ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Βρυξέλλες, 29 Νοεμβρίου 2012 (04.12) (OR. en) Διοργανικός φάκελος: 2012/0061 (COD) 16540/1/12 RΕV 1 SΟC 947 MI 756 COMPET 713 CODEC 2749 ΕΚΘΕΣΗ ΠΡΟΟΔΟΥ της: Προεδρίας προς: το Συμβούλιο (EPSCO) αριθ. πρότ. Επιτρ.: 8040/12 + COR 1 - COM(2012) 131 final Θέμα: Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την επιβολή της οδηγίας 96/71/ΕΚ όσον αφορά την απόσπαση εργαζομένων στο πλαίσιο παροχής υπηρεσιών - Έκθεση προόδου I. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1. Στις 21 Μαρτίου 2012 η Επιτροπή υπέβαλε πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την επιβολή της οδηγίας 96/71/ΕΚ 1 όσον αφορά την απόσπαση εργαζομένων στο πλαίσιο παροχής υπηρεσιών. Η πρόταση αυτή συμπεριλαμβάνεται στις 12 προτάσεις προτεραιότητας που παρατίθενται στην πράξη για την ενιαία αγορά. 1 Οδηγία 96/71/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 16ης Δεκεμβρίου 1996 σχετικά με την απόσπαση εργαζομένων στο πλαίσιο παροχής υπηρεσιών (ΕΕ L 18, 21.1.1997, σ. 1). 16540/1/12 REV 1 ΚΚ, ΔΛ/μκ 1
2. Η πρόταση οδηγίας αποσκοπεί να αποσαφηνίσει και να βελτιώσει την υλοποίηση, την εφαρμογή και την επιβολή της οδηγίας 96/71/ΕΚ σε πρακτικό επίπεδο. Ειδικότερα, η πρόταση έχει ως στόχο: να θέσει πιο φιλόδοξα πρότυπα για την πληροφόρηση των εργαζομένων και των επιχειρήσεων σχετικά με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους, να θεσπίσει πιο σαφείς κανόνες για τη συνεργασία μεταξύ των εθνικών αρχών που είναι επιφορτισμένες με την απόσπαση εργαζομένων, να αποσαφηνίσει τα στοιχεία της έννοιας της απόσπασης, να αποσαφηνίσει τις δυνατότητες εφαρμογής εθνικών μέτρων ελέγχου, να βελτιώσει την επιβολή των δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένης της διαχείρισης των καταγγελιών και της θέσπισης περιορισμένου συστήματος από κοινού και εις ολόκληρον ευθύνης σε επίπεδο ΕΕ, να διευκολύνει τη διασυνοριακή επιβολή διοικητικών προστίμων και ποινών που επιβάλλονται για τη μη τήρηση της οδηγίας για την απόσπαση εργαζομένων με τη θέσπιση ενός συστήματος αμοιβαίας συνδρομής και αναγνώρισης. 3. Η πρόταση βασίζεται στο άρθρο 53 παράγραφος 1 και το άρθρο 62 της ΣΛΕΕ, στα οποία ακριβώς βασίσθηκε η οδηγία 96/71/ΕΚ και τα οποία επιτρέπουν την έκδοση οδηγιών με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία. 4. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η Επιτροπή των Περιφερειών δεν έχουν δώσει ακόμη τις γνώμες τους. Η Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή έδωσε τη γνώμη της στις 19 Σεπτεμβρίου 2012. 16540/1/12 REV 1 ΚΚ, ΔΛ/μκ 2
5. Η Ομάδα Κοινωνικών Θεμάτων άρχισε την εξέταση της πρότασης στα τέλη Μαρτίου υπό τη δανική Προεδρία. Υπό την κυπριακή Προεδρία η πρόταση συζητήθηκε έξι φορές 2. 6. Χάρη στις συζητήσεις που διεξήχθησαν υπό την κυπριακή Προεδρία σημειώθηκε σημαντική πρόοδος ως προς το κείμενο του σχεδίου οδηγίας και ιδίως τα κεφάλαια I, II, III, VI και VII, όπως παρατίθενται στην Προσθήκη στην παρούσα έκθεση. 7. Οι ΑΥ, ΤΣ, ΓΕ, ΕΣ, ΙΡ, ΛΙ, ΛΕ, ΜΑ, ΠΛ, ΠΡ, ΣΚ και ΗΒ διατηρούν γενικές επιφυλάξεις εξέτασης. Η ΙΤ διατηρεί επιφύλαξη όσον αφορά τη νομική βάση, ζητώντας να βασίζεται η πρόταση και στον τίτλο Χ (Κοινωνική πολιτική) της Συνθήκης (άρθρο 153 ΣΛΕΕ). Επιπροσθέτως, οι ΔΑ, ΓΑ, ΜΑ, ΣΝ και ΗΒ εξέφρασαν επιφυλάξεις κοινοβουλευτικής εξέτασης. Όλες οι αντιπροσωπίες διατηρούν επιφυλάξεις γλωσσικής εξέτασης έως ότου διατεθεί το κείμενο στις γλώσσες τους. 2 17 Ιουλίου, 21 Σεπτεμβρίου, 9 Οκτωβρίου, 24 Οκτωβρίου, 7 Νοεμβρίου και 20 Νοεμβρίου. 16540/1/12 REV 1 ΚΚ, ΔΛ/μκ 3
