ΔΟΓΜΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΣΤΡΑΤΟΥ ΞΗΡΑΣ

ΓΕΝΙΚΟ ΕΠΙΤΕΛΕΙΟ ΣΤΡΑΤΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΟΓΜΑΤΟΣ/1 Δ 3-0 ΔΟΓΜΑΤΑ ΣΞ ΔΟΓΜΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΣΤΡΑΤΟΥ ΞΗΡΑΣ ΑΘΗΝΑ, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2015 ΤΥΠΟΓΡ. ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ

ΓΕΝΙΚΟ ΕΠΙΤΕΛΕΙΟ ΣΤΡΑΤΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΟΓΜΑΤΟΣ Δ 3-0 ΔΟΓΜΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΣΤΡΑΤΟΥ ΞΗΡΑΣ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2015

ΠΡΟΣ : ΤΥΕΣ ΓΕΝΙΚΟ ΕΠΙΤΕΛΕΙΟ ΣΤΡΑΤΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΟΓΜΑΤΟΣ ΤΜΗΜΑ 1 ο Τηλεφ. 3670 ΚΟΙΝ. : ΓΕΣ/ΔΕΚΠ-ΔΕΝΔΗΣ Φ.310/5/433150 ΓΕΣ/ΔΥΠΟΣΤΗ Σ.31 ΓΕΣ/ΔΙΔΟ/1 Αθήνα, 15 Ιαν 15 ΑΠΟΦΑΣΗ Έγκριση κύρωσης και εκτύπωσης Δ 3-0 «Δόγμα Επιχειρήσεων ΣΞ» Έχοντας υπόψη: α. Τις διατάξεις του άρθρου 17, παράγραφος 1β του Ν.2292/1995 «Οργάνωση και Λειτουργία Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, Διοίκηση και Έλεγχος των Ενόπλων Δυνάμεων και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ 35/15-2-1995 τ. Α ). β. Τον Κανονισμό Οργάνωσης και Λειτουργίας του Γενικού Επιτελείου Στρατού (ΣΚ 3-12). γ. Την υπ αριθ.256 Απόφαση της 21 ης Συνεδρίασης/22 Δεκεμβρίου 2014 του Ανωτάτου Στρατιωτικού Συμβουλίου (ΑΣΣ). δ. Τον ΣΚ 40-5/2010/ΓΕΣ/ΔΕΚΠ (Στρατιωτικά Δημοσιεύματα). ΑΠΟΦΑΣΙΖΟΥΜΕ 1. Την κύρωση του Δ 3-0 «Δόγμα Επιχειρήσεων ΣΞ» και θέτουμε αυτό σε εφαρμογή από της υπογραφής του. 2. Την εκτύπωση του Δόγματος από το ΤΥΕΣ σε 1000 συνολικά αντίτυπα διαστάσεων 17,5 Χ 25 εκ. σε χαρτί ΣΑΤΙΝΕ Α (70 Χ 100/70 γρ.), με εξώφυλλο μπρίστολ (70 Χ 100/200 γρ.), χρώματος κίτρινου και βιβλιοδεσία τετράδιο με έγχρωμη εκτύπωση, όπου αυτό απαιτείται. 3. Την επίβλεψη και ορθή εκτύπωση στο ΓΕΣ/ΔΙΔΟ, το οποίο να προωθήσει το σχέδιο του Δόγματος σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή στο ΤΥΕΣ. 4. Βαθμός Ασφαλείας: «ΕΜΠΙΣΤΕΥΤΙΚΟ». 5. Την κατάργηση του ΣΚ 31-2 «Το Επιχειρησιακό Δόγμα του ΣΞ» το οποίο να καταστραφεί, από την έκδοση του κυρουμένου, σύμφωνα με τις προβλεπόμενες διαδικασίες. 6. Διανομή με μέριμνα του ΤΥΕΣ/Β ΔΝΣΗ, όπως στο Παράρτημα «Α». 7. Η δαπάνη εκτύπωσης και βιβλιοδέτησης θα βαρύνει το ΓΕΣ/ΔΥΠΟΣΤΗ.

- 2-8. Διευκρινήσεις και συμπληρωματικές οδηγίες τεχνικής φύσης, που τυχόν απαιτηθούν, να δοθούν από το ΓΕΣ/ΔΙΔΟ (τηλεφ. 3670-3674). 9. Προτεραιότητα εκτύπωσης «Α». 10. Μετά το τέλος της ηλεκτρονικής επεξεργασίας από το ΤΥΕΣ, το ΓΕΣ/ΔΙΔΟ να παραλάβει το Δόγμα σε ηλεκτρονική μορφή (pdf). 11. Την καταχώριση στον ΣΚ 40-5 με τα παραπάνω στοιχεία. 12. Το ΓΕΣ/ΔΕΝΔΗΣ να προβεί στις απαραίτητες ενέργειες προς το ΤΥΕΣ. Ακριβές Αντίγραφο Αντγος Χρίστος Μανωλάς Α/ΓΕΣ Τχης (ΠΒ) Δημήτριος Αργύρης Τμηματάρχης ΓΕΣ/ΔΙΔΟ/1 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ «Α» Πίνακας Διανομής Δ 3-0 «Δόγμα Επιχερήσεων ΣΞ»

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ «Α» ΣΤΗ ΔΓΗ Φ.310/5/433150/Σ.31 ΓΕΝΙΚΟ ΕΠΙΤΕΛΕΙΟ ΣΤΡΑΤΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΟΓΜΑΤΟΣ ΤΜΗΜΑ 1 ο 15 Ιαν 15 ΠΙΝΑΚΑΣ ΔΙΑΝΟΜΗΣ Δ 3-0 «ΔΟΓΜΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΣΞ» Α/Α ΑΠΟΔΕΚΤΕΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΝΤΙΤΥΠΩΝ Α/Α ΑΠΟΔΕΚΤΕΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΝΤΙΤΥΠΩΝ 1. ΣΓ ΥΕΘΑ 5 36. 95-98 ΑΔΤΕ ΑΠΟ 5 2. ΣΓ ΑΝΥΕΘΑ 5 37. ΔΥΒ 5 3. ΣΓ ΥΦΕΘΑ 5 38. 5 ΤΑΞΠΖ 5 4. ΥΠΕΘΑ/ΓΔΠΕΑΔΣ-ΓΔΟΣΥ ΑΠΟ 5 39. 9-29 Μ/Π ΤΑΞΠΖ ΑΠΟ 5 5. ΓΕΕΘΑ/ΕΓΑ 10 40. 3-7-30-31 Μ/Κ ΤΑΞ ΑΠΟ 5 6. ΓΕΕΘΑ/Ζ ΚΛΑΔΟΣ 10 41. 33-34-50 Μ/Κ ΤΑΞ ΑΠΟ 5 7. ΓΕΕΘΑ/Ζ1 20 42. 32 ΤΑΞΠ/Ν 5 8. ΓΕΣ/ΕΓΑ 10 43. 71 Α/Μ ΤΑΞ 5 9. ΓΕΝ-ΓΕΑ/ΕΓΑ ΑΠΟ 5 44. 1 ΤΑΞΚΔ-ΑΛ 5 10. ΓΕΣ/ΕΓ ΓΕΠΣ 5 45. ΧΧΙ-XXIII ΤΘΤ ΑΠΟ 5 11. ΓΕΣ/ΕΓ Α - Β Υ ΑΠΟ 5 46. XXIV-XXV ΤΘΤ ΑΠΟ 5 12. ΓΕΣ/ΔΑ Κ-ΔΒ Κ-ΔΓ Κ-ΔΔ Κ ΑΠΟ 5 47. 1 η ΤΑΞΑΣ 5 13. ΓΕΣ/ΔΑΣΠ-ΔΙΠΑ-ΔΕΠΙΧ ΑΠΟ 5 48. IV TAΞΥΠ 5 14. ΓΕΣ/ΔΙΣΧΕΑ-ΔΕΝΔΗΣ-ΔΟΡ ΑΠΟ 5 49. 79-80-96 ΑΔΤΕ ΑΠΟ 5 15. ΓΕΣ/ΔΕΚΠ-ΔΕΣ-ΔΙΜΣΠΡΟ ΑΠΟ 5 50. 88 ΣΔΙ 5 16. ΓΕΣ/ΔΥΔΜ-ΔΥΠΠΕ-ΔΟΘ ΑΠΟ 5 51. 13 ΔΕΕ 5 17. ΓΕΣ/ΔΥΠΟΣΤΗ 5 52. 10-15 ΣΠ ΑΠΟ 5 18. ΓΕΣ/ΔΙΔΟ 40 53. ΣΕΘΑ-ΑΔΙΣΠΟ ΑΠΟ 5 19. ΓΕΣ/ΔΠΖ-ΔΙΤ-ΔΠΒ-ΔΜΧ ΑΠΟ 5 54. ΔΙΣΧΠΛΗ 5 20. ΓΕΣ/ΔΔΒ-ΔΑΣ-ΔΕΔ-ΔΣΝ ΑΠΟ 5 55. ΣΔΙΕΠ 5 21. ΓΕΣ/ΔΤΧ-ΔΕΜ-ΔΥΠ-ΔΥΓ ΑΠΟ 5 56. ΣΣΕ 5 22. ΓΕΣ/ΔΕΠΛΗ-ΔΓΕ-ΔΟΙ ΑΠΟ 5 57. ΣΜΥ 5 23. ΓΕΣ/ΔΕΛΟΕ-ΔΣΛ-ΔΤΔ ΑΠΟ 5 58. ΣΣΞΓ-ΣΠΗΥ ΑΠΟ 5 24. ΓΕΣ/ΔΠΠ-ΔΙΣ-ΔΜΠ-ΔΜΣ ΑΠΟ 5 59. ΣΕΟΕΔ 5 25. ΓΕΣ/ΔΓΜΥ-ΓΘΡ-ΥΣΑ ΑΠΟ 5 60. ΣΠΖ-ΣΤΘ-ΣΠΒ-ΣΜΧ ΑΠΟ 5 26. 1 η ΣΤΡΑΤΙΑ 10 61. ΣΔΒ-ΣΑΣ-ΣΤΕΑΤΧ ΑΠΟ 5 27. ΑΣΔΕΝ 10 62. ΣΤΕΑΜΧ 5

Α-2 Α/Α ΑΠΟΔΕΚΤΕΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΝΤΙΤΥΠΩΝ Α/Α ΑΠΟΔΕΚΤΕΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΝΤΙΤΥΠΩΝ 28. Γ - Δ ΣΣ ΑΠΟ 10 63. ΣΑ/ΚΕΕΜ-ΣΕΥ-ΣΧΟ ΑΠΟ 5 29. ΑΣΔΥΣ 10 64. ΣΑΕΠ-ΣΣΛ ΑΠΟ 5 30. ΜΕΡΥΠ 5 65. ΚΕΤΘ-ΚΕΠΒ-ΚΕΜΧ ΑΠΟ 5 31. Ι ΜΠ 5 66. ΚΕΔΒ-ΚΕΕΔ-ΚΕΣΝ ΑΠΟ 5 32. ΙΙ-ΧΙΙ-ΧVΙ Μ/Κ ΜΠ ΑΠΟ 5 67. ΚΕΤΧ-ΚΕΥΠ-ΚΕΥΓ ΑΠΟ 5 33. ΔΙΚΕ (ΙV ΜΠ) 5 68. ΚΕΑΠ 5 34. ΧΧ ΤΘΜ 5 69. ΤΥΕΣ (ΑΠΟΘΕΜΑ) 255 35. 8 Μ/Π ΤΑΞ 5 Ακριβές Αντίγραφο Αντγος Νικόλαος Δεβετζής ΑΎ/ΓΕΣ Τχης (ΠΒ) Δημήτριος Αργύρης Τμηματάρχης ΓΕΣ/ΔΙΔΟ/1

ΠΙΝΑΚΑΣ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΗΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΤΙΚΩΝ ΔΙΑΤΑΓΩΝ Α/Α Αριθμός και Ημερομηνία Διαταγής Τροποποίησης Ημερομηνία Καταχώρισης Καταχώρισε την Τροποποίηση Βαθμός Ονοματεπώνυμο Μονογραφή Οδηγίες: 1. Οι μεταβολές στο παρόν Δόγμα επιφέρονται μόνο κατόπιν διαταγής του ΓΕΣ/ΔΙΔΟ. 2. Δίπλα στη θέση κάθε μεταβολής και στο περιθώριο της σελίδας, αναγράφεται το κεφαλαίο Τ και ο α/α της τροποποίησης (π.χ. Τ1, Τ2 κ.ο.κ.). 3. Στον παραπάνω πίνακα καταχωρείται κάθε σχετική διαταγή, για να επιβεβαιωθεί η εγγραφή της τροποποίησης.

ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΝΤΜΗΣΕΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΟΡΩΝ Ή ΤΙΤΛΩΝ Α/Α ΣΥΝΤΜΗΣΗ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟΣ ΟΡΟΣ Η ΤΙΤΛΟΣ ΠΑΡ/ΣΕΙΣ 1. A/AA Αντιαεροπορική Άμυνα 2. Α/ΑΒ Αεραποβατικός 3. Α/ΓΕ Αρχηγός Γενικού Επιτελείου 4. Α/ΓΕΣ Αρχηγός Γενικού Επιτελείου Στρατού 5. Α/ΓΕΕΘΑ Αρχηγός Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας 6. Α/ΚΝ Αεροκίνητος 7. Α-Τ Αντιαρματικός 8. Α/Φ Αεροσκάφος 9. ΑΝΣΚ Αντικειμενικός Σκοπός 10. ΑπΣ Αποφασιστικό Σημείο 11. ΒΟΕ Βασικές Οδηγίες Επιχειρήσεων 12. ΓΕ Γενικό Επιτελείο 13. ΓΕΕΘΑ Γενικό Επιτελείο Εθνικής Άμυνας 14. ΓΕΣΑΧ Γενικό Σχέδιο Άμυνας της Χώρας 15. Δγή ΔΜ Διαταγή ΔΜ 16. ΔΔ Δομή Δυνάμεων 17. ΔΔΔΕ Διακλαδικό Δόγμα Διοικήσεως και Ελέγχου 18. ΔΔΕΕ Διακλαδική Διοίκηση Ειδικών Επιχειρήσεων 19. ΔΕ Διαταγή Επιχειρήσεων 20. ΔΕΕ Δυνάμεις Ειδικών Επιχειρήσεων 21. ΔΕΚ Διαχείριση Επιχειρησιακού Κινδύνου 22. ΔΕΣΕ Διαταγή Επιχειρήσεων Τύπου Σχεδιαγράμματος 23. ΔΜ Διοικητική Μέριμνα

- 2 - Α/Α ΣΥΝΤΜΗΣΗ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟΣ ΟΡΟΣ Η ΤΙΤΛΟΣ ΠΑΡ/ΣΕΙΣ 24. ΕΑΝΣΚ Ειδικός Αντικειμενικός Σκοπός 25. Ε 3 ΑΕ Επιθυμητό Επίπεδο Εθνικών Αμυντικών Επιδιώξεων 26. ΕΔ Ένοπλες Δυνάμεις 27. Ε.Δ Ειδικές Δυνάμεις 28. ΕΕ Ευρωπαϊκή Ένωση 29. Ε/Π Ελικόπτερο 30. ΕΕ/Π Επιθετικό Ελικόπτερο 31. ΕΘΣΣ Εθνική Στρατιωτική Στρατηγική 32. ΕΘΣΥΣΥ Εθνικό Σύστημα Συναγερμού 33. ΕΚΕ Εθνικός Κανόνας Εμπλοκής 34. ΕΠΜ Ενοποιημένο Πεδίο Μάχης 35. ΕΤΚ Επιθυμητή Τελική Κατάσταση 36. ΕΥΕ Επιχείρηση Υποστήριξης Ειρήνης 37. ΕΧ Εναέριος Χώρος 38. ΗΑΜ Ηλεκτρονικά Αντίμετρα 39. ΗΜΕΠ Ηλεκτρονικά Μέτρα Προστασίας 40. ΗΜΦ Ηλεκτρομαγνητικό Φάσμα 41. ΗΠ Ηλεκτρονικός Πόλεμος 42. ΘΕ Θέατρο Επιχειρήσεων 43. ΘΠ Θέατρο Πολέμου 44. ΚΒ Κέντρο Βάρους 45. ΚΕΕ Κοινή Επιχειρησιακή Εικόνα 46. ΚΕΕΗΠ 47. ΚΣΕΗΠΕΠ Κέντρο Ελέγχου Επιχειρήσεων Ηλεκτρονικού Πολέμου Κέντρο Συντονισμού Επικοινωνιών Ηλεκτρονικού Πολέμου και Επιτήρησης

- 3 - Α/Α ΣΥΝΤΜΗΣΗ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟΣ ΟΡΟΣ Η ΤΙΤΛΟΣ ΠΑΡ/ΣΕΙΣ 48. ΚΥΣΕΑ Κυβερνητικό Συμβούλιο Εξωτερικών και Άμυνας 49. ΜΑ Μέτρο Αποτελεσματικότητας 50. ΜΔ Μείζων Διοίκηση 51. ΜΕ Μέτρο Επίδοσης 52. ΜΕΑ Μη Επανδρωμένο Αεροσκάφος 53. ΜΙ Μαχητική Ισχύς 54. ΟΑΣΕ Οργανισμός Ασφάλειας Συνεργασίας Ευρώπης 55. ΟΔ.ΕΠΙΧ Οδηγίες Επιχειρήσεων 56. ΟΗΕ Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών 57. ΟΜΚ Όπλο Μαζικής Καταστροφής 58. ΟΣ Οπλικό Σύστημα 59. ΠΑΕ Συλλογή Πληροφοριών, Αναγνώριση και Επιτήρηση 60. ΠΒ Περιοχή Βάσεως 61. ΠΔΕ Περιοχή Διακλαδικών Επιχειρήσεων 62. ΠΕ Περιοχή Ευθύνης 63. ΠΕΑ Πολιτική Εθνικής Άμυνας 64. ΣΑ Σύστημα Αυτοπροστασίας 65. ΣΑΓΕ Συμβούλιο Αρχηγών Γενικών Επιτελείων 66. ΣΑΚ Σχεδίαση Αντιμετώπισης Κρίσεων 67. ΣΑΜ Συμβούλιο Άμυνας 68. ΣΔΕ Σύστημα Διοικήσεως και Ελέγχου 69. ΣΕ-Π Σύστημα Επικοινωνιών και Πληροφορικής 70. ΣΧΕΠ Σχέδιο Επιχειρήσεων 71. ΤΜΗΔΓΗ Τμηματική Διαταγή

- 4 - Α/Α ΣΥΝΤΜΗΣΗ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟΣ ΟΡΟΣ Η ΤΙΤΛΟΣ ΠΑΡ/ΣΕΙΣ 72. ΥΔ Υπό Διοίκηση 73. ΧΒΡΠ Χημικός Βιολογικός Ραδιολογικός Πυρηνικός 74. ΨΕ Ψυχολογική Επιχείρηση ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΝΤΜΗΣΕΩΝ ΞΕΝΩΝ ΟΡΩΝ Ή ΤΙΤΛΩΝ Α/Α ΣΥΝΤΜΗΣΗ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟΣ ΟΡΟΣ Η ΤΙΤΛΟΣ ΠΑΡ/ΣΕΙΣ 1. ARM Anti-Radiation Missile 2. C2 Command and Control 3. CONPLAN Contingency Plan 4. DES Desired End State 5. EW Electronic Warfare 6. IR Infra-Red 7. ISR Intelligence Surveillance Reconnaissance 8. MoE Measure of Effectiveness 9. MoP Measure of Performance 10. OPLAΝ Operation Plan 11. ORM Operational Risk Management 12. PSO Peace Support Operations 13. RF Radio Frequency 14. SDP Standing Defence Plan

