Η Ευρωπϊκή Τράπεζ Επενδύσεων Η Ευρωπϊκή Τράπεζ Επενδύσεων (ΕΤΕπ) προάγει τους στόχους της Ευρωπϊκής Ένωσης, πρέχοντς μκροπρόθεσμη χρημτοδότηση, εγγυήσεις κι συμουλές. Στηρίζει έργ εντός κι εκτός ΕΕ. Μέτοχοί της είνι τ κράτη μέλη της ΕΕ. Η ΕΤΕπ είνι ο σικός μέτοχος του Ευρωπϊκού Τμείου Επενδύσεων (ΕΤΕ) κι μζί με υτό, ποτελούν τον Όμιλο ΕΤΕπ. Στο πλίσιο του επενδυτικού σχεδίου γι την Ευρώπη που προτείνει η Επιτροπή, ο όμιλος της ΕΤΕπ ποτελεί μέρος μις ευρύτερης στρτηγικής που ποσκοπεί στην εξάλειψη του μεγάλου επενδυτικού χάσμτος μέσω της πλλγής των επενδυτών πό ορισμένους πό τους κινδύνους που ενέχουν τ έργ. Νομική άση Άρθρ 308 κι 309 της Συνθήκης γι τη λειτουργί της Ευρωπϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ). Περιτέρω διτάξεις σχετικά με την ΕΤΕπ περιέχοντι στ άρθρ 15, 126, 175, 209, 271, 287, 289 κι 343 της ΣΛΕΕ. Πρωτόκολλο (ριθ. 5) περί του κτσττικού της Ευρωπϊκής Τράπεζς Επενδύσεων κι πρωτόκολλο (ριθ. 28) σχετικά με την οικονομική, κοινωνική κι εδφική συνοχή, τ οποί επισυνάπτοντι στη Συνθήκη της Ευρωπϊκής Ένωσης (ΣΕΕ) κι στη Συνθήκη γι τη λειτουργί της Ευρωπϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ). Στόχοι Σύμφων με το άρθρο 309 ΣΛΕΕ, ποστολή της ΕΤΕπ είνι ν συμάλλει στην ισόρροπη κι πρόσκοπτη νάπτυξη της εσωτερικής γοράς προς το συμφέρον της Ένωσης. Η ΕΤΕπ διευκολύνει τη χρημτοδότηση σχεδίων σε όλους τους τομείς της οικονομίς, τ οποί: επιδιώκουν την νάπτυξη των λιγότερο νεπτυγμένων περιοχών επιδιώκουν τον εκσυγχρονισμό ή την μεττροπή επιχειρήσεων, ή την νάπτυξη νέων δρστηριοτήτων που δεν μπορούν ν χρημτοδοτηθούν εξ ολοκλήρου με μέσ που διτίθεντι στ επιμέρους κράτη μέλη είνι έργ κοινού ενδιφέροντος γι πολλά κράτη μέλη. Συμάλλει επίσης στην προώθηση της οικονομικής, κοινωνικής κι εδφικής συνοχής στην Ένωση (άρθρο 175 της ΣΛΕΕ κι Πρωτόκολλο ριθ. 28). Επιπλέον, υποστηρίζει την εφρμογή μέτρων εκτός ΕΕ που στηρίζουν την πολιτική της Ένωσης γι τη συνεργσί γι την νάπτυξη (άρθρο 209 της ΣΛΕΕ). Επιπρόσθετ, υποστηρίζει την εφρμογή των στόχων της στρτηγικής Ευρώπη 2020. Οι δρστηριότητες της ΕΤΕπ είνι εστισμένες σε τέσσερις τομείς προτεριότητς: κινοτομί κι δεξιότητες, πρόσση των μικρότερων επιχειρήσεων σε χρημτοδότηση, κλίμ περιάλλον κι στρτηγικές υποδομές. Θεμτολογικά δελτί γι την Ευρωπϊκή Ένωση - 2017 1
