ΦΩΣΟ-ΒΙΟΑΠΟΙΚΟΓΟΜΗΙΜΑ ΠΛΑΣΙΚΑ Η ΛΤΗ ΣΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΣΗ ΠΔΡΙΒΑΛΛΟΝΣΙΚΗ ΡΤΠΑΝΗ ΣΗ ΠΛΑΣΙΚΗ ΑΚΟΤΛΑ

ΦΩΣΟ-ΒΙΟΑΠΟΙΚΟΓΟΜΗΙΜΑ ΠΛΑΣΙΚΑ Η ΛΤΗ ΣΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΣΗ ΠΔΡΙΒΑΛΛΟΝΣΙΚΗ ΡΤΠΑΝΗ ΣΗ ΠΛΑΣΙΚΗ ΑΚΟΤΛΑ Γ ρ Ν. Καηζαρός Γηεπζπληήο Δξεπλώλ ηνπ ΔΚΔΦΔ «Γεκόθξηηνο» Πξώελ Πξόεδξνο Έλσζεο Διιήλσλ Υεκηθώλ Πξώελ Πξόεδξνο Δ.Φ.Δ.Σ. Πεξηερόκελα 1.ΔΙΑΓΩΓΗ... 2 2. ΦΩΣΟ-ΒΙΟΑΠΟΙΚΟΓΟΜΗΙΜΑ ΠΛΑΣΙΚΑ... 3 3. ΣΤΠΟΙ ΑΠΟΙΚΟΓΟΜΗΙΜΩΝ ΠΛΑΣΙΚΩΝ... 5 4. ΠΔΡΙΒΑΛΛΟΝΣΙΚΑ ΠΛΔΟΝΔΚΣΗΜΑΣΑ ΦΒΑ ΠΛΑΣΙΚΩΝ... 6 4.1 Απορρίμμαηα... 6 4.2 ύγκριζη με τάρηινες ή πάνινες ζακούλες... 7 4.3 Λιπαζμαηοποίηζη... 7 5. ΔΤΡΩΠΑΪΚΑ ΠΡΟΣΤΠΑ... 8 6. Υ.Τ.Σ.Α.... 8 7. ΓΔΩΡΓΙΑ ΚΑΙ ΚΗΠΟΤΡΙΚΗ... 8 8. ΑΝΑΚΤΚΛΩΗ... 9 9. ΔΠΑΝΑΚΣΗΗ ΔΝΔΡΓΔΙΑ... 10 10. ΤΛΛΟΓΗ ΚΟΤΠΙΓΙΩΝ... 10 11. ΜΔΙΩΗ ΣΩΝ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΣΩΝ... 10 12. ΠΛΔΝΔΚΣΗΜΑΣΑ ΣΩΝ ΦΒΑ ΠΛΑΣΙΚΩΝ Δ ΤΓΚΡΙΗ ΜΔ ΣΑ ΤΓΑΣΟ-ΒΑ ΠΛΑΣΙΚΑ... 10 13. ΠΡΟΪΟΝΣΑ ΠΑΡΑΓΟΜΔΝΑ ΑΠΟ ΦΒΑ ΠΛΑΣΙΚΑ... 12 14. ΜΔΣΡΑ ΓΙΑ ΠΛΑΣΙΚΔ ΑΚΟΤΛΔ Δ ΑΛΛΔ ΥΩΡΔ... 12

ΦΩΣΟ-ΒΙΟΑΠΟΙΚΟΓΟΜΗΙΜΑ ΠΛΑΣΙΚΑ 1.ΔΙΑΓΩΓΗ Σα πιαζηηθά απνηεινύλ ζεκαληηθό θαη αλαπόθεπθην κέξνο ηνπ ζεκεξηλνύ ηξόπνπ δσήο. Υξεζηκνπνηνύληαη ζε θάζε είδνπο ζπζθεπαζίεο, έπηπια, ζθεύε θαζεκεξηλήο ρξήζεο θαη ζε πνιιέο βηνκεραληθέο εθαξκνγέο. Σα πιενλεθηήκαηα ηνπο είλαη ην ρακειό θόζηνο, ην κηθξό βάξνο, ε δπλαηόηεηα επηινγήο ρξώκαηνο ή αθόκα θαη δηαθάλεηαο, ε αληνρή, ε κε δηαπεξαηόηεηα όζνλ αθνξά ην λεξό θαη πιήζνο αεξίσλ, ε ζηεγαλνπνίεζε θαη ε δπλαηόηεηα εθηύπσζεο ηεο επηθάλεηαο ηνπο. Σα πιενλεθηήκαηα απηά απνηεινύλ θαη ηελ δύλακε ησλ πιαζηηθώλ. Παξόια απηά, δεκηνπξγνύλ πξόβιεκα όηαλ απνξξίπηνληαη ζην πεξηβάιινλ κεηά ηελ ρξήζε ηνπο όπνπ θαη παξακέλνπλ γηα πεξηζζόηεξν από (300) ηξηαθόζηα ρξόληα πξηλ δηαζπαζζνύλ. Η επηζηήκε έρεη ζήκεξα δώζεη ιύζε ζην ζνβαξό πξόβιεκα ηεο ξύπαλζεο πνπ πξνθαινύλ ηα πιαζηηθά. Πξόθεηηαη γηα ηα ΟΞΟ-βηναπνηθνδνκήζηκα πιαζηηθά ή αιιηώο Φσην- Βηναπνηθνδνκήζηκα πιαζηηθά πνπ ζην εμήο ζα αλαθέξνληαη σο ΦΒΑ πιαζηηθά. ηελ Διιάδα παξάγνληαη εηεζίσο πεξίπνπ 60.000 ηόλνη πιαζηηθήο ύιεο πνπ αληηζηνηρνύλ ζε 1 δηζεθαηνκκύξην ζαθνύιεο κηαο ρξήζεσο γηα ηα πνιπθαηαζηήκαηα θαη ηα super market. Σν θόζηνο ππνινγίδεηαη ζε 300 εθαηνκκύξηα επξώ πεξίπνπ θαη ηζνδπλακεί κε ην 0,3% ηνπ εηήζηνπ ηδίξνπ θιάδνπ. Η αμία ηεο πιαζηηθήο ζαθνύιαο πνηθίιεη αλάινγα κε ηελ πνηόηεηα θαη ην κέγεζόο ηεο θαη ε ηηκή ηεο ην 2005 έρεη απμεζεί θαηά 40% ζε ζρέζε κε ην 2004. Η βηνκεραλία ηηο ρξεώλεη κε ην θηιό, ην νπνίν ηζνδπλακεί κε 120-125 ηεκάρηα θαη απνηηκάηαη από 1,40 έσο 1,60 όηαλ δηαλέκνληαη από κεγάιεο αιπζίδεο super market ιόγσ ησλ κεγάισλ πνζνηήησλ πνπ ρξεζηκνπνηνύλ. Αληίζεηα, νη ηηκέο θαη νη πνζόηεηεο δηαθέξνπλ όηαλ πξόθεηηαη γηα ηηο ζαθνύιεο απνξξηκκάησλ πνπ ρξεζηκνπνηνύλ νη Γήκνη θαη νη βηνκεραλίεο. Οη δηαζηάζεηο ησλ ζαθνπιώλ απηώλ είλαη 110 cm 80 cm, δειαδή ην 1 θηιό ηζνδπλακεί κε 7 κε 9 ηεκάρηα πάρνο 7-8 γξακκώλ πεξίπνπ. Ωο επί ην πιείζηνλ, πξόθεηηαη γηα ζαθνύιεο πνπ πξνέξρνληαη από αλαγελλεκέλν, ή αιιηώο δεπηεξνγελέο πιηθό, δειαδή αλαθπθισκέλν θαη ην ρξώκα ηνπο είλαη καύξν, πνξηνθαιί, κπιε, πξάζηλν. Όζνλ αθνξά δε, ηηο ζαθνύιεο απνξξηκκάησλ νηθηαθήο ρξήζεσο, νη δηαζηάζεηο ηνπο είλαη 54 cm 75 cm θαη πσινύληαη ζε ζπζθεπαζίεο ησλ 10 ηεκαρίσλ κε πάρνο 2,5-3,5 γξακκώλ πεξίπνπ. Η ηηκή ηεο ζπζθεπαζίαο ησλ 10 ηεκαρίσλ αλέξρεηαη ζε : 1,10 όηαλ πξόθεηηαη γηα ζαθνύιεο από δεπηεξνγελέο πιηθό 2,70 έσο 3 όηαλ πξόθεηηαη γηα ζαθνύιεο κε ελζσκαησκέλν θνξδόλη θιεηζίκαηνο 3,30 έσο 3,50 όηαλ πξόθεηηαη γηα ζαθνύιεο κε ελζσκαησκέλν θνξδόλη θιεηζίκαηνο, εληζρπκέλεο αληνρήο θαη αξσκαηηζκέλεο. Πξνζθάησο, ηα πνιπθαηαζηήκαηα ησλ Super Market απνθάζηζαλ λα αθαηξέζνπλ ζηαδηαθά ην ινγόηππό ηνπο, όρη βέβαηα γηα ηε κείσζε ηνπ θόζηνπο αιιά γηα λα κελ θαίλνληαη ζε δηάθνξα άξζξα πνπ δεκνζηεύνπλ νη δεκνζηνγξάθνη θαη ζηηο εθεκεξίδεο θαη θαίλεηαη ην κέγεζνο ηεο ξύπαλζεο πνπ πξνθαιεί ην θάζε πνιπθαηάζηεκα. Σέινο πξέπεη λα πξνζηεζεί όηη ε πξώηε ύιε γηα ηελ παξαζθεπή πιαζηηθήο ζαθνύιαο θαη γεληθά πιαζηηθώλ είλαη ην πεηξέιαην. Καηά ζπλέπεηα ε ηηκή ηνπο ζπλδέεηαη άκεζα κε ηηο δηαθπκάλζεηο ηεο ηηκήο ηνπ πεηξειαίνπ. 2

