Γιατί θεραπευτική άσκηση; Βελτίωση της λειτουργικότητας Βελτίωση της κίνησης Περιορισμό των συμπτωμάτων
Τα είδη άσκησης που πρέπει να περιλαμβάνει ένα θεραπευτικό πρόγραμμα
Τι πρέπει να γίνει; Αξιολόγηση του ασθενούς Καθορισμός στόχων και προσδοκώμενων αποτελεσμάτων Σχεδιασμός προγράμματος ανάλογα τις ανάγκες Υιοθετούνται ασκήσεις και τεχνικές που μειώνουν τους λειτουργικούς περιορισμούς του ασκούμενου.
Αξιολόγηση του ασκούμενου ΠΩΣ; Δέσμες αξιολογήσεων που βοηθούν τον ειδικό να κατανοήσει τη συγκεκριμένη πάθηση του ασθενούς και να σχεδιάσει το ανάλογο εξατομικευμένο πρόγραμμα θεραπευτικής άσκησης
Υποκειμενική & αντικειμενική πληροφόρηση Ερωτήσεις για τα συμπτώματα, συχνότητα κλπ Εξέταση του περιστατικού από ειδικό ιατρό με κλινικά τεστ λειτουργίας του σώματος όπως: Εκτίμηση παθητικού εύρους κίνησης (ε.κ) Εκτίμηση ενεργητικού ε.κ Αίσθηση στο τέλος του ε.κ Ψηλάφηση και άλλα τεστ
Μετά την αξιολόγηση Στόχοι! Με βάση την εκτίμηση των αναγκών του ασθενούς σχεδιάζεται και το ανάλογο θεραπευτικό πρόγραμμα και οι στόχοι του: Βραχυπρόθεσμοι: που επιτυγχάνονται σε άμεσο χρονικό διάστημα και οι οποίοι μπορούν να διαφοροποιηθούν σε περίπτωση που ο ασκούμενος δεν έχει την προσδοκώμενη συμπεριφορά (μικρή βελτίωση ή καθόλου)
Μακροπρόθεσμοι στόχοι: σχετίζονται με το πώς η θεραπεία επηρεάζει τους λειτουργικούς περιορισμούς ή την ίδια την πάθηση του ασκούμενου και οι οποίοι καθορίζουν αν το άτομο είναι ικανό ή όχι να επιστρέψει στην εργασία του άλλη δραστηριότητα (Kisner & Colby, 2003)
Τελική αξιολόγηση Η τελική αξιολόγηση θα δείξει αν το πρόγραμμα πέτυχε τους στόχους του και πως μπορεί να αναπτυχθεί επιπλέον ώστε να βελτιωθεί ακόμη περισσότερο η λειτουργικότητα του ασκούμενου
Παράγοντες που επηρεάζουν την επιλογή των ασκήσεων ενός θεραπευτικού προγράμματος
Πρακτική συμβουλή! Για το σχεδιασμό ενός θεραπευτικού προγράμματος προτείνεται (Kisner & Colby, 2003): καθορισμός των στόχων, καθορισμός των κατάλληλων τεχνικών και ασκήσεων, καθορισμός των τρόπων αξιολόγησης των αποτελεσμάτων, προγραμματισμός σε βάθος χρόνου
Στόχοι της θεραπευτικής άσκησης Βασικός στόχος: Βελτίωση της λειτουργικότητας!!! επιμέρους στόχοι: Εύρος κίνησης: βελτίωση ή διατήρηση του ε.κ Δύναμη και ελαστικότητα των μυών Φυσική κατάσταση Σταθερότητα, ισορροπία και συναρμογή με ειδικές λειτουργικές ασκήσεις
Είδη άσκησης που πρέπει να περιλαμβάνει ένα θεραπευτικό πρόγραμμα
Πρακτική συμβουλή!!! Η αποτελεσματικότητα του θεραπευτικού προγράμματος επηρεάζεται από τη συμμετοχή του ασθενούς και Τη γνώση του γύρω από την εκτέλεση και την αποτελεσματικότητα των ασκήσεων. Ειδικά στα μακροχρόνια ή διά βίου προγράμματα η ενσωμάτωσή τους στην καθημερινότητα είναι «κλειδί» για τη βελτίωση της λειτουργικότητας του ασκούμενου.
