Η ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΕΥΡΩ

Η ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΕΥΡΩ ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΥΔΑΚΗ ΜΑΡΙΑ Δασκάλα ΠΕ 70 ΠΟΠΗ ΚΑΣΣΩΤΑΚΗ-ΨΑΡΟΥΔΑΚΗ PhD Msc στη Συνεχιζόμενη Εκπαίδευση ambassador T4E 12Θ/ΣΙΟ Δ.ΣΧ. ΒΑΜΒΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΧΑΝΙΑ, ΚΡΗΤΗΣ 2013-2014 1

Περίληψη εργασίας-abstract «Η Ευρωπαϊκή Ένωση και το ευρώ» Μετά την επιμόρφωσή μου συνεργάστηκα με τους μαθητές μου-δ τάξη- στα πλαίσια του μαθήματος της Ευέλικτης Ζώνης, για την εκπόνηση της παρακάτω εργασίας. Καταρχήν έκρινα σκόπιμο να τους φέρω σε επαφή και γνωριμία με τις χώρες της Ευρώπης. Μιλήσαμε για τις γνωστές μας χώρες, τις δείξαμε στο χάρτη, ζωγραφίσαμε τις σημαίες τους. Έπειτα αναζητήσαμε σε έγκυρες πηγές του διαδικτύου περισσότερες πληροφορίες, συλλέξαμε φωτογραφίες και εμπλουτίσαμε τις γνώσεις μας. Αργότερα, περιηγηθήκαμε στην πλατφόρμα της Ε.Ε. και αντλήσαμε στοιχεία για το τι είναι ΕΈ., πότε, από ποιους και γιατί δημιουργήθηκε. Τέλος, παρατηρήσαμε τις δύο όψεις των νομισμάτων του ευρώ και εντοπίσαμε στα κέρματα του ευρώ διαφορετικών χωρών, κοινά ενωτικά αλλά και διαφορετικά πολιτισμικά και ιστορικά στοιχεία. Χωριστήκαμε σε ομάδες, επέλεξε μία χώρα η κάθε ομάδα και διερευνήσαμε τον τρόπο που απεικονίζεται ο πολιτισμός των χωρών αυτών στο νόμισμά τους. Στην εργασία αυτή οι στόχοι επιτεύχθηκαν μέσα από βιωματικές μεθόδους διδασκαλίας αλλά και με τη βοήθεια της τεχνολογίας. Οι μαθητές λειτούργησαν μέσα σ ένα διαθεματικό πλαίσιο ενεργοποιώντας την ολιστική προσέγγιση απέναντι στη γνώση. Μέσα από δημιουργικές δραστηριότητες, προσέγγισαν γνωστικά και εμπειρικά το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, νιώθοντας ενεργά μέλη της πολύμορφης ευρωπαϊκής οικογένειας. Υπήρξε αναμφισβήτητα μια πρωτόγνωρη εμπειρία. 2

Περιεχόμενα 1.Προφίλ εργασίας 2.Εισαγωγή 3.Σκοποί/στόχοι 4.Μεθοδολογία 5.Αποτελέσματα 6.Επίλογος 7.Βιβλιογραφία 8.Παράρτημα σελ 4-5 σελ 6 σελ 7-8 σελ 8-12 σελ 13-14 σελ 14 σελ 14-15 σελ 16-21 3

ΠΡΟΦΙΛ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 12θ/σιο Δ. ΣΧ. Βαμβακόπουλου Εθνικής Αντιστάσεως 17,Βαμβακόπουλο,Χανιά Κρήτης Η τάξη εργασίας είναι η Τετάρτη και πιο συγκεκριμένα το Δ1.Ο αριθμός των μαθητών είναι 20 και τα ονοματεπώνυμα τους παρατίθενται παρακάτω: 1.Αποστολάκης Ανδρέας 2.Δαράκη Γεωργία 3.Κίντριλη Γεωργία 4.Λουβιτάκης Νικόλαος 5.Λουπάση Ελένη 6.Μανιουδάκη Ευτυχία 7.Μαρκουλάκη Ελένη 8.ΜαρτζοκαΪ Μέρι 9.Μπουζάκη Αργυρή 10.Μπουλταδάκης Ευάγγελος 11.Παπαντωνάκη Γεωργία 12.Πετράκη Δέσποινα 13.Πετράκης Χρήστος 14.Πολυχρονάκης Σπυρίδων 4

