Αξιολογηση Επενδυσεων Χαρτοφυλακίου Περιεχόµενα 1. Το µέτρο του Treynor 2. Το µέτρο του Sharpe 3. Συγκριση µεταξύ των µέτρων Treynor και Sharpe 4. Μέτρηση διαφορποίησης ενός χαρτοφυλακίου 5. Το µέτρο του Jensen 6. To µέτρο Μ 2 7. Ο δείκτης πληροφόρησης 8. Επιλογή του κατάλληλου χρόνου 9.Προβλήµατα σχετικά µε τα µέτρα απόδοσης χαρτοφυλακίου
Σύνθετα µέτρα απόδοσης Χαρτοφυλάκιου Η αξιολόγηση (evaluation) της απόδοσης ενός χαρτοφυλακίου, είναι εξαιρετικά σηµαντική για τους επαγγελµατίες διαχειριστές χαρτοφυλακίων, αλλά και για τους επενδυτές. Έχουν προταθεί ορισµένα σύνθετα µέτρα της απόδοσης ενός χαρτοφυλακίου [composite (riskadjusted) measures of portfolio performance]. Τα µέτρα αυτά λέγονται σύνθετα διότι στην αποτίµηση του χαρτοφυλακίου περιλαµβάνουν την απόδοση αλλά και τον κίνδυνο που αυτό περιέχει.
Δηµοφιλή Σύνθετα Μέτρα απόδοσης Τα πιο δηµοφιλή σύνθετα µέτρα απόδοσης είναι τα εξής πέντε: 1. Το µέτρο του Treynor 2. Το µέτρο του Sharpe 3. Το µέτρο του Jensen 4. Το µέτρο του M 2 5. Ο δείκτης πληροφόρησης
1. Το µέτρο του Treynor Το µέτρο του Treynor είναι ο λόγος της πρόσθετης απόδοσης του εξεταζόµενου χαρτοφυλακίου (δηλαδή η πρόσθετη απόδοση που εχει το χαρτοφυλάκιο αυτό απότ ην απόδοση ενός περιουσιακού στοιχείου χωρίς κίνδυνο), δια τον συντελεστή βήτα του χαρτοφυλακίου, δηλαδή Όπου β p ο σχετικός κίνδυνος σε σχέση µε το benchmark που έχουµε θέσει. Όσο µεγαλύτερη τιµή έχει ο δείκτης τόσο καλύτερη απόδοση έχει το χαρτοφυλάκιο κατά την εξεταζόµενη περίοδο.
2. Το µέτρο του Sharpe Το µέτρο του Sharpe είναι ο λόγος της πρόσθετης απόδοσης του εξεταζόµενου χαρτοφυλακίου (δηλαδή η πρόσθετη απόδοση που έχει το χαρτοφυλακιο αυτό από την απόδοση ενός περιουσιακού στοιχείου χωρίς κίνδυνο), δια της τυπικής απόκλισης των αποδόσεων του χαρτοφυλακίου, δηλαδή Όπου σ ρ ο συνολικός κίνδυνος Όσο µεγαλύτερη τιµή έχει ο δείκτης τόσο καλύτερη απόδοση έχει το χαρτοφυλάκιο κατά την εξεταζόµενη περίοδο.
3. Σύγκριση των µέτρων Treynor και Sharpe v Το µέτρο του Treynor είναι παρόµοιο µε το µέτρο του Sharpe. Τα δυο µέτρα διαφέρουν µονο στον τρόπο µε τον οποίο µετρούν τον κινδυνο του χαρτοφυλακίου που αξιολογούν. v Το µέτρο του Treynor λαµβάνει υπόψιν του το συστηµατικό κίνδυνο του χαρτοφυλακίου, ενώ το µέτρο του Sharpe λαµβανει υπόψιν του το συνολικό κίνδυνο του χαρτοφυλακίου.
4. Μέτρηση της διαφοροποίησης v Η διαφοροποίηση (diversification) ενός χαρτοφυλακίου, µετράται από τη συσχέτιση που έχουν οι αποδόσεις του χαρτοφυλακίου µε τις αποδόσεις του δείκτη της αγοράς. v Η συσχέτιση αυτή µετράται από το τετράγωνο του συντελεστή συσχέτισης, ο οποίος λέγεται συντελεστής προσδιορισµού (coefficient of determination) και συµβολίζεται συνήθως µε το R 2.
4.1 Τιµές συντελεστή προσδιορισµού v Ο συντελεστής προσδιορισµού λαµβάνει τιµές µεταξύ 0-1 [δηλαδή 0 R 2 1]. Εάν το εξεταζόµενο χαρτοφυλάκιο είναι πλήρως διαφορποιηµένο, τότε ο συντελεστής προσδιορισµού προσεγγίζει τη µονάδα.
5. Το µέτρο του Jensen v Το µέτρο του Jensen, είναι η αξία αλφα (alpha value) ενός χαρτοφυλακίου, η οποία υπολογίζεται ως η διαφορά µεταξύ της πραγµατοποιηθείσας απόδοσης του εξεταζόµενου χαρτοφυλακίου από την απαιτούµενη του απόδοση, που αντιστοιχεί στον συστηµατικό κίνδυνο που περιέχει το χαρτοφυλάκιο. v Ειδικότερα η παλινδρόµηση, των πρόσθετων αποδόσεων του χαρτοφυλακίου στις πρόσθετες αποδόσεις ενός χρηµατιστηριακού δείκτη, δίνει µια εκτίµηση της αξίας άλφα του χαρτοφυλακίου.
