Νομισματική και Συναλλαγματική Πολιτική σε μια Μικρή Ανοικτή Οικονομία Σταθερές ή Κυμαινόμενες Ισοτιμίες; Καθ. Γ. Αλογοσκούφης, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία, 2014
Ένα Βραχυχρόνιο Υπόδειγµα µιας Μικρής Ανοικτής Οικονοµίας Αναλύουμε τις επιδράσεις της νομισματικής και της συναλλαγματικής πολιτικής σε ένα βραχυχρόνιο στοχαστικό υπόδειγμα για μια μικρή ανοικτή οικονομία που συνδυάζει χαρακτηριστικά της κεϋνσιανής και της νομισματικής προσέγγισης Υποθέτουμε ότι οι ονομαστικοί μισθοί προσδιορίζονται στην αρχή κάθε περιόδου, από περιοδικές συλλογικές διαπραγματεύσεις, και δεν μπορούν να μεταβληθούν έως την αρχή της επομένης περιόδου. Μετά τον προσδιορισμό των ονομαστικών μισθών, η οικονομία υφίσταται απρόβλεπτες διαταραχές στην παραγωγή και την παραγωγικότητα, τη ζήτηση χρήματος, τα διεθνή επιτόκια και τον διεθνή πληθωρισμό. Καθ. Γ. Αλογοσκούφης, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία, 2014 2
Εναλλακτικά Νοµισµατικά Καθεστώτα Εξετάζεται η αποτελεσματικότητα διαφόρων κανόνων για τη νομισματική πολιτική απέναντι σε αυτές τις διαταραχές, καθώς και η βέλτιστη νομισματική πολιτική. Η ανάλυση δείχνει ότι ούτε ένας σταθερός ρυθμός αύξησης της προσφοράς χρήματος με κυμαινόμενες ισοτιμίες (όπως συνιστούσε ο Friedman (1953, 1960), αλλά ούτε μια πολιτική σταθερής συναλλαγματικής ισοτιμίας, μπορούν να στεγανοποιήσουν την οικονομία (πληθωρισμό και ανεργία) απέναντι στις επιπτώσεις απρόβλεπτων διαταραχών. Καθ. Γ. Αλογοσκούφης, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία, 2014 3
Η Βέλτιστη Νοµισµατική και Συναλλαγµατική Πολιτική Μία βέλτιστη νομισματική και συναλλαγματική πολιτική, που επιχειρεί να ελαχιστοποιήσει τις αποκλίσεις του πληθωρισμού και της ανεργίας αντιμετώπιζει δύο προβλήματα. Πρώτο είναι το πρόβλημα της αξιοπιστίας, καθώς η προσπάθεια μείωσης της ανεργίας κάτω από το φυσικό ποσοστό ανεργίας αυξάνει τις πληθωριστικές προσδοκίες και οδηγεί σε υψηλό πληθωρισμό χωρίς να αντιμετωπίζεται το πρόβλημα της ανεργίας. Ακόμη όμως και αν λυθεί το πρόβλημα της αξιοπιστίας, με την εκχώρηση της νομισματικής πολιτικής σε μία κεντρική τράπεζα η οποία έχει πρωταρχικό στόχο την αντιμετώπιση του πληθωρισμού, ανακύπτει ένα δεύτερο πρόβλημα. Η βέλτιστη νομισματική πολιτική δεν μπορεί να αντιμετωπίσει πλήρως τις επιπτώσεις πραγματικών διαταραχών, είτε στον πληθωρισμό είτε στην ανεργία. Το εργαλείο της νομισματικής πολιτικής δεν επαρκεί για την επίτευξη δύο στόχων, με αποτέλεσμα η αντιμετώπιση των διακυμάνσεων στον πληθωρισμό και την ανεργία να είναι μερική. Καθ. Γ. Αλογοσκούφης, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία, 2014 4
