Επιδημιολογία ιογενών ηπατιτίδων στην Ελλάδα στις ομάδες υψηλού κινδύνου Βάνα Σύψα Επ. Καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής Εργ. Υγιεινής και Επιδημιολογίας Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών vsipsa@med.uoa.gr 28.1.16
Ιογενείς ηπατίτιδες & ομάδες υψηλού κινδύνου Ιογενείς ηπατίτιδες Ηπατίτιδα Β Ηπατίτιδα C Ομάδες υψηλού κινδύνου Χρήστες ενδοφλέβιων ναρκωτικών Μετανάστες Ρομά Φυλακισμένοι HIV(+) άτομα Θαλασσαιμία, αιμοκάθαρση κλπ
Ηπατίτιδα B
ECDC, 21
HBV: Τρόπος μετάδοσης 1 2135 ασθενείς με χρόνια ηπατίτιδα B (HEPNET, 1997-26) 9 8 7 64.6 6 % 5 4 3 2 1 16.9 7.4 9.5 1.6 Ενδοοικογενειακή Περιγεννητική Μετάγγιση Άλλη Άγνωστη Raptopoulou et al, 28
HBV και χρήση ενδοφλέβιων ναρκωτικών: Δεδομένα 214 Σε χρήστες ενέσιμων ουσιών που προσέγγισαν τα προγράμματα θεραπείας ή μείωσης της βλάβης το 214 ΕΚΤΕΠΝ, 216
HBV σε ΧΕΝ με χρόνια ηπατίτιδα C: Διαχρονικές τάσεις Έναρξη χρήσης πριν το 1992 Έναρξη χρήσης μετά το 1992 1 9 8 82.5 7 6 61.1 % 5 4 3 2 1 3.4 N=13 XEN [21-23] 22 HBsAg(+) anti-hbc(+) /anti-hbs(+) 3.4 16.7 Mόν ο anti-hbs(+) 1.3 HBV(-) Elefsiniotis et al. 25
HBV και χρήση ενδοφλέβιων ναρκωτικών: Διαχρονικές τάσεις ΕΚΤΕΠΝ, 216
HBV και φυλακισμένοι % % 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1 Ν=544 φυλακισμένοι για αδικήματα σχετιζόμενα με ναρκωτικά 1994-1995 6.5 Όλοι ΧΕΝ Όχι ΧΕΝ 7.2 HBsAg(+) 4.8 57.6 Malliori et al. 1998 67.2 46.4 anti-hbc(+) 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1 Ν=194 φυλακισμένοι για βιασμό ή σεξουαλ. κακοποίηση παιδιών 2-21 13 HBsAg(+) Giotakos et al. 23 49 anti-hbc(+)
ΗΒsAg σε HIV(+) ασθενείς % HBsAg(+) 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1 12.2 12.1 N=181 (Dimitrakopoulos et al, 2) N=737 (Elefsiniotis et al, 26)
ΗΒeAg σε HIV(+) ασθενείς Γενικός πληθυσμός με ΧΗΒ HIV & HBV HBeAg(+) HBeAg(-) HBeAg(+) HBeAg(-) 93% 34% 7% 61% Raptopoulou et al, 28 Elefsiniotis et al, 26
HBsAg και μετανάστες 1 9 8 7 % HBsAg(+) 6 5 4 3 2 22.2 22.4 1 Αλβανία Ν=12 Αλβανία Ν=76 Ανατ. Ευρώπη Ν=35 4.3 Πρώην ΕΣΣΔ Ν=463 Dalekos et al, 1995 Roussos et al, 1995 Zacharakis et al, 29
HBsAg και μετανάστες: πρόσφατα δεδομένα 93 μετανάστες (<6 μήνες παραμονή στην Ελλάδα) που επισκέφθηκαν την πολυκλινική των MDM [21-212] Hprolipsis 58 μετανάστες (<6 μήνες παραμονή στην Ελλάδα) 1 9 1 9 8 8 7 7 6 6 % 5 % 5 4 4 3 2 1 13 9.1 11.1 Ευρώπη Ασία Αφρική Papadakis et al. 213 3 2 1 11 Βαλκάνια 3.5 2.2 Πρώην Σοβ. Ένωση - Αν. Ευρώπη Ασία - Μέση Ανατολή 8.9 Αφρική
HBsAg και μετανάστες: γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας 1991-1994 (Malamitsi et al) N=5 23 (Papaevangelou et al) N=376 28 (Elefsiniotis et al) N=749 27-29 (Karatapanis et al) N=9546 % HBsAg(+) 5 45 4 35 3 25 2 15 1 5 1.7 2.8.8 13.4 9.8 12 7.4 2.1 Ελλάδα Αλβανία Ανατολική Ευρώπη 3.4 2.8 Αφρική Ασία 4.3
