Σ.Δ.ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ

Σχετικά έγγραφα
Σ.Δ.ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ ΔΠΜΣ. ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ και ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ της ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ

Σ.Δ.ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ. ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ και ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ της ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ

Σ.Δ.ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ. ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ και ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ της ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ

ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ

Σ. Φωτόπουλος ΨΕΣ- Κεφάλαιο 1 ο -Εισαγωγικά 1. Εισαγωγικά. Σήµατα γενικά είναι µεταβλητές που µεταφέρουν κάποια πληροφορία

Ψηφιακή Επεξεργασία Σημάτων

27-Ιαν-2009 ΗΜΥ (ι) Βασική στατιστική (ιι) Μετατροπές: αναλογικό-σεψηφιακό και ψηφιακό-σε-αναλογικό

Διάλεξη 3. Δειγματοληψία και Ανακατασκευή Σημάτων. Δειγματοληψία και Ανακατασκευή Σημάτων. (Κεφ & 4.6,4.8)

Αρχές Τηλεπικοινωνιών

Τηλεπικοινωνιακά Συστήματα Ι

Παλμοκωδική Διαμόρφωση. Pulse Code Modulation (PCM)

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ

HMY 429: Εισαγωγή στην Επεξεργασία Ψηφιακών

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ

Ημιτονοειδή σήματα Σ.Χ.

Παλμοκωδική Διαμόρφωση. Pulse Code Modulation (PCM)

Εφαρμογή στις ψηφιακές επικοινωνίες

Δειγματοληψία και ανακατασκευή αναλογικών σημάτων

ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΜΕ ΤΟ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟ FOURIER

ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΩΝ Εισαγωγή. Εµµανουήλ Ζ. Ψαράκης Πολυτεχνική Σχολή Τµήµα Μηχανικών Η/Υ & Πληροφορικής

Συστήματα Επικοινωνιών ΙI

Ενότητα 4: Δειγματοληψία - Αναδίπλωση

Θ.Ε. ΠΛΗ22 ( ) 2η Γραπτή Εργασία

Θεώρημα δειγματοληψίας

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα ΣΗΜΑΤΑ & ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ

Εξεταστική Ιανουαρίου 2007 Μάθηµα: «Σήµατα και Συστήµατα»

ΗΜΥ 100 Εισαγωγή στην Τεχνολογία

x[n] x(nt s ) y c x c Discrete Time System D /C Conversion C/D Conversion Conv. From continous to discrete and from discrete to continous x trne

Εισαγωγή στην Επεξεργασία Σήματος. Νόκας Γιώργος

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΝΑΛΟΓΙΚΩΝ & ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΝΑΛΟΓΙΚΩΝ & ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ

Ο μετασχηματισμός Fourier

Ιατρικά Ηλεκτρονικά. Δρ. Π. Ασβεστάς Εργαστήριο Επεξεργασίας Ιατρικού Σήματος & Εικόνας Τμήμα Τεχνολογίας Ιατρικών Οργάνων

Α. Αιτιολογήστε αν είναι γραμμικά ή όχι και χρονικά αμετάβλητα ή όχι.

ΘΕΩΡΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ. Κεφάλαιο 7-8 : Συστήματα Δειγματοληψία Χρήστος Ξενάκης. Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων

Ευρυζωνικά δίκτυα (2) Αγγελική Αλεξίου

Συστήματα Επικοινωνιών ΙI

Εισαγωγή στις Τηλεπικοινωνίες. Δομή της παρουσίασης

Εισαγωγή στις Τηλεπικοινωνίες

1) Να σχεδιαστούν στο matlab οι γραφικές παραστάσεις των παρακάτω ακολουθιών στο διάστημα, χρησιμοποιώντας τις συναρτήσεις delta και step.

