TΑ ΔΙΑΚΟΜΗΣΙΚΑ ΠΕΣΡΩΜΑΣΑ ΣΗ ΤΓΥΡΟΝΗ

TΑ ΔΙΑΚΟΜΗΣΙΚΑ ΠΕΣΡΩΜΑΣΑ ΣΗ ΤΓΥΡΟΝΗ ΑΡΥΙΣΕΚΣΟΝΙΚΗ Αλαζηαζία Γηακ. Γηακαληνπνύινπ Διδάκτωρ Αρχιτέκτων Μηχανικός Ε.Μ.Π. Λέμεηο θιεηδηά: πλέδξην ΣΔΔ, Γηαθνζκεηηθά πεηξώκαηα, ύλζεζε θαη Μνξθέο, Κξηηήξηα Δπηινγήο, Καλόλεο Δθαξκνγήο. ΠΔΡΙΛΗΦΗ. Σα δηαθνζκεηηθά πεηξώκαηα είλαη δηαρξνληθό δνκηθό πιηθό. Η αμία ηνπο άγγημε ηελ ηειεηόηεηα ζηελ θιαζηθή αξρηηεθηνληθή. ηε ζύγρξνλε αξρηηεθηνληθή, θαθνηερλίεο νθεηιόκελεο ζηελ απνπζία ησλ δεδνκέλσλ ηεο ηερλνινγίαο νδεγνύλ ηελ θαηαζθεπή ζε αζηνρίεο θαη ε πιεκκειήο γλώζε ησλ αξρώλ ζπλζέζεσο αδηθεί ην πιηθό απηό. Βαζηθά θξηηήξηα επηινγήο ηνπ θαηάιιεινπ είδνπο απνηεινύλ ε αηζζεηηθή αμία θαη νη ηδηόηεηεο. Οη ηδηόηεηεο ειέγρνληαη κε ζύγρξνλα πξόηππα. Ιδηόηεηεο, αλάινγα κε ηε ρξήζε ζην έξγν, πεξηέρνληαη ζηε ζήκαλζε CE ησλ πιαθώλ. Πξσηνπνξηαθά έξγα δηεπξύλνπλ ηα επηζηεκνληθά πιαίζηα ηεο αξρηηεθηνληθήο έξεπλαο θαη ην πεδίν εθαξκνγήο ηνπ πιηθνύ απηνύ. ΠΡΟΔΓΓΙΗ ΣΟΤ ΤΛΙΚΟΤ ΚΑΙ ΣΧΝ ΔΦΑΡΜΟΓΧΝ ΣΟΤ Σα δηαθνζκεηηθά πεηξώκαηα είλαη δηαρξνληθό δνκηθό πιηθό, κε πςειή αηζζεηηθή αμία, πιαζηηθόηεηα, κεγάιεο αληνρέο θαη ηδηαίηεξα, κεγάιε δηάξθεηα δσήο, επρεξή ζπληήξεζε ζε ζρέζε κε άιια δνκηθά πιηθά θαη ζπληειεί ζηελ έληαμε ηνπ έξγνπ ζην θπζηθό πεξηβάιινλ. Η αηζζεηηθή αμία ησλ δηαθνζκεηηθώλ πεηξσκάησλ νθείιεηαη ζηελ πνηθηιία ηεο δνκήο ηεο κάδαο ηνπο. Κάζε πιάθα, αθόκα θαη από ην ίδην είδνο δηαθνζκεηηθνύ πεηξώκαηνο, έρεη δηαθνξεηηθή δηάηαμε θιεβώλ θαη ησλ άιισλ ραξαθηεξηζηηθώλ ηνπ πεηξώκαηνο. Η ηδηόηεηα απηή ησλ δηαθνζκεηηθώλ πεηξσκάησλ, ε κνλαδηθόηεηα θάζε πιάθαο, ζπγθηλεί θαη επηηξέπεη λα αληηκεησπίδεηαη ε εληύπσζε κνλνηνλίαο ζε κεγάιεο επηθάλεηεο ησλ έξγσλ. πλεζηζκέλεο εθαξκνγέο ησλ δηαθνζκεηηθώλ πεηξσκάησλ ζηε ζύγρξνλε αξρηηεθηνληθή είλαη ε θαηαζθεπή επηζηξώζεσο βαηώλ επηθαλεηώλ (πιαθνζηξώζεηο, δαπεδνζηξώζεηο, ζθάιεο) θαη ε θαηαζθεπή επελδύζεσο ηνίρσλ θαη νξνθώλ θηηξίσλ (εμσηεξηθέο, εζσηεξηθέο επελδύζεηο). 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Δομικών Υλικών και Στοιχείων, ΤΕΕ, Αθήνα, 21-23 Μαΐου, 2008 1

