بررسی تأثیر برنامه نظارت مشارکتی پرستاران بر رضایت بیماران در بخشهای داخلی- جراحی

بررسی تأثیر برنامه نظارت مشارکتی پرستاران بر رضایت بیماران در بخشهای داخلی- جراحی فاطمه امراللهي ميشوان ربابه معماريان زهره ونكي چکیده مقدمه: نظارت یکی از مهمترین مراحل مدیریت اس ت زیرا باعث تکمیل چرخه مدیریت میش ود. امروزه با رشد و پیچیدگی علوم بهداش تی و افزایش تخصص حرف بهداشتی به روشهای دقیق نظارت نیازمندیم تا مطمئن شویم که کارکنان دارای دانش و مهارت کافی برای ارائه مراقبت مؤثر و مطمئن به بیمار می باشند. هدف: هدف این پژوهش تعیین تأثیر اجرای برنامه نظارت مش ارکتی پرستاران بر رضایت بیماران بخشهای داخلی- جراحی می باشد. مواد و روشها: این پژوهش نیمه تجربی است که در دو گروه آزمون و شاهد به صورت قبل و بعد در یکی از بیمارس تانهای منتخب شهر شیراز در سال 1390 انجام شد. تعداد 160 بیمار به روش نمونهگیری غیرتصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری دادهها شامل پرسشنامه دو قسمتی بررسی اطالعات دموگرافیک و بررسی رضایت بیماران بود که توسط بیمار یا همراه وی تکمیل میگردید.اعتبار آن از طریق همگنی درونی با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ )0/9=α( تعیین شد.در این پژوهش برنامه نظارت مشارکتی پرستاران به عنوان مداخله به مدت س ه ماه اجرا ش د و تأثیر آن بر رضایت بیماران سنجیده شد. این برنامه شامل اجرای فرآیند پرس تاری نظارت بازخورد و ارزش یابی عملکرد پرستاران است که به صورت تیمی طراحی شده است. دادههای جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS19 و آزمون های آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. يافتهها: نتایج آزمون آماری ویلکاکس ون نشان داد که بین میانگین رضایت بیماران گروه ش اهد در مرحله قبل و بعد مداخله اختالف معنا داری وجود ندارد )0/31= P(. درحالی که میانگین رضایت بیماران گروه آزمون بعد از اجرای برنامه نظارت مشارکتی پرستاران افزایش معنا داری یافت )0/0= P(. نتایج آزمون من ویتنی اختالف معنا داری بین دو گروه در مرحله بعد مداخله نشان می دهد )0/0= P( در حالیکه در مرحله قبل مداخله اختالف معنا داری بین دو گروه وجود نداشت) 0/06 = P(. نتيجهگيري: نتایج به دست آمده نشان داد که اجرای برنامه نظارت مشارکتی پرستاران در گروه آزمون در مقایسه با گروه شاهد باعث افزایش معنادار رضایت بیماران گردید لذا پیشنهاد میگرددمدیرانپرستاریجهت ارتقاءکیفیتمراقبتها بهکارگیریبرنامهنظارتمشارکتی پرستاران که شامل اجرای فرآیند پرستاری نظارت و بازخورد و ارزشیابی عملکرد پرستاران است را در بیمارستانها مد نظر قرار دهند. کلماتکلیدی: بخشهایداخلی-جراحی پرستاربالینی رضایتبیماران نظارتمشارکتی فاطمه امرالهی ميشوان دانش جوی کارشناسی ارشد پرس تاري دانشکده علوم پزشکی دانشگاه تربيت مدرس مؤلف مسؤول: ربابه معماريان استاديار گروه پرس تاري دانشکده علوم پزشکی دانشگاهتربيتمدرس آدرس: memari_r@modares.ac.ir زهره ونکی دانش يار گروه پرستاري دانش کده علوم پزشکی دانشگاهتربيتمدرس سال اول دوره اول شماره دوم تابستان 1391 55 55

فاطمه امرالهی ميشوان و همكاران مقدمه پیامبر اکرم )ص( میفرمایند: بهترین مدیران و فرمانروایان کس انی هستند که استعدادها و سلیقه های گوناگون را در زیر چتر مدیریت گردآورند. بعضی معتقدند که کارکنان خود قادرند وظایف مدیریت را انجام دهند و به مدیریت جدا و مس تقلی نیازمند نیس تند ولی هنوز تاریخ نویس ان و دانش مندان علوم اجتماعی نهادی را نیافته اند که بدون داش تن سلس له مراتب مدیری پایدار مانده باش د. از طرف دیگر بسیاری از صاحبنظران علت موفقیت و شکست نهادها را در تف اوت مدیریت آنه ا میدانند] 1 [. نقط ه نظرهای متضادی درباره بهترین روش اداره س ازمانها وجود دارد. اما نظریه پردازان و همچنین مدیران اهل عمل توافق دارند