Φξεηαδόκαζηε άιινπο παξάγνληεο θαξδηαγγεηαθνύ θηλδύλνπ πέξαλ ησλ θιαζζηθώλ?

Φξεηαδόκαζηε άιινπο παξάγνληεο θαξδηαγγεηαθνύ θηλδύλνπ πέξαλ ησλ θιαζζηθώλ? Κσλζηαληίλνο Τδηόκαινο Επίθνπξνο Καζεγεηήο Παζνινγίαο Τκήκα Ιαηξηθήο, Αξηζηνηέιεην Παλεπηζηήκην Θεζζαινλίθεο Α Πξνπαηδεπηηθή Παζνινγηθή Κιηληθή ΑΠΘ, Ννζνθνκείν ΑΦΕΠΑ

Καξδηαγγεηαθά λνζήκαηα = 1ε αηηία ζαλάηνπ Eur Heart J 2015;36:2696-705

Εξώηεζε 1 Γπλαίθα 60 εηώλ, κε αξηεξηαθή πίεζε 130/80 mmhg ρσξίο αγσγή, κε θαπλίζηξηα, κε LDL ρνιεζηεξόιε 110 mg/dl, HDL ρνιεζηεξόιε 55 mg/dl, ηξηγιπθεξίδηα 110 mg/dl, κε ηζηνξηθό εκθξάγκαηνο ηνπ κπνθαξδίνπ. Θα ρνξεγνύζαηε ππνιηπηδαηκηθή αγσγή? 1. Ναη 2. Όρη 3. Αλάινγα κε ηα επξήκαηα επηπιένλ εμεηάζεσλ

LDL-C : κείδσλ παξάγνληαο θαξδηαγγεηαθνύ θηλδύλνπ Μεηα-αλάιπζε 61 πξννπηηθώλ κειεηώλ παξαηήξεζεο ζε πγηείο ελήιηθεο (n=892.237) Lancet 2007;370:1829-39

Σηόρνη LDL ρνιεζηεξόιεο (Ι) Μεηα-αλάιπζε 26 κειεηώλ κε ρνξήγεζε ζηαηίλεο n = 169.138 Lancet 2010;376:1670-81

J Am Coll Cardiol 2014;64:485-94 Σηόρνη LDL ρνιεζηεξόιεο (ΙΙ) Μεηα-αλάιπζε 8 κειεηώλ κε ρνξήγεζε ζηαηίλεο (n = 64.323)

Σηόρνη LDL ρνιεζηεξόιεο (ΙΙΙ) Σε αζζελείο κε εγθαηεζηεκέλε θαξδηαγγεηαθή λόζν : ζηεθαληαία λόζνο ηζραηκηθό αγγεηαθό εγθεθαιηθό επεηζόδην πεξηθεξηθή αξηεξηαθή λόζνο ν ζηόρνο ηεο LDL-C είλαη < 70 mg/dl Eur Heart J 2011;32:1769-818

Εξώηεζε 2 Γπλαίθα 60 εηώλ, κε ζαθραξώδε δηαβήηε από δηεηίαο ππό κεηθνξκίλε, αξηεξηαθή πίεζε 130/80 mmhg ππό πεξηλδνπξίιε, κε θαπλίζηξηα, κε LDL ρνιεζηεξόιε 110 mg/dl, HDL ρνιεζηεξόιε 55 mg/dl, ηξηγιπθεξίδηα 110 mg/dl, ρσξίο ηζηνξηθό θαξδηαγγεηαθήο λόζνπ. Θα ρνξεγνύζαηε ππνιηπηδαηκηθή αγσγή? 1. Ναη 2. Όρη 3. Αλάινγα κε ηα επξήκαηα επηπιένλ εμεηάζεσλ

Σαθραξώδεο δηαβήηεο θαη θαξδηαγγεηαθόο θίλδπλνο Μεηα-αλάιπζε 91 κειεηώλ παξαηήξεζεο (n = 689.300) Εηήζηα ζλεζηκόηεηα : Άηνκα ρσξίο δηαβήηε, έκθξαγκα ή εγθεθαιηθό : 0,68% Δηαβεηηθνί αζζελείο ρσξίο έκθξαγκα ή εγθεθαιηθό : 1,56% Αζζελείο κε έκθξαγκα, ρσξίο δηαβήηε ή εγθεθαιηθό : 1,68% JAMA 2015;314:52-60 Αζζελείο κε εγθεθαιηθό, ρσξίο δηαβήηε ή έκθξαγκα: 1,61%