Γηα ηελ εθαξκνγή ησλ δηαθνζκεηηθώλ πεηξσκάησλ ζε εζσηεξηθνύο ρώξνπο ε αηζζεηηθή αμία ηνπο είλαη πνιύ ζεκαληηθή. Ι. ΔΠΙΣΡΧΔΙ ΒΑΣΧΝ ΔΠΙΦΑΝΔΙΧΝ α. Καηαζθεπαζηηθέο ιεπηνκέξεηεο Βαζηθνί θαλόλεο γηα ζσζηή θαηαζθεπή επηζηξώζεσο επηθάλεηαο είλαη (Γηακαληνπνύινπ, Γ. Αλ., 1992α, 1998γ, 2004ζη θαη ζρ ΔΛΟΣ 1146/1989): H θαηαζθεπή ζηαζεξνύ ππνζηξώκαηνο θαη ε ηνπνζέηεζε πγξνκνλσηηθήο κεκβξάλεο, αλ είλαη απαξαίηεηε. Η ζηεξέσζε ησλ πιαθώλ ηνπ δηαθνζκεηηθνύ πεηξώκαηνο κε ηζρπξό ηζηκεληνθνλίακα, ρσξίο θελά (θνπθάιεο) θαη ζε δηαβξεγκέλν ππόζηξσκα, γηα λα απνθεπρζνύλ απνθνιιήζεηο ησλ πιαθώλ (εηθ. 1 θαη 2). Η θαηαζθεπή αξκώλ πιάηνπο 5 ρηι. αλάκεζα ζηηο πιάθεο, γηα λα ππάξρεη δπλαηόηεηα ζπζηνινδηαζηνιώλ, ρσξίο λα πξνθαινύληαη απνθινηώζεηο ζηηο πιάθεο (εηθ. 3). Απαξαίηεηνη είλαη νη αξκνί δηαζηνιήο ηεο επηζηξώζεσο. Η επίηεπμε επίπεδεο ηειηθήο επηθάλεηαο δαπέδνπ, κε ηηο απαξαίηεηεο θιίζεηο. Η επηινγή θαηάιιεινπ είδνπο πεηξώκαηνο, κε βάζε θαη ηα ζρεηηθά πξόηππα θαη ε ρξεζηκνπνίεζε πιαθώλ ηθαλνπνηεηηθνύ πάρνπο (3 εθ. γηα πιαθνζηξώζεηο), βάζεη θαη ζηαηηθνύ ππνινγηζκνύ, αλ ρξεηαζηεί. Αλ ρξεζηκνπνηεζνύλ πεξηζζόηεξα δηαθνζκεηηθά πεηξώκαηα ζηνλ ίδην ρώξν, πξέπεη λα έρνπλ όια πεξίπνπ ίζε αληίζηαζε ζε θζνξά από ηξηβή, γηα λα κε θζαξεί αλνκνηόκνξθα ε επηθάλεηα ηνπ δαπέδνπ. Η επηθάλεηα ηνπ ηειηθνύ δαπέδνπ πξέπεη λα ζπληεξείηαη κε επηκέιεηα. Η επηθάλεηα ησλ πιαθώλ δελ πξέπεη λα ζηηιβώλεηαη, γηα αζθάιεηα ζηε ρξήζε (νη δαπεδνζηξώζεηο θαη ηα παηήκαηα ησλ ζθαινπαηηώλ ηνπ ζηαζκνύ Μεηξό πληάγκαηνο απνζηηιβώζεθαλ, ιόγσ πξνβιεκάησλ ζηε ρξήζε). ην δάπεδν δελ πξέπεη λα ζηεξεώλνληαη άιια δνκηθά ζηνηρεία (εηθ. 4, 5). 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Δομικών Υλικών και Στοιχείων, ΤΕΕ, Αθήνα, 21-23 Μαΐου, 2008 2

Δηθόλα 1. Με ιεηηνπξγηθή θαη θαθόηερλε επίζηξσζε πεδνδξόκνπ κε θπβνιίζνπο. Δηθόλα 2. Σα πεξίηερλα ιηζόζηξσηα ηεο Ληζαβόλαο. Πιαθίδηα κπέδ θαη καύξα. Δηθόλα 3. Γαπεδόζηξσζε κε αζβεζηνιηζηθέο πιάθεο. Απνθινηώζεηο ζηνπο αξκνύο. 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Δομικών Υλικών και Στοιχείων, ΤΕΕ, Αθήνα, 21-23 Μαΐου, 2008 3

Δηθόλα 4. Φζνξά καξκαξόπιαθαο από ηε ζηεξέσζε γάληδνπ ξνιώλ θαη θξνύζεηο. Δηθόλα 5. Φζνξά καξκαξόπιαθαο από ηε ζηεξέσζε νδεγνύ θαη γάληδσλ ξνιώλ. β. ύλζεζε επηζηξώζεσο επηθαλεηώλ Σα δηαθνζκεηηθά πεηξώκαηα, κε ηελ ηδηαίηεξε θαη πςειήο αηζζεηηθήο αμίαο δνκή ηεο κάδαο ηνπο, πξνζθέξνληαη ζε πιάθεο ή ςεθίδεο, γηα θιαζηθέο, αιιά θαη ειεύζεξεο ζπλζέζεηο επηζηξώζεσο βαηώλ επηθαλεηώλ (Γηακαληνπνύινπ, Γ. Αλ., 2003ε, 2004ζη, 2006ε). πλζέζεηο κε θιαζηθή κνξθή είλαη, είηε