Παραγωγή και Απασχόληση σε μία Μικρή Ανοικτή Οικονομία Θεωρούμε μία μικρή ανοικτή οικονομία, η οποία παράγει ένα διεθνώς εμπορεύσιμο αγαθό. Το κεφάλαιο είναι δεδομένο, και η βραχυχρόνια συνάρτηση παραγωγής καθορίζει το παραγόμενο προϊόν, ως συνάρτηση της απασχόλησης. Οι επιχειρήσεις είναι ανταγωνιστικές και προσδιορίζουν την απασχόληση εξισώνοντας το οριακό προϊόν της εργασίας με τον πραγματικό μισθό. Ο ονομαστικός μισθός καθορίζεται στην αρχή της περιόδου και παραμένει σταθερός για μία περίοδο. Η επιδίωξη αυτών που καθορίζουν τους μισθούς είναι να σταθεροποιήσουν την απασχόληση σε ένα συγκεκριμένο επίπεδο. Καθ. Γ. Αλογοσκούφης, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία, 2014 5
Παραγωγή και Απασχόληση σε μία Μικρή Ανοικτή Οικονομία y t = βl t + µ t µ t = g + µ t 1 + v t µ όπου v t µ N(0,σ µ 2 ) l t = 1 1 β (w t p t µ t ) y είναι ο λογάριθμός του παραγομένου προϊόντος, l ο λογάριθμος της απασχόλησης, και μ ο λογάριθμος της παραγωγικότητας. g είναι ο μέσος ρυθμός αύξησης της παραγωγικότητας, w και p ο λογάριθμος του ονομαστικού μισθού και του επιπέδου των τιμών αντίστοιχα Καθ. Γ. Αλογοσκούφης, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία, 2014 6
Ο Προσδιορισμός των Ονομαστικών Μισθών min E t 1 (l t n ~ ) 2 όπου n < n w t = E t 1 p t + E t 1 µ t (1 β)n ~ n είναι ο λογάριθμος του εργατικού δυναμικού και n με ~ ο λογάριθμος του στόχου για την απασχόληση. E είναι ο τελεστής των μαθηματικών προσδοκιών (με βάση πληροφορίες έως το τέλος της περιόδου t- 1). Καθ. Γ. Αλογοσκούφης, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία, 2014 7
Απασχόληση, Παραγωγή και Μη Αναμενόμενος Πληθωρισμός l t = n ~ + 1 1 β (p t E t 1 p t + v t µ ) y t = y ~ t + β 1 β (p E p + v µ ) t t 1 t t όπου y = β n ~ + µ t Καθ. Γ. Αλογοσκούφης, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία, 2014 8
Η Βραχυχρόνια Σχέση μεταξύ Πληθωρισμού και Ανεργίας u t = u ~ 1 1 β (Δp t E t 1 Δp t + v t όπου u " n n ~ µ ) Η εξίσωση αυτή αποτελεί μία καμπύλη Phillips, δηλαδή μία αρνητική σχέση ανεργίας και μη προσδοκώμενου πληθωρισμού, και προσδιορίζει την πλευρά της προσφοράς στο υπόδειγμα αυτό. Καθ. Γ. Αλογοσκούφης, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία, 2014 9
Ισορροπία στην Αγορά Χρήματος (m p) t = y ~ t αi t + k t k t = k t 1 + v t k όπου v t k N(0,σ k 2 ) i t = i t * + E t s t+1 s t i * = i * t t 1 + v t i όπου v t i N(0,σ i 2 ) m λογάριθμος προσφοράς χρήματος, i εγχώριο επιτόκιο, k διαταραχή στη ζήτηση χρήματος, i* διεθνές επιτόκιο, s λογάριθμός συναλλαγματικής ισοτιμίας. Καθ. Γ. Αλογοσκούφης, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία, 2014 10
Ισορροπία στην Αγορά Αγαθών (Ισοδυναμία Αγοραστικών Δυνάμεων) p t = s t + p t * p * = π * + p * t t 1 + v t p όπου v t P N(0,σ P 2 ) Δp t = Δs t + Δp t * p* λογάριθμός διεθνούς επιπέδου τιμών, π* μέσος διεθνής πληθωρισμός Καθ. Γ. Αλογοσκούφης, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία, 2014 11