Εξώηεζε 3 Γπλαίθα 60 εηώλ, κε αξηεξηαθή πίεζε 130/80 mmhg ππό ινζαξηάλε, κε θαπλίζηξηα, κε LDL ρνιεζηεξόιε 110 mg/dl, HDL ρνιεζηεξόιε 55 mg/dl, ηξηγιπθεξίδηα 110 mg/dl, κε θξεαηηλίλε 1,1 mg/dl (ξπζκόο ζπεηξακαηηθήο δηήζεζεο 54 ml/min/1,73m 2 ). Θα ρνξεγνύζαηε ππνιηπηδαηκηθή αγσγή? 1. Ναη 2. Όρη 3. Αλάινγα κε ηα επξήκαηα επηπιένλ εμεηάζεσλ

Φξόληα λεθξηθή λόζνο θαη θαξδηαγγεηαθόο θίλδπλνο Μειέηε ζην γεληθό πιεζπζκό ζηνλ Καλαδά (n = 1.268.029) 4 έηε παξαθνινύζεζεο Lancet 2012;380:807-14

Σηόρνη LDL ρνιεζηεξόιεο (ΙV) Σε αζζελείο κε ηζνδύλακα ζηεθαληαίαο λόζνπ ζαθραξώδεο δηαβήηεο ηύπνπ 2 ζαθραξώδεο δηαβήηεο ηύπνπ 1 κε βιάβε νξγάλσλ-ζηόρσλ ρξόληα λεθξηθή λόζνο ζηαδίνπ 3-5 (ππνινγηδόκελνο ξπζκόο ζπεηξακαηηθήο δηήζεζεο < 60 ml/min/1,73m 2 ) ν ζηόρνο ηεο LDL-C είλαη < 70 mg/dl Eur Heart J 2011;32:1769-818

Εξώηεζε 4 Άλδξαο 60 εηώλ, κε αξηεξηαθή πίεζε 136/74 mmhg, κε θαπληζηήο, κε LDL ρνιεζηεξόιε 130 mg/dl, HDL ρνιεζηεξόιε 45 mg/dl, ηξηγιπθεξίδηα 120 mg/dl, ρσξίο θαξδηαγγεηαθή ή ρξόληα λεθξηθή λόζν ή ζαθραξώδε δηαβήηε. Θα ρνξεγνύζαηε ππνιηπηδαηκηθή αγσγή? 1. Ναη 2. Όρη 3. Αλάινγα κε ηα επξήκαηα επηπιένλ εμεηάζεσλ

Καζνξηζκόο ζηόρνπ LDL-C Ο ζηόρνο εμαξηάηαη από ηνλ θαξδηαγγεηαθό θίλδπλν ηνπ αζζελνύο Εθηίκεζε θαξδηαγγεηαθνύ θηλδύλνπ Αζζελείο κε εγθαηεζηεκέλε θαξδηαγγεηαθή λόζν, ζαθραξώδε δηαβήηε ή ρξόληα λεθξηθή λόζν ζεσξνύληαη πνιύ πςεινύ θαξδηαγγεηαθνύ θηλδύλνπ Αζζελείο κε πνιύ πςειά επίπεδα κεκνλσκέλνπ παξάγνληα θηλδύλνπ (π.ρ. αξηεξηαθή πίεζε > 180 mmhg, LDL-C > 190 mg/dl) ζεσξνύληαη πςεινύ θηλδύλνπ Σε όια ηα ππόινηπα άηνκα ζπληζηάηαη ν ππνινγηζκόο ηνπ θαξδηαγγεηαθνύ θηλδύλνπ κε ην SCORE Eur Heart J 2011;32:1769-818

SCORE 10εηήο θίλδπλνο ζαλάηνπ από θαξδηαγγεηαθή λόζν Λακβάλεη ππόςε: ειηθία θύιν νιηθή ρνιεζηεξόιε ζπζηνιηθή αξηεξηαθή πίεζε θάπληζκα (λαη/όρη) Ειιεληθή έθδνζε http://www.heartscore.org/greece/pages/welcome.aspx πίλαθαο (Panagiotakos DB et al. Hellenic J Cardiol 2007;48:55-63)

Άλδξαο 60 εηώλ Με θαπληζηήο Αξηεξηαθή πίεζε 136/74 mmhg Οιηθή ρνιεζηεξόιε 199 mg/dl SCORE : 5% Hellenic J Cardiol 2007;48:55-63