Η λνκνζεζία (Νόκνο 2939/6-8-2001) αληηκεησπίδεη ηηο πιαζηηθέο ζαθνύιεο σο πιηθό ζπζθεπαζίαο ην νπνίν πξέπεη λα ζπιιέγεηαη, λα αλαθπθιώλεηαη θαη λα αμηνπνηείηαη. Όκσο ην κεγαιύηεξν κέξνο απηώλ, αλ όρη ην ζύλνιό ηνπο, θαηαιήγεη ζην πεξηβάιινλ όπνπ θαη ην ξππαίλεη γηα πνιιέο δεθαεηίεο. Οη πιαζηηθέο ζαθνύιεο όρη κόλνλ δελ δηαζπώληαη εύθνια αιιά ηαπηόρξνλα δπζθνιεύνπλ ηελ απνζύλζεζε άιισλ ζθνππηδηώλ πνπ ππάξρνπλ ζηνπο ρώξνπο ηαθήο. Έλα καξνύιη ή έλα κπηθηέθη πνπ έρεη ηαθεί κέζα ζε πιαζηηθά ρξεηάδεηαη 30 έσο 70 ρξόληα γηα λα απνζπληεζεί. ηελ ζάιαζζα νη πιαζηηθέο ζαθνύιεο απνηθνδνκνύληαη κε αθόκε πην αξγνύο ξπζκνύο θαη απνηεινύλ κεγάιν θίλδπλν γηα ηα πνπιηά, ηα ςάξηα, ηα δειθίληα, ηηο θώθηεο θαη θπξίσο ηηο ζαιάζζηεο ρειώλεο. Οη ζαιάζζηεο ρειώλεο θαηαπίλνπλ κε κεγαιύηεξε ζπρλόηεηα ηηο δηαθαλείο πιαζηηθέο ζαθνύιεο πνπ κνηάδνπλ κε κέδνπζεο, ην αγαπεκέλν ηνπο θαγεηό. Πνιύ ζπρλά βξίζθνληαη πιαζηηθέο ζαθνύιεο θαη ζηα ζηνκάρηα άιισλ ζαιαζζηλώλ δώσλ. ην βπζό, νη ζαθνύιεο θαιύπηνπλ ηελ ζαιάζζηα βιάζηεζε θαη λεθξώλνπλ ηελ πεξηνρή πνπ θαιύπηνπλ. Η θνηλή Τπνπξγηθή απόθαζε 29407/3508/16-12-02 «Μέηξα θαη όξνη γηα ηελ πγεηνλνκηθή ηαθή απνβιήησλ» ελζσκαηώλεη κεηαμύ άιισλ ζην εζληθό δίθαην ηελ Οδεγία 31/99 «γηα ηελ πγεηνλνκηθή ηαθή απνβιήησλ». Η λνκνζεζία γηα πξώηε θνξά ζέηεη ζπγθεθξηκέλνπο πνζνηηθνύο ζηόρνπο πνπ πξέπεη λα επηηεπρζνύλ ζε ζπγθεθξηκέλν ρξόλν. Γηα παξάδεηγκα: -ηνπο ρώξνπο πγεηνλνκηθήο ηαθήο κε επηθίλδπλσλ απνβιήησλ ζα θαηαιήγνπλ ππνιείκκαηα θαη όρη αλεπεμέξγαζηα απόβιεηα. -Σίζεληαη πνζνηηθνί ζηόρνη θαη ρξνλνδηάγξακκα γηα λα κεησζνύλ ηα νξγαληθά απόβιεηα (απνθάγηα, θιαδέκαηα θιπ.) θαηά 25%, 50% θαη 65% αληίζηνηρα κέζα ζε 5, 8 θαη 13 ρξόληα ζε ζρέζε κε ην 1999. -Αμηνπνίεζε ησλ απνβιήησλ ζπζθεπαζίαο κε αλαθύθισζε θαη αλάθηεζε ελέξγεηαο ζε πνζνζηό 50-65% θαηά βάξνο κέρξη ην ηέινο ηνπ 2005 ώζηε λα αλαθπθιώλεηαη ην 25 45% ηνπ βάξνπο ηνπ ζπλόινπ ησλ πιηθώλ ζπζθεπαζίαο θαη ηνπιάρηζηνλ ην 15% ηνπ βάξνπο θάζε πιηθνύ ζπζθεπαζίαο. 2. ΦΩΣΟ-ΒΙΟΑΠΟΙΚΟΓΟΜΗΙΜΑ ΠΛΑΣΙΚΑ Η πιένλ ρξήζηκε θαη νηθνλνκηθή από ηηο λέεο ηερλνινγίεο δηάζπαζεο ηνπ πιαζηηθνύ είλαη ε ηερλνινγία πνπ απνηθνδνκεί ην πιαζηηθό κε ηελ δηαδηθαζία ηεο Φσην-Βηναπνηθνδόκεζεο. Η ηερλνινγία απηή βαζίδεηαη ζηελ πξνζζήθε κηθξήο πνζόηεηαο δηαζπαζηή ν νπνίνο εηζαγόκελνο ζην πιαζηηθό θαηά ηελ δηαδηθαζία παξαγσγήο πξώηεο ύιεο (π.ρ. θόθθσλ) αιιάδεη ηελ ζπκπεξηθνξά ηνπ πιαζηηθνύ. Η απνηθνδόκεζε ηνπ πιαζηηθνύ αξρίδεη όηαλ νινθιεξσζεί ε πξνγξακκαηηζκέλε 1 δηάξθεηα δσήο ηνπ θαη ην πιαζηηθό πξντόλ δελ ρξεηάδεηαη πιένλ. Σν πιαζηηθό αθνύ εθηεζεί γηα θάπνην δηάζηεκα ζηνλ ήιην, αθόκε θαη κε ηελ ηαθή, ζα απνηθνδνκεζεί κε ηελ βνήζεηα βαθηεξίσλ θαη κπθήησλ θαζώο πξνεγνύκελα ν «δηαζπαζηήο» έρεη δηαζπάζεη ηα καθξνκόξηα ηνπ πιαζηηθνύ ζε άιια κηθξόηεξα (ηεο ηάμεσο ηνπ 40.000 Dalton θαη ιηγόηεξν), δειαδή ζε επίπεδα όπνπ κπνξνύλ λα θαηαλαισζνύλ σο ζξεπηηθά πιηθά από ηνπο κηθξννξγαληζκνύο. Δπνκέλσο, ην πιηθό ραξαθηεξίδεηαη βηναπνηθνδνκήζηκν αθνύ παύεη λα είλαη πιαζηηθό θαη κεηαηξέπεηαη ζε ζξεπηηθό πιηθό. Η δηαδηθαζία απηή ζπλερίδεηαη έσο όηνπ ην πιηθό λα βηναπνηθνδνκεζεί από ηνπο κηθξννξγαληζκνύο ζε δηνμείδην ηνπ άλζξαθα, λεξό θαη νξγαληθή ύιε (ρώκα). Γελ κέλνπλ ππνιείκκαηα πιαζηηθνύ ζην ρώκα. 1 Αλάινγα κε ηελ πνζόζησζε ηνπ «δηαζπαζηή» 3