5. 1 Ερµηνεία της αξίας Αλφα v Βασιζόµενοι στο υπόδειγµα αποτίµησης περιουσιακών στοιχείων (CAPM), η αξία άλφα ενός χαρτοφυλακίου θα πρέπει να ισούται µε το µηδέν. v Η εκτίµηση µιας θετικής (αρνητικής) σχέσης και στατιστικά σηµαντικής αξίας άλφα, σηµαίνει ότι ο διαχειριστής του χαρτοφυλακίου πέτυχε ανώτερη (κατώτερη) απόδοση από εκέινη που αντιστοιχεί στο συστηµατικό κίνδυνο που είχε αναλάβει.
6. Το µέτρο Μ 2 Το Μ 2 µετρά την απόδοση που θα είχε ένας επενδυτής από το χαρτοφυλάκιο του αν δανειζόταν (ή δάνειζε) µε επιτόκιο ίσο µε αυτο του περιουσιακού στοιχείου χωρίς κίνδυνο, έτσι ώστε η τυπική απόκλιση του «νέου» χαρτοφυλακίου του να συνταιριάζει µε την τυπική απόκλιση του χαρτοφυλακίου της αγοράς. Το Μ 2 δινεται από την σχέση: Είναι µια γραµµική µετατροπη του µέτρου Sharpe, οπότε και παρέχουν την ίδια αξιολόγηση της απόδοσης του χαρτοφυλακίου σε σχέση µε το χαρτοφυλάκιο της αγοράς. Η αριθηµτική του τιµη µπορεί να συγκριθεί άµεσα µε τη µέση απόδοση του χαρτοφυλακίου της αγοράς και να δείξει αν το αξιολογούµενο χαρτοφυλάκιο είχε µεγαλύτερη ή µικρότερη απόδοση από εκείνη της αγοράς, αναλόγως του κινδύνου του.
7.1 Δείκτης Πληροφόρησης v Ο δείκτης πληροφόρησης ή δείκτης πληροφοριών ή δείκτης αξιολόγησης (information ratio or appraisal ratio), µετρά µη κανονικές αποδόσεις ανα µονάδα κινδύνου, όπου µπορεί να εξαλειφθεί µε την διαφοροποίηση. v Ειδικότερα, ο δεικτης πληροφόρησης είναι ο λόγος της πρόσθετης απόδοσης ή της αξίας άλφα ενός χαρτοφυλακίου εκφρασµένης σε ετήσια βάση, δια της τυπικής απόκλισης των καταλοίπων της παλινδρόµησης εκφρασµένης σε ετήσια βαση.
7.2 Δείκτης Πληροφόρησης v Ο δείκτης πληροφόρησης είναι: ΙR = α ρ / σ ei Όπου ΙR = δείκτης πληροφόρησης, α ρ =η αξία άλφα (R p R m ) του χαρτοφυλακίου και σ ei = η τυπική απόκλιση των καταλοίπων η οποία λέγεται και κίνδυνος καταλοίπων ή σφάλµα παρακολούθησης του χαρτοφυλακίου.
8.1 Επιλογή του κατάλληλου χρόνου v Ο διαχειριστές χαρτοφυλακίου οι οποίοι δρουν ανάλογα µε τις εκτιµήσεις τους για τισ κινήσεις της συνολικής αγοράς (market timers) εφαρµόζουν συνήθως µια από τις ακόλουθες δύο τεχνικές: 1. H πρώτη τεχνική συνίσταται στην µεταβολή της σύνθεσης του διαχειριζόµενου χαρτοφυλακίου µεταξύ οµολογιών και µετοχών, ανάλογα µε τις προβλεπόµενες κινήσεις της αγοράς.
8.1 Επιλογή του κατάλληλου χρόνου (συνέχεια) 2. Η δεύτερη τεχνική συνίσταται στην µεταβολή του συντελεστή βήτα του διαχειριζόµενου χαρτοφυλακίου, ανάλογα µε τις προβλεπόµενες κινήσεις της αγοράς. Πάντως, και οι δυο τεχνικές οδηγούν στη µεταβολή του µέσου συντελεστή βήτα του συνολικού χαρτοφυλακίου τους. Στην περίπτωση αυτή, η χαρακτηριστική γραµµή δεν θα είναι ευθεία γραµµη, αλλά καµπύλη και µάλιστα κοίλη ως προς τον άξονα των αποδόσεων του χαρτοφυλακίου.
9. Προβλήµατα των µέτρων απόδοσης Υπάρχουν δύο βασικά προβλήµατα που επηρεάζουν τα µέτρα αξιολόγησης της απόδοσης των χαρτοφυλακίων, τα οποία είναι: 1. Λανθασµένος καθορισµός του τρόπου αποτίµησης των αξιογράφων. 2. Λανθασµένος καθορισµός του χαρτοφυλακίου της αγοράς.