Οιηθόο θαξδηαγγεηαθόο θίλδπλνο θαη ζηόρνο LDL Αζζελείο πνιύ πςεινύ θηλδύλνπ Σηεθαληαία λόζνο θαη ηζνδύλακα ή SCORE 10% Σηόρνο LDL < 70 mg/dl Αζζελείο πςεινύ θηλδύλνπ Πνιύ πςειά επίπεδα ελόο παξάγνληα θηλδύλνπ ή SCORE 5-9% Σηόρνο LDL < 100 mg/dl Αζζελείο κέηξηνπ θηλδύλνπ SCORE 1-4% Σηόρνο LDL < 115 mg/dl Eur Heart J 2011;32:1769-818

Η ζεκαζία ησλ θιαζζηθώλ παξαγόλησλ θαξδηαγγεηαθνύ θηλδύλνπ (Ι) Αλάιπζε 3 κειεηώλ παξαηήξεζεο ζην γεληθό πιεζπζκό (n = 386.915) κε δηάξθεηα παξαθνινύζεζεο 21-30 έηε Μεηαμύ ησλ αηόκσλ πνπ απεβίσζαλ ιόγσ ζηεθαληαίαο λόζνπ (n = 20.995), > 87% είραλ ηνπιάρηζηνλ 1 θιαζζηθό παξάγνληα θαξδηαγγεηαθνύ θηλδύλνπ : νιηθή ρνιεζηεξόιε > 240 mg/dl αξηεξηαθή πίεζε > 140/90 mmhg θάπληζκα ζαθραξώδε δηαβήηε JAMA 2003;290:891-7

Η ζεκαζία ησλ θιαζζηθώλ παξαγόλησλ θαξδηαγγεηαθνύ θηλδύλνπ (ΙΙ) Μεηα-αλάιπζε 18 κειεηώλ παξαηήξεζεο ζην γεληθό πιεζπζκό (n = 257.384) κε δηάξθεηα παξαθνινύζεζεο 21-30 έηε Άλδξεο θαη γπλαίθεο ειηθίαο 55 εηώλ ρσξίο θαλέλα θιαζζηθό παξάγνληα θαξδηαγγεηαθνύ θηλδύλνπ (νιηθή ρνιεζηεξόιε < 180 mg/dl, αξηεξηαθή πίεζε < 120/80 mmhg, κε θαπληζηέο, ρσξίο ζαθραξώδε δηαβήηε), είραλ θίλδπλν ζαλάηνπ από θαξδηαγγεηαθή λόζν σο ηελ ειηθία ησλ 80 εηώλ 4,7 θαη 6,4% αληίζηνηρα Άλδξεο θαη γπλαίθεο ειηθίαο 55 εηώλ κε 2 θιαζζηθνύο παξάγνληεο θηλδύλνπ είραλ θίλδπλν ζαλάηνπ από θαξδηαγγεηαθή λόζν σο ηελ ειηθία ησλ 80 εηώλ 29,6 θαη 20,5% αληίζηνηρα N Engl J Med 2012;366:321-9

Φξεηαδόκαζηε άιινπο παξάγνληεο θαξδηαγγεηαθνύ θηλδύλνπ πέξαλ ησλ θιαζζηθώλ? (Ι) Πνιινί βηνδείθηεο ζρεηίδνληαη αλεμάξηεηα κε απμεκέλν θίλδπλν εκθάληζεο θαξδηαγγεηαθώλ ζπκβακάησλ πςειήο επαηζζεζίαο CRP άιινη δείθηεο ππνθιηληθήο θιεγκνλήο (π.ρ. IL-6, TNFα, Lp-PLA2) νκνθπζηεΐλε ηλσδνγόλν δείθηεο ελεξγνπνίεζεο ηνπ κεραληζκνύ πήμεο (d-dimers, vwf θ.ά.) θαη αλαζηνιήο ηεο ηλσδόιπζεο (tpa, PAI-1) δείθηεο θαξδηαθήο βιάβεο (π.ρ. NT-proBNP, ηξνπνλίλε)

Φξεηαδόκαζηε άιινπο παξάγνληεο θαξδηαγγεηαθνύ θηλδύλνπ πέξαλ ησλ θιαζζηθώλ? (IΙ) Ωζηόζν, όηαλ ιεθζνύλ ππόςε νη θιαζζηθνί παξάγνληεο θαξδηαγγεηαθνύ θηλδύλνπ, νη λεόηεξνη παξάγνληεο θηλδύλνπ αιιάδνπλ ηελ θαηεγνξία θηλδύλνπ (π.ρ. από ρακεινύ θηλδύλνπ ζε ελδηάκεζνπ θηλδύλνπ ή από ελδηάκεζνπ θηλδύλνπ ζε πςεινύ) ζε πνιύ κηθξό πνζνζηό αζζελώλ