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΜΗΜΑ Σελίδα 1. Γενικά... 1 2. Δόγμα Επιχειρήσεων ΣΞ... 2 3. Σκοπός... 3 4. Επιδιώξεις... 3 5. Δομή Δόγματος... 3 6. Ισχύς - Εφαρμογή... 4 ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ ΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΩΝ ΧΕΡΣΑΙΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΓΕΝΙΚΑ 7. Εισαγωγή... 5 8. Απειλή - Επιχειρησιακό Περιβάλλον... 5 9. Βασική Αποστολή ΕΔ... 6 10. Ρόλος των Χερσαίων Δυνάμεων... 7 11. Επιθυμητό Επίπεδο Εθνικών Αμυντικών Επιδιώξεων (Ε 3 ΑΕ)... 7 12. Δομή Διοίκησης - Δομή Δυνάμεων ΣΞ... 8 13. Διοίκηση και Έλεγχος... 11 14. Θέση του Διοικητή στο Επιχειρησιακό Περιβάλλον... 15 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 15. Γενικά... 17 16. Επιχειρησιακή Τέχνη... 17 17. Επίπεδα Πολέμου / Επιχειρήσεων... 18 18. Μορφές Σύγχρονων Επιχειρήσεων... 20 19. Το Ενοποιημένο Πεδίο Μάχης... 21 20. Η Επίδραση της ΔΜ στις Επιχειρήσεις... 23 21. Η Επίδραση της Τεχνολογίας στις Επιχειρήσεις... 24 22. Η Επίδραση των Συστημάτων Επικοινωνιών και Πληροφορικής στις Επιχειρήσεις... 27 23. Η Επίδραση του Ηλεκτρονικού Πόλεμου στις Επιχειρήσεις... 28

- 2 - ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΧΕΡΣΑΙΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΧΕΡΣΑΙΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ Σελίδα 24. Γενικά... 31 25. Διάκριση των Επιχειρήσεων του ΣΞ... 31 26. Εθνικές Επιχειρήσεις... 32 27. Διασυμμαχικές - Πολυεθνικές Επιχειρήσεις... 36 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΔΥΝΑΜΕΩΝ ΣΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ 28. Γενικά... 39 29. Στρατιωτική Σχεδίαση... 39 30. Σχέδια και Διαταγές... 41 31. Διαχείριση Επιχειρησιακού Κινδύνου... 43 32. Προπαρασκευή Δυνάμεων... 45 33. Δημιουργία Υποστήριξης ΔΜ... 46 34. Ανάπτυξη Δυνάμεων... 47 35. Προπαρασκευή της Περιοχής των Επιχειρήσεων... 47 36. Διεύθυνση των Επιχειρήσεων... 48 37. Διεξαγωγή των Επιχειρήσεων... 48 38. Πέρας της Επιχείρησης... 51 39. Αναδίπλωση των Δυνάμεων... 51 40. Εκτίμηση Αποτελεσματικότητας της Επιχείρησης - Διδάγματα... 51 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε ΔΙΑΚΛΑΔΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ 41. Γενικά... 55 42. Είδη Διακλαδικών Επιχειρήσεων... 55 43. Συμμετοχή Χερσαίων Δυνάμεων στις Διακλαδικές Επιχειρήσεις... 56 ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ ΟΡΙΣΜΟΙ - ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 44. Ορισμοί... 59 45. Βιβλιογραφία... 64

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΜΗΜΑ 1 ΓΕΝΙΚΑ «Βουλεύου μεν βραδέως, εκτελεί δε ταχέως τα δόξαντα.» (Να σχεδιάζεις χωρίς βιασύνη, αλλά να εκτελείς γρήγορα.) Ισοκράτης, 436-338 π.χ. 1. Οι βασικοί κανόνες και αρχές που αναφέρονται στην ανάπτυξη, στις λειτουργίες και στη χρησιμοποίηση των χερσαίων δυνάμεων, διαμορφώθηκαν εξελικτικά στην πορεία του χρόνου από διδάγματα και εμπειρίες πολεμικών επιχειρήσεων του παρελθόντος, από τη συνεχή μελέτη και έρευνα των επιτελείων καθώς και από την ανάπτυξη των τεχνολογικών μέσων. Πέραν όμως από τις εμπειρίες του παρελθόντος και την ανάπτυξη των τεχνολογικών μέσων, η διαμόρφωση και ο τρόπος χρησιμοποίησης των χερσαίων δυνάμεων επηρεάζεται και από άλλους παράγοντες, όπως η γεωπολιτική θέση της Χώρας, οι δυνατότητές της καθώς και οι απειλές που αντιμετωπίζει. 2. Σήμερα, που το περιβάλλον ασφαλείας εμφανίζεται ιδιαίτερα πολύπλοκο και ασταθές, ενώ οι δαπάνες για στρατιωτικούς εξοπλισμούς βαίνουν συνεχώς μειούμενες, καίριο στρατιωτικό πρόβλημα, αλλά και μέγιστη πρόκληση για το ΣΞ αποτελεί η επίτευξη της μέγιστης επιχειρησιακής αποτελεσματικότητας με τη διάθεση των λιγότερων πόρων. 3. Οι μελλοντικές επιχειρήσεις θα εκτείνονται πέρα από τις παραδοσιακές φυσικές διαστάσεις του τρισδιάστατου πεδίου μάχης (μήκος, πλάτος, ύψος). Το δε (νέο) Ενοποιημένο Πεδίο Μάχης (ΕΠΜ) επεκτείνεται πλέον σε 6 διαστάσεις, την ξηρά, τη θάλασσα με τον υποθαλάσσιο χώρο, τον αέρα μαζί με το διάστημα, την πληροφορία, τον χρόνο και το Ηλεκτρομαγνητικό Φάσμα (ΗΜΦ). Επιπλέον το ΕΠΜ θα κινείται πέραν των ορίων του Σχηματισμού, ο οποίος μέσω των τηλεπικοινωνιών και των σύγχρονων τεχνολογιών, θα διασυνδέεται τόσο με άλλους Σχηματισμούς όσο και με τους λοιπούς Κλάδους των Ενόπλων Δυνάμεων (ΕΔ). Στο πεδίο της μάχης θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ο παράγοντας άνθρωπος, που περιλαμβάνει όχι μόνο τους στρατιώτες, αλλά και τον πληθυσμό. Οι προσβολές κατά τις επιχειρήσεις, για να επιφέρουν αποφασιστικό πλήγμα στον εχθρό, θα

- 2 - απαιτούν μεγάλη ακρίβεια, ως προς την επιλογή των εχθρικών Κέντρων Βάρους (ΚΒ) και των Αποφασιστικών Σημείων (ΑπΣ) που οδηγούν σε αυτά. Η επίτευξη υψηλού βαθμού ακρίβειας θα καθίσταται δυνατή, με ανάλογη εκμετάλλευση του ολοκληρωμένου συστήματος πληροφοριών (για ταχεία επεξεργασία και εκμετάλλευση των πληροφοριών από τα αρμόδια κλιμάκια), αλλά και την επίτευξη υψηλού επιπέδου εκπαίδευσης, του εν ενεργεία στελεχικού δυναμικού υποστηριζόμενου από την εφεδρεία (επίστρατοι), ώστε να μπορέσουν να ανταποκριθούν στα καθήκοντα τους με επιτυχία και ακρίβεια κάτω από πραγματικές συνθήκες. 4. Το πεδίο μάχης θα είναι ευμετάβλητο και εναλλασσόμενο, καθώς θα διαφοροποιούνται συνεχώς τα δεδομένα. Οι επιχειρήσεις θα διεξάγονται σε ολόκληρο το μήκος, πλάτος και ύψος του πεδίου μάχης και δεν θα περιορίζονται στην περιοχή επαφής των αντιπάλων. Συμπερασματικά λοιπόν, προκύπτει ότι οι μελλοντικές επιχειρήσεις, για να είναι επιτυχείς, απαιτείται η κοινή και συντονισμένη δράση όλων των δυνάμεων που διαθέτει ο ΣΞ, χωρίς να αποκλείεται, ανάλογα με το είδος της επιχείρησης και η ανάγκη συντονισμού με δυνάμεις των λοιπών Κλάδων των ΕΔ, αλλά και λοιπών φορέων (πολιτικών, διπλωματικών, οικονομικών κ.λπ.). 5. Κλειδί για την επίτευξη της επιζητούμενης βέλτιστης αποτελεσματικότητας αποτελεί ο συγκερασμός και συνδυασμός των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών και δυνατοτήτων των εμπλεκομένων δυνάμεων, παράγοντες που απαιτούν και προϋποθέτουν την ύπαρξη ενός Δόγματος, στο οποίο να καθορίζονται οι βασικές αρχές και διαδικασίες σχεδίασης, διεξαγωγής και υποστήριξης των επιχειρήσεων. Το παρόν Δόγμα έχει ως στόχο να θέσει τις βάσεις και να διαμορφώσει τις αρχές που ρυθμίζουν τη διεξαγωγή των επιχειρήσεων των χερσαίων δυνάμεων. ΤΜΗΜΑ 2 ΔΟΓΜΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΣΞ 1. Δόγμα είναι ένα σύνολο θεμελιωδών αρχών, οι οποίες διέπουν τις ενέργειες των στρατιωτικών δυνάμεων ή τμημάτων τους, προς υποστήριξη των εθνικών Αντικειμενικών Σκοπών (ΑΝΣΚ). Αποτελεί το σημείο αναφοράς για την ανάπτυξη των νέων ιδεών και αντιλήψεων, προς αντιμετώπιση των μελλοντικών απαιτήσεων και προκλήσεων. Παρέχει εξουσία, αλλά απαιτεί κρίση κατά την εφαρμογή του. Κάθε Δόγμα συνιστά το κορυφαίο κείμενο της επιχειρησιακής λειτουργίας, που κατά περίπτωση επιλαμβάνεται. 2. Το Δόγμα Επιχειρήσεων ΣΞ ανήκει στα Βασικά Δόγματα τα οποία καλύπτουν το σύνολο των λειτουργιών των επιχειρήσεων και είναι το «πρώτο μεταξύ ίσων».

- 3 - ΤΜΗΜΑ 3 ΣΚΟΠΟΣ Σκοπός του Δόγματος Επιχειρήσεων ΣΞ είναι να συμβάλλει στην κατανόηση των αρχών που ρυθμίζουν τη διεξαγωγή των επιχειρήσεων των χερσαίων δυνάμεων, να δώσει τις κατευθυντήριες οδηγίες για την εφαρμογή τους και τέλος να παρέχει τη ζωτικής σημασίας σύνδεση μεταξύ των Κύριων Επιχειρησιακών Έργων και της τακτικής που χρησιμοποιείται στο πεδίο της μάχης, μέσω της σχεδίασης, οργάνωσης και εκτέλεσης των επιχειρήσεων. ΤΜΗΜΑ 4 ΕΠΙΔΙΩΞΕΙΣ Με το Δόγμα Επιχειρήσεων ΣΞ, επιδιώκεται: 1. Η απόκτηση ενός τυποποιημένου υπόβαθρου γνώσεων και ενός πλαισίου συναντίληψης από όλους τους Διοικητές και τα Επιτελεία. 2. Ο καθορισμός ενός τυποποιημένου τρόπου σχεδίασης και διεξαγωγής των επιχειρήσεων. 3. Η κατάλληλη οργάνωση και διοίκηση των δυνάμεων, ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν στις σύγχρονες απαιτήσεις της μάχης για την επιτυχή αντιμετώπιση των απειλών και των προκλήσεων ασφαλείας σε εθνικό και συμμαχικό πλαίσιο. 4. Η προσαρμογή της εκπαίδευσης, προκειμένου να καλυφθούν οι απαραίτητες επιχειρησιακές απαιτήσεις. ΤΜΗΜΑ 5 ΔΟΜΗ ΔΟΓΜΑΤΟΣ Το Δόγμα είναι δομημένο στην εισαγωγή και σε τρία μέρη, όπως παρακάτω: 1. Εισαγωγή. 2. Μέρος πρώτο: Το πλαίσιο των χερσαίων επιχειρήσεων, όπου: α. Στο Κεφάλαιο Α, αναπτύσσονται γενικές έννοιες. β. Στο Κεφάλαιο Β, αναλύονται τα χαρακτηριστικά των επιχειρήσεων. 3. Μέρος δεύτερο: Διεξαγωγή επιχειρήσεων χερσαίων δυνάμεων, όπου: α. Στο Κεφάλαιο Γ, περιγράφονται οι επιχειρήσεις των χερσαίων δυνάμεων.

- 4 - β. Στο Κεφάλαιο Δ, αναλύεται η χρησιμοποίηση των δυνάμεων στις επιχειρήσεις. γ. Στο Κεφάλαιο Ε, περιγράφονται οι Διακλαδικές Επιχειρήσεις. 4. Μέρος τρίτο: Παραπομπές, όπου: Στο Κεφάλαιο ΣΤ, αναγράφονται οι ορισμοί και η βιβλιογραφία που αφορούν στο παρόν Δόγμα. Το παρόν Δόγμα: ΤΜΗΜΑ 6 ΙΣΧΥΣ - ΕΦΑΡΜΟΓΗ 1. Φέρει τον τίτλο «Δόγμα Επιχειρήσεων Στρατού Ξηράς», αριθμείται ως «Δ 3-0» και προέκυψε από την αναθεώρηση του Επιχειρησιακού Δόγματος (ΣΚ 31-2). 2. Ως βασικό Δόγμα, αποτελεί σημείο αναφοράς για την έκδοση των υπολοίπων εξειδικευμένων Δογμάτων. 3. Εδράζεται στα καθοριζόμενα στα θεσμικά κείμενα της Πολιτικής Εθνικής Άμυνας (ΠΕΑ) και της Εθνικής Στρατιωτικής Στρατηγικής (ΕΘΣΣ), στα Διακλαδικά Δόγματα του ΓΕΕΘΑ καθώς και στο Δ 1 «Δόγμα ΣΞ» και ως εκ τούτου, οιαδήποτε συναφής τροποποίησή τους επιβάλλει την αναθεώρησή του, σε όση κλίμακα απαιτείται, αξιοποιώντας παράλληλα και τα διδάγματα από την εφαρμογή του σε ασκήσεις και επιχειρήσεις. 4. Ισχύει από λήψης, οπότε το παλαιό (ΣΚ 31-2 «Το Επιχειρησιακό Δόγμα του ΣΞ») παύει να ισχύει και να καταστραφεί όπως προβλέπεται.

- 5 - ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ ΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΩΝ ΧΕΡΣΑΙΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΓΕΝΙΚΑ ΤΜΗΜΑ 7 ΕΙΣΑΓΩΓΗ «Μηδέν της τύχης, αλλά πάντα της ευβουλίας και της προνοίας.» (Τίποτα δεν εξαρτάται από την τύχη, αλλά όλα από την ορθή κρίση και την προνοητικότητα.) Πλούταρχος, 47-120 μ.χ. 1. Ο σκοπός των χερσαίων δυνάμεων στις επιχειρήσεις είναι η καταστροφή του εχθρού, η διατήρηση του εδάφους, η επανάκτηση απολεσθέντων εδαφών και η ανάληψη επιθετικών επιχειρήσεων, εφόσον αυτές συντελούν στην επίτευξη της Επιθυμητής Τελικής Κατάστασης (ΕΤΚ) - Desired End State (DES). Η ΕΤΚ που είναι απαραίτητη να επιτευχθεί στο τέλος μιας πολεμικής σύρραξης και με την επίτευξη της οποίας τερματίζεται η σύγκρουση ή επιλύεται μία εμπόλεμη κατάσταση, με ευνοϊκό αποτέλεσμα, καθορίζεται σε στρατηγικό, επιχειρησιακό και τακτικό επίπεδο. 2. Η ικανότητα των χερσαίων δυνάμεων να διεξάγουν και να τερματίζουν νικηφόρα μια σύρραξη είναι αποφασιστικής σημασίας για αποτροπή ή/και παρεμπόδιση αυτής, όταν δε η ένοπλη σύγκρουση είναι αναπόφευκτη, εξασφαλίζουν την επικράτηση επί του αντιπάλου. Η απαίτηση της κατάλληλης οργάνωσης, προετοιμασίας και ετοιμότητας για επιτυχή διεξαγωγή και νικηφόρο τερματισμό μιας πιθανής σύρραξης, αποτελεί την ύψιστη ευθύνη και τον κύριο παράγοντα που πρέπει να διέπει τις στρατιωτικές δραστηριότητες. ΤΜΗΜΑ 8 ΑΠΕΙΛΗ - ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 1. Σήμερα, το διεθνές περιβάλλον είναι πολύπλοκο και με πολλούς κινδύνους. Η κύρια απειλή διεξαγωγής παγκοσμίου πολέμου μεσοπρόθεσμα έχει εξαλειφθεί, αλλά εντάσεις που δημιουργούνται από εθνικούς, οικονομικούς, κοι-

- 6 - νωνικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες, εξακολουθούν να προκαλούν αστάθεια στο διεθνές σύστημα ασφαλείας. Οι περιφερειακές συγκρούσεις, τα καταρρέοντα και ασταθή κράτη και ένας αριθμός μη παραδοσιακών, υπερεθνικών και απρόβλεπτων προκλήσεων ή κινδύνων, παραμένουν οι κύριες απειλές κατά της διεθνούς ασφαλείας. 2. Υπερεθνικοί κίνδυνοι ή άλλες ασύμμετρες απειλές δημιουργούνται από τον θρησκευτικό φανατισμό και τον ριζοσπαστισμό, τη διεθνή τρομοκρατία, το διεθνές οργανωμένο έγκλημα, την παράνομη μετανάστευση, τη διασπορά των Όπλων Μαζικής Καταστροφής (ΟΜΚ), τον έλεγχο ή την επιδίωξη ελέγχου των φυσικών πόρων, καθώς και τις περιβαλλοντικές καταστροφές ή και δολιοφθορές. Οι πληροφοριακές επιχειρήσεις και οι απειλές από συστήματα που βασίζονται στη χρήση του διαστήματος και του διαδικτύου (κυβερνοπόλεμος), συμπληρώνουν το τοπίο των συγχρόνων ασύμμετρων απειλών κατά της ειρήνης. 3. Η γνώση του επιχειρησιακού περιβάλλοντος αποτελεί αναγκαία και ικανή συνθήκη για επιτυχή σχεδίαση και διεξαγωγή των επιχειρήσεων. Ειδικότερα για την περίπτωση των ασύμμετρων απειλών, το επιχειρησιακό περιβάλλον εκτείνεται σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια και πιθανόν πέραν αυτής, καθόσον η φύση των επιχειρήσεων (βομβιστικές ενέργειες - ΡΒΧ επιθέσεις εναντίον του πληθυσμού, επιχειρήσεις κυβερνοπολέμου κ.λπ.) των ασύμμετρων απειλών επιτρέπει την εκδήλωση εχθρικής ενέργειας από οπουδήποτε, σε οποιοδήποτε σημείο της Χώρας και κυρίως στα αστικά κέντρα, όπου συγκεντρώνεται μεγάλο μέρος του πληθυσμού. 4. Τα παραπάνω, συνθέτουν ένα πολύπλοκο και ιδιόμορφο επιχειρησιακό περιβάλλον, τόσο σε στρατηγικό όσο και σε επιχειρησιακό επίπεδο. Η κατάσταση ασφαλείας χαρακτηρίζεται από στρατιωτικούς και μη στρατιωτικούς κινδύνους και απαιτεί δυνατότητες που να εξυπηρετούν τη πρόληψη συγκρούσεων, την αξιόπιστη αποτροπή του πολέμου, τη διαχείριση περιπτώσεων κρίσεων, την αποτελεσματική αντιμετώπιση κάθε μορφής απειλής ή επίθεσης, εφόσον αυτή εκδηλωθεί, καθώς και την επιτυχή διεξαγωγή πολέμου, εφόσον η αποτροπή αποτύχει. ΤΜΗΜΑ 9 ΒΑΣΙΚΗ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΕΔ Βασική Αποστολή των ΕΔ είναι η διασφάλιση της εδαφικής ακεραιότητας, της εθνικής κυριαρχίας, των κυριαρχικών δικαιωμάτων και των αρμοδιοτήτων της Χώρας, που καθορίζονται από διεθνείς συμβάσεις ή αποφάσεις διεθνών οργανισμών, στο πλαίσιο των θεσμικών τους αρμοδιοτήτων, δια της διεξαγωγής των απαιτούμενων κατά περίπτωση επιχειρήσεων προς συμβολή στην αντιμετώπιση κάθε μορφής απειλής κατά των εθνικών συμφερόντων.

- 7 - ΤΜΗΜΑ 10 ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΧΕΡΣΑΙΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ Ο ρόλος των χερσαίων δυνάμεων είναι η διατήρηση του εδάφους, ηπειρωτικού και νησιωτικού, η καταστροφή των εχθρικών δυνάμεων, η επανάκτηση τυχόν απολεσθέντων εδαφών και η κατάληψη εδάφους σύμφωνα με τους τιθέμενους εκάστοτε ΑΝΣΚ. Η συνεχής βελτίωση των μέσων, η εξέλιξη των διαφόρων Οπλικών Συστημάτων (ΟΣ) και η ανάπτυξη νέων Δογμάτων που συντελούν στη διαμόρφωση του σύγχρονου επιχειρησιακού περιβάλλοντος, οδήγησαν στην ανάγκη συγκρότησης χερσαίων δυνάμεων μικρών σε μέγεθος, αλλά μεγάλης Μαχητικής Ισχύος (ΜΙ), με ευκινησία και ευελιξία, εξοπλισμένες με κατάλληλα μέσα και με συμβατά και διαλειτουργούντα συστήματα. Τα παραπάνω, σε συνδυασμό με την ευελιξία των Αεροκινήτων (Α/ΚΝ) δυνάμεων, την προστασία η οποία παρέχεται από τα μέσα που διαθέτουν οι μηχανοκίνητες και τεθωρακισμένες δυνάμεις και την ταχύτητα και ακρίβεια των πυρών σε μεγάλα βεληνεκή, αποτελούν τα κύρια χαρακτηριστικά ορισμένων αντιπροσωπευτικών τύπων σύγχρονων χερσαίων δυνάμεων. Παράλληλα, η χρησιμοποίηση των Επιθετικών Ελικοπτέρων (ΕΕ/Π), προσδίδει στις χερσαίες δυνάμεις τη δυνατότητα ελιγμού και στην τρίτη διάσταση. ΤΜΗΜΑ 11 ΕΠΙΘΥΜΗΤΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΕΘΝΙΚΩΝ ΑΜΥΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΔΙΩΞΕΩΝ (Ε 3 ΑΕ) 1. Είναι αντιληπτό ότι οι ΕΔ της Χώρας διαθέτουν πεπερασμένο αριθμό προσωπικού, μέσων και πόρων. Ως εκ τούτου, απαιτείται να καθοριστούν οι δυνατότητες του ΣΞ, εκπεφρασμένες σε επίπεδο δυνάμεων και αριθμό - φύση - είδος επιχειρήσεων που είναι σε θέση να αναλάβουν, καθώς και ο αριθμός των ασύμμετρων απειλών που είναι σε θέση να διαχειριστούν/αντιμετωπίσουν ταυτόχρονα, τόσο σε εθνικό, όσο και σε διεθνές περιβάλλον σε συνάρτηση με τον παράγοντα χρόνο. Με τον τρόπο αυτό, αφενός οριοθετείται η δυνατότητα ταυτόχρονης αντιμετώπισης διαφόρων απειλών, σε όλο το φάσμα των επιχειρήσεων, αφετέρου δε προσδιορίζεται σε μεγάλο βαθμό η επιθυμητή οργάνωση αλλά και το επίπεδο εξοπλισμού των δυνάμεων. 2. O καθορισμός του Ε 3 ΑΕ παρέχει έναν «αλγόριθμο» χρήσιμο για τον αντικειμενικό και ορθολογικό προσδιορισμό των απαιτήσεων, σε συνάρτηση με την αποστολή. 3. Το Ε 3 ΑΕ, όπως αυτό δίδεται από την ΕΘΣΣ και την ΠΕΑ, αποτελεί την οριοθέτηση των επιθυμητών αμυντικών επιδιώξεων για την αντιμετώπιση μιας ή περισσοτέρων κυρίων απειλών ή / και μιας ή περισσοτέρων (δευτερευουσών) απειλών, προσδιορίζει σε μεγάλο βαθμό την επιθυμητή δομή - οργάνωση - επιχειρησιακές δυνατότητες, καθώς και το επίπεδο εξοπλισμού των ΕΔ και έχει ως σκοπό να καθορίσει το συνολικό επίπεδο των δυνατοτήτων που απαιτούνται.

- 8-4. Λεπτομέρειες σχετικά με τον καθορισμό του Ε 3 ΑΕ περιγράφονται στην ΕΘΣΣ και στο Γενικό Σχέδιο Άμυνας της Χώρας (ΓΕΣΑΧ). ΤΜΗΜΑ 12 ΔΟΜΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ - ΔΟΜΗ ΔΥΝΑΜΕΩΝ (ΔΔ) ΣΞ 1. Η Δομή Διοίκησης με τη ΔΔ αποτελούν τους άρρηκτα συνδεδεμένους παράγοντες που συνθέτουν τη συνολική εικόνα του οργανωτικού μοντέλου των χερσαίων δυνάμεων, αποδίδοντας πληρέστερα τη δομή του και ουσιαστικά αποκρυσταλλώνοντας τις σχέσεις διοίκησης, καθώς και τα επίπεδα διοίκησης και δυνάμεων. 2. Με τον όρο Δομή Διοίκησης νοείται το όλο πλέγμα διοίκησης και οργάνωσης, το οποίο συνίσταται από προσωπικό, μέσα και διαδικασίες. 3. Τα επίπεδα Διοίκησης των ΕΔ περιλαμβάνουν το Στρατιωτικό - Στρατηγικό, το Επιχειρησιακό και το Τακτικό, στα οποία ωστόσο, δεν υφίσταται σαφής διαχωρισμός μεταξύ τους. Οι επιχειρήσεις διευθύνονται σε στρατηγικό επίπεδο, ενώ σχεδιάζονται και διεξάγονται - εκτελούνται σε επιχειρησιακό και τακτικό επίπεδο. Ειδικότερα, ανά επίπεδο Διοίκησης περιλαμβάνονται: α. Στρατιωτικό - Στρατηγικό Επίπεδο (1) Στο επίπεδο αυτό εντάσσεται το Γενικό Επιτελείο Εθνικής Άμυνας (ΓΕΕΘΑ), το οποίο αποτελεί και το μοναδικό Διακλαδικό Στρατηγείο από την περίοδο της ειρήνης. (2) Οι Αρχηγοί των Γενικών Επιτελείων (Α/ΓΕ), κατά τη συμμετοχή τους στα ανώτατα όργανα γνωμοδότησης και λήψης αποφάσεων [Συμβούλιο Άμυνας (ΣΑΜ), Συμβούλιο Αρχηγών Γενικών Επιτελείων (ΣΑΓΕ)]. β. Επιχειρησιακό Επίπεδο (1) Στο επίπεδο αυτό λειτουργούν το ΓΕΕΘΑ, λόγω της Επιχειρησιακής Διοίκησης που ασκεί στις ΕΔ, καθώς και τα Γενικά Επιτελεία (ΓΕ) (ΓΕΣ, ΓΕΝ, ΓΕΑ) που αποτελούν τους 3 πυλώνες του, εντασσόμενα στην αλυσίδα της Επιχειρησιακής Διοίκησης. (2) Οι Μείζονες Διοικήσεις (ΜΔ) (1 η ΣΤΡΑΤΙΑ/EU-OHQ και ΑΣΔΕΝ) 1 ανάλογα με την αποστολή τους, εντάσσονται είτε στο Επιχειρησιακό, είτε στο Τακτικό επίπεδο. 1 Με την έγκριση του Διακλαδικού Δόγματος Διοίκησης και Ελέγχου των ΕΔ (Ιαν 14) καταργείται ο όρος Μείζων Επιχειρησιακός Σχηματισμός (ΜΕΣ) και καθιερώνεται ο όρος Μείζων Διοίκηση (ΜΔ). Μείζονες Διοικήσεις για τον ΣΞ χαρακτηρίζονται η 1 η ΣΤΡΑΤΙΑ/EU-OHQ και η ΑΣΔΕΝ.

γ. Τακτικό Επίπεδο - 9 - (1) Οι ΜΔ, ανάλογα με την αποστολή τους. (2) Στο επίπεδο αυτό εντάσσονται επίσης οι Μείζονες Σχηματισμοί (Γ ΣΣ/NRDC-GR, Δ ΣΣ, ΑΣΔΥΣ) - Σχηματισμοί - Συγκροτήματα - Μονάδες - Ανεξάρτητες Υπομονάδες. 4. Διοίκηση Δυνάμεων στο Εθνικό Πλαίσιο α. Ο Αρχηγός Γενικού Επιτελείου Στρατού (Α/ΓΕΣ) (1) Ασκεί τη Διοικητική Διοίκηση του Κλάδου του, στο πλαίσιο των ενιαίων οδηγιών και διαταγών του Αρχηγού Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας (Α/ΓΕΕΘΑ) και των όσων ορίζονται στο Κεφάλαιο 1, παράγραφο 5β του Διακλαδικού Δόγματος Διοικήσεως και Ελέγχου (ΔΔΔΕ) των ΕΔ σε ειρήνη / κρίση, πόλεμο. (2) Εντάσσεται στην αλυσίδα της Επιχειρησιακής Διοίκησης και διοικεί τον Κλάδο του, σύμφωνα με τις οδηγίες και διαταγές του Α/ΓΕΕΘΑ και με όσα ορίζονται στο ΔΔΔΕ, αναλαμβάνοντας τις αποστολές και τα έργα που του ανατίθενται από αυτόν. (3) Είναι υπεύθυνος για την άρτια οργάνωση, επάνδρωση, εξοπλισμό, εκπαίδευση, αξιολόγηση και προπαρασκευή για πόλεμο, ετοιμότητα και χρησιμοποίηση του Κλάδου του, σύμφωνα προς τις οδηγίες και διαταγές του ΥΕΘΑ και του Α/ΓΕΕΘΑ, κατά τις παραγράφους 5β και 5γ(1) του Κεφαλαίου 1 του ΔΔΔΕ, ενώ εντάσσεται στην αλυσίδα της επιχειρησιακής διοίκησης κατά την παράγραφο 5γ(2) του ιδίου κεφαλαίου. (4) Ασκεί τον Επιχειρησιακό Έλεγχο των Διοικήσεων και των Δυνάμεων του Κλάδου του, σύμφωνα με τις οδηγίες και διαταγές του Α/ΓΕΕΘΑ και αναλαμβάνει τις αποστολές και τα έργα που του ανατίθενται από αυτόν, πλην της Δύναμης Ταχείας Αντίδρασης (Δύναμη «Δ»), ο επιχειρησιακός έλεγχος της οποίας δύναται να μεταβιβαστεί από τον Α/ΓΕΕΘΑ στην 1 η ΣΤΡΑΤΙΑ ή στο Αρχηγείο Στόλου ή όπως θα καθορισθεί στις αντίστοιχες Οδηγίες Επιχειρήσεων (ΟΔ.ΕΠΙΧ). β. Μονάδες ή Τμήματα Ειδικών Επιχειρήσεων είναι δυνατόν, ανάλογα με την εξέλιξη των επιχειρήσεων, να τίθενται υπό τον Επιχειρησιακό Έλεγχο της Διακλαδικής Διοίκησης Ειδικών Επιχειρήσεων (ΔΔΕΕ) και για συγκεκριμένες αποστολές συμβατές με τα έργα της. 5. Διοίκηση Δυνάμεων Εκτός Ελλάδας Ο Α/ΓΕΕΘΑ είναι αρμόδιος για την οργάνωση, διάθεση, καθώς και την παρακολούθηση και τον έλεγχο των δυνάμεων, που βρίσκονται σε αποστολές

- 10 - εκτός της Ελληνικής Επικράτειας, σύμφωνα με τις αποφάσεις του Κυβερνητικού Συμβουλίου Εξωτερικών και Άμυνας (ΚΥΣΕΑ). Ειδικότερα: α. Ο Επιχειρησιακός Έλεγχος αυτών μεταβιβάζεται από τον Α/ΓΕΕΘΑ, εάν η φύση της αποστολής τους το επιβάλλει, στον Διοικητή της κατά περίπτωση διεθνούς δύναμης, στην οποία αυτές εντάσσονται. β. Η Διοικητική Διοίκηση αυτών ασκείται από τον Α/ΓΕΣ, σύμφωνα με τις οδηγίες - διαταγές του Α/ΓΕΕΘΑ. γ. Οποιοδήποτε αίτημα από ξένες αρχές, για τροποποίηση της υφισταμένης διάθεσης/αποστολής και έργων ή και μορφής διοίκησης - ελέγχου, των εν λόγω Δυνάμεων/Μονάδων, θα εξετάζεται κατά περίπτωση από το ΓΕΕΘΑ. 6. Με τον όρο Δομή Δυνάμεων νοείται το σύνολο των απαιτούμενων ποσοτικά και ποιοτικά ενεργών και επιστρατευόμενων δυνάμεων, με τα απαραίτητα κύρια οπλικά συστήματα και μέσα, για την αντιμετώπιση των απειλών και προκλήσεων ασφαλείας. Η ΔΔ, αποτελεί βασικό στοιχείο του Μακροπρόθεσμου Αμυντικού Σχεδιασμού και καλύπτει χρονικό ορίζοντα 15 ετών. Επαναξιολογείται και επικαιροποιείται κάθε 5 έτη ή και συντομότερα, εάν μεταβληθούν κρίσιμα δεδομένα. Απαραίτητο στοιχείο αποτελεί ο διακριτός ρόλος των δομών της Διοίκησης από αυτήν των Δυνάμεων. Οι Σχηματισμοί της ΔΔ του ΣΞ, με βάση την αποστολή, διακρίνονται σε: α. Δυνάμεις Άμυνας Δυνάμεις υψηλών επιχειρησιακών δυνατοτήτων, δυνάμενες αφενός να διεξάγουν τις επιχειρήσεις άμυνας στα Θέατρα Επιχειρήσεων (ΘΕ), αφετέρου να διαθέτουν ετοιμότητα συνδρομής στην αντιμετώπιση ασύμμετρων απειλών, καθώς και δυνατότητες ανάληψης πρωτοβουλίας στο πλαίσιο διασφάλισης του Στρατηγικού και Επιχειρησιακού Ελιγμού. β. Δυνάμεις Αντίδρασης Ταχέως αναπτυσσόμενες δυνάμεις, χωρίς Περιοχή Ευθύνης (ΠΕ), οι οποίες ενισχύουν τις δυνάμεις άμυνας ή / και θα αναλάβουν ανεξάρτητη αποστολή σε όλη την επικράτεια, ή / και θα διασφαλίσουν το πλεονέκτημα ελιγμού σε στρατηγικό, επιχειρησιακό και τακτικό επίπεδο. γ. Δυνάμεις Ασφάλειας Δυνάμεις ελέγχου, επιτήρησης και εξασφάλισης της περιοχής ασφάλειας των μετόπισθεν και εσωτερικού, καθώς και αντιμετώπισης ασύμμετρων απειλών από εξωγενείς παράγοντες. δ. Δυνάμεις Υποστήριξης ΔΜ Σχηματισμοί, Μονάδες επιφορτισμένες με την υποστήριξη της ΔΜ του συνόλου του ΣΞ, την εκπαίδευση, καθώς και Δυνάμεις συγκροτούμενες από

- 11 - πλήρως επιστρατευόμενες Μονάδες, οι οποίες θα εξασφαλίζουν τον απαιτούμενο όγκο δυνάμεων για τη διεξαγωγή επιχειρήσεων σε περίπτωση εμπλοκής της Χώρας σε γενικευμένη σύρραξη. 7. Η αποστολή και τα κύρια επιχειρησιακά έργα, όπως καθορίζονται από τα θεσμικά κείμενα (ΠΕΑ, ΕΘΣΣ), επιβάλλουν τη διατήρηση ΔΔ, η οποία θα είναι ικανή να ανταποκριθεί σε μεγάλο εύρος απαιτήσεων. Η ΔΔ του ΣΞ, συνδυάζει με ικανοποιητικό τρόπο δυνατότητες ευρέως φάσματος, που εκτείνονται από την άμεση αντίδραση μέχρι τη διεξαγωγή γενικευμένων επιχειρήσεων επί παρατεταμένο χρόνο. 8. Η διατήρηση του μεγαλύτερου μέρους του ΣΞ στην εφεδρεία επιβάλλει την ύπαρξη δομών, υποδομών, εκπαίδευσης και εξοπλισμών από τον καιρό της ειρήνης, που θα επιτρέψουν την έγκαιρη ενεργοποίηση και ενσωμάτωση των εφέδρων, χωρίς σοβαρές διαταραχές στη λειτουργικότητα και αποτελεσματικότητα του ΣΞ. 9. Η υλοποίηση της ΔΔ απαιτεί τη διάθεση πόρων (προσωπικό και οικονομικοί πόροι), ώστε να αποφευχθεί η διατάραξη της υλοποίησής της. Οποιαδήποτε σοβαρή μείωση των παραπάνω θα απαιτήσει αναπροσαρμογή της δομής, με όλες τις παρεπόμενες συνέπειες επί της ΜΙ του ΣΞ. ΤΜΗΜΑ 13 ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΣ 1. Το βασικό έργο του Διοικητή είναι η ενάσκηση της διοίκησης και του ελέγχου [Command and Control (C2)] των δυνάμεων, χρησιμοποιώντας την τέχνη και την επιστήμη του πολέμου. Η υποστήριξη της διοίκησης επιτρέπει στον Διοικητή να εκπληρώσει τις ευθύνες και αρμοδιότητες της διοίκησης, για την επίτευξη της αποστολής του και την προστασία των υφισταμένων του. Επιπλέον, του επιτρέπει να επηρεάζει τις ενέργειες των δυνάμεών του και να επιβάλει τη θέλησή του στον αντίπαλο. Μέσω της διοίκησης και του ελέγχου, ενεργοποιεί, επηρεάζει και συγχρονίζει τα στοιχεία της ΜΙ, για να επιτευχθούν τα επιθυμητά αποτελέσματα εναντίον του εχθρού. 2. Διοίκηση και Έλεγχος νοείται ως η ενάσκηση της εξουσίας και της διεύθυνσης, από έναν ορισμένο Διοικητή, επί διατιθεμένων και προσκολλημένων δυνάμεων, για την εκπλήρωση μίας αποστολής. Οι Διοικητές μέσω της διοίκησης του πεδίου της μάχης καθοδηγούν τη διαδικασία διοίκησης και ελέγχου και εκτελούν τις λειτουργίες της μέσω του Συστήματος Διοίκησης και Ελέγχου (ΣΔΕ). 3. Διοίκηση του Πεδίου Μάχης (Battle Command) νοείται ως η τέχνη και η επιστήμη κατανόησης της κατάστασης, οραματισμού, περιγραφής, διεύθυνσης, ηγεσίας και αξιολόγησης των επιχειρήσεων για την εκπλήρωση της αποστολής.

