεο ηνλ Οθηώβξην 2009. Παξά ην γεγνλόο όηη ν λένο Πξόεδξνο ηεο Σνπξθηθήο Βνπιήο, επηζθεπηόκελνο ην Αδεξκπατηδάλ, δήισζε όηη δελ ππάξρεη πξόζεζε επαλαθνξάο ησλ πξσηνθόιισλ γηα επηθύξσζε, ώζηε λα απνθαηαζηαζνύλ νη δηπισκαηηθέο ζρέζεηο Αξκελίαο-Σνπξθίαο θαη λα αλνίμνπλ ηα ζύλνξα κεηαμύ ησλ δύν ρσξώλ, ε επηηπρία ηεο εθδήισζεο πνπ έθεξε θνληά 100 εθπξόζσπνπο επηρεηξεκαηηθώλ θύθισλ θαη κε θπβεξλεηηθώλ νξγαλώζεσλ ηεο Αξκελίαο, κε αληηζηνίρσο 50 εθπξνζώπνπο ηεο ηνπξθηθήο πιεπξάο, έδσζε έλα ηζρπξό κήλπκα γηα ηελ θνηλή πξνζπάζεηα πξνο άξζε ησλ πθηζηακέλσλ αδηεμόδσλ. Σν θόξνπκ δηνξγαλώζεθε από ηελ Έλσζε Καηαζθεπαζηώλ θαη Δπηρεηξεκαηηώλ ηεο Αξκελίαο ζηα πιαίζηα ηνπ πξνγξάκκαηνο ηεο USAID "Τπνζηήξημε ηεο επαλαπξνζέγγηζεο Αξκελίαο-Σνπξθίαο» θαη κε ηε ζύκπξαμε ηνπ Σνύξθνπ-Αξκέληνπ πκβνύιην Δπηρεηξεκαηηθήο Αλάπηπμεο. Ζ πξνζπάζεηα απηή, ππνζηεξηδόκελε έληνλα από ηελ πξεζβεία ΖΠΑ ζην Δξεβάλ, θηλεηνπνίεζε ζεκαληηθνύο παξάγνληεο θαη ησλ δύν πιεπξώλ, πξνο ηελ αλάδεημε ακνηβαία επσθειώλ όξσλ εκπνξίνπ, ζσν. ζελ 4 Α ρ μ ε ν ο - Σοσρκικό forum ζηο Ερεβάν. Ο κλάδος λατανικών και θρούηων ζηην Αρμενία. σελ. 1 σελ.2
σελ. 2 ΠΡΕΒΕΙΑ ΕΡΕΒΑΝ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΕΩΝ Κλάδος λατανικών και θρούηων. Παξαδνζηαθά, ε Αξκελία ήηαλ εμαγσγέαο δηαθόξσλ πξντόλησλ ζηελ πξώελ νβηεηηθή Έλσζε, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ θξνύησλ, ιαραληθώλ, κεηαιιηθνύ λεξνύ, θνληάθ, θνλζεξβνπνηεκέλσλ ιαραληθώλ θαη ηξνθίκσλ. Μεηά ηελ θαηάξξεπζε ηεο νβηεηηθήο Έλσζεο, ε πξνκήζεηα γεσξγηθώλ πξντόλησλ ζηηο ινηπέο ζνβηεηηθέο δεκνθξαηίεο αιιά θαη ζηηο δηεζλείο αγνξέο κεηώζεθε. Σα ηειεπηαία ρξόληα ε θαηάζηαζε έρεη αιιάμεη. Ζ Αξκελία έρεη αλαθηήζεη ηε ζέζε ηεο ζηηο δηεζλείο αγνξέο. Δπί ηνπ παξόληνο, νη θιάδνη ιαραληθώλ θαη επεμεξγαζίαο ηξνθίκσλ κπνξεί λα ζεσξεζνύλ σο έλαο από ηνπο δσηηθνύο ηνκείο ηεο γεσξγίαο ησλ Αξκελίσλ. Καηά ηε δηάξθεηα ησλ ηειεπηαίσλ εηώλ, ηα θνλζεξβνπνηεκέλα θξνύηα θαη ε βηνκεραλία ιαραληθώλ έρνπλ παξνπζηάζεη αμηνζεκείσηε αλάπηπμε. Δπί ηνπ παξόληνο, ε βηνκεραλία επεμεξγαζίαο ηξνθίκσλ απνηειεί πάλσ από ην 40% ηνπ ηνκέα ηεο κεηαπνίεζεο (κε βάζε ηελ ηηκή πσιήζεσο). Ζ Ρσζηθή Οκνζπνλδία