Υςειήο επαηζζεζίαο CRP θαη θαξδηαγγεηαθόο θίλδπλνο Σε κηα κεηα-αλάιπζε 54 κειεηώλ παξαηήξεζεο (n = 160.309 άηνκα ρσξίο θαξδηαγγεηαθή λόζν), γηα θάζε αύμεζε ησλ επηπέδσλ ηεο CRP θαηά 3 θνξέο, απμαλόηαλ ν θίλδπλνο εκθάληζεο ζηεθαληαίαο λόζνπ θαηά 37% θαη ζαλάηνπ από θαξδηαγγεηαθή λόζν θαηά 55% Lancet 2010;375:132-40 Ωζηόζν, ζε πην πξόζθαηε κεηα-αλάιπζε 52 κειεηώλ παξαηήξεζεο (n = 246.669 άηνκα ρσξίο θαξδηαγγεηαθή λόζν), ε κέηξεζε ηεο CRP άιιαμε ηελ θαηεγνξία θηλδύλνπ κόλν ζην 1,5% ησλ αζζελώλ Θα έπξεπε λα κεηξεζεί ε CRP ζε 440 αζζελείο ελδηάκεζνπ θηλδύλνπ γηα λα πξνιεθζεί 1 θαξδηαγγεηαθό επεηζόδην ηελ επόκελε δεθαεηία N Engl J Med 2012;366:321-9

Μέηξεζε πνιιαπιώλ βηνδεηθηώλ γηα ηελ εθηίκεζε ηνπ θαξδηαγγεηαθνύ θηλδύλνπ Σηελ κειέηε Framingham (n = 3.209 άηνκα ρσξίο θαξδηαγγεηαθή λόζν), ν πξνζδηνξηζκόο 10 βηνδεηθηώλ (ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ CRP, NT-proBNP, ηλσδνγόλνπ, νκνθπζηεΐλεο, απέθθξηζεο ιεπθσκαηίλεο ζηα νύξα) δε βειηίσζε ηελ εθηίκεζε ηνπ θαξδηαγγεηαθνύ θηλδύλνπ ζε ζύγθξηζε κε ηελ εθηίκεζε κόλν ησλ θιαζζηθώλ παξαγόλησλ N Engl J Med 2006;355:2631-9 Σηελ Cardiovascular Health Study (n = 5.808 άηνκα ρσξίο θαξδηαγγεηαθή λόζν), ν πξνζδηνξηζκόο 6 βηνδεηθηώλ [ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ CRP, ηληεξιεπθίλεο 6, ιηπνπξσηεΐλεο (α)] επίζεο δε βειηίσζε ηελ εθηίκεζε ηνπ θαξδηαγγεηαθνύ θηλδύλνπ ζε ζύγθξηζε κε ηελ εθηίκεζε κόλν ησλ θιαζζηθώλ παξαγόλησλ JAMA 2005;293:1737-45

Δείθηεο ππνθιηληθήο αζεξνζθιήξσζεο θαη θαξδηαγγεηαθόο θίλδπλνο (Ι) Σε κηα κεηα-αλάιπζε 8 κειεηώλ παξαηήξεζεο (n = 37.197 άηνκα ρσξίο θαξδηαγγεηαθή λόζν), γηα θάζε αύμεζε ηνπ πάρνπο ηνπ έζσ-κέζνπ ρηηώλα ησλ θαξσηίδσλ θαηά 0,1 mm, απμαλόηαλ ν θίλδπλνο εκθάληζεο ζηεθαληαίαο λόζνπ θαηά 15% θαη αγγεηαθνύ εγθεθαιηθνύ επεηζνδίνπ θαηά 18% Circulation 2007;115:459-67 Ωζηόζν, ζε πην πξόζθαηε κεηα-αλάιπζε 14 κειεηώλ παξαηήξεζεο (n = 45.828 άηνκα ρσξίο θαξδηαγγεηαθή λόζν), ε κέηξεζε ηνπ πάρνπο ηνπ έζσ-κέζνπ ρηηώλα ησλ θαξσηίδσλ άιιαμε ηελ θαηεγνξία θηλδύλνπ κόλν ζην 3,6% ησλ αζζελώλ ελδηάκεζνπ θηλδύλνπ JAMA 2012;308:796-803