Εισαγωγή στις Τηλεπικοινωνίες. Δομή της παρουσίασης

Συμπίεση Δεδομένων

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ

Τηλεπικοινωνίες. Ενότητα 5: Ψηφιακή Μετάδοση Αναλογικών Σημάτων. Μιχάλας Άγγελος Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής ΤΕ

Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Τμήμα Φυσικής Εισαγωγή στα Συστήματα Τηλεπικοινωνιών Συστήματα Παλμοκωδικής Διαμόρφωσης

Ήχος. Τεχνολογία Πολυμέσων και Πολυμεσικές Επικοινωνίες 04-1

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ

ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΩΝ Δειγµατοληψία. Εµµανουήλ Ζ. Ψαράκης Πολυτεχνική Σχολή Τµήµα Μηχανικών Η/Υ & Πληροφορικής

Μορφοποίηση και ιαµόρφωση Σηµάτων Βασικής Ζώνης

H ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ. στις τηλεπικοινωνίες

Ψηφιακή μετάδοση στη βασική ζώνη. Baseband digital transmission

Τεχνολογία Πολυμέσων. Ενότητα # 4: Ήχος Διδάσκων: Γεώργιος Ξυλωμένος Τμήμα: Πληροφορικής

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο. Μετασχηματισμός FOURIER Διακριτού Χρόνου DTFT

Ραδιοτηλεοπτικά Συστήματα Ενότητα 3: Θεωρία Ψηφιοποίησης

Παρεμβολή Ενισχυτών μεταξύ γεωφώνων και καταγραφικού

Σήματα και Συστήματα. Διάλεξη 6: Ανάλυση Σημάτων σε Ανάπτυγμα Σειράς Fourier. Δρ. Μιχάλης Παρασκευάς Επίκουρος Καθηγητής

Αναλογικά & Ψηφιακά Κυκλώματα ιαφάνειες Μαθήματος ρ. Μηχ. Μαραβελάκης Εμ.

Σήματα και Συστήματα ΙΙ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ

ΜΕΤΑΤΡΟΠΕΙΣ D/A & A/D

Μετάδοση πληροφορίας - Διαμόρφωση

ΣΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ. Εισαγωγή στα Σήµατα Εισαγωγή στα Συστήµατα Ανάπτυγµα - Μετασχηµατισµός Fourier Μετασχηµατισµός Z

Μετάδοση πληροφορίας - Διαμόρφωση

Ένα αναλογικό σήμα περιέχει άπειρες πιθανές τιμές. Για παράδειγμα ένας απλός ήχος αν τον βλέπαμε σε ένα παλμογράφο θα έμοιαζε με το παρακάτω:

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο. Μετασχηματισμός FOURIER Διακριτού Χρόνου DTFT. (Discrete Time Fourier Transform) ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ Σ. ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ ΔΠΜΣ 1/ 45

Χρήστος Ξενάκης. Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων

Τηλεπικοινωνιακά Συστήματα ΙΙ

Ψηφιακή Αναπαράσταση Σήματος: Δειγματοληψία, Κβαντισμός και Κωδικοποίηση

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ. Θ.Ε. ΠΛΗ22 ( ) 2η Γραπτή Εργασία

Σήματα και Συστήματα. Διάλεξη 10: Γραμμικά Φίλτρα. Δρ. Μιχάλης Παρασκευάς Επίκουρος Καθηγητής

Συστήματα Πολυμέσων. Ενότητα 2: Εισαγωγικά θέματα Ψηφιοποίησης. Θρασύβουλος Γ. Τσιάτσος Τμήμα Πληροφορικής ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Κεφάλαιο 5 Διασύνδεση Αναλογικών & Ψηφιακών Συστημάτων

Συστήματα Επικοινωνιών ΙI

Σήματα και Συστήματα. Διάλεξη 1: Σήματα Συνεχούς Χρόνου. Δρ. Μιχάλης Παρασκευάς Επίκουρος Καθηγητής

Επεξεργασία Πολυµέσων. Δρ. Μαρία Κοζύρη Π.Μ.Σ. «Εφαρµοσµένη Πληροφορική» Τµήµα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Υπολογιστών Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο. Μετασχηματισμός FOURIER Διακριτού Χρόνου DTFT. (Discrete Time Fourier Transform) ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ Σ. ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ ΔΠΜΣ 1 / 55

10-Μαρτ-2009 ΗΜΥ Παραθύρωση Ψηφιακά φίλτρα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο. Μετασχηματισμός FOURIER Διακριτού Χρόνου DTFT

Ψηφιακή Επεξεργασία Σημάτων

Συστήματα Επικοινωνιών

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ

Διαμόρφωση Παλμών. Pulse Modulation

Κεφάλαιο 5 Διασύνδεση Αναλογικών & Ψηφιακών Συστηµάτων

Τεχνολογία Πολυμέσων. Ενότητα 3: Ψηφιοποίηση της Πληροφορίας. Νικολάου Σπύρος Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής ΤΕ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΝΑΛΟΓΙΚΩΝ & ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ

Παλμοκωδική Διαμόρφωση. Pulse Code Modulation (PCM)

ΑΡΧΕΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ

Διακριτός Μετασχηματισμός Fourier

Μετάδοση σήματος PCM

Διάλεξη 6. Fourier Ανάλυση Σημάτων. (Επανάληψη Κεφ Κεφ. 10.3, ) Ανάλυση σημάτων. Τι πρέπει να προσέξουμε

Κεφάλαιο 2 Διαχείριση Σηµάτων σε Ψηφιακά Συστήµατα Ελέγχου

Περιεχόµενα ΕΠΛ 422: στα Συστήµατα Πολυµέσων. Βιβλιογραφία. ειγµατοληψία. ηµιουργία ψηφιακής µορφής πληροφορίας στα Συστήµατα Πολυµέσων

Ψηφιακή μετάδοση στη βασική ζώνη. Baseband digital transmission

Κεφάλαιο 2 Διαχείριση Σηµάτων σε Ψηφιακά Συστήµατα Ελέγχου

Συστήματα Επικοινωνιών

ΣΕΙΡΕΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΙ FOURIER. e ω. Το βασικό πρόβλημα στις σειρές Fourier είναι ο υπολογισμός των συντελεστών c

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Ψηφιακή Επεξεργασία Εικόνας

Μετατροπή Αναλογικού Σήµατος σε. Ψηφιακό (A/D Conversion) Μετατροπή Ψηφιακού Σήµατος σε Αναλογικό (D/A Conversion)

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΝΑΛΟΓΙΚΩΝ & ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ

Transcript:

Σ.Δ.ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ και ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ της ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ

Περιεχόμενα Εισαγωγικά - Ένα πλήρες σύστημα ψηφιακής επεξεργασίας Ψηφιακά σήματα και συστήματα Ανάλυση στο χρόνο Ανάλυση στο πεδίο των συχνοτήτων DTFT, DFT, FFT Μετασχηματισμός z Ψηφιακά κυκλώματα 1ης 2ας και υψηλής τάξεως δομές υλοποίησης Φίλτρα FIR Φιλτρα IIR Μη γραμμικά φίλτρα Προσαρμοστικά φίλτρα ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦ1. 2/60

Εισαγωγικά Διάφορα σήματα Ένα πλήρες σύστημα ψηφιακής επεξεργασίας ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦ1. 3/60

Χρόνος - συχνότητα υ a n b n -0.4 0 0.4 t(sec) 0 5 10 15 20 f(hz) (α) (β) Περιγραφή στο χρόνο (α) ή στη συχνότητα (β) ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦ1. 4/60

Σήματα1 - σεισμικά Σεισμικά ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦ1. 5/60

πλάτος Σήματα 2- φωνή 0.04 0.02 0-0.02 η λέξη ενα -0.04-0.06 0 0.1 0.2 0.3 0.4 0.5 0.6 0.7 χρόνος (sec) 0.02 Ένα τμήμα 100 ms -0.02 0-0.04 0.12 0.14 0.16 0.18 0.2 χρόνος (sec) ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦ1. 6/60

Ηχος chirp ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦ1. 7/60

Σήματα 3 - βιοϊατρικά ECG /EKG Τυπικό ηλεκτροκαρδιογράφημα ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦ1. 8/60

EEG ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦ1. 9/60

Σήματα 3 Μουσικά όργανα ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦ1. 10/60

πλάτος Σήματα 4 Τυχαία σήματα - θόρυβος 2.5 2 1.5 1 0.5 0-0.5-1 -1.5-2 -2.5 0 20 40 60 80 100 120 140 160 180 200 χρόνος 20 ιστόγραμμα 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0-2.5-2 -1.5-1 -0.5 0 0.5 1 1.5 2 2.5 ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦ1. 11/60

Ένα πλήρες σύστημα επεξεργασίας σήματος ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦ1. 12/60

ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦ1. 13/60

Δειγματοληψία - κράτηση Sample and hold-s/h 10 Ένα «κύκλωμα» S/H 8 6 4 2 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦ1. 14/60

Ψηφιακό σήμα 10 8 6 4 2 0 0 2 4 6 8 10 12 ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦ1. 15/60