απιέο εληαίεο επηθάλεηεο κε νκνηόρξσκεο ή ελαιιαζζόκελεο πιάθεο, όπνπ κπνξεί λα ππάξρεη θαη θάπνηα ζπλήζσο θεληξηθή ζύλζεζε (εηθ. 6α, β), είηε επαλάιεςε κνηίβνπ ίδηνπ ή κε παξαιιαγή (εηθ. 7 θαη 8), είηε, ηέινο, ζύλζεηεο κνξθέο, ελίνηε αμηόινγεο (εηθ. 10). Υαξαθηεξηζηηθό ηνπο είλαη ε ιηηόηεηα ηεο ζπλζέζεσο θαη ε αξκνλία γεληθήο θαη επηκέξνπο κνξθώλ. Δλδηαθέξνλ παξνπζηάδνπλ ζπλζέζεηο ιατθήο ηερλνηξνπίαο (εηθ. 11 ), πνπ δηακνξθώλνπλ θαη ζηνιίδνπλ ηνπο ειεύζεξνπο ρώξνπο, όπνπ, βέβαηα, ην ιεπθό κάξκαξν κεηνλεθηεί ιόγσ αηζζεηήο αληαλαθιάζεσο ηεο ζεξκόηεηαο. Όκσο, ζε νξηζκέλεο πεξηπηώζεηο, όρη ζπάληεο, νη ζπλζέζεηο ησλ δαπεδνζηξώζεσλ αδηθνύλ ην πιηθό απηό. Δίλαη, είηε άλαξρεο ζπλζέζεηο (εηθ. 12, κε ρξώκαηα καύξν, θαθέ, κπεδ, θόθθηλν θαη ιεπθό), πνιύπινθνη ζπλδπαζκνί κνξθώλ (εηθ. 13, κε ρξώκαηα ιεπθό, καύξν, γθξίδν, θίηξηλα, πξάζηλν, θόθθηλν θαη θαθέ), απνκηκήζεηο θαηαζθεπήο άιισλ δνκηθώλ ζηνηρείσλ (εηθ. 14 ) ή ζηνηρείσλ κε άιιν πιηθό (όπσο ην ςαξνθόθαιν ησλ 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Δομικών Υλικών και Στοιχείων, ΤΕΕ, Αθήνα, 21-23 Μαΐου, 2008 4

μύιηλσλ δαπέδσλ), είηε άζηνρεο ζπλζέζεηο, πνπ δεκηνπξγνύλ αίζζεζε αλαζθάιεηαο ζην βάδηζκα (εηθ. 15). Δηθόλα 6α. Βνηζαισηό από ηελ Σήλν. Αληηθξηζηά παγόληα κε καύξα βνιάθηα ζε ππόιεπθν θόλην. Δηθόλα 6β. Φεθηδσηό (3 νο 4 νο αηώλαο κ.υ.) Δηθόλα 7. ύλζεζε κε κνηίβν. Δηθόλα 9. Διεύζεξεο κνξθέο κε ηελ πδξνθνπή. 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Δομικών Υλικών και Στοιχείων, ΤΕΕ, Αθήνα, 21-23 Μαΐου, 2008 5

Δηθόλα 8. ύλζεζε κε κνηίβν παξαιιαζζόκελν ελαιιάμ. Δηθόλα 10. Φεθηδσηό ραιί ζε νηθία ηεο πλνηθίαο Θεάηξνπ, ζηε Γήιν, 2 νπ αη. π.υ. Δηθόλα 11α. Πιαθόζηξσζε ιατθήο ηερλνηξνπίαο ζε πεδόδξνκν. Δηθόλα 11β. Γηακόξθσζε ειεύζεξνπ ρώξνπ 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Δομικών Υλικών και Στοιχείων, ΤΕΕ, Αθήνα, 21-23 Μαΐου, 2008 6

Δηθόλα 12. Άλαξρε ζύλζεζε. Δηθόλα 13. Πνιύπινθε ζύλζεζε. Δηθόλα 14. Πιαθόζηξσζε πεδνδξόκνπ κε απνκίκεζε ζθάιαο. Δηθόλα 15. ύλζεζε κε εληύπσζε βαζκηδσηήο επηθάλεηαο. 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Δομικών Υλικών και Στοιχείων, ΤΕΕ, Αθήνα, 21-23 Μαΐου, 2008 7

