Μσοζκελεηικές παθήζεις ποδοκνημικής-άκροσ πόδα Εσδ. Μπίλλη Υπεύθυνη Μαθήματος Φσζικοθεραπεία Μσοζκελεηικού Σσζηήμαηος ΙΙ
Παραμορθώζεις & παθήζεις άκροσ πόδα Πιαηππνδία Βιαηζόο κεγάινο δάθηπινο Νεύξσκα Morton s Πεικαηηαία απνλεπξίηηδα Δπεκβάζεηο αξζξόδεζεο πνδνθλεκηθήο
Πιαηππνδία
Πιαηππνδία (flat foot, pes planus) Η πιαηππνδία ραξαθηεξίδεηαη από ππέξκεηξν πξεληζκό (ζπλδπαζκό απαγσγήο, αλάζπαζεο έμσ & ξαρηαίαο θάκςεο) κε πηώζε ηεο έζσ (θπξίσο) πνδηθή θακάξαο θαη κπνξεί λα νθείιεηαη είηε ζε εύθακπην είηε ζε δύζθακπην άθξν πόδα Δίλαη ζεκαληηθή ε δηαθνξηθή δηάγλσζε κεηαμύ εύθακπηνπ /δύζθακπηνπ άθξνπ πόδα Η εύθακπηε πιαηππνδία είλαη θπξίσο ιεηηνπξγηθή, αλαηάζζεηαη θαηά ηελ βάδηζε θαη ζπλήζσο δελ είλαη ηδηαίηεξα πξνβιεκαηηθή Η δύζθακπηε πιαηππνδία κπνξεί λα είλαη επώδπλε θαη κπνξεί λα ζρεηίδεηαη κε ζπλνζηέσζε νζηώλ ηνπ ηαξζνύ (tarsal coalition)
Δύθακπηε πιαηππνδία Αθηηλνγξαθηθή απεηθόληζε: θπζηνινγηθή Επαλαθνξά πνδηθήο θακάξαο κε αλύςσζε πηέξλαο (βάδηζε /ζηάζε ζηα δάθηπια) Φπζηνινγηθή θίλεζε ζηελ ππαζηξαγαιηθή & κεζνηαξζηθή (ρνπάξηεην) δηάξζξσζε Με ξαρηαία θάκςε & ππηηαζκό πξόζζηνπ ηκήκαηνο άθξνπ πνδόο: θιεηδώλεη ε ππαζηξαγαιηθή άξζξσζε & παξνπζηάδεηαη ηάζε αρηιιείνπ ηέλνληα
Γύζθακπηε πιαηππνδία Σπλνζηέσζε νζηώλ ηαξζνύ (tarsal coalition) Αθηηλνγξαθηθή απεηθόληζε: θαίλεηαη ε ζπλέλσζε ησλ νζηώλ ηνπ ηαξζνύ (πιάγηα X-ray) Δπώδπλν πόδη ζπλήζσο θαηά ηελ θίλεζε Δπώδπλν πόδη ζπλήζσο θαηά ηελ ςειάθεζε ηεο ππαζηξαγαιηθήο άξζξσζεο ή ησλ ππνινίπσλ νζηώλ ηνπ ηαξζνύ ROM ζηελ ππαζηξαγαιηθή θίλεζε
Πορεία & θεραπεσηική προζέγγιζη Δύθακπηε πιαηππνδία Μπνξεί λα βειηησζεί απηόκαηα Είλαη ζπλήζσο αζπκπησκαηηθή πάληα ρξεηάδεηαη ρεηξνπξγείν Υξήζε νξζνηηθώλ * Φπζηθνζεξαπεία * * Ότι πάντα, σε περιπτώσεις όποσ σπάρτει σσμπτωματολογία στο κάτω άκρο στετιζόμενη με τον πρηνισμό Γύζθακπηε πιαηππνδία Αλάπαπζε Δηαθνξνπνίεζε δξαζηεξηνηήησλ Αληηθιεγκνλώδε Φπζηθνζεξαπεία Υξήζε νξζνηηθώλ & θεδεκόλσλ /λαξζήθσλ Υεηξνπξγείν: εθηνκή ή αξζξόδεζε
