ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΑΠΣ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ

ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΑΠΣ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ Στόχοι Ψυχοκινητικός τομέας: α) Να αναπτύξουν ολόπλευρα τις κινητικές δεξιότητες της γυμναστικής, τις ικανότητες και τα ταλέντα τους. Συναισθηματικός τομέας: α) Να εκφραστούν και να δημιουργήσουν. β) Να επικοινωνούν μη λεκτικά μεταξύ τους. Γνωστικός τομέας: α) Να γνωρίσουν το σώμα τους και τις δυνατότητές τους. β) Να κατανοήσουν ότι ο αθλητισμός είναι τρόπος ζωής. γ) Να κατανοήσουν και να αποδεχτούν το διαφορετικό επίπεδο ικανοτήτων των ατόμων. ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗΣ Οι ενότητες που αναφέρονται στο αντικείμενο της γυμναστικής αποτελούν μια πολύ καλή ευκαιρία για να αναπτυχθούν δεξιότητες συνεργασίας μεταξύ των μαθητών, αποδοχής των ιδιαίτερων ικανοτήτων και των περιορισμών που θέτει το ίδιο τους το σώμα, καθώς και δεξιότητες όπως αυτοπειθαρχία (ώστε να μη θέτουν τον εαυτό τους σε πιθανό κίνδυνο), επιμονή και υπομονή, θάρρος και τόλμη. Εξαιτίας του γεγονότος ότι τα μαθήματα της γυμναστικής είναι ιδιαίτερα τεχνικά και ο εκπαιδευτικός δίνει συνεχώς εντολές στους μαθητές, πράγμα το οποίο μπορεί να τους κουράσει, είναι απαραίτητο να εντάσσονται στο πρόγραμμα ομαδικά παιχνίδια είτε στο εισαγωγικό μέρος του μαθήματος (ως προθέρμανση) είτε στο τελικό μέρος (ως αποκατάσταση). Σε όλα τα μαθήματα θα πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα στο ρόλο του «βοηθού» και στη συνεισφορά του ρόλου αυτού στην ασφαλή άσκηση. Ο εκπαιδευτικός Φυσικής Αγωγής δεν είναι δυνατόν να βοηθά διαρκώς όλους τους μαθητές ταυτόχρονα. Είναι αναγκαίο λοιπόν να διδαχθούν οι μαθητές, όταν ο βαθμός ασφαλείας το επιτρέπει, ώστε να αναλαμβάνουν το ρόλο του «βοηθού». Επιπλέον η εκχώρηση της αρμοδιότητας του βοηθού στους μαθητές, αναπτύσσει ψυχολογικές και κοινωνικές δεξιότητες των μαθητών, όπως. α) υπευθυνότητα (γιατί θα πρέπει ο βοηθός να γνωρίζει την τεχνική της άσκησης και τον ακριβή τρόπο βοήθειας), β) αποφασιστικότητα (γιατί θα πρέπει ο βοηθός να παρέχει άμεσα βοήθεια στον συνασκούμενό του), γ) επικοινωνία (για να είναι αποτελεσματική η «βοήθεια» θα πρέπει να «επικοινωνεί» με το συνασκούμενό του), δ) εμπιστοσύνη μεταξύ των Μέλλος Βασίλειος Σχολικός Σύμβουλος Φυσικής Αγωγής Ν. Καρδίτσας email:vmellos@sch.gr 1