ΙΙ. ΔΞΧΣΔΡΙΚΔ ΔΠΔΝΓΤΔΙ ΣΟΙΥΧΝ Η ζηεξέσζε ησλ πιαθώλ κε θνλίακα (Γηακαληνπνύινπ, Γ. Αλ., 1992α, 2002δ θαη ζρ ΔΛΟΣ 583/1981) είλαη αλαζθαιήο κέζνδνο. Αλ όκσο εθαξκνζηεί, πξέπεη νη πιάθεο λα έρνπλ πάρνο 5-30 mm, επηθάλεηα κηθξόηεξε από 0,10m 2 θαη απιαθώζεηο ζηελ πίζσ επηθάλεηά ηνπο. Η ζηεξέσζε ησλ πιαθώλ γίλεηαη κε θνλίακα ζε ηξεηο ζηξώζεηο (πεηαρηό, ιάζπσκα νπιηζκέλν ή άνπιν, θνλίακα ζπγθνιιήζεσο) θαη αλάκεζα ζηηο πιάθεο πξνβιέπνληαη αξκνί, κε αλάινγν πιάηνο. Οη απινί αξκνί θαη νη αξκνί δηαζηνιήο ηεο επελδύζεσο (θάζε 3-6m) αξκνινγνύληαη κε θνλίακα. ηηο πιάθεο δελ πξέπεη λα ζηεξίδνληαη άιια ζηνηρεία. Παξάιεηςε ηεξήζεσο ησλ βαζηθώλ απηώλ θαλόλσλ θαηαζθεπήο νδεγεί ζε απνθόιιεζε ησλ πιαθώλ από ην ππόζηξσκα (εηθ. 16) θαη θάζε πξνζπάζεηα ζπγθξαηήζεώο ηνπο ζην έξγν απνβαίλεη κάηαηε (εηθ. 17). Δηθόλα 16. Απνθόιιεζε πιαθώλ από θνύηεια ησλ βεξαληώλ πνιπθαηνηθίαο. Δηθόλα 17. Άζηνρε ζηεξέσζε. Η ζηεξέσζε ησλ πιαθώλ εμσηεξηθήο επελδύζεσο θηηξίσλ (Γηακαληνπνύινπ, Γ. Αλ., 1992α, 2002δ, 2004ζη) πξέπεη λα γίλεηαη κε αγθύξηα, νιόζσκα ή ξπζκηδόκελα, από αλνμείδσην θξάκα κεηάιισλ. Σν πάρνο ησλ πιαθώλ είλαη κεγαιύηεξν από 30mm θαη ε επηθάλεηα κεγαιύηεξε από 0,10m 2. Οη αξκνί κπνξνύλ εδώ λα είλαη θαη αλνηθηνί. Η ζηαηηθή κειέηε είλαη απαξαίηεηε. Καλόλεο ππάξρνπλ γηα ηηο δηαζηάζεηο ησλ νπώλ ζηηο πιάθεο, ηηο ιεπηνκέξεηεο ησλ αγθπξίσλ θαη ηελ πιήξσζε ησλ νπώλ ζηηο πιάθεο θαη ηνλ ηνίρν. 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Δομικών Υλικών και Στοιχείων, ΤΕΕ, Αθήνα, 21-23 Μαΐου, 2008 8

Κάζε πιάθα ζηεξεώλεηαη κε 2 αγθύξηα ζηεξίμεσο θαη 2 ζπγθξαηήζεσο, πνπ ηνπνζεηνύληαη είηε κόλν ζηνπο νξηδόληηνπο, είηε κόλν ζηνπο θαηαθόξπθνπο αξκνύο (απόζηαζε max 600mm). Παξαβίαζε ηνπ θαλόλα απηνύ έρεη νδεγήζεη ζε αλαθαηαζθεπή ηεο επελδύζεσο πνιιώλ θηηξίσλ. ΙΙΙ. ΚΡΙΣΗΡΙΑ ΔΠΙΛΟΓΗ ΓΙΑΚΟΜΗΣΙΚΟΤ ΠΔΣΡΧΜΑΣΟ Σα δηαθνζκεηηθά πεηξώκαηα είλαη κεγάιεο θαηεγνξίεο θπζηθώλ πεηξσκάησλ, πνπ ε επηθάλεηά ηνπο κπνξεί λα ζηηιβσζεί θαη λα ρξεζηκνπνηεζνύλ ζηελ αξρηηεθηνληθή. Αλάινγα κε ηε ζύζηαζε ηεο κάδαο ηνπο, είλαη αζβεζηόιηζνη, κάξκαξα (αζβεζηηηηθά, δνινκηηηθά), ζεξπεληηλίηεο θαη νθεηηαζβεζηίηεο, ιαηππνπαγή πεηξώκαηα, ηξαβεξηίλεο, ζρηζηόιηζνη, αιάβαζηξν θαη γξαλίηεο. Όια απηά ηα είδε (πεξίπνπ 100 είδε) εμνξύζζνληαη θαη ζηελ Διιάδα, κε εμαίξεζε ηνπο γξαλίηεο πνπ εηζάγνληαη από άιιεο ρώξεο (πεξίπνπ 50 είδε). ηελ αξρηηεθηνληθή κπνξνύλ λα ρξεζηκνπνηεζνύλ ζρεδόλ όια ηα δηαθνζκεηηθά πεηξώκαηα, εθόζνλ έρνπλ ζπκπαγή δνκή κάδαο ρσξίο ξσγκέο, ζηαζεξό ρξσκαηηζκό θαη ηηο απαξαίηεηεο αληνρέο αλάινγα κε ηε ρξήζε ηνπο. Οη ηδηόηεηεο ησλ δηαθνζκεηηθώλ πεηξσκάησλ εμαξηώληαη από ηε ζύζηαζε ηεο κάδαο ηνπο θαη ειέγρνληαη κε βάζε επξσπατθά πξόηππα (ΔΝ), πνπ ηζρύνπλ ππνρξεσηηθά θαη ζηελ Διιάδα (ελαξκνληζκέλα πξόηππα ΔΛΟΣ ΔΝ), όπσο θαίλεηαη ζηνλ πίλαθα 1 (Γηακαληνπνύινπ, Γ. Αλ., 2006ζ). Σα πξόηππα απηά, όρη κόλν δηεπθνιύλνπλ ηελ επηινγή θαη ηε ζύγθξηζε αλάκεζα ζηα δηάθνξα είδε πεηξσκάησλ, αιιά απνηεινύλ θαη εγγύεζε γηα ηελ πνηόηεηά ηνπο. Βαζηθέο ηδηόηεηεο ησλ δηαθνζκεηηθώλ πεηξσκάησλ, απαξαίηεηεο γηα ηελ θαηαζθεπή επηζηξώζεσλ επηθαλεηώλ θαη επελδύζεσλ ηνίρσλ, αλαγξάθνληαη ππνρξεσηηθά ζηε ζήκαλζε CE ησλ πιαθώλ (πίλαθεο 2 θαη 3). Με εηδηθή ππνπξγηθή απόθαζε νξίζηεθε ππνρξεσηηθή ηζρύο ζηελ Διιάδα από ην έηνο 2007 ησλ πξνηύπσλ ΔΛΟΣ ΔΝ 1341, 1342 θαη 1343, πνπ αλαθέξνληαη ζηηο εμσηεξηθέο πιαθνζηξώζεηο, ηα θξάζπεδα θαη ηνπο θπβνιίζνπο από θπζηθή πέηξα θαη ε ζήκαλζε CE από ηνλ παξαγσγό είλαη ππνρξεσηηθή. 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Δομικών Υλικών και Στοιχείων, ΤΕΕ, Αθήνα, 21-23 Μαΐου, 2008 9

Από ηνλ έιεγρν ησλ ηδηνηήησλ ησλ δηαθνζκεηηθώλ πεηξσκάησλ πξνθύπηνπλ νξηζκέλεο γεληθέο παξαηεξήζεηο: Η θαηλόκελε ππθλόηεηα (ν ιόγνο ηεο κάδαο δηα ηνπ όγθνπ, πεξηιακβαλνκέλσλ ησλ θελώλ) θπκαίλεηαη, αλάινγα κε ηε ζύζηαζε ηεο κάδαο ηνπ πεηξώκαηνο. Οη ηξαβεξηίλεο έρνπλ κηθξή ηηκή θ. ππθλόηεηαο (2500 Kg/m 3, max). Αθνινπζνύλ νη αζβεζηόιηζνη (2200-2700 Kg/m 3 ). Σα δνινκηηηθά κάξκαξα θαη νη νθεηηαζβεζηίηεο έρνπλ ιίγν κεγαιύηεξε θ. ππθλόηεηα, αιιά κέζα ζ απηά ηα όξηα θαη, ηέινο, ηα αζβεζηηηηθά κάξκαξα έρνπλ ηε κεγαιύηεξε θ. ππθλόηεηα (2650-2750 Kg/m 3 ). H θαηλόκελε ππθλόηεηα ησλ γξαληηώλ είλαη 2550-2950 Kg/m 3. To αλνηθηό πνξώδεο (ν ιόγνο ν/ν ηνπ όγθνπ ησλ θελώλ πξνο ηνλ θαηλόκελν όγθν ηνπ πεηξώκαηνο) είλαη πνιύ κηθξό ζηνπο ζρηζηόιηζνπο θαη κεγαιύηεξν ζηνπο δνινκίηεο θαη κεξηθνύο αζβεζηόιηζνπο. Η αληνρή ζε θάκςε ησλ καξκάξσλ είλαη 10-25ΜΡα. Οη αζβεζηόιηζνη έρνπλ θαη κηθξόηεξεο αληνρέο (5 ΜΡα, min). Οη γξαλίηεο θζάλνπλ 27 ΜΡα. Πίλαθαο 1. Πξόηππα πξνζδηνξηζκνύ ηδηνηήησλ θαη απαηηήζεσλ Ιδηόηεηεο Πξόηππα ΔΛΟΣ ΔΝ Πιάθεο γηα εμσηεξηθέο πιαθνζηξώζεηο 1341: 2001 Κπβόιηζνη γηα εμσηεξηθέο επηζηξώζεηο 1342: 2001 Κξάζπεδα γηα εμσηεξηθέο επηζηξώζεηο 1343: 