Κανόνας Friedman και Κυμαινόμενες Ισοτιμίες m t = x + m t 1 F 1+ α α s t = 1 α (m pt* t β n ~ µ t + αi * t k t ) s t = 1 1+ α j=0 α 1+ α j * E t (m t+ j p t+ j β n ~ * µ t+ j + αi t+ j k t+ j ) Καθ. Γ. Αλογοσκούφης, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία, 2014 12
Ο Προσδιορισμός της Τρέχουσας Συναλλαγματικής Ισοτιμίας Η τρέχουσα συναλλαγματική ισοτιμία εξαρτάται από την προσδοκώμενη μελλοντική πορεία όλων των βασικών παραγόντων που επηρεάζουν την αγορά χρήματος (εγχώριας προσφοράς χρήματος, απασχόλησης, διαταραχών στην παραγωγικότητα και τη ζήτηση χρήματος, και διαταραχών στις διεθνείς τιμές και τα διεθνή επιτόκια). Οι μεταβλητές αυτές προσδιορίζουν την τρέχουσα και τις μελλοντικές προσδοκώμενες ανισορροπίες στην αγορά χρήματος, τις οποίες καλείται να εξισορροπήσει μέσω των μεταβολών των εγχωρίων επιτοκίων η ισοτιμία. Καθ. Γ. Αλογοσκούφης, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία, 2014 13
Κανόνας Friedman και Προσδιορισμός της Ισοτιμίας s t = α 1+ α (x π * g) + (m t p * t β n ~ µ t + αi * t k t ) E t Δs t+1 = x π * g s t E t 1 s t = v t p + av t i v t µ v t k Καθ. Γ. Αλογοσκούφης, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία, 2014 14
Πληθωρισμός και Ανεργία με τον Κανόνα Friedman Δp t = x g + αv t i v t µ v t k u t = u ~ 1 1 β (αv i t v k t ) Καθ. Γ. Αλογοσκούφης, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία, 2014 15
Πληθωρισμός και Ανεργία με τον Κανόνα Friedman Με σταθερό ρυθμό αύξησης της προσφοράς χρήματος, ο εγχώριος πληθωρισμός είναι κατά μέσο όρο x- g. Αποκλίνει από αυτό το μέσο όρο, στο βαθμό που υπάρχουν απρόβλεπτες διαταραχές στα διεθνή επιτόκια, στην παραγωγικότητα και στη ζήτηση χρήματος. H ανεργία δεν επηρεάζεται από μόνιμες διαταραχές στην παραγωγικότητα, αλλά μόνο από νομισματικές διαταραχές, δηλαδή διαταραχές στα διεθνή επιτόκια και την εγχώρια ζήτηση χρήματος. Αυτό συμβαίνει διότι η προσφορά χρήματος δεν αντιδρά στις νομισματικές αυτές διαταραχές, με αποτέλεσμα να υπάρχουν απρόβλεπτες επιπτώσεις στο επίπεδο τιμών και τους πραγματικούς μισθούς. Για τις διαταραχές στην παραγωγικότητα, οι απρόβλεπτες μεταβολές του επιπέδου των τιμών είναι ακριβώς εκείνες που απαιτούνται για να προσαρμοστούν οι πραγματικοί μισθοί χωρίς μεταβολή της απασχόλησης. Καθ. Γ. Αλογοσκούφης, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία, 2014 16
Σταθερές Συναλλαγματικές Ισοτιμίες s t = s _ i t = i t * Δp t = Δp t * = π *+v t p u t = u ~ 1 1 β (v p t + v µ t ) Καθ. Γ. Αλογοσκούφης, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία, 2014 17