که مدیریت خوب مستلزم کنترل مؤثر است. ترکیبی از هدفهای خوب برنامهریزی شده ایجاد س ازمان قوی هدایت و رهبری مؤثر و اعمال انگیزش درصورتی به موفقیت کمک میکنند که یک سیستم کنترل کافی وجود داشته باش د] 2 [. بنابراین میتوان گفت که هر س ازمانی صرف نظر از نوع اداره ک ردن امورش به نظارت نی از دارد. نظارت به معنای بازدید و بررسی همراه با ایجاد توازن است تا کارها در مسیر خود ادامه یابند و از خطاهای ی که منجر به صرف هزینه زی اد میگردد جلوگیری ش ود] 3 [. فرآیند نظارت و خدمات نظارتی همواره در بیمارستانها مدنظر بوده است به این صورت که به کوشش کارکنان بیمارستانها در اصالح وضع امور جاری برای تحریک رش د و پیشرفت حرفه ای آنان در راس تای رسیدن به اهداف س ازمانی توجه شده است ]4[. درواقع نظارت بالینی یک فرآیند یادگیری و حمایت حرفه ای است که در آن پرستاران از طریق مباحثه با همکاران با تجربه و متخصص خ ود میتوانند عملکرد خود را ارتقا دهند ]5[. س وپروایزر بالینی باید حمایت کننده آموزش دهنده باش د تا بتواند با اجرای اصولی نظارت بالینی اعتماد به نفس پرس نل را افزایش دهد دانش حرفه ای را بهبود بخش د روحیه پرسنل را ارتقا دهد و کیفیت مراقبت از بیمار را باال ببرد ]6[ سرپرس تاران نیز به عنوان مدیران خط مقدم در مقاب ل ارائه مراقبتهای کیفی به بیماران پاس خگو بوده و قانونا مسئول کیفیت خدمات پرستاری هستند ]7[ پس میبایست در کار خود مناسبترین روش نظارت را جهت ارتقای کیفیت خدمات به کار گیرند. اما وضعیت موجود نشان دهنده وجود نواقص و کاستیهایی در شیوه نظارت مدیران پرستاری میباشد. خدایاریان )1385( با انج ام مطالعهای با هدف تعیین میزان عدم اثربخشی عملکرد سوپروایزر آموزشی از دیدگاه مدیران و پرستارانبه این نتیجه دس ت یاف ت که حدود %50 جامع ه پژوهش عملکرد سوپروایزر آموزشی را اثربخش نمیدانند ]8[. این درحالی است که اثربخشي فعاليتها در س ازمان به ميزان زيادي وابسته به كيفيت نظارتي اس ت كه بر انجام آن فعالیتها ص ورت ميگيرد به گونه اي ك ه يك نظارت مطلوب قادر به بهبود روند فعاليتهاس ت و از طرفي شيوههاي نظارتي نامطلوب به كاهش كيفيت فعاليتها منجر م ي گردد ]9[. همچنین در بریتانیا نظ ارت بالینی به عنوان یک راهبرد کارآمد جهت ارتقای کیفیت مراقبت بیمار بهبود پیشرفت حرفهای پرس تاران پرورش کارکنان مس تقل حرفهای و تأمین حمایت برای پرستاران توصیف شده است ]10[. اما به نظارت در هر معنایی که باشد باید همیشه به عنوان وسیلهای برای کارآیی باال و رضایت مش تری نگریس ت ]3[. رضایت بیماران ش اخص بس یار مهمی جهت ارزیابی کیفیت و نحوه ارائه خدمات توس ط کادر پزشکی و پرسنل وابسته میباشد و از دستاوردهای نهایی و مطلوب گس ترش مراقبت بهداشتی و خدمات درمانی در جامعه محسوب میش ود ]11[. پس بازتاب نظر بیمار درباره مراقبت و خدمات بهداش تی- درمانی برای مدیران ارائه دهندگان مراقبت و خود بیماران معتبر و ارزش مند است ]12[. براساس تحقیقات انجام ش ده میان رضایتمندی بیمار با: 1( تعهد بیمار در مصرف داروهای تجویز ش ده 2( ادامه مراجعه بیمار در زمانهای منظور ش ده و 3( توافق بیمار برای انجام اعم ال درمانی الزم ارتباطی مس تقیم وجود دارد ]13[. به طوری که نتای ج نارضایتی بیمار ش امل پیروی نکردن از رژیم درمان ی کوتاهی در پیگیری روند درمان و در موارد بس یار کاربرد بیانات منفی اس ت که بیماران دیگر را از درخواس ت مراقبت از سیس تم بهداش تی دلس رد و منصرف میکند ]14[. درحالی که نتایج مطالعه حبش ی زاده در س ال 1385 با هدف بررس ی تأثیر ایفای نقش مربیگری توسط سوپروایزران بالینی بر روحیه پرسنل پرستاری و رضایت بیماران نش ان داد که تنها %24 بیماران از مراقبتهای ارائه شده رضایت زی اد دارند ] 6 [ بنابراین نیاز به یک راه حل مؤثر برای باال بردن رضایت بیماران امری ضروری میباش د. ب ه اعتقاد آروا امروزه با رش د و پیچیدگی علوم بهداش تی و افزایش تخصص حرفههای بهداش تی به روشهای دقیق نظارت نیازمندیم تا مطمئن شویم ک ه کارکنان دارای دانش و مهارت کافی برای ارائه مراقبت مؤثر و مطمئ ن ب ه بیمار میباش ند ]15[. دیدگاه کالس یک درباره نظارت بالینی این اس ت ک ه نظارت عمدتا هدایت مس تقیم از 56 فصلنامه مديريت پرستاري سال اول دوره اول شماره دوم تابستان 1391