2001 Πιάθεο γηα επελδύζεηο 1469: 2004 πληειεζηήο πδαηαπνξξνθήζεσο κέζσ ηνπ ηξηρνεηδνύο 1925: 1999 Αληνρή ζε ζιίςε 1926: 1999 Πξαγκαηηθή θαη θαηλόκελε ππθλόηεηα θαη πνξώδεο 1936: 1999 Σππνπνηεκέλα ιεπηά πιαθίδηα 12057: 2004 Πιάθεο γηα δαπεδνζηξώζεηο θαη ζθάιεο 12058: 2004 ρηζηόιηζνο επηθαιύςεσο ζηεγώλ θαη επελδύζεσλ 12326: 2000 Αληίζηαζε ζε θξπζηάιισζε αιάησλ 12370:1999 Αληίζηαζε ζηνλ παγεηό 12371: 2001 Αληνρή ζε θάκςε κε θεληξηθή θόξηηζε 12372: 1999 Πεηξνγξαθηθή πεξηγξαθή 12407: 2000 Γηαπεξαηόηεηα πδξαηκώλ 12524: 2001 Αληνρή ζε θάκςε κε δηηηή θόξηηζε 13161:2001 Αληνρή ζηε ζηεξέσζε κε αγθύξηα, ζηε ζέζε ηεο νπήο 13364: 2001 Γεσκεηξηθά ραξαθηεξηζηηθά 13373: 2003 Αληίδξαζε ζηε θσηηά 13501-1,θ.Α1. 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Δομικών Υλικών και Στοιχείων, ΤΕΕ, Αθήνα, 21-23 Μαΐου, 2008 10

Τδαηαπνξξόθεζε ζε αηκνζθαηξηθή πίεζε 13755: 2001 Αληίζηαζε ζηελ επίδξαζε SO 2 παξνπζία πγξαζίαο 13919: 2002 Αληίζηαζε ζε γήξαλζε από ζεξκηθό αηθληδηαζκό 14066: 2003 Γπλακηθό κέηξν ειαζηηθόηεηαο κε θύξηα ζπρλ. ζπληνληζκνύ 14146: 2004 Αληίζηαζε ζε γήξαλζε από αιαηνλέθσζε 14147: 2003 Αληίζηαζε ζε θζνξά από ηξηβή 14157: 2004 Δλέξγεηα ζξαύζεο 14158: 2004 θιεξόηεηα Κεννξ 14205: 2003 Αληίζηαζε ζε νιίζζεζε κε ηε δνθηκή ηνπ εθθξεκνύο 14231: 2003 Σαρύηεηα δηαδόζεσο ηνπ ήρνπ 14579: 2004 ηαηηθό κέηξν ειαζηηθόηεηαο 14580: 2006 πληειεζηήο ζεξκηθήο δηαζηνιήο 14581: 2006 Πίλαθαο 2. ήκαλζε CE πιαθώλ επηζηξώζεσλ επηθαλεηώλ Ιδηόηεηεο Πεηξνγξαθηθή νλνκαηνινγία * Αληνρή ζε θάκςε Αληίζηαζε ζε νιίζζεζε (εμαηξνύληαη ηα ξίρηηα) Αληίζηαζε ζε θζνξά από ηξηβή (εμαηξνύληαη ηα ξίρηηα)** Αληίζηαζε ζε παγεηό** Αληίζηαζε ζε ζεξκηθό αηθληδηαζκό (όπνπ απαηηείηαη)** Αληίδξαζε ζηε θσηηά* Πξναηξεηηθνί έιεγρνη: Πεηξνγξαθηθή νλνκαηνινγία** Τδαηαπνξξόθεζε ζε αηκνζθαηξηθή πίεζε Τδαηαπνξξόθεζε κέζσ ηνπ ηξηρνεηδνύο* Φαηλόκελε ππθλόηεηα θαη αλνηθηό πνξώδεο* Αληίζηαζε ζε θζνξά από ηξηβή (κε εμαίξεζε ηα ξίρηηα)* Πάρνο, Δπηπεδόηεηα Μήθνο θαη πιάηνο* Μαθξνζθνπηθή παξαηήξεζε* Φηλίξηζκα επηθάλεηαο* Οπηηθή πεξηγξαθή** 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Δομικών Υλικών και Στοιχείων, ΤΕΕ, Αθήνα, 21-23 Μαΐου, 2008 11

