ΕΛΛΗΝΙΚΉ ΔΗΜΟΚΡΑΤΊΑ ΠΕΡΙΦΈΡΕΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΉΣ ΜΑΚΕΔΟΝΊΑΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΉ ΕΝΌΤΗΤΑ ΠΙΕΡΊΑΣ ΓΡΑΦΕΊΟ ΑΝΤΙΠΕΡΙΦΕΡΕΙΆΡΧΗ 28ΗΣ ΟΚΤΩΒΡΊΟΥ 40 601 00 ΚΑΤΕΡΊΝΗ ΤΗΛ. 2351 351 260, 261, 262 FAX. 2351 0 20036 email: s.mavridou@pieria.pkm.gov.gr Ομιλία Αντιπεριφερειάρχη ΠΙΕΡΙΑΣ, κας Σοφίας Μαυρίδου Ως μίας εκ των κεντρικών εισηγητών του προεδρείου κατά τη διάρκεια της πρώτης συνεδρίας του διήμερου συνεδρίου με θέμα: «Η ΕΙΚΌΝΑ ΤΟΥ ΆΛΛΟΥ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΉ ΜΑΣ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΤΌΠΟ ΜΑΣ, ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΈΣ ΚΑΙ ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΈΣ ΠΡΟΣΕΓΓΊΣΕΙΣ. ΣΎΓΧΡΟΝΕΣ ΜΟΡΦΈΣ ΒΊΑΣ» Θέμα ομιλίας της Αντιπεριφερειάρχη ΠΙΕΡΙΑΣ: «Η γυναίκα ως άλλος στη σύγχρονη κοινωνία σε εποχή κρίσης» Κατερίνη, 7 Μαΐου 2015 1
Ομιλία Αντιπεριφερειάρχη ΠΙΕΡΙΑΣ, κας Σοφίας Μαυρίδου Ως μίας εκ των κεντρικών εισηγητών του προεδρείου κατά τη διάρκεια της πρώτης συνεδρίας του διήμερου συνεδρίου με θέμα: «Η ΕΙΚΌΝΑ ΤΟΥ ΆΛΛΟΥ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΉ ΜΑΣ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΤΌΠΟ ΜΑΣ, ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΈΣ ΚΑΙ ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΈΣ ΠΡΟΣΕΓΓΊΣΕΙΣ. ΣΎΓΧΡΟΝΕΣ ΜΟΡΦΈΣ ΒΊΑΣ» Θέμα ομιλίας της Αντιπεριφερειάρχη ΠΙΕΡΙΑΣ: «Η γυναίκα ως άλλος στη σύγχρονη κοινωνία σε εποχή κρίσης» Ο όρος «κρίση», σύμφωνα με τη νεωτερική του ερμηνεία, περιστρέφεται γύρω από το νόημα της ασθένειας και της νοσηρότητας, την έννοια της αμφιταλάντευσης των δυνάμεων που συγκρούονται σε μια κοινωνία, της παρακμής, της αποδιοργάνωσης, του κλονισμού, της κατάστασης πριν από την κατάρρευση και τον αφανισμό. Στις μέρες μας η έννοια της κρίσης χρησιμοποιείται για να περιγράψει καταστάσεις οι οποίες συγκροτούν το αίσθημα μιας γενικότερης απειλής, καθώς και την παθολογία μιας πραγματικότητας που έχει ξεφύγει από τα φυσιολογικά όρια μέσα στα οποία θα έπρεπε αυτή να κινείται. Στην οικονομική της διάσταση, η κρίση ορίζεται ως μία κατάσταση όπου η οικονομία χαρακτηρίζεται από μια συνεχή μείωση της οικονομικής της δραστηριότητας υπό την έννοια πως βασικά μεγέθη όπως η απασχόληση, το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν, οι επενδύσεις, το δημόσιο χρέος αντιμετωπίζουν πρόβλημα. Ειδικότερα, η οικονομική κρίση με βάση τη θεωρία των οικονομικών διακυμάνσεων παρεμβάλλεται ανάμεσα στη φάση της ανόδου και της καθόδου με τρόπο κυκλικά και διαδοχικά επαναλαμβανόμενο, χωρίς ωστόσο να γνωρίζει κανείς εκ των προτέρων το μέγεθος και τη χρονική διάρκειά της. Οι επιπτώσεις της κρίσης δεν αφορούν μόνο στο μικρόκοσμο του καθενός. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να κατανοήσουμε τον τρόπο με τον οποίο η καθημερινότητα συνδέεται με το ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο, αφού «άτομο» και «κοινωνία» βρίσκονται σε αμοιβαία αλληλεπίδραση. Αυτό σημαίνει πως όλες οι μεγάλες κοινωνικές αλλαγές επηρεάζουν σημαντικά τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι βιώνουν την καθημερινότητά τους, αλλά και η καθημερινή ζωή των ανθρώπων με τη σειρά της επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο διαμορφώνονται και δρομολογούνται όλες οι σημαντικές κοινωνικές αλλαγές. 2
Το ζήτημα της κοινωνικοοικονομικής κρίσης, δεν αποτελεί ατομικό φαινόμενο. Είναι σαφές ότι η δραστική αντιμετώπισή του αποτελεί ένα ιδιαίτερα δύσκολο κοινωνικό ζήτημα το οποίο απαιτεί την ενεργοποίηση όλων, βαθιά συνειδητοποίηση, υψηλό βαθμό ωριμότητας, κοινωνικές, οικονομικές, θεσμικές και πολλές άλλες ριζικές μεταρρυθμίσεις και σε ορισμένες περιπτώσεις επιβεβλημένες ρήξεις. Η πρόκληση για την αντιμετώπιση της κρίσης είναι αναγκαίο να κατανοηθεί όχι μοιρολατρικά και παθητικά αλλά μέσα στην ολότητα του κόσμου που μας περιβάλλει καθώς και του κοινωνικοοικονομικού συστήματος μέσα στο οποίο ζούμε. Είναι σαφές ότι η κρίση δεν αποτελεί «προνόμιο» μόνο της ελληνικής κοινωνίας, αλλά κρίση συστημική και διεθνής, διότι συντρέχουν οι απαιτούμενες προϋποθέσεις με τις οποίες σχετίζονται κοινωνικοί, πολιτικοί, οικονομικοί και πολιτιστικοί παράγοντες. Σήμερα, όλοι μας σαν άνθρωποι, αλλά και σαν κοινωνία δοκιμαζόμαστε από το επακόλουθο μιας εποχής έντονων κοινωνικών, οικονομικών, πολιτισμικών και φυσικά οικονομικών δημοσιονομικών αλλαγών με αρνητικές επιδράσεις στις σχέσεις εντός και εκτός της ελληνικής παραδοσιακής οικογένειας. Γίνεται σαφές ότι οι σχέσεις των δύο φύλων μέσα στην οικογένεια, γίνονται περισσότερο άνισες, ανταγωνιστικές και αποξενωμένες, ενώ πολλές φορές τα ζευγάρια καλούνται με δυσκολία να διαμορφώσουν την οικογενειακή τους προοπτική με σταθερότητα, ψυχική ηρεμία και συναισθηματική ασφάλεια. Σε περιπτώσεις που σε μια οικογένεια τύχει να χάσει ο άνδρας τη δουλειά του και η γυναίκα να συνεχίζει κανονικά την εργασία της, ακόμα και στην περίπτωση αυτή, η ισορροπία ανατρέπεται, αφού εμφανίζεται σύγκρουση ανάμεσα στο παραδοσιακό στερεότυπο που θέλει τον άνδρα κοινωνικά και επαγγελματικά ισχυρό ενώ τη γυναίκα προσανατολισμένη σε ρόλους περισσότερο κοντά στο σπίτι, την οικογένεια και την ανατροφή των παιδιών της. H οικονομική κρίση επηρεάζει βαθιά τη σχέση των δύο φύλων. Παρόλο που οι γυναίκες εργαζόμενες υφίστανται σε μεγαλύτερο βαθμό τις ανισότητες στις αμοιβές ή 3