II. ΟΙ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΥΠΟ ΤΗΝ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΠΡΟΕΔΡΙΑ 1. Γενικές παρατηρήσεις Η κυπριακή Προεδρία, συνεχίζοντας τις συζητήσεις από το σημείο στο οποίο τις είχε αφήσει η δανική Προεδρία (βλ. έκθεση προόδου, έγγρ. 10571/12), έθεσε αρχικά ως στόχο μια εμπεριστατωμένη, πλήρη ανάγνωση της πρότασης. Εν συνεχεία, προκειμένου να προετοιμασθεί το έδαφος για την ουσιαστική προώθηση του φακέλου αυτού και δεδομένου ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ζήτησε να επιτευχθεί ταχεία πρόοδος ως προς αυτή την πρόταση προτεραιότητας, η Προεδρία επικέντρωσε τις εργασίες της στην εξέταση συγκεκριμένων κεφαλαίων της πρότασης σε βάθος. Διεξήχθησαν συζητήσεις βάσει εγγράφων εργασίας, περιλαμβανομένων καθοδηγητικών ερωτήσεων και συντακτικών προτάσεων που υπέβαλε η Προεδρία καθώς και συμβολών αρκετών αντιπροσωπιών. Εκτεταμένες συζητήσεις σε βάθος διεξήχθησαν στην Ομάδα όσον αφορά τα κεφάλαια I, II, III, VI και VII. Ως προς το κεφάλαιο VI, που αφορά τη διασυνοριακή επιβολή διοικητικών προστίμων και ποινών, διεξήχθησαν εντατικές και μεγάλης διάρκειας συζητήσεις με συμμετοχή των νομικών εμπειρογνωμόνων των αντιπροσωπιών, δεδομένου ότι το κεφάλαιο αυτό καλύπτει θέματα διοικητικού δικαίου και τα σημεία που επισημάνθηκαν κατά τις συζητήσεις ήταν ιδιαιτέρως τεχνικά και πολύπλοκα. Κατά τις συζητήσεις οι αντιπροσωπίες είχαν την ευκαιρία να αποσαφηνίσουν, μεταξύ άλλων, σημεία πρακτικής εφαρμογής και να αναλύσουν σε βάθος την αλληλεπίδραση των διατάξεων του συγκεκριμένου κεφαλαίου με εκείνες της απόφασης-πλαισίου 2005/214/ΔΕΥ του Συμβουλίου και άλλων πράξεων της ΕΕ. Σημειώθηκε αξιόλογη πρόοδος όσον αφορά τα κεφάλαια αυτά, μολονότι οι αντιπροσωπίες διατηρούν επιφυλάξεις εξέτασης, ιδίως για τις διατάξεις του κεφαλαίου VI. 16540/1/12 REV 1 ΚΚ, ΔΛ/μκ 4
Η Προεδρία, μετά τις συζητήσεις αυτές και αφού άκουσε προσεκτικά τις απόψεις των εμπειρογνωμόνων των αντιπροσωπιών και τις απαντήσεις των αντιπροσώπων της Επιτροπής και μελέτησε τις υποβληθείσες προτάσεις, διατύπωσε συντακτικές προτάσεις ώστε να βελτιωθεί το περιεχόμενο της πρότασης, να ληφθούν υπόψη τα αιτήματα των αντιπροσωπιών για μεγαλύτερη σαφήνεια και ασφάλεια δικαίου και να επιδιωχθεί συμβιβαστική λύση για τα αμφισβητούμενα σημεία. Υποβλήθηκαν συντακτικές προτάσεις όσον αφορά τα κεφάλαιο I, II, III, VI και VII καθώς και τις αιτιολογικές παραγράφους 5 και 13 που αφορούν το άρθρο 4 (πρώην άρθρο 3 της πρότασης της Επιτροπής) και το άρθρο 6 αντιστοίχως, όπως περιλαμβάνονται στην Προσθήκη στην παρούσα έκθεση. Οι θέσεις των αντιπροσωπιών αναφέρονται συνοπτικά στις υποσημειώσεις. 2. Κεφάλαιο Ι (Γενικές διατάξεις): Το κεφάλαιο Ι περιέχει τις γενικές διατάξεις, μεταξύ των οποίων ένα πλαίσιο για την πρόληψη της κατάχρησης και της καταστρατήγησης των κανόνων σχετικά με τους αποσπασμένους εργαζομένους δυνάμει της οδηγίας 96/71/ΕΚ του Συμβουλίου. Ειδικότερα το άρθρο 1 αναφέρεται συνοπτικά στο αντικείμενο της πρότασης, το άρθρο 2 περιλαμβάνει κάποιους βασικούς ορισμούς, το άρθρο 3 ρυθμίζει τον καθορισμό των αρμόδιων αρχών και το άρθρο 4 ασχολείται με την πρόληψη της κατάχρησης και της καταστρατήγησης. Προς το σκοπό αυτό, προκειμένου να αποφευχθεί η χρήση της οδηγίας 96/71/ΕΚ σε περιπτώσεις που δεν αποτελούν πραγματικά αποσπάσεις κατά την έννοια της οδηγίας, το άρθρο 4 περιλαμβάνει ενδεικτική περιγραφή των στοιχείων της έννοιας της απόσπασης, ώστε να μπορεί να προσδιορισθεί κατά πόσον ο εργαζόμενος εκτελεί προσωρινά την εργασία του σε κράτος μέλος διαφορετικό από εκείνο στο οποίο εργάζεται συνήθως, καθώς και κριτήρια για την εκτίμηση του κατά πόσον ο πάροχος υπηρεσιών ασκεί πραγματικά ουσιαστικές δραστηριότητες σε συγκεκριμένο κράτος μέλος. Κατά τη συζήτηση σχετικά με το κεφάλαιο αυτό επισημάνθηκαν τα εξής σημεία: 16540/1/12 REV 1 ΚΚ, ΔΛ/μκ 5