Φπζηθνζεξαπεπηηθή πξνζέγγηζε Εηδηθέο ηερληθέο θηλεηνπνίεζεο ππαηξαγαιηθήο άξζξσζεο (έιμε & νιηζζήζεηο) & ηεο κεζνηαξζηθήο άξζξσζεο (νιηζζήζεηο) Τπνβνεζνύκελε ελεξγεηηθή θηλεηνπνίεζε ζηηο παξαπάλσ αξζξώζεηο Υξήζε νξζνηηθώλ κέζσλ (κηθξή ζθήλα ζηελ έζσ επηθάλεηα ηεο πηέξλαο) Μπτθή ελδπλάκσζε ησλ ελ ησ βάζεη ηδίσλ & καθξώλ πεικαηηαίσλ θακπηήξσλ (ζε αλνηθηή & θιεηζηή αιπζίδα) Μπτθή ελδπλάκσζε ζε έμσ ζηξνθείο θλήκεο - θαηά πξνηίκεζε ζε θιεηζηή θηλεηηθή αιπζίδα (π.ρ. ζύζπαζε γινπηηαίσλ από όξζηα ζέζε) καθξώλ θακπηήξσλ & εθηεηλόλησλ ηνπ κεγάινπ δαθηύινπ Δηαηάζεηο αρηιιείνπ& ελ ησ βάζεη θακπηήξσλ θλήκεο πκβνπιέο ζρεηηθά κε ρξήζε άλεησλ ππνδεκάησλ
Ορθοηικά Οη νξζνηηθέο θαηαζθεπέο είλαη ζρεδηαζκέλεο έηζη ώζηε λα πξνάγνπλ ηελ αλαηνκηθή αθεξαηόηεηα κε ην λα αληηζηέθνληαη ηηο δπλάκεηο νη νπνίεο δεκηνπξγνύλ κε θπζηνινγηθή κπνζθειεηηθή θίλεζε ή ζηάζε ηνπ άθξνπ πόδα θαηά ηελ θάζε ζηήξημεο Κάζε νξζνηηθό πξέπεη λα: Τπνζηεξίδεη εκβηνκεραληθέο αλσκαιίεο ηνπ νπηζζηνπ άθξνπ πόδα Αληηζηέθεηαη ζε δπλάκεηο (ελδνγελείο & εμσγελείο) πνπ πξνθαινύλ ππεξβνιηθή έζσ ή έμσ θαηαλνκή βάξνπο ζηηο αξζξώζεηο ηνπ νπίζζηνπ άθξνπ πόδα, δεκηνπξγώληαο κε θπζηνινγηθό πξεληζκό (ή ππηηαζκό) θαηά ηελ θάζε ζηήξημεο Παξέρεη απνξξόθεζε θξαδαζκώλ & θπζηνινγηθή ιεηηνπξγηθόηεηα Είλαη άλεην ζηνλ αζζελή & λα είλαη ζρεδηαζκέλν κε θαηάιιεια πιηθά
Παξαδείγκαηα δηαθόξσλ νξζνηηθώλ
Βιαηζόο κεγάινο δάθηπινο (hallux valgus) Πεξηιακβάλεη κία ζεηξά παξακνξθώζεσλ ησλ νζηώλ & καιαθώλ κνξίσλ ηεο 1εο αθηίλαο ηνπ άθξνπ πνδόο. Δηδηθόηεξα, δηαθξίλνληαη ηα εμήο: Βιαηζή απόθιηζε ηνπ κεγάινπ δαθηύινπ κε ππεμάξζξεκα ηεο ΜΤΦ άξζξσζεο Πξνζαγσγή ηνπ 1νπ κεηαηαξζίνπ Πξνβνιή ηεο θεθαιήο ηνπ 1νπ κεηαηαξζίνπ έζσ πιάγηα κε ζρεκαηηζκό εμόζησζεο (θόηζη) Πξεληζκό ηνπ κεγάινπ δαθηύινπ Γηάηαζε ησλ καθξώλ θακπηήξσλ & εθηεηλόλησλ ηνπ 1νπ δαθηύινπ