στις ευκαιρίες απασχόλησης και σταδιοδρομίας, η οικονομική κρίση τις πλήττει περισσότερο, αφού γίνονται ευκολότερα θύματα είτε των απολύσεων (λόγω μητρότητας και οικογενειακών υποχρεώσεων), είτε μειωμένων αμοιβών, είτε φαινoμένων εκμετάλλευσης, ακόμα και διακρίσεων ή σεξουαλικής παρενόχλησης στο χώρο εργασίας. Στη σημερινή εποχή, λοιπόν, οι γυναίκες καλούνται να ενσαρκώσουν με μεγαλύτερη ευθύνη πολλούς ρόλους: Είναι εργαζόμενες, μητέρες, σύζυγοι, επαγγελματίες αρκετοί ρόλοι θα λέγε κανείς για το - κατά τα παλαιά πρότυπα - «ασθενές» φύλο, αν σκεφτεί κανείς ότι όχι πολλά χρόνια πίσω, οι γυναίκες συνήθως δεν εργάζονταν αλλά είχαν την αποκλειστική ευθύνη του μεγαλώματος και της ανατροφής των παιδιών πολλές φορές παράλληλα με τη φροντίδα των ηλικιωμένων γονιών, ενώ αντίθετα οι άντρες ήταν εκείνοι που έβγαιναν στο στίβο εργασίας προκειμένου να εξασφαλίσουν τα απαραίτητα για τη συντήρηση του οικογενειακού νοικοκυριού και των παιδιών. Ο κοινωνικά προκαθορισμένος ρόλος της γυναίκας επηρεάζει, πέρα από την προσωπική της ζωή και την πορεία της στον εργασιακό χώρο με διάφορους τρόπους, δημιουργώντας εμπόδια στην όποια επιθυμία και προσπάθειά της για επαγγελματική ανέλιξη. Ως αποτέλεσμα, η γυναίκα καταλήγει να υπο-αντιπροσωπεύεται στα ανώτερα ιεραρχικά επίπεδα. ΠΑΓΚΟΣΜΙΩΣ μόνο το 13% των γυναικών κατέχουν βουλευτική θέση και το 15% θέσεις ανωτάτων διοικητικών στελεχών. Άλλο ένα φαινόμενο του ρατσισμού προς το γυναικείο φύλο αφορούσε και την ψήφιση των νόμων, τους οποίους ψήφιζαν μόνο οι άνδρες. Επίσης, ήταν οι μόνοι που ασχολούνταν με τα κοινά. Συγκεκριμένα, στην Ελλάδα η γυναίκα, μόλις πριν από 50 χρόνια απέκτησε το δικαίωμα ψήφου, αλλά υπό κάποιους όρους, όπως, να ψηφίζει αρχικά μόνο στις δημοτικές εκλογές. Στις 28 Μαΐου 1952,απέκτησε πλήρη πολιτικά δικαιώματα και αργότερα μπήκε και η ίδια στην πολιτική. Με το πέρασμα του χρόνου η εικόνα της γυναίκας έχει αλλάξει ουσιαστικά. Η γυναίκα παλιότερα αντιλαμβανόταν τον εαυτό της ως λιγότερο δυναμικό και αυτόνομο, κυρίως λόγω του ότι ήταν υποχρεωμένη να παραμένει στο σπίτι και να μην 4
εργάζεται, αλλά να ασχολείται μονάχα με την ανατροφή των παιδιών, με «τα του οίκου» και οι προσωπικές της ανάγκες έμπαιναν σε δεύτερη μοίρα. Έτσι ο άντρας ήταν αυτός ο οποίος είχε τη μεγαλύτερη ισχύ από οικονομικής άποψης και όχι μόνο. Ήταν αυτός που είχε το ρόλο του «κυνηγού» που διεκδικούσε το «κυνήγι» του. Τα τελευταία χρόνια τα πράγματα έχουν μεταβληθεί και η θέση της γυναίκας έχει αλλάξει πάνω στην κοινωνική σκακιέρα. Η γυναίκα πλέον εργάζεται, βγάζει τα δικά της χρήματα και δεν διστάζει να διεκδικήσει όλα όσα θέλει. Οι αλλαγές αυτές αποτυπώνονται καλύτερα στο θέμα του γάμου, και πιο συγκεκριμένα στο γεγονός ότι οι γυναίκες τα τελευταία χρόνια παντρεύονται σε όλο και μεγαλύτερη ηλικία. Προτεραιότητα γι αυτές δεν αποτελεί πάντα η οικογένεια, αλλά η επαγγελματική