Εφθβεία και ςακχαρϊδθσ διαβιτθσ Μαρία Παπαδοποφλου Αν. Κακθγιτρια Παιδιατρικισ- Παιδιατρικισ Ενδοκρινολογίασ Γϋ Παιδιατρικι Κλινικι ΑΠΘ Ιπποκράτειο ΓΝ Θεςςαλονίκθσ
Η πορεία προσ ενηλικίωςη γίνεται μζςα από: Εξαρτιςεισ Αυτογνωςία Δθμιουργία ςχζςεων Αυτονόμθςθ Παράλληλα με Επαρκή ςωματική νοητική ςυναιςθηματική ανάπτυξη-ωρίμανςη
Εφηβική ηλικία Λογικι ςκζψθ, ενδιαφζρον και αντίλθψθ φιλοςοφίασ υγκροφςεισ, προβλθματιςμόσ, αμφιςβιτθςθ Κεντρικόσ ρόλοσ ομάδασ Πλιρθσ ικανότθτα κατανόθςθσ νόςου
Εφηβεία Σακχαρώδησ διαβήτησ τφπου Ι Περίοδοσ με ιδιαίτερα χαρακτηριςτικά Α. Αντίςταςθ ςτθν ινςουλίνθ: 1. Αυξθμζνθ παραγωγι αυξθτικισ ορμόνθσ 2. Αφξθςθ των ορμονϊν του φφλου (οιςτρογόνων-τεςτοςτερόνθσ) Ανάγκεσ ςε ινςουλίνθ αυξθμζνεσ κατά 50%
Αυξθμζνεσ ανάγκεσ ςε ινςουλίνθ κατά τθν εφθβεία Αγόρια Κορίτσια Προεφθβικό Ζφθβοσ παιδί Ενιλικασ Αφξθςθ τθσ ινςουλίνθσ Αφξθςθ των διατροφικϊν αναγκϊν
Φαινόμενο τθσ αυγισ ε ζνα διάςτθμα μόλισ 3 ωρϊν ανάμεςα ςτισ 2 και 5 π.μ. - οι τιμζσ γλυκόηθσ αίματοσ αυξάνουν λόγω ζκκριςθσ διαφόρων ορμονϊν, όπωσ κορτιηόλθσ, αυξθτικισ ορμόνθσ. 18.00 24.00 6.00 12.00 θμαντικι αφξθςθ τθσ προ φπνου ινςουλίνθσ Αποτελεςματικότερθ αντιμετϊπιςθ με αντλία ινςουλίνθσ που διακζτει πολλαπλζσ επιλογζσ βαςικισ χοριγθςθσ ινςουλίνθσ
Εφθβεία ακχαρϊδθσ διαβιτθσ τφπου Ι Περίοδοσ με ιδιαίτερα χαρακτθριςτικά Α. Αντίςταςθ ςτθν ινςουλίνθ Β. Επιδείνωςθ τθσ ρφκμιςθσ του διαβιτθ, ςθμαντικι αφξθςθ τθσ HbA 1c Οι λόγοι είναι πολλοί: Γεφματα ςε ακατάλλθλεσ ϊρεσ Σελείωσ ακατάλλθλθ ποιότθτα γευμάτων και ςε μεγάλθ ποςότθτα Ανεξζλεγκτθ άςκθςθ Μθ τιρθςθ του προγράμματοσ αντιμετϊπιςθσ του διαβιτθ Παράλειψθ ενζςεων Παράλειψθ γευμάτων Παράλειψθ μετριςεων γλυκόηθσ αίματοσ Απόκρυψθ τθσ φπαρξθσ του διαβιτθ Ριψοκίνδυνθ ςυμπεριφορά, μπορεί και καταςτροφικι Διαταραχζσ κρζψθσ Ψυχογενισ ανορεξία Ψυχογενισ βουλιμία Αφξθςθ βάρουσ ςϊματοσ, ιδιαίτερα ςτα κορίτςια