ΦΒΑ πιαζηηθά ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηελ παξαζθεπή θάζε είδνπο ζαθνπιώλ γηα πνιπθαηαζηήκαηα, γηα απνξξίκκαηα θηι. Δπίζεο πιαζηηθό ΦΒΑ θηικ ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηελ ζπζθεπαζία ηξνθίκσλ ζε ζεξκνθξαζίεο κέρξη 40C. Σαπηόρξνλα ην θηικ απηό απνηειεί ηδαληθό πιηθό γηα ηελ ζπζθεπαζία θαηεςπγκέλσλ ηξνθίκσλ πνπ ρξεηάδεηαη λα δηαηεξεζνύλ γηα κεγάιν ρξνληθό δηάζηεκα ζε ρακειέο ζεξκνθξαζίεο θαη ην θηικ απνηθνδνκείηαη γξήγνξα όηαλ απνξξηθζεί ζην πεξηβάιινλ. Ο ρξόλνο ν νπνίνο απαηηείηαη γηα ηελ Φσην-Βηναπνηθνδόκεζε ηνπ πιαζηηθνύ πξντόληνο ξπζκίδεηαη θαηά ην ζηάδην παξαγσγήο ηνπ πξντόληνο θαη ππάξρεη ε δπλαηόηεηα ε δηάξθεηα δσήο ηνπ λα πνηθίιιεη από 4 κέρξη θαη 18 κήλεο. Σα ΦΒΑ πιαζηηθά δύλαηαη λα θπθινθνξνύλ ζε αδηαθαλή ζπζθεπαζία ππό ζηεγαλνπνίεζε θαζώο δηαηεξνύληαη, γηα κεγάιν ρξνληθό δηάζηεκα, αλέπαθα απνπζία θσηόο θαη αέξα, κέρξηο όηνπ ρξεζηκνπνηεζνύλ. Πξέπεη λα ζεκεησζεί όηη δελ πεξηέρνπλ ριώξην θαη όηαλ απνηθνδνκνύληαη δελ ειεπζεξώλνπλ κεζάλην ή ππνμείδηα ηνπ αδώηνπ ππό αεξνβηθέο ή αλαεξνβηθέο ζπλζήθεο. Έλα κεγάιν πξόβιεκα πνπ ππάξρεη κε ηα πιαζηηθά είλαη ηη γίλεηαη κε απηά πνπ δελ ζπιιέγνληαη θαη ζπλεπώο παξακέλνπλ γηα εθαηνληάδεο ρξόληα ζην πεξηβάιινλ θαη ην ξππαίλνπλ. Αιιά θαη γηα όζα ζπιιέγνληαη ππάξρεη πξόβιεκα ηόζν κε ηελ αλαθύθισζή ηνπο όζν θαη κε ηελ θαύζε ηνπο. πλεπώο όια ηα πιαζηηθά πξντόληα πξέπεη λα θαηαζθεπάδνληαη από Φσην- Βηναπνηθνδνκήζηκν πιαζηηθό εθηόο από εθείλα πνπ έρνπλ καθξά δηάξθεηα δσήο (π.ρ πδξνζσιήλεο, έπηπια εκπνξηθώλ ρώξσλ θιπ). Σα ΦΒΑ πξντόληα αθνύ ζπιιερζνύλ κπνξνύλ λα ιηπαζκαηνπνηεζνύλ, ή θαη λα θανύλ θαη εάλ δελ ζπιιερζνύλ κεηαηξέπνληαη ζε ζξεπηηθά πιηθά ρσξίο λα αθήζνπλ βιαπηηθά ππνιείκκαηα. Καηά ηελ παξαγσγηθή δηαδηθαζία πξντόλησλ πνπ θαηαζθεπάδνληαη από ΦΒΑ πιαζηηθά ρξεζηκνπνηνύληαη νη ίδηεο κεραλέο κε εθείλεο ησλ ζπκβαηηθώλ πιαζηηθώλ. Δπνκέλσο δελ απαηηνύληαη ηδηαίηεξεο κεραλέο ή ηδηαίηεξε εμεηδίθεπζε ηνπ εξγαηηθνύ πξνζσπηθνύ. Σα θσην-βηνζπώκελα πιαζηηθά έρνπλ σο πξώηε ύιε ηελ λάθζα (πίζζα) παξαπξντόλ δηύιηζεο ηνπ πεηξειαίνπ. Δίλαη επίζεο δπλαηόλ λα παξαζθεπαζηνύλ θσην-βηνδηαζπώκελα πιαζηηθά από αηζαλόιε ε νπνία γίλεηαη από δάραξε ή άιινπο πδαηάλζξαθεο. Η ζπλερώο απμαλόκελε ηηκή ηνπ πεηξειαίνπ έρεη θάλεη νηθνλνκηθή ηελ κέζνδν απηή ηδηαίηεξα ζε πεξηνρέο όπσο ε Δπξώπε όπνπ θαιιηεξγνύληαη δαραξόηεπηια. ηελ Αγγιία ιεηηνπξγεί ην πξώην εξγνζηάζην βηναηζαλόιεο πνπ ζα παξάγεη από ην 2007, 70 εθαηνκκύξηα ιίηξα βηναηζαλόιεο εηεζίσο πνπ αληηζηνηρνύλ ζε 55.000 ηόλνπο αηζπιελίνπ. ε θάζε πεξίπησζε ην θόζηνο παξαγσγήο ηεο πξώηεο ύιεο ελζσκαηώλεηαη ζην θόζηνο παξαγσγήο ηνπ πεηξειαίνπ. Σα ΦΒΑ πιαζηηθά απνηθνδνκνύληαη κε ηελ θαησηέξσ δηαδηθαζία: Σα πιαζηηθά πνπ αλήθνπλ ζηελ θαηεγνξία ησλ πνιπνιεθηλώλ (πνιπαηζπιέλην, πνιππξνππιέλην, πνιπζηπξέλην) είλαη εθείλα ζηα νπνία πξνζηίζεηαη ν θαηαιύηεο ν νπνίνο επηηαρύλεη ηελ νμείδσζε ηνπ πνιπκεξνύο (πιαζηηθνύ) ζπάδνληάο ην ζε κηθξόηεξα κόξηα ηα νπνία ζε αληίζεζε κε ην πνιπκεξέο κπνξνύλ λα δηαβξαρνύλ. Απηά ηα κηθξόηεξα κόξηα δηαβξερόκελα απνηεινύλ πεγή ελέξγεηαο (ηξνθή, ζξεπηηθό πιηθό) γηα ηνπο κηθξννξγαληζκνύο. Σα πξόζζεηα (θαηαιύηεο) ηα νπνία επηηαρύλνπλ ηελ νμεηδσηηθή αληίδξαζε είλαη νξγαληθά παξάγσγα ελώζεσλ ησλ ζηνηρείσλ κεηαπηώζεσο. Οη ελώζεηο ησλ ζηνηρείσλ κεηαπηώζεσο είλαη κεηαιιηθέο ελώζεηο απαξαίηεηα κηθξνζξεπηηθά πιηθά (ηρλνζηνηρεία) γηα ηνπο κηθξννξγαληζκνύο θαη ηνπο νξγαληζκνύο γεληθά. 4