Πίλαθαο 3. ήκαλζε CE πιαθώλ επελδύζεσλ ηνίρσλ Ιδηόηεηεο Πεηξνγξαθηθή νλνκαηνινγία Αληνρή ζε θάκςε Αληίζηαζε ζε ζηήξημε (γηα ζηήξημε κε αγθύξηα) Φαηλόκελε ππθλόηεηα θαη αλνηθηό πνξώδεο Αληίζηαζε ζε παγεηό** Αληίζηαζε ζε ζεξκηθό αηθληδηαζκό (όπνπ απαηηείηαη)** Αληίδξαζε ζηε θσηηά* Πξναηξεηηθνί έιεγρνη: Τδαηαπνξξόθεζε ζε αηκνζθαηξηθή πίεζε Τδαηαπνξξόθεζε κέζσ ηνπ ηξηρνεηδνύο Γηαζηάζεηο, Δπηπεδόηεηα Θέζε ησλ νπώλ ζηεξίμεσο Φηλίξηζκα ηεο επηθάλεηαο (ζύγθξηζε κε δείγκα αλαθνξάο) Μαθξνζθνπηθή παξαηήξεζε (ζύγθξηζε κε δείγκα αλαθνξάο) * εζσηεξηθή ρξήζε **εμσηεξηθή ρξήζε IV. ΔΞΔΛΙΞΔΙ ΣΗΝ ΔΦΑΡΜΟΓΗ ΣΧΝ ΓΙΑΚΟΜΗΣΙΚΧΝ ΠΔΣΡΧΜΑΣΧΝ Η εμέιημε ηεο ηερλνινγίαο ζηελ θνπή, ηελ θαηεξγαζία θαη ηελ ηνπνζέηεζε ησλ δηαθνζκεηηθώλ πεηξσκάησλ ζην έξγν έδσζε ηελ επρέξεηα ζηνπο αξρηηέθηνλεο λα δηεπξύλνπλ ην πεδίν ηεο θαληαζίαο ηνπο θαη λα πξαγκαηνπνηήζνπλ πξσηόηππα έξγα. Σν κεηνλέθηεκα ησλ δηαθνζκεηηθώλ πεηξσκάησλ, ην κεγάιν βάξνο ηνπο, αληηκεησπίζηεθε, όρη πηα κε αλάινγε κέζνδν ζηεξεώζεώο ηνπο ζην έξγν, αιιά κε ηελ θαηαζθεπή ζύλζεησλ ζηνηρείσλ (πάλει) από θπςεισηό αινπκίλην κε επέλδπζε θαη ζηηο δύν πιεπξέο από ιεπηέο (πάρνπο κεξηθώλ ρηιηνζηώλ) πιάθεο δηαθνζκεηηθνύ πεηξώκαηνο. Έηζη, κεηώλεηαη ζεκαληηθά ην βάξνο ηνπ ηειηθνύ πιηθνύ θαη απινπζηεύεηαη αηζζεηά ε θαηαζθεπή. Λεπηέο πιάθεο εκηδηαθαλνύο ιεπθνύ καξκάξνπ, ζηεξεσκέλεο ζε κεηαιιηθό ζθειεηό, ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηελ θαηαζθεπή εμσηεξηθώλ ηνίρσλ θηηξίσλ, κε απνηέιεζκα εληππσζηαθό, ηόζν από άπνςε θσηηζκνύ ησλ εζσηεξηθώλ ρώξσλ ησλ θηηξίσλ, όζν θαη θσηηζηηθώλ εθέ εμσηεξηθά. 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Δομικών Υλικών και Στοιχείων, ΤΕΕ, Αθήνα, 21-23 Μαΐου, 2008 12

Μεγαιύηεξν ελδηαθέξνλ παξνπζηάδεη ε θαηαζθεπή εμσηεξηθώλ ηνίρσλ κε θεληξηθά ή θαηά βνύιεζηλ ξπζκηδόκελεο πεξζίδεο από πιάθεο ιεπθνύ εκηδηαθαλνύο καξκάξνπ, πάρνπο κεξηθώλ ρηιηνζηώλ (επέθηαζε θηηξίνπ ηεο Banque Generale ζην Λνπμεκβνύξγν). Όζνη γξάθνπλ ηελ ηζηνξία ηεο αξρηηεθηνληθήο κέζα από ηελ πνηόηεηα ησλ δηαθνζκεηηθώλ πεηξσκάησλ, πξέπεη λα αθήζνπλ ειεύζεξε ηε θαληαζία ηνπο γηα ηε δεκηνπξγία πξσηόηππσλ έξγσλ, αθνύ θαη ε εμέιημε ησλ κεραλώλ, όπσο νη κεραλέο CNC, επηηξέπεη ηελ πξαγκαηνπνίεζε πξνεγκέλσλ κεζόδσλ θαηεξγαζίαο ηνπ πιηθνύ, αιιά θαη ε ζπληήξεζε ηεο επηθάλεηαο ησλ δνκηθώλ ζηνηρείσλ γίλεηαη δηαξθώο επρεξέζηεξε κε ηελ εθαξκνγή λέσλ κεζόδσλ θαη πιηθώλ (Γηακαληνπνύινπ, Γ. Αλ., 2005j). ε θάζε πεξίπησζε όκσο, πξέπεη λα