15.Πρωιμάκης Γεώργιος 16. Σαρρή Κωνσταντίνα 17.Τζατζιμάκη Σοφία 18.Τσαπάκου Αμαλία 19.Τσιβουράκη Όλγα 20.Φραγκιαδάκης Αλέξανδρος Εκπαιδευτικοί που συνεργάστηκαν: Γομπάκη Ελένη, Δασκάλα (ΠΕ4) Παλαιογιάννη Αλεξάνδρα καθ. Αγγλικών(ΠΕ ) Αϊβάζογλου Ιωάννης, Μουσικός(ΠΕ16) Αναστασία Βλαζάκη, καθ. Πληροφορικής(ΠΕ19) Ακριώτη Παρασκευή,Εικαστικός(ΠΕ8) Συρμεκέζης Χρήστος, θεατρολόγος (ΠΕ32) Θα ήθελα ιδιαίτερα να ευχαριστήσω το διευθυντή του σχολείου μας, Αναστάσιο Τριγκάκη, για την αμέριστη συμπαράσταση του σε υλικοτεχνικό, εκπαιδευτικό αλλά και ψυχολογικό επίπεδο κατά την διάρκεια εκπόνησης αυτής της εργασίας. Τέλος, ιδιαίτερα ευχαριστώ την κ. Πόπη Κασσωτάκη-Ψαρουδάκη, ambassador T4E, για τις χρήσιμες παρατηρήσεις της, την πολύτιμη βοήθεια της καθ όλη τη διάρκεια της εργασίας και κυρίως για την ηθική της συμπαράσταση. 5

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η διαμόρφωση ενεργών ευρωπαίων πολιτών καθιστά απαραίτητη την εξοικείωση των μαθητών με το ευρωπαϊκό περιβάλλον μέσα από πρακτικές γνώσεις(γεωγραφία, σκοπός Ε.Ε., λειτουργία Ε.Ε., όργανα Ε.Ε., ύμνος, σημαία, νόμισμα)καθώς και την εμφύσηση των ευρωπαϊκών αξιών, με στόχο τη διαμόρφωση των Ευρωπαίων πολιτών του μέλλοντος. Η υιοθέτηση διαθεματικής προσέγγισης για τη διερεύνηση των παραπάνω θεμάτων κρίθηκε αναγκαία. Διαβήκαμε τις διαχωριστικές γραμμές των διαφόρων μαθημάτων,εμπλέξαμε τη γλώσσα, τα μαθηματικά, τη γεωγραφία,τη μελέτη περιβάλλοντος την αισθητική αγωγή, τη μουσική,τα αγγλικά και βέβαια την πληροφορική. Για να γνωρίσουμε καλύτερα ένα θέμα κάναμε πολύπλευρη διερεύνηση, διασυνδέσεις, συσχετισμούς, συνεργαστήκαμε, συζητήσαμε και ανακαλύψαμε τις βασικές πτυχές του. Με τη διαθεματική προσέγγιση βοηθήθηκε η ανάπτυξη της αναλυτικής και συνθετικής ικανότητας των μαθητών και η ενιαία συγκρότησή τους, αφού τα επιμέρους γνωστικά αντικείμενα σταματούν να λειτουργούν απομονωμένα και αποσπασματικά στη συνείδησή τους(παιδαγωγικό Ινστιτούτο,2003). Μέσα από το ταξίδι μας αυτό,διευρύνθηκε η εθνική οπτική μας γωνία και αποκαλύφθηκε ο πολιτιστικός πλούτος διαφορετικών λαών αλλά και η ανάγκη της συνεργασίας και της ενότητας.συνειδητοποιήσαμε ότι μέσα στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής ένωσης κάθε κράτος μέλος, διατηρώντας τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του, μπορεί να συνεισφέρει πολιτισμικά έχοντας ως απώτερο σκοπό την ενίσχυση της ιδέας της Ενωμένης Ευρώπης. Παράλληλα αντιληφθήκαμε ότι στη διαμόρφωση μιας ενιαίας ευρωπαϊκής πορείας καθοριστικό ρόλο παίζει ο σεβασμός στη διαφορετική και ξεχωριστή πολιτισμική ταυτότητα κάθε χώρας. Μέσα σ ένα θετικό συγκινησιακό κλίμα,βιώσαμε μια ενθουσιώδη γνωριμία με την Ευρώπη! 6

Σκοπός Σκοπός της εργασίας είναι να καλλιεργήσουν οι μαθητές την ευρωπαϊκή τους ταυτότητα, ώστε να συμμετέχουν μελλοντικά ως ενεργοί πολίτες της χώρας τους στην ευρωπαϊκή κοινωνία. Γνωστικοί στόχοι Α. Να γνωρίσουν τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επιμέρους στόχοι 1.Να γνωρίσουν οι μαθητές από ποιες χώρες αποτελείται η Ευρωπαϊκή Ένωση(ονόματα κρατών, πρωτεύουσες, σημαίες). 2.Να γνωρίσουν οι μαθητές τι είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση, πότε από ποιους και γιατί δημιουργήθηκε. 3.Να επιλέξουν οι μαθητές κάποιες από τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που τους ενδιαφέρουν και να τις παρουσιάσουν στην τάξη. Β. Να παρατηρήσουν οι μαθητές τις δύο όψεις των νομισμάτων του ευρώ, να εντοπίσουν στα κέρματα του ευρώ διαφορετικών χωρών, κοινά -ενωτικά αλλά και διαφορετικά- πολιτισμικά στοιχεία, να διερευνήσουν τον τρόπο που απεικονίζεται ο πολιτισμός των διαφόρων χωρών στο ευρώ ώστε να γνωρίσουν πολιτιστικά και ιστορικά στοιχεία των διαφόρων κρατών. Επιμέρους στόχοι 1.Να διακρίνουν την κοινή- ευρωπαϊκή από τη διαφορετική- εθνική όψη του ευρώ από κέρματα διαφόρων χωρών. 2.Να επιλέξουν τα κέρματα του ευρώ μιας χώρας που τους ενδιαφέρει και να διερευνήσουν τον τρόπο που η χώρα αυτή προβάλλει πολιτιστικά και ιστορικά στοιχεία της,στην εθνική όψη των κερμάτων του ευρώ. 3.Να παρουσιάσουν τα αποτελέσματα της διερεύνησής τους ανά ομάδες, στην ολομέλεια της τάξης. 7