Εύρος κίνησης Προϋπόθεση σωστής και καλής λειτουργίας της άρθρωσης να κινείται σε πλήρες εύρος κίνησης Οποιαδήποτε διαταραχή πρέπει να αξιολογηθεί (έλλειμμα ή υπερκινητικότητα) και να εφαρμοστούν κατάλληλες ασκήσεις. Επιλογή κατάλληλων τεστ Εφαρμογή φυσικοθεραπευτικών τεχνικών σε ειδικές περιπτώσεις πχ ρίκνωση του αρθρικού θύλακα
Δύναμη και ελαστικότητα των μυών Δύναμη ή μυϊκή δύναμη είναι η ικανότητα ενός μυός ή μιας ομάδας μυών να παράγουν έργο στη διάρκεια μιας προσπάθειας, είτε στατικά είτε δυναμικά ανάλογα με τις απαιτήσεις που τους τίθενται Φυσιολογική χαρακτηρίζεται η μυϊκή δύναμη που αναφέρεται στο γενικό πληθυσμό και αναπτύσσεται κάτω από παρόμοιες συνθήκες
Φυσική κατάσταση Η αντοχή είναι μια ικανότητα που πρέπει να βελτιωθεί με οποιοδήποτε πρόγραμμα με χρονική διάρκεια. Η επιλογή των ασκήσεων θα πρέπει να είναι προσαρμοσμένη στο επίπεδο του ασκούμενου, π.χ. σε ένα άτομο χωρίς παρελθόν άσκησης, η βάδιση είναι μια κατάλληλη άσκηση βελτίωσης της φυσικής του κατάστασης. (πχ βάδιση σε αρχάριους) Αν δεν υπάρχουν περιορισμοί, το τρέξιμο, η ποδηλασία ή το κολύμπι είναι δραστηριότητες που πρέπει να κάνει ένας αθλητικά δραστήριος ασκούμενος.
Πρακτική συμβουλή!!! Ένα πρόγραμμα θεραπευτικής άσκησης για τη βελτίωση της φυσικής κατάστασης του ασκουμένου πρέπει: να ενεργοποιεί μεγάλες μυϊκές ομάδες (πχ βάδιση, τρέξιμο, κολύμπι, ποδηλασία κα), να έχει διάρκεια μεγαλύτερης των 20 λεπτών, να έχει συχνότητα τουλάχιστον 3-4 φορές την εβδομάδα. (Kisner & Colby, 2003):
Βελτίωση κινητικού ελέγχου Σταθερότητα, Ισορροπία, Συναρμογή και Λειτουργικές δεξιότητες
Σταθερότητα είναι η στατική ισορροπία: διατήρηση μιας θέσης μέσα στον χώρο, Ισορροπία είναι η δυναμική ισορροπία: ελεγχόμενη κίνηση του σώματος.
Συναρμογή είναι η ικανότητα ενεργοποίησης των κατάλληλων μυϊκών ομάδων, ώστε η κίνηση του σώματος να είναι ομαλή και με τον σωστό ρυθμό. Οι λειτουργικές ασκήσεις περιλαμβάνουν διάφορες δεξιότητες που βελτιώνουν την καθημερινή λειτουργία του ασκούμενου.
Μερικά είδη θεραπευτικής άσκησης: Pilates Ελαστικές αντιστάσεις Άσκηση με μπάλες Άσκηση στο νερό
Pilates
Άσκηση με ελαστικές αντιστάσεις
Άσκηση με μπάλες
Βιβλιογραφία Μπενέκα Α., Μάλλιου Π., Πάφης Γ. κ.α. Θεραπευτική Άσκηση (2015). Kisner, C., & Colby, L. (2003). Θεραπευτικές Ασκήσεις- Βασικές Αρχές και Τεχνικές. Θεσσαλονίκη: Σιώκης. Andrews, Harrelson, & Wilk. (2004). Physical Rehabilitation of the Injured Athlete. Philadelphia, PA: Saunders.