συνασκούμενων, ε) κατανόηση των ιδιαίτερων ικανοτήτων του κάθε ατόμου (γιατί μέσα από την τόσο στενή συνεργασία κατανοεί ότι όλοι δεν έχουν τις ίδιες ικανότητες). Όταν αντιμετωπίζονται προβλήματα εξαιτίας ελλείψεων αθλητικού υλικού (π.χ. έλλειψη στρωμάτων), μπορούν οι μαθητές να ασκούνται σε σταθμούς, στους οποίους δεν απαιτούνται τα ίδια όργανα. Στην περίπτωση αυτή, μπορούν να υπάρχουν κάρτες ασκήσεων για κάθε σταθμό με ανάλογες οδηγίες προς τους μαθητές. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι η ενότητα της γυμναστικής απαιτεί υψηλό βαθμό τήρησης των κανόνων ασφαλείας προκειμένου να αποφεύγονται ατυχήματα. Τηρήστε τις ακόλουθες οδηγίες. Πολύ καλή προθέρμανση, μέχρι και 15 λεπτά. Μην επιβαρύνετε με πολλές επαναλήψεις μια συγκεκριμένη άσκηση (π.χ. της αυχενικής στήριξης), γιατί αυτό μπορεί να οδηγήσει σε τραυματισμούς. Επιτρέψτε στους μαθητές, σε ατομικό επίπεδο, να προσαρμόσουν το βαθμό δυσκολίας των ασκήσεων στις δικές τους δυνατότητες. Αν ένας μαθητής αρνηθεί να εκτελέσει μια άσκηση σκεφθείτε, πριν κάνετε οτιδήποτε, ποια μπορεί να είναι η αιτία αυτής της άρνησης. Οι πιο συνηθισμένοι λόγοι είναι: a. κάποια φοβία που μπορεί να έχει τα αίτιά της σε κάποιο πραγματικό ή φανταστικό γεγονός, b. αίσθημα δυσφορίας για κάποια αφύσικη θέση του σώματος. c. αίσθημα ντροπής για τη χαμηλή επίδοση. Σε κάθε περίπτωση, το να εξαναγκαστεί κάποιος να εκτελέσει μια άσκηση, είναι μια στρατηγική που θα έπρεπε να αποφεύγεται. Αν ένας μαθητής αρνηθεί να εκτελέσει μια άσκηση, είναι προτιμότερο, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα, να του ζητήσετε να εκτελέσει μια προάσκηση ή εναλλακτική άσκηση. Τα μαθήματα πρέπει να προσελκύουν το ενδιαφέρον όλων των μαθητών. Ο απώτερος στόχος είναι να αγαπήσουν το άθλημα της γυμναστικής και να μην το συνδέσουν με αισθήματα πόνου ή δυσφορίας. Στην Ενόργανη Γυμναστική τηρούμε αυστηρά τον κανόνα της προπονητικής «από τα εύκολα στα δύσκολα και από τα απλά στα σύνθετα» Και μην ξεχνάτε τρία είναι τα στοιχεία που πρέπει να έχετε υπ όψη σας: ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑ - ΑΣΦΑΛΕΙΑ Μέλλος Βασίλειος Σχολικός Σύμβουλος Φυσικής Αγωγής Ν. Καρδίτσας email:vmellos@sch.gr 2

ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΔΙΟΡΘΩΣΗ ΛΑΘΩΝ Ένας αποτελεσματικός Καθηγητής Φυσικής Αγωγής έχει την ικανότητα να επισημαίνει έγκαιρα τα τυχόν λάθη και να κάνει τις συγκεκριμένες διορθώσεις. Οι διορθώσεις πρέπει να είναι σύντομες και σαφείς «ακούμπησε τις παλάμες στο έδαφος» «άνοιξε τα χέρια» Δεν δίνουμε γενικές διορθώσεις όπως: «δεν το κάνεις καλά» «είσαι χαλαρός» «είναι λάθος» Τονίζουμε το τι πρέπει να κάνει, για να αποφύγει το λάθος (χωρίς να τονίζουμε το λάθος) «το σώμα όρθιο» και όχι «μην σκύβεις», γιατί υπάρχει περίπτωση να τυπωθεί το λάθος. Δεν δίνουμε πολλές διορθώσεις, αλλά μία μία γιατί δημιουργούμε σύγχυση και στο τέλος το παιδί δεν θυμάται τίποτα. ΠΡΟΘΕΡΜΑΝΣΗ 15 Όπως κάθε άθλημα έτσι και η Ενόργανη γυμναστική έχει το δικό της ασκησιολόγιο για την προετοιμασία του σώματος πριν την εκτέλεση των ασκήσεων. Ο σκοπός του εκπαιδευτικού είναι να εξοικειώσει την επαφή του σώματος με το έδαφος. Δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στην προετοιμασία της επαφής των χεριών με το έδαφος και ταυτόχρονη ενδυνάμωση της ωμικής ζώνης με στηρίξεις και μετακινήσεις. Αυτό μπορεί να γίνει είτε με μεμονωμένες ασκήσεις των παιδιών είτε μέσα από παιχνίδια. Εκμεταλλευτείτε όλα τα όργανα του γυμναστηρίου Κάντε τη σωστή εκμετάλλευση του χώρου Προσαρμόστε τις ασκήσεις ανάλογα με το επίπεδο των εκπαιδευομένων. Τηρείστε την σωστή μεθοδολογία. Αν δεν έχει εμπεδωθεί μια κίνηση καλό είναι να επιστρέψετε σε μία προηγουμένη. Τηρείτε την τάξη και την πειθαρχία και την αυτοσυγκέντρωση. Εστιάστε την παρακίνηση (τρόπος διδασκαλίας, στόχος, οδηγίες, ανατροφοδότηση, επιβράβευση στην άσκηση και ΟΧΙ στο άτομο). Μέλλος Βασίλειος Σχολικός Σύμβουλος Φυσικής Αγωγής Ν. Καρδίτσας email:vmellos@sch.gr 3