Η απνηθνδόκεζε ησλ ΦΒΑ πιαζηηθώλ γίλεηαη όπσο αλαθέξζεθε ζε δύν ζηάδηα: Φώην Βηναπνηθνδνκήζηκν πιαζηηθό 0 2 Καηαιύηεο Ομεηδώκελα πξντόληα Έλδπκα κηθξννξγαληζκώλ CΟ 2, Η 2 Ο + βηνκάδα Φσην-Βηναπνηθνδόκεζε θαηαιπηηθνύ ελεξγνπνηεκέλνπ πξνππιελίνπ: (Φσην-βηναπνηθνδνκήζηκα θιάζκαηα). Σα ΦΒΑ πιαζηηθά κπνξνύλ λα παξάγνπλ ζεξκόηεηα κε θαύζε ή λα ιηπαζκαηνπνηεζνύλ ή λα επαλαθηεζνύλ θαη ην θόζηνο γηα ηηο δηαδηθαζίεο απηέο είλαη παξόκνην κε απηό άιισλ πιηθώλ. Σν ηδηαίηεξν όκσο ραξαθηεξηζηηθό ησλ ΦΒΑ πιαζηηθώλ είλαη όηη εάλ δελ ζπιιερζνύλ, απνηθνδνκνύληαη θαη δελ ξππαίλνπλ ην πεξηβάιινλ, ελώ ηα πξντόληα απνηθνδόκεζήο ησλ, είλαη πεγή ζξεπηηθώλ πιηθώλ όπσο ηα θύιια, ην άρπξν, ην μύιν θιπ. θαη ζπλεπώο γίλεηαη επαλάθηεζε όπσο νξίδεηαη από ηελ Οδεγία ηεο Δ.Δ. ηνπ 1999 γηα ηα απόβιεηα. 3. ΣΤΠΟΙ ΑΠΟΙΚΟΓΟΜΗΙΜΩΝ ΠΛΑΣΙΚΩΝ Δίλαη ζεκαληηθό λα αλαθέξνπκε ηνπο δηάθνξνπο ηύπνπο απνηθνδνκήζηκσλ πιαζηηθώλ, θαζώο ην θόζηνο θαη νη ρξήζεηο ηνπο δηαθέξνπλ. 5

Τδρο-βιοαποικοδομήζιμα πλαζηικά (σδαηο-βα) Δίλαη εθείλα πνπ πεξηέρνπλ άκπιν ή παξάγσγα απηνύ ζε πςειό πνζνζηό θαη ηα πεξηζζόηεξα από απηά πεξηέρνπλ θαη ζπλζεηηθά πιαζηηθά πξνεξρόκελα από ην πεηξέιαην. Γελεηηθά ηξνπνπνηεκέλεο θαιιηέξγεηεο (π.ρ θαιακπνθηνύ) κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζνύλ γηα ηελ παξαγσγή ησλ βην-πιαζηηθώλ. Η πδξν-βηναπνηθνδόκεζε μεθηλά κε ηελ πδξόιπζε ηνπ πξντόληνο (αληίδξαζε κε λεξό) θαη ηελ ηειηθή κεηαηξνπή ηνπ ζε δηνμείδην ηνπ άλζξαθνο, λεξό θαη βηνκάδα). Αιιά ζηνπο Υ.Τ.Σ.Α. (Υώξνο Τγεηνλνκηθήο Σαθήο Απνβιήησλ) ζε βάζνο παξάγεηαη κε αλαεξόβηα δηαδηθαζία κεζάλην ζε ζεκαληηθέο πνζόηεηεο. Σν κεζάλην σο γλσζηό ζπκβάιιεη ζην θαηλόκελν ηνπ ζεξκνθεπίνπ είθνζη ηξεηο θνξέο πεξηζζόηεξν από ην δηνμείδην ηνπ άλζξαθνο. ηα πδξν-βηναπνηθνδνκήζηκα πιαζηηθά ην άκπιν πξνέξρεηαη από θαιιηέξγεηεο (π.ρ. θαιακπνθηνύ) πνπ δαπαλνύλ ελέξγεηα γηα ηελ παξαγσγή ιηπαζκάησλ θαη θπηνθαξκάθσλ θαη απαηηείηαη επηπιένλ ελέξγεηα γηα ηελ κεηαθνξά θαη ελ ζπλερεία ηελ παξαγσγή ηνπ ακύινπ (δύκσζε) θαη πνιπκεξηζκόο ηνπ κνλνκεξνύο. Σα ΦΒΑ πιαζηηθά είλαη πην θηιηθά ζην πεξηβάιινλ θαη πην νηθνλνκηθά. Φωηο-αποικοδομήζιμα πλαζηικά Δίλαη εθείλα πνπ δηαζπώληαη κε ηελ επίδξαζε ηεο ππεξηώδνπο αθηηλνβνιίαο αιιά δελ δηαζπώληαη απνπζία θσηόο π.ρ. κέζα ζε Υ.Τ.Σ.Α. ή ζε απνρεηεύζεηο ή ζε ζθνηεηλό πεξηβάιινλ ή εάλ έρνπλ ηππσζεί ζε κεγάιν κέξνο ηεο επηθάλεηάο ηνπο. 4. ΠΔΡΙΒΑΛΛΟΝΣΙΚΑ ΠΛΔΟΝΔΚΣΗΜΑΣΑ ΦΒΑ ΠΛΑΣΙΚΩΝ Τπάξρνπλ ζεκαληηθά πεξηβαιινληηθά πιενλεθηήκαηα ησλ ΦΒΑ-πιαζηηθώλ. 4.1 Απνξξίκκαηα Σα ζπκβαηηθά πιαζηηθά όηαλ απνξξίπηνληαη ζην πεξηβάιινλ παξακέλνπλ εθεί γηα πνιιέο δεθαεηίεο θαζώο είλαη πξαθηηθά αδύλαηνλ λα ζπιιερζνύλ κέζα από ηνπο Υ.Τ.Σ.Α. ή ηνπο θάδνπο απνξξηκκάησλ (π.ρ. ζαθνύιεο, θηάιεο λεξνύ, θηάιεο ιαδηνύ, θαιακάθηα, ζαθνπιάθηα ζπζθεπαζίαο νζπξίσλ θ.ι.π.) θαη ζπλεπώο δελ ππάξρεη ιύζε αληηκεηώπηζεο ηεο ξύπαλζεο πνπ πξνθαινύλ. Αληηζέησο ε απνηθνδόκεζε ησλ ΦΒΑ πιαζηηθώλ είλαη ξπζκηδόκελε ελώ δίλνπλ ηειηθά ζξεπηηθά πιηθά. Η έθζεζε ζην θσο επηηαρύλεη ηελ απνηθνδόκεζή ηνπο ε νπνία ζπλερίδεηαη θαη απνπζία θσηόο (θαηά ηελ ηαθή ζηνπο Υ.Τ.Σ.Α.). Οη ζαθνύιεο δηαζπώληαη γξεγνξόηεξα ζηνλ αλνηθηό ρώξν απ όηη ζε θιεηζηό. Γηαζπώληαη επίζεο γξεγνξόηεξα ζε ζεξκό από όηη ζε ςπρξό ρώξν. Φπζηθά εάλ ην ΦΒΑ πιαζηηθό εθηεζεί ζε θσο θαη αέξα γηα θάπνην δηάζηεκα κεηά ηελ απόξξηςε ηνπ ε απνηθνδόκεζή ηνπ ζπλερίδεηαη θαη απνπζία θσηόο. Η δηάζπαζε ησλ ΦΒΑ πιαζηηθώλ ζπλερίδεηαη αθόκα θαη αλ απηά ηαθνύλ. Σα ζπκβαηηθά πιαζηηθά κπνξνύλ θαη πξέπεη λα ρξεζηκνπνηνύληαη γηα πνιιά είδε ηδίσο καθξάο δηάξθεηαο, όπσο έπηπια ζπηηηώλ, παηδηθώλ ραξώλ θηι, όρη όκσο γηα ζαθνύιεο. Δπίζεο, νη ΦΒΑ πιαζηηθέο ζαθνύιεο είλαη πιενλεθηηθόηεξεο από ηηο ράξηηλεο ζαθνύιεο ή θάζε είδνπο ηζάληεο πνιιαπιώλ ρξήζεσλ. 6