بیماران رضایت و پرستاران مشارکتی نظارت برنامه تنها نظارت که میش ود گفته امروزه اما اس ت ماهر افراد طرف در میتوانند نی ز ش وندگان نظارت و نمیباش د ناظر به محدود آنها نظارت و مس ئولیت سطح و باش ند ناظر مختلف زمانهای میباش د متفاوت قبلی تجربه و تخصص محیط زمان به بس ته ش یوه اثر تعیین منظور به )1999( بلکفورد مطالعه نتایج ]16[. میتواند مشارکتی شیوه این که داد نش ان همکار بالینی نظارت محدودیتها بر غلبه و خودشان عملکرد بررسی در پرس تاران به کردن فراهم برای تالش جهت در موجود دش وار وضعیتهای و تأثیر شیوه این از استفاده و نماید کمک کیفی پرستاری مراقبت مشارکت با همچنین ]10[ داشت پرستاران عملکرد بر معناداری همکاران به بازخورد ارائه با میتوانند پرستاران بالینی نظارت در نیز حس ینی ]5[. ببرند باال بالینی مس ائل از را آنها درک خود بهبود آن از ه دف که میداند مش ارکتی فرآیند یک را نظ ارت خدمات بهبود برآیندهای از یکی ]1[. میباشد پرستاری خدمات هدف با حاضر پژوه ش لذا میباش د. بیماران رضایت افزایش رضایت بر پرستاران مش ارکتی نظارت برنامه اجرای تأثیر تعیین است. گرفته انجام جراحی داخلی- های بخش بیماران روشها و مواد گروه دو ب ا تجربی نیمه بطور 1390 س ال در حاض ر پژوه ش پرستاران مشارکتی نظارت برنامه است. شده انجام شاهد و آزمون است. شده گرفته درنظر مداخله عنوان به از یکی جراح ی داخلی- بخشه ای ش امل پژوهش محی ط کلیه پژوهش جامعه و است شیراز شهر منتخب بیمارس تانهای هب بیماران نمونهگیری میباشند. بخشها این در بستری بیماران نمونه حجم شاهد و آزمون گروه هر در و بوده غیرتصادفی صورت داخلی بخش در نفر )20 مداخله قبل مرحله در بيمار 40 با برابر مداخله بعد مرحله در بیم ار 40 و جراحی( بخش در نف ر 20 و شد. تعیین جراحی( بخش در نفر 20 و داخلی بخش در نفر )20 دموگرافیک اطالعات قس مت دو ش امل دادهها آوری گرد ابزار توس ط که بود بیماران رضایت بررس ی پرسش نامه و بیم اران رس اله از برگرفته ابزار این میگردید. تکمیل وی همراه یا بیمار که میباشد] 17 [ مدرس تربیت دانش گاه در قدس آقای دکتری )4( موافقم موافقم) 5 ( کامال براس اس گویه هر به پاس خگویی ش ده طراحی )1( مخالفم کامال و )2( مخالفم )3( ندارم نظری پس بیماران رضایت س نجش ابزار کلی پایایی همچنین اس ت. با درونی همگنی طریق از محی ط در پرسش نامه 10 تکمیل از شد. تعیین 0/9 کرونباخ آلفای آزمون از استفاده است: بوده زیر اخالقی مالحظات رعایت به ملزم پژوهشگر آنها رضایت جلب و پژوهش م ورد واحدهای به خود معرف ی 1( تحقیق در شرکت جهت پژوهش مورد واحدهای کلیه برای پژوهش اهداف تشریح 2( نام و ن ام که پژوهش م ورد واحده ای ب ه دادن اطمین ان 3( اطالعات کلیه و ش د نخواهد ذک ر پژوهش در آنه ا خانوادگ ی بود. خواهد محرمانه تمایل صورت در که بیمارستان مس ئولین به دادن اطمینان 4( گرفت. خواهد قرار آنان اختیار در تحقیق نتایج بعد و ماه( )3 حین ماه( )2 قبل مرحله سه شامل پژوهش این است: ماه( )1 مداخله گروه دو در بیم اران رضایت میزان مرحله این در قب ل: مرحل ه هر در سپس و ش د سنجیده پژوهشگر توس ط ش اهد و آزمون دانش نظر از که پرس تار 3 آزمون گروه جراحی و داخلی بخش ناظر پرس تاران عنوان به بودند ش ده ش ناخته تجربه و مهارت سوپروایزران از متشکل نظارتی تیم ترتیب بدین و شدند انتخاب ناظر پرس تاران و سرپرس تاران آموزش ی س وپروایزر و بالینی اعضا از یک هر برای س ازی آماده جلسات برنامه و شد تش کیل پیش هدایتی