καταξίωση και η οικονομική ανεξαρτησία. Η θέση της γυναίκας με την πάροδο του χρόνου, έχει εξελιχθεί. Υπάρχουν γνώμες και απόψεις που διίστανται, για το αν είναι προς το καλύτερο ή προς το χειρότερο. Σε καμία περίπτωση, δεν μπορεί ο ένας να επιβληθεί στον άλλον, με τις απόψεις του. Στη σύγχρονη εποχή, η γυναίκα εκτός από την ανατροφή των παιδιών και την φροντίδα του συζύγου της, άρχισε να φροντίζει και τον εαυτό της. Δραστηριοποιείται σε διάφορους τομείς και τώρα πια δίνει χρόνο στην ίδια και στα ενδιαφέροντά της. Ασχολείται με τον αθλητισμό, με τα κοινωνικά, τον πολιτισμό και με την τεχνολογία. Εκτός από την πολιτική, η γυναίκα εισήλθε σε διάφορα λεγόμενα «αντρικά» επαγγέλματα, όπως αστυνομία, στρατός, μηχανικός κ.λ.π. και γενικά στο χώρο της εργασίας. Άρχισε να υλοποιεί τις ιδέες της, να μη μένει στάσιμη και να παράγει δημιουργικά, με αποτέλεσμα η κοινωνία να κοντεύει να γίνει από ανδροκρατούμενη γυναικοκρατούμενη. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει συμβάλει σε μεγάλο βαθμό στην προώθηση των γυναικών και στη βελτίωση της ζωής των γυναικών και των ανδρών, μέσω μιας σημαντικής νομοθεσίας περί ίσης μεταχείρισης και μέσω της ρητής ενσωμάτωσης της διάστασης της ισότητας των φύλων στις πολιτικές και στα μέσα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Υπάρχει μια θετική τάση για μια κοινωνία και αγορά εργασίας με μεγαλύτερη ισότητα των φύλων ωστόσο οι ανισότητες των φύλων επιμένουν, κυρίως σε βάρος 5
των γυναικών. Η τρέχουσα οικονομική κρίση έχει προκαλέσει ανησυχίες ότι τα επιτεύγματα όσον αφορά την ισότητα των φύλων διατρέχουν κίνδυνο και ότι οι επιπτώσεις της ύφεσης θα ασκήσουν μεγαλύτερη πίεση στις γυναίκες. Η ύφεση θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως επιχείρημα για να περιοριστούν ή να περικοπούν τα μέτρα σχετικά με την ισότητα των φύλων, και η ανάλυση των εθνικών απαντήσεων στην κρίση επιβεβαιώνει αυτόν τον κίνδυνο. Εντούτοις, αυτή η εποχή της κρίσης προσφέρει μια μοναδική ευκαιρία αλλαγής, δεδομένου ότι η ισότητα των φύλων αποτελεί προϋπόθεση για βιώσιμη ανάπτυξη, απασχόληση, ανταγωνιστικότητα και κοινωνική συνοχή. Οι φορείς χάραξης πολιτικής έχουν την ευκαιρία να εφαρμόσουν πολιτικές που θα καταστήσουν την αγορά εργασίας και την κοινωνία περισσότερο ίσες ως προς τα φύλα στο μέλλον. Η συμβουλευτική επιτροπή για τις ίσες ευκαιρίες μεταξύ γυναικών και ανδρών εξέδωσε γνώμη σχετικά με τη διάσταση της ισότητας των φύλων στην απάντηση στην οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση, συμπεριλαμβανομένων συστάσεων σχετικά με την ενσωμάτωση της διάστασης της ισότητας των φύλων στα μέτρα για την ανάκαμψη και στη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το 2020. Οι αποτελεσματικές πολιτικές για