απνξξνθά πεξίπνπ ην 75% ησλ γεσξγηθώλ πξντόλησλ δηαηξνθήο ησλ εμαγσγώλ ηεο Αξκελίαο, ελώ ελ ζπλόισ νη ρώξεο ηεο ΚΑΚ (ζπκπεξηιακβαλνκέλεο ηεο Ρσζίαο) πεξίπνπ ην 85%. Ζ Αξκελία παξάγεη ζηαζεξά πςειή πνζόηεηα θξνύησλ θαη ιαραληθώλ, ηα νπνία, ιόγσ ηνπ εδάθνπο ηεο ρώξαο, ηηο θιηκαηνινγηθέο ζπλζήθεο, ην κεγάιν πςόκεηξν θαη ηελ πεξηνξηζκέλε ρξήζε ρεκηθώλ ιηπαζκάησλ (ιόγσ έιιεηςεο πόξσλ ησλ αγξνηώλ πνπ απαζρνινύληαη κε ηελ πξσηνγελή απαζρόιεζε θαη ζε επίπεδν νηθηαθήο νηθνλνκίαο), είλαη γεπζηηθόηαηα θαη πςειήο νξγαλνιεπηηθήο αμίαο. Με ηηο ζύγρξνλεο ηερλνινγίεο επεμεξγαζίαο θαη ζπζθεπαζίαο, ππάξρεη ε δπλαηόηεηα γηα ηελ Αξκεληθή βηνκεραλία νπσξνθεπεπηηθώλ πξντόλησλ λα εηζέιζεη κε επηηπρία ζηηο δηεζλείο αγνξέο. Αλαθνξηθά κε ηα θύξηα κεηαπνηεκέλα πξντόληα, ζηελ παξνύζα θάζε απηά πνπ πξννξίδνληαη γηα εμαγσγή είλαη ηα αλαςπθηηθά, εκθηαισκέλν λεξό, ηα ηζηγάξα, ην νηλόπλεπκα, ηα θνλζεξβνπνηεκέλα θξνύηα θαζώο θαη ηα ιαραληθά, ην γάια θαη ηα γαιαθηνθνκηθά πξντόληα, θξέαο θαη πξντόληα θξέαηνο, θαη αλάκεηθηεο δσνηξνθέο. ζσν. ζελ. 3
Τεύτος 19ο 3-9/12/2011 σελ. 3 ζσν. από ζελ. 2 Ζ αλάιπζε ησλ επξσπατθώλ αγνξώλ θαη ηεο λνκνζεζίαο ησλ πνηνηηθώλ δεδνκέλσλ θαη πξνδηαγξαθώλ ηνπο, ζε ζπλδπαζκό κε κηα ηζρπξή ζηξαηεγηθή πξνβνιήο (κάξθεηηλγθ), ήδε απνηεινύλ ζηνηρεία πνπ ην Τπ. Γεσξγίαο ηεο Αξκελίαο επεμεξγάδεηαη γηα λα πξνβεί ζε αληίζηνηρνπο ζρεδηαζκνύο. Όπσο θαη ζε άιινπο ηνκείο, νη εηαηξείεο ζηε βηνκεραλία κεηαπνίεζεο ηξνθίκσλ π- πνθέξνπλ από ηελ έιιεηςε ρξεκαηνδόηεζεο γηα ηελ αλάπηπμε ηεο παξαγσγήο ηνπο. Ζ επεμεξγαζία θαη ε ηθαλόηεηα ζπζθεπαζίαο είλαη εμαηξεηηθά ρακειή θαη πξέπεη λα βειηησζεί ώζηε λα αληαπνθξίλνληαη ζηα δηεζλή πνηνηηθά πξόηππα. Θα πξέπεη δε λα ζεκεησζεί όηη ε παξαγσγηθή ηθαλόηεηα ησλ 19 βηνκεραληθώλ κνλάδσλ θνλζεξβνπνηίαο εθηηκάηαη ζε 457 εθαηνκκύξηα ζπκβαηηθέο κνλάδεο (όπνπ ζπκβαηηθή κνλάδα κέηξεζεο ηζνύηαη κε 0.65kg). Ωζηόζν έλεθα ηεο κε νξζνινγηθήο νξγάλσζεο θαη ησλ θαρεμηώλ ελ γέλεη ηνπ ζπζηήκαηνο, πξνο ην παξόλ κόλν ην 15% απηήο ηεο παξαγσγηθήο δύλακεο ρξεζηκνπνηείηαη. Οη εγρώξηεο επηρεηξήζεηο, αλαδηνξγαλώλνληαη θαη αλαδεηνύλ ππνζηήξημε αλαθνξηθά κε εηδηθόηεξεο πιεξνθνξίεο δηάξζξσζεο