Στόχοι ως προς τις Τ.Π.Ε. o Να αναπτύξουν θετική διάθεση απέναντι στον Η/Υ ως περιβάλλον εργασίας. o Να χρησιμοποιούν τον Η/Υ ως εργαλείο αναζήτησης και παρουσίασης πληροφοριών. o Να δημιουργήσουν σύννεφα λέξεων με το tagxedo. o Να συμπληρώνουν ασκήσεις συμπλήρωσης κενών στο hot potatoes. o Να αναπτύξουν δεξιότητες συλλογισμού, παρακολουθώντας παρουσίαση σε movie maker. Στόχοι ως προς τη διαδικασία της μάθησης. o Να αναπτύξουν συνεργατικότητα και ομαδικότητα μέσα από αλληλεπίδραση και συζήτηση. o Να χρησιμοποιούν συγκεκριμένες πηγές για την εξεύρεση και συλλογή πληροφοριών. o Να εφαρμόζουν οδηγίες. o Να χρησιμοποιούν έγκυρες πηγές για την εξεύρεση και συλλογή πληροφοριών. o Να οργανώνουν και να παρουσιάζουν πληροφορίες. Μεθοδολογία Η εργασία βασίζεται στη θεωρία του Bruner που διατύπωσε την άποψη ότι η μάθηση συντελείται µέσω από ανακαλυπτικές διαδικασίες. Πυλώνες του είναι η οµαδοσυνεργατική διδασκαλία (γιατί ευνοεί την εµπέδωση ενός ιδιαίτερου κλίµατος που βελτιώνει τις διαπροσωπικές σχέσεις µέσα στην τάξη και ενεργοποιεί τους μαθητές µέσα από εσωτερικά κίνητρα) και η διερευνητική µάθηση (προτείνεται η καθοδηγούµενη διερεύνηση καθώς οι µαθητές ακολουθούν οδηγίες και υποδείξεις των φύλλων εργασίας και εμπλέκονται σε διερευνητικές και συνεργατικές στρατηγικές). Ακόµη η εργασία αντλεί τη στοχοθεσία και τη μεθοδολογία της από τη θεωρία του Κοινωνικού και Γνωστικού Εποικοδοµισµού (Piaget) βασικοί άξονες του οποίου είναι: 8

- η ένταξη νέων αντικειμένων σε υπάρχουσες νοητικές δοµές - η δόµηση της νέας γνώσης βήµα βήµα µέσα από δηµιουργικές δραστηριότητες των παιδιών - µέσα από τη γνωστική σύγκρουση και τη διαδικασία της προσαρμογής οι μαθητές αναθεωρούν προηγούμενες απόψεις τους και αποκτούν νέα γνώση (Ματσαγγούρας 2003). Η αξιοποίηση τέλος των ΤΠΕ επιτρέπει τη μετάβαση από το δασκαλοκεντρικό τρόπο διδασκαλίας στο µαθητοκεντρικό μοντέλο της διερευνητικής μάθησης. Η εκπαιδευτικός χρησιμοποιώντας τις νέες τεχνολογίες και εφαρμόζοντας τα εκπαιδευτικά λογισμικά που αναφέρονται στο συγκεκριμένο διδακτικό σενάριο, μετατρέπεται από μεταδότη γνώσεων σε ενεργό μέτοχο στη διαδικασία της μάθησης(καλδή,2008). Διάρκεια του προγράμματος Η διάρκεια είναι 6 εβδομάδες,18 ώρες. Η διάρκεια ωστόσο μπορεί να αυξηθεί ή να μειωθεί ανάλογα με το ενδιαφέρον που θα δείξουν τα παιδιά κατά τη συμμετοχή τους. Δραστηριότητες (Οι παρακάτω δραστηριότητες εξυπηρετούν το στόχο Α1). Ως αφόρμηση,στο μάθημα της φιλαναγνωσίας διαβάζουμε το βιβλίο του Ευγένιου Τριβιζά «Ένα χελιδόνι για την Ευρώπη». Ζητώ από τους μαθητές να ανακαλέσουν στη μνήμη τους, από τη μυθολογία της τρίτης τάξης, το μύθο της Ευρώπης. Τον διηγούμαστε ξανά στην τάξη. Δείχνουμε την Ευρώπη στο χάρτη και παρατηρούμε τις χώρες της. Αναφέρουμε ποιες χώρες είναι γνωστές στους μαθητές. Σε συνεργασία με τη δασκάλα των Εικαστικών, και εκμεταλλευόμενοι την επικαιρότητα (Απόκριες),κατασκευάζουμε μάσκες με τις σημαίες των χωρών της Ε.Ε. Κάθε μαθητής διαλέγει μια χώρα και αφού κατασκευάσει τη μάσκα,τη ζωγραφίζει με τα χρώματα της σημαίας της χώρας που επέλεξε. Φοράει τη 9