4.2 ύγθξηζε κε ράξηηλεο ή πάληλεο ζαθνύιεο Οη ράξηηλεο ζαθνύιεο πξνθαινύλ 70% πεξηζζόηεξε αηκνζθαηξηθή ξύπαλζε από ηηο πιαζηηθέο ζαθνύιεο. Δπίζεο γηα λα παξαρζνύλ ράξηηλεο ζαθνύιεο απαηηείηαη 300% πεξηζζόηεξε ελέξγεηα ελώ θαηαλαιώλνληαη ηεξάζηηεο πνζόηεηεο νξγαληθώλ απνβιήησλ ηα νπνία δηαζπώκελα παξάγνπλ κεζάλην θαη δηνμείδην ηνπ άλζξαθνο. Οη πιαζηηθέο ζαθνύιεο θαηαιακβάλνπλ κηθξόηεξν όγθν: ρίιηεο πιαζηηθέο ζαθνύιεο έρνπλ ύςνο 6 εθαηνζηώλ ελώ ρίιηεο ράξηηλεο έρνπλ ύςνο εβδνκήληα πέληε εθαηνζηώλ. Δπηπιένλ, νη ράξηηλεο ζαθνύιεο δελ είλαη ηόζν αλζεθηηθέο όζν νη πιαζηηθέο θαη θαηαζηξέθνληαη όηαλ βξαρνύλ. Δλ θαηαθιείδη πξέπεη λα αλαθέξνπκε όηη νη ηζάληεο πνιιαπιήο ρξήζεσο (δηθηπσηέο, πάληλεο ή ςάζηλεο) έρνπλ ην κεηνλέθηεκα όηη ν θαηαλαισηήο δελ ηηο έρεη πάληνηε καδί ηνπ παξά κόλνλ όηαλ πεγαίλεη πξνγξακκαηηζκέλα γηα ςώληα. Μηα ηεηξακειήο νηθνγέλεηα εθ όζνλ όια ηα κέιε ηεο ςσλίδνπλ πξέπεη λα δηαζέηεη έλαλ αξηζκό από ηέηνηεο ηζάληεο θαη νη νπνίεο πξέπεη λα θαζαξίδνληαη ζπρλά. Σέινο, όηαλ απνξξίπηνληαη, ζπκβάιινπλ ζηελ πεξηβαιινληηθή ξύπαλζε. Λύζε απνηειεί λα θαηαζθεπάδνληαη από ΦΒΑ-πιαζηηθό. 4.3 Ληπαζκαηνπνίεζε Η Οδεγία ηεο Δ.Δ. ηνπ 1999 απαηηεί ηελ ζηαδηαθή κείσζε ησλ αζηηθώλ δπκώζηκσλ απνξξηκκάησλ πνπ δηνρεηεύνληαη ζηνπο Υ.Τ.Σ.Α. Δθ όζνλ δελ ρξεζηκνπνηνύληαη πιένλ γηα ηξνθή ησλ δώσλ θαη πεξηέρνπλ πνιύ κεγάιν πνζνζηό πγξαζίαο γηα λα θανύλ δελ απνκέλεη ηίπνηε άιιν παξά ε ιηπαζκαηνπνίεζε ή ε παξαγσγή κεζαλίνπ. Οξγαληθά απνξξίκκαηα κπνξνύλ λα ηνπνζεηεζνύλ ζε ΦΒΑ πιαζηηθνύο ζάθνπο ζε ζπίηηα, εζηηαηόξηα, λνζνθνκεία, πνιπθαηαζηήκαηα θιπ. θαη λα νδεγεζνύλ θαη επζείαλ ζηελ κνλάδα ιηπαζκαηνπνίεζεο πεξηνξίδνληαο ζεκαληηθά αλεπηζύκεηεο νζκέο, κεηαβίβαζε κνιύλζεσο από έληνκα θιπ. Δπίζεο νη ΦΒΑ πιαζηηθέο ζαθνύιεο (ζε αληίζεζε κε ηηο πδξν-βα πιαζηηθέο ζαθνύιεο) ειεπζεξώλνπλ ζηαδηαθά ηα νξγαληθά ζπζηαηηθά θαη ζπλεπώο παξάγνπλ πςειήο πνηόηεηαο ιίπαζκα. ε έθζεζε πνπ παξνπζηάζηεθε ζηελ Απζηξαιηαλή θπβέξλεζε ηνλ επηέκβξε ηνπ 2003 αλαθέξεηαη: ΦΒΑ πιαζηηθά πνπ βαζίδνληαη ζε πνιπνιεθίλεο (παξάγσγα πεηξειαίνπ) ζπλεηζθέξνπλ ζην ιίπαζκα ζεκαληηθέο πνζόηεηεο νξγαληθνύ άλζξαθα (ζξεπηηθή ύιε). Αληηζέησο, όζνλ αθνξά ηα πδξν-βα πιαζηηθά όινο ν άλζξαθαο κεηαηξέπεηαη ζε δηνμείδην ηνπ άλζξαθα ζπκβάιινληαο ζην θαηλόκελν ηνπ ζεξκνθεπίνπ θαη όρη ζηελ ζξεπηηθή αμία ηνπ ιηπάζκαηνο. Σα ΦΒΑ ή πδξν-βα πιαζηηθά ίζσο ζα πξέπεη λα έρνπλ ραξαθηεξηζηηθό ρξώκα ή δηεζλή ινγόηππν ώζηε λα πεγαίλνπλ θαη επζείαλ γηα ιηπαζκαηνπνίεζε. Σα ΦΒΑ πιαζηηθά απνηθνδνκνύληαη από ηα ίδηα βαθηήξηα θαη κύθεηεο όπσο ηα θπζηθά απόβιεηα, άρπξα, θύιια, θιαδηά θιπ. θαη ε δηάζπαζε (σο πξνέξρεηαη από θσην-νμείδσζε θαη ζεξκν-νμείδσζε) κπνξεί λα πξαγκαηνπνηεζεί θαη απνπζία θσηόο ζε ζεξκνθξαζία πεξίπνπ 40 C. Σν ιακβαλόκελν ιίπαζκα είλαη πςειήο πνηόηεηαο θαη έρεη ηθαλνπνηήζεη όιεο ηηο δνθηκέο νηθνηνμηθόηεηαο. Οη δνθηκέο πεξηιακβάλνπλ ηελ θαιιηέξγεηα ζπόξσλ, ηελ αλάπηπμε θπηώλ θαη ηελ επηβίσζε κηθξννξγαληζκώλ (ζθνπιήθηα ηεο γεο θιπ) πνπ δηελεξγήζεθαλ κε βάζε ηα πξόηππα DIN V 54900-3, ON S 2200 θαη ΟN S 2300 ηεο Αγγιίαο. Οη δνθηκέο απηέο έδεημαλ όηη ε ρισξίδα ή ε παλίδα δελ επεξεάδεηαη αξλεηηθά νύηε από ην πιαζηηθό νύηε από ηνπο ζηαζεξνπνηεηέο ή ηα κέηαιια ή ηα ρξώκαηα ή ηα πξόζζεηα (θαηαιύηεο) δειαδή από απηά πνπ παξακέλνπλ κεηά ηελ απνηθνδόκεζε ζε κέξε αλά εθαηνκκύξην ή δηζεθαηνκκύξην (ppm ή ppb). Μεξηθά από απηά ηα ππνιείκκαηα παξακέλνπλ θαη ζηα πδξν-βα πιαζηηθά. Όιεο νη ελώζεηο κεηάιισλ πνπ ρξεζηκνπνηνύληαη ζηα ΦΒΑ πιαζηηθά είλαη εγθεθξηκέλεο από ηελ Οδεγία 67/548/EC ηεο Δ.Δ. 7

Οκάδα εκπεηξνγλσκόλσλ Βηηακηλώλ θαη Μεηαιιηθώλ Ιρλνζηνηρείσλ ηεο Τπεξεζίαο Σξνθίκσλ ηεο Αγγιίαο (UK, Food Standard Agency) πξαγκαηνπνίεζε έθζεζε αμηνιόγεζεο θηλδύλνπ θαη ζπκπέξαλε όηη ηα πεξηζζόηεξα κεηαιιηθά άιαηα είλαη απαξαίηεηα δηαηηεηηθά πξόζζεηα ησλ νξγαληζκώλ. 5. ΔΤΡΩΠΑΪΚΑ ΠΡΟΣΤΠΑ Σν Δπξσπατθό πξόηππν EN 13432 έρεη εθαξκνγή κόλν ζηελ ιηπαζκαηνπνίεζε ησλ πιαζηηθώλ ζπζθεπαζίαο θαη δεκνζηεύηεθε πξηλ γίλνπλ επξέσο γλσζηά ηα ΦΒΑ πιαζηηθά ηα νπνία παξάγνληαη ζύκθσλα κε ην πξόηππν απηό. 6. Υ.Τ.Σ.Α. Οη αξκόδηνη θνξείο θάζε ρώξαο έρνπλ ζηόρν ηελ κείσζε ησλ ζθνππηδηώλ πνπ πεγαίλνπλ γηα ηαθή ζηνπο Υ.Τ.Σ.