α) Άρθρα 2 και 3: Πολλές αντιπροσωπίες και η Επιτροπή συμφωνούν με την πρόταση της Προεδρίας όσον αφορά τον ορισμό της «αρμόδιας αρχής» στο άρθρο 2α («αρμόδια αρχή» είναι η αρχή που ορίζεται από τα κράτη μέλη για να εκτελεί καθήκοντα δυνάμει της παρούσας οδηγίας»), δεδομένου ότι κατά τον τρόπο αυτό τα κράτη μέλη θα διέθεταν ευελιξία για την επιλογή των αρμόδιων αρχών τους, που θα μπορούσαν να είναι και κοινωνικοί εταίροι. Η πρόταση προβλέπει επίσης ότι οι σχετικές επιλογές των κρατών μελών γίνονται σεβαστές και καθιερώνει την αρχή ότι τα κράτη μέλη έχουν την τελική ευθύνη για την προστασία των δεδομένων. Αρκετές αντιπροσωπίες διατηρούν επιφυλάξεις για την πρόταση της Προεδρίας, κρίνοντας ότι ο ορισμός θα έπρεπε να αναφέρεται απλώς στις «κρατικές αρχές» ή τους «κρατικούς φορείς», ώστε να συνάδει προς το άρθρο 4 της οδηγίας 96/71/ΕΚ και να προσφέρει επαρκείς διασφαλίσεις όσον αφορά την προστασία των δεδομένων. Κατά την Επιτροπή, όλες οι αναγκαίες διασφαλίσεις όσον αφορά την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα προβλέπονται από την παρούσα οδηγία και τον κανονισμό 1024/2012 (ΕΚ) 3 σχετικά με τη διοικητική συνεργασία μέσω του Συστήματος Πληροφόρησης για την Εσωτερική Αγορά («κανονισμό «ΙΜΙ»») και θα πρέπει να αναγνωρισθεί εν προκειμένω ο ρόλος των κοινωνικών εταίρων σε θέματα αποσπάσεων. 3 Κανονισμός (EE) αριθ. 1024/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη διοικητική συνεργασία μέσω του Συστήματος Πληροφόρησης για την Εσωτερική Αγορά και την κατάργηση της απόφασης 2008/49/ΕΚ της 12ης Δεκεμβρίου 2007 σχετικά με την προστασία των προσωπικών δεδομένων κατά την εφαρμογή του Συστήματος Πληροφόρησης για την Εσωτερική Αγορά ΕΕ L 316, 14.11.2012, σ. 1. 16540/1/12 REV 1 ΚΚ, ΔΛ/μκ 6
β) Άρθρο 4 (πρώην άρθρο 3 της πρότασης της Επιτροπής) και αιτιολογική παράγραφος 5: Έχει σημειωθεί αρκετή πρόοδος όσον αφορά τα κριτήρια εκτίμησης του κατά πόσον δεδομένος πάροχος υπηρεσιών ασκεί πραγματικά ουσιαστικές δραστηριότητες σε συγκεκριμένο κράτος μέλος καθώς και του κατά πόσον ένας εργαζόμενος είναι πράγματι αποσπασμένος. Ωστόσο πολλές αντιπροσωπίες διατηρούν ακόμη επιφυλάξεις εξέτασης ως προς τις συνέπειες της αρνητικής εκτίμησης του ενδεικτικού καταλόγου ποιοτικών κριτηρίων/συστατικών στοιχείων που προβλέπεται στο παρόν άρθρο. Ειδικότερα έχουν γίνει επισημάνσεις σχετικά με τους όρους και τις προϋποθέσεις απασχόλησης που θα ίσχυαν για τους εργαζομένους οι οποίοι δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της παρούσας οδηγίας και τη σχέση της παρούσας οδηγίας με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 593/2008 για το εφαρμοστέο δίκαιο στις συμβατικές ενοχές (τον κανονισμό «Ρώμη I»). Ως προς το θέμα αυτό η Προεδρία έχει προτείνει τροποποιήσεις της αιτιολογικής παραγράφου 5 αναφέροντας ότι, κατ' αρχήν, θα πρέπει να εφαρμόζεται το δίκαιο του κράτους μέλους υποδοχής (όπου εκτελείται η εργασία από τον αποσπασμένο εργαζόμενο), ανεξάρτητα από τον κανονισμό «Ρώμη Ι». Ορισμένες αντιπροσωπίες ζήτησαν ρητώς να εφαρμόζεται το δίκαιο αυτό, ανεξάρτητα από τον κανονισμό «Ρώμη Ι». Η Επιτροπή, με