- 12-4. Διαχείριση του Πεδίου της Μάχης. Στο πλαίσιο διεξαγωγής των επιχειρήσεων και ιδιαίτερα των διακλαδικών, είναι πολύ σημαντική η ορθή διαχείριση του πεδίου της μάχης, για την προστασία των δυνάμεων από τα φίλια πυρά, την καλύτερη δυνατή και αποτελεσματικότερη ανάπτυξη της ΜΙ των δυνάμεών μας και την παρεμπόδιση της ανάπτυξης του αντιπάλου. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω της ορθής χρησιμοποίησης του ΗΜΦ και τον συντονισμό των δραστηριοτήτων στις υπόλοιπες διαστάσεις του ΕΠΜ. 5. Το ΣΔΕ είναι ένα ολοκληρωμένο σύστημα που περιλαμβάνει Δόγμα, διαδικασίες, δομή, προσωπικό, εξοπλισμό, μέσα και επικοινωνίες, το οποίο παρέχει στις διοικήσεις όλων των επιπέδων, επίκαιρα και επαρκή δεδομένα για τη σχεδίαση, την κατεύθυνση και τον έλεγχο των ενεργειών τους. Με την εκμετάλλευσή του διευκολύνεται και ενισχύεται η αποτελεσματική διοίκηση, επιτρέποντας στους Διοικητές την παροχή των αναγκαίων πληροφοριών στους υφισταμένους τους, ώστε να αναπτύσσουν πειθαρχημένες πρωτοβουλίες, εντός της πρόθεσης του Διοικητή. 6. Κυρίαρχες αντιλήψεις της διοίκησης και του ελέγχου, είναι αφενός η συγκεντρωτική σχεδίαση και αφετέρου η αποκεντρωτική διοίκηση - εκτέλεση με βάση την αποστολή (Mission Command). Κανένας Διοικητής δεν βασίζεται σε τεχνικές απόλυτα συγκεντρωτικής ή αποκεντρωτικής διοίκησης. Ο βαθμός ενσωμάτωσης στη διοίκηση τεχνικών συγκεντρωτικής διοίκησης, εξαρτάται από μια σειρά παραγόντων, όπως: α. Η φύση της ενέργειας ή της αποστολής. β. Η ποιότητα του επιτελείου και των υφισταμένων Διοικητών. γ. Η φύση και οι δυνατότητες του εχθρού. δ. Η ποιοτική ισχύς και οι δυνατότητες των διατιθεμένων μέσων. 7. Στο σύγχρονο επιχειρησιακό περιβάλλον, το οποίο χαρακτηρίζεται από πολυπλοκότητα, αβεβαιότητα και από το συνεχώς μεταβαλλόμενο χαρακτήρα των επιχειρήσεων, η καλύτερη μέθοδος για την υπερνίκηση των παραπάνω δυσκολιών είναι η διοίκηση με βάση την αποστολή. Στη διοίκηση με βάση την αποστολή ο Διοικητής είναι η κεντρική μορφή (Σχήμα Α-1). Πρέπει να κατανοεί με κριτική ικανότητα την αποστολή του αλλά και την πρόθεση του προϊσταμένου του, να οραματίζεται την ΕΤΚ και να συλλαμβάνει νοερά τη φύση και τη σχεδίαση των επιχειρήσεων, συνδυάζοντας την τέχνη της διοίκησης και την επιστήμη του ελέγχου.

- 13 - ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΑΠΟΣΤΟΛΗ (αποτελεσματικότητα Επιχειρησιακής Διαδικασίας) ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΕΛΕΓΧΟΥ (Έλεγχος) ΜΕΣΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ & ΕΛΕΓΧΟΥ Δ Ι Α Τ Α Γ Ε Σ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΣΧΕΔΙΑΣΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΜΑΧΗΣ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΠΡΟΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΔΥ Ν Α Μ Ε Ι Σ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΟΙΝΗ ΕΠΙΧ/ΚΗ ΕΙΚΟΝΑ Δ Ι Α Δ Ι Κ Α Σ Ι Α ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΕΚΠΛΗΡΩΣΗ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ Σχήμα Α-1: Διοίκηση & Έλεγχος 8. Ο Διοικητής αποσκοπεί στην απόκτηση και διατήρηση προβαδίσματος στον επιχειρησιακό ρυθμό. Βλέπει, κατανοεί και εκμεταλλεύεται ταχέως τις ευκαιρίες στο χώρο και χρόνο, καθοδηγούμενος από τα παραπάνω, λαμβάνοντας υπόψη το περιβάλλον επιχειρήσεων και τις δυνατότητες της δύναμης του, επιτυγχάνοντας οι δυνάμεις του, με ελάχιστες επικοινωνίες, να δρουν με ταχύτητα και συνεκτικότητα για την δημιουργία σημαντικής αθροιστικής ποσότητας ΜΙ στον κατάλληλο τόπο και χρόνο. Η διοίκηση με βάση την αποστολή, απαιτεί ένα περιβάλλον εμπιστοσύνης και αμοιβαίας κατανόησης, μεταξύ του Διοικητή και των υφισταμένων του Διοικητών όλων των κλιμακίων διοίκησης, ώστε οι τελευταίοι να αναπτύσσουν πειθαρχημένη πρωτοβουλία. Στην έκδοση των διαταγών καθορίζεται το τι και όχι το πως. Η επιτυχία της μεθόδου αυτής στηρίζεται στα εξής τέσσερα στοιχεία: α. Πρόθεση του Διοικητή. β. Πρωτοβουλία Υφισταμένων. γ. Διαταγές Μάχης. δ. Κατανομή Πόρων (Μέσων - Δυνατοτήτων - Δυνάμεων).

- 14-9. Οι μορφές Διοίκησης στο Διακλαδικό Σύστημα Επιχειρησιακής Οργάνωσης, οι οποίες αναλύονται στο ΔΔΔΕ των ΕΔ, είναι οι παρακάτω: α. Πλήρης Διοίκηση. β. Επιχειρησιακή Διοίκηση. γ. Διοικητική Διοίκηση. δ. Διοικητικός Έλεγχος. ε. Επιχειρησιακός Έλεγχος. στ. Τακτική Διοίκηση. ζ. Τακτικός Έλεγχος. 10. Για την εξυπηρέτηση της επιμέρους εσωτερικής λειτουργίας του ΣΞ είναι δυνατή η χρησιμοποίηση, κατά περίπτωση, των παρακάτω όρων στο σύστημα της διοικητικής και επιχειρησιακής οργάνωσης του ΣΞ: α. Οργανικός Οργανικός Σχηματισμός - Μονάδα - Τμήμα κάθε επιπέδου διοικήσεως, σημαίνει ότι ο Διοικητής ασκεί επί των δυνάμεων αυτών διοικητική διοίκηση, αλλά και εξουσία να αναθέτει αποστολές - έργα στους υφισταμένους του, με βάση την αποστολή που του έχει αναθέσει ο προϊστάμενός του. β. Υπό Διοίκηση (ΥΔ) Άσκηση εξουσίας η οποία διατίθεται σε ένα Διοικητή, όταν ο προϊστάμενός του Διοικητής επιθυμεί εκτός από τη μεταβίβαση της εξουσίας για την ανάθεση αποστολής - έργου επί των διατιθεμένων τμημάτων, να αναθέσει και την ευθύνη ΔΜ και του διοικητικού ελέγχου αυτών. γ. Διάθεση Η αντιμετώπιση της υπαγωγής σε επιχειρησιακά στρατηγεία, είναι δυνατό να επιλυθεί με την υιοθέτηση του όρου «Διάθεση», ήτοι μια σχετικά μόνιμη υπαγωγή μονάδων ή προσωπικού, σε μια διοίκηση από τον καιρό της ειρήνης, η οποία ελέγχει και μεριμνά διοικητικά για τις μονάδες ή το προσωπικό, σε ότι έχει σχέση με την αποστολή ή το μεγαλύτερο μέρος των αποστολών τους. 11. Σχέση Υποστηρίζοντος - Υποστηριζόμενου Διοικητή Η σχέση υποστηρίζοντος / υποστηριζόμενου Διοικητή δεν εντάσσεται στο πλέγμα διοικήσεως, πλην όμως μέσω αυτής εκπληρώνονται οι απαιτήσεις της αποστολής του εκάστοτε υποστηριζόμενου Διοικητού. Η σχέση αυτή είναι περιορισμένη από τον χρόνο και την αποστολή, είναι αμφίδρομη και εξασφαλίζει

- 15 - αμοιβαίο όφελος, αφού δυνάμεις της Διακλαδικής Δύναμης μπορεί να υποστηρίζουν ή να υποστηρίζονται, για την εκπλήρωση συγκεκριμένου έργου. ΤΜΗΜΑ 14 ΘΕΣΗ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΗ ΣΤΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ «Οι ευφυείς άνθρωποι λύνουν τα προβλήματα. Οι μεγαλοφυείς τα προβλέπουν.» Α. Αϊνστάιν, 1879-1955 μ.χ. 1. Η αδυναμία διατήρησης από τον καιρό της ειρήνης Μονάδων που θα αναλαμβάνουν επιχειρήσεις αποκλειστικά στο πλαίσιο των διεθνών υποχρεώσεων της Χώρας, οδηγεί στην ανάθεση διττών αποστολών (εθνικών - συμμαχικών) σε μεγάλο αριθμό Μονάδων. Οι Διοικητές (κάθε επιπέδου) στις διασυμμαχικές - πολυεθνικές επιχειρήσεις πρέπει να κατανοούν το επιχειρησιακό περιβάλλον που αναπτύσσονται, το οποίο συμπεριλαμβάνει διαφορετικές απειλές από το εθνικό (φυσικές, πληροφοριακές, κοινωνικές, πολιτισμικές καθώς και θρησκευτικές). 2. Οι Διοικητές πρέπει να προσανατολίζουν τις ενέργειές τους σύμφωνα με τα τοπικά χαρακτηριστικά και να διαμορφώνουν τις δυνάμεις τους, οι οποίες κατά βάση είναι δομημένες για συμβατικές επιχειρήσεις, καθώς και την εκπαίδευσή τους, με βάση τον σκοπό, το έργο ή τη μορφή (τύπο) της επιχείρησης. Επιπλέον πρέπει να γίνεται απόλυτα κατανοητό το νομικό πλαίσιο δράσης, σε συνδυασμό με τους εκάστοτε ισχύοντες κανόνες εμπλοκής. 3. Σε πολυεθνικές επιχειρήσεις οι σχέσεις διοίκησης καθίστανται πλέον πολύπλοκες αφού μέσα στη καθορισμένη περιοχή των διακλαδικών επιχειρήσεων λαμβάνουν χώρα και σημαντικές μη στρατιωτικές δραστηριότητες (πολιτικές, διπλωματικές, οικονομικές κ.λπ.), από παράγοντες που δεν εντάσσονται στην αλυσίδα διοίκησης. Σε αυτές τις περιπτώσεις, ο επιχειρησιακός Διοικητής τοποθετείται στο κέντρο ενός πλέγματος που εκτείνεται προς τα πάνω στο στρατηγικό επίπεδο, προς τα κάτω στο τακτικό επίπεδο και προς τα πλάγια σε στρατιωτικούς και πολιτικούς φορείς και οργανισμούς. Αυτή η πολυπλοκότητα είναι το χαρακτηριστικό κάθε επιχείρησης.

Σελίδα Σκόπιμα Κενή

- 17 - ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ 15 ΓΕΝΙΚΑ 1. Το σύγχρονο περιβάλλον επιχειρήσεων κυριαρχείται από πολυπλοκότητα, η οποία προέρχεται από τη σύνθεση καταστάσεων, περιστάσεων και επιρροών που διαμορφώνουν την ανάπτυξη των δυνατοτήτων και προκαλούν τις αποφάσεις του Διοικητή. Οι Διοικητές καλούνται να σχεδιάσουν, προετοιμάσουν και εκτελέσουν ενέργειες συνδυάζοντας και αναλύοντας τους βασικούς επιχειρησιακούς παράγοντες (χρόνος - χώρος - δύναμη) σε σχέση πάντα με το επιχειρησιακό περιβάλλον, προκειμένου να εκπληρώσουν την αποστολή τους. Η ανάλυση των παραγόντων που επηρεάζουν τις επιχειρήσεις και ο καθορισμός της προσφορότερης οδού για την εκπλήρωση της αποστολής πραγματώνεται μέσω της επιχειρησιακής τέχνης. 2. Στις σύγχρονες συγκρούσεις η επιτυχία προσδιορίζεται από την επίτευξη της ΕΤΚ, δηλαδή της κατάστασης που πρέπει να προκύψει στο τέλος της επιχείρησης για τον τερματισμό ή για την επίλυση της διαμάχης με ευνοϊκούς για εμάς όρους. Υπάρχουν διάφοροι βαθμοί επιτυχίας συσχετιζόμενοι ανάλογα με το κόστος τους σε ανθρώπινες και υλικές απώλειες. Επιτυχία σημαίνει να εξαναγκάσουμε τον εχθρό να τερματίσει μια σύγκρουση κάτω από ευνοϊκούς για εμάς όρους. Η ικανότητα των χερσαίων δυνάμεων να διεξάγουν και να τερματίζουν νικηφόρα μια σύρραξη, λειτουργεί ως ο πλέον σημαντικός συντελεστής εγγύησης των ζωτικών μας συμφερόντων. Η ικανότητα αυτή είναι αποφασιστικής σημασίας για αποτροπή ή/και παρεμπόδιση μιας σύρραξης και όταν αυτή είναι αναπόφευκτη, εξασφαλίζει την επικράτησή μας. Η απαίτηση της κατάλληλης οργάνωσης προετοιμασίας και ετοιμότητας για επιτυχή διεξαγωγή και νικηφόρο τερματισμό μιας πιθανής σύρραξης, αποτελεί την ύψιστη ευθύνη μας και τον κύριο παράγοντα που πρέπει να διέπει τις στρατιωτικές δραστηριότητες. ΤΜΗΜΑ 16 ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΗ ΤΕΧΝΗ 1. Επιχειρησιακή τέχνη είναι η επιδεξιότητα χρησιμοποίησης στρατιωτικών δυνάμεων και μέσων προς επίτευξη στρατηγικών ή και επιχειρησιακών ΑΝΣΚ, μέσω της σχεδίασης, οργάνωσης, ενοποίησης και διεξαγωγής επιχειρήσεων. Εμπεριέχει τις δεξιότητες, τη φαντασία, τη δημιουργικότητα και τη διαίσθηση. Με την επιχειρησιακή τέχνη ο Διοικητής και το επιτελείο του συλλαμβάνουν την ιδέα (τρόπο), αποτελεσματικής χρησιμοποίησης των δυνάμεων σε χώρο και χρόνο, βασιζόμενοι στις πληροφορίες, για να επιτευχθούν οι στρατηγικοί ή/και οι επιχειρησιακοί ΑΝΣΚ.

- 18 - «Πλείονες εξ ασκήσεως αγαθοί γίνονται ή από φύσεως.» (Οι περισσότεροι γίνονται ικανοί με την άσκηση παρά από τη φύση τους.) ημόκριτος, 470-370 π.χ. 2. Η επιχειρησιακή τέχνη επιδιώκει να συνδυάσει αποτελεσματικά τους σκοπούς [(ΑΝΣΚ (objectives) - ΕΤΚ (Desired End State - DES)], τους τρόπους (ways) και τα μέσα (means) κατά τη σχεδίαση και διεξαγωγή των επιχειρήσεων από τη μία πλευρά, με τους κινδύνους (risks) από την άλλη. Για να προσδιορίσουμε ποια κατεύθυνση θα πρέπει να ακολουθήσει η επιχειρησιακή τέχνη, το πρώτο βήμα είναι να κατανοήσουμε το επιχειρησιακό περιβάλλον και τον αντίπαλο, το δεύτερο να κατανοήσουμε τις κατευθύνσεις του προϊσταμένου και να οραματιστούμε τις απαιτούμενες ενέργειες για να επιτευχθεί η ETK και το τρίτο σε συνδυασμό με τα παραπάνω να κατανοήσουμε τους κινδύνους που ελλοχεύουν, τα πιθανά αποτελέσματα και τη δυνατότητα διαχείρισής τους. 3. Δεν υπάρχει συγκεκριμένο επίπεδο διοίκησης που να συνδέεται αποκλειστικά με την επιχειρησιακή τέχνη. Στην απλούστερη έκφραση, με την επιχειρησιακή τέχνη διαμορφώνονται αποφάσεις για το πότε, που, πως και για ποιό σκοπό, οι δυνάμεις θα εκτελέσουν επιχειρήσεις. Ο όρος επιχειρησιακή τέχνη δείχνει ότι ιδέες και αντιλήψεις στο επιχειρησιακό επίπεδο, πρέπει να αντανακλούν κάτι παραπάνω από τη χρησιμοποίηση των διαδικασιών και τεχνικών που βασίζονται στη γνώση των Δογμάτων και των εγχειριδίων. Η επιχειρησιακή τέχνη απαιτεί βαθιά γνώση και κατανόηση των πολύπλοκων σχέσεων όλων των παραγόντων, που επηρεάζουν τη σχεδίαση και τη διεξαγωγή μιας επιχείρησης. Ακόμη, εξασφαλίζει ότι ο Διοικητής χρησιμοποιεί αποτελεσματικά δυνάμεις, χώρο, χρόνο και πληροφορίες, μέσω της σχεδίασης της επιχείρησης. Τέλος, η επιχειρησιακή τέχνη απαιτεί ευρύ όραμα, ικανότητα πρόβλεψης, ταχύτητα στη λήψη αποφάσεων και αποτελεσματική συνεργασία. ΤΜΗΜΑ 17 ΕΠΙΠΕΔΑ ΠΟΛΕΜΟΥ / ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 1. Τα επίπεδα πολέμου βοηθούν να αποσαφηνισθεί η διασύνδεση μεταξύ των στρατηγικών στόχων και των τακτικών ενεργειών. Διακρίνονται τέσσερα επίπεδα πολέμου, της Υψηλής Στρατηγικής (δεν αφορά το παρόν Δόγμα), της

- 19 - Στρατιωτικής Στρατηγικής, το Επιχειρησιακό και το Τακτικό επίπεδο. Το παρόν Δόγμα αναφέρεται κατά βάση στα τρία επίπεδα πολέμου ήτοι, το Στρατιωτικό Στρατηγικό, το Επιχειρησιακό και το Τακτικό επίπεδο. Τα επίπεδα πολέμου ανταποκρίνονται σε ιδιαίτερα επίπεδα ευθύνης και σχεδιάσεως με τις αποφάσεις του καθενός επιπέδου να επηρεάζουν τα λοιπά επίπεδα, ενώ σαφή όρια μεταξύ τους δεν υπάρχουν. Μεταξύ των επιπέδων πολέμου, διαφέρουν σημαντικά οι ορίζοντες σχεδιάσεως. Σε κάθε περίπτωση, το στρατηγικό και το επιχειρησιακό επίπεδο θέτουν τους όρους για τη διεξαγωγή των τακτικών επιχειρήσεων. α. Επίπεδο Υψηλής Στρατηγικής Δεν αφορά το παρόν Δόγμα. β. Στρατιωτικό - Στρατηγικό Επίπεδο Στο επίπεδο αυτό, διαμορφώνεται ο τρόπος ανάπτυξης και εμπλοκής του ΣΞ, στο πλαίσιο των ευρύτερων πολιτικών κατευθύνσεων και οδηγιών, σε συνδυασμό με τα άλλα διπλωματικά, οικονομικά κ.λπ. μέσα, προκειμένου να επιτευχθούν οι Στρατηγικοί ΑΝΣΚ της Χώρας. Σε αυτό, εντάσσεται το ΓΕΕΘΑ και ο Α/ΓΕΣ κατά τη συμμετοχή του στα ανώτατα όργανα γνωμοδότησης και λήψης αποφάσεων (ΣΑΜ - ΣΑΓΕ). γ. Επιχειρησιακό Επίπεδο Είναι το επίπεδο, στο οποίο σχεδιάζονται οι ευρείες επιχειρήσεις. Συνδέει την τακτική ανάπτυξη των δυνάμεων με τους Στρατηγικούς ΑΝΣΚ. Στο επίπεδο αυτό, λειτουργούν το ΓΕΕΘΑ, λόγω της Επιχειρησιακής Διοίκησης που ασκεί στις ΕΔ, καθώς και τα ΓΕ (ΓΕΣ, ΓΕΝ, ΓΕΑ) που αποτελούν τους 3 πυλώνες του, εντασσόμενα στην αλυσίδα της Επιχειρησιακής Διοίκησης. Οι ΜΔ, ανάλογα με την αποστολή τους, εντάσσονται είτε στο Επιχειρησιακό, είτε στο Τακτικό επίπεδο. δ. Τακτικό Επίπεδο Είναι το επίπεδο εκείνο, στο οποίο σχεδιάζονται και διεξάγονται μάχες και εμπλοκές, προς επίτευξη Στρατιωτικών ΑΝΣΚ Σχηματισμών και Μονάδων. Οι ΜΔ, ανάλογα με την αποστολή τους, εντάσσονται είτε στο Επιχειρησιακό, είτε στο Τακτικό επίπεδο. Επιπλέον, στο επίπεδο αυτό εντάσσονται οι Μείζονες Σχηματισμοί, Σχηματισμοί, Συγκροτήματα, Μονάδες και Ανεξάρτητες Υπομονάδες. 2. Οι σχέσεις μεταξύ των τριών επιπέδων φαίνονται στο παρακάτω σχεδιάγραμμα (Σχήμα Β-1), καταδεικνύοντας ότι αυτές δεν είναι κατευθείαν συνδεδεμένες με ένα συγκεκριμένο επίπεδο επιχειρήσεων, μέγεθος Μονάδος, εξοπλισμό ή είδος δύναμης και των τμημάτων τους.