ابزارهای فوق اقدامات با همزمان گردی د. طراحی تدوین و تهیه مش ارکتی نظارت برنامه اجرای برای ش ده بینی گردیدند. و تغییر اج رای س ازی آماده مرحله 3 ش امل مداخله: مرحله مرحله در انجامید. ط ول به ماه یک مرحله ه ر که بود تثبی ت سوپروایزران حضور با که جلسهای طی در پژوهشگر سازی آماده برگزار آزمون گروه سرپرس تاران و آموزشی س وپروایزر بالینی مراحل برنامه اجرای از انتظار مورد نتایج و پژوهش اهداف ش د حین در اعضا از ی ک هر عملکرد نحوه و وظای ف طرح اج رای با ارتباط و هماهنگی ش ده تدوین وظایف ش رح براس اس اجرا شده طراحی هدایتی ابزارهای از اس تفاده نحوهی و اعضاء دیگر سازی آماده منظور به همچنین داد. ش رح را برنامه اجرای جهت تئوری آموزش 2 جلسه پژوهش در کننده شرکت ناظر پرستاران نظارت اثربخش انجام فواید آن اهداف و بالینی نظارت موضوع با مدیران نظارت حیطهه ای بالینی ناظر نظ ارت اصول بالینی و ویژگیها و مش ارکتی نظارت نظارت ی روشهای پرس تاری یک طی در پژوهش اجرای جهت در عالوه به شد. اجرا آن فواید 57 1391 تابستان دوم شماره اول دوره اول سال پرستاري مديريت فصلنامه

فاطمه امرالهی ميشوان و همكاران جدول 1. توزیع فراوانی مطلق و نسبی میزان رضایت بیماران دو گروه شاهد و آزمون در مراحل قبل و بعد مداخله گروهها و مراحل مداخله شاهد آزمون قبل بعد قبل بعد درصد تعداد درصد تعداد درصد تعداد 0 0 0 0 0 0 %2/5 1 %12/5 5 %10 4 %7/5 3 %42/5 17 %30 12 %90 36 %45 18 %60 24 100 40 100 40 100 40 درصد تعداد میزان رضایت %2/5 1 ناراضی )45-89( 0 0 رضایت کم )90-134( %32/5 13 رضایت متوسط )135-179( %65 26 رضایت باال )180-225( 100 40 جمع جلسه 2 ساعته مراحل اجرای فرآیند پرستاری و نحوه استفاده از فرمهای فرآیند پرس تاری برای پرستاران بخش توسط پژوهشگر توضیح داده شد. در مرحله اجرای تغییر برنامه نظارت مشارکتی به صورت عملی اجرا شد. در این مرحله هر پرستار ناظر مسئولیت نظارت بر عملکرد و آموزش پرس تاران تح ت نظارت خود را بر عهده داش ت که برای هر پرس تار ناظر 3 یا 4 پرس تار مشخص گردید. پرستار ناظر عملکرد بالینی پرستاران را از طریق مشاهده مس تقیم و یا به صورت غیرمس تقیم و با استفاده از چک لیست بررسی عملکرد پرستار مورد ارزیابی قرار میداد و درصورت لزوم بازخورد مناس ب به پرس تار داده میشد. نقش پژوهشگر در این مرحل ه حضور فعال در بخش و نظ ارت بر اجرای صحیح برنامه مورد نظ ر بود. در نهایت جهت تثبیت برنامه اجرا ش ده برنامه مذکور به مدت یک ماه و بدون حضور فعال پژوهشگر اجرا شد. مرحله بعد: رضایت بیماران مجددا در هر دو گروه آزمون و شاهد مورد سنجش قرار گرفت و دادههای جمعآوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS19 و با استفاده از آزمون های آماری من ویتنی و ویلکاکسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. يافتهها از نظر اطالعات دموگرافیک اکثر بیماران گروه مورد و شاهد مرد بودهاند. حدود نیمی از بیماران در رده س نی 40 تا 59 سال قرار داش تند. از نظر وضعیت تأهل بیش از %50 بیماران هر دو گروه متأهل بودهاند. همچنین نیمی از بیماران هر دو گروه تحصیالت زیر دیپلم داشتند. از نظر شغل بیشترین فراوانی مربوط به شغل آزاد بازنشس ته و خانه دار بوده اس ت. بیماران گروه ش اهد در این مرحله ش غل آزاد داش ته و %37/5 از گروه آزمون خانه دار بودهاند. همچنین بیشترین تعداد بیماران به ترتیب جزء بیماران ارتوپدی و جراحی اعصاب بودهاند و بیشترین طول مدت بستری بیماران هر دو گروه 3 تا 10 روز بوده اس ت و میزان فراوانی سابقه بس تری قبلی در هر دو گروه حدود %50 بوده اس ت. دو گروه از نظر ویژگیهای دموگرافیک با هم همس ان بودند و نتایج آزمون کای دو و تی مستقل اختالف معناداری نشان نداد. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که در گروه شاهد در مرحله قب ل مداخله %65 بیم اران از رضایت باال برخ وردار بودهاند در حالی که بعد از مداخله %60 بیم اران از رضایت باال برخوردارند. در گ روه آزمون در مرحله قبل مداخل ه %45 بیماران از کیفیت خدمات پرس تاری رضایت باال داشتهاند که بعد از اجرای مداخله این میزان به %90 افزایش یافته اس ت. مقایس ه میانگینها نیز نش ان داد که میانگی ن رضایت بیماران گروه ش اهد در مرحله قبل مداخله 8/5 بوده که به 6/1 رس یده است. همچنین آزمون آماری ویلکاکس ون نش ان داد که بین میانگین رضایت بیماران گروه شاهد در مرحله قبل و بعد مداخله اختالف معنا داری وجود ندارد )0/31 =P(. در گروه آزم ون میانگین رضایت بیماران در مرحله قبل مداخله 9/5 است که در مرحله بعد مداخله به 12/3 ارتقا یافت و طبق نتایج آزمون ویلکاکس ون بین میانگین رضایت بیماران گروه مورد در مرحله قبل و بعد مداخله اختالف معنا دار وجود دارد )0/00 =P(. البته همین آزمون نشان داد که دو گروه 58 فصلنامه مديريت پرستاري سال اول دوره اول شماره دوم تابستان 1391

بیماران رضایت و پرستاران مشارکتی نظارت برنامه آزمون و شاهد گروه دو بیماران رضایت نمره معیار انحراف و میانگین مقایسه 2. جدول مداخله بعد و قبل مراحل در مداخله مراحل و گروهها شاهد آزمون بعد قبل بعد قبل آماری شاخص 0/40±12/3 0/69±9/5 6/1±0/67 8/5±0/62 معیار انحراف و میانگین P = 0/00 Z = -3/5 P = 0/31 Z = -1 ویلکاکسون پرس تاری مراقبتهای ثبت و پرس تاری فرآیند اجرای بیماران پژوهش در کننده شرکت پرستاران %50 از بیش که شده ایجاد ]19[. داشتهاند رشد پرستاری مراقبت اس تانداردهای اجرای در کیفیت ارتقای باعث بالینی نظارت اجرای مطالعه این نتایج طبق گروه بیماران که طوری به شد پرستاران توس ط بیمار به آموزش به نس بت باالتری خودمراقبتی عملکرد و آگاهی س طح آزمون اطالعاتی منبع عنوان به را پرس تاران و داش تند مقایس ه گروه جهت که را برنامهای که این برای هرحال به کردند. معرفی خود برنامه اجرای و باشد اطمینان با گرفتیم نظر در هدف به رسیدن هدف به رس یدن راه در باید باش د صحیح رهبری و هدایت با گیرد صورت اصالح آن تشخیص از بعد و نمود مشاهده را انحراف گویند نظارت و کنترل آن به که دارد فرآیندی به نیاز عمل این و برای را الزم تضمین باشد کنترل سیستم بدون که مدیریتی هر و به رس یدن برای برنامه صحیح اجرای و عملیات رس یدن ثمر به اجزای از مهم جزء یک عنوان به کنترل جهت این از ندارد. هدف ]20[. میشود محسوب مدیریت آن در که مشارکتی شیوه از اس تفاده با نظارت پژوهش این در مدیریتی وظیفه این اجرای در بخش تجربه با و ماهر پرس تاران آمده دست به نتایج گردید. اجرا داش تند همکاری و مش ارکت به و بوده مؤثر نظارت مشارکتی شیوه اجرای که است آن گویای میتوان خصوص این در است. کرده کمک بیماران رضایت ارتقاء مش ارکتی ش یوههای کارگیری به زمینه در قبلی مطالعات ب ه )1386( ونکی و قاس می امامزاده مطالعه یافتههای کرد. اش اره منطبق که عملکرد ارزشیابی از الگویی اجرای و طراحی داد نشان %78 موجب توانست بود مشارکتی مدیریت و ارزش یابی اصول با ]21[. گردد پرستاری مراقبتهای کیفیت میزان در رشد شیوه اثر تعیین منظور به )1999( بلکفورد مطالعه نتایج همچنین میتواند مشارکتی شیوه این که داد نش ان همکار بالینی نظارت =P(. نداشتند) 0/06 دار معنا تفاوت قبل مرحله در اند. شده داده نشان 2 و 1 جداول در نتایج آزمون گروه بیماران رضایت با فردی ویژگیهای ارتباط بررس ی پیرس ون همبس تگی آزمون طریق از مداخله از بعد مرحل ه در با فعلی بس تری مدت و تأهل وضعیت س ن بین که داد نش ان r(. )1= دارد وجود مس تقیم همبس تگی بیماران رضایت میزان از بیش تر رضایت میزان مس نتر بیماران در که صورت بدی ن کیفیت از متأه ل افراد رضایت می زان اس ت. جوانتر بیماران با همچنین است. بوده مجرد افراد از بیش تر پرس تاری خدمات از مییابد. افزایش نیز بیماران رضایت بستری مدت طول افزایش میزان با بستری سابقه و تحصیالت سطح جنس بین دیگر طرف بدین r(. )1-= دارد وجود معکوس همبس تگی بیماران رضایت اس ت. بوده مرد بیماران از بیش تر زن بیماران رضایت که معنی کاهش آنان رضایت می زان بیماران تحصیالت س طح افزایش با بیماران رضایت میزان بستری سابقه افزایش با همچنین مییابد. 