την υποστήριξη ορισμένων αντιπροσωπιών, ισχυρίζεται αντιθέτως ότι το εφαρμοστέο δίκαιο θα πρέπει να καθορίζεται πάντοτε σύμφωνα με τον κανονισμό «Ρώμη Ι». Έχει ζητηθεί σχετική γνωμοδότηση από τη Νομική Υπηρεσία του Συμβουλίου, η οποία εκκρεμεί ακόμη. Κάποιες αντιπροσωπίες ανέφεραν ότι, μολονότι βασικά συμφωνούν με την πρόταση της Προεδρίας, η θέση τους σχετικά με το άρθρο 4 θα εξαρτηθεί τελικά από τη γνωμοδότηση αυτή. Ορισμένες αντιπροσωπίες δήλωσαν ότι, εάν κατά τη γνωμοδότηση το εφαρμοστέο δίκαιο θα πρέπει πάντοτε να καθορίζεται σύμφωνα με τον κανονισμό «Ρώμη Ι», θα επιθυμούσαν να περιληφθεί διάταξη που να καθιερώνει την αρχή της ίσης μεταχείρισης μεταξύ των εργαζομένων που εκτελούν προσωρινή εργασία και των υπηκόων του κράτους μέλους όπου εκτελείται η εργασία. Εξακολουθεί να υπάρχει διάσταση απόψεων μεταξύ των αντιπροσωπιών ως προς το κατά πόσον ο κατάλογος των κριτηρίων θα πρέπει να είναι ενδεικτικός, όπως προβλέπεται στην πρόταση της Επιτροπής, ή εξαντλητικός. 16540/1/12 REV 1 ΚΚ, ΔΛ/μκ 7
3. Κεφάλαιο ΙΙ (Πρόσβαση σε πληροφορίες) Προκειμένου να βελτιωθεί η πρόσβαση σε πληροφορίες για τους εργαζομένους και τους παρόχους υπηρεσιών σε σχέση με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους δυνάμει της οδηγίας, στο κεφάλαιο ΙΙ (άρθρο 5) θεσπίζονται λεπτομερείς απαιτήσεις που θα πρέπει να πληρούνται όσον αφορά τη διαθεσιμότητα, την προσβασιμότητα και τη σαφήνεια των εν λόγω πληροφοριών. Προς το σκοπό αυτό, για να επιτευχθεί συναίνεση μεταξύ των αντιπροσωπιών, η Προεδρία έχει προτείνει τροποποιήσεις της πρότασης της Επιτροπής, συγκεκριμένα όσον αφορά τις γλώσσες στις οποίες πρέπει να παρέχονται οι πληροφορίες και την εξασφάλιση πληροφοριών για τους εργαζομένους και τους παρόχους υπηρεσιών σχετικά με τους όρους και τις προϋποθέσεις που περιέχουν οι συλλογικές συμβάσεις. Όλες οι αντιπροσωπίες συμφωνούν με τη διατύπωση του παρόντος κεφαλαίου όπως τροποποιήθηκε από την Προεδρία. 4. Κεφάλαιο III (Διοικητική συνεργασία) Το κεφάλαιο ΙΙΙ περιέχει διατάξεις σχετικά με τη συνεργασία μεταξύ των εθνικών αρχών που είναι υπεύθυνες για την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας. Οι γενικές αρχές, κανόνες και διαδικασίες που απαιτούνται για την αποτελεσματική διοικητική συνεργασία και συνδρομή ορίζονται στο άρθρο 6, ενώ ο ρόλος του κράτους μέλους εγκατάστασης του παρόχου υπηρεσιών ρυθμίζεται στο άρθρο 7. Το άρθρο 8 προβλέπει συνοδευτικά μέτρα για τη διευκόλυνση και βελτίωση της διοικητικής συνεργασίας και της παρακολούθησης της συμμόρφωσης με τους εφαρμοστέους κανόνες καθώς και της επιβολής τους. Στο πλαίσιο του άρθρου 6 έχει σημειωθεί πρόοδος ως προς θέματα όπως οι αρχές της διοικητικής συνεργασίας, η χρήση του ΙΜΙ και οι προθεσμίες διαβίβασης των πληροφοριών. Για το τελευταίο αυτό σημείο (άρθρο 6 παράγραφος 5), η Προεδρία υπέβαλε σειρά προτάσεων σε διαδοχικές συνεδριάσεις, επιτυγχάνοντας ευρεία συμφωνία ως προς ένα θέμα στο οποίο αρχικά οι απόψεις των αντιπροσωπιών φαίνονταν να διίστανται ριζικά. Ωστόσο ορισμένες αντιπροσωπίες διατηρούν κάποιες επιφυλάξεις. 16540/1/12 REV 1 ΚΚ, ΔΛ/μκ 8