Δείθηεο ππνθιηληθήο αζεξνζθιήξσζεο θαη θαξδηαγγεηαθόο θίλδπλνο (ΙΙ) Σηελ Multi-Ethnic Study of Atherosclerosis (n = 6.814 άηνκα ρσξίο θαξδηαγγεηαθή λόζν), γηα θάζε αύμεζε ηνπ αζβεζηίνπ ζηηο ζηεθαληαίεο αξηεξίεο (coronary artery calcium score) θαηά 1 ζηαζεξή απόθιηζε, απμαλόηαλ ν θίλδπλνο εκθάληζεο ζηεθαληαίαο λόζνπ θαηά 260% JAMA 2012;308:788-95 Σε κηα ζπζηεκαηηθή αλαζθόπεζε 4 κειεηώλ παξαηήξεζεο (n = 13,969 άηνκα ρσξίο θαξδηαγγεηαθή λόζν), ε κέηξεζε ηνπ αζβεζηίνπ ζηηο ζηεθαληαίεο αξηεξίεο άιιαμε ηελ θαηεγνξία θηλδύλνπ ζην 14-24% ησλ αζζελώλ ελδηάκεζνπ θηλδύλνπ Heart 2012;98:177-84 Μεηνλεθηήκαηα : θόζηνο, αθηηλνβνιία, δηαζεζηκόηεηα, Circulation 2014;129(25 Suppl 2):S49-73

Καηεπζπληήξηεο νδεγίεο Σύκθσλα κε ηηο πην πξόζθαηεο θαηεπζπληήξηεο νδεγίεο ησλ American College of Cardiology /American Heart Association, αλ κεηά ηελ εθηίκεζε ηνπ θαξδηαγγεηαθνύ θηλδύλνπ κε ηηο Pooled Cohort Risk Assessment Equations ε απόθαζε γηα ηε ρνξήγεζε αγσγήο είλαη αβέβαηε, ζα κπνξνύζε λα κεηξεζεί ε πςειήο επαηζζεζίαο CRP ή ην αζβέζηην ζηηο ζηεθαληαίεο αξηεξίεο (may be considered, Grade E (γλώκε εηδηθώλ), ζύζηαζε IIb (κε θαιά ηεθκεξησκέλε ρξεζηκόηεηα), επίπεδν απόδεημεο B (πεξηνξηζκέλα ζηνηρεία) Αληίζεηα, δελ ζπληζηάηαη ε κέηξεζε ηνπ πάρνπο ηνπ έζσκέζνπ ρηηώλα ησλ θαξσηίδσλ Circulation 2014;129(25 Suppl 2):S49-73

Εξώηεζε 5 Άλδξαο 60 εηώλ, κε αξηεξηαθή πίεζε 130/80 mmhg ρσξίο αγσγή, θαπληζηήο, κε νιηθή ρνιεζηεξόιε 230 mg/dl, HDL ρνιεζηεξόιε 35 mg/dl, ρσξίο θαξδηαγγεηαθή ή ρξόληα λεθξηθή λόζν ή ζαθραξώδε δηαβήηε. Θα ρνξεγνύζαηε αληηππεξηαζηθή αγσγή? 1. Ναη 2. Όρη 3. Αλάινγα κε ηα επξήκαηα επηπιένλ εμεηάζεσλ

J Hypertens 2013;31:1281-357

J Hypertens 2009;27:2121-58 Σηόρνο αξηεξηαθήο πίεζεο Ο ζηόρνο είλαη αξηεξηαθή πίεζε < 140/90 mmhg ζε όινπο ηνπο αζζελείο εθηόο από ηνπο αζζελείο κε ζαθραξώδε δηαβήηε, όπνπ ν ζηόρνο είλαη < 140/85 mmhg J Hypertens 2013;31:1281-357

Μειέηε ACCORD (I) 4.733 δηαβεηηθνί αζζελείο κε θαξδηαγγεηαθή λόζν, βιάβε νξγάλσλ-ζηόρσλ ή 2 παξάγνληεο θηλδύλνπ Σηόρνο ζπζηνιηθήο αξηεξηαθήο πίεζεο < 140 mmhg ή < 120 mmhg Μέζε δηάξθεηα παξαθνινύζεζεο 4,7 έηε N Engl J Med 2010;362:1575-85