μάσκα, μάς λέει ποια χώρα εκπροσωπεί,τη δείχνει στο χάρτη και αναφέρει την πρωτεύουσά της. Στα μαθηματικά(γεωμετρία) μαθαίνουμε την κατασκευή του ρόμβου. Συνδυάζοντας τη γεωμετρία με την επικαιρότητα (τριήμερο Καθαρής Δευτέρας),αναθέτουμε προαιρετική εργασία για το σπίτι την κατασκευή χαρταετού-ρόμβου συγκεκριμένων διαστάσεων, βαμμένο με τα χρώματα της σημαίας μιας χώρας μέλους της Ε.Ε. Ενθαρρύνουμε τους μαθητές να επιλέξουν σημαίες χωρών που δε γνωρίσαμε με την προηγούμενη δραστηριότητα. Επισκεπτόμαστε το διαδικτυακό τόπο της http://europa.eu/index_el.htmeuropa. και ελέγχουμε τις γνώσεις μας παίζοντας παιχνίδια αντιστοίχισης χώραςπρωτεύουσας-σημαίας. http://europa.eu/europago/games/memory/memory.jsp?language=el (Οι παρακάτω δραστηριότητες εξυπηρετούν το στόχο Α2). Ακούμε τον ύμνο της Ε.Ε http://europa.eu/about-eu/basicinformation/symbols/anthem/index_el.htm., προβάλλουμε στον προβολέα βιντεάκι με τα σύμβολα της Ε.Ε. Διερευνούμε τι ξέρουν οι μαθητές για το τι είναι η Ε.Ε. Ζητάω από τα παιδιά να καταθέσουν με τρόπο άμεσο(ιδεοθύελλα) ό,τι σκέφτονται πάνω στο θέμα. Όλοι εκφράζουν τις σκέψεις τους χωρίς σχόλια. Όλα τα παραπάνω καταγράφονται σε χαρτί κάνσον. Παρακολουθούμε βιντεάκι Ευρωπαϊκή Ένωση.wmv της Ειρήνης Τσαρούχη για την ίδρυση της Ε.Ε. και εμπλουτίζουμε τις γνώσεις μας. Ακολουθεί συζήτηση. Επισκεπτόμαστε το διαδικτυακό χώρο http://europa.eu/kidscorner/countries/flash/index_el.htm «Η Ευρωπαϊκή ένωση :τι ακριβώς είναι» 10

και αντλούμε πληροφορίες για το τι είναι η Ε.Ε. Μαθαίνουμε για τις χώρες της Ε.Ε. που μας ενδιαφέρουν επιλέγοντας την αντίστοιχη χώρα. Ελέγχουμε τις γνώσεις μας συμπληρώνοντας άσκηση συμπλήρωσης κενών που δημιούργησα στο hot potatoes(υπάρχει στο παράρτημα). (Οι παρακάτω δραστηριότητες εξυπηρετούν το στόχοα3). Ζητάμε από το μουσικό να φέρει σε επαφή τους μαθητές με μουσικά ακούσματα-ρυθμούς διαφόρων χώρων. Ζητάω από τους μαθητές να επιλέξουν μία χώρα μέλος της Ε.Ε.,να καταθέσουν αυθόρμητα ό,τι τους έρχεται στο μυαλό(ιδεοθύελλα).όλα καταγράφονται σε κάνσον. Έπειτα προκειμένου να εμπλουτίσουμε τα στοιχεία που συγκεντρώσαμε ενθαρρύνουμε τους μαθητές να ανατρέξουν (την ώρα της πληροφορικής ή στο σπίτι τους) σε έγκυρους ιστότοπους,όπως αυτoύς της E.E. http://europa.eu/about-eu/countries/index_el.htm,http://el.wikipedia.org/wiki/%ce%95%cf%85%cf%81%cf%89%cf%80 %CE%B1%CF%8A%CE%BA%CE%AE_%CE%88%CE%BD%CF%89%CF %83%CE%B7 και να συμπληρώσουν το «πάζλ» της κάθε χώρας με στοιχεία που τους ενδιαφέρουν. Τα πάζλ συμπληρώνονται από λέξεις- κλειδιά, σημαίες και φωτογραφίες. Τα κάνσον αναρτιόνται στους τοίχους της αίθουσας. Με τον τρόπο αυτό γνωρίζουμε δώδεκα χώρες μέλη της Ε.Ε. Οι μαθητές χωρίζονται σε ομάδες των δύο, οπότε έχουμε δέκα ομάδες. Η κάθε ομάδα επιλέγει μια χώρα της Ε.Ε. και γράφει μία λίστα από δέκα δώδεκα λέξεις κλειδιά που θεωρεί σημαντικές για την επιλεγόμενη χώρα. Έπειτα την ώρα της πληροφορικής η κάθε ομάδα δημιουργεί στο tagxedo το συννεφόλεξο της χώρας της. Εκτυπώνουμε τα διαφορετικά σε χρώμα και σχήμα συννεφόλεξα και φτιάζουμε ένα κολλάζ. Ζητάμε από τους μαθητές (είναι χωρισμένοι σε ομάδες των τεσσάρων) να κατασκευάσουν(ζωγραφική ή κολλάζ)ένα έργο- γρίφο που θα αναφέρεται σε 11