Οι απόψεις των αντιπροσωπιών εξακολουθούν να αποκλίνουν όσον αφορά την ανάγκη θέσπισης διάταξης που να προβλέπει ότι η συνεργασία των κρατών μελών μπορεί επίσης να περιλαμβάνει την αποστολή και την επίδοση εγγράφων της αιτούσας αρχής, όπως πρότεινε η Προεδρία, κατόπιν αιτήματος ορισμένων αντιπροσωπιών (βλ. άρθρο 6, παράγραφος 2α της προσθήκης) βάσει της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την επίδοση στο εξωτερικό εγγράφων που αφορούν διοικητικά θέματα (αριθ. 094 CETS). Πολλές αντιπροσωπίες και η Επιτροπή διατύπωσαν επιφύλαξη εξέτασης για την εν λόγω διάταξη και εκτιμούν ότι θα πρέπει να ζητηθεί η γνώμη της Νομικής Υπηρεσίας του Συμβουλίου. Η Επιτροπή αμφισβητεί επίσης την ανάγκη θέσπισης μιας τέτοιας διάταξης. Επιτεύχθηκε συνολική συμφωνία σχετικά με το άρθρο 7 βάσει πρότασης κειμένου της Προεδρίας. Δεν έχουν εκφρασθεί ιδιαίτερες επιφυλάξεις όσον αφορά το άρθρο 8, το οποίο συζητήθηκε κυρίως κατά τις προηγούμενες Προεδρίες. 5. Κεφάλαιο VI (Διασυνοριακή επιβολή διοικητικών προστίμων και ποινών) Στόχος του κεφαλαίου αυτού είναι να δημιουργηθεί σύστημα αμοιβαίας αναγνώρισης και επιβολής χρηματικών ποινών και προστίμων σε παρόχους υπηρεσιών εγκαταστημένους σε κράτος μέλος λόγω μη εφαρμογής των κανόνων περί απόσπασης των εργαζομένων σε άλλο κράτος μέλος. Το σύστημα αποσκοπεί στην κάλυψη των προστίμων και ποινών που δεν καλύπτονται από ισχύουσες ενωσιακές πράξεις, όπως είναι η απόφαση του Συμβουλίου 2005/214/ΔΕΥ σχετικά με την εφαρμογή της αρχής της αμοιβαίας αναγνώρισης για τις χρηματικές ποινές 4 και ο κανονισμός Βρυξέλλες Ι για τη διεθνή δικαιοδοσία, την αναγνώριση και την εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις 5. Θα χρησιμοποιεί επίσης το σύστημα ΙΜΙ για την αναγκαία αμοιβαία συνδρομή και συνεργασία μεταξύ των αρμόδιων αρχών. 4 5 ΕΕ L 76, 22.03.2005, σ. 16. ΕΕ L 12, 16.01.2001, σ. 1. 16540/1/12 REV 1 ΚΚ, ΔΛ/μκ 9
Λόγω του ιδιαιτέρως πολύπλοκου χαρακτήρα του, ιδίως όσον αφορά τη νομική του διάσταση, αυτό το Κεφάλαιο έχει συζητηθεί εκτενώς, προκειμένου να αποσαφηνισθούν οι νομικές επιπτώσεις και οι διαδικασίες εφαρμογής του. Σημειωτέον ότι, επί του παρόντος, η μη τήρηση των υποχρεώσεων που απορρέουν από την οδηγία 96/71/ΕΚ τιμωρείται διαφορετικά στα διάφορα κράτη μέλη (με ποινικές ή διοικητικές κυρώσεις ή συνδυασμό των δύο). Τονίζοντας τη σημασία της δημιουργίας αποτελεσματικών μηχανισμών επιβολής σε επίπεδο ΕΕ για την αντιμετώπιση παράνομων συμπεριφορών, οι περισσότερες αντιπροσωπίες εκφράζουν ικανοποίηση για το γενικό σκοπό αυτού του Κεφαλαίου. Ωστόσο, αρκετές αντιπροσωπίες διατηρούν γενική επιφύλαξη εξέτασης για αυτό το Κεφάλαιο συνολικά. Υπό το φως των συζητήσεων, η Προεδρία πρότεινε ουσιαστικές αλλαγές και προσθήκες με τους εξής στόχους: o αποσαφήνιση του πεδίου εφαρμογής του Κεφαλαίου (άρθρο 13). Η Προεδρία προτείνει να περιορισθεί το πεδίο εφαρμογής στις διοικητικές χρηματικές ποινές και πρόστιμα, διότι εφαρμόζονται στην πράξη ευκολότερα από άλλες διοικητικές ποινές. Ενώ οι περισσότερες αντιπροσωπίες συμφωνούν ευρέως με την πρόταση αυτή, δύο αντιπροσωπίες και η Επιτροπή ανησυχούν μήπως το πεδίο εφαρμογής είναι υπερβολικά περιοριστικό. Ορισμένες αντιπροσωπίες θεωρούν ότι το κείμενο θα πρέπει να αποσαφηνισθεί περαιτέρω όσον αφορά το είδος των κυρώσεων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του Κεφαλαίου και διατύπωσαν επιφυλάξεις εξέτασης. o εισαγωγή διατάξεων για τον προσδιορισμό των αρμόδιων αρχών για τους σκοπούς της εφαρμογής του Κεφαλαίου (άρθρο 13α). Πολλές αντιπροσωπίες συμφωνούν με την πρόταση της Προεδρίας για το νέο άρθρο 13α. Εντούτοις, ορισμένες αντιπροσωπίες έχουν εκφράσει επιφυλάξεις για τη σχέση μεταξύ «αρμόδιων», «κεντρικών» και «σχετικών» αρχών που αναφέρονται στο κείμενο της εν λόγω διάταξης. 16540/1/12 REV 1 ΚΚ, ΔΛ/μκ 10