Πληθωρισμός και Ανεργία με Σταθερές Ισοτιμίες Ο εγχώριος πληθωρισμός προσδιορίζεται από το διεθνή πληθωρισμό, και επηρεάζεται από διαταραχές στο διεθνή πληθωρισμό. Μόνο διαταραχές στο διεθνή πληθωρισμό και την παραγωγικότητα επηρεάζουν την ανεργία όταν η συναλλαγματική ισοτιμία διατηρείται σταθερή. Ο λόγος είναι ότι οι νομισματικού τύπου διαταραχές (διαταραχές στα διεθνή επιτόκια και στη ζήτηση χρήματος), όταν η νομισματική πολιτική επιδιώκει τη διατήρηση σταθερής ισοτιμίας, προκαλούν εξισορροπητικές μεταβολές στην προσφορά χρήματος που εξουδετερώνουν τις επιπτώσεις τους στο επίπεδο τιμών. Το εγχώριο επίπεδο τιμών εξαρτάται μόνο από το ύψος στο οποίο σταθεροποιείται η ισοτιμία και από το διεθνές επίπεδο τιμών, ενώ ο εγχώριος πληθωρισμός προσδιορίζεται μόνο από τον διεθνή πληθωρισμό. Καθ. Γ. Αλογοσκούφης, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία, 2014 18
Σύγκριση Κανόνα Friedman με Καθεστώς Σταθερών Ισοτιμιών Με σταθερό ρυθμό αύξησης της προσφοράς χρήματος και κυμαινόμενες ισοτιμίες, οι νομισματικές διαταραχές (διαταραχές στα διεθνή επιτόκια και στη ζήτηση χρήματος) επηρεάζουν τόσο τον πληθωρισμό όσο και, κυρίως, την ανεργία. Το πλεονέκτημα είναι ότι σε αυτή την περίπτωση οι νομισματικές αρχές μπορούν να επιλέξουν το μέσο εγχώριο πληθωρισμό μέσω της επιλογής του μέσου ρυθμού αύξησης της προσφοράς χρήματος. Με σταθερή συναλλαγματική ισοτιμία, ο εγχώριος πληθωρισμός εξισώνεται με τον διεθνή πληθωρισμό. Διαταραχές στο διεθνή πληθωρισμό επηρεάζουν τον εγχώριο πληθωρισμό και την εγχώρια ανεργία, η οποία επηρεάζεται και από διαταραχές στην παραγωγικότητα. Αν ο διεθνής πληθωρισμός είναι χαμηλός και οι διαταραχές στην παραγωγικότητα μικρές σε σχέση με τις νομισματικές διαταραχές, τότε η σταθερή συναλλαγματική ισοτιμία είναι καλύτερος κανόνας από το σταθερό ρυθμό αύξησης της προσφοράς χρήματος. Αλλοιώς συμβαίνει το αντίθετο. Καθ. Γ. Αλογοσκούφης, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία, 2014 19
Η Βέλτιστη Νομισματική και Συναλλαγματική Πολιτική Οι νομισματικές αρχές ενδιαφέρονται τόσο για τον πληθωρισμό όσο και για την ανεργία. Εχοντας υπόψη τους την ακάλυπτη ισοδυναμία των επιτοκίων, επιλέγουν το εγχώριο επιτόκιο, και μέσω αυτού τη συναλλαγματική ισοτιμία, ώστε να ελαχιστοποιήσουν μια αντικειμενική συνάρτηση η οποία εξαρτάται τόσο από τον πληθωρισμό όσο και από την ανεργία. Λ t = 1 2 (Δp t )2 + θ 2 (u t )2 Η παράμετρος θ μετρά τη σχετική απέχθεια των νομισματικών αρχών για την ανεργία σε σχέση με τον πληθωρισμό. Οσο μεγαλύτερο βάρος έχει ο στόχος της ανεργίας, τόσο μεγαλύτερο είναι το θ. Καθ. Γ. Αλογοσκούφης, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία, 2014 20
Συνθήκες Πρώτης Τάξης για τη Βέλτιστη Συναλλαγματική Πολιτική Αντικαθιστώντας την εξίσωση προσδιορισμού του πληθωρισμού και της ανεργίας στην αντικειμενική συνάρτηση των νομισματικών αρχών, λαμβάνουμε, Λ t = 1 2 (Δs t + Δp * t ) 2 + θ 2 u~ 1 1 β (Δs t E t 1 Δs t + Δp * t E t 1 Δp * t + v µ t ) 2 Από τις συνθήκες πρώτης τάξης για την ελαχιστοποίηση ως προς το Δs Δs t = Δp t * + θ 1 β u~ θ (1 β) (Δs 2 t E t 1 Δs t + Δp * t E t 1 Δp * t + v µ t ) Καθ. Γ. Αλογοσκούφης, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία, 2014 21