1. Μαϊμού 2. Τραπεζάκι με κίνηση εμπρός 3. Κάβουρας 4. Φώκια Μέλλος Βασίλειος Σχολικός Σύμβουλος Φυσικής Αγωγής Ν. Καρδίτσας email:vmellos@sch.gr 4

5. Βατραχάκια 6. Λαγός 7. Κουτσό λαγουδάκι 8. Βαρελάκια (πλάγιες κυβιστήσεις) Μέλλος Βασίλειος Σχολικός Σύμβουλος Φυσικής Αγωγής Ν. Καρδίτσας email:vmellos@sch.gr 5

9. Βήμα πήδημα 10. Πλάγιο τρέξιμο 11. Τρέξιμο με «ψαλιδάκια» εμπρός 12. Τρέξιμο με «ψαλιδάκια» πίσω 13. Τρέξιμο «σκίπινγκ» 14. Τρέξιμο με κουτσό (τσιγκολελέτα) Μέλλος Βασίλειος Σχολικός Σύμβουλος Φυσικής Αγωγής Ν. Καρδίτσας email:vmellos@sch.gr 6

15. Ρολαρίσμα πιάνοντας τα πόδια 16. Ρολαρίσματα χωρίς να πιάνουμε τα πόδια 17. Ρολάρισμα με τα χέρια στο κεφάλι 18. Ρολαρίσματα μέχρι την όρθια στήρηξη Μέλλος Βασίλειος Σχολικός Σύμβουλος Φυσικής Αγωγής Ν. Καρδίτσας email:vmellos@sch.gr 7

19. Κεράκι - ρολάρισμα όρθιος ΚΥΒΙΣΤΗΣΗ Προασκήσεις Λαγός Ρολαρίσμα πιάνοντας τα πόδια Ρολαρίσματα χωρίς να πιάνουμε τα πόδια Ρολαρίσματα μέχρι την όρθια στήρηξη Κεράκι - ρολάρισμα όρθιος Εκτέλεση Από ψηλά προς χαμηλά!!! Μέλλος Βασίλειος Σχολικός Σύμβουλος Φυσικής Αγωγής Ν. Καρδίτσας email:vmellos@sch.gr 8

1 2 3 Βοήθεια Χέρια στον μηρό και στον αυχένα Πιθανά λάθη Τοποθετεί μακριά τα χέρια από τα πόδια Δεν στηρίζει τον αυχένα στο έδαφος Δεν τοποθετεί τα χέρια Η ώθηση με τα πόδια δεν είναι επαρκής Διαφοροποίηση παραλλαγές Κυβίστηση με άλμα Κυβίστηση με ανοιχτά πόδια Κυβίστηση και μετά άλμα με 360 ο στροφή Μέλλος Βασίλειος Σχολικός Σύμβουλος Φυσικής Αγωγής Ν. Καρδίτσας email:vmellos@sch.gr 9

Μέλλος Βασίλειος Σχολικός Σύμβουλος Φυσικής Αγωγής Ν. Καρδίτσας email:vmellos@sch.gr 10

ΑΝΑΚΥΒΙΣΤΗΣΗ Προασκήσεις 1. Ρολαρίσμα πιάνοντας τα πόδια 2. Ρολαρίσματα χωρίς να πιάνουμε τα πόδια 3. Ρολάρισμα με τα χέρια στο κεφάλι Εκτέλεση Από ψηλά προς χαμηλά!!! Βοήθεια Χέρια στην μέση-λεκάνη και το άλλο στην ωμική ζώνη Πιθανά λάθη Εκτέλεση από την μία πλευρά Σταμάτημα του ρολαρίσματος μικρή φόρα Μόλις το κεφάλι έρχεται σε επαφή με το έδαφος ανασηκώνονται τα πόδια Δεν στηρίζεται στα χέρια Μέλλος Βασίλειος Σχολικός Σύμβουλος Φυσικής Αγωγής Ν. Καρδίτσας email:vmellos@sch.gr 11