ΑDC βασικές διεργασίες Περιορισμός του εύρους συχνοτήτων με Βαθυπερατό φίλτρο Δειγματοληψία Κβάντιση Κωδικοποίηση Σχηματικά: Αναλoγικό σήμα prefilter ADC DSP DAC Postfilter Αναλογικό σήμα βαθυπερατό φίλτρο S/H Δειγματοληψία και κράτιση Kβαντιστής Λογικά κυκλώματα ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦ1. 16/60

Δειγματοληψία - γραφικά DSP1.m, DSP2.m s δ x δ (t) T s T s (α) (β) Χ(jΩ) Α X δ (jω) Α/Τ s Ω Ø Ω Ø 0 Ω Ø Ω s 2Ω s (γ) (δ) ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦ1. 17/60

Δειγματοληψία στο χρόνο s δ (t) = + k= - δ(t -kt ) s s δ (t) x(t) x δ (t)=x(t).s δ (t) x δ (t) = x(t) + - δ(t - kt ) = s + - x(t)δ(t - kt ) = s + - x(kt )δ(t s - kt ) s ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦ1. 18/60

Δειγματοληψία στη συχνότητα S( jω) {s δ (t)} = 1 Τ s + k= - {e jkω s t } 2π Τ s + k δ(ω - kω s ) (j) = {x 1 2 (t)}= {x(t)s (j) S(j) 1 T s + - (t)}= X(j - jk s ) X δ (j Ω ) Α/Τ s 0 Ω Ø Ω s 2 Ω s ά : (j) = 1 T s + - X(j - jk s ) ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦ1. 19/60

Μια προσέγγιση (j) = {x(t)}= x(t)e jt dt j jnts j Ts Ts X(e t (j) = x(t)e dt x(nt s )e ) (j) X(e j ) 1 T s (j) ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦ1. 20/60

Χ δ (jω) = 1 T s + - X(jΩ - jkω ) s Δειγματοληψία αλλοίωση παραδείγματα ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦ1. 21/60

X(jΩ) (α) 0 3 4 5 8 12 16 0 3 4 5 8 12 16 (β) 0 3 4 5 6 8 12 16 (γ) (δ) 0 3 4 5 8 12 16 f (khz) Το αποτέλεσμα της δειγματοληψίας στο φάσμα του σήματος. Το σήμα (α) έχει μέγιστη συχνότητα f m =3kHz και δειγματοληπτείται (β) με f s =8kHz. Στo (γ) όπου f s =6kHz η αλληλεπικάλυψη των φασμάτων είναι οριακή. Ενώ στo (δ) έχουμε αλλοίωση διότι f m > f s /2 ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦ1. 22/60

Η αλλοίωση αφορά την περιοχή 0-f s /2 Α Η(Ω) Α/Τ Η(ω) Ω f s ω Η(ω) 0 f s ω ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦ1. 23/60

Δειγματοληψία - αλλοίωση - ασάφεια στο χρόνο Το σήμα x 2 έχει συχνότητα 5πλάσια του x 1. Παρόλα αυτά το σήμα x(n) αντιστοιχεί και στα δύο σήματα. Η 1.5 x(n) 1 x1 x2 δειγματοληψία που έχει γίνει για το x 1 ικανοποιεί το θεώρημα 0.5 δειγματοληψίας και αναπαριστά σωστά το σήμα x 1. Για το x 2 όμως 0 n δεν ικανοποιείται και δεν μπορεί σε καμμία περίπτωση να θεωρηθεί -0.5 σωστή. Αυτή είναι και η αιτία της ασάφειας. -1-1.5 0 10 20 30 40 50 60 70 ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦ1. 24/60

«Καθρεπτικές» Συχνότητες και φασματικές γραμμές Η(Ω) Α Η(ω) Α/Τ Ω Κάθε συχνότητα έχει την κατοπτρική της στο διάστημα 0-f s f 1 f 1<f 1 f 1= f s -f 1 f 1 f 1 ω Η(ω) Και γενικά για κάθε f 0 f s ω f image (Ν) Nf s f f 1 f 1 ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦ1. 25/60

«Καθρεπτικές» Συχνότητες -παράδειγμα Εστω f s =40kHz γιά f=10 khz f image =Nf s ±f=n40±10 Η(ω) Α/Τ f f ω Ν=0f image =±10kHz N=1f image = 40±10= 50, 30 κλπ γιά f=30 khz f image =Nf s ±f=n40±30 Ν=0f image =±30kHz N=1f image =40±30= 70, 10 Ν=-1f image =-40±30=-70, -10 ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦ1. 26/60