- 20 - Σχήμα Β-1: Επίπεδα Επιχειρήσεων ΤΜΗΜΑ 18 ΜΟΡΦΕΣ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 1. Η πολυπλοκότητα στο πεδίο της μάχης δεν είναι κάτι καινούριο στις σύγχρονες επιχειρήσεις όμως, βαίνει συνεχώς αυξανόμενη, αφενός με την απαίτηση της λειτουργίας των συνδυασμένων όπλων και αφετέρου, λόγω της διακλαδικής φύσης των σύγχρονων επιχειρήσεων. 2. Ο διακλαδικός συντονισμός και η συνεργασία επιβάλλονται, προκειμένου να μεγιστοποιηθεί το αποτέλεσμα, να υπάρχει εκμετάλλευση όλου του φάσματος των δυνατοτήτων και να ελαχιστοποιηθεί η σπατάλη πόρων και μέσων. Η ανάγκη για συνέργεια ανόμοιων στοιχείων, με σκοπό την επίτευξη επιχειρησιακών ΑΝΣΚ, δημιουργεί μια όλο και πιο αλληλοεξαρτώμενη διακλαδική δύναμη. Η απαίτηση Μονάδων, ικανών να διεξάγουν αποκεντρωμένες επιχειρήσεις στο τακτικό επίπεδο, επιφέροντας επιπτώσεις στο επιχειρησιακό - στρατηγικό, θα είναι όλο και περισσότερο ο κανόνας. 3. Καινούρια χαρακτηριστικά των σύγχρονων επιχειρήσεων είναι η συνεχώς αυξανόμενη προσπάθεια αξιοποίησης των πληροφοριακών επιχειρήσεων και του επιχειρησιακού πεδίου που ονομάζεται κυβερνοχώρος. Στο πεδίο αυτό εντάσσονται τα ΣΔΕ, μέσα από τα οποία γίνεται προσπάθεια να μειωθεί η αβεβαιότητα των επιχειρήσεων, γνωστή ως «ομίχλη του πολέμου», να καταστεί δυνατή η ταχύτερη ενάσκηση της διοίκησης και να αναπτύσσονται πρωτοβουλίες που έχουν ως τελικό σκοπό την είσοδο στον κύκλο απόφασης του εχθρού. Ταυτόχρονα, απαιτείται η λήψη των απαραιτήτων μέτρων για την αντιμετώπιση

- 21 - κυβερνοεπιθέσεων, που έχουν ως σκοπό την αποφυγή εισόδου του εχθρού στον ημέτερο κύκλο αποφάσεων. 4. Το επιχειρησιακό πλαίσιο των σύγχρονων επιχειρήσεων μπορεί να περιγραφεί με τους όρους επιχειρήσεις «σε βάθος», «άμεσες ή εγγύς» και «μετόπισθεν», που σχετίζονται με όλες τις κατηγορίες των επιχειρήσεων. Είναι ένα θεωρητικό πλαίσιο που χρησιμοποιείται για να περιγράψει πως οι επιχειρήσεις σε βάθος, εγγύς και μετόπισθεν αλληλεξαρτώνται κυρίως λειτουργικά (τι και πως επιδιώκουν να επιτύχουν) και δευτερευόντως χρονικά (πότε ιδεατά θα το επιτύχουν) και γεωγραφικά (πού θα το επιτύχουν). Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι αυτοί οι ορισμοί δεν σχετίζονται υποχρεωτικά με την απόσταση και τον τόπο. Το κλειδί είναι το επιθυμητό αποτέλεσμα, η πρόθεση του Διοικητή. Οι όροι πρέπει να σχετίζονται με τη εμπλοκή των δυνάμεων ως σύνολο και όχι ως ανεξάρτητο τμήμα αυτής (χερσαίο, ναυτικό, αεροπορικό). Μολονότι και οι τρεις τύποι των επιχειρήσεων διεξάγονται ταυτόχρονα (ένα ακόμη χαρακτηριστικό των διακλαδικών επιχειρήσεων), η σχετική σπουδαιότητα και έμφαση της κάθε μιας θα εναλλάσσεται, καθώς εξελίσσεται η επιχείρηση. Αναλυτικότερα: α. Οι επιχειρήσεις «σε βάθος» είναι αυτές που πραγματοποιούνται με εκτέλεση πυρών, χρησιμοποίηση Ειδικών Δυνάμεων (Ε.Δ) κ.λπ. και προσβάλλουν την επιθυμία του αντιπάλου, τη συνοχή και την ικανότητά του να υποστηρίζει τις επιχειρήσεις. Εκτελούνται, κυρίως, εναντίον της υποδομής του αντιπάλου και περιλαμβάνουν πολιτικούς στόχους, υπό την επιφύλαξη των περιορισμών του διεθνούς δικαίου, καθώς και στρατιωτικούς. β. «Άμεσες ή Εγγύς» επιχειρήσεις είναι αυτές που εμπλέκουν με άμεση επαφή τις χερσαίες, ναυτικές και αεροπορικές δυνάμεις του αντιπάλου. Ως τέτοιες πιθανόν να μην είναι αποφασιστικές στην έκβαση του αποτελέσματος, πλην όμως συνεισφέρουν στην ήττα του αντιπάλου. Επιτυγχάνουν τις στρατιωτικές καταστάσεις που είναι αναγκαίες για την επιτυχία. γ. Επιχειρήσεις προστασίας «μετόπισθεν» είναι αυτές που προστατεύουν και διατηρούν δικές μας δυνατότητες, όπως συντήρηση, προστασία Δυνάμεων, Στρατηγεία, σύστημα ΔΜ, γραμμές συγκοινωνιών, ηθικό, εφεδρείες. ΤΜΗΜΑ 19 ΤΟ ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΠΕΔΙΟ ΜΑΧΗΣ 1. Το ΕΠΜ που συνιστά η Περιοχή των Διακλαδικών Επιχειρήσεων (ΠΔΕ), θεωρείται ότι έχει έξι αλληλοκαλυπτόμενες και αλληλοεπηρεαζόμενες διαστάσεις. Αυτές, όπως ήδη έχει αναφερθεί, είναι οι τρεις συμβατικές διαστάσεις της επιφάνειας της γης, ήτοι η ξηρά, η θάλασσα με τον υποθαλάσσιο χώρο και ο αέρας μαζί με το διάστημα και επιπλέον το ΗΜΦ, ο χρόνος και το πληροφοριακό περιβάλλον (συμπεριλαμβάνεται και ο κυβερνοχώρος). Οι παραπάνω διαστά-

- 22 - σεις πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη από τον Διοικητή, ως παράμετροι, για την εκπόνηση του επιχειρησιακού του σχεδίου και την εκτέλεση των διακλαδικών επιχειρήσεων. 2. Οι στρατιωτικές ενέργειες συντονίζονται στο πλαίσιο του διακλαδικού σχεδίου και θα πρέπει να σχεδιάζονται από κοινού. Σχηματικά το ΕΠΜ φαίνεται στο παρακάτω σχήμα: ΦΙΛΙΟΙ - ΑΝΤΙΠΑΛΟΙ - ΟΥΔΕΤΕΡΟΙ Ηλεκτρομαγνητικό Φάσμα ΕΛΙΓΜΟΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΛΗΨΗ ΑΠΟΦΑΣΗΣ Αέρας ΑΠΟΚΤΗΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ Τομέας Θάλασσα ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ- ΜΕΡΙΜΝΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΟΥ ΠΕΔΙΟΥ ΜΑΧΗΣ ΙΣΧΥΣ ΠΥΡΟΣ Έδαφος Σχήμα Β-2: Το Ενοποιημένο Πεδίο της Μάχης 3. Μέσα στο ΕΠΜ ενεργοποιείται πλήθος αλληλοκαλυπτόμενων στρατιωτικών και μη ενεργειών και λειτουργιών, οι οποίες είναι κοινές για όλα τα τμήματα της διακλαδικής δύναμης. Αυτές περιλαμβάνουν την αναζήτηση και επεξεργασία των πληροφοριών, την ενάσκηση της διοίκησης σε όλα τα επίπεδα, τη ΔΜ, την εμπλοκή στον ελιγμό και την υποστήριξη πυρών και τέλος την ενοποιημένη διαδικασία της διαχείρισης του πεδίου της μάχης. Τόσο η διακλαδική δύναμη ως σύνολο, όσο και το κάθε τμήμα αυτής χωριστά, πρέπει να χρησιμοποιούν τις διαστάσεις του ΕΠΜ και να ενεργοποιούν τις δυνατότητές τους, μολονότι η ισορροπία και οι προτεραιότητες του κάθε τμήματος θα διαφέρουν. Ως εκ τούτου, απαιτείται κεντρική διαχείριση του ΕΠΜ. 4. Δεδομένου ότι μέσα στο πεδίο της μάχης εμπλέκεται και ο αντίπαλος, οι παραπάνω δυνατότητες εκτίθενται συνεχώς σε απειλές και κινδύνους. Η προσπάθεια του Διοικητή πρέπει να εστιάζεται στην πλήρη εκμετάλλευση όλων

- 23 - των δυνατοτήτων των δυνάμεών του, καθώς και των διαστάσεων του πεδίου της μάχης με παράλληλη απαγόρευση της εκμετάλλευσης του, από τον αντίπαλο. 5. Επιπλέον, πρέπει να λαμβάνονται υπόψη τα συνεπακόλουθα - δευτερογενή αποτελέσματα των στρατιωτικών ενεργειών, κυρίως των Ειδικών Επιχειρήσεων, καθώς και οι επιπτώσεις τους στους εκάστοτε «ιδιοκτήτες - διαχειριστές» του πεδίου της μάχης. ΤΜΗΜΑ 20 Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΔΜ ΣΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ 1. H ΔΜ αποτελεί το συνδετικό κρίκο - γέφυρα, ανάμεσα στις αναπτυγμένες ΕΔ στο Θέατρο Πολέμου (ΘΠ) και την Περιοχή Βάσεως (ΠΒ), στην οποία κυρίως παράγονται ή εξασφαλίζονται τα υλικά - εφόδια και υπηρεσίες, που είναι αναγκαία για την εκπλήρωση της αποστολής τους. 2. Βασική επιδίωξη της ΔΜ είναι η παροχή - συντήρηση του προβλεπόμενου (ποσοτικά και ποιοτικά) εφοδίου - υλικού, μέσου ή υπηρεσίας ΔΜ, στον επιθυμητό τόπο και κατάλληλο χρόνο μέσω της επικεντρωμένης ΔΜ, ώστε οι επιχειρήσεις διακλαδικές ή μη να είναι σε θέση να υποστηριχθούν από πλευράς ΔΜ, γρήγορα, ευέλικτα και αποτελεσματικά. Για να επιτευχθούν οι παραπάνω επιδιώξεις πρέπει: α. Να διατηρηθεί και όπου είναι δυνατόν να διευρυνθεί η υπάρχουσα μεταξύ των Κλάδων των ΕΔ συνεργασία και να ενισχυθεί η δυνατότητα να λειτουργούν από κοινού διακλαδικά και αποτελεσματικά. β. Να αναπτυχθεί ενιαίο σύστημα παρακολούθησης, αξιοποίησης και διακίνησης των πληροφοριών ΔΜ, ώστε να υπάρχει η δυνατότητα ανταλλαγής πληροφοριακών δεδομένων, μεταξύ των εμπλεκομένων φορέων. γ. Να αναπτυχθεί κοινή γλώσσα και ορολογία και κατ επέκταση κοινή αντίληψη και νοοτροπία μεταξύ των Κλάδων των ΕΔ. δ. Να προαχθεί η τυποποίηση και να περιορισθεί η πολυτυπία των υλικών και των μέσων που χρησιμοποιούνται από τους Κλάδους των ΕΔ. 3. Στο πλαίσιο του ΕΠΜ, η υποστήριξη των επιχειρήσεων από πλευράς ΔΜ καθ όλη τη διάρκεια τους, αποτελεί λειτουργία ζωτικής σημασίας για την επιτυχή διεξαγωγή τους, αφού εκτός των άλλων συνιστά και τον παράγοντα που προσδιορίζει το «εφικτό» της κάθε επιχείρησης. Η ΔΜ πρέπει να σχεδιάζεται κατά τέτοιον τρόπο, ώστε να ανταποκρίνεται πλήρως στις απαιτήσεις υποστήριξης επιχειρήσεων (διακλαδικών ή μη), υιοθετώντας τις αρχές που τη διέπουν.

- 24-4. Στο επιχειρησιακό επίπεδο ο ρόλος της ΔΜ είναι να αναπτύξει, να υποστηρίξει, αλλά και να αναπαράγει τη ΜΙ. Οι Διοικητές σε αυτό το επίπεδο πρέπει να οργανώνουν και να συντονίζουν όλες τις λειτουργίες της ΔΜ, έτσι ώστε να ενσωματώνονται πλήρως στο σύνολο των διεξαγόμενων επιχειρήσεων. Η οργάνωση της ΔΜ πρέπει να υποστηρίζει την ενότητα της προσπάθειας και δεν πρέπει να παραβιάζει την ενότητα της διοίκησης. Επιπλέον, πρέπει να γίνεται με τους ελάχιστους δυνατούς περιορισμούς στην ανάπτυξη, έτσι ώστε να καθίσταται δυνατή η ανακατανομή ή χρησιμοποίηση των πόρων, εφόσον η τακτική κατάσταση το επιβάλλει. ΤΜΗΜΑ 21 Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ 1. Κοινό συμπέρασμα όλων των τελευταίων πολέμων είναι ότι η χρήση σύγχρονων ΟΣ και επικοινωνίας στο πεδίο της μάχης, αποτελεί αποφασιστικό παράγοντα και προϋπόθεση για επιτυχή διεξαγωγή των επιχειρήσεων. Εκ τούτου συνάγεται ότι, η χρήση της σύγχρονης τεχνολογίας στη βελτίωση των οπλικών συστημάτων και επικοινωνιών προσδίδει στο επιχειρησιακό περιβάλλον κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά αλλά και δυνατότητες, όπως: α. Τη μεγιστοποίηση του αποτελέσματος. β. Τη δυνατότητα να επιτυγχάνονται αποφασιστικής σημασίας αποτελέσματα, από μικρούς Σχηματισμούς και Μονάδες, ακόμη και με λιγότερο προσωπικό από το προβλεπόμενο. γ. Τη μείωση του χρόνου προπαρασκευαστικών ενεργειών των δυνάμεων και δυνατότητα ταχύτερης ανάληψης και διεξαγωγής των επιχειρήσεων. στ. δυνάμεων. δ. Τη μεγάλη ισχύ πυρός και την ακρίβεια προσβολής στόχων. ε. Την ταχεία διασπορά ή/και συγκέντρωση των μέσων. Την αύξηση της αποτελεσματικότητας και των ικανοτήτων των ζ. Τη δυνατότητα εντοπισμού στόχων σε μεγαλύτερη απόσταση και με την πλέον ακριβή, αξιόπιστη και ευέλικτη μέθοδο. εχθρό. η. Τη δυνατότητα περιορισμού της εκμετάλλευσης του ΗΜΦ από τον θ. Την αύξηση του βάθους διεξαγωγής του αγώνα. ι. Τη σοβαρή αύξηση των απωλειών προσωπικού και ζημιών υλικού σε μικρό χρονικό διάστημα.

- 25 - ια. Την επίτευξη μεμακρυσμένου πλήγματος, τη βελτίωση της επιβιωσιμότητος των δυνάμεων αλλά και την επίτευξη αιφνιδιασμού. 2. Η εξάρτηση από την τεχνολογία αποτελεί μια ενδεχόμενη τρωτότητα, την οποία οι αντίπαλοί μας θα επιδιώξουν να εκμεταλλευτούν, συχνά με συγκεκαλυμμένους και έμμεσους τρόπους. 3. Η ραγδαία εξέλιξη στην τεχνολογία τα τελευταία χρόνια, όπως ήταν αναμενόμενο, επηρέασε ανάλογα τόσο την ανάπτυξη όσο και την παραγωγή ΟΣ. Οι νέες τεχνολογίες βελτίωσαν την απόδοση των ΟΣ, λειτούργησαν ως πολλαπλασιαστές ισχύος και επέτρεψαν τη μείωση των δυνάμεων, ως προς το μέγεθος και τον αριθμό των διοικήσεων. Τα νέα ΟΣ χαρακτηρίζονται από: έργου. α. Ευρεία χρήση και ενσωμάτωση ψηφιακής τεχνολογίας. β. Αυτοματοποίηση και υποκατάσταση μέρους του ανθρώπινου γ. Ακρίβεια, μεγάλο βεληνεκές και αυξημένη καταστρεπτικότητα. δ. Ισχύς πυρός, αυτονομία και όγκος πυρών. ε. Ευκινησία, ευκαμψία και επιβιωσιμότητα. στ. Δυνατότητα λειτουργίας κάτω από σχεδόν οποιεσδήποτε συνθήκες καιρού και ορατότητας. 4. Πέραν των ΟΣ, σημαντική είναι και η επίδραση της εξέλιξης της τεχνολογίας στα συστήματα πληροφοριών, διοίκησης και ελέγχου, επιτήρησης, εκπαίδευσης με τη χρήση εξομοιωτών και εκμετάλλευση μοντέλων προσομοίωσης για τη χάραξη στρατηγικής και τη λήψη αποφάσεων με τα οποία: α. Καθίσταται δυνατή η συλλογή, επεξεργασία και διαβίβαση μεγάλου όγκου πληροφοριών πραγματικού χρόνου. β. Παρέχεται η δυνατότητα επιτήρησης του πεδίου της μάχης και διαβίβασης εικόνας πραγματικού χρόνου. γ. Αυτοματοποιείται το σύστημα διαβίβασης και λήψης εντολών. δ. Εξασφαλίζονται ασφαλείς επικοινωνίες. ε. Βελτιώνεται η δυνατότητα αντιμετώπισης Ηλεκτρονικού Πολέμου (ΗΠ) και εφαρμογής αντιμέτρων. στ. Εισάγεται η δυνατότητα διεξαγωγής πληροφοριακού πολέμου. ζ. Υιοθετούνται καινοτόμες πρακτικές εκπαίδευσης μέσων, υλικών και διαδικασιών σε ευρεία κλίμακα σεναρίων επιχειρήσεων.

- 26 - η. Παρέχεται η δυνατότητα περιορισμού της εκμετάλλευσης του ΗΜΦ από τον εχθρό. 5. Η ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών στον εξοπλισμό και την αποτελεσματικότητα του μαχητή των επομένων ετών, δημιουργεί νέα δεδομένα και δυνατότητες στον μαχητή, καθώς με τη χρήση αυτών δύναται να: α. Επιχειρεί σε ψηφιοποιημένο πεδίο επιχειρήσεων ημέρα και νύχτα, με δυνατότητα ΧΒΡΠ προστασίας, αυξάνοντας τις επιχειρησιακές δυνατότητες του. β. Να ενεργεί με μεγαλύτερη ταχύτητα και σε μεγαλύτερο βάθος εκτελώντας αποτελεσματικότερα πυρά, σε μεγαλύτερες αποστάσεις. γ. Να επιχειρεί αυτάρκης. 6. Ταυτόχρονα, προκλήθηκαν και νέες απαιτήσεις οι οποίες πρέπει να ικανοποιηθούν, ώστε να καταστεί δυνατή η ένταξη και αποτελεσματική χρησιμοποίηση των νέων αυτών ΟΣ στις υπάρχουσες δομές. Οι νέες αυτές απαιτήσεις θα μπορούσαν να συνοψιστούν στους εξής τομείς: α. Προσωπικό με ιδιαίτερες γνώσεις και ικανότητες, μακράς διάρκειας εκπαίδευση και συνεχή επικαιροποίηση των γνώσεων αυτού, λόγω του υψηλού ρυθμού τεχνολογικής προόδου. κ.λπ.). β. Υψηλό κόστος προμήθειας υλικών. γ. Υψηλό κόστος υποστήριξης (λειτουργία, συντήρηση, αναβάθμιση δ. Ειδικές εγκαταστάσεις αποθήκευσης ή στάθμευσης. 7. Αναμφισβήτητα, η πρόοδος της επιστήμης και της τεχνολογίας και η εκμετάλλευση αυτών με την είσοδο νέων υλικών και μέσων σε υπηρεσία, θα επιφέρει αναπόφευκτα αλλαγές στις χρησιμοποιούμενες τεχνικές, τακτικές και διαδικασίες. Οι αλλαγές αυτές, είναι δυνατόν να επηρεάσουν τον τρόπο εφαρμογής της στρατιωτικής ισχύος και τη στρατιωτική σκέψη επιφέροντας με αυτόν τον τρόπο, πιθανές αλλαγές στο Δόγμα. Πέραν όμως των προαναφερομένων, τόσο η στρατιωτική ισχύς, όσο και η στρατιωτική σκέψη, θα πρέπει να στηρίζονται πρωτίστως στον ανθρώπινο παράγοντα και στη συνεχή εκπαίδευση του προσωπικού.