μία ευρωπαϊκή χώρα της επιλογής τους. Αφού τελειώσουν το έργο το δείχνουν στις άλλες ομάδες που προσπαθούν να μαντέψουν ποια χώρα αφορά. Στη φάση της αξιολόγησης,οι μαθητές συμπληρώνουν ένα σταυρόλεξο που έφτιαξε η εκπαιδευτικός της τάξης στο hot potatoes(υπάρχει στο παράρτημα).οι ερωτήσεις του σταυρόλεξου αφορούν πρωτεύουσες κρατών και άλλα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους που συζητήθηκαν στην τάξη. (Η παρακάτω δραστηριότητα εξυπηρετεί το στόχο Β1). Τα παιδιά έχουν φέρει διάφορα κέρματα του ευρώ. Τους ζητάμε να παρατηρήσουν την ευρωπαϊκή κοινή όψη του ευρώ από κέρματα διαφόρων χωρών και να την περιγράψουν. Έπειτα τους ζητάμε να παρατηρήσουν τη διαφορετική- εθνική όψη από κέρματα του ευρώ διαφόρων χωρών και να κάνουν μια σύντομη περιγραφή. Οι μαθητές χωρίζονται σε πέντε τετραμελείς ομάδες. Στον προβολέα παρουσιάζουμε από τον ιστότοπο της ευρωπαϊκής τράπεζας http://www.ecb.europa.eu/euro/coins/html/index.el.html τις εθνικές όψεις των κερμάτων όλων των χωρών της ΟΝΕ(ανά χώρα).ζητάμε από την κάθε ομάδα αφού παρατηρήσει τα κέρματα της κάθε χώρας να επιλέξει μια χώρα(παροτρύνουμε τους μαθητές να επιλέξουν διαφορετική χώρα η κάθε ομάδα).αναθέτουμε στις ομάδες να διερευνήσουν τους λόγους που η κάθε χώρα προβάλλει στην εθνική όψη του ευρώ της, τα συγκεκριμένα πρόσωπα, μνημεία,τοπία, κ ά. Οι μαθητές θα πρέπει να είναι σε θέση να εξηγήσουν τη σημασία τους για τον πολιτισμό και την ιστορία της χώρας(στόχος Β2). Ζητάμε από την κάθε ομάδα να φτιάξει μία μικρής έκτασης έκθεση- εργασία και να παρουσιάσει τα αποτελέσματα της διερεύνησης στην ολομέλεια της τάξης(στόχος Β3). Προκαλούμε τα παιδιά να ερμηνεύσουν το λόγο που στα κέρματα του ευρώ υπάρχει μία κοινή και μία διαφορετική όψη. Καταλήγουμε στο μήνυμα: «σεβασμός στη διαφορετικότητα-πολυμορφία,κοινή πορεία» και ζωγραφίζουμε ανά ομάδες αφίσες). 12

Αποτελέσματα Καθ όλη τη διάρκεια του προγράμματος έγινε διαμορφωτική αξιολόγηση, με τους παρακάτω τρόπους : Mε την παρατήρησή μου στις ενέργειες και το ενδιαφέρον των μαθητών. Με τη συμμετοχή των μαθητών στη συζήτηση που γίνεται μέσα στην τάξη. Με την ικανότητα των μαθητών να ανατρέξουν σε έγκυρες διαδικτυακές πηγές και να επιλέξουν από την πληθώρα των πληροφοριών όσες είναι κατάλληλες για το θέμα μας. Με τη συμπλήρωση σταυρόλεξου, ασκήσεων με κενά και τη δημιουργία δικών τους κουίζ. Με την παρουσίαση στην ολομέλεια της τάξης των αποτελεσμάτων της εργασίας της κάθε ομάδας. Με τη συζήτηση και τον αναστοχασμό για να διαπιστώσουμε αν επιτεύχθηκαν οι αρχικοί στόχοι, αν ικανοποιήθηκαν οι ανάγκες και οι προσδοκίες των μαθητών, αν υπήρχαν τυχόν λάθη, προβλήματα και ελλείψεις, με την ανταλλαγή συναισθημάτων,απόψεων και προτάσεων που προέκυψαν κατά την εφαρμογή του προγράμματος(καράμηνας,2010).. Η όλη διαδικασία ήταν μια πολύ ευχάριστη εμπειρία που ενθουσίασε τους μαθητές. Οι μαθητές έδειξαν μεγάλο ενδιαφέρον να αποκτήσουν καινούριες γνώσεις και να διερευνήσουν πληροφορίες σχετικές με την Ε.Ε. Δούλεψαν με εναλλακτικό τρόπο, χωρίς βιβλία, ζωγραφίζοντας, παίζοντας, αλλά και χρησιμοποιώντας τους υπολογιστές(κοσσυβάκη 2003). Ένα εξαιρετικά θετικό στοιχείο του προγράμματος είναι ότι μας δόθηκε η ευκαιρία να εμπλέξουμε και άλλες γνωστικές περιοχές,να συνεργαστούμε με τους συναδέρφους των ειδικοτήτων. Μέσα από βιωματικές μεθόδους διδασκαλίας γνωρίσαμε καλύτερα τους μαθητές μας, τους συναδέλφους μας,τα παιδιά πλησίασαν περισσότερο το ένα το άλλο. Αναδείχθηκαν οι πολυποίκιλες δεξιότητες των μαθητών, που δύσκολα εκφράζονται με τον παραδοσιακό τρόπο διδασκαλίας. Όλες οι παραπάνω θετικές εμπειρίες συνέβαλαν δυναμικά στην έκφραση της ευρωπαϊκής ιδέας για ενότητα, συμμετοχή και συνεργασία. 13