την ισότητα των φύλων πρέπει να θεωρούνται μέρος της λύσης για την έξοδο από την κρίση, τη στήριξη της ανάκαμψης και την επίτευξη ισχυρότερης οικονομίας για το μέλλον. Η βάση για μια βιώσιμη ανάκαμψη και για υγιή δημόσια οικονομικά είναι οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που στοχεύουν στη διασφάλιση της αυξημένης συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό. Έχει αποδειχθεί ότι η επένδυση στην απασχόληση και στην οικονομική ανεξαρτησία των γυναικών, καθώς και στη θέσπιση μέτρων εξισορρόπησης της εργασίας με την ιδιωτική ζωή τόσο για τις γυναίκες όσο και για τους άνδρες οδηγεί σε ενίσχυση της οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης. Οι γυναίκες είναι τα κύρια θύματα της βίας που συνδέεται με το φύλο. Σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση, εκτιμάται ότι τουλάχιστον δύο στις δέκα γυναίκες έχουν βιώσει σωματική βία τουλάχιστον μία φορά στην ενήλικη ζωή τους, και περίπου μία στις δέκα γυναίκες έχουν υποστεί σεξουαλική βία. Οι περισσότερες από αυτές τις πράξεις βίας πραγματοποιούνται από άνδρες στο άμεσο κοινωνικό τους περιβάλλον, και 6
συχνότερα από συντρόφους και πρώην συντρόφους. Αυτή η βία, εκτός από τον ανθρώπινο πόνο που προκαλεί, έχει και σημαντικές κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις, με υψηλό κόστος για τον τομέα της υγείας, τις κοινωνικές υπηρεσίες, την αστυνομία και τον δικαστικό κλάδο, καθώς και την αγορά εργασίας. Η γυναίκα έχει οδηγηθεί σε ακούσιο και πολλαπλό εγκλωβισμό. Οι λόγοι είναι πολλοί. Ξεκινούν από τις απαιτήσεις της κοινωνίας και τις κοινωνικοοικονομικές συνθήκες της εποχής που θέλουν να βγάλουν τη γυναίκα από το σπίτι και να τη βάλουν στην παραγωγή εργασία, καθώς και από την ανάγκη της ίδιας να βιώσει τις ικανότητές της και να πραγματοποιήσει τα όνειρά της σε κοινωνικό, επαγγελματικό και προσωπικό επίπεδο. Προσπαθεί να βιώσει την πετυχημένη και πολύπλευρη, φύση και προσωπικότητά της. Όποιες και να είναι ωστόσο, οι αιτίες, το γεγονός είναι ότι σήμερα συναντάμε το φαινόμενο της υπεραπασχολημένης γυναίκας που αγωνίζεται να ανταποκριθεί και να ισορροπήσει σε πολλαπλούς ρόλους. Θεωρητικά αυτή η προσπάθεια είναι θετική, θεμιτή και αξιοθαύμαστη αλλά πρακτικά και ουσιαστικά την έχει εγκλωβίσει και οδηγήσει σε αδιέξοδο. Γι αυτό συναντάμε σήμερα πολλές ικανές, επιτυχημένες, δυναμικές γυναίκες να βιώνουν εγκλωβισμό, καταπίεση, «διάβρωση» του αληθινού χαρακτήρα τους και αγνόηση των αληθινών αναγκών τους. Το γεγονός αυτό σηματοδοτεί τον κοινό αγώνα που έχουν να δώσουν οι σύγχρονες κοινωνίες με στόχο την αντιμετώπιση κοινών προβλημάτων όπως η ανεργία, η φτώχεια, ο κοινωνικός αποκλεισμός, η υπανάπτυξη, οι κοινωνικές ανισότητες, ο ρατσισμός, η αποξένωση κ.