Προσδοκώμενος Ρυθμός Υποτίμησης, Πληθωρισμός και Ανεργία Λαμβάνοντας ορθολογικές προσδοκίες, προκύπτει, E t 1 Δs t = π * + θ 1 β u~ * = E t Δs t+1 = i t i t E t 1 Δp t = θ 1 β u~ E t 1 u t = u ~ Καθ. Γ. Αλογοσκούφης, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία, 2014 22
Η Πληθωριστική Μεροληψία της Βέλτιστης Πολιτικής Από τις συνθήκες πρώτης τάξης προκύπτει το πρόβλημα της πληθωριστικής μεροληψίας (διαχρονικής ασυνέπειας) της νομισματικής πολιτικής (Barro Gordon 1982). Οσο μεγαλύτερο είναι το φυσικό ποσοστό ανεργίας (η στρέβλωση στην αγορά εργασίας), τόσο μεγαλύτερος θα είναι ο αναμενόμενος πληθωρισμός ισορροπίας. Αυτό συμβαίνει διότι το κίνητρο δημιουργίας μη αναμενόμενου πληθωρισμού εκ μέρους των νομισματικών αρχών είναι ισχυρότερο. Αυτό ενσωματώνεται στις προσδοκίες των διαπραγματευτών στην αγορά εργασίας, και στην ισορροπία καταλήγουμε με υψηλότερο προσδοκώμενο πληθωρισμό, χωρίς να μπορούν τελικά οι νομισματικές αρχές να επηρεάσουν το προσδοκώμενο ποσοστό ανεργίας. Η προσδοκώμενη ανεργία καθηλώνεται στο φυσικό της επίπεδο, και ο προσδοκώμενος πληθωρισμός σε ένα επίπεδο που εξαρτάται από το φυσικό ποσοστό ανεργίας, χωρίς ωστόσο να μπορεί να επηρεάσει την ανεργία. Καθ. Γ. Αλογοσκούφης, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία, 2014 23
Η Βέλτιστη Νομισματική και Συναλλαγματικής Πολιτική Επιλύοντας για τον τρέχοντα ρυθμό υποτίμησης, πληθωρισμού και ανεργίας, Δs t = Δp t * + θ 1 β u~ φv µ t = π * + θ 1 β u~ v p µ t φv t Δp t = θ 1 β u~ µ φv t u t = u ~ ψ v t µ θ όπου φ = θ + (1 β) < 1 ψ = 1 β 2 θ + (1 β) 2 Καθ. Γ. Αλογοσκούφης, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία, 2014 24
Η Βέλτιστη Πολιτική και η Αντιμετώπιση των Διαταραχών Η βέλτιστη νομισματική πολιτική εξουδετερώνει όλες τις ονομαστικές διαταραχές (διαταραχές στο διεθνή πληθωρισμό, τα διεθνή επιτόκια και την εγχώρια ζήτηση χρήματος), αλλά εξουδετερώνει μόνο μερικώς τις πραγματικές διαταραχές. Αυτό συμβαίνει διότι υπάρχουν δύο στόχοι (πληθωρισμός και ανεργία) και ένα εργαλείο πολιτικής, το οποίο λειτουργεί μέσω του πληθωρισμού. Το μεγαλύτερο όμως πρόβλημα της βέλτιστης νομισματικής πολιτικής είναι η πληθωριστική της μεροληψία, που οφείλεται στο κίνητρο δημιουργίας πληθωρισμού για τη μείωση της ανεργίας κάτω από το φυσικό της ποσοστό. Ο πληθωρισμός εξαρτάται από το ύψος του φυσικού επιπέδου ανεργίας, γιατί όσο μεγαλύτερο είναι αυτό, τόσο μεγαλύτερο είναι το κίνητρο των νομισματικών αρχών να προκαλέσουν μη αναμενόμενο πληθωρισμό. Καθ. Γ. Αλογοσκούφης, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία, 2014 25