3(. شماره )جدول مییابد کاهش بحث پس آزمون گ روه بیماران رضایت نم ره میانگین نتای ج طبق )9/5( مداخله قبل مرحل ه به نس بت )12/3( مداخله اجرای از بودن مؤثر دهن ده نش ان نتیجه این که اس ت داش ته افزایش تأییدی یافته این میباش د. پرستاران مش ارکتی نظارت برنامه و نظارت اج رای با ارتباط در قبل ی پژوهشهای یافتههای ب ر حشمتی که همانطور میباشد. مشارکتی ش یوههای از استفاده اصولی اجرای که داد نشان 1382 س ال در خود پژوهش در نیز رضایت افزایش به منجر بالینی سوپروایزران توسط بالینی نظارت ]18[. میگردد بیمار به آموزش کیفیت ارتقای دنبال به بیماران اجرای دنبال به که داد نش ان پانونن مطالعه نتایج نیز فنالند در نیازهای بررس ی نحوه در تغییرات ی بالینی نظ ارت ماه ه 16 59 1391 تابستان دوم شماره اول دوره اول سال پرستاري مديريت فصلنامه

فاطمه امرالهی ميشوان و همكاران جدول 3. بررسی ارتباط بین ویژگیهای فردی و رضایت بیماران گروه آزمون در مرحله بعد از مداخله متغیر هدف ویژگیهای فردی سن جنس وضعیت تأهل سطح تحصیالت مدت بستری فعلی سابقه بستری رضایت بیمار ضریب همبستگی پیرسون به پرس تاران در بررسی عملکرد خودشان و غلبه بر محدودیتها و وضعیتهای دش وار موجود در جهت تالش برای فراهم کردن مراقبت پرستاری کیفی کمک نماید و استفاده از این شیوه تأثیر معناداری بر عملکرد پرس تاران داش ت ]10[. بنابراین استفاده از ش یوه مش ارکتی جهت اجرای نظارت بالینی میتواند روشی مناس ب جهت ارتقای کیفیت مراقبتهای پرس تاری و به دنبال آن افزایش رضایت بیماران باشد. ارتب اط بین ویژگیه ای فردی بیماران گ روه آزمون در مرحله بعد از مداخله و رضایت بیماران نش ان داد که با افزایش س طح تحصیالت بیم اران میزان رضایت آنان کاه ش مییابد. نتیجه پژوه ش حاضر در مورد ارتباط بین س طح تحصیالت با رضایت بیماران ب ا یافتههای پژوهش س یف ربیع ی )1385( مطابقت دارد. نتایج تحقیق س یف ربیعی نش ان داد که با افزایش سطح تحصیالت نارضایتی از دریافت خدمات بیش تر میشد به طوری که در افراد با تحصیالت دانشگاهی میزان نارضایتی %63 بود در حالی که در افراد دارای دیپلم متوسطه کمسوادان و بیسوادان میزان نارضایتی به ترتیب %31/5 و %22/3 بود ]22[. نتيجهگيري با توج ه به نتایج این پژوه ش کاربرد و اج رای برنامه نظارت مشارکتی پرس تاران در بیمارستانها میتواند در ارتقای رضایت بیم اران مؤثر باش د. جل ب رضایت بیم اران اب زار اصلی برای انعکاس تصویر مناس ب از سیستم بهداش ت و درمان در جامعه و همچنین ارتقای جایگاه پرس تاران در جامعه میباشد. در مورد محدودیته ای مطالعه میتوان به تفاوته ای فردی و روحی- روانی بیماران که در پاس خ دادن به سواالت تأثیرگذار میباشد اش اره کرد که قابل کنترل نیست. همچنین محدودیت زمانی در اجرای برنامه فوق نیز به عنوان یک محدودیت قابل ذکر است. تشكر و قدراني در خاتمه پژوهشگر مراتب قدردانی خود را از پرستاران و مدیران پرستاری ش رکت کننده در پژوهش و اساتید پرستاری دانشکده پزشکی دانشگاه تربیت مدرس ابراز میدارد. P 0/42 0/92 0/00 0/16 0/91 0/70 0/13-0/01 0/57-0/22 0/01-0/06 References 1- Hossini M. Fundamental of nursing management. 1 st Ed., Tehran: Boshra publisher, Tohfe 2008.[persian]. 2- PourAbdollahi Ardekani M. The relationship between managers personal variables with their supervision styles. Quarterly Journal of educational management research 2009; 1: 131-144.[persian]. 3- Patricia M, Christo N. Participation age. [M. Eslamie, trans.]. 