ά. Όμως, παρόλη την εξέλιξη της γυναίκας σε κάποιες επαρχίες και πόλεις μη ανεπτυγμένες, υπάρχει ακόμη ο ρατσισμός προς το γυναικείο φύλο. Τέλος, για να προχωρήσει η γυναίκα μπροστά, θα πρέπει πρώτα η ίδια να εκτιμήσει τον εαυτό της και τις αξίες της. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να πιστεύει πως είναι κατώτερο ον. Οι κοινωνικές και οικονομικές αλλαγές των τελευταίων σαράντα χρόνων έχουν επηρεάσει σημαντικά τους παραδοσιακούς ρόλους της γυναίκας και του άντρα. 7
Η τελευταία αυτή σαρακονταετία, αν πρέπει να τοποθετηθεί στον άξονα του χρόνου, συμπίπτει με τη μετανεωτερικότητα, καθώς τότε ξεκίνησαν να συντελούνται στον πολιτισμό μας μετασχηματισμοί, οι οποίοι σχετίζονται τόσο με πολιτισμικές, κοινωνικές, οικονομικές πρακτικές όσο και με μία νέα, διαφορετική κουλτούρα σκέψης. Ωστόσο, η παρουσία της έγινε έντονη, προς το τέλος του 20ου αιώνα και στις αρχές του 21ου. Ωστόσο κρίνεται απαραίτητο να αντιπαραβάλουμε την έννοια της μετανεωτερικότητας με την έννοια του μεταμοντέρνου, ώστε να γίνει κατανοητός ο διαχωρισμός τους. Ο μεταμοντερνισμός είναι μία νέα εποχή στον κόσμο των τεχνών, της αισθητικής, της αρχιτεκτονικής και άλλων παρόμοιων πεδίων, ενώ η μετανεωτερικότητα φαίνεται να είναι η εποχή η οποία συγκεντρώνει αυτού του είδους τις πολιτιστικές, κοινωνικές, οικονομικές, πολιτικές αλλαγές. Η κοινωνία των πολιτών επεκτείνεται και διευρύνεται όλο και περισσότερο, με αποτέλεσμα τη δημιουργία καταναλωτικών συνηθειών, την υιοθέτηση νέων τρόπων ζωής, τη δημιουργία νέων αναγκών, ενώ ταυτόχρονα οι άνθρωποι στις εκβιομηχανισμένες κοινωνίες έχουν μεγαλύτερο εύρος θέσεων και ταυτοτήτων, οι οποίες επηρεάζουν την κοινωνική, οικογενειακή, ακόμα και τη σεξουαλική τους ζωή. Στη μετανεωτερική εποχή, η καθημερινή συναναστροφή των ανθρώπων δεν είναι τόσο συναναστροφή μεταξύ τους, όσο υποδοχή και χειρισμός αγαθών και μηνυμάτων. Άλλο ένα σημαντικό χαρακτηριστικό στοιχείο της μετανεωτερικότητας είναι ότι τέρπεται από το εφήμερο, την αποσπασματικότητα και την ασυνέχεια, ενώ φαίνεται πως προτιμά τη διαφορά από την ομοιομορφία. Τα δίπολα καταργούνται, δεν υπάρχει πλέον καλό κακό, ηθικό ανήθικο, άσπρο μαύρο. Εισάγεται η έννοια της οπτικής γωνίας, κάτι που κάποιος χαρακτηρίζει ως όμορφο, για κάποιον άλλο ίσως να είναι άσχημο. 8
Η αλλαγή και η διατήρηση ενός πολιτισμού είναι εν μέρει αποτέλεσμα της εσωτερικής κοινωνικής εξέλιξης. Σήμερα όμως, σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στις ωθήσεις από το εξωτερικό, οι οποίες καθορίζουν και τις διαρθρωτικές ή και αποδιαρθρωτικές διεργασίες. Οι βαθιές μεταλλαγές της τοπικής κουλτούρας και του πολιτισμού συντελούνται, όχι γιατί προωθούνται από τις ίδιες τις εσωτερικές εξελίξεις, αλλά γιατί επιβάλλονται από τις επιταγές του