Διαφοροποίηση παραλλαγές Ανακυβίστηση με ανοιχτά πόδια Ανακυβίστηση με τεντωμένα πόδια ΤΡΟΧΟΣ (ΠΛΑΓΙΑ ΧΕΙΡΟΚΥΒΙΣΤΗΣΗ) Προασκήσεις Λαγός Κουτσό λαγουδάκι Στήριξη σε πλινθία αναπηδήσεις δεξιά και αριστερά Εκτέλεση Τα χέρια να στηρίζονται σε ένα ψηλότερο σημείο Βοήθεια Ο Βοηθός βρίσκεται από την πλευρά του ποδιού προβολής και πιάνε από την μέση τον ασκούμενο. Μέλλος Βασίλειος Σχολικός Σύμβουλος Φυσικής Αγωγής Ν. Καρδίτσας email:vmellos@sch.gr 12

Πιθανά λάθη Δεν στηρίζεται έντονα στα χέρια. Δεν προσγειώνεται στα πέλματα των ποδιών Δεν τοποθετεί τα χέρια και τα πόδια σε ευθεία γραμμή. Το άνοιγμα των ποδιών είναι μικρό. Δεν υπάρχει κάμψη του σώματος κατά την προσγείωση ώστε να τοποθετηθούν τα πόδια στο έδαφος. Διαφοροποίηση παραλλαγές Τροχός με ¼ στροφή εσωτερική Τροχός με ¼ στροφή εξωτερική. Τροχός με το ένα χέρι. Τροχός με στήριξη στους ακώνες. Δύο συνεχόμενοι τροχοί. ΚΑΤΑΚΟΡΥΦΟ ΣΤΗΡΗΞΗ Προασκήσεις 1. Λαγός 2. Κουτσό λαγουδάκι 3. Χέρια στην στήριξη. Άρσεις του ενός ποδιού Μέλλος Βασίλειος Σχολικός Σύμβουλος Φυσικής Αγωγής Ν. Καρδίτσας email:vmellos@sch.gr 13

Εκτέλεση Βοήθεια Η βοήθεια δίνεται από το πλάι και από την πλευρά που βρίσκεται το πόδι της αιώρησης. Πιθανά λάθη Τα χέρια τοποθετούνται κοντά στο πόδι της στήριξης Δεν γίνεται μεγάλη ώθηση με το πόδι στήριξης Δεν γίνεται μεγάλη αιώρηση με το πόδι αιώρησης Οι ώμοι μετακινούνται εμπρός κατά την ανύψωση του σώματος Ανοιχτά ή λυγισμένα χέρια Κάμψη ή υπερέκταση σώματος Διαφοροποίηση παραλλαγές Κατακόρυφο και μετά κυβίστηση Μέλλος Βασίλειος Σχολικός Σύμβουλος Φυσικής Αγωγής Ν. Καρδίτσας email:vmellos@sch.gr 14

ΤΡΙΓΩΝΙΚΗ ΣΤΗΡΗΞΗ Για παιδιά που η δύναμη του αυχένα είναι μικρή η άσκηση πρέπει να αποφεύγεται. Παιδιά με έντονη εφηβεία (πολύ βάρος λίγη δύναμη) η άσκηση δεν ενδείκνυται. Λόγων της επιβάρυνσης του αυχένα η άσκηση δεν πρέπει να διαρκεί πολύ. Προασκήσεις Κουτσό λαγουδάκι Γέφυρα με στήριξη στο κεφάλι και κινήσεις της κεφαλής εμπρός πίσω και δεξιά αριστερά. Βοήθεια Ο βοηθός έρχεται από την πλευρά της πλάτης του ασκούμενου και αφού βάλει το ένα πόδι κοντά στο κεφάλι (με το γόνατο στην πλάτη του ασκούμενου), τον πιάνει με τα δύο χέρια από την λεκάνη και τον σηκώνει. Η πλάτη του ασκούμενου στηρίζεται στο πόδι του βοηθού. Πιθανά λάθη Λανθασμένη τοποθέτηση χεριών (τα χέρια και το κεφάλι είναι στην ίδια ευθεία). Μετατόπιση της λεκάνης μπροστά από το ύψος της κεφαλής. Χαλαρό σώμα. Διαφοροποίηση παραλλαγές Μέλλος Βασίλειος Σχολικός Σύμβουλος Φυσικής Αγωγής Ν. Καρδίτσας email:vmellos@sch.gr 15