ηεο αγνξάο, ηελ νξγάλσζε εμαγσγώλ, ηελ πξνώζεζε δξαζηεξηνηήησλ βεηηζηνπνίεζεο ηεο πνηόηεηαο, ηελ ελ γέλεη ππνδνκή ηνπ ε- κπνξίνπ, ζηελ πξνζπάζεηά ηνπο λα αληαπεμέιζνπλ ζηηο βαζηθέο απαηηήζεηο ηεο δηακνξθνύκελεο αγνξάο ηόζν ηεο Αξκελίαο όζν θαη ησλ εμαγσγηθώλ πξννξηζκώλ. Από ην 1997 ζε επηκέξνπο θαηεγνξίεο ηξνθίκσλ ηεο Αξκελίαο έρνπλ θαηαγξαθεί ζεκαληηθά βειηησκέλεο επηδόζεηο έλεθα ησλ μέλσλ επελδύζεσλ, όπσο γηα παξάδεηγκα ζηνπο θιάδνπο ιαραληθώλ θαη θξνύησλ, ζηελ θνλζεξβνπνηία, ζηηο επηρεηξήζεηο νίλσλ, κπύξαο, βόηθαο θαη επεμεξγαζίαο θαπλνύ. Σν 2008 ε βηνκεραλία θνλζεξβαξηζκέλσλ ηξνθίκσλ ζηελ Αξκελία επηκεξίδνληαλ πνζνζηηαία ζύκθσλα κε ην θαησηέξσ γξάθεκα. Δίλαη αμηνζεκείσην πάλησο όηη κέρξη ην 2008 ην κεγαιύηεξν πνζνζηό απνζπνύζε ε επεμεξγαζία θξέαηνο, παξά ην γεγνλόο όηη ζηαδηαθά ππάξρεη πηώζε ηεο εζσηεξηθήο δήηεζεο γηα απηά ηα πξντόληα, κε απνηέιεζκα θαη νη ηηκέο λα ζεκεηώλνπλ θαζνδηθή πνξεία θαη λα αλαδεηνύληαη αγνξέο γηα εμαγσγή. ηαζεξά ηα θνλζεξβαξηζκέλα θξνύηα θαη ιαραληθά απνζπνύλ ζεκαληηθό πνζνζηό ηεο βηνκεραλίαο ηξνθίκσλ, παξά ην ζηαδηαθό κεηαζρεκαηηζκό ησλ θαηαλαισηηθώλ πξνηηκήζεσλ. Σν 2010 θαηαγξάθεθε εκθαλώο ε λέα ηάζε ηεο αγνξάο ε νπνία έρεη πξνζαλαηνιηζηεί ζηελ επεμεξγαζία θξνύησλ, ιαραληθώλ θαη ηρζπεξώλ ζε βάξνο ηνπ θξέαηνο. ζσν. ζελ. 5
σελ. 4 Τεύτος 19ο 3-9/12/2011 Πρεζβεία Ερεβάν Γραθείο Οικονομικών & Εμπορικών Τποθέζεων 6, Demirchian str. 0002, Yerevan Σηλέθωνο : (+37410) 530051, 530446, fax : (+37410) 530449 e-mail : ecocom-yerevan@mfa.gr www.agora.mfa.gr/am54 Το Γραθείο ΟΕΥ Ερεβάλ είλαη ζηε δηάζεζε ηωλ επητεηρήζεωλ ποσ επηζσκούλ λα αλαδεηήζοσλ ηελ προώζεζε ηωλ προϊόληωλ ηοσς ζηελ αλαπησζζόκελε αγορά ηες Αρκελίας. Παραθαιούκε λα κας αποζηείιεηε ζτεηηθώς αηηήκαηα θαη παραηερήζεης ζας. σν. Από ζελ. 1. πνπ ζα πξνθύςνπλ θαη ζα ζπκβάινπλ απνθαζηζηηθά ζηελ νηθνλνκηθή αλάπηπμε ησλ δπν ρσξώλ, αιιά θαη ζηελ ζηαδηαθή δηακόξθσζε ελόο λένπλ νηθνλνκηθνύ ρώξνπ ζηνλ Ν. Καύθαζν, πνπ ζα απνβεί ειθπζηηθόο γηα επελδπηέο από ηηο αλαπηπγκέλεο ρώξεο. Σν 2012 πξνγξακκαηίδεηαη παξόκνην forum λα πξαγκαηνπνηεζεί θαη ζηελ Σνπξθία, κε πηζαλόηεξε πόιε λα ην θηινμελήζεη ηελ Κσλζηαληηλνύπνιε, θαζώο