Μειέηε ACCORD (II) N Engl J Med 2010;362:1575-85

Μειέηε SPRINT (I) 9.361 αζζελείο ρσξίο ζαθραξώδε δηαβήηε αιιά κε : θαξδηαγγεηαθή λόζν (εθηόο εγθεθαιηθνύ επεηζνδίνπ) ρξόληα λεθξηθή λόζν (GFR 20-60 ml/min/1,73m 2 ) ειηθία 75 έηε ή 10εηή θίλδπλν κε βάζε ην Framingham risk score 15% Σηόρνο ζπζηνιηθήο αξηεξηαθήο πίεζεο <140 mmhg ή <120 mmhg Η κειέηε δηαθόπεθε πξώηκα κεηά από κέζε δηάξθεηα παξαθνινύζεζεο 3,26 έηε N Engl J Med 2015;373:2103-16

Μειέηε SPRINT (II) N Engl J Med 2015;373:2103-16

Framingham risk score 10εηήο θίλδπλνο εκθάληζεο ζαλαηεθόξνπ ή κε εκθξάγκαηνο ηνπ κπνθαξδίνπ Λακβάλεη ππόςε: ειηθία θύιν νιηθή ρνιεζηεξόιε HDL ρνιεζηεξόιε ζπζηνιηθή αξηεξηαθή πίεζε ιήςε αληηππεξηαζηθήο αγσγήο θάπληζκα (λαη/όρη) Φαίλεηαη λα ππεξηηκά ηνλ θίλδπλν ζε ζύγθξηζε κε ην SCORE JAMA 2014;311:1416-23

Framingham risk score SCORE 1 ζαλαηεθόξν θαξδηαγγεηαθό επεηζόδην ζεσξείηαη όηη αληηζηνηρεί ζε 3 ζαλαηεθόξα ή κε ζαλαηεθόξα θαξδηαγγεηαθά επεηζόδηα ζηνπο άλδξεο θαη ζε 4 ζαλαηεθόξα ή κε ζαλαηεθόξα θαξδηαγγεηαθά επεηζόδηα ζηηο γπλαίθεο Eur Heart J 2011;32:1769-818 Σπλεπώο, Framingham risk score 15% αληηζηνηρεί θαηά πξνζέγγηζε ζε SCORE 5 ζηνπο άλδξεο θαη 4 ζηηο γπλαίθεο Σπλεπώο, ζε άλδξεο κε SCORE 5 θαη ζε γπλαίθεο κε SCORE 4, ν ζηόρνο ηεο ζπζηνιηθήο αξηεξηαθήο πίεζεο ζα πξέπεη λα είλαη < 120 mmhg

Εξώηεζε 6 Άλδξαο 55 εηώλ, κε αξηεξηαθή πίεζε 136/74 mmhg, θαπληζηήο, κε νιηθή ρνιεζηεξόιε 200 mg/dl, HDL ρνιεζηεξόιε 35 mg/dl, ρσξίο θαξδηαγγεηαθή ή ρξόληα λεθξηθή λόζν ή ζαθραξώδε δηαβήηε. Θα ρνξεγνύζαηε αληηαηκνπεηαιηαθή αγσγή? 1. Ναη 2. Όρη 3. Αλάινγα κε ηα επξήκαηα επηπιένλ εμεηάζεσλ

Αληηαηκνπεηαιηαθή αγσγή ζηελ πξσηνγελή πξόιεςε (Ι) Μεηα-αλάιπζε 6 κειεηώλ ζε άηνκα ρσξίο εγθαηεζηεκέλε θαξδηαγγεηαθή λόζν (n = 95.000) Η ρνξήγεζε αζπηξίλεο ειάηησζε ηελ εηήζηα ζπρλόηεηα ησλ κεηδόλσλ θαξδηαγγεηαθώλ ζπκβακάησλ θαηά 0,06% (0,51% έλαληη 0,57% ζηα άηνκα πνπ δελ έιαβαλ αζπηξίλε) Ωζηόζν, ε ρνξήγεζε αζπηξίλεο αύμεζε ηελ εηήζηα ζπρλόηεηα ησλ κεηδόλσλ εμσθξαληαθώλ αηκνξξαγηθώλ επεηζνδίσλ θαηά 0,03% (0,10% έλαληη 0,07% ζηα άηνκα πνπ δελ έιαβαλ αζπηξίλε) θαη ησλ αηκνξξαγηθώλ εγθεθαιηθώλ επεηζνδίσλ θαηά 0,01% (0,04% έλαληη 0,03% ζηα άηνκα πνπ δελ έιαβαλ αζπηξίλε) Lancet 2009;373:1849-60