«Καθρεπτικές» Συχνότητες -συνέχεια Παράδειγμα -DSP3.m Τα σήματα x(t)=cos(6πt), και y(t)=cos(18πt) δειγματοληπτούνται με περίοδο δειγματοληψίας Τ=0.1 secs. Να σχεδιαστούν τα φάσματα των ύ Για T Ω 2 την 0.1 Ω δειγ π Τ X(e j 10π ), 2π 0.1 (e jt δειγματοληψία : δειγ 20π ) συνεχεια ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦ1. 27/60

x(t) cos (6t) 6 x X(j) -6π 0 6π X (j T) 20 10 6 0 6 10 20 συνεχεια ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦ1. 28/60

y(t) cos (18 t) 18 ( j) y -18π -10π 0 10π 18π ( j) 20π -38π -18π -10π -2π 0 2π 10π 18π 38π ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦ1. 29/60

Δειγματοληψία συμπέρασμα ΘΕΩΡΗΜΑ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑΣ - SHANNON NYQUIST Ένα αναλογικό σήμα x a (t) με περιορισμένο φάσμα εύρους (<F o ) μπορεί να ανακατασκευασθεί από τα δείγματά του x(n)=x a (nt s ) εάν η συχνότητα δειγματοληψίας F s = 1/T s είναι διπλάσια του εύρους F o, F s >2F o Σε κάθε άλλη περίπτωση υπάρχει αλλοίωση του φάσματος (aliasing) και το σήμα δεν μπορεί να ανακατασκευασθεί. F s /2 = Συχνότης Nyquist [-F s /2, F s /2] = Ζώνη Nyquist ανάγκη φίλτρου περιορισμού συχνοτήτων - φίλτρο αντιαλλοίωσης - βαθυπερατό φίλτρο ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦ1. 30/60

Ένα Φαινόμενο αλλοίωσης!! Δειγματοληψία τροχού μέγιστη ταχύτητα Ερώτημα: ποία είναι η μέγιστη ταχύτητα του τροχού Διάμετρος τροχού=0.6m μήκος περιφ.=1.88m για ταχύτητα υ km/h=0.278υ m/s συχν. περιστροφής=0.148υ Hz Αρα η συχνότητα δειγματοληψίας=2 x 0.148υ =0.296υ Hz Υποθέτωντας ότι μία μηχανή λήψεως έχει συχνότητα 16 frames/s 16=0.296υ υ=54 km/h μέγιστη ταχύτης ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦ1. 31/60

ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦ1. 32/60

ADC -Κβάντιση Αναλoγικό σήμα prefilter ADC DSP DAC Postfilter Αναλογικό σήμα βαθυπερατό φίλτρο S/H Δειγματοληψία και κράτιση Kβαντιστής Λογικά κυκλώματα ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦ1. 33/60

7 6 5 4 3 2 1 0 q V B 2 τιμή : 3 4 7 6 4 5 1 σφάλμα:-0.2-0.3-0.4-0.3 0.1-0.2-0.45 Οι στάθμες κβάντισης είναι 2 3 = 8. Το βήμα έχει τιμή =1 Το σήμα λαμβάνει την τιμή της στάθμης (0-7). Το σφάλμα μπορεί να είναι θετικό ή αρνητικό αλλά πάντα στο διάστημα[ 0.5, 0.5]. ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦ1. 34/60

Κβάντιση - υπολογισμοί Για ένα ADC με Β αριθμό δυαδικών ψηφίων ο αριθμός των σταθμών κβάντισης είναι 2 Β Πχ. Για Β=3 8 στάθμες το βήμα κβάντισης είναι: q V B 2 ΑΣΚΗΣΗ Να γίνει εγγραφή ενός τμήματος φωνής kαι να αναπαραχθεί με κβάντιση 10 έως 2 Bits. Ταυτόχρονα να σημειωθεί και ο «θόρυβος» ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦ1. 35/60

υπολογισμοί μέγιστο σφάλμα κβάντισης Ψηφιακός κώδικας 111 110 «Στρογγυλοποίηση» Σχήμα κβάντισης 101 100 011 010 001 000 0 V Τιμή αναλογικού δείγματος Το μέγιστο σφάλμα είναι ½ του βήματος κβάντισης ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦ1. 36/60