o θέσπιση γενικών αρχών για την αμοιβαία συνδρομή και αναγνώριση (άρθρο 13β). Πολλές αντιπροσωπίες συμφωνούν με την πρόταση της Προεδρίας για το νέο άρθρο 13β. Ωστόσο, λίγες αντιπροσωπίες θεωρούν ότι το κείμενο θα μπορούσε να βελτιωθεί όσον αφορά τη διάκριση μεταξύ των κανόνων είσπραξης χρηματικής ποινής/ προστίμου και των κανόνων κοινοποίησης απόφασης για την επιβολή χρηματικής ποινής/ προστίμου. o θέσπιση σαφών απαιτήσεων (πληροφόρησης) που πρέπει να συνοδεύουν αιτήσεις κοινοποίησης και αιτήσεις είσπραξης (άρθρο 14) και διάκριση μεταξύ των απαιτήσεων πληροφόρησης για κάθε ένα από τα δύο είδη αιτήσεων. Οι περισσότερες αντιπροσωπίες συμφωνούν με την πρόταση κειμένου της Προεδρίας, ενώ λίγες αντιπροσωπίες διατηρούν αντιπροσωπίες. o πρόβλεψη σαφών λόγων για άρνηση της αίτησης είσπραξης ή κοινοποίησης (άρθρο 14α). Οι περισσότερες αντιπροσωπίες συμφωνούν ευρέως με το κείμενο της Προεδρίας για νέο άρθρο 14α, συμπεριλαμβανομένου του κατώτατου ορίου των χρηματικών ποινών/προστίμων. Ορισμένες αντιπροσωπίες εκτιμούν ότι θα πρέπει να προστεθούν περισσότερα στοιχεία στον κατάλογο, ενώ δύο αντιπροσωπίες είναι υπέρ της αφαίρεσης σημείων. o καθορισμός της αρχής στην οποία καταλήγουν τα έσοδα από την είσπραξη των χρηματικών ποινών/προστίμων και της αρχής την οποία βαρύνουν οι δαπάνες είσπραξης (άρθρο 16). Εν προκειμένω, η Προεδρία επικέντρωσε τις προσπάθειές της στην επίτευξη συναίνεσης, προτείνοντας διάφορες επιλογές στα κράτη μέλη, και καταλήγοντας στην αρχή ότι η αρμόδια αρχή στην οποία υποβάλλεται η αίτηση λαμβάνει τα εισπραττόμενα ποσά και επίσης καταβάλλει τις δαπάνες της είσπραξης. Τα περισσότερα κράτη μέλη συμφωνούν με την αρχή αυτή, ενώ λίγες αντιπροσωπίες διατηρούν επιφυλάξεις. 16540/1/12 REV 1 ΚΚ, ΔΛ/μκ 11
o εισαγωγή ειδικής ρήτρας επανεξέτασης για το Κεφάλαιο αυτό (άρθρο 16α). Λόγω του καινοτόμου χαρακτήρα του Κεφαλαίου VI, η Προεδρία προτείνει να εισαχθεί ρήτρα επανεξέτασης με βάση το πρότυπο ρήτρας επανεξέτασης που ορίζεται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 987/2009 για τον καθορισμό της διαδικασίας εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 883/2004 όσον αφορά το συντονισμό των συστημάτων κοινωνικής ασφάλειας. Οι περισσότερες αντιπροσωπείες συμφωνούν με το εν λόγω νέο άρθρο. Ενώ θεωρούν ότι χάρη στις εν λόγω προτάσεις, το κείμενο του Κεφαλαίου VΙ βελτιώθηκε σημαντικά και κινείται στη σωστή κατεύθυνση, λίγες αντιπροσωπίες φρονούν ότι το κείμενο θα μπορούσε να βελτιωθεί περαιτέρω, με την προσθήκη διατάξεων που αφορούν θέματα, όπως τις περιόδους περιορισμού, τις γλώσσες και τις συναλλαγματικές ισοτιμίες βάσει του περιεχομένου της οδηγίας 2010/24/ΕΕ περί αμοιβαίας συνδρομής για την είσπραξη απαιτήσεων σχετικών με φόρους, δασμούς και άλλα μέτρα 6 και του εκτελεστικού της κανονισμού, αριθ. 1189/2011/EΕ 7. Η Επιτροπή επισημαίνει ότι οι προσθήκες αυτές, εξαιρουμένων των προθεσμιών παραγραφής, δεν είναι απαραίτητες, λαμβανομένων υπ' όψιν του συστήματος κατανομής δαπανών που προτείνει η Προεδρία (άρθρο 16) και της εφαρμογής των συναφών διατάξεων του Κεφαλαίου αυτού μέσω του Συστήματος Πληροφόρησης για την Εσωτερική Αγορά (ΙΜΙ). Άλλο ζήτημα που εμπνέει ανησυχία είναι η ενδεχόμενη αλληλεπίδραση με την απόφαση πλαίσιο 2005/214/ΔΕΥ του Συμβουλίου και τον κανονισμό «Βρυξέλλες Ι», αν και η Επιτροπή έχει παράσχει περαιτέρω σχετικές πληροφορίες, διευκρινίζοντας ότι οι διατάξεις του Κεφαλαίου αυτού εφαρμόζονται μόνο στις παραβιάσεις και τη μη τήρηση των κανόνων για την απόσπαση που δεν καλύπτονται από άλλες εν ισχύει πράξεις της ΕΕ. Η Νομική υπηρεσία του Συμβουλίου κλήθηκε να δώσει γραπτή γνώμη σχετικά με το θέμα αυτό. 6 7 ΕΕ L 84, 31.3.2010, σ. 1. Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1189/2011 της Επιτροπής, της 18ης Νοεμβρίου 2011, σχετικά με τη θέσπιση λεπτομερών κανόνων εφαρμογής ορισμένων διατάξεων της οδηγίας 2010/24/ΕΕ του Συμβουλίου ΕΕ L 302, 19.11.2011, σ. 16. 16540/1/12 REV 1 ΚΚ, ΔΛ/μκ 12