Βλαιζός μεγάλος δάκησλος Πξσηαξρηθά αίηηα Ραηβό 1ν κεηαηάξζην (? ιόγσ άιισλ εκβηνκεραληθώλ απνθιίζεσλ) Έμσ ππεμάξζξεκα κεγάινπ δαθηύινπ Κιηληθή εηθόλα Επώδπλν κεγάιν δάθηπιν Αληηαηζζεηηθόο άθξνο πόδαο Θεξαπεπηηθή αληηκεηώπηζε Εμαξηάηαη από ηελ ζνβαξόηεηα ηεο θαηάζηαζεο-ρξεηάδεηαη θαιή αμηνιόγεζε (π.ρ. ζνβαξόηεηα παξακόξθσζεο, ειαζηηθόηεηα/ θηλεηηθόηεηα 1εο αθηίλαο θ.α.) πκβνιή ηεο θπζηθνζεξαπείαο (ζπλήζσο ζηα αξρηθά ζηάδηα) πλήζσο θαηαιήγεη ζε ρεηξνπξγηθή ζεξαπεία πλήζεηο ρεηξνπξγηθέο επεκβάζεηο: νζηενηνκίεο (1εο θάιαγγαο, κεηαηαξζίσλ), εθηνκή & αξζξόδεζε κεηαηαξζηνθαιαγγηθήο άξζξσζεο)
Φσζικοθεραπεσηική προζέγγιζη Ήπηεο ηερληθέο έιμεο /απνκάθξπλζεο 1εο κεηαηαξζνθαιαγγηθήο & κεζνθαιιαγγηθήο άξζξσζεο Ήπηεο ηερληθέο θηλεηνπνίεζεο (δηαβάζκηζεο Ι & ΙΙ) ζηηο εκπιεθόκελεο αξζξώζεηο (γηα ηνπ πόλνπ & ROM) Ήπηα εγθάξζηα κάιαμε ζηνπο εκπιεθόκελνπο ζπλδέζκνπο (1εο κεηαηαξζνθαιαγγηθήο άξζξσζεο) Τπνβνεζνύκελε ελεξγεηηθή θηλεηνπνίεζε ζηηο εκπιεθόκελεο αξζξώζεηο Μπτθή ελδπλάκσζε /ζηαζεξνπνίεζε ησλ καθξώλ θακπηήξσλ & εθηεηλόλησλ ηνπ κεγάινπ δαθηύινπ Υξήζε νξζνηηθώλ κεηαμύ 1νπ & 2νπ δαθηύινπ πκβνπιέο ζρεηηθά κε ρξήζε άλεησλ ππνδεκάησλ
Οζηενηνκία 1εο θάιαγγαο επί εδάθνπο βιαηζνύ κεγάινπ δαθηύινπ
Νεύξσκα Morton's Αλαπηύζζεηαη ζε θάπνην δαθηπιηθό λεύξν (ιίγν θεληξηθόηεξα από ηνλ δηραζκό ηνπ), ζπλήζσο ιόγσ κηθξνηξαύκαηνο ηνπ λεύξνπ απηνύ 80-90% ησλ λεπξσκάησλ ζπκβαίλνπλ ζην 3ν κεζνδαθηύιην δηάζηεκα Δπηπιένλ αηηηνινγηθνί παξάγνληεο: αθαηάιιεια παπνύηζηα (ζηελά, ζθιεξά, κε ςειά ηαθνύληα θηι.), ππεξβνιηθόο πξεληζκόο (ην λεύξν παγηδεύεηαη κεηαμύ ησλ θεθαιώλ ησλ 3σλ & 4σλ κεηαηαξζίσλ & ησλ αληίζηνηρσλ βάζεσλ ησλ εγγύο θαιάγγσλ), αληζνζθειία Σπκπηώκαηα: θαπζηηθόο πόλνο (επηδεηλνύκελνο κε αθαηάιιεια ππνδήκαηα), αληαλαθιώκελνο πόλνο ζε όινλ ηνλ πξόζζην άθξν πόδα, δηαηαξαρή αηζζεηηθόηεηαο (θαηαλνκή δαθηπιηθνύ λεύξνπ) Θεξαπεία: ρξήζε θαηάιιεινπ νξζνηηθνύ & άλεησλ ππνδεκάησλ, αλάπαπζε, κάιαμε, έλεζε θνξηηδόλεο αιιά ζπλήζσο θαηαιήγεη ζε ρεηξνπξγηθή αθαίξεζε ηνπ λεπξώκαηνο