Πόροι κι Μέσ Α. Πόροι Γι την επιδίωξη των στόχων της, η ΕΤΕπ προσφεύγει κυρίως στους ιδίους πόρους της κθώς κι στις κεφλιγορές (άρθρο 309 ΣΛΕΕ). 1. Ίδιοι πόροι Οι ίδιοι πόροι πρέχοντι πό τ μέλη της ΕΤΕπ, δηλδή τ κράτη μέλη (άρθρο 308 ΣΛΕΕ). Η συνεισφορά κάθε κράτους μέλους στο κεφάλιο προλέπετι στο άρθρο 4 του κτσττικού της ΕΤΕπ κι κθορίζετι σύμφων με το οικονομικό άρος των κρτών μελών. Γι την ενίσχυση του ρόλου της ΕΤΕπ ως προς τη χρημτοδότηση της οικονομίς κι τη στήριξη της νάπτυξης στην Ένωση, τον Ιούνιο του 2012 το Ευρωπϊκό Συμούλιο συνέστησε ύξηση του εγγεγρμμένου κτελημένου κεφλίου κτά 10 δισεκτομμύρι ευρώ. Το Συμούλιο των Διοικητών της ΕΤΕπ έλε ομόφωνη πόφση (άρθρο 4 πράγρφος 3 του κτσττικού) σχετικά με την ύξηση του κεφλίου, η οποί τέθηκε σε ισχύ στις 31 Δεκεμρίου 2012. Το εγγεγρμμένο κεφάλιο υξήθηκε συνολικά σε 242,4 δισεκτομμύρι ευρώ κι το εγγεγρμμένο κι κτελημένο κεφάλιο υξήθηκε πό 10 δισεκτομμύρι ευρώ σε 21,6 δισεκτομμύρι ευρώ. 2. Συνλλγές κεφλιγοράς Η ΕΤΕπ ντλεί το μεγλύτερο μέρος των δνειοδοτικών πόρων της πό τις διεθνείς κεφλιγορές κυρίως μέσω της έκδοσης ομολόγων. Η ΕΤΕπ είνι ένς πό τους σημντικότερους υπερεθνικούς εκδότες ομολόγων στον κόσμο. Γι την πόκτηση ποδοτικής πό πλευράς κόστους χρημτοδότησης είνι σημντική η πολύ κλή θμολογί ως προς την ξιολόγηση πιστοληπτικής ικνότητς. Οι σημντικότεροι οργνισμοί ξιολόγησης πιστοληπτικής ικνότητς πέδωσν πρόσφτ την υψηλότερη θμολογί στην ΕΤΕπ, γεγονός που ντικτοπτρίζει την ποιότητ του χρτοφυλκίου δνείων της ΕΤΕπ. Η ΕΤΕπ χρημτοδοτεί σε γενικές γρμμές το έν τρίτο κάθε έργου, όμως η υποστηρικτική χρημτοδότηση μπορεί ν φτάσει το 50%. Β. Μηχνισμοί Η ΕΤΕπ χρησιμοποιεί ευρύ φάσμ διφορετικών μηχνισμών, λλά κυρίως δάνει κι εγγυήσεις. Ωστόσο, έχει νπτυχθεί μι σειρά άλλων, περισσότερο κινοτόμων μηχνισμών με υψηλότερο προφίλ κινδύνου. Επιπλέον περιτέρω μηχνισμοί θ σχεδιστούν, επίσης σε συνεργσί με άλλ όργν της Ένωσης. Η χρημτοδότηση που πρέχει η ΕΤΕπ μπορεί επίσης ν συνδυστεί με χρημτοδότηση πό άλλους ευρωπϊκούς πόρους (μετξύ άλλων κι ο προϋπολογισμός της ΕΕ), διδικσί που ποκλείτι νάμειξη. Πέρ πό τη χρημτοδότηση προγρμμάτων, η ΕΤΕπ λειτουργεί επίσης υπό συμουλευτική ιδιότητ. Η δνειοδότηση πρέχετι κυρίως υπό μορφή άμεσων ή ενδιάμεσων δνείων. Τ άμεσ δάνει έργων υπόκειντι σε ορισμένες προϋποθέσεις, όπως π.χ. στην προϋπόθεση ότι τ συνολικά επενδυτικά κόστη πρέπει ν υπερίνουν τ 25 εκτομμύρι ευρώ κι ότι το δάνειο είνι δυντόν ν κλύπτει έως κι 50% κτ' νώττο όριο του κόστους των έργων. Τ ενδιάμεσ δάνει συνίστντι στη δνειοδότηση προς τις τοπικές τράπεζες ή άλλους ενδιάμεσους φορείς οι οποίοι, με τη σειρά τους, στηρίζουν τον τελικό ποδέκτη. H πλειοψηφί των πράξεων δνειοδότησης πργμτοποιείτι εντός της ΕΕ. Γι τη δημιουργί επιπρόσθετης χρημτοδότησης γι μεγάλ έργ υποδομών στην ΕΕ, κυρίως στους σικούς τομείς της ενέργεις, των μετφορών κι της τεχνολογίς πληροφοριών, συστάθηκε η Πρωτοουλί γι ομόλογ έργων στο πλίσιο της στρτηγικής Ευρώπη 2020. Η Θεμτολογικά δελτί γι την Ευρωπϊκή Ένωση - 2017 2