Όσο αφορά τις δυσχέρειες του προγράμματος, προβλήματα μεγάλα δεν υπήρξαν. Αρχικά υπήρξε μια δυσκολία στην οργάνωση αίθουσας με προβολέα και υπολογιστή με σύνδεση στο διαδίκτυο. Επίσης στην αρχή του προγράμματος χρειάστηκε αρκετή προσπάθεια για να επιτευχτεί η καλή συνεννόηση,η συνεργασία και η συμμετοχή όλων των μελών της ομάδας στις ομαδικές εργασίες. Τέλος οφείλω να επισημάνω ότι για να αποδεσμευτώ από την πίεση του χρόνου και το άγχος να προλάβω τις δραστηριότητες χωρίς να μείνω πίσω στη διδακτέα ύλη των υπολοίπων μαθημάτων, θα έπρεπε η εφαρμογή του προγράμματος να είχε ξεκινήσει πολύ νωρίτερα(το αργότερο τα Χριστούγεννα). Επίλογος Το πρόγραμμα έδωσε ένα άλλο χρώμα στη σχολική μας ζωή. Πιστεύω ότι προσπάθησα και κατάφερα να συμβάλλω στην προώθηση και διάχυση των γνώσεων και εμπειριών που αποκόμισα από την εκπαίδευσή μου. Ανοίχτηκαν στους μαθητές μου νέους ορίζοντες.απέκτησαν μεγάλο ενδιαφέρον για τις χώρες της Ε.Ε, νιώθουν ότι είναι κι αυτοί μέλη της ευρωπαϊκής κοινότητας. Η συμμετοχή μας στο πρόγραμμα ήταν μία αξιόλογη συνεισφορά στη διαμόρφωση των ενεργών Ευρωπαίων πολιτών του αύριο, που σέβονται τις πολιτισμικές διαφορές των εταίρων μελών,βάζουν κοινούς στόχους και αγωνίζονται για μία καλύτερη ζωή. Βιβλιογραφία Καλδή, Στ.(2008)Η διδακτική μέθοδος project στη σχολική τάξη: Χαρακτηριστικά και τρόποι διεξαγωγής στο πλαίσιο της μαθητοκεντρικής διδασκαλίας. Επιστήμες Αγωγής,4/2008,91-103. Καράµηνας, Ι.(2010) Ο αναστοχασµός ως µεταγνωστική διαδικασία κατά την πρακτική άσκηση των εκπαιδευτικών µε µικροδιδασκαλία: Η περίπτωση των σπουδαστών του ΕΠΠΑΙΚ στην ΑΣΠΑΙΤΕ. Πρακτικά του Ελληνικού Ινστιτούτου Εφαρµοσµένης Παιδαγωγικής και Εκπαίδευσης(ΕΛΛ.Ι.Ε.Π.ΕΚ.), 5ο Πανελλήνιο Συνέδριο µε θέµα «Μαθαίνω πώς να µαθαίνω», 7-9 Μαΐου 2010. Κοσσυβάκη, Φ.(2003)Εναλλακτική Διδακτική. Αθήνα,Gutenberg. 14

Ματσαγγούρας, Η.(2003) Διαθεματικότητα στη σχολική γνώση :εννοιολογική αναπλαισίωση και σχέδιο εργασίας. Αθήνα, Γρηγόρης. Ματσαγγούρας, Η.(2002)Διεπιστημονικότητα, διαθεματικότητα και ενοποίηση στα νέα προγράμματα σπουδών: Τρόποι οργάνωσης της σχολικής γνώσης. Επιθεώρηση Εκπαιδευτικών Θεμάτων, Ειδικό αφιέρωμα στη διαθεματικότητα,7,19-36. Παιδαγωγικό ινστιτούτο (2003) Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών.Αθήνα, Π.Ι. Τριβιζάς, Ευ.(2003)Ένα χελιδόνι για την Ευρώπη. Αθήνα, Μίλητος. Madel eine Deny (2007)Η Ευρώπη στα τραπέζι. Αθήνα, Καστανιώτη. 15