Α., αιιά γηα ηα ΦΒΑ πιαζηηθά δελ απαηηείηαη ε ηαθή ηνπο αθνύ κπνξνύλ λα ιηπαζκαηνπνηεζνύλ ή λα θανύλ γηα ηελ παξαγσγή ελέξγεηαο. Η πεξίπησζε ηεο ιηπαζκαηνπνίεζεο δελ κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί γηα ηα ζπκβαηηθά. Ο ζηόρνο ηεο Οδεγίαο ηεο Δ.Δ. γηα ηνπο Υ.Τ.Σ.Α. ηνπ 1999 (θαη όπσο απηή ζπκπιεξώζεθε ην 2003) είλαη ζύκθσλα κε ηηο αθόινπζεο παξαγξάθνπο: ε πξόιεςε, ε αλαθύθισζε θαη ε αλάθηεζε απνξξηκκάησλ πξέπεη λα ελζαξξύλεηαη θαζώο θαη ε επαλαρξεζηκνπνίεζε ησλ πιηθώλ απηώλ όπσο θαη ηεο παξαγόκελεο ελέξγεηαο έηζη ώζηε λα πξνζηαηεύνληαη νη θπζηθνί πόξνη θαη λα πξνιακβάλεηαη ε αρξήζηεπζε κεγάισλ ηκεκάησλ γεο. Σα ΦΒΑ πιαζηηθά ζε έλαλ Υ.Τ.Σ.Α. ηθαλνπνηνύλ ηνπο παξαπάλσ όξνπο αθνύ κπνξνύλ λα θανύλ κε πςειή απόδνζε ελέξγεηαο. ΦΒΑ πιαζηηθέο επηθάλεηεο (θηικ) κπνξνύλ λα πεξηνξίζνπλ ηελ ρξήζε ρώκαηνο ζε έλα Υ.Τ.Σ.Α. ην ηέινο ηεο εκέξαο πξέπεη λα ζθεπαζηνύλ ηα ζθνππίδηα κε πεξίπνπ εηθνζηπέληε εθαηνζηά ρώκαηνο. Απηό απαηηεί εθηόο από κεγάιεο πνζόηεηεο ρώκαηνο θαη κεγάιν πνζνζηό ελέξγεηαο ελώ θαηαιακβάλεη έλα ζεκαληηθό ρώξν ηνπ Υ.Τ.Σ.Α. Με ηελ ρξήζε ΦΒΑ πιαζηηθώλ θύιισλ κπνξνύλ λα θαιπθζνύλ ηα ζθνππίδηα ζην ηέινο ηεο εκέξαο απνθεύγνληαο ηελ ρξήζε ρώκαηνο θαη ηελ δαπάλε ελέξγεηαο από ηελ ρξήζε ησλ κεραλώλ (κπνπιληόδεο θηι.). άθνη απνξξηκκάησλ από ζπκβαηηθά πιαζηηθά θαηαιακβάλνπλ κεγαιύηεξν ρώξν δηόηη πεξηθιείνπλ αέξα θαη πεξηνξίδνπλ ηελ απνηθνδόκεζε ησλ πεξηερνκέλσλ νξγαληθώλ πιηθώλ (απνθάγηα θιπ). Υαξαθηεξηζηηθό είλαη ην γεγνλόο όηη ππνιείκκαηα ηξνθώλ (θξνύηα, ιαραληθά, θξέαο θιπ) πνπ πεξηθιείνληαη ζε ζπκβαηηθέο πιαζηηθέο ζαθνύιεο ρξεηάδνληαη ηξηάληα έσο εβδνκήληα ρξόληα γηα λα απνζπληεζνύλ, ελώ κέζα ζε ΦΒΑ πιαζηηθέο ζαθνύιεο κπνξνύλ λα απνζπληεζνύλ αλάινγα κε ηελ ξύζκηζε ηνπο κέζα ζε ηξεηο έσο έμη κήλεο. Οη ΦΒΑ ζαθνύιεο νμεηδώλνληαη παξνπζία θσηόο, δηαζπώληαη θαη απνηθνδνκνύληαη ππό αεξόβηεο ζπλζήθεο ζε έλαλ Υ.Τ.Σ.Α. ελώ ε δηαδηθαζία απνηθνδόκεζεο ζπλερίδεηαη αθόκα θαη αλ νη ΦΒΑ ζαθνύιεο ζαθηνύλ. 7. ΓΔΩΡΓΙΑ ΚΑΙ ΚΗΠΟΤΡΙΚΗ Δθηόο ηεο ιηπαζκαηνπνίεζεο πνπ αλαθέξζεθε ηα ΦΒΑ πιαζηηθά βξίζθνπλ ρξήζηκεο εθαξκνγέο ζηελ γεσξγία θαη ηελ αλζνθνκία. Γηα πνιιά ρξόληα γεσξγνί θαη θαιιηεξγεηέο ρξεζηκνπνηνύλ πιαζηηθά θύιια γηα λα πξνζηαηεύζνπλ ηελ ζνδεηά ηνπο. Σα πιαζηηθά θύιια πξνζηαηεύνπλ ηηο θαιιηέξγεηεο δηαηεξώληαο ηελ πγξαζία, απμάλνληαο ηελ ζεξκνθξαζία ησλ ξηδώλ θαη απνηξέπνληαο ηελ αλάπηπμε δηδαλίσλ. Αιιά κεηά ηε ζπιινγή ηεο ζνδεηάο εθαηνληάδεο ή ρηιηάδεο ηεηξαγσληθώλ ρηιηνκέηξσλ πιαζηηθώλ θύιισλ απνξξίπηνληαη πξνθαιώληαο ξύπαλζε ηνπ πεξηβάιινληνο θαη δαπάλε ελέξγεηαο. 8

Σα ΦΒΑ πιαζηηθά θύιια κπνξεί λα ξπζκηζηνύλ λα απνηθνδνκνύληαη ακέζσο κεηά ηε ζπιινγή ηεο ζνδεηάο θαη απνηεινύλ ζξεπηηθό πιηθό γηα ηηο θαιιηέξγεηεο ηεο επόκελεο ρξνληάο. 8. ΑΝΑΚΤΚΛΩΗ Η αλαθύθισζε παίδεη ζεκαληηθό ξόιν ζηελ δηαρείξηζε ησλ πιαζηηθώλ αιιά δελ κπνξεί λα αληηκεησπίζεη ην ζύλνιν ησλ πιαζηηθώλ πιηθώλ ζπζθεπαζίαο. Κη απηό γηα πέληε βαζηθνύο ιόγνπο. 1. εκαληηθό πξόβιεκα απνηειεί ε πεξηζπιινγή ησλ πιαζηηθώλ απνβιήησλ. Σν κεγαιύηεξν κέξνο ηνπ ζπλνιηθνύ όγθνπ ησλ πιαζηηθώλ απνβιήησλ (θηάιεο, ζαθνπιάθηα, ζαθνύιεο απνξξηκκάησλ, θαιακάθηα θ.ι.π.) θαηαιήγεη ζηνπο Υ.Τ.Σ.Α. απ όπνπ είλαη αδύλαην λα πεξηζπιιερζεί. 2. Καηά ηελ δηαδηθαζία ηεο αλαθύθισζεο ησλ πιαζηηθώλ απνβιήησλ ηνπιάρηζηνλ ην 15% παξακέλεη σο απόβιεην (ε ιεγόκελε «θύξα» θαηά ηνπο αλαθπθισηέο) εμαηηίαο ησλ ρξσκάησλ ησλ πξσηνγελώλ πξντόλησλ θ.ι.π. 3. Σν ηξίην πξόβιεκα έγθεηηαη ζην γεγνλόο όηη κε ηελ αλαθύθισζε δελ ιύλνπκε ην πξόβιεκα ηεο ξύπαλζεο απιά ην επηβξαδύλνπκε. Αθόκα θαη αλ ηθαλνπνηεζνύλ εμ νινθιήξνπ νη πνζνηηθνί ζηόρνη πνπ έρνπλ ηεζεί ην ππάξρνλ πιαζηηθό παξακέλεη. Αλαθπθιώλεηαη κελ αιιά ζην ηέινο πάιη θαηαιήγεη ζην πεξηβάιινλ. 