πιλοτική φάση διερεύνησης γι τη σύλληψη της έκθεσης σκοπιμότητς ξεκίνησε το κλοκίρι του 2012. Διήρκεσε έως το τέλος του 2014, το οποίο ήτν η προθεσμί γι την έγκριση των έργων, κι η περάτωση πό χρημτοδοτική άποψη έπρεπε ν επιτευχθεί έως το τέλος του 2016. Δεδομένης της εμπειρίς κι της γνώσης της, η ΕΤΕπ διδρμάτισε σημντικό ρόλο στην πρωτοουλί υτή. Υλοποίησε την πιλοτική φάση μέσω της διάθεσης των ποκλούμενων «ελτιώσεων των πιστωτικών όρων» υπό μορφή χρεωστικών μέσων μειωμένης εξσφάλισης. Η ενέργει υτή είχε ως ποτέλεσμ την ενσωμάτωση μηχνισμών πιστωτικής ενίσχυσης γι ομόλογ έργων στη Διευκόλυνση «Συνδέοντς την Ευρώπη» γι την περίοδο προγρμμτισμού 2014-2020 οι οποίοι ποτελούν πλέον μέρος των τυποποιημένων προϊόντων που προσφέρει η ΕΤΕπ. Επιπροσθέτως προς την προχή μκροπρόθεσμης χρημτοδότησης η ΕΤΕπ πρέχει επίσης συμουλές γι έργ υποδομής. Γι πράδειγμ, ο μηχνισμός Κοινής Βοήθεις γι την Υποστήριξη Έργων στις Ευρωπϊκές Περιφέρειες (JASPERS) γι τ νέ κι τ μελλοντικά κράτη μέλη, πρέχει τεχνικές κι οικονομικές συμουλές σε όλ τ στάδι του έργου με σκοπό τη ελτιστοποίηση της χρήσης των εισφορών πό τ τμεί της ΕΕ (Ευρωπϊκό Τμείο Περιφερεικής Ανάπτυξης, Τμείο Συνοχής, Διευκόλυνση «Συνδέοντς την Ευρώπη» κι Διρθρωτικά Τμεί κι Μηχνισμός Προεντξικής Βοήθεις). Δικυέρνηση κι Διάρθρωση Α. Δικυέρνηση Η ΕΤΕπ διθέτει νομική προσωπικότητ, σύμφων με το άρθρο 308 της ΣΛΕΕ. Διοικείτι κι διευθύνετι πό έν Συμούλιο Διοικητών, έν Διοικητικό Συμούλιο κι μι Διευθύνουσ επιτροπή (άρθρο 6 του κτσττικού). Η δρστηριότητ της Τράπεζς ελέγχετι πό την Ελεγκτική επιτροπή (άρθρο 12 του κτσττικού). 1. Το Συμούλιο των Διοικητών Το Συμούλιο των Διοικητών ποτελείτι πό τους υπουργούς που διορίζοντι πό τ κράτη μέλη (άρθρο 7 πράγρφος 1 του κτσττικού). Ρόλος Το Συμούλιο των Διοικητών ορίζει τις γενικές κτευθύνσεις της πιστωτικής πολιτικής της Τράπεζς κι μεριμνά γι την εφρμογή της (άρθρο 7 πράγρφος 2 του κτσττικού). Σύμφων με το άρθρο 7 πράγρφος 3 του κτσττικού, το Συμούλιο των Διοικητών σκεί τ κόλουθ κθήκοντ: ποφσίζει γι την ύξηση του εγγεγρμμένου κεφλίου κθορίζει τις σικές ρχές που διέπουν τις χρημτοπιστωτικές δρστηριότητες οι οποίες νπτύσσοντι στο πλίσιο των κθηκόντων της Τράπεζς σκεί τις