απνθεύγεηαη ε ππεξβνιή ζηε ρξήζε ησλ δηαθνζκεηηθώλ πεηξσκάησλ. Η κεγάιε αξεηή έξγνπ από δηαθνζκεηηθά πεηξώκαηα είλαη ε ιηηόηεηα ηεο ζπλζέζεσο θαη ε θαηαζθεπή νιόζσκσλ δνκηθώλ ζηνηρείσλ από ην πιηθό απηό, όπσο παξαηεξείηαη ζηα κλεκεία ηεο θιαζηθήο ειιεληθήο αξρηηεθηνληθήο. Πνιύπινθεο ζπλζέζεηο αδηθνύλ ην επγελέο απηό δνκηθό πιηθό θαη νδεγνύλ ζε αμηνινγηθέο ακθηζβεηήζεηο. Έθδειε θαη γνεηεπηηθή είλαη ε ιηηόηεηα ηεο ζπλζέζεσο θαη νη ζσζηέο αλαινγίεο ησλ κειώλ ζε λατζθόκνξθα επηηάθηα κλεκεία ηνπ 19 νπ αηώλα (λεθξνηαθεία Α Αζήλαο, Γξαπάλνπ, Άλδξνπ, Πάηξαο, Πεηξαηά), ελώ ζε θάπνηεο ζύγρξνλεο θξήλεο ε ζύλζεζε είλαη πνιύπινθε θαη ε αηζζεηηθή ηαιαηπσξεκέλε (εηθ 18). Δηθόλα 18. Ληηή ζύλζεζε (α) θαη βαξηά ζύλζεζε (β). 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Δομικών Υλικών και Στοιχείων, ΤΕΕ, Αθήνα, 21-23 Μαΐου, 2008 13

ΤΜΠΔΡΑΜΑ Η ηζηνξία ηεο αξρηηεθηνληθήο γξάθεηαη όρη κόλν κε ηελ έκπλεπζε ηνπ δεκηνπξγνύ, αιιά θαη κέζα από ηελ πνηόηεηα ησλ δηαθνζκεηηθώλ πεηξσκάησλ, ηηο εμειίμεηο ηεο ζπλαθνύο ηερλνινγίαο, ηηο αξρέο αξκνληθήο ζπλζέζεσο θαη ηελ εμεηδηθεπκέλε εκπεηξία ηνπ αξρηηέθηνλα ζηηο απαηηήζεηο ηνπ δνκηθνύ απηνύ πιηθνύ. ΑΝΑΦΟΡΔ Γηακαληνπνύινπ, Γ. Αλ., α. Σν Μάξκαξν ζηελ αξρηηεθηνληθή, Αζήλα (1992) β. Γηαθνζκεηηθά πεηξώκαηα - Σερλνινγία, Αζήλα (1997) γ. Γηαθνζκεηηθά πεηξώκαηα -Δθαξκνγή, Αζήλα (1998) Γηαιέμεηο νξγαλσκέλεο από ην Σ.Δ.Δ, γηα ηελ Παζνινγία ησλ Καηαζθεπώλ: δ. Η ιαζεκέλε θαηαζθεπή ζηηο Δμσηεξηθέο Δπελδύζεηο Κηηξίσλ κε δηαθνζκεηηθά πεηξώκαηα (Οθηώβξηνο 2002), πεξηνδηθό Marble (Αζήλα, η. 18-3 / 2002, ζ. 70-79) θαη ε. Η ιαζεκέλε θαηαζθεπή ζηηο Δπηζηξώζεηο βαηώλ επηθαλεηώλ κε δηαθνζκεηηθά πεηξώκαηα, (Μάηνο 2003), πεξηνδηθό Γηαθνζκεηηθά Πεηξώκαηα (Αζήλα, η. 20-2/2003, ζ. 87-95) θαη http//www. tee. gr ζη. Γηαθνζκεηηθά Πεηξώκαηα - Κξηηήξηα Δπηινγήο, Σερληθή Δθαξκνγήο, Αξρηηεθηνληθή ύλζεζε, Αζήλα (2004) j. Γηαθνζκεηηθά Πεηξώκαηα - Δμειίμεηο ζηελ Παξαγσγή, Αζήλα (2005) ε. Μνξθνινγία Έξγσλ κε Γηαθνζκεηηθά Πεηξώκαηα, Αζήλα (2006) ζ. Γηαθνζκεηηθά Πεηξώκαηα - Κξηηήξηα Δπηινγήο θαη Μέζνδνη ειέγρνπ ηδηνηήησλ, Αζήλα (2006). Όια ηα ζρέδηα εληόο ηνπ θεηκέλνπ είλαη έξγα ηεο ζπγγξαθέσο, θαζώο θαη όιεο νη θσηνγξαθίεο. 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Δομικών Υλικών και Στοιχείων, ΤΕΕ, Αθήνα, 21-23 Μαΐου, 2008 14