4. Γελ κπνξεί λα πξαγκαηνπνηεζεί αλαθύθισζε εάλ δελ πξαγκαηνπνηεζεί πξσηύηεξα δηαρσξηζκόο ησλ δηαθνξεηηθώλ εηδώλ πιαζηηθνύ. Σα ΡΔΣ, ΡΡ, PVC, ΡΔ δελ κπνξνύλ λα αλακεηρζνύλ ώζηε λα παξαρζεί δεπηεξνγελήο ύιε. Πξέπεη λα ρξεζηκνπνηνύληαη θαηά είδνο θαη λα έρνπλ πξσηύηεξα θαζαξηζηεί π.ρ. από άκκν, κέηαιια, ραξηί πνπ εκπεξηέρνληαη ιόγσ ηεο πξνγελέζηεξεο ρξήζεο ηνπο. 5. Σν ππάξρνλ PVC δελ πξέπεη λα αλαθπθισζεί. Οπζηαζηηθά πξόθεηηαη γηα αλαγθαίν θαθό θαη όρη ζσηήξηα ιύζε. ηελ Αγγιία από 1,5 εθαηνκκύξην ηόλνπο πιηθνύ ζπζθεπαζίαο από πνιπαηζπιέλην πνπ παξάγνληαη θάζε ρξόλν, κόλν 250.000 ηόλνη αλαθπθιώλνληαη. Πξέπεη επίζεο λα ζεκεησζεί όηη ηα ζπκβαηηθά πιαζηηθά είλαη πνιύ θζελά θαη ε αλαθύθισζε επηηπγράλεηαη κόλν κε θξαηηθέο επηδνηήζεηο. Σα αλαθπθισκέλα πιαζηηθά κπνξνύλ λα ρξεζηκνπνηεζνύλ γηα βαξηά καθξάο δσήο αληηθείκελα όπσο έπηπια ππαηζξίσλ ρώξσλ, παηδηθέο ραξέο θιπ. Γελ επαλαρξεζηκνπνηνύληαη ζπλήζσο γηα πιαζηηθέο ζαθνύιεο ή γηα επαθή κε ηξόθηκα. Δίλαη πξαγκαηηθά γεγνλόο όηη ε αλαθύθισζε έρεη πεξηνξηζκέλε ρξήζε ζηα πιαζηηθά θαη γηα απηό ε αιιαγή ζε ΦΒΑ πιαζηηθά είλαη επηβεβιεκέλε αθνύ κπνξνύλ λα απνηθνδνκεζνύλ κεηαηξεπόκελα ζε ιίπαζκα. Με βάζε ηνλ νξηζκό πνπ δίλεη ε Δ.Δ. γηα ηελ αλαθύθισζε, ηα ΦΒΑ πιαζηηθά αλαθπθιώλνληαη εθόζνλ επηζηξέθνπλ ζην πεξηβάιινλ σο ιίπαζκα. Γελ αλαθπθιώλνληαη όκσο αλ βαζηζηνύκε ζηελ έλλνηα πνπ δίλεη ν απιόο πνιίηεο ζηνλ όξν αλαθύθισζε ζύκθσλα κε απηά πνπ ελλννύληαη από ηηο επηρεηξήζεηο. Η Δπηηξνπή Πεξηβάιινληνο ηνπ Δπξσπατθνύ Κνηλνβνπιίνπ ζηηο 22 Μαΐνπ ηνπ 2003 (Α5-0200/2003) αλέθεξε ραξαθηεξηζηηθά: Η αλαθύθισζε ησλ ζπκβαηηθώλ πιαζηηθώλ παξνπζηάδεη πνιιά πξνβιήκαηα θαη δελ πξέπεη λα ελζαξξύλεηαη. Η αλαθύθισζε ησλ βηναπνηθνδνκήζηκσλ πιαζηηθώλ είλαη απνδεθηή κέζνδνο. 9

Η αλαθύθισζε ησλ βηναπνηθνδνκήζηκσλ πιαζηηθώλ γηα ιηπαζκαηνπνίεζε είλαη ν επηδησθόκελνο ζηόρνο αλαθύθισζεο ησλ πιαζηηθώλ θαη πξέπεη ε ρξήζε ΦΒΑπιαζηηθώλ λα απνηειέζεη θίλεηξν γηα ηηο θπβεξλήζεηο ησλ θξαηώλ-κειώλ. Η θαύζε δελ είλαη ε πξνηηκόηεξε ιύζε. 9. ΔΠΑΝΑΚΣΗΗ ΔΝΔΡΓΔΙΑ ε νξηζκέλεο ρώξεο όπσο ζηε Γεξκαλία όπνπ ε θαύζε είλαη δηαδεδνκέλε θαη ε ηερλνινγία εγθαηεζηεκέλε, ηα ΦΒΑ πιαζηηθά κπνξνύλ λα θανύλ κε ζθνπό ηελ επαλάθηεζε ελέξγεηαο κε ηνλ ίδην ηξόπν όπσο ηα ζπκβαηηθά πιαζηηθά αιιά ηα ΦΒΑ πιαζηηθά παξάγνπλ εθηόο από ελέξγεηα κόλν δηνμείδην άλζξαθνο θαη πδξαηκνύο. 10. ΤΛΛΟΓΗ ΚΟΤΠΙΓΙΩΝ Η ζπιινγή ζθνππηδηώλ κε ΦΒΑ πιαζηηθνύο ζάθνπο είλαη πξνηηκόηεξε από ηελ ζπιινγή κε ζπκβαηηθνύο πιαζηηθνύο ζάθνπο. Δλδεηθηηθά αλαθέξνπκε κεξηθά πιενλεθηήκαηα ησλ ΦΒΑ πιαζηηθώλ ζάθσλ έλαληη ησλ πιαζηηθώλ θάδσλ: - Η ζπιινγή είλαη επθνιόηεξε θαη γξεγνξόηεξε από όηη κε θάδνπο. - Παξάγνληαη ζε κεγάιε πνηθηιία κεγεζώλ γηα δηαθνξεηηθέο αλάγθεο. - Γελ ρξεηάδνληαη γηα ηελ απνκάθξπλζή ηνπο εηδηθά απνξξηκκαηνθόξα. - Μπνξνύλ εύθνια λα απνζεθεπηνύλ θαη δηαλέκνληαη ζε ξνιά. - Οη θάδνη απαηηείηαη λα πιέλνληαη θαη λα απνιπκαίλνληαη. - Οη θάδνη είλαη νγθώδεηο, ε ηηκή ηνπο είλαη αθξηβή θαη ε κεηαθνξά θαη ε απνζήθεπζε δύζθνιε. - Οη θάδνη παξάγνληαη από βαξηά κε απνηθνδνκήζηκα πιαζηηθά. 11. ΜΔΙΩΗ ΣΩΝ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΣΩΝ Καζώο νη ΦΒΑ ζαθνύιεο είλαη ιεπηόηεξεο από ηηο ράξηηλεο ζαθνύιεο παξάγνπλ κηθξόηεξν όγθν απνξξηκκάησλ. Δπίζεο απνηθνδνκνύληαη πιήξσο θαη παύνπλ λα ππάξρνπλ ζην ηέινο ηεο πξνγξακκαηηζκέλεο δηάξθεηάο ηνπο. 12. ΠΛΔΟΝΔΚΣΗΜΑΣΑ ΣΩΝ ΦΒΑ ΠΛΑΣΙΚΩΝ Δ ΤΓΚΡΙΗ ΜΔ ΣΑ ΤΓΡΟ-ΒΑ ΠΛΑΣΙΚΑ πκπεξαζκαηηθά ηα ΦΒΑ- πιαζηηθά έρνπλ ηα αθόινπζα πιενλεθηήκαηα: 1. Σα ΦΒΑ πιαζηηθά απνηθνδνκνύληαη ζε νπνηνδήπνηε εμσηεξηθό ή εζσηεξηθό ρώξν παξνπζία αέξνο. Απηόο είλαη έλαο πνιύ ζεκαληηθόο παξάγσλ δηόηη κεγάιεο πνζόηεηεο ησλ πιαζηηθώλ δελ κπνξνύλ λα ζπιιερζνύλ. Σα πεξηζζόηεξα από ηα πδξν-βα πιαζηηθά απαηηνύλ πεξηβάιινλ πινύζην ζε κηθξνβηαθό θνξηίν (όπσο ζε κνλάδα ιηπαζκαηνπνίεζεο) γηα λα απνηθνδνκεζνύλ. 2. Σα ΦΒΑ-πιαζηηθά κπνξνύλ λα πξνγξακκαηηζζνύλ γηα ηε δηάξθεηα δσήο ηνπο, θαηά ηελ παξαγσγή ηνπο. Η ηαρύηεηα απνηθνδόκεζεο ησλ πδξν-βα πιαζηηθώλ δελ κπνξεί λα ειεγρζεί. 10