- 27 - ΤΜΗΜΑ 22 Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ (ΣΕ-Π) ΣΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ 1. Ως ΣΕ-Π, ορίζεται το σύνολο μέσων, μεθόδων, διαδικασιών και του απαραίτητου προσωπικού, οργανωμένων ώστε να επιτρέπουν την αδιάλειπτη και ασφαλή πρόσβαση, διακίνηση, αποθήκευση και επεξεργασία των πάσης φύσεως πληροφοριών, στοιχείων και δεδομένων. 2. Τα ΣΕ-Π πρέπει να δύνανται να αναπτυχθούν άμεσα στο ΘΕ και να διασφαλίζουν τη μέγιστη συνολική αποτελεσματικότητα κατά την εκμετάλλευσή τους από τις ΕΔ. Ειδικότερα τα ΣΕ-Π πρέπει να έχουν τη δυνατότητα προσαρμογής σε ταχέως μεταβαλλόμενες καταστάσεις. Αυτό θα υλοποιείται σύμφωνα με την ιδέα ενεργείας και τον προβλεπόμενο ρυθμό των επιχειρήσεων, ώστε να παρέχουν με ασφάλεια και διαρκώς τις διαθέσιμες πληροφορίες στον προβλεπόμενο χρόνο, στο σωστό αποδέκτη και να διευκολύνουν τις διοικήσεις των δυνάμεων, για την εκμετάλλευση των παρουσιαζομένων ευκαιριών και την εκπλήρωση της αποστολής τους. Προς τούτο τα ΣΕ-Π πρέπει να: α. Εξασφαλίζουν την απρόσκοπτη επικοινωνία μεταξύ όλων των κλιμακίων διοικήσεως στην περιοχή επιχειρήσεων. β. Παρέχουν στους Διοικητές και στα επιτελεία τους έγκαιρα και αξιόπιστα πληροφορίες, για τη λήψη αποφάσεων σχετικά με τη σχεδίαση, διοίκηση και τον έλεγχο των επιχειρήσεων. γ. Παρέχουν μηχανισμούς και διαδικασίες, ώστε να διασφαλίζεται η αξιοπιστία, η διαθεσιμότητα των πληροφοριών, η διασύνδεση και η διαλειτουργικότητα, σε όλο το εύρος του επιχειρησιακού περιβάλλοντος. δ. Διευκολύνουν τη στρατηγική αντίληψη, την επιχειρησιακή δράση και την τακτική ευελιξία και να δίνουν τη δυνατότητα διεξαγωγής διακλαδικών επιχειρήσεων σε εθνικό και συμμαχικό επίπεδο. 3. Οι θεμελιώδεις αρχές των ΣΕ-Π πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και να ακολουθούνται κατόπιν προσεκτικής εκτίμησης. Η ορθή εφαρμογή και ο συνδυασμός των αρχών, θα εξασφαλίσει τη βέλτιστη υπο στήριξη των ΣΕ-Π σε ένα ευρύ φάσμα καταστάσεων, κάτω από τις οποίες διεξάγονται οι επιχειρήσεις. Οι θεμελιώδεις αρχές που διέπουν την ανάπτυξη και λειτουργία των σύγχρονων ΣΕ-Π, είναι: α. Διαλειτουργικότητα - Τυποποίηση. β. Ευελιξία. γ. Πειθαρχία. δ. Οικονομία.

ι. Υποτύπωση της Πληροφορίας και Ασφάλεια από Άρνηση - Αποκήρυξη. ε. Ασφάλεια. στ. Διαθεσιμότητα. ζ. Επιβιωσιμότητα. - 28 - η. Εκσυγχρονισμός - Αναβάθμιση. θ. Ακεραιότητα. 4. Η οργάνωση και ανάπτυξη των ΣΕ-Π, με τα παραπάνω κύρια λειτουργικά χαρακτηριστικά, θα επιτρέψει: α. Τη βέλτιστη εκμετάλλευση των εκάστοτε διατιθέμενων μέσων και την αξιόπιστη λειτουργία των ΣΕ-Π, σε όλες τις φάσεις των επιχειρήσεων και σε ταχέως εξελισσόμενες καταστάσεις, παρά τις όποιες εχθρικές ενέργειες. β. Την εξασφάλιση της επικοινωνίας και τη δυνατότητα ταχείας και ασφαλούς ανταλλαγής πληροφοριών και επεξεργασίας δεδομένων, μεταξύ των εμπλεκομένων φορέων - δυνάμεων. ΤΜΗΜΑ 23 Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΣΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ 1. Η πολυπλοκότητα και αυτοματοποίηση των σύγχρονων ΟΣ και η υιοθέτηση σύγχρονων ηλεκτρονικών εφαρμογών σε όλες τις φάσεις μιας στρατιωτικής επιχείρησης, από τη σχεδίαση μέχρι και την αξιολόγηση του αποτελέσματος, επηρεάζει άμεσα τον τρόπο χρησιμοποίησής τους καθώς και τις εφαρμοζόμενες τακτικές στο σύγχρονο ΘΕ. Η σωστή αξιοποίηση των σύγχρονων ΟΣ, των ΣΔΕ και ειδικότερα όσων δραστηριοποιούνται στο ηλεκτρομαγνητικό περιβάλλον προϋποθέτει πρωτίστως την αποτελεσματική χρήση αυτού. Κατά συνέπεια, η κυριαρχία στο ηλεκτρομαγνητικό περιβάλλον αποτελεί επιδίωξη τόσο των εχθρικών, όσο και των φίλιων δυνάμεων, αναδεικνύοντας τον ΗΠ σε έναν ιδιαίτερα σημαντικό πολλαπλασιαστή ισχύος και εκ των παραγόντων που θα κρίνουν την έκβαση των επιχειρήσεων. 2. Ως ΗΠ - Electronic Warfare (EW) ορίζονται οι στρατιωτικές ενέργειες που αποσκοπούν στην αποτελεσματική από τις φίλιες δυνάμεις χρήση ΗΜΦ, για παρεμπόδιση ή περιορισμό της εκμετάλλευσής του αντίστοιχα από τον αντίπαλο. Στην εκμετάλλευση του ΗΜΦ από τις φίλιες δυνάμεις περιλαμβάνονται αφενός η έρευνα, ο εντοπισμός και η αναγνώριση των ηλεκτρομαγνητικών εκπομπών και αφετέρου η χρήση της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας, συμπεριλαμ-

- 29 - βανομένης της κατευθυνόμενης ακτινοβολίας για εξουδετέρωση, παρεμπόδιση, ή παραπλάνηση των ηλεκτρονικών μέσων και ΟΣ του αντιπάλου. 3. Στα πλαίσια μιας σύρραξης, οι επιχειρήσεις ΗΠ, αρχίζουν πριν την ανάπτυξη των δυνάμεων, διεξάγονται πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τον τερματισμό της. Ο ρόλος του ΗΠ, σε ένα μελλοντικό αγώνα είναι δυνατό να καταστεί τόσο σοβαρός, ώστε να τερματίσει υπέρ της μίας, ή της άλλης πλευράς, πριν ακόμα ουσιαστικά αρχίσει. Ο ΗΠ συνεισφέρει: α. Στον έλεγχο του ΗΜΦ για την εξασφάλιση της λειτουργίας, προστασίας και εκμετάλλευσης των φίλιων ΣΔΕ και των ΟΣ. β. Στην προστασία των φίλιων περιοχών, μέσων, δυνάμεων από τις εχθρικές δραστηριότητες ΗΠ. γ. Στη συλλογή πληροφοριών, στην επιτήρηση, στον εντοπισμό και αναγνώριση των στόχων. δ. Στις επιθετικές και αμυντικές επιχειρήσεις στα πλαίσια: (1) Των Επιχειρήσεων Διοίκησης - Ελέγχου. (2) Της καταστολής της Εχθρικής Αεράμυνας. (3) Των Πληροφοριακών Επιχειρήσεων. ε. Στη διαχείριση του ΗΜΦ στο πεδίο μάχης που περιλαμβάνει διαχείριση συχνοτήτων, ανάλυση και συντονισμό παρεμβολών. στ. Στην αποτροπή του εχθρού να κάνει χρήση των κύριων συστημάτων του και στον εξαναγκασμό του να κάνει χρήση συστημάτων μειωμένων δυνατοτήτων. ζ. Στην αποτροπή, ελάττωση και απαγόρευση της εχθρικής ικανότητας στη διεξαγωγή ηλεκτρομαγνητικών επιχειρήσεων. 4. Οι γενικοί ΑΝΣΚ του ΗΠ είναι: α. Η έρευνα, υποκλοπή και αναγνώριση της ταυτότητας ηλεκτρομαγνητικών εκπομπών για άμεση αναγνώριση της απειλής και εκτίμηση των δυνατοτήτων της. β. Η παροχή των απαιτουμένων πληροφοριών από το ΗΜΦ για άμεση λήψη αποφάσεων σχετικών με τη χρήση Ηλεκτρονικών Αντιμέτρων (ΗΑΜ), Ηλεκτρονικών Μέτρων Προστασίας (ΗΜΕΠ) και άλλων τακτικών ενεργειών. γ. Η διατήρηση / μεγιστοποίηση της αποτελεσματικότητας του φίλιου ΗΜΦ ανεξάρτητα από τη χρήση ΗΠ από τον αντίπαλο, τόσο στις αμυντικές όσο και στις επιθετικές επιχειρήσεις.

- 30-5. Από τα προαναφερθέντα προκύπτουν οι κάτωθι κύριες αποστολές ΗΠ για τις φίλιες δυνάμεις: α. Ο προσδιορισμός των δυνατοτήτων και προθέσεων του εχθρού που προκύπτουν από την εκ μέρους του χρήση του ΗΜΦ. β. Η παρεμπόδιση ή η απαγόρευση της αποτελεσματικής χρησιμοποίησης από τον εχθρό του ΗΜΦ κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων. γ. Η εξασφάλιση της αποτελεσματικής χρησιμοποίησης του ΗΜΦ από τις φίλιες δυνάμεις, έναντι της προσπάθειας του εχθρού να αναζητήσει, αναγνωρίσει ή και εξουδετερώσει τα φίλια συστήματα που εκμεταλλεύονται το ΗΜΦ. 6. Οι χερσαίες επιχειρήσεις ΗΠ βασίζονται στην εκμετάλλευση του ΗΜΦ για αντίληψη της τακτικής κατάστασης (situation awareness) και στην επίτευξη επιθετικών και αμυντικών αποτελεσμάτων / στόχων. H απειλή που προέρχεται από όπλα και συστήματα που χρησιμοποιούν την ηλεκτρομαγνητική ενέργεια έχει αυξηθεί σημαντικά. Συστήματα Αυτοπροστασίας (ΣΑ) και Προστασίας Περιοχής τα οποία είναι σχεδιασμένα για αυτόνομη λειτουργία ή ως μέρος ενός συστήματος παρέχουν την κατάλληλη προστασία. Τα συστήματα αυτά περιλαμβάνουν εκτοξευτές αεροφύλλων και δολωμάτων [Radio Frequency (RF), Infra- Red (IR), Anti-Radiation Missile (ARM)], παρεμβολείς, καθώς και συστήματα φυσικής καταστροφής. 7. Οι χερσαίες επιχειρήσεις ΗΠ σχεδιάζονται και συντονίζονται από το προσωπικό επιχειρήσεων [μέσω των αντίστοιχων Κέντρων Ελέγχου Επιχειρήσεων ΗΠ (ΚΕΕΗΠ)] και εκτελούνται από μονάδες που διαθέτουν μέσα ΗΠ. Αυτή η δομή παρέχει κεντρικό έλεγχο και κατανεμημένη (δηλαδή αποκεντρωτική) εκτέλεση του ΗΠ, σε κάθε επίπεδο διοικήσεως και οργάνωσης. Όσον αφορά στη συλλογή πληροφοριών (μέσω συστημάτων ΗΠ), η λειτουργία αυτή υποστηρίζεται από το προσωπικό πληροφοριών. Όταν ο ΗΠ χρησιμοποιείται για επιθετικές επιχειρήσεις (π.χ. παρεμβολή των δικτύων του εχθρού) εμπλέκονται τόσο το προσωπικό επιχειρήσεων, όσο και το προσωπικό επικοινωνιών και πληροφορικής. Επίσης ο ΗΠ χρησιμοποιείται και αμυντικά, για την αυτοπροστασία πλατφόρμων κατά τις χερσαίες επιχειρήσεις. 8. Τα μέσα ΗΠ σε κάθε επίπεδο οργάνωσης παρέχουν υποστήριξη στον επιχειρησιακό και τακτικό Διοικητή. Τα μέσα ΗΠ στο χερσαίο ΘΕ παρέχουν στο Διοικητή των χερσαίων δυνάμεων τη δυνατότητα παρεμπόδισης του εχθρού να χρησιμοποιήσει το ΗΜΦ αποτελεσματικά και παράλληλη αποτελεσματική εκμετάλλευσή του από τις φίλιες δυνάμεις. Το Κέντρο Συντονισμού Επικοινωνιών Ηλεκτρονικού Πολέμου και Επιτήρησης (ΚΣΕΗΠΕΠ) είναι το στοιχείο του επιτελείου που καθορίζει απαιτήσεις, συντονίζει δραστηριότητες ΗΠ, παρέχει υποστήριξη, και προετοιμάζει σχέδια και διαταγές, ενσωματώνοντας τον ΗΠ στις επιχειρήσεις.

- 31 - ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΧΕΡΣΑΙΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΧΕΡΣΑΙΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ ΤΜΗΜΑ 24 ΓΕΝΙΚΑ Οι επιχειρήσεις αποτελούν τον κύριο πυλώνα στον οποίο στηρίζεται η επίτευξη της αποστολής του ΣΞ και η εκπλήρωση της ΕΘΣΣ και υποστηρίζονται από όλες τις επιμέρους βασικές λειτουργίες του ΣΞ (Διαχείριση Ανθρώπινου Δυναμικού, Στρατιωτικές Πληροφορίες, Επιχειρήσεις ΣΞ, Υποστήριξη ΔΜ, Πολιτική και Οργάνωση ΣΞ, Διοίκηση και Έλεγχος, Εκπαίδευση, Διαχείριση Πόρων και Πολιτικοστρατιωτική Συνεργασία). ΤΜΗΜΑ 25 ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΟΥ ΣΞ 1. Η οριοθέτηση των επιχειρήσεων στο σύγχρονο επιχειρησιακό περιβάλλον, δύναται συνοπτικά να περιγραφεί με μορφές επιχειρήσεων που διεξάγονται: α. Με βάση το επίπεδο και τον τύπο της αντιμετωπιζόμενης απειλής, σε πολεμικές και σε μη αποσκοπούσες σε πόλεμο επιχειρήσεις. β. Στον χώρο, σε όλο το βάθος, το πλάτος και το ύψος ενός ΘΠ. Οι διάφορες μορφές των επιχειρήσεων, τις οποίες εκτελεί ο ΣΞ εμπεριέχονται στους όρους επιχειρήσεις σε «βάθος», «άμεσες ή εγγύς» και «μετόπισθεν», που σχετίζονται με όλες τις κατηγορίες των επιχειρήσεων. γ. Στον χρόνο, ο οποίος εκτείνεται από την ειρηνική περίοδο, στην περίοδο χαμηλής έντασης - κρίσης ή περιορισμένης επέμβασης, μέχρι τη γενικευμένη σύρραξη και τη σταθεροποίηση ή αποκλιμάκωση. δ. Σε εθνικό όσο και σε πολυεθνικό πλαίσιο, που κυμαίνονται από τη λήψη μέτρων τοπικής ασφάλειας ή τη συμμετοχή δυνάμεων σε ειρηνευτικές αποστολές, μέχρι και σε ευρείας κλίμακας πολεμικές επιχειρήσεις. 2. Η κύρια διάκριση των επιχειρήσεων γίνεται με βάση τον χρόνο εκτέλεσής τους και επιγραμματικά έχει ως εξής: α. Επιχειρήσεις ειρηνικής περιόδου που περιλαμβάνουν επιτήρηση, πληροφορίες, μεθοριακά επεισόδια, ΔΜ, επίδειξη ισχύος, αποτροπή κ.λπ., με

- 32 - τις υφιστάμενες δυνάμεις, καθώς και Επιχειρήσεις Υποστήριξης Ειρήνης (ΕΥΕ), που είναι κατά κανόνα Πολυεθνικές Επιχειρήσεις. β. Επιχειρήσεις χαμηλής έντασης - κρίσης ή περιορισμένης επέμβασης, που αφορούν: (1) Ανάπτυξη δυνατοτήτων [εθνοφυλακής - επιστράτευση τοπικής εφεδρείας - μετακίνησης μέρους κρισίμων Σχηματισμών και Μονάδων - ανάπτυξης βασικού πλέγματος Αντιαεροπορικής Άμυνας (Α/ΑΑ), Αντιαρματικής (Α-Τ) άμυνας κ.λπ.], σύμφωνα με την υφιστάμενη σχεδίαση και στο πλαίσιο της άμεσης αντίδρασης. (2) Κινητοποίηση του μηχανισμού άμεσης αντίδρασης με αποφασιστικότητα και ευελιξία, σε βαθμό ανάλογο της εχθρικής κινητοποίησης, χρησιμοποιώντας το φάσμα των επιλογών από τις προβλέψεις της Επιχειρησιακής Ετοιμότητας - Διαθεσιμότητας και αντίστοιχες των υφιστάμενων σχεδίων, του Εθνικού Συστήματος Συναγερμού (ΕΘΣΥΣΥ) και τους Εθνικούς Κανόνες Εμπλοκής (ΕΚΕ), με στόχο την επίτευξη της αποτροπής και την ανάπτυξη ικανής ΜΙ. (3) Προώθηση δυνάμεων προληπτικών επιθετικών επιχειρήσεων ευρύτερης ή μεγάλης κλίμακας, αμυντικές επιχειρήσεις για την εξασφάλιση της εδαφικής ακεραιότητας, Ειδικές Επιχειρήσεις, Πληροφοριακές Επιχειρήσεις κ.λπ. γ. Επιχειρήσεις γενικευμένης σύρραξης, που αφορούν την ανάπτυξη με το σύνολο των δυνατοτήτων μας, επιτυγχάνοντας τη μέγιστη ΜΙ. δ. Επιχειρήσεις Σταθεροποίησης - Αποκλιμάκωσης, που ακολουθούν μετά την ολοκλήρωση κάθε μίας από τις παραπάνω μορφές επιχειρήσεων. ΤΜΗΜΑ 26 ΕΘΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Σε εθνικό πλαίσιο, για την αντιμετώπιση ενδεχόμενης απειλής, οι επιχειρήσεις θα έχουν ποικίλες μορφές και θα καλύπτουν μεγάλο μέρος του συνόλου των επιχειρήσεων που θα διεξαχθούν. Ανάλογα με τον σκοπό, το ανατιθέμενο έργο ή τη μορφή τους, οι εθνικές επιχειρήσεις κατηγοριοποιούνται περαιτέρω, στις ακόλουθες κύριες κατηγορίες: 1. Με Βάση τον Σκοπό α. Αμυντικές Επιχειρήσεις Κατηγορία πολεμικών επιχειρήσεων που έχουν ως σκοπό την απορρόφηση της επιθετικής ισχύος και την αφαίρεση της πρωτοβουλίας των επιχειρήσεων από τον αντίπαλο, μέχρις ότου καταστεί δυνατή η ανάληψη επιθετικών επιχειρήσεων, για τη διασφάλιση της εδαφικής ακεραιότητας του εθνικού χώρου.