υπολογισμοί σφάλμα κβάντισης 7 6 5 4 3 2 1 0 q V B 2 τιμή : 3 4 7 6 4 5 1 σφάλμα:-0.2-0.3-0.4-0.3 0.1-0.2-0.45 Το μέγιστο σφάλμα είναι: q/2=v/2 B+1 ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦ1. 37/60

Το σφάλμα κβάντισης (για κάθε δείγμα e) είναι τυχαίος αριθμός που έχει ομοιόμορφη κατανομή στο διάστημα q/2, q/2 με μηδενική μέση τιμή. P(e) - q / 2 q / 2 e Η ισχύς θορύβου σ e 2 ( διακύμανση) είναι: 2 e q / 2 q / 2 P(e)e 2 de 1 q q / 2 q / 2 e 2 de 2 q 12 ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦ1. 38/60

πλάτος πλάτος (Τι είναι SNR) Signal Noise 2 0-2 0 100 200 300 400 500 600 0.4 0.2 ΘΟΡΥΒΟΣ 0 0 100 200 300 400 500 600 2 0-2 0 100 200 300 400 500 600 χρόνος msec Signal 1.4 SNR=----------=---------------=----------------= 2 /2 0.98 134.37 Noise var(noise) 0.0073 ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦ1. 39/60

υπολογισμοί SNR Γιά ένα ημιτονικό σήμα εισόδου πλάτους Α που έχει δηλ κυμάτωση (peak-to-peak) 2A το βήμα κβάντισης είναι: q=2a/2 B =Α/2 Β-1 Υπολογίζουμε το λόγο σήματος προς θόρυβο - SNR (S ignal to N oise R atio ) σε db: SNR ισχύς ισχύς σήματος θορύβου 2 A / 2 10log 2 q /12 3 2 10log 2 2B 6.02B 1.76 db Δηλαδή ο SNR αυξάνει ~6dB /bit. ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦ1. 40/60

SNR Παράδειγμα Το ήμιτονικό σήμα έχει ptp=0.5v. Θέλουμε SNR=30dB Αρα 30=6.02B 1 +1.76 B 1 =4.69 bits Με 4.69 bits εξασφαλίζεται o SNR για το «μικρό» σήμα. Είναι (προφανώς) ο μικρότερος αριθμός Β 1 (bits). Τι γίνεται με το μεγάλο σήμα? Μπορεί να μετρηθεί με Β 1 (bits)? ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦ1. 41/60

Αυξάνουμε τον αριθμό Β=Β 1 +Β 2 Αλλα με το ίδιο βήμα κβάντισης 6 0.5 BB 6 1 2 12 B B1 2 2 0.5 B B log (12) 3.58 B 1 3.58 B 2 1 3.58 4.69 8.27 9 ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦ1. 42/60

Επίπεδο κβάντισης Ψηφιακός κώδικας Κβάντιση - παράδειγμα 1 Ένα σήμα μεταβάλλεται μεταξύ 0 και 4 Volts και κβαντίζεται με κώδικα 3-bits 1. Ποίο είναι το βήμα κβάντισης (σε Volts) 2. Ποίες είναι οι τιμές κβάντισης για τιμές σήματος υ=1, 2.3, και 3.75 Volts 3.5V 111 3 V 110 2.5 V 101 2 V 100 1.5 V 011 1 V 010 0.5V 001 0.5 V V B 2 4 2 q 3 0.5 Volts 1V1V 0V 000 0.5 1 1.5 2 2.5 3 3.5 4 Τιμή αναλογικού δείγματος 2.3V2.5V 3.753.5 V ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦ1. 43/60

Κβάντιση - παράδειγμα 2 Ψηφιακός κώδικας 01 Ένα (διπολικό) σήμα μεταβάλλεται μεταξύ -5 και 5 Volts και κβαντίζεται με κώδικα 2- bits 00 11 Εχουμε: βήμα κβάντισης q=10/2 2 =2.5 V 10-5 -2.5 0 2.5 5 Ψηφιακός κώδικας (2 s complement) Τιμή επιπέδου κβάντισης Διαστήματα αναλ. δειγμάτων εισόδου 10-5 -5 x <-3.75 11-2.5-3.75 x <-1.25 00 0-1.25 x < 1.25 01 2.5 1.25 x < 5 ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦ1. 44/60