6. Κεφάλαιο VII (Τελικές διατάξεις) Το Κεφάλαιο VII προβλέπει ορισμένες τελικές διατάξεις. Αυτές περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, διατάξεις για την επιβολή κυρώσεων σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με το σχέδιο οδηγίας (άρθρο 17), τη νομική βάση για τη χρήση του Συστήματος Πληροφόρησης για την Εσωτερική Αγορά (ΙΜΙ) και τη συνέχεια της εφαρμογής διμερών συμφωνιών (άρθρο 18), τις αναγκαίες τεχνικές τροποποιήσεις του κανονισμού ΙΜΙ (άρθρο 19), τις ημερομηνίες μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο (άρθρο 20) και την υποβολή εκθέσεων από την Επιτροπή σχετικά με την εφαρμογή της παρούσας οδηγίας, πέντε χρόνια μετά τη λήξη μεταφοράς της οδηγίας στο εθνικό δίκαιο (άρθρο 21). Τα εκκρεμή ουσιώδη θέματα του Κεφαλαίου αυτού αφορούν κυρίως το άρθρο 18 (Σύστημα Πληροφόρησης για την Εσωτερική Αγορά), ιδίως όσον αφορά την εφαρμογή διμερών συμφωνιών, πράγμα για το οποίο λίγες αντιπροσωπίες διατηρούν επιφυλάξεις εξέτασης. ΙΙΙ. ΑΛΛΑ ΘΕΜΑΤΑ Άρθρα 9 (εθνικά μέτρα ελέγχου) και 12 (από κοινού και εις ολόκληρον ευθύνη) Οι συζητήσεις σχετικά με αυτές τις δύο διατάξεις διεξήχθησαν βάσει των ερωτημάτων προσανατολισμού τα οποία υπέβαλε η Προεδρία. Εξακολουθούν να αποκλίνουν οι απόψεις όσον αφορά το άρθρο 9, το οποίο αφορά τα εθνικά μέτρα ελέγχου που μπορούν να επιβάλλουν οι διοικητικές αρχές του κράτους μέλους υποδοχής και το άρθρο 12, το οποίο προβλέπει την αρχή της από κοινού και εις ολόκληρον ευθύνης στον κατασκευαστικό τομέα όσον αφορά τους άμεσους υπεργολάβους. Όσον αφορά το άρθρο 9, ορισμένες αντιπροσωπίες προτιμούν εξαντλητικό κατάλογο διοικητικών μέτρων, όπως στην πρόταση της Επιτροπής. Ένα από τα θέματα που προκαλούν προβληματισμό είναι η κατοχύρωση νομικής ασφάλειας και επαρκούς διαφάνειας για τους παρόχους υπηρεσιών. Ταυτόχρονα, μια άλλη ομάδα αντιπροσωπιών προτιμά μη εξαντλητικό κατάλογο. Ένα άλλο σχετικό θέμα είναι η ανάγκη επαρκούς ευελιξίας κατά την επιβολή μέτρων ελέγχου, ούτως ώστε να εξασφαλισθεί η ορθή συμμόρφωση προς τους ισχύοντες κανόνες, δεδομένου ότι η νομολογία για τις υποθέσεις απόσπασης δεν είναι εξαντλητική και θα πρέπει να υπάρξει αρκετός χώρος ώστε να αντικατοπτρίζονται οι μελλοντικές εξελίξεις. Ελέγχουσες μειοψηφίες υπάρχουν σε αμφότερες πλευρές. 16540/1/12 REV 1 ΚΚ, ΔΛ/μκ 13
Σχετικά με το άρθρο 12, υπάρχει επίσης διάσταση απόψεων μεταξύ των αντιπροσωπιών ορισμένες είναι υπέρ αυτής, ενώ άλλες επιθυμούν να διαγραφεί. Επιπλέον, υπάρχουν επιφυλάξεις όσον αφορά τη διάταξη για την έννοια της «δέουσας επιμέλειας» η οποία προβλέπεται στο συγκεκριμένο άρθρο και μπορεί να απαλλάσσει τους παρόχους υπηρεσιών από την ευθύνη. Επίσης, ορισμένες αντιπροσωπίες επιθυμούν να επεκταθεί η αρχή της από κοινού και εις ολόκληρον ευθύνης πέραν του κατασκευαστικού τομέα καθώς και σε όλα τα επίπεδα της αλυσίδας ευθύνης. Αίτημα της γαλλικής αντιπροσωπίας όσον αφορά τον τομέα των μεταφορών Τονίζοντας ότι η αποτελεσματική εφαρμογή της οδηγίας 96/71, και ιδίως των μισθολογικών της διατάξεων, αποτελεί ουσιαστικό στοιχείο θεμιτού ανταγωνισμού μεταξύ των επιχειρήσεων οδικών μεταφορών εντός της ΕΕ, η ΓΑ ζητά: o o να προστεθεί νέα αιτιολογική