Πεικαηηαία απνλεπξίηηδα (θιεγκνλή ηεο πεικαηηαίαο πεξηηνλίαο) Είλαη πνιύ ζπρλή πάζεζε ζηνπο δξνκείο κεγάισλ απνζηάζεσλ Μεραληζκόο θάθσζεο: δηάηαζε /ηάζε ηεο πεικαηηαίαο απνλεύξσζεο ζπλήζσο θαηά ηελ θαηάθπζή ηεο ζηελ πηέξλα (ζπαληόηεξα πξνζβάιιεηαη ε κεζαία ή ε έμσ ισξίδα) Δπηπιένλ αηηηνινγηθνί παξάγνληεο: αθαηάιιεια παπνύηζηα (π.ρ. κε ςειά ηαθνύληα θηι.), ππεξβνιηθόο πξεληζκόο, ππέξβαξνο, αληζνζθειία Σπκπηώκαηα: πόλνο θαηά κήθνο ηεο πεικαηηαίαο πεξηηνλίαο (ζπλήζσο πην θνληά ζηελ πηέξλα), επαίζζεηε πεξηνρή θαηά ηελ ςειάθεζε, πόλνο κε ηάζε/δηάηαζε απηήο, ζπρλά ρξόλην πξόβιεκα Η ρξόληα πεικαηηαία απνλεπξίηηδα δεκηνπξγεί άθαλζεο (heel spurs)
Θεξαπεία πεικαηηαίαο απνλεπξίηηδαο (plantar fascitis) Φπζηθνζεξαπεία Δηάηαζε αρηιιείνπ & πεικαηηαίαο απνλεύξσζεο Σερληθέο κάιαμεο/trigger points πεικαηηαίαο απνλεύξσζεο Υξήζε λαξζήθσλ λπθηόο & μεθνύξαζε από επώδπλεο δξαζηεξηόηεηεο Πεξίδεζε (απνθνξηίδνληαο έζσ πνδηθή θακάξα) Εθαξκνγή θαηάιιεισλ νξζνηηθώλ & ππνζηεξηθηηθά βνεζήκαηα (π.ρ. κηθξό καμηιαξάθη ) ζηελ έζσ πνδηθή θακάξα (γηα απνθόξηηζε ηεο πεξηνρήο) Εθαξκνγή επηπιένλ νξζνηηθώλ γηα άιιεο εκβηνκεραληθέο αλσκαιίεο (π.ρ. πξεληζκό) Φπζηθά κέζα (π.ρ. ππέξερν) Επαλεθπαίδεπζε /έιεγρν βάδηζεο Άιιεο ζεξαπείεο: αληηθιεγκνλώδε, έλεζε θνξηηδόλεο, ρεηξνπξγηθή παξέκβαζε (δηαηνκή πεξηηνλίαο σο ηειεπηαία ιύζε κεηά από ηνπιάρηζηνλ 1 έηνο απνηπρεκέλεο ζπληεξεηηθήο αληηκεηώπηζεο)
Επεμβάζεις ποδοκνημικής Αρθρόδεζη Αξζξόδεζε πνδνθλεκηθήο Έρεη έλδεημε ζε νζηεναξζξίηηδα ηεο πνδνθλεκηθήο Ελδείθλπηαη όηαλ ε ππαζηξαγαιηθή άξζξσζε είλαη θπζηνινγηθή Υπαζηξαγαιηθή αξζξόδεζε Έρεη έλδεημε ζε νζηεναξζξίηηδα ηεο ππαζηξαγαιηθήο Όηαλ ζηελ αξζξόδεζε ζπκκεηέρεη θαη ε κεζνηαξζηθή άξζξσζε (πηεξλνθπβνεηδήο & αζηαγαιζθαθνεηδήο), ηόηε αλαθέξεηαη ζε ηξηπιή αξζξόδεζε
Τξηπιή αξζξόδεζε (επί εδάθνπο θνηινπνδίαο-pes cavus)