προλεπόμενες εξουσίες σχετικά με τον διορισμό κι την υποχρεωτική συντξιοδότηση των μελών του Διοικητικού Συμουλίου κι της Διευθύνουσς επιτροπής λμάνει ποφάσεις σχετικά με τη χρημτοδότηση επενδυτικών σχεδίων τ οποί πρόκειτι ν υλοποιηθούν συνολικά ή εν μέρει εκτός της ΕΕ εγκρίνει την ετήσι έκθεση που συντάσσουν τ μέλη του Διοικητικού Συμουλίου, τον ετήσιο ισολογισμό κθώς κι τον λογρισμό κερδών κι ζημιών κι τον εσωτερικό κνονισμό της Τράπεζς. Θεμτολογικά δελτί γι την Ευρωπϊκή Ένωση - 2017 3
Ορίζει τ έξι μέλη της Ελεγκτικής επιτροπής (άρθρο 12 πράγρφος 1 του κτσττικού), κθώς κι τ μέλη του Διοικητικού Συμουλίου (άρθρο 9 πράγρφος 2 του κτσττικού) κι της Διευθύνουσς επιτροπής (άρθρο 11 πράγρφος 1 του κτσττικού). 2. Το Διοικητικό Συμούλιο Το Διοικητικό Συμούλιο ποτελείτι πό 28 τκτικά μέλη κι 18 νπληρωτές. Οι διευθυντές διορίζοντι γι περίοδο πέντε ετών πό το Συμούλιο των Διοικητών. Όλ τ κράτη μέλη ορίζουν ένν διευθυντή, όπως κι η Επιτροπή (άρθρο 9 πράγρφος 2 του κτσττικού). Κθήκοντ (άρθρο 9 του κτσττικού) Το Διοικητικό Συμούλιο ποφσίζει γι: την προχή χρημτοδοτήσεων, ιδίως υπό μορφή πιστώσεων κι εγγυήσεων τη σύνψη δνείων τον κθορισμό των επιτοκίων γι τ δάνει, κθώς κι των προμηθειών κι λοιπών επιρύνσεων. Δισφλίζει ότι η διχείριση της Τράπεζς είνι ορθή κι σύμφωνη με τις διτάξεις των Συνθηκών κι του κτσττικού κι με τις γενικές κτευθύνσεις του Συμουλίου των Διοικητών. 3. Η Διευθύνουσ επιτροπή Η Διευθύνουσ επιτροπή ποτελείτι πό ένν πρόεδρο κι οκτώ ντιπροέδρους οι οποίοι διορίζοντι γι περίοδο έξι ετών πό το Συμούλιο των Διοικητών με πρότση του Διοικητικού Συμουλίου. Η θητεί τους είνι ννεώσιμη (άρθρο 11 πράγρφος 1 του κτσττικού). Ρόλος H Διευθύνουσ επιτροπή δισφλίζει τη διχείριση των κθημερινών υποθέσεων της Τράπεζς, υπό την εποπτεί του προέδρου κι υπό τον έλεγχο του Διοικητικού Συμουλίου προετοιμάζει τις ποφάσεις του Διοικητικού Συμουλίου κι δισφλίζει την εκτέλεση των ποφάσεων υτών (άρθρο 11 πράγρφος 3 του κτσττικού). 4. Η Ελεγκτική επιτροπή (άρθρο 12 του κτσττικού): Η Ελεγκτική επιτροπή ποτελείτι πό έξι μέλη, τ οποί διορίζοντι πό το Συμούλιο των Διοικητών (άρθρο 12 πράγρφος 1 του κτσττικού). Ρόλος Η Ελεγκτική επιτροπή εξετάζει ετησίως την κνονικότητ των πράξεων κι των λογιστικών ιλίων της Τράπεζς. Γι τον σκοπό υτό, ελέγχει ότι οι πράξεις της Τράπεζς πργμτοποιήθηκν σύμφων με τις διτυπώσεις κι τις διδικσίες που ορίζοντι πό το κτσττικό κι τον κνονισμό (άρθρο 12 πράγρφος 2 του κτσττικού). Βειώνει ότι οι οικονομικές κτστάσεις, κθώς κι κάθε οικονομική πληροφορί η οποί περιέχετι στους ετήσιους λογρισμούς που κτρτίζοντι πό το Διοικητικό Συμούλιο, πεικονίζουν πιστά την οικονομική κτάστση της Τράπεζς (άρθρο 12 πράγρφος 3 του κτσττικού). Θεμτολογικά δελτί γι την Ευρωπϊκή Ένωση - 2017 4