παράγραφος 26α 8 προκειμένου να προσδιορίζεται ότι η οδηγία εφαρμόζεται για τον τομέα των μεταφορών, με εξαίρεση το εμπορικό ναυτικό, όπως αναφέρεται στην οδηγία 96/71/ΕΚ, να προστεθεί νέο κείμενο στο άρθρο 9, παράγραφος 1, στοιχείο α) 9, βάσει του οποίου, σε περιπτώσεις που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 96/71/ΕΚ, οι οδηγοί χερσαίων μεταφορών θα ενημερώνονται σχετικά με τα επίπεδα μισθού που δικαιούνται μέσω ειδικής μνείας στα έγγραφα που οφείλουν να φέρουν κατά τις διεθνείς μεταφορές οι οποίες εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας και τις ενδομεταφορές. 8 9 «Η οδηγία αυτή, σύμφωνα με την οδηγία 96/71, εφαρμόζεται για τις μεταφορικές εταιρίες, εκτός των εταιριών θαλάσσιων εμπορευματικών μεταφορών όσον αφορά το ναυτιλόμενο προσωπικό τους, οι οποίες παρέχουν διασυνοριακές υπηρεσίες, ειδικότερα υπηρεσίες ενδομεταφορών σύμφωνα με τον κανονισμό αριθ. 1072/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 21ης Οκτωβρίου 2009 για τους κοινούς κανόνες πρόσβασης στην αγορά διεθνών οδικών εμπορευματικών μεταφορών ή τον κανονισμό αριθ. 1073/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 21ης Οκτωβρίου 2009 για τη θέσπιση κοινών κανόνων πρόσβασης στη διεθνή αγορά μεταφορών με πούλμαν και λεωφορεία.» Το οποίο έχει ως εξής: «για κάθε μεταφορά, οι εργοδότες παρέχουν στους εν λόγω κινητούς εργαζομένους έγγραφο στο οποίο προσδιορίζεται ο μισθολογικός συντελεστής που ισχύει για τα τρέχοντα καθήκοντά τους». 16540/1/12 REV 1 ΚΚ, ΔΛ/μκ 14
Παρότι κατανοεί τους λόγους για τη συγκεκριμένη θέση της ΓΑ, η Επιτροπή τονίζει την πολυπλοκότητα του θέματος, δεδομένου ότι οι περισσότερες περιπτώσεις διεθνών μεταφορών δεν μπορούν να χαρακτηρισθούν ως καταστάσεις απόσπασης και παραπέμπει στη δήλωση του Συμβουλίου και της Επιτροπής στα πρακτικά σχετικά με το άρθρο 1, παράγραφος 3 στοιχείο α) της οδηγίας 96/71/ΕΚ (έγγρ. 10048/96 ADD 1). Υπενθυμίζει ότι η εκτελεστική οδηγία δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να οδηγήσει σε εκ νέου άνοιγμα του πεδίου εφαρμογής της τρέχουσας οδηγίας. Όσον αφορά την πρόταση της ΓΑ για την προσθήκη νέου στοιχείου β) στο άρθρο 9, παράγραφος 1, η Επιτροπή υπενθυμίζει όχι η τρέχουσα οδηγία δεν προβλέπει τέτοια υποχρέωση και εκφράζει αμφιβολίες ως προς τις επιπτώσεις της στην πράξη. Το θέμα αυτό θα πρέπει να εξετασθεί περαιτέρω υπό το φως της γραπτής γνώμης που θα δώσει η Νομική Υπηρεσία του Συμβουλίου. V. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Το επίπεδο προόδου το οποίο έχει επιτευχθεί σχετικά με το συγκεκριμένο φάκελο θα πρέπει να διευκολύνει τις περαιτέρω συζητήσεις και να προλειάνει το έδαφος ώστε να επιτευχθεί συμφωνία επί του συνολικού κειμένου του σχεδίου οδηγίας, στο πλαίσιο του Συμβουλίου (EPSCO) στο εγγύς μέλλον, πράγμα που συνιστά απαραίτητο στόχο για την εφαρμογή της Πράξης Ενιαίας Αγοράς. Ταυτόχρονα, αναγνωρίζεται ότι θα πρέπει να διεξαχθούν περαιτέρω λεπτομερείς συζητήσεις για διάφορα θέματα, δηλαδή τα εθνικά μέτρα ελέγχου (άρθρο 9), τις επιθεωρήσεις (άρθρο 10), την υπεράσπιση των δικαιωμάτων - διευκόλυνση των καταγγελιών - καθυστερούμενες πληρωμές (άρθρο 11) και την υπεργολαβία - από κοινού και εις ολόκληρον ευθύνη (άρθρο 12). Το Συμβούλιο (EPSCO) καλείται να σημειώσει την έκθεση προόδου, παράλληλα με τη συζήτηση προσανατολισμού σχετικά με τα άρθρα 9 (εθνικά μέτρα ελέγχου) και 12 (από κοινού και εις ολόκληρον ευθύνη) βάσει του καθοδηγητικού σημειώματος της Προεδρίας (έγγρ. 16637/12). 16540/1/12 REV 1 ΚΚ, ΔΛ/μκ 15