κυρίαρχου πολιτισμού. Ο άνθρωπος πλέον ζει μέσα σε συστήματα, όπου ενεργεί μέσω απρόσωπων μηχανισμών με βάση αυστηρά τυποποιημένες λειτουργίες. Αποτελεί μέρος μιας μηχανής που υπακούει σε απρόσωπες κοινωνικές δομές. Λίγοι έχουν το ρόλο του manager και πολλοί είναι καταναλωτές, δηλαδή παθητικοί δέκτες. Ο Brian McNair το 2005, διατύπωσε πως ένα ακόμα χαρακτηριστικό της μετανεωτερικής εποχής είναι και η σεξουαλικοποίηση του πολιτισμού, που συμπληρώνει την εκμηδένιση του χωροχρόνου με εξάπλωση και διάχυση της πληροφορίας και κυρίως της εικόνας, την ανοχή και τη δίψα του κοινού για «κιτς» θεάματα, την εκμετάλλευση του σώματος, κυρίως του γυναικείου, για να προκαλεί οπτική ηδονή στο αδηφάγο καταναλωτικό κοινό. Συμπερασματικά, θα μπορούσαμε να πούμε, πως η μετανεωτερικότητα αφορά κάθε όψη της κοινωνικής ζωής, τη διάρθρωση και τη λειτουργία της οικογένειας, τις κοινωνικές σχέσεις και τις κοινωνικές ανισότητες, το κοινωνικό γόητρο, το κοινωνικό φύλο, την επικοινωνία, την εξάπλωση της πληροφορίας, τη διαχείριση της εικόνας, τις προσωπικές σχέσεις, τη σεξουαλικότητα, την εμπορευματοποίηση της σεξουαλικότητας, ακόμα και τη θέαση κυρίως του γυμνού ή προκλητικά ημίγυμνου γυναικείου σώματος. Σε αυτήν τη μετανεωτερική εποχή, η γυναίκα είναι αντικείμενο, ή πουλάει η ίδια τον εαυτό της ως αντικείμενο. Η αστραπιαία χειραφέτησή της, την έκανε να της ανήκουν όλα και ταυτόχρονα τίποτα. Την έκανε να εκμεταλλεύεται την εικόνα της, να κυνηγάει αυτό που θέλει και να το κατακτά, αλλά το βασικό ερώτημα είναι αν ξέρει τι πραγματικά θέλει. 9
Μήπως, λοιπόν, ήρθε το πλήρωμα του χρόνου η γυναίκα να βγει από αυτό τον απαιτητικό ρόλο, που της εγκλωβίζει την ψυχή, την ύπαρξη και τη γυναικεία της φύση και την έχει αποσυντονίσει; Μήπως ήρθε η ώρα να επαναπροσδιορίσει και επανατοποθετήσει ποια είναι και τι θέλει ουσιαστικά; Δεν πρέπει επίσης να ξεχνάμε πως οι άντρες έχουν ανάγκη την εκτίμηση και την αναγνώριση της συντρόφου τους, επειδή έτσι συντηρείται η αντρική πλευρά τους. Ακόμα, πως οι γυναίκες χρειάζονται την επικοινωνία με το σύντροφο τους, γιατί έτσι τρέφεται η θηλυκή τους πλευρά. Εάν κατανοήσουμε ότι οι άντρες επιδιώκουν την αναγνώριση και οι γυναίκες την επικοινωνία. έχουμε θέσει τις βάσεις για μια σχέση που θα ικανοποιεί και τους δυο. Ακόμη κι αν εφαρμόσετε μόνο αυτό, οι σχέσεις μέσα στην οικογένεια αλλά και στην κοινωνία θα αλλάξουν για πάντα. Κλείνοντας, δεν πρέπει να μας διαφεύγει η ρήση μας πρώτης Κυρίας πως: «Μια γυναίκα είναι πολλές φορές σαν μια σακούλα τσάι δεν μπορείς να πεις πόσο δυνατή είναι μέχρι να την βάλεις στο ζεστό νερό. άλλες διαλύονται.., άλλες μετατρέπονται σε κάτι μοναδικό & υπέροχο!». Εσείς ; Ελέανορ Ρούσβελτ Σας ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας.. 10