Π αράρτημα Crossword 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 Across: Down: 2 Ιταλική σπεσιαλιτέ 1 Χώρα γνωστή για τη σαμπάνια της 16

4 Πρωτεύουσα της Εσθονίας 7 Πρωτεύουσα της Ιρλανδίας 9 Στη χώρα αυτή βρίσκεται η έδρα του Ευρωπαικού Κοινοβουλείου 10 Πρωτεύουσα της Γαλλίας 11 Η τελευταία χώρα που εντάχθηκε στην Ε.Ε. 13 Πρωτεύουσα της Ελλάδας 15 Χαρακτηριστικό φαγητό της Γερμανίας 18 Δανός παραμυθάς 19 Πρωτεύουσα της Πορτογαλίας 20 Πρωτεύουσα της Ιταλίας 3 Πρωτεύουσα της Ισπανίας 4 Λουλούδι της Ολλανδίας 5 Ισπανικό φαγητό 6 Πρωτεύουσα της Μεγάλης Βρετανίας 8 Πρωτεύουσα της Κύπρου 12 Πρωτεύουσα της Φινλανδίας 14 Πρωτεύουσα της Αυστρίας 16 Πρωτεύουσα της Ολλανδίας 17 Πρωτεύουσα της Σουηδίας 22 Στη χώρα αυτή υπάρχουν διάσημοι οίκοι μόδας 21 Πρωτεύουσα της Γερμανίας 23 Παράγεται σε μεγάλες ποσότητες στη Βουλγαρία 24 Ζώο- σύμβολο της Σουηδίας 25 Πρωτεύουσα της Βουλγαρίας 26 27 Αυστριακός συνθέτης του ύμνου της Ευρώπης Εκεί βρίσκεται η κεντρική ευρωπαικη τράπεζα 28 Μεγάλη οροσειρά στη βόρεια Ιταλία 29 Έχει για σύμβολό της το τάμα των ιπποτών 17

Η Ευρωπαϊκή Ένωση: Τι ακριβώς είναι; Στην Ευρωπαϊκή Ένωση ζουν πάνω από (1) άνθρωποι και μιλιούνται (2) διαφορετικές επίσημες γλώσσες. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δημιουργήθηκε το 1950 με πρωτοβουλία του (3) για να τεθεί τέλος στους συχνούς και αιματηρούς (4) μεταξύ των γειτονικών χωρών που κατέληξαν στον Β Παγκόσμιο Πόλεμο. Ήδη από το 1950, με την Ευρωπαϊκή Κοινότητα (5) και Χάλυβα αρχίζει η ένωση των ευρωπαϊκών χωρών σε οικονομικό και πολιτικό επίπεδο με στόχο τη διασφάλιση διαρκούς (6).Το σκεπτικό είναι ότι οι χώρες που συνδέονται με εμπορικές (7) δημιουργούν μεταξύ τους οικονομικές αλληλεξαρτήσεις, κάτι που ελαχιστοποιεί το ενδεχόμενο συγκρούσεων. Έτσι λοιπόν το 1958 δημιουργήθηκε η Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ) που αρχικά στόχευε στην προώθηση της οικονομικής συνεργασίας ανάμεσα σε έξι χώρες. Τα έξι ιδρυτικά μέλη είναι το (8), η Γαλλία, η (9), η Ιταλία, (10) και οι Κάτω Χώρες.Η Δανία, η Ιρλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο προσχωρούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση την 1η Ιανουαρίου 1973, αυξάνοντας τον αριθμό των (11) σε εννέα. Το (12), η Ελλάδα γίνεται το δέκατο μέλος της ΕΕ, ενώ η Ισπανία και η Πορτογαλία ακολουθούν πέντε χρόνια αργότερα. Σήμερα οι χώρες-μέλη της από 6 έχουν φτάσει τις (13).Από το 2001 το ευρώ είναι το ενιαίο (14) πολλών Ευρωπαίων. Σήμερα το χρησιμοποιούν καθημερινά γύρω στα 332 (15) Ευρωπαίοι. Είναι η πιο χειροπιαστή απόδειξη (16) μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ. Τα πλεονεκτήματά του γίνονται αμέσως αντιληπτά από οποιονδήποτε ταξιδεύει στο (17) ή πραγματοποιεί (18) αγορές από ιστότοπους άλλης χώρας της ΕΕ. 18