ΑΛΜΑΤΑ ΔΙΑΠΕΡΑΣΗ ΜΕ ΔΙΑΣΤΑΣΗ Προασκήσεις 1. Λαγός 2. Λαγός με τεντωμένα και ανοιχτά πόδια 3. Άλμα σε ψηλότερο σημείο ή διαπέραση έναν ασκούμενο Μέλλος Βασίλειος Σχολικός Σύμβουλος Φυσικής Αγωγής Ν. Καρδίτσας email:vmellos@sch.gr 16

Βοήθεια Ο Βοηθός στέκεται μπροστά από τον ίππο ή το πλινθίο (ποτέ δίπλα γιατί, θα τον χτυπήσει ο ασκούμενος με τα ανοιχτά πόδια), πιάνει τον ασκούμενο από τους βραχίονες και τον τραβάει προς τα πίσω. Πιθανά λάθη Δεν υπάρχει δυνατό πάτημα κατά την εκκίνηση του άλματος. Δεν στηρίζονται έντονα τα χέρια Οι ώμοι κατά την στήριξη μετακινούνται προς τα εμπρός. Διαφοροποίηση παραλλαγές Διαπέραση με κλειστά πόδια Διαπέραση με τα πόδια από το πλάι (σημαία) Μέλλος Βασίλειος Σχολικός Σύμβουλος Φυσικής Αγωγής Ν. Καρδίτσας email:vmellos@sch.gr 17

ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ Κυνηγητό 1. Ένα παιδί κυνηγά και όποιον ακουμπά κάθεται ακίνητος με τα πόδια στην διάσταση. Για να ελευθερωθεί πρέπει κάποιο παιδί να περάσει κάτω από τα πόδια του. 2. Το ίδιο με το παιδί που πιάνεται να στηρίζεται στα χέρια και για αν ελευθερωθεί να πρέπει να περάσει κάποιο άλλο παιδί από κάτω. 3. Το ίδιο παιχνίδι αλλά το παιδί που πιάνεται κάθεται οκλαδόν και για νε ελευθερωθεί πρέπει κάποιο παιδί να περάσει από επάνω του. Για να γίνει πιο δύσκολο το παιχνίδι μπορεί να μπούνε δύο ή τρείς κυνηγοί. Προτάσεις για ενίσχυση της διαθεματικότητας στα μαθήματα της γυμναστικής: Οι μαθητές συνεργαζόμενοι σε ομάδες μπορούν: Να κατασκευάσουν, με χαρτόνια και άλλα υλικά, μικρά ομοιώματα των οργάνων της ενόργανης γυμναστικής. Να αναλάβουν, σε ομάδες, να συγκεντρώσουν υλικό για πρωταθλητές των διαφόρων αθλημάτων της γυμναστικής (ενόργανης, ρυθμικής, τραμπολίνου, ακροβατικής). Να οργανώσουν μια εκδήλωση παρουσίασης των αθλημάτων της γυμναστικής. Να συλλέξουν πληροφορίες για τα αγωνίσματα της ενόργανης κατά τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1896 και τους αθλητές εκείνης της εποχής. Βιβλιογραφία Μηλτιάδης Πρώιος, Διδακτική της Ενόργανης Γυμναστικής. 2011 Βασίλης Καϊμακάμης, Ενόργανη Γυμναστική Η. 2003 Σπυρίδων Καμπιώτης, Αρχές & Στοιχεία της Ενόργανης Γυμναστικής. 2004 Ιωάννης Σατρατζέμης, Ενόργανη Γυμναστική. 1985 Αντώνης Αναστασιάδης Δημήτριος Γίδαρης, Η γυμναστική στην εκπαίδευση. 1993 ΥΠΕΠΘ, Φυσική Αγωγή Ε & Στ Δημοτικού. (Βιβλίο Εκπαιδευτικού). 2006 Васил Радулов, Никола Милев, Помощ и пазене в гимнастика. София 1977 Και μην ξεχνάτε ο καλός καθηγητής φυσικής αγωγής είναι εκείνος που μπορεί να προσαρμόσει ένα μάθημα στο επίπεδο των μαθητών που έχει. Αυτοσχεδιάζει και παρακινεί ώστε τα παιδιά να αναπτύξουν την αποφασιστικότητα, τον δυναμισμό την αυτοπεποίθηση και αυτοσυγκέντρωση. Είναι εφευρέτης ασκήσεων και πάνω απ όλα παιδαγωγός. Ο Σχολικός Σύμβουλος Δρ. Μέλλος Βασίλειος Μέλλος Βασίλειος Σχολικός Σύμβουλος Φυσικής Αγωγής Ν. Καρδίτσας email:vmellos@sch.gr 18