Αληηαηκνπεηαιηαθή αγσγή ζηελ πξσηνγελή πξόιεςε (ΙΙ) Η ρνξήγεζε αζπηξίλεο δελ ειάηησζε ηνπο ζαλάηνπο από θαξδηαγγεηαθά ζπκβάκαηα Η απόιπηε ειάηησζε ησλ θαξδηαγγεηαθώλ ζπκβακάησλ κε ηε ρνξήγεζε αζπηξίλεο ήηαλ παξόκνηα ζε άηνκα ρακεινύ, κέηξηνπ θαη πςεινύ θαξδηαγγεηαθνύ θηλδύλνπ Οη πεξηζζόηεξεο κειέηεο είραλ δηεμαρζεί πξηλ ηελ επξεία ρξήζε ησλ ζηαηηλώλ θαη ηα νθέιε ηεο αζπηξίλεο ίζσο ζα ήηαλ κηθξόηεξα ζήκεξα, αιιά νη θίλδπλνη αηκνξξαγίαο παξόκνηνη Lancet 2009;373:1849-60

Καηεπζπληήξηεο νδεγίεο γηα ηελ αληηαηκνπεηαιηαθή αγσγή ζε άηνκα ρσξίο θαξδηαγγεηαθή λόζν Η European Society of Cardiology δεν ζςνιζηά σοπήγηζη αζπιπίνηρ ζε άηομα σωπίρ εγκαηεζηημένη καπδιαγγειακή νόζο Eur Heart J 2012;33:1635-701 Ανηίθεηα, η U.S. Preventive Services Task Force ζςνιζηά σοπήγηζη αζπιπίνηρ ζε άηομα ηλικίαρ 50-59 εηών με 10εηή καπδιαγγειακό κίνδςνο με βάζη ηιρ Pooled Cohort Risk Assessment Equations 10%, σωπίρ κίνδςνο για αιμοππαγία και με πποζδόκιμο επιβίωζηρ 10 έηη Σε άηομα ηλικίαρ 60-69 εηών με 10εηή καπδιαγγειακό κίνδςνο 10%, η απόθαζη για σοπήγηζη αζπιπίνηρ εξαηομικεύεηαι Circulation 2010;121:2694-701 Δεν ςπάπσοςν επαπκή ζηοισεία για να γίνει ζύζηαζη ζε άηομα < 50 εηών ή > 70 εηών Ann Intern Med 2016;164:836-45

Pooled Cohort Risk Assessment Equations Εθηηκνύλ ην 10εηή θίλδπλν εκθάληζεο ζαλαηεθόξνπ ή κε εκθξάγκαηνο ηνπ κπνθαξδίνπ θαη ζαλαηεθόξνπ ή κε ζαλαηεθόξνπ αγγεηαθνύ εγθεθαιηθνύ επεηζνδίνπ Λακβάλεη ππόςε: ειηθία θύιν νιηθή ρνιεζηεξόιε HDL ρνιεζηεξόιε ζπζηνιηθή αξηεξηαθή πίεζε ιήςε αληηππεξηαζηθήο αγσγήο θάπληζκα (λαη/όρη) Φαίλεηαη λα ππεξηηκνύλ ηνλ θίλδπλν ζε ζύγθξηζε κε ην SCORE JAMA 2014;311:1416-23

Pooled Cohort Risk Assessment Equations SCORE 1 ζαλαηεθόξν θαξδηαγγεηαθό επεηζόδην ζεσξείηαη όηη αληηζηνηρεί ζε 3 ζαλαηεθόξα ή κε ζαλαηεθόξα θαξδηαγγεηαθά επεηζόδηα ζηνπο άλδξεο θαη ζε 4 ζαλαηεθόξα ή κε ζαλαηεθόξα θαξδηαγγεηαθά επεηζόδηα ζηηο γπλαίθεο Eur Heart J 2011;32:1769-818 Σπλεπώο, 10 εηήο θίλδπλνο κε βάζε ηηο Pooled Cohort Risk Assessment Equations 10% αληηζηνηρεί θαηά πξνζέγγηζε ζε SCORE 3 ζηνπο άλδξεο θαη ζηηο γπλαίθεο Σπλεπώο, ζε άλδξεο ή γπλαίθεο ειηθίαο 50-59 εηώλ κε SCORE 3, ρακειό θίλδπλν αηκνξξαγίαο θαη πξνζδόθηκν επηβίσζεο 10 έηε, ζα κπνξνύζε λα ρνξεγεζεί αζπηξίλε