Αιτία τθσ ςυμπεριφοράσ αυτισ των εφιβων Οι αναδυόμενεσ ανάγκεσ τθσ εφθβείασ που ςχετίηονται με τα παρακάτω: θμαντικό να ανικει ςε ομάδα ςυνομθλίκων και να ταιριάηει ςτα κοινωνικά πρότυπα και ςυμπεριφορά τθσ ομάδασ αυτισ. Η ρφκμιςθ του διαβιτθ δεν αποτελεί προτεραιότθτα Εξερεφνθςθ και πειραματιςμόσ διαφορετικϊν τρόπων ηωισ οι οποίοι είναι λιγότερο αποδεκτοί από τθν οικογζνεια και δεν ανταποκρίνονται ςτισ προςδοκίεσ τουσ Αυξανόμενθ ανεξαρτθςία από τθν φροντίδα των γονζων Αναγνϊριςθ για ιδιαιτερότθτα και εχεμφκεια Δικαίωμα ςτθν ςυγκατάκεςθ ι ςτθν άρνθςθ για ιατρικι παρακολοφκθςθ
Αιτία τθσ ςυμπεριφοράσ αυτισ των εφιβων υνζχεια Δοκιμι διαφόρων ουςιϊν (κάπνιςμα, αλκοόλ και άλλεσ ουςίεσ εξάρτθςθσ) Πιζςεισ εξαιτίασ των ακαδθμαϊκϊν επιδόςεων και ςυναγωνιςμοφ Ακατάςτατο ωράριο φπνου με απουςία κακθμερινϊν τακτικϊν δραςτθριοτιτων Ποικίλθ φυςικι δραςτθριότθτα, μερικζσ φορζσ μεγάλθ αφξθςθ, αλλά για πολλζσ άλλεσ ελαττωμζνθ και περιςςότεροσ χρόνοσ ςτα παιχνίδια ςτον υπολογιςτι, ςτο διαδίκτυο και ςτθν τθλεόραςθ Δυςκολία ςτθν αποδοχι ςυμβουλϊν και ςυνεργαςίασ με τθ ςυμβατικι ιατρικι εκπαίδευςθ
Προβλιματα που προκφπτουν ςτθ Βαριά υπογλυκαιμία και διάρκεια τθσ εφθβείασ ανάπτυξθ μθ αντίλθψθσ των ςυμπτωμάτων τθσ υπογλυκαιμίασ ι αλλαγι των πρόδρομων ςυμπτωμάτων υπογλυκαιμία που εκλαμβάνεται ωσ οξεία μζκθ διανοθτικι ςφγχυςθ εξαιτίασ του αλκοόλ διανοθτικι ςφγχυςθ εξαιτίασ τθσ χριςθσ εξαρτθςιογόνων ουςιϊν νυχτερινι ι νωρίσ το πρωί υπογλυκαιμία λόγω αλλαγισ του ωραρίου του φπνου θ επίδραςθ τθσ υπογλυκαιμίασ ςτισ ακαδθμαϊκζσ και ακλθτικζσ επιδόςεισ
Προβλιματα που προκφπτουν ςτθ διάρκεια τθσ εφθβείασ Διαταραχι εικόνασ ςϊματοσ ςεξουαλικότθτασ Ανθςυχία για τθ διαφορετικότθτα Διαβιτθσ όχι τρόποσ ηωισ Ανθςυχία για τθ ηωι τουσ ςτο μζλλον, υπαρξιακά προβλιματα Αυξθμζνοσ κίνδυνοσ εμφάνιςθσ ψυχικϊν διαταραχϊν
Ψυχιατρικζσ διαταραχζσ ςτο διαβιτθ 3πλάςιοσ κίνδυνοσ ανάπτυξθσ ψυχικϊν διαταραχϊν με ρυκμοφσ μζχρι 33% Κατάκλιψθ 27,5% Επίδραςθ ςτθν: 1. Μεταβολικι ρφκμιςθ 2. Αποδοχι του διαβιτθ 3. Αυτοεκτίμθςθ Αγχϊδθσ διαταραχι 18,4% Σάςθ αυτοκτονίασ 26,4% Απόπειρα αυτοκτονίασ 4,4% Διαταραχζσ κρζψθσ Ανορεξία - βουλιμία