Η Αντιμετώπιση της Πληθωριστικής Μεροληψίας της Βέλτιστης Πολιτικής Εφόσον οι νομισματικές αρχές δεν μπορούν να επηρεάσουν το ποσοστό ανεργίας, το πρόβλημά τους είναι πως θα πείσουν τον ιδιωτικό τομέα (στην προκειμένη περίπτωση τους διαπραγματευτές στην αγορά εργασίας) ότι δεν θα δημιουργήσουν μη προσδοκώμενο πληθωρισμό, αν οι προσδοκίες των τελευταίων για τον πληθωρισμό, και άρα οι αυξήσεις των ονομαστικών μισθών, πέσουν στο μηδέν. Αν καταφέρουν κάτι τέτοιο, τότε η οικονομία μπορεί να μην λύσει το πρόβλημα της υψηλής ανεργίας, αλλά τουλάχιστον θα λύσει το πρόβλημα του υψηλού πληθωρισμού. Μία λύση είναι η εκχώρηση των αποφάσεων για τη νομισματική πολιτική σε μία Κεντρική Τράπεζα που επιφορτίζεται να αντιμετώπισει το πρόβλημα του πληθωρισμού, χωρίς την απαίτηση να διατηρεί την ανεργία κάτω από το φυσικό της ποσοστό. Καθ. Γ. Αλογοσκούφης, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία, 2014 26
Μια Ανεξάρτητη Κεντρική Τράπεζα Ας υποθέσουμε ότι η κυβέρνηση εκχωρεί τη νομισματική πολιτική σε μία κεντρική τράπεζα η οποία ελαχιστοποιεί την αντικειμενική συνάρτηση. Λ t = 1 2 (Δp t )2 + θ 2 (u t u~ ) 2 Αυτή διαφέρει από αυτή που χρησιμοποιούσαμε ως τώρα, ως προς το ότι ο κεντρικός τραπεζίτης ενδιαφέρεται όχι για το ύψος της ανεργίας, αλλά μόνο για την απόκλισή της από το φυσικό ποσοστό ανεργίας. Μπορεί τότε να δείξει κανείς από τις συνθήκες πρώτης τάξης ότι, Δs t = Δp t * φv t µ Καθ. Γ. Αλογοσκούφης, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία, 2014 27
Μια Ανεξάρτητη Κεντρική Τράπεζα Το βέλτιστο ποσοστό υποτίμησης δεν εξαρτάται από το ύψος του φυσικού ποσοστού ανεργίας, διότι η κεντρική τράπεζα δεν έχει κίνητρο να δημιουργήσει πληθωρισμό προκειμένου να μειώσει το ποσοστό ανεργίας κάτω από το φυσικό του ποσοστό. Πληθωρισμός και ανεργία προσδιορίζονται από, Δp t = φv t µ u t = u ~ ψ v t µ Η πληθωριστική μεροληψία της νομισματικής πολιτικής δεν υπάρχει πλέον, καθώς η κεντρική τράπεζα δεν επιχειρεί να δημιουργήσει πληθωρισμό προκειμένου να κατεβάσει το ποσοστό ανεργίας κάτω από το φυσικό του επίπεδο και οι ονομαστικές διαταραχές εξουδετερωνόνται πλήρως. Καθ. Γ. Αλογοσκούφης, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία, 2014 28
Η Ανεξάρτητη Κεντρική Τράπεζα και η Βέλτιστη Πολιτική Το καθεστώς της εκχώρησης των αποφάσεων για τη νομισματική και τη συναλλαγματική πολιτική σε μία κεντρική τράπεζα η οποία έχει ως στόχο να αντιμετωπίσει τον πληθωρισμό και τις διακυμάνσεις της ανεργίας γύρω από το φυσικό της ποσοστό, συνιστά το βέλτιστο νομισματικό καθεστώς για την οικονομία του υποδείγματος αυτού. Είναι εύκολο να δείξει κανείς ότι το καθεστώς αυτό είναι υπέρτερο τόσο του κανόνα σταθερού ρυθμού αύξησης της προσφοράς χρήματος, όσο και του κανόνα της σταθερής συναλλαγματικής ισοτιμίας. Η συναλλαγματική πολιτική εξουδετερώνει πλήρως όλες τις ονομαστικές διαταραχές και μερικώς τις πραγματικές διαταραχές. Ο μέσος πληθωρισμός ισούται με το μηδέν και η μέση ανεργία με το φυσικό της ποσοστό. Καθ. Γ. Αλογοσκούφης, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία, 2014 29
