LaReTSA Laboratory of Research & Tourism Satellite Accounts University of Patras

ΔΡΔΓΟΛΟΣ Δξγαζηήξην Δξεπλώλ & Γνξπθόξσλ Λνγαξηαζκώλ Σνπξηζκνύ Παλεπηζηήκην Παηξώλ LaReTSA Laboratory of Research & Tourism Satellite Accounts University of Patras Δπηζηεκνληθόο Τπεύζπλνο Έξγνπ : Καζεγεηήο Εαραξάηνο Γ. (ηέσο δηεπζπληήο ΔΡΔΓΟΛΟΣ) Γηεπζπληήο ΔΡΔΓΟΛΟΣ: Αλαπιεξσηήο θαζεγεηήο Γηαλλίθνο Γ. Τπεύζπλνο Δξγαζηεξίνπ ΔΡΔΓΟΛΟΣ: Γξ. Γηαλλόπνπινο Κ. Μέινο ΔΡΔΓΟΛΟΣ θαη Τπεύζπλνο Έξεπλαο ζηελ Πεξηθέξεηα Κξήηεο: Γξ. Υαηδεκαξηλάθεο. πλνπηηθή Παξνπζίαζε Έξεπλαο Καηαλάισζεο Πξντόλησλ ζηα Ξελνδνρεηαθά Καηαιύκαηα ηνπ Γήκνπ Υεξζνλήζνπ θαη ηεο Πεξηθέξεηαο Κξήηεο - Γείθηεο θαηαλάισζεο θαη πξνβιέςεηο 2014 - Κύξηα απνηειέζκαηα έξεπλαο: Γηακόξθσζε Δεικηών Καηά Κεθαλήν Καηανάλωζης Προϊόνηων Ανά Διανσκηέρεσζη θαη εθηίκεζε ζπλνιηθώλ δεηνύκελσλ πνζνηήησλ γηα ηνπξηζηηθή πεξίνδν 2014 Πξώηα ζε θαηαλάισζε ηα θξέζθα θξνύηα θαη ιαραληθά Κπξηαξρία πξντόλησλ εηζαγσγήο - αζζελή ζύλδεζε ηεο θαηαλάισζεο κε πξσηνγελή θαη δεπηεξνγελή ηνκέα παξαγσγήο Δπνρηαθά έληνλε ζπγθέληξσζε ηεο θαηαλάισζεο ηα πιαίζηα ηνπ πηινηηθνύ έξγνπ κε ηίηιν «Διερεύνηζη ηου ρόλου ηου ηουριζμού ζηην παραγωγική δομή και οικονομία ηου Δήμου Χερζονήζου με βάζη ηη προζέγγιζη ηων Περιθερειακών Δορυθόρων Λογαριαζμών Τουριζμού», πνπ αλέιαβε θαη αλάζεζε ηνπ Γήκνπ Υεξζνλήζνπ ην Δξγαζηήξην Δξεπλώλ θαη Γνξπθόξσλ Λνγαξηαζκώλ Σνπξηζκνύ (ΔΡΔΓΟΛΟΣ) ηνπ ηκήκαηνο Γηνίθεζεο Δπηρεηξήζεσλ ηνπ Παλεπηζηεκίνπ Παηξώλ, παξνπζηάδνληαη απνηειέζκαηα ζε επίπεδν