3. Σα ΦΒΑ πιαζηηθά είλαη πην αλζεθηηθά θαη έρνπλ πεξηζζόηεξεο ρξήζεηο. 4. Δίλαη θζελόηεξα. 5. Δίλαη ιεπηόηεξα, ρξεζηκνπνηνύλ ιηγόηεξν ρξόλν γηα ηελ απνζήθεπζε θαη γηα ηε κεηαθνξά ηνπο θαη απαηηείηαη ιηγόηεξε πξώηε ύιε γηα ηελ παξαγσγή ηνπο. 6. Παξάγνληαη θαη ζε δηαθαλή κνξθή ώζηε ηξόθηκα ή άιια πιηθά κπνξνύλ λα παξαηεξεζνύλ. 7. Μπνξνύλ λα αλαθπθισζνύλ θαη λα αλαπαξαρζνύλ. Τδξν ΒΑ πιαζηηθά δελ κπνξνύλ λα αλαθπθισζνύλ παξά κόλν κε κεγάιν θόζηνο. 8. Μπνξνύλ θαη ηα δύν λα ιηπαζκαηνπνηεζνύλ. Δπεηδή όκσο ηα ΦΒΑ πιαζηηθά απνηθνδνκνύληαη κε αξγόηεξνπο ξπζκνύο, ν άλζξαθαο κεηαηξέπεηαη ζε νξγαληθή πξώηε ύιε. 9. Απαηηείηαη ιηγόηεξε ελέξγεηα γηα λα παξαρζνύλ θαη λα κεηαθεξζνύλ. 10. Γελ ππάξρνπλ γελεηηθά ηξνπνπνηεκέλα ζπζηαηηθά. 11. Γελ απνδίδνπλ κεζάλην όηαλ νμεηδώλνληαη. 12. Γελ πεξηέρνπλ νξγαλν-ρισξησκέλα ζπζηαηηθά. 13. Δίλαη αζθαιή γηα απεπζείαο επαθή κε ηξόθηκα. 14. Ιδαληθά γηα πιηθό ζπζθεπαζίαο θαηεςπγκέλσλ ηξνθίκσλ όπνπ δηαηεξνύληαη γηα κεγάιν ρξνληθό δηάζηεκα θαη αξρίδνπλ λα απνηθνδνκνύληαη κόλν όηαλ απνξξηθζνύλ ζην πεξηβάιινλ. 15. Μπνξνύλ λα ρξεζηκνπνηεζνύλ σο πιηθό ζπζθεπαζίαο ζε κεραλέο ηαρύηεηαο (όπσο ζε ζπζθεπαζία άξηνπ) ελώ ηα πδξν-βα πιαζηηθά δελ απνδίδνπλ ζε απηέο ηηο κεραλέο. 16. Μπνξνύλ λα θανύλ κε πςειόηεξε ελεξγεηαθή απόδνζε από όηη ηα πδξν-βα πιαζηηθά. 17. Μπνξνύλ λα παξαρζνύλ από ηα ίδηα κεραλήκαηα θαη ην ίδην εξγαηηθό δπλακηθό όπσο ηα ζπκβαηηθά πιαζηηθά ελώ ηα πδξν-βα πιαζηηθά παξάγνληαη κε δηαθνξεηηθή δηαδηθαζία. 18. Σα πδξν-βα πιαζηηθά ρξεζηκνπνηνύλ σο πξώηε ύιε ηξόθηκα (π.ρ άκπιν, θαιακπόθη) ιηπάζκαηα θαη θπηνθάξκαθα ελώ ηα ΦΒΑ πιαζηηθά όρη. Η έθζεζε εκπεηξνγλσκόλσλ πξνο ηελ Απζηξαιηαλή θπβέξλεζε ηνλ επηέκβξε ηνπ 2003 αλαθέξεη: -Βηναπνηθνδεκήζηκα πιαζηηθά από άκπιν έρνπλ ζνβαξέο επηπηώζεηο ζην θαηλόκελν ηνπ ζεξκνθεπίνπ ιόγσ ηεο παξαγσγήο κεζαλίνπ ζηνπο Υ.Τ.Σ.Α. θαη νμεηδίσλ ηνπ αδώηνπ από ιηπάζκαηα ησλ αγξώλ. -Βηναπνηθνδνκήζηκα πιαζηηθά από άκπιν θιπ. ζπληεινύλ ζηνλ επηξνθηζκό ιόγσ ηεο ρξήζεο ιηπαζκάησλ ζηνπο αγξνύο. 11

13. ΠΡΟΪΟΝΣΑ ΠΑΡΑΓΟΜΔΝΑ ΑΠΟ ΦΒΑ ΠΛΑΣΙΚΑ Πιαζηηθέο ζαθνύιεο γηα θάζε είδνπο ςώληα, θαη ζθνππίδηα. άθνη απνξξηκκάησλ πνπ αγνξάδνληαη ζε ξνιά γηα θάζε είδνπο απνξξίκκαηα. αθνύιεο γηα νξγαληθά απνξξίκκαηα (απνθάγηα θιπ). Μπινύδεο γηα ρξήζε ζε θέληξα καδηθήο εζηίαζεο, λνζνθνκεία, θήπνπο, εξγαζηήξηα θιπ. αθνύιεο γηα απνξξίκκαηα δώσλ (ζθύινη, γάηεο θιπ) πνπ ζπιιέγνληαη ζε θήπνπο, πάξθα θιπ. αθνύιεο πνπ ηνπνζεηνύληαη ζε θάδνπο απνξξηκκάησλ. Γάληηα. Πιαζηηθά θύιια γηα ρξήζε ζηε γεσξγία θαη ηελ θεπνπξηθή. Πιαζηηθό θηικ γηα ζπζθεπαζία εθεκεξίδσλ, εληύπσλ θαη πεξηνδηθώλ. Αεξνπιάζη πζθεπαζία άξηνπ. πζθεπαζία θαηεςπγκέλσλ ηξνθίκσλ. πζθεπαζία ζε ζηεγαλό πεξηβάιινλ (Shrim R-wrap). πζθεπαζία κε θπζαιίδεο αέξα γηα κεηαθνξά εύζξαπζησλ αληηθεηκέλσλ (Bubble-wrap). Μαραηξνπήξνπλα, πηάηα, πνηήξηα, θαιακάθηα, ηξαπεδνκάληηια θιπ. Πάλεο γηα βξέθε θαη ελειίθνπο, ζεξβηέηεο θηι. Πξνθπιαθηηθά, ξάκκαηα θηι. 14. ΜΔΣΡΑ ΓΙΑ ΠΛΑΣΙΚΔ ΑΚΟΤΛΔ Δ ΑΛΛΔ ΥΩΡΔ ήκεξα νη θπβεξλήζεηο ησλ πεξηζζνηέξσλ ρσξώλ-κειώλ ηεο Δ.Δ. πξνγξακκαηίδνπλ ηελ εθαξκνγή κέηξσλ γηα ηελ ρξήζε θαη θαηαλάισζε ΦΒΑ πιαζηηθώλ κίαο ρξήζεο. Σα ΦΒΑ πιαζηηθά ηθαλνπνηνύλ όινπο ηνπο όξνπο ηεο απόθαζεο ηνπ Δπξσπατθνύ Κνηλνβνπιίνπ θαη ηνπ πκβνπιίνπ γηα ηα Τιηθά πζθεπαζίαο θαη ηα απόβιεηα απηώλ. Σα ΦΒΑ πιαζηηθά ηθαλνπνηνύλ ηελ παξάγξαθν 3(a) ηεο πλζήθεο δηόηη κπνξνύλ λα αλαθπθισζνύλ. Ιθαλνπνηνύλ ηελ παξάγξαθν 3(b) δηόηη κπνξνύλ λα θανύλ. Ιθαλνπνηνύλ ηελ παξάγξαθν 3(c) δηόηη εθόζνλ απνηθνδνκνύληαη δελ παξεκπνδίδνπλ ηελ ιηπαζκαηνπνίεζε ησλ νξγαληθώλ πιηθώλ. Σέινο, ηθαλνπνηνύλ ηελ παξάγξαθν 3(d) δηόηη ηειηθά ηα ΦΒΑ πιαζηηθά κεηαηξέπνληαη ζε δηνμείδην ηνπ άλζξαθα, λεξό θαη βηνκάδα. 12