Ραδιοεπισηµασµένα Πεπτίδια στην Ογκολογία Θεοδοσία Μάϊνα Berthold ock Εργαστήριο Ραδιοφαρµάκων Ινστιτούτο Ραδιοϊσοτόπων - Ραδιοδιαγνωστικών Προϊόντων, ΕΚΕΦΕ «ηµόκριτος», Αθήνα
Στόχευση µε ραδιοπεπτίδια Στόχευση υποδοχέων καρκινικών κυττάρων µε την χρήση ραδιοπεπτιδίων ([111In]ctreoScan )
Σύγκριση δύο ραδιοπεπτιδίων και δύο απεικονιστικών τεχνικών
Βιοµόρια-στόχοι Υποδοχείς συζευγµένοι µε πρωτεΐνες G Υποδοχέας της ροδοψίνης µε 7-διαµεµβρανικές περιελίξεις Εντοπίζεται στην κυτταρική µεµβράνη
Πεπτίδια και υποδοχείς - στόχοι σε νεοπλαστικούς ιστούς πεπτίδιο - προσδέτης σωµατοστατίνη α-ms LR VIP/PACAP CCK-B/γαστρίνη οπιοειδή νευροτενσίνη µποµπεσίνη/grp ουσία Ρ όγκος µε τον αντίστοιχο υποδοχέα νευροενδικρινικοί όγκοι, non-odgin s λύµφωµα, µελάνωµα, καρκίνος µαστού, (αγγειογένεση) µελάνωµα καρκίνος µαστού / προστάτη SCLC, κ. παχέος εντέρου, γαστρίνωµα, κ. παγκρέατος MTC, SCLC, κ. παγκρέατος, αστροκύττωµα SCLC, νευροβλάστωµα, κ. µαστού SCLC, κ. παχέος εντέρου, ποροειδές εξωκρ. κ. παγκρέατος SCLC, κ. παχέος εντέρου, κ. µαστού / προστάτη, γλοιοβλάστωµα γλοιοβλάστωµα, αστροκύττωµα, ΜΤC κ. µαστού
Βιοµόρια-στόχοι Έκφραση σε σχέση µε την νεοπλασία Υπερέκφραση σχετιζόµενη µε την νεοπλασία Επαρκής πυκνότητα έκφρασης στον παθολογικό ιστό ιατήρηση έκφρασης στα διάφορα στάδια της νεοπλασίας Οµοιογενής ανοµοιογενής έκφραση
Ραδιοπεπτίδια Στόχος Πεπτίδιο Συνδέτης Σήµα Πεπτιδικός υποδοχέας Πεπτιδικά Ανάλογα 99m Tc
Σχεδιασµός ραδιοπεπτιδίων - κριτήρια για επιτυχή στόχευση * Εύκολη επισήµανση - σχηµατισµός ραδιοπεπτιδίου σαφούς δοµής σε υψηλή ειδική ραδιενέργεια * Σταθερότητα στο βιολογικό περιβάλλον * Υδροφιλικότητα (απέκκριση διαµέσου των νεφρών) * ιατήρηση της συγγένειας για τον υποδοχέα * Αποτελεσµατική εσωτερίκευση στα κύτταρα-στόχους * Υψηλοί λόγοι στόχου/υπόστρωµα µετά από in vivo χορήγηση - ευνοϊκό in vivo προφίλ
Σχεδιασµός ραδιοπεπτιδίων - Μεταλλικά ραδιονουκλίδια ιαγνωστική απεικόνιση: για SPET 111 In, 99m Tc; for PET 68 Ga, 64 Cu, 94m Tc (σταθεροποιηµένα µε DTPA, DTA, DASA, TETA κλπ.) Ραδιοθεραπεία: 90 Y, 67 Cu, 111 In, *Ln, 188 Re (σταθεροποιηµένα µε DTPA, DTA, DASA, TETA κλπ.)