2 nd Ed., Tehran: Cultural researches office. 2000. 4- Mardani M, Shahraki Vahed A, Hamedi Shahraki S. Study of supervision beliefs and styles of conflict resolution in nursing staff. Journal of Medical Ethics and Medical History. 2010; 3(3): 65-73. [persion]. 5- Brunero S, Stein-parbury J. The effectiveness of clinical supervision in nursing: an evidenced based literature review. Australian journal of advanced nursing. 2002; 25(3): 86-94. 6- Habashizade A. The effects of applying the coaching role by clinical supervisors on the nurses morale and patients satisfaction [MSc thesis]. Nursing. Tehran: Tarbiat Modares Uneversity 2007.[persian]. 60 فصلنامه مديريت پرستاري سال اول دوره اول شماره دوم تابستان 1391

برنامه نظارت مشارکتی پرستاران و رضایت بیماران 7- Khodayarian M. The effects of clinical competency-based advancement program on the C.C.U nurses quality of work life. [MSc thesis].nursing. Tehran: Tarbiat Modares Uneversity 2007.[persian]. 8- Khodayarian M, Vanaki Z. Strategies to increase effectiveness of continuing education programs and professional promote of graduates. Proceeding of National Conference on Clinical Teaching in Nursing and Midwifery, Tabriz: University of Medical Sciences 2006.[persian]. 9- Heshmati Nabavi F, Memarian R, Vanaki Z. Clinical Supervision System: A Method for improving educational performance for nursing personnel. Iranian Journal of Medical Education. 2008; 7(2):257-266. [persian]. 10- Blackford J, Street A. The potential of peer clinical supervision to improve nursing practice. Clinical effectiveness in nursing. 1999; 2:205-212. 11- Hajinezhad M, Rafii F, Jafarjalal E, Haghani H. Relationship between nurse caring behaviors from patients perspectives and their satisfaction. Iran Journal of Nursing. 2007; 49(20): 73-83.[persian]. 12- Sheikh Taheri A, Farzandipoor M, Sadughi F. Satisfaction of the referrers to admission unit in hospitals of Medical University of Kashan. 2006. Journal of Health Administration 2007; 29(10): 15-24.[persian]. 13- Sedghyani A. Evaluation of clinical health care and hospital standards. 1 st Ed. Tehran: Senobar publisher 1996.[persian]. 14- Andaleeb SS, Siddiqui N, Khandakar Sh. Patient satisfaction with health services in Bangladesh. Health policy and planning. 2007; 22(4): 263-273. 15- Aroa T. Facilitating effective performance appraisal of nurses. The Nursing journal of India.2004; 95(8): 177-181. 16- Kilminster S. Understanding the nature and purpose of clinical and educational supervision. InnovAiT. 2010; 3(10): 615-618. 17- Ghods A A. Design and psychometric of patient satisfaction questionnaire from nursing care.[ph.d thesis]. Nursing. Tehran: Tarbiat Modares Uneversity. 2011.[persian]. 18- Heshmati Nabavi F. The effect of the applying the clinical supervision system on the quality of the patient education. [Msc thesis]. Nursing.Tehran: Tarbiat Modares Uneversity 2003.[persian]. 19- Paunonen M. Promoting nursing quality through supervision. Journal of Nursing Staff Development. 1991; 7(5): 229-33. 20- Ghabeljoo M. Apply the management skills in nursing. 1 st Ed., Tehran: Hedayat publisher. 1989. [persion]. 21- Emamzade Ghasemi H, Vanaki Z, Dehghan Nayeri N, Salehi T, Salsali M, Faghihzade S. Performance evaluation in management by objective and its impact on quality of nursing cares. Journal of Hayat. 2007; 13(3): 5-15.[persian]. 22- Seyf Rabiee M, Shahidzade A. patients satisfaction in Hamedan hospitals and its influencing factors. Journal of Payesh. 2006; 4(5): 271-279.[persian]. 61 فصلنامه مديريت پرستاري سال اول دوره اول شماره دوم تابستان 1391