Β. Διάρθρωση Ο Όμιλος ΕΤΕπ ιδρύθηκε το 2000 κι ποτελείτι πό την ΕΤΕπ κι το Ευρωπϊκό Τμείο Επενδύσεων (ΕΤΕ). Το Ευρωπϊκό Τμείο Επενδύσεων (ΕΤΕ) ιδρύθηκε το 1994 κι συστάθηκε ως σύμπρξη δημόσιου κι ιδιωτικού τομέ (ΣΔΙΤ) με τρεις κύριες συμπγείς ομάδες μετόχων: την ΕΤΕπ, ως μέτοχο πλειοψηφίς, με το 62,2% των μετοχών, την Επιτροπή με το 30% των μετοχών κι διάφορ δημόσι κι ιδιωτικά χρημτοπιστωτικά ιδρύμτ (7,8%). Το ΕΤΕ πρέχει διάφορες μορφές κεφλίων επιχειρημτικού κινδύνου, π.χ. επιχειρημτικό κεφάλιο. Η δνειοδότηση που κλύπτετι πό το ΕΤΕ προορίζετι γι τις μικρές κι μικρομεσίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) κι χρησιμοποιεί ευρύ φάσμ κινοτόμων μηχνισμών με σκοπό τη ελτίωση της πρόσσης των ΜΜΕ στη χρημτοδότηση. Έν Επενδυτικό Σχέδιο γι την Ευρώπη Από την ένρξη της πγκόσμις οικονομικής κι χρημτοπιστωτικής κρίσης κι μετά η ΕΕ ντιμετωπίζει το πρόλημ χμηλών επιπέδων επενδύσεων. Η νκοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Έν επενδυτικό σχέδιο γι την Ευρώπη» (COM(2014)0903) πρέχει κθοδήγηση σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο μπορούν ν νζωογονηθούν οι επενδύσεις στην ΕΕ, ν δημιουργηθούν θέσεις εργσίς κι ν προχθούν η μκροπρόθεσμη νάπτυξη κι η ντγωνιστικότητ. Το νομοθετικό πλίσιο γι τη νέ πρωτοουλί προυσιάστηκε στην πρότση κνονισμού του Ευρωπϊκού Κοινοουλίου κι του Συμουλίου γι το Ευρωπϊκό Τμείο Στρτηγικών Επενδύσεων (ΕΤΣΕ) (COM(2015)0010). Ο κνονισμός εκδόθηκε στις 25 Ιουνίου 2015. Το ΕΤΣΕ νμένετι ν δημιουργήσει ιδιωτικές επενδύσεις μέσω της κινητοποίησης δημοσίων πόρων κι ν διμορφώσει έν φιλικό προς τις επενδύσεις περιάλλον. Η ρχική εγγύηση της ΕΕ ύψους 16 δισεκτομμυρίων ευρώ προς την ΕΤΕπ, σε συνδυσμό με τη δέσμευση της ίδις της ΕΤΕπ ύψους 5 δισεκτομμυρίων, θ κινητοποιήσουν ιδιωτικούς πόρους που θ οδηγήσουν σε 315 δισεκτομμύρι ευρώ πρόσθετης χρημτοδότησης γι την πργμτοποίηση επενδύσεων. Σκοπός του σχεδίου δεν είνι ν ντικτστήσει τ υπάρχοντ προγράμμτ της ΕΕ κι της ΕΤΕπ, λλά, ντίθετ, ν τ συμπληρώσει. Με τον κνονισμό γι το ΕΤΣΕ δημιουργήθηκε επίσης ο Ευρωπϊκός Κόμος Επενδυτικών Συμουλών (ΕΚΕΣ), ο οποίος ποσκοπεί στην προχή συμουλών κι τεχνικής οήθεις γι τον εντοπισμό, την κτάρτιση κι νάπτυξη επενδυτικών έργων. Ο ΕΚΕΣ ποτελεί σύμπρξη μετξύ της ΕΤΕπ κι της Επιτροπής κι