Ψυχοκοινωνικι αντιμετϊπιςθ του διαβιτθ Παιδιατρικι ομάδα αντιμετϊπιςθσ του διαβιτθ (Παιδίατρο-Ενδοκρινολόγο-Διαβθτολόγο, Νοςθλεφτριαεκπαιδεφτρια διαβιτθ, Διαιτροφολόγο, Επαγγελματίασ ψυχικισ υγείασ) Καταςκθνϊςεισ (8-20 χρονϊν) 1. Αμοιβαία επίδραςθ ςυναναςτροφισ ςυνομθλίκων 2. Δεξιότθτεσ, γνϊςθ, εκπαίδευςθ, τρόποι ςυμπεριφοράσ 3. Ανάλθψθ υπευκυνότθτασ εαυτοφ 4. Ανεξαρτθςία, αυτοπεποίκθςθ, αυτοεκτίμθςθ 5. Εκκεςθ του προβλιματοσ ςτουσ άλλουσ 6. Ομαλι επανζνταξθ ςτθν οικογζνεια 7. Βραχεία ανάπαυλα γονζων Αλλα παρόμοια πρoγράμματα - εκδρομζσ
Επώνυμοι άνθρωποι με διαβήτη Halle Berry Ηκοποιόσ, Β. Αμερικι Gary Mabbut Ποδοςφαιριςτισ, Αγγλία Tara Moran Ηκοποιόσ, Αγγλία Steve Redgrave Κοπθλάτθσ, Αγγλία Per Zetterberg Ποδοςφαιριςτισ, ουθδία Bret Michaels Σραγουδίςτρια ροκ, Β. Αμερικι Pontus Jahansson Παίκτθσ baseball, ουθδία Jan Lindblad Φωτογράφοσ, ουθδία Lotta Mossberg Δθμοςιογράφοσ ςτθν τθλεόραςθ, Δανία Pär Zetterberg- Ποδοςφαιριςτισ, ουθδία Γιϊργοσ Καραμπινζςθσ Ιδιωτικόσ υπάλλθλοσ, Ελλάδα Μιχάλθσ Θαλαςςινόσ-Ορειβάτθσ-Μαρακωνοδρόμοσ, Ελλάδα
Ψυχοκοινωνικι αντιμετϊπιςθ του διαβιτθ Είναι αρκετά όμωσ αυτά; Η εκπαίδευςθ είναι το κλειδί τθσ επιτυχθμζνθσ αντιμετϊπιςθσ του διαβιτθ. Η εκπαιδευτικι παρζμβαςθ ςτον παιδικό και εφθβικό διαβιτθ ζχει μζτρια ευεργετικι επίδραςθ ςτθ μεταβολικι ρφκμιςθ αλλά πολφ ιςχυρότερθ επίδραςθ ςτθν ψυχοκοινωνικι ανάπτυξθ
Ψυχοκοινωνικι αντιμετϊπιςθ του διαβιτθ Η εκπαιδευτικι παρζμβαςθ κα πρζπει: να βαςίηεται ςε κεωρθτικζσ ψυχο-εκπαιδευτικζσ αρχζσ να ενςωματϊνεται ςτθν ςυνθκιςμζνθ προγραμματιςμζνθ εξζταςθ μαηί με τθν εντατικοποιθμζνθ αντιμετϊπιςθ του διαβιτθ να περιλαμβάνει τθ ςυνεχιηόμενθ υπευκυνότθτα των γονζων κακϋ όλθ τθ διάρκεια τθσ εφθβείασ ςτθν αντιμετϊπιςθ του διαβιτθ να χρθςιμοποιεί τεχνικζσ γνωςτικισ ςυμπεριφοράσ που ςχετίηονται με κζματα όπωσ: Επίλυςθ προβλθμάτων Κακοριςμό ςτόχων Ικανότθτεσ επικοινωνίασ Αντιμετϊπιςθ οικογενειακϊν διενζξεων Ανάπτυξθ ικανοτιτων αντιμετϊπιςθσ προβλθμάτων Αντιμετϊπιςθ ςτρεςογόνων καταςτάςεων Να χρθςιμοποιεί τισ νζεσ τεχνολογίεσ τθσ αντιμετϊπιςθσ του διαβιτθ ςαν μοχλό εκπαιδευτικϊν κινιτρων