- 33 - β. Επιθετικές Επιχειρήσεις Κατηγορία πολεμικών επιχειρήσεων που έχουν ως σκοπό την καταστροφή των εχθρικών δυνάμεων με συνδυασμό ελιγμού, πυρός, κρούσεως και προσβολής με κάθε διαθέσιμο μέσο προς επιβολή της θελήσεως του επιτιθέμενου, επ αυτής του αντιπάλου και την κατάληψη ή έλεγχο εδάφους σε όση έκταση είναι απαραίτητο για την επίτευξη της καταστροφής του ή τη δημιουργία ευνοϊκών προϋποθέσεων προς τούτο. Στο πλαίσιο της αποστολής των ΕΔ και της αμυντικής αντίληψης που τη διέπει, είναι οι επιχειρήσεις που θα συμβάλλουν στην αμυντική προσπάθεια της Χώρας μέσω της μεταφοράς του πολέμου στο έδαφος του αντιπάλου και της απόκτησης διαπραγματευτικού πλεονεκτήματος. γ. Μεταβατικές Επιχειρήσεις Νοούνται οι επιχειρήσεις που συνδέουν όλες τις υπόλοιπες και περιλαμβάνουν εκείνες που έχουν ως σκοπό τη διακοπή ή τη λήψη επαφής με τον εχθρό και εκείνες που διεξάγονται μακράν αυτού. Τα είδη των μεταβατικών επιχειρήσεων είναι: (1) Επιχειρήσεις Πληροφοριών - Αναγνώρισης - Επιτήρησης (ΠΑΕ). (2) Επιχειρήσεις Ασφαλείας. (3) Μάχη εκ Συναντήσεως. (4) Υπέρβαση. (5) Επιχειρήσεις Αντικατάστασης. (6) Σύμπτυξη μέσω Κατεχόμενης Τοποθεσίας. (7) Επιχειρήσεις Συνένωσης. (8) Επιχειρήσεις Αποκοπτομένων Δυνάμεων. (9) Προστασία - Μέτρα Ελέγχου Περιοχής Μετόπισθεν. (10) Κινήσεις - Μετακινήσεις. δ. Επιχειρήσεις Αντιμετώπισης Ασύμμετρων Απειλών Αποσκοπούν στην αντιμετώπιση απειλών μη κλασικής μορφής, οι οποίες συνήθως δεν είναι ορατές - άμεσες και εκδηλώνονται με ενέργειες, οι οποίες έχουν δυσανάλογο αποτέλεσμα σε σχέση με τα χρησιμοποιούμενα μέσα, ενώ επιφέρουν στο ΣΔΕ σύγχυση και αποδυνάμωση. Σε εθνικό πλαίσιο, λόγω της φύσης των απειλών, το έργο του ΣΞ συνίσταται κυρίως στη συμβολή ή στην υποστήριξη των άλλων κρατικών φορέων για την αντιμετώπισή τους. Η κατηγορία αυτή, ανάλογα με τη φύση της απειλής και τη συμβολή του ΣΞ στην αντιμετώπισή της, δύναται να ενταχθεί είτε στις επιχειρήσεις τις μη αποσκοπούσες σε πόλεμο, είτε στις πολεμικές επιχειρήσεις.

- 34 - ε. Επιχειρήσεις Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών Είναι κατηγορία επιχειρήσεων, οι οποίες δεν αποσκοπούν σε πόλεμο και εντάσσονται στο πλαίσιο της συνεισφοράς του ΣΞ στο κοινωνικό σύνολο. Αφορούν επιχειρήσεις - δραστηριότητες που συμβάλλουν στην αντιμετώπιση συμφορών, μεγάλων φυσικών καταστροφών και γενικά εκτάκτων καταστάσεων, στο πλαίσιο της συνδρομής του ΣΞ προς ανακούφιση του κοινωνικού συνόλου, σε συντονισμό με άλλους κρατικούς φορείς, βάσει των προβλέψεων των εκάστοτε ισχυόντων σχεδίων πολιτικής προστασίας. 2. Με Βάση το Ανατιθέμενο Έργο Δύναται να γίνει περαιτέρω διάκριση των επιχειρήσεων, όπως άμυνα του εθνικού χώρου, ενίσχυση / υποστήριξη νήσου, ανακατάληψη εθνικού εδάφους, κατάληψη εχθρικού χώρου, εξουδετέρωση εχθρικής δύναμης, διάσωση προσωπικού σε ειρήνη και πόλεμο, καταστροφή υποδομών του εχθρού, αντιμετώπιση διεθνούς τρομοκρατίας, ΟΜΚ και λαθρομετανάστευσης κ.λπ. 3. Με Βάση τη Μορφή της Επιχείρησης α. Επιχειρήσεις Ειδικής Εκπαίδευσης και Μέσων Είναι επιχειρήσεις για τη διεξαγωγή των οποίων οι συμμετέχουσες δυνάμεις απαιτείται να είναι κατάλληλα εκπαιδευμένες, οργανωμένες και εξοπλισμένες. Αυτές είναι οι εξής: (1) Αεροκίνητες (Α/ΚΝ) Επιχειρήσεις Είναι επιχειρήσεις κατά τις οποίες μάχιμες δυνάμεις και το υλικό τους μετακινούνται, πάνω από το πεδίο της μάχης με Ε/Π, υπό τον έλεγχο του διοικητή των χερσαίων δυνάμεων για να εμπλακούν στο χερσαίο αγώνα. Οι Α/ΚΝ επιχειρήσεις δεν είναι απλές μετακινήσεις στρατιωτών, ΟΣ και υλικών με Ε/Π της Αεροπορίας Στρατού (ΑΣ) και δεν πρέπει να σχεδιάζονται κατ αυτόν τον τρόπο. Είναι επιχειρήσεις μάχης για τις οποίες απαιτείται λεπτομερής και ακριβής σχεδίαση και δυναμική εκτέλεση, προκειμένου να δοθεί η δυνατότητα στις φίλιες δυνάμεις να προσβάλλουν τον εχθρό, σε τόπο και χρόνο που είναι τρωτός, διανύοντας μεγάλες αποστάσεις και παρακάμπτοντας σοβαρά φυσικά ή τεχνητά εμπόδια. (2) Αεραποβατικές (Α/ΑΒ) Επιχειρήσεις Είναι Διακλαδικές επιχειρήσεις που περιλαμβάνουν την αεροπορική μεταφορά και ρίψη ή προσγείωση Α/ΑΒ δυνάμεων και των μέσων υποστήριξης αυτών στην περιοχή ενός ΑΝΣΚ ή στην περιοχή των μετόπισθεν εντός των εχθρικών τοποθεσιών, με σκοπό την απόκτηση τακτικών, επιχειρησιακών έως και στρατηγικών πλεονεκτημάτων. Αυτά τα πλεονεκτήματα επιτυγχάνονται με την εκτέλεση ενός ευρέως φάσματος αποστολών.

- 35 - (3) Αμφίβιες Επιχειρήσεις Είναι Διακλαδικές επιχειρήσεις που διεξάγονται με τη μεγαλύτερη δυνατή ισχύ από τη θάλασσα, με ναυτικές και αποβατικές δυνάμεις, προς μια εχθρική ή καταληφθείσα από τον εχθρό ακτή, υποστηριζόμενες από τις απαραίτητες αεροπορικές δυνάμεις. Πρόκειται για επιχειρήσεις με τις οποίες επιδιώκεται η εγκατάσταση στρατευμάτων στην εχθρική ακτή, με σκοπό τη διεξαγωγή χερσαίων επιχειρήσεων για κατάληψη ή ανακατάληψη εδαφών, τη δημιουργία προκεχωρημένης βάσης, ή την απαγόρευση στον εχθρό να χρησιμοποιήσει την περιοχή ή τις ευκολίες της. β. Ειδικές Επιχειρήσεις Είναι επιχειρήσεις που διεξάγονται από ειδικά οργανωμένες, εκπαιδευμένες και εξοπλισμένες στρατιωτικές δυνάμεις με σκοπό την επίτευξη στρατιωτικών, πολιτικών, οικονομικών, πληροφοριακών ή ψυχολογικών ΑΝΣΚ με ανορθόδοξα (όχι συμβατικά) στρατιωτικά μέσα και μεθόδους σε εχθρικές, απαγορευμένες ή πολιτικά ευαίσθητες περιοχές. Οι στρατιωτικές δυνάμεις που θα αναλάβουν τη διεξαγωγή αυτών των επιχειρήσεων δύνανται να είναι οι Δυνάμεις Ειδικών Επιχειρήσεων (ΔΕΕ) ή άλλες Ε.Δ. Διεξάγονται στην ειρήνη, στην κρίση - ένταση και στον πόλεμο, σε όλο το φάσμα του πεδίου των στρατιωτικών επιχειρήσεων, ανεξάρτητα ή σε συντονισμό με δυνάμεις που διεξάγουν συμβατικές επιχειρήσεις. Ως εκ τούτου και δεδομένου ότι οι ειδικές επιχειρήσεις είναι δυνατό να διεξαχθούν και εκτός του πλαισίου των αμυντικών ή επιθετικών επιχειρήσεων, δυνατό να θεωρηθούν ότι συνιστούν ιδιαίτερη κατηγορία επιχειρήσεων. Στις επιχειρήσεις αυτές εντάσσονται: Δάση. (1) Οι Επιχειρήσεις Ανορθόδοξου Πολέμου. (2) Η Ειδική Επιτήρηση και Αναγνώριση. (3) Οι Άμεσες Επιθετικές Ενέργειες. (4) Οι Ενέργειες Στρατιωτικής Υποβοήθησης. γ. Επιχειρήσεις Ειδικού Περιβάλλοντος (1) Επιχειρήσεις Ποτάμιων Γραμμών. (2) Επιχειρήσεις σε Οχυρωμένες - Κατοικημένες Περιοχές και (3) Επιχειρήσεις σε Συνθήκες Περιορισμένης Ορατότητας. (4) Επιχειρήσεις σε Ορεινά Εδάφη. (5) Άμυνα Παράκτιων - Νησιωτικών Περιοχών. δ. Επιχειρήσεις Σταθεροποίησης Οι επιχειρήσεις σταθεροποίησης περιλαμβάνουν ενέργειες σε καταλαμβανόμενες ή απελευθερωμένες περιοχές, οι οποίες αποβλέπουν στην

- 36 - εξασφάλιση της εσωτερικής ασφαλείας, με τη βοήθεια των ΕΔ προς τα Σώματα Ασφαλείας, για την αποκατάσταση και εξασφάλιση ενός κλίματος νόμου και τάξης στις περιοχές αυτές, μέσα στο οποίο η νόμιμη Κυβέρνηση θα μπορέσει να λειτουργήσει αποτελεσματικά. ε. Επιχειρήσεις Αεράμυνας Είναι Διακλαδικές επιχειρήσεις που σχεδιάζονται και εκτελούνται με σκοπό την αποκάλυψη, διευκρίνιση, αναχαίτιση και καταστροφή ή εκτροπή των εχθρικών από αέρος απειλών, καθώς και την πρόληψη και μείωση των αποτελεσμάτων προ, κατά ή μετά την εκδήλωση μιας από αέρος επιδρομής. Σημαντικό τμήμα των υπόψη επιχειρήσεων, αποτελεί ο Έλεγχος και η Διαχείριση, ανατεθείσας από το ΑΤΑ, υποπεριοχής του Εναέριου Χώρου (ΕΧ) του πεδίου της μάχης από τον ΣΞ, σε τόπο και χρόνο, προκειμένου ο χερσαίος Διοικητής να έχει τη δυνατότητα να σχεδιάζει, να χρησιμοποιεί τα μέσα που του διατίθενται και τα οποία χρησιμοποιούν τον ΕΧ (ΕΕ/Π, Ε/Π, ΜΕΑ, ΠΒ Μάχης, Α/Α ΠΒ) και να πετυχαίνει τη μέγιστη εκμετάλλευση των δυνατοτήτων τους, χωρίς να διακυβεύεται η εμπλοκή με φίλιες δυνάμεις και η αμοιβαία παρεμβολή (αδελφοκτόνα πυρά). στ. Υποβοηθητικές Επιχειρήσεις Είναι επιχειρήσεις που περιλαμβάνουν δραστηριότητες, οι οποίες αποσκοπούν στην υποστήριξη των στρατιωτικών επιχειρήσεων, σχεδιάζονται παράλληλα με αυτές και συντελούν στη μεγιστοποίηση της αποδόσεως της ΜΙ των στρατιωτικών δυνάμεων. Οι επιχειρήσεις αυτές περιλαμβάνουν τις: (1) Επιχειρήσεις Επιρροής [Πληροφοριακές Επιχειρήσεις - Ψυχολογικές Επιχειρήσεις - Επιχειρήσεις ΗΠ - Επιχειρήσεις Κυβερνοάμυνας (Cyber Defence Operations) - Επιχειρήσεις Πολιτικοστρατιωτικής Συνεργασίας - Επιχειρήσεις Παραπλάνησης] (2) Επιχειρήσεις Απαγορεύσεως και Κωλύματα ΤΜΗΜΑ 27 ΔΙΑΣΥΜΜΑΧΙΚΕΣ - ΠΟΛΥΕΘΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ 1. Είναι οι επιχειρήσεις στις οποίες συμμετέχουν οι ΕΔ της Χώρας, στα πλαίσια των διεθνών υποχρεώσεών της, υπό την αιγίδα Διεθνών Οργανισμών (ΟΗΕ, ΟΑΣΕ κ.λπ.). Οι εν λόγω επιχειρήσεις διεξάγονται υπό τη διεύθυνση του ΝΑΤΟ [επιχειρήσεις άρθρου 5 (αντιμετώπιση εξωτερικής απειλής κράτους - μέλους της συμμαχίας) ή επιχειρήσεις μη άρθρου 5 (αντιμετώπιση κρίσεων)], της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) τύπου Petersberg, του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ), του Οργανισμού Ασφάλειας Συνεργασίας Ευρώπης (ΟΑΣΕ) ή του επικεφαλής κράτους, σε περίπτωση συνασπισμού κρατών. Πλέον των παραπάνω περιπτώσεων, η Χώρα μας είναι δυνατόν να δεσμεύσει δυνάμεις στο εξωτε-

- 37 - ρικό υπό εθνική διοίκηση για την παροχή στρατιωτικής βοήθειας σε κάποια άλλη χώρα, μετά από διακρατική συμφωνία, κατόπιν σχετικής αποφάσεως ΚΥΣΕΑ. 2. Περαιτέρω διάκριση των παραπάνω επιχειρήσεων μπορεί να γίνει, όπως και στις εθνικές, με βάση τον σκοπό, το έργο ή τη μορφή (τύπο) της επιχείρησης. Ως εκ τούτου, με βάση τον κύριο ΑΝΣΚ οι Πολυεθνικές - Διασυμμαχικές επιχειρήσεις διακρίνονται σε Επιχειρήσεις Υποστήριξης της Ειρήνης και σε Λοιπές Πολυεθνικές Επιχειρήσεις. Με βάση το έργο διακρίνονται, όπως παρακάτω σε: α. Επιχειρήσεις Υποστήριξης της Ειρήνης (ΕΥΕ) - Peace Support Operations (PSO) (1) Αποτροπή (πρόληψη) Συγκρούσεως (Conflict Prevention). (2) Διατήρηση της Ειρήνης (Peace Keeping). (3) Οικοδόμηση της Ειρήνης (Peace Building). (4) Επιβολή της Ειρήνης (Peace Enforcement). (5) Εγκαθίδρυση της Ειρήνης (Peace Making). β. Λοιπές Πολυεθνικές Επιχειρήσεις (1) Ανθρωπιστικές Επιχειρήσεις (α) (β) (γ) Βοήθεια Προσφύγων. Ανακούφιση από Καταστροφές. Ανθρωπιστική Βοήθεια. (2) Επιχειρήσεις Εκκένωσης Αμάχων (α) (β) (γ) Εκκένωση χωρίς Απειλή Βίας. Εκκένωση με Χρήση Βίας. Εκκένωση με Απειλή Χρήσης Βίας. (3) Στρατιωτική Βοήθεια/Υποστήριξη σε Πολιτικές Αρχές (4) Επιβολή Κυρώσεων και Απαγορεύσεων

Σελίδα Σκόπιμα Κενή

- 39 - ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΔΥΝΑΜΕΩΝ ΣΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΤΜΗΜΑ 28 ΓΕΝΙΚΑ «ύο τα εναντιώτατα ευβουλία είναι, τάχος τε και οργήν.» ( ύο πράγματα είναι αντίθετα στη λήψη σωστής απόφασης, η βιασύνη και η οργή.) Θουκυδίδης, 460-394 π.χ. Η σχεδίαση επιχειρήσεων έχει σκοπό την προετοιμασία των δυνάμεων του ΣΞ να αντιμετωπίσουν οποιαδήποτε μελλοντική κατάσταση, η οποία θα απαιτήσει τη χρήση των στρατιωτικών τους δυνατοτήτων. Οι στρατιωτικές επιχειρήσεις στο σύγχρονο επιχειρησιακό περιβάλλον, είναι εξαιρετικά πολύπλοκες και απαιτούν κατάλληλες επιλογές και προσεκτική σχεδίαση. Αυτή η πολυπλοκότητα δημιούργησε την ανάγκη εκπόνησης μιας κατάλληλης μεθόδου η οποία, ακολουθούμενη από αυτούς που σχεδιάζουν, να οδηγεί στη βέλτιστη λύση. ΤΜΗΜΑ 29 ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΣΧΕΔΙΑΣΗ 1. Η στρατιωτική σχεδίαση μπορεί να γίνει κατανοητή στο πλαίσιο των επιπέδων του πολέμου. Τα επίπεδα πολέμου βοηθούν να αποσαφηνισθεί η διασύνδεση μεταξύ των στρατηγικών στόχων και των τακτικών ενεργειών. Διακρίνονται τέσσερα επίπεδα πολέμου, της Υψηλής Στρατηγικής (δεν αφορά το παρόν Δόγμα), της Στρατιωτικής Στρατηγικής, το Επιχειρησιακό και Τακτικό επίπεδο. Οι επιχειρήσεις διευθύνονται, σχεδιάζονται και διεξάγονται σε Στρατιωτικό Στρατηγικό, Επιχειρησιακό και Τακτικό επίπεδο, ωστόσο ο διαχωρισμός των επιπέδων σπάνια είναι ξεκάθαρος.