Για ποιό λόγο 99m Tc; Απεικονιστική διάγνωση: ιαθεσιµότητα - χαµηλό κόστος (γεννήτρια 99 Mo/ 99m Tc) Μεγάλη ροή φωτονίων - υψηλή ποιότητα απεικόνισης Απουσία σωµατιδιακής ακτινοβολίας - χαµηλήδόσηστον ασθενή Φωτόνια ιδανικά για τις συσκευές απεικόνισης (140 kev) Υψηλή καθαρότητα - υψηλήειδικήραδιενέργεια: κατάλληλη για εφαρµογές µοριακής στόχευσης Πρακτικά ευνοϊκός χρόνος ηµιζωής (6 h) Καλή λογιστική για την κλινική πράξη 99m Tc;
Yποκαταστάτες 99m Tc ( 188 Re), τετρααµίνες ανοικτής αλυσίδας Peptide S Peptide Tc 2 2 +1 Tc 2 2 +1 [Tc 2 (tetraamines)]
Πλεονεκτήµατα Οι τετρααµίνες δεσµεύουν σταθερά το Tc(V) σε υψηλή ειδική ραδιενέργεια ~ 1 Ci/µmol Το σχηµατιζόµενο [Tc() 2 ( 4 )] + σύµπλοκο είναι υδρόφιλο &in vivo σταθερό Η οµάδα C στη θέση 6 του σκελετού 2,3,2-tet διευκολύνει την πρόσδεση σε οµάδες 2 βιοµορίων σε διάλυµα ήspps Η επισήµανση είναι απλή ακολουθώντας εύχρηστα πρωτόκολα εφαρµόσιµα σε κλινικό περιβάλλον Η επακριβώς γνωστή δοµή τουσυµπλόκου αποτελεί πλεονέκτηµα σε διαδικασίες χορήγησης άδειας ραδιοφαρµάκου Προοπτική ανάπτυξης αντίστοιχου ραδιοθεραπευτικού αναλόγου µε 188 Re, δεδοµένουότιοιτετρααµίνες σχηµατίζουν σύµπλοκα ίδιας δοµής µε Tc και Re.
Ανάλογα σωµατοστατίνης Ala Gly Cys Lys Asn Phe Phe Trp Tyr D-Phe Cys Phe D-Trp Cys Ser Thr Phe Thr Lys Thr(ol)/Thr Cys Thr Lys SRIF 14 D-Phe Cys Phe D-Trp D-β-aI ctreotide Tyr 3 -ctreotide/ Tyr 3 -ctreotate Cys Phe D-Trp 2 Trp Cys Val Lys 2 Thr Cys Val Lys Vapreotide (RC-160) Lanreotide
[ 99m Tc]Demotate 1: 1 επισήµανση, δοµή & ανάλυση Σε 730 µl 99m Tc 4- και 200 µl 0.5 M a 2 P 4 p 11, προστίθενται 10 µl 0.1 M κιτρικών, 40 µl (10 nmol) πεπτιδίου και 20 µl (50 µg, 262 nmol) SnCl 2 in Et. Επωάζονται 30 min σε θερµοκρασία δωµατίου και το p ρυθµίζεται στο 7.4 µε προσθήκη 1 M Cl. cpm 2 Tc 2 +1 3 C S S C 3 2 0 10 20 30 Time (min)
Πειράµατα βιοκατανοµής
Παρατεταµένη εντόπιση στο στόχο ευνοείται µε εσωτερίκευση
Παθολογικά πρότυπα όγκος AR4-2J
Απεικόνιση πειραµατικού όγκου AR4-2J µε [ 99m Tc]Demotate 1 σε άθυµα ποντίκια 99m Tc T K BT
Υποδοχέας CCK-2/gastrin
Συχνότητα έκφρασης υποδοχέων CCK-B/ B/gastrin σε ανθρώπινους όγκους µυελλοειδές καρκίνωµα θυρεοειδούς (>90%), MTC µικροκυτταρικός καρκίνος πνευµόνων, SCLC αστροκυττώµατα
Μυελλοειδές καρκίνωµα του θυρεοειδούς ιαθέσιµα θεραπευτικά σχήµατα: Χειρουργείο (1η επιλογή) - Σηµασία αξιολόγησης εξάπλωσης νεοπλασίας - Τεστ πενταγαστρίνης της I/R-RP, CSR «Demokritos», Athens, Greece
οµή - ανάλυση [ 99m Tc]Demogastrin 2 C 3 S Tc 2 2 1+ C 3 [ 99m Tc]Demogastrin 2 2 0 10 20 30 40 min
Fused MRI-micro micro-spet λήψεις µε [ 99m Tc]Demogastrin 2
Fused MRI-micro micro-spet λήψεις µε [ 99m Tc]Demogastrin 2