Η ΕΕ χαρακτηρίζεται από ορισμένα σύμβολα, τα γνωστότερα από τα οποία είναι τα (19) (20) αστέρια σε κύκλο με (21) φόντο. Τα 12 αστέρια σε κύκλο συμβολίζουν τα ιδανικά της (22), της (23) και της (24) μεταξύ των λαών της Ευρώπης. Η μελωδία που χρησιμοποιείται για να συμβολίζει την ΕΕ προέρχεται από την Ενάτη Συμφωνία που συνέθεσε ο Λούντβιχ βαν (25) το 1823. Οι ιδέες στις οποίες στηρίζεται η Ευρωπαϊκή Ένωση διατυπώθηκαν για πρώτη φορά στις 9 Μαΐου 1950 από τον γάλλο υπουργό Εξωτερικών, Ρομπέρ Σουμάν. Για τον λόγο αυτόν, η (26) εορτάζεται ως σημαντική επέτειος της ΕΕ. Το σύνθημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι "Ενωμένοι στην (27) ". Το σύνθημα αυτό τονίζει την απόφαση των Ευρωπαίων να ενωθούν δημιουργώντας την ΕΕ και να (28) για την ειρήνη και την ευημερία, αποκομίζοντας ταυτόχρονα οφέλη από τον πολιτιστικό πλούτο, τις παραδόσεις και τις γλώσσες της Ευρώπης. 12 1981 24 28 500 εκατομμύρια 9η Μαΐου Robert Schuman αλληλεγγύης Άνθρακα αρμονίας Βέλγιο Γερμανία ειρήνης εκατομμύρια ενότητας εξωτερικό ηλεκτρονικές κίτρινα κρατών μελών Μπετόβεν μπλε νόμισμα πολέμους πολυμορφία συναλλαγές συνεργασίας συνεργαστούν το Λουξεμβούργο ----------Κλειδί---------- Η Ευρωπαϊκή Ένωση: Τι ακριβώς είναι; Στην Ευρωπαϊκή Ένωση ζουν πάνω από 500 εκατομμύρια άνθρωποι και μιλιούνται 24 διαφορετικές επίσημες γλώσσες. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δημιουργήθηκε το 1950 με πρωτοβουλία του Robert Schuman 19

για να τεθεί τέλος στους συχνούς και αιματηρούς πολέμους μεταξύ των γειτονικών χωρών που κατέληξαν στον Β Παγκόσμιο Πόλεμο. Ήδη από το 1950, με την Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα αρχίζει η ένωση των ευρωπαϊκών χωρών σε οικονομικό και πολιτικό επίπεδο με στόχο τη διασφάλιση διαρκούς ειρήνης. Το σκεπτικό είναι ότι οι χώρες που συνδέονται με εμπορικές συναλλαγές δημιουργούν μεταξύ τους οικονομικές αλληλεξαρτήσεις, κάτι που ελαχιστοποιεί το ενδεχόμενο συγκρούσεων. Έτσι λοιπόν το 1958 δημιουργήθηκε η Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ) που αρχικά στόχευε στην προώθηση της οικονομικής συνεργασίας ανάμεσα σε έξι χώρες. Τα έξι ιδρυτικά μέλη είναι το Βέλγιο, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιταλία, το Λουξεμβούργο και οι Κάτω Χώρες. Η Δανία, η Ιρλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο προσχωρούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση την 1η Ιανουαρίου 1973, αυξάνοντας τον αριθμό των κρατών μελών σε εννέα.το 1981, η Ελλάδα γίνεται το δέκατο μέλος της ΕΕ, ενώ η Ισπανία και η Πορτογαλία ακολουθούν πέντε χρόνια αργότερα. Σήμερα οι χώρες-μέλη της από 6 έχουν φτάσει τις 28.Από το 2001 το ευρώ είναι το ενιαίο νόμισμα πολλών Ευρωπαίων.Σήμερα το χρησιμοποιούν καθημερινά γύρω στα 332 εκατομμύρια Ευρωπαίοι. Είναι η πιο χειροπιαστή απόδειξη συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ. Τα πλεονεκτήματά του γίνονται αμέσως αντιληπτά από οποιονδήποτε ταξιδεύει στο εξωτερικό ή πραγματοποιεί ηλεκτρονικές αγορές από ιστότοπους άλλης χώρας της ΕΕ. Η ΕΕ χαρακτηρίζεται από ορισμένα σύμβολα, τα γνωστότερα από τα οποία είναι τα 12 κίτρινα αστέρια σε κύκλο με μπλε φόντο. Τα 12 αστέρια σε κύκλο συμβολίζουν τα ιδανικά της ενότητας, της αλληλεγγύης και της αρμονίας μεταξύ των λαών της Ευρώπης. Η μελωδία που χρησιμοποιείται για να συμβολίζει την ΕΕ προέρχεται από την Ενάτη Συμφωνία που συνέθεσε ο Λούντβιχ βαν Μπετόβεν το 1823. Οι ιδέες στις οποίες στηρίζεται η Ευρωπαϊκή Ένωση διατυπώθηκαν για πρώτη φορά στις 9 Μαΐου 1950 από τον γάλλο υπουργό 20

Εξωτερικών, Ρομπέρ Σουμάν. Για τον λόγο αυτόν, η 9η Μαΐου εορτάζεται ως σημαντική επέτειος της ΕΕ. Το σύνθημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι "Ενωμένοι στην πολυμορφία". Το σύνθημα αυτό τονίζει την απόφαση των Ευρωπαίων να ενωθούν δημιουργώντας την ΕΕ και να συνεργαστούν για την ειρήνη και την ευημερία, αποκομίζοντας ταυτόχρονα οφέλη από τον πολιτιστικό πλούτο, τις παραδόσεις και τις γλώσσες της Ευρώπης. 21