- 40-2. Υπάρχουν δύο είδη σχεδίασης, η επιχειρησιακή και η τακτική. Η πρώτη έχει εφαρμογή στο στρατηγικό και στο επιχειρησιακό επίπεδο, ενώ η δεύτερη στο τακτικό. Τα δύο είδη, ενώ χρησιμοποιούν την ίδια λογική βάση, διαφέρουν κυρίως στο επίπεδο που εφαρμόζονται, στον σκοπό που επιδιώκουν, στα εργαλεία και στη μέθοδο που χρησιμοποιούν. Η επιχειρησιακή και η τακτική σχεδίαση αλληλοσυμπληρώνονται, αλλά έχουν διαφορετικούς σκοπούς. 3. Η επιχειρησιακή σχεδίαση χρησιμοποιείται στο επιχειρησιακό επίπεδο λήψεως αποφάσεων, όπου το επιχειρησιακό πρόβλημα τίθεται στο πλαίσιο των στρατηγικών συνθηκών. Η σχεδίαση στο επιχειρησιακό επίπεδο υλοποιείται δια της επιχειρησιακής τέχνης. Είναι δυνατόν να διεξαχθεί είτε για την αντιμετώπιση καταστάσεων που θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια και την ακεραιότητα της Χώρας, οπότε ονομάζεται Εθνική Σχεδίαση, είτε για την αντιμετώπιση καταστάσεων στο πλαίσιο των διεθνών (συμμαχικών) υποχρεώσεων της Χώρας, οπότε ονομάζεται Διεθνής Σχεδίαση. 4. Η τακτική σχεδίαση αφορά στη σχεδίαση μαχών για την επίτευξη των στρατιωτικών ΑΝΣΚ Σχηματισμών και Μονάδων. Ο ορίζοντας σχεδίασης στο τακτικό επίπεδο είναι σχετικά σύντομος, ενώ το κύριο εργαλείο σχεδίασης είναι η πληροφοριακή προπαρασκευή της περιοχής επιχειρήσεων. Στη σχεδίαση τακτικού επιπέδου επιδρά πολύ περισσότερο ο ανθρώπινος παράγοντας. 5. Ευθύνη Σχεδίασης Επιχειρήσεων α. Ο Διοικητής έχει την αποκλειστική ευθύνη τόσο για τη σχεδίαση, όσο και για τη διεξαγωγή των επιχειρήσεων. Το επιτελείο υποβοηθά και υποστηρίζει τον Διοικητή, ο οποίος πρέπει να το εκπαιδεύει και να το οργανώνει, καθιστώντας το μια συνεκτική ομάδα, η οποία μπορεί να εργάζεται από κοινού, για την παροχή της καλύτερης δυνατής βοήθειας. Επιτελείο που είναι άρτια οργανωμένο υποβοηθά τον Διοικητή, γιατί μειώνει τον χρόνο απόφασης αυτού και περιορίζει τις καθυστερήσεις στην προετοιμασία και διανομή εκτιμήσεων, οδηγιών και σχεδίων. Ο Διοικητής διασφαλίζει ότι η σχεδίαση προσαρμόζεται στις απαιτήσεις του χρόνου, της απλότητας και της έκτασης της λεπτομέρειας, κατευθύνοντας το επιτελείο του καθ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας της επιχειρησιακής σχεδίασης και τελικά αποφασίζει για τον τρόπο με τον οποίο θα διεξαχθεί η επιχείρηση. β. Η εκπόνηση ενός σχεδίου αποτελεί μια πολυδιάστατη εργασία που απαιτεί στοιχεία, γνώσεις κι εμπειρία από το σύνολο των διευθύνσεων και των ειδικών τμημάτων ενός επιτελείου. 6. Λεπτομέρειες επί της Επιχειρησιακής και Τακτικής Σχεδίασης στα αντίστοιχα ΣΔΗΜ, ΔΚ 2-1 «Επιχειρησιακή Σχεδίαση ΕΔ» και ΣΚ 30-1Α και 1Β «Η Σχεδίαση στον ΣΞ».

- 41 - ΤΜΗΜΑ 30 ΣΧΕΔΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΤΑΓΕΣ 1. Σχέδια α. Γενικά (1) Σχέδιο είναι μια ολοκληρωμένη, συνεκτική και αναλυτική περιγραφή του τρόπου με τον οποίο θα εκτελεστεί μια στρατιωτική επιχείρηση για την αντιμετώπιση μιας ορισμένης κατάστασης, σε καθορισμένη περιοχή και σε μελλοντικό χρόνο. Το σχέδιο μπορεί να είναι γραπτό ή προφορικό. (2) Σκοπός του σχεδίου είναι να παρέξει στο επιτελείο είτε τον λεπτομερή τρόπο με τον οποίο θα διεξάγει μια επιχείρηση, είτε τη βάση επί της οποίας θα αναπτύξει στο μέλλον ένα σχέδιο επιχειρήσεων. Επίσης, να δώσει στους υφισταμένους Διοικητές τα βασικά στοιχεία για τη σχεδίαση και ενδεχομένως τη διεξαγωγή της επιχείρησης στο επίπεδό τους. Τα στοιχεία αυτά είναι η κατάσταση, η αποστολή, η ιδέα ενεργείας, η πρόθεση του Διοικητή, τα έργα των υφισταμένων, η υποστήριξη Μάχης - ΔΜ η οποία θα παρασχεθεί και οι οδηγίες διοίκησης - επικοινωνιών. (3) Το σχέδιο, ως αποτέλεσμα της μεθόδου σχεδίασης, περιλαμβάνει τις προετοιμασίες μιας δύναμης για την αντιμετώπιση ενός ορισμένου επιχειρησιακού προβλήματος σε μια ορισμένη περιοχή, το οποίο πιθανόν να ανακύψει στο μέλλον. Αντιπροσωπεύει, δηλαδή, την προετοιμασία του Διοικητή για μελλοντικές επιχειρήσεις. Τα σχέδια θα πρέπει με συνεχείς εκτιμήσεις, αναλύσεις και μελέτες να επανεξετάζονται (τροποποιούνται - αναθεωρούνται), ώστε να βελτιώνονται και να προσαρμόζονται στις εκάστοτε συνθήκες που επικρατούν, προκειμένου να είναι επίκαιρα και να διατηρούν την καταλληλότητά τους για την εκπλήρωση της αποστολής του Διοικητή. (4) Βασικό χαρακτηριστικό ενός σχεδίου είναι ότι, πρέπει να περιγράφει και να αναπτύσσει ένα συγκεκριμένο τρόπο ενεργείας και παράλληλα να καθορίζει με σαφήνεια και ακρίβεια τις ενέργειες που πρέπει να εκτελέσουν όλοι οι υφιστάμενοι Διοικητές, ώστε να εκπληρωθεί η αποστολή του Διοικητή. (5) Η κυρία διαφορά μεταξύ σχεδίου και διαταγής είναι ότι, το σχέδιο δεν έχει συγκεκριμένο χρόνο εκτέλεσης και η εφαρμογή του βασίζεται σε προϋποθέσεις σχεδίασης. β. Οι εκδότες των σχεδίων, σε όλα τα επίπεδα σχεδίασης, θα πρέπει να αποφεύγουν την επανάληψη των στοιχείων εκείνων, τα οποία δεν ενδιαφέρουν όλους. Τα στοιχεία πρέπει να παρατίθενται με τις απαραίτητες λεπτομέρειες κατά τον πλέον σαφή τρόπο, ώστε να κατανοούνται εύκολα και να μην αφήνουν περιθώρια για αμφιβολίες.

γ. Κατηγορίες Σχεδίων - 42 - Ανάλογα με την κατάσταση που αντιμετωπίζεται, τα σχέδια χαρακτηρίζονται με ανάλογους τίτλους, π.χ Βασικό Σχέδιο Άμυνας, Σχέδιο Επιχειρήσεων κ.λπ. (1) Οι βασικότερες κατηγορίες σχεδίων στο Στρατηγικό και Επιχειρησιακό επίπεδο είναι: 2. Διαταγές (α) (β) (γ) (δ) (ε) (στ) Γενικό Σχέδιο Άμυνας της Χώρας (ΓΕΣΑΧ). Βασικό Σχέδιο Άμυνας (Standing Defence Plan - SDP). Ενδεχόμενο Σχέδιο (Contingency Plan - COΝPLAN). Σχέδιο Επιχειρήσεων (Operational Plan - OPLAN). Σχέδιο Εκστρατείας (Campaign Plan). Σχέδια Υποστήριξης (Supporting Plans - SUPLANs). (2) Αντίστοιχα, οι τύποι των Σχεδίων στο Τακτικό επίπεδο είναι: α. Γενικά (α) (β) (γ) (δ) (ε) Σχέδιο Επιχειρήσεων (ΣΧΕΠ). Ενδεχόμενο Σχέδιο. Εναλλακτικό Σχέδιο. Επακόλουθο Σχέδιο. Σχέδια Υποστηρίξεως. Διαταγή είναι η έγγραφη ή προφορική διατύπωση της απόφασης του Διοικητή, που μεταβιβάζεται με κάθε διαθέσιμο μέσο προς τους υφισταμένους του, για την εκτέλεση κάποιου υπηρεσιακού ζητήματος, τόσο σε περίοδο ειρήνης, όσο και σε περίοδο κρίσης / έντασης - πολέμου. Ανεξάρτητα από τον τρόπο μεταβίβασής τους, οι διαταγές πρέπει να έχουν ως κύρια χαρακτηριστικά τη σαφήνεια, την ακρίβεια, την πληρότητα και τη συντομία. Τα γνωρίσματα αυτά εξασφαλίζουν τις προϋποθέσεις για τη γρήγορη και σωστή κατανόηση της θέλησης του Διοικητή από τους υφισταμένους του. β. Κατηγορίες Διαταγών Οι διαταγές διακρίνονται σε δυο γενικές κατηγορίες, στις διαταγές μάχης και στις διαταγές τρεχούσης φύσεως. (1) Οι διαταγές μάχης αναφέρονται σε επιχειρήσεις όλων των επιπέδων (στρατηγικού, επιχειρησιακού και τακτικού) και στην παρεχομένη σε αυτές υποστήριξη ΔΜ.

- 43 - (2) Οι διαταγές τρεχούσης φύσεως, αναφέρονται σε θέματα διοικητικής φύσεως. ΔΕ Τύπου Διαφανούς ή Σχεδιαγράμματος Επιχειρήσεων (ΔΕΣΕ). γ. Είδη Διαταγών Μάχης (1) Διαταγές Επιχειρήσεων (ΔΕ) (2) Λοιπές Μορφές ΔΕ: (α) (β) (γ) (δ) Επιβεβαιωτικές Σημειώσεις. Τμηματικές Διαταγές (ΤΜΗΔΓΗ). Προειδοποιητικές Διαταγές (ΠΡΟΔΓΗ). (3) Λοιπές Διαταγές Μάχης (α) (β) (γ) Διαταγές ΔΜ (ΔΓΗ ΔΜ). ΟΔ.ΕΠΙΧ. Βασικές Οδηγίες Επιχειρήσεων (ΒΟΕ). δ. Οι διαταγές κινήσεως δεν αποτελούν ξεχωριστό είδος διαταγών μάχης, αλλά περιλαμβάνονται στις ΔΕ. ΤΜΗΜΑ 31 ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ (ΔΕΚ) 1. Η επιχειρησιακή τέχνη επιδιώκει να συνδυάσει αποτελεσματικά τους τρόπους και τα μέσα προκειμένου να επιτευχθούν οι σκοποί, μέσω της αναγνώρισης - εντοπισμού και της αποτελεσματικής διαχείρισης των υφιστάμενων κινδύνων. α. Η ΔΕΚ [Operational Risk Management (ORM)] είναι μία αναλυτική διαδικασία, η οποία έχει σαν σκοπό να βοηθήσει το προσωπικό, σε όλα τα επίπεδα της ιεραρχίας, να διαχειριστεί τον κίνδυνο και την αβεβαιότητα, έννοιες συνυφασμένες τόσο με τις στρατιωτικές επιχειρήσεις και δραστηριότητες στην ειρήνη και στον πόλεμο, όσο και με την ρεαλιστική εκπαίδευση. Η ουσία δε του προβλήματος που προσπαθεί να επιλύσει, είναι η επιλογή του ορθού τρόπου δράσης, πριν από τον αντίπαλο, με τις ενέργειες του χρήστη να υπόκεινται σε οριοθετημένα και αποδεκτά επίπεδα κινδύνου, για οποιαδήποτε επιχείρηση σκοπεύει να εκτελέσει, με τελικό σκοπό τη νίκη. β. Η ΔΕΚ είναι ένα ολοκληρωμένο μοντέλο διαχείρισης κινδύνου εξειδικευμένο στις στρατιωτικές δραστηριότητες με συγκεκριμένη ορολογία, η οποία έχει ως εξής: (1) Επιχειρησιακός Κίνδυνος (Operational Risk), που προσδιορίζεται ως η έκφραση του μέτρου των αναμενόμενων επιχειρησιακών απωλειών,

- 44 - από την άποψη τόσο της πιθανότητάς τους να συμβούν, όσο και της σοβαρότητάς τους εάν συμβούν. (2) Επικίνδυνη Κατάσταση (Hazard), η οποία είναι μια κατάσταση που μπορεί να εξελιχτεί σε αιτία τραυματισμού ή απώλειας προσωπικού, καταστροφής υλικού - εγκαταστάσεων, ή και μερικής - ολικής αποτυχίας οιασδήποτε επιχείρησης. Οι τέσσερις γενικές κατηγορίες επικίνδυνων καταστάσεων αφορούν σε δυνάμεις, προσωπικό, μονάδες, υλικό και μέσα, καθώς και σε σχέδια - ενέργειες. (3) Μηχανισμός Ελέγχου (Control), που είναι η μέθοδος της ελαχιστοποίησης των κινδύνων μίας αναγνωρισμένης επικίνδυνης κατάστασης, είτε με τη μείωση της πιθανότητάς της να συμβεί ή με τη μείωση της σοβαρότητάς της εάν συμβεί. (4) Εκτίμηση Κινδύνου (Risk Assessment), η οποία είναι η διαδικασία εντοπισμού των επικίνδυνων καταστάσεων και των αιτίων τους, καθώς και η συστηματική εκτίμηση των κινδύνων που σχετίζονται με αυτές, με σκοπό την κατάληξη σε εκείνες τις αποφάσεις που θα κάνουν δυνατή τη μείωσή τους σε αποδεκτά επίπεδα σε σχέση με την αποστολή μας. (5) ΔΕΚ, η οποία δεν έχει ως σκοπό να εξαλείψει αλλά να διαχειριστεί τον κίνδυνο και την αβεβαιότητα, έτσι ώστε να είναι δυνατή η εκτέλεση μιας αποστολής με τις ελάχιστες δυνατές απώλειες. 2. Η ΔΕΚ βοηθά τους Διοικητές στην / στον: α. Αποφυγή άσκοπων κινδύνων και στην προστασία προσωπικού μέσων και πόρων. β. Επιλογή του βέλτιστου τρόπου εκπλήρωσης της αποστολής. γ. Ανάπτυξη εναλλακτικών τρόπων για την εκπλήρωση της αποστολής. δ. Εντοπισμό εφικτών και αποτελεσματικών μέτρων ελέγχου, σε καταστάσεις που δεν υφίστανται συγκεκριμένα δεδομένα (πρωτοεμφανιζόμενες καταστάσεις). 3. Η ΔΕΚ δεν: α. Περιορίζει την ευελιξία και την πρωτοβουλία των Διοικητών. β. Απομακρύνει συνολικά τους κινδύνους ή υποστηρίζει τη νοοτροπία εκμηδενισμού των λαθών. Δικαίου. γ. Επιτρέπει ή δικαιολογεί την παραβίαση των νόμων του Διεθνούς

- 45 - δ. Απομακρύνει την ανάγκη για καθιερωμένες ασκήσεις, τακτικές, τεχνικές και διαδικασίες. 4. Η ΔΕΚ, ως διαδικασία, διευκολύνει την αναγνώριση των απειλών που πιθανόν να αντιμετωπίσει μια δύναμη και στη συνέχεια τον μετριασμό των κινδύνων που απορρέουν από αυτές και ως εκ τούτου υποβοηθά στην επιλογή του βέλτιστου τρόπου εκπλήρωσης της αποστολής. Κατά συνέπεια, η ΔΕΚ πρέπει να αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της σχεδίασης, της προπαρασκευής και της εκτέλεσης μιας επιχείρησης, ενώ υπεύθυνος για την εφαρμογή αυτής, ανεξαρτήτως του είδους της επιχείρησης, είναι ο εκάστοτε Διοικητής. 5. Αποτέλεσμα της εφαρμογής της ΔΕΚ στη σχεδίαση και τη διεξαγωγή επιχειρήσεων είναι η επαύξηση των επιχειρησιακών ικανοτήτων και η εκπλήρωση της αποστολής με τις ελάχιστες αποδεκτές απώλειες. ΤΜΗΜΑ 32 ΠΡΟΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΔΥΝΑΜΕΩΝ 1. Προκειμένου να επιτευχθεί η πλήρης εκμετάλλευση και η μέγιστη συνέργεια των εμπλεκομένων δυνάμεων απαιτείται η πλήρης και ορθή προπαρασκευή (προετοιμασία) τους. Δεδομένου ότι, η «πλήρης εκμετάλλευση» και η «μέγιστη συνέργεια» των εμπλεκομένων δυνάμεων είναι βασικοί συντελεστές για την αποτελεσματική και επιτυχή διεξαγωγή των επιχειρήσεων, αντίστοιχα και η «προπαρασκευή των δυνάμεων» αποτελεί καθοριστικό παράγοντα και προϋπόθεση για την επιτυχή διεξαγωγή αυτών των επιχειρήσεων. 2. Η προπαρασκευή αποτελείται από τις δραστηριότητες που εκτελούνται από τα τμήματα με σκοπό τη βελτίωση των ικανοτήτων τους για εκτέλεση της επιχειρήσεως. Οι πρωταρχικές λειτουργίες της προπαρασκευής περιλαμβάνουν: α. Κατανόηση της Κατάστασης. β. Ανάπτυξη Κοινής Κατανόησης του Σχεδίου. γ. Εξάσκηση για την Εμπέδωση των Κρισίμων Έργων. δ. Σύζευξη, Οργάνωση και Συγκρότηση των Φιλίων Δυνάμεων. ε. Ετοιμότητα των Δυνάμεων και των Μέσων για Εκτέλεση της Επιχείρησης. 3. Αναλόγως της επιχείρησης, θα απαιτηθούν ενδεχόμενες διευθετήσεις για τη διάθεση δυνάμεων έτερου Κλάδου. Επισημαίνεται ότι σε εθνικό επίπεδο: α. Δεν εκτελείται συγκρότηση δυνάμεων παρά μόνο στην περίπτωση της γενικευμένης σύρραξης όπου και θα απαιτηθεί επιστράτευση.

- 46 - β. Δεν απαιτείται εκπαίδευση των δυνάμεων, καθόσον αυτή εκτελείται από την περίοδο της ειρήνης, πλην της περίπτωσης επιστράτευσης. γ. Οι δυνάμεις έχουν ήδη κύριες αποστολές, η επίτευξη των οποίων συμβάλλει αναπόφευκτα στην επίτευξη των αποστολών των λοιπών Κλάδων και κατά συνέπεια στην επίτευξη των ΑΝΣΚ. 4. Λαμβάνοντας υπόψη ότι η ειρηνική διάταξη του μεγαλύτερου μέρους των δυνάμεων του ΣΞ είναι παραπλήσια της τελικής διάταξης μάχης, το εν λόγω στάδιο για το ΣΞ επικεντρώνεται αφενός στην ταχεία και απρόσκοπτη υλοποίηση της επιστράτευσης και αφετέρου στην ταχεία μεταφορά επαρκών και ικανών δυνάμεων για την εκτέλεση της αποστολής (προαποστελλόμενες δυνάμεις), δεδομένου ότι ο παράγοντας χρόνος καθίσταται εξαιρετικά σημαντικός. ΤΜΗΜΑ 33 ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΔΜ «Κάλλιον το προλαμβάνειν, ή το θεραπεύειν.» (Καλύτερα να προλαμβάνεις, παρά να θεραπεύεις.) Ιπποκράτης, 460-377 π.χ. Η ΔΜ είναι μια συνεχής διαδικασία, τόσο στην ειρήνη όσο και στον πόλεμο. Απαιτεί συνεχή προσπάθεια και βελτίωση ώστε να μπορεί να ανταποκριθεί στα σημερινά «ευμετάβλητα» πεδία επιχειρήσεων. Η ΔΜ πρέπει να αναπτύσσεται γρήγορα και αποτελεσματικά σε όποιο σημείο χρειαστεί και να προσαρμόζεται στον τύπο των επιχειρήσεων που καλείται να υποστηρίξει με αποτελεσματικότητα. Πρέπει να είναι ρεαλιστική και ευέλικτη, παρέχοντας συνεχή υποστήριξη και υψηλή ποιότητα υπηρεσιών. Πρέπει να εκμεταλλεύεται τους πόρους που της προσφέρονται από την Υπηρεσία, μην λησμονώντας όμως τους επιτόπια προσφερόμενους πόρους που πιθανόν θα την βοηθήσουν τα μέγιστα στην εκπλήρωση της αποστολής της.