The effect of participatory supervision program for nurses on patients satisfaction in medical- surgical wards Fateme Amrolahi Mishavan, Robabe Memarian, Zohre Vanaki Introduction: Supervision is the most important steps in management because it complete the management cycle. Today, because of fast growing health care sciences and developing health professionals, we need to accurate techniques of supervision that we could be sure that health care providers have enough knowledge and skills to provide safe patient care. Aim: This study aimed to determine the effect of participatory supervision program for nurses on patients satisfaction in Medical- Surgical Wards. Method: This is a quasi- experimental study that performed in case and control groups as before and after intervention in 2011. One hundred sixty patients were selected with non-randomized sampling in each stage in one of the selected hospitals in Shiraz city. Data were gathered by two questionnaires: Patients demographic information and patient satisfaction questionnaire. This latter had validity and internal consistency reliability (Cronbach s alpha) was (α=0.9). The Participatory supervision program which was included nursing process, supervision, feedback, and nurses performance evaluation implemented by clinical nurses, supervisors and head nurses during 3 months and then, its effect on patients satisfaction evaluated. Data collected were analyzed by Wilcoxan and Mann-whitny tests and also the software SPSS 19. Results: Wilcoxan test showed that patient satisfaction in control group was not significant, in before and after intervention (p=0.31). But results showed that patient satisfaction in case group increased significantly in before and after intervention (p=0.00).also, Mann- Whitney test showed significant differences between two groups after the intervention (p=0.00).of course before intervention there was not significant deference between two groups (p=0.06). Conclusion: The results showed that the participatory supervision program for nurses improves patients satisfaction. Therefore, it is recommended that nurse managers include this program in their plans for improving quality of nursing cares in hospitals. Because, it s contain is nursing process implementation, supervision, feedback and nurse performance appappraisal. Key words: clinicael nurse, medical- surgical wards, participatory supervision, patient satisfaction Amrolahi Mishavan F. MSc. Nursing student, Faculty of medical Sciences, Tarbiat Modares University Address: f.amrolahi@modares.ac.ir Corresponding Author: Memarian R. PhD. Assistant professor Nursing department, Faculty of medical Sciences, Tarbiat Modares University Vanaki Z. PhD. Associate professor, Nursing department, Faculty of medical Sciences, Tarbiat Modares University Nursing Management Quarterly Journal of Nursing Management First Year, Vol 1, No 2, Summer 2012 62 62