Συμπεράσματα Η ανάλυση αυτού του υποδείγματος δείχνει ότι ούτε ένας σταθερός ρυθμός αύξησης της προσφοράς χρήματος με κυμαινόμενες ισοτιμίες (όπως συνιστούσε ο Friedman), αλλά ούτε μια πολιτική σταθερής συναλλαγματικής ισοτιμίας μπορούν να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις απρόβλεπτων διαταραχών στον πληθωρισμό και την ανεργία σε μία μικρή ανοικτή οικονομία. Με σταθερό ρυθμό αύξησης της προσφοράς χρήματος (όπως συνιστούσε ο Friedman), οι νομισματικές διαταραχές (διαταραχές στα διεθνή επιτόκια και διαταραχές στη ζήτηση χρήματος) επηρεάζουν τόσο τον πληθωρισμό όσο και την ανεργία. Το μόνο πλεονέκτημα είναι ότι σε αυτή την περίπτωση οι νομισματικές αρχές μπορούν να επιλέξουν το μέσο εγχώριο πληθωρισμό μέσω της επιλογής του μέσου ρυθμού αύξησης της προσφοράς χρήματος. Καθ. Γ. Αλογοσκούφης, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία, 2014 30
Συμπεράσματα Με σταθερή συναλλαγματική ισοτιμία, ο εγχώριος πληθωρισμός εξισώνεται με τον διεθνή πληθωρισμό. Ωστόσο, διαταραχές στο διεθνή πληθωρισμό επηρεάζουν την εγχώρια ανεργία, όπως συμβαίνει και με διαταραχές στην παραγωγικότητα. Αν ο διεθνής πληθωρισμός είναι χαμηλός και οι διαταραχές στην παραγωγικότητα μικρές σε σχέση με τις νομισματικές διαταραχές, τότε η σταθερή συναλλαγματική ισοτιμία είναι καλύτερος κανόνας από το σταθερό ρυθμό αύξησης της προσφοράς χρήματος. Αλλοιώς, συμβαίνει το αντίθετο. Μία βέλτιστη νομισματική και συναλλαγματική πολιτική, η οποία επιχειρεί να ελαχιστοποιήσει τις διακυμάνσεις του πληθωρισμού και της ανεργίας αντιμετώπιζει δύο προβλήματα. Πρώτο το πρόβλημα της αξιοπιστίας, και δεύτερο το πρόβλημα της επιδίωξης δύο στόχων με ένα μέσο. Καθ. Γ. Αλογοσκούφης, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία, 2014 31
Συμπεράσματα Το πρόβλημα της αξιοπιστίας προκύπτει διότι η προσπάθεια μείωσης της ανεργίας κάτω από το φυσικό της ποσοστό ανεργίας αυξάνει τις πληθωριστικές προσδοκίες και οδηγεί σε υψηλό πληθωρισμό χωρίς να αντιμετωπίζεται το πρόβλημα της ανεργίας. Το πρόβλημα της αξιοπιστίας μπορεί να αντιμετωπισθεί με την εκχώρηση της νομισματικής πολιτικής σε μία κεντρική τράπεζα, η οποία έχει πρωταρχικό στόχο την αντιμετώπιση του πληθωρισμού, και δευτερεύοντα την αντιμετώπιση των διακυμάνσεων της ανεργίας γύρω από το φυσικό της ποσοστό. Ακόμη και τότε όμως ανακύπτει ένα δεύτερο πρόβλημα. Η βέλτιστη πολιτική δεν μπορεί να αντιμετωπίσει πλήρως τις επιπτώσεις πραγματικών διαταραχών. Ο λόγος είναι ότι το εργαλείο της νομισματικής πολιτικής δεν επαρκεί για την επίτευξη δύο στόχων, με αποτέλεσμα η αντιμετώπιση των διακυμάνσεων στον πληθωρισμό και την ανεργία να είναι μερική. Ωστόσο, η βέλτιστη νομισματική και συναλλαγματική πολιτική μπορεί να αντιμετωπίσει επαρκώς τις επιπτώσεις νομισματικών διαταραχών. Καθ. Γ. Αλογοσκούφης, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία, 2014 32