εμαθνινπζεί λα ππάξρεη αθκαία αξκεληθή επηρεηξεκαηηθή θνηλόηεηα. Οη ζπκκεηέρνληεο ππνγξάκκηζαλ ηηο πξννπηηθέο ησλ θνηλώλ πξνζπαζεηώλ θαη ηελ αλάγθε γηα ηελ ελίζρπζε ησλ επαθώλ κεηαμύ επηρεηξεκαηηώλ από ηηο δύν ρώξεο, παξά ηελ ύπαξμε ηνπ εκπνδίνπ ησλ θιεηζηώλ ζπλόξσλ. Άιισζηε ν ζπλνιηθόο όγθνο εκπνξίνπ κεηαμύ Αξκελίαο θαη Σνπξθίαο ην 2010 ήηαλ 212 εθ. δνι. Οη εμαγσγέο από ηελ Αξκελία άγγημαλ πεξίπνπ ην 1,3 εθαη. δνι., ελώ νη εηζαγσγέο από ηελ Σνπξθία έθηαζαλ ηα 210 εθ. δνι.. Οη αξηζκνί απηνί θαηαδεηθλύνπλ ηε δπλακηθή κεηαμύ ησλ επηρεηξεκαηηθώλ θόζκσλ έλζελ-θαθείζελ ηνπ όξνπο Αξαξάη, πνπ απνηειεί έλα λνεηό όξην κεηαμύ ησλ δύν ρσξώλ, θαζώο παξά ην θιείζηκν ησλ ζπλόξσλ από ην 1993, ηόζν ε γεσγξαθηθή εγγύηεηα, όζν θαη ε θνηλή ηζηνξηθή πνξεία ζηελ πεξηνρή (έζησ θαη κε αζύκκεηξεο επηβαξύλζεηο ηεο κηαο πιεπξάο), ν- δήγεζε ζε πξαγκαηνπνίεζε ζεκαληηθνύ ύςνπο εκπνξηθώλ αληαιιαγώλ, κέζσ κε λνκίκσλ νδώλ, θαζώο ε πάγηα ηαθηηθή είλαη λα εηζάγνληαη ηα πξντόληα κέζσ Γεσξγίαο κε παξαραξαγκέλεο ηηο θνξησηηθέο θαη ηα ινηπά έγγξαθα. Οη επηρεηξεκαηίεο Σνπξθίαο θαη Αξκελίαο πνπ ζπκκεηείραλ ζην forum θαηέιεμαλ επίζεο ζηελ ζπλππνγξαθή κλεκνλίνπ ζπλεξγαζίαο, πνπ πξνβιέπεη ηελ αλάπηπμε ζπλεξγαζηώλ κεηαμύ ησλ δύν πιεπξώλ, αλά θιάδν νηθνλνκηθήο δξαζηεξηόηεηαο θαη ηελ από θνηλνύ πξνζπάζεηα δηακόξθσζεο πνιηηηθήο πίεζεο ζηελ εθηειεζηηθή εμνπζία ησλ δύν ρσξώλ γηα άλνηγκα ησλ ζπλόξσλ. Από ηελ αξκεληθή πιεπξά ε ζπκθσλία πνπ ππεγξάθε από ηελ Έλσζε Καηαζθεπαζηώλ θαη Δπηρεηξεκαηηώλ, ελώ από ηελ ηνπξθηθή πιεπξά από ην Αξκελν-ηνπξθηθό πκβνύιην Δπηρεηξεκαηηθήο Αλάπηπμεο. Οη δύν νξγαλώζεηο έρνπλ ζπλεξγαζηεί πξνο απηήλ ηελ θαηεύζπλζε εδώ θαη πνιιά ρξόληα θαη είλαη επίζεο από θνηλνύ εηαίξνη ζην πιαίζην πινπνίεζεο ηνπ πξνγξάκκαηνο "Τπνζηήξημε ζηελ επαλαπξνζέγγηζε Αξκελίαο-Σνπξθίαο» έξγν πνπ ππνζηεξίδνπλ νη Ζλσκέλεο Πνιηηείεο κέζσ ηεο Τπεξεζίαο Γηεζλνύο Αλάπηπμεο (USAID).
σελ. 5 Τεύτος 19ο 3-9/12/2011 ζσν. από ζελ. 3 Παραγωγή κονζερβαριζμένων ηροθίμων ζηην Αρμενία 2008 Παραγωγή κονζερβαριζμένων ηροθίμων ζηην Αρμενία 2010 Η πλήρης μελέηη βρίζκεηαι αναρηημένη ζηην ιζηοζελίδα ηοσ Γραθείοσ ΟΕΤ Ερεβάν http://agora.mfa.gr/am54