DAC Ανακατασκευή του αναλογικού σήματος Αναλoγικό σήμα prefilter ADC DSP DAC Postfilter Αναλογικό σήμα ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦ1. 45/60

Περιγραφικά Συνήθης μέθοδος DAC (με ΖΟΗ) Δυαδικός 010 000 111 101 001 100 011 110 κώδικας 10 5 ψηφιακό σήμα έξοδος DAC 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 5 n--> σήμα που προκύπτει από το κύκλωμα S/H (μηδενικής τάξεως) 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 έξοδος αναλογ. φίλτρου 10 5 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Σήμα με εξομάλυνση από το αναλογικό βαθυπερατό φίλτρο. t--> ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦ1. 46/60

Διαδικασία κράτησης μηδενικής τάξεως (Ζero Οrder Ηold) κύκλωμα S/H μηδενικής τάξεως (ZOH zero order hold) y(n) y(t) n Y(Ω) 0 ω s Y ˆ( ) ημx/x To ψηφιακό σήμα y(n) μετατρέπεται μέσω του ΖΟΗ στο αναλογικό το οποίο έχει επίσης υψηλές συχνότητες, όπως φαίνεται από τα αντίστοιχα φάσματα, παρότι εμφανίζεται η εξασθένιση ημx/x. t 0 ω s ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦ1. 47/60

Ιδανική Ανακατασκευή στο πεδίο της συχνότητας X(jΩ) 0 3 4 5 8 12 16 0 3 4 5 8 12 16 (α) (β) Για να ανακατασκευασθεί το αναλογικό σήμα (α) πρέπει από το αντίστοιχο στο (β) να επιλεγεί μόνο η βασική ζώνη. Αυτό επιτυγχάνεται με το ιδανικό φίλτρο που έχει συχνότητα αποκοπής 4kHz. ( j) F(j) Γιά π/τ s <ω/τ s <π/τ s jω 1 ω 1 X( e ) X( j ) X( jω) T Τ T s s s ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦ1. 48/60

Η μαθηματική έκφραση DSP5 x a (t) n x(n) [( / )(t nt)] ( / )(t nt) H σχέση αυτή ουσιαστικά δηλώνει ότι η ανακατασκευή του σήματος είναι δυνατή αν δίνονται όλα τα σημεία x(n) του ψηφιακού σήματος και αφού διαμορφωθούν για κάθε t από τις συναρτήσεις sinc(x) όπου x=π/τ(t-nt). Προφανώς η διαδικασία αυτή είναι μη αιτιατή και δεν γίνεται σε πραγματικό χρόνο. ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦ1. 49/60

x(2) x(0) x(1) 0 T 2T t Η γραφική απεικόνιση της σχέσεως ανακατασκευής. Είναι ένα άθροισμα απείρων όρων συναρτήσεων S(x)=ημ(x)/x. Για t ακέραιο πολλαπλάσιο του nt, μόνο μία τέτοια συνάρτηση συνεισφέρει με πλάτος x(nt). Για tnt, συνεισφέρουν όλες. ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦ1. 50/60

Αναλογική και ψηφιακή συχνότητα Ψηφιακός χώρος X(e jω ) 1 Τ s k X[j( ω T 2π s T s k)] Αναλογικός χώρος Ω ω Τ s ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦ1. 51/60

αναφορές και χρήσιμα sites Matlab Εισαγωγικά: http://www.mathworks.com/access/helpdesk/help/pdf_doc/matlab/getstart.pdf http://www-ccs.ucsd.edu/matlab/pdf_doc/matlab/getstart.pdf http://www-ccs.ucsd.edu/matlab/pdf_doc/matlab/using_ml.pdf Μatlab Signal processing http://www-ccs.ucsd.edu/matlab/pdf_doc/signal/signal_tb.pdf Signal processing demos http://www.ecn.purdue.edu/vise/ee438/demos/demos.html http://oldeee.see.ed.ac.uk/books/dsp/dsp_soft/index.html#s2 «τραγούδια» με το πληκτρολόγιο του τηλεφώνου http://hometown.aol.com/fsufunkyb/songs.html S. W. Smith, The scientist and engineer s guide to digital signal processing, at http://www.dspguide.com. Κβάντιση http://peabody.sapp.org/class/st1/lab/quantization ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦ1. 52/60