Καηεπζπληήξηεο νδεγίεο γηα ηελ αληηαηκνπεηαιηαθή αγσγή ζε άηνκα κε ζαθραξώδε δηαβήηε αιιά ρσξίο θαξδηαγγεηαθή λόζν ΗAmerican Diabetes Association ζπληζηά ρνξήγεζε αζπηξίλεο ζε αζζελείο κε ζαθραξώδε δηαβήηε ηύπνπ 2 ή ηύπνπ 1 ειηθίαο 50 εηώλ κε 1 επηπιένλ παξάγνληα θαξδηαγγεηαθνύ θηλδύλνπ (θάπληζκα, ππέξηαζε, δπζιηπηδαηκία, νηθνγελεηαθό ηζηνξηθό θαξδηαγγεηαθήο λόζνπ, ιεπθσκαηνπξία) θαη ρσξίο απμεκέλν θίλδπλν αηκνξξαγίαο Σε λεόηεξα άηνκα κε πνιιαπινύο παξάγνληεο θαξδηαγγεηαθνύ θηλδύλνπ, ε απόθαζε γηα ρνξήγεζε αζπηξίλεο πξέπεη λα εμαηνκηθεύεηαη Diabetes Care 2016;39(Suppl. 1):S1-112

Σπκπεξάζκαηα Σε αζζελείο ρσξίο θαξδηαγγεηαθή λόζν, ζαθραξώδε δηαβήηε ή ρξόληα λεθξηθή λόζν, ν ππνινγηζκόο ηνπ ζπλνιηθνύ θαξδηαγγεηαθνύ θηλδύλνπ είλαη απαξαίηεηνο γηα λα ιεθζεί ε απόθαζε ρνξήγεζε ππνιηπηδαηκηθήο αγσγήο αιιά ελδερνκέλσο θαη αληηππεξηαζηθήο θαη αληηαηκνπεηαιηαθήο αγσγήο Η εθηίκεζε άιισλ παξαγόλησλ θηλδύλνπ πέξαλ ησλ θιαζζηθώλ θαη ε αλαδήηεζε ππνθιηληθήο αζεξνζθιήξσζεο δε θαίλεηαη λα πξνζθέξεη θιηληθά ρξήζηκεο πιεξνθνξίεο ζηελ απόθαζε ρνξήγεζεο ππνιηπηδαηκηθήο, αληηππεξηαζηθήο ή αληηαηκνπεηαιηαθήο αγσγήο

Εξώηεζε 7 Άλδξαο 60 εηώλ, κε αξηεξηαθή πίεζε 130/80 mmhg ρσξίο αγσγή, θαπληζηήο, κε νιηθή ρνιεζηεξόιε 230 mg/dl, HDL ρνιεζηεξόιε 35 mg/dl, ρσξίο θαξδηαγγεηαθή ή ρξόληα λεθξηθή λόζν ή ζαθραξώδε δηαβήηε. Θα ρνξεγνύζαηε αληηππεξηαζηθή αγσγή? 1. Ναη 2. Όρη 3. Ναη, αλ έρεη απμεκέλν πάρνο ηνπ έζσ-κέζσ ρηηώλα ησλ θαξσηίδσλ

Εξώηεζε 8 Άλδξαο 60 εηώλ, κε αξηεξηαθή πίεζε 136/74 mmhg, κε θαπληζηήο, κε LDL ρνιεζηεξόιε 130 mg/dl, HDL ρνιεζηεξόιε 45 mg/dl, ηξηγιπθεξίδηα 120 mg/dl, ρσξίο θαξδηαγγεηαθή ή ρξόληα λεθξηθή λόζν ή ζαθραξώδε δηαβήηε. Θα ρνξεγνύζαηε ππνιηπηδαηκηθή αγσγή? 1. Ναη 2. Όρη 3. Ναη, αλ έρεη απμεκέλε ηηκή πςειήο επαηζζεζίαο CRP

Εξώηεζε 9 Άλδξαο 55 εηώλ, κε αξηεξηαθή πίεζε 136/74 mmhg, θαπληζηήο, κε νιηθή ρνιεζηεξόιε 200 mg/dl, HDL ρνιεζηεξόιε 35 mg/dl, ρσξίο θαξδηαγγεηαθή ή ρξόληα λεθξηθή λόζν ή ζαθραξώδε δηαβήηε. Θα ρνξεγνύζαηε αληηαηκνπεηαιηαθή αγσγή? 1. Ναη 2. Όρη 3. Ναη, αλ έρεη απμεκέλε επαζβέζησζε ζηηο ζηεθαληαίεο αξηεξίεο