μφότερ τ όργν συμάλλουν οικονομικά. Έχει συστθεί στο πλίσιο της ΕΤΕπ, η οποί είνι υπεύθυνη γι τη διχείρισή του. Τον Σεπτέμριο 2016, η Επιτροπή ενέκρινε νομοθετική πρότση (που νφέρετι ως «ΕΤΣΕ 2.0») η οποί ποσκοπεί στην πράτση της λειτουργίς του ΕΤΣΕ (μέχρι το τέλος του 2020), πράλληλ με την περιτέρω ενίσχυση του τμείου κι του ΕΚΕΣ. Έν πό τ σικά στοιχεί είνι η ύξηση της εγγύησης της ΕΕ σε 26 δισεκτομμύρι EUR κι της δέσμευσης της ΕΤΕπ ύψους 7.5 δισεκτομμυρίων EUR, με σκοπό την κινητοποίηση 500 δισεκτομμυρίων EUR πρόσθετης χρημτοδότησης γι την πργμτοποίηση επενδύσεων. Ο ρόλος του Ευρωπϊκού Κοινοουλίου Κάθε χρόνο, μι επιτροπή του Κοινοουλίου εξετάζει τις δρστηριότητες της ΕΤΕπ κι προυσιάζει έκθεση σε σύνοδο της ολομέλεις, στην οποί προσκλείτι ο Πρόεδρος της ΕΤΕπ. Στις 27 Απριλίου 2017, το Κοινοούλιο ενέκρινε ψήφισμ σχετικά με την ετήσι έκθεση 2015 της ΕTΕπ. Με το ψήφισμ υτό ζήτησε την υποολή λεπτομερέστερων εκθέσεων σχετικά με τον οικονομικό, κοινωνικό κι περιλλοντικό ντίκτυπο κι την προστιθέμενη ξί των δρστηριοτήτων της. Κάλεσε δε την ΕΤΕπ ν ποκτστήσει την οικονομική, κοινωνική κι εδφική συνοχή ως πρωτρχικό στόχο δημόσις πολιτικής. Το Κοινοούλιο Θεμτολογικά δελτί γι την Ευρωπϊκή Ένωση - 2017 5
εξέφρσε την ικνοποίησή του γι τις προσπάθειες του ΕΤΕ ν κάνει την Πρωτοουλί γι τις ΜΜΕ ν λειτουργήσει κι γι την πρότση της Επιτροπής γι πράτση της πρωτοουλίς μέχρι το 2020. Το Κοινοούλιο κάλεσε επίσης την ΕΤΕπ ν υξήσει το προφίλ κινδύνου των πρεμάσεών της, ιδίως κτά τη στήριξη των ΜΜΕ ή δρστηριοτήτων σε οικονομικά μειονεκτούσες περιοχές, διτηρώντς τυτόχρον τη θμολογί των τριών Α. Η ΕΤΕπ κλήθηκε επίσης ν διορθώσει τις υφιστάμενες γεωγρφικές νισορροπίες κι την τομεκή συγκέντρωση του χρτοφυλκίου του ΕΤΣΕ. Στο πλίσιο του ισχύοντος κνονισμού, το Κοινοούλιο εγκρίνει τον διευθύνοντ σύμουλο κι τον νπληρωτή διευθύνοντ σύμουλο του ΕΤΣΕ. Οι ετήσιες πιστώσεις πό τον προϋπολογισμό της ΕΕ που σχετίζοντι με το τμείο εγγυήσεων εγκρίνοντι πό το Κοινοούλιο κι το Συμούλιο στο πλίσιο της ετήσις διδικσίς του προϋπολογισμού. Η ΕΤΕπ κι η Επιτροπή έχουν ορισμένες υποχρεώσεις υποολής εκθέσεων ένντι του Κοινοουλίου, όπως ετήσιες εκθέσεις, ειδικές κροάσεις κι ιτήσεις προχής πληροφοριών. Το Κοινοούλιο συμμετέχει, ως συννομοθέτης, στις διπργμτεύσεις σχετικά με την πρότση ΕΤΣΕ 2.0. Στο πλίσιο των προπρσκευστικών εργσιών, τον Ιούνιο 2017, το Κοινοούλιο ενέκρινε ψήφισμ σχετικά με την εκτέλεση του ΕΤΣΕ. Dario Paternoster 11/2017 Θεμτολογικά δελτί γι την Ευρωπϊκή Ένωση - 2017 6