% HBsAg(+) HBsAg και μετανάστες: παιδιά Έλληνες Μετανάστες 5 45 4 35 3 25 2 15 1 5 2,3,4,6 1,1 23-24 1998-26 2-29 11,7 Papaevangelou et al, 28 Δείγμα από όλη την Ελλάδα Zacharakis et al, 29 Δείγμα από Θράκη Milionis, 21 Δείγμα εφήβων από Αλβανία (Ήπειρος)
% HBsAg(+) HBsAg και μουσουλμανική μειονότητα στη Θράκη 5 Έλληνες εκτός μουσουλμ. μειονότητας Mουσουλμανική μειονότητα 4 3 2 1 8,2 3,4,6 2 5-19 ετών 2-6 ετών 1998-26 Zacharakis et al, 29
HBsAg και Ρομά 5 45 4 35 % HBsAg(+) 3 25 2 17.2 15 11.9 1 5 3.6 5.3 4.2 2.5 8.4 Ενήλικοι (Νικολάου και συν, Έγκυες (Papaev. et al, 26) Έγκυες (Karatap. et al, 212) Παδιά (Michos et al, 28) Hprolipsis σπίτια Hprolipsis μεικτός Hprolipsis παράγκες 1995)
Εμβολιαστική κάλυψη ΗBV σε παιδιά Ρομά 2 δόσεις 48%-54% 3 δόσεις 31%-35% 2 δόσεις μέχρι την ηλικία των 12 μηνών 26%-29% Papamichail et al, 216 Σε γενικό πληθυσμό: 3 δόσεις μέχρι την ηλικία των 12 μηνών: 77.1% (Papaevangelou et al, 214)
Ηπατίτιδα C
% HCV: Τρόπος μετάδοσης Από δεδομένα ασθενών με χρόνια ηπατίτιδα C που παρακολουθούνται σε ηπατολογικά κέντρα ΧΕΝ Μετάγγιση Ιατρογενής Άγνωστο 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1 3,7 22,6 1,1 36,6 47 7,5 6 39,5 Raptopoulou et al (N=2816) 1997-26 Papadopoulos et al (N=1146) 22-21
Νέες μολύνσεις (κατ έτος) Sypsa et al, J Viral Hep, 24 Αριθμός νέων μολύνσεων HCV ανά κατηγορία μετάδοσης (χρήση ενδοφλέβιων ναρκωτικών vs. μετάγγιση) 3 2 ΧΕΝ 1 Μετάγγιση 194 195 196 197 198 199 Έτος
% Katsoulidou et al, 26 ΗCV γονότυπος ανάλογα με τον τρόπο μετάδοσης σε 1585 ασθενείς με χρόνια ηπατίτιδα C 1a 1b 2 3 4 Άλλο 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Αιμορροφιλικοί Αιμοκαθαιρόμενοι Μετάγγιση ΧΕΝ
Επιπολασμός anti-hcv σε χρήστες ενδοφλέβιων ναρκωτικών ΕΚΤΕΠΝ, 216
Οι ΧΕΝ μολύνονται με HCV πολύ σύντομα αφότου αρχίσουν την ενδοφλέβια χρήση Επιπολασμός anti-hcv (N=431 νέοι χρήστες) 49.9% 95% CI (45.%, 54.7%) HCV-HIV συλλοίμωξη (N=431 νέοι χρήστες) 13.9% 95% CI (1.8%, 17.6%) Δεδομένα «ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ», 212-213 Sypsa et al, INHSU 216
Δεδομένα «ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ», 212-213 Sypsa et al, INHSU 216 Επίπτωση HCV σε XEN με διάρκεια χρήσης 2 έτη 12 New HCV infections (per 1 person-years) 1 8 6 4 2 77,3 45,7 56,7 45,6 5,2 Aug-Oct 212 Dec 212- Mar 213 Mar-Jun 213 Jun-Sep 213 Sep-Dec 213
Anti-HCV και φυλακισμένοι Ν=544 φυλακισμένοι για αδικήματα σχετιζόμενα με ναρκωτικά 1994-1995 Ν=194 φυλακισμένοι για βιασμό ή σεξουαλ. κακοποίηση παιδιών 2-21 1 1 9 8 8.6 9 8 % anti-hcv(+) 7 6 5 4 3 58.2 % 7 6 5 4 3 2 1 9.5 2 1 6.5 Όλοι ΧΕΝ Όχι ΧΕΝ Malliori et al. 1998 Giotakos et al. 23
Anti-HCV σε HIV(+) άτομα N=181 (Dimitrakopoulos et al, 2) N=737 (Elefsiniotis et al, 26) % 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1 45.5 8.1 8.6 8.8 1.7 MSM Ετεροφυλοφ. Μετάγγιση
Anti-HCV σε HIV(+) XEN (με διάρκεια χρήσης 2 έτη) Συλλοίμωξη με HCV (N=65 HIV+ new injectors) 92.3% 95% CI (83.%, 97.5%) Δεδομένα «ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ», 212-213 Sypsa et al, INHSU 216
Anti-HCV και μετανάστες 1 9 8 % anti-hcv (+) 7 6 5 4 3 2 1 1.8 1.3 2.8 4.2 3.3 4.5 Αλβανία Ν=12 Αλβανία Ν=76 Ανατ.Ευρώπη Ν=35 Αφρική N=333 21-212 Ασία N=568 Eυρώπη Ν=22 Dalekos et al, 1995 Roussos et al, 1995 Papadakis et al, 213
Anti-HCV και μετανάστες: δεδομένα της Hprolipsis Hprolipsis 58 μετανάστες (<6 μήνες παραμονή στην Ελλάδα) 1 9 8 7 6 % 5 4 3 2 14 1 1.5 3.6 Βαλκάνια Πρώην Σοβ. Ένωση - Αν. Ευρώπη Ασία - Μέση Ανατολή Αφρική
Anti-HCV και μετανάστες: γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας % anti-hcv(+) 2 18 16 14 12 1 8 6 4 2.16.6.33 Ελλάδα Αλβανία Όχι από Ελλάδα Panagopoulos et al 1994-22 Malamitsi et al 1991-1994 Panagopoulos et al 1994-22
Anti-HCV και Ρομά 5 45 4 35 % HBsAg(+) 3 25 2 15 1 5 1.3.9 2.2 Παδιά (Michos et al, 28) Hprolipsis-σπίτια Hprolipsisμεικτός Hprolipsisπαράγκες
HCV και άλλες ομάδες υψηλού κινδύνου Θαλασσαιμία 39.6% με χρόνια ηπατίτιδα C [1981-212] Triantos et al, 213 Αιμοκάθαρση 5 45 4 % anti-hcv(+) 35 3 25 2 15 1 5 29 7.5 1993 23 Sypsa et al Marinaki et al
Συνοπτικά HBV ΗΒsAg(+) Μέτρια επίπεδα σε ΧΕΝ (2-3%) αλλά μόνο το 25% έχει εμβολιασθεί 12% σε ΗΙV(+) - υψηλό % HBeAg(+) Υψηλά επίπεδα σε μετανάστες από Αλβανία, Αφρική και Ασία (& σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας από την Αλβανία) 2.5%-12% σε Ρομά ανάλογα με τον τύπο του οικισμού - Χαμηλά επίπεδα εμβολιασμού σε παιδιά Ρομά ~8% στη μουσουλμανική μειονότητα HCV anti-hcv >7% στους ΧΕΝ οι μισοί μολύνονται στα πρώτα 2 χρόνια 92% των ΗΙV(+) XEN είναι και anti- HCV(+) Υψηλότερα % σε μετανάστες από Αν. Ευρώπη χαμηλά σε μετανάστες από Αλβανία και σε Ρομά Υψηλά % σε θαλασσαιμικούς και αιμοκαθαιρόμενους
Μέγεθος ομάδων υψηλού κινδύνου Χρήστες ναρκωτικών Με ενέσιμη χρήση τον τελευταίο μήνα Χρήστες υψηλού κινδύνου ~17.2 ~5.1 ΕΚΤΕΠΝ 216 [εκτίμηση για το 214] Ιστορικό ενδοφλέβια χρήσης ~9. Hprolipsis HIV(+) - Αριθμός διαγνώσεων έως 215 HIV(+) XEN 1.651 15.221 Επιδημιολογική επιτήρηση ΚΕΕΛΠΝΟ Ρομά ~ 25. Διεθνής Αμνηστία Μετανάστες 912. ΕΛΣΤΑΤ 211 Θαλασσαιμικοί 3.1 Πανελλήνιος Σύλλογος Πασχόντων από Μεσογειακή Αναιμία - Θαλασσαιμία
Οι στόχοι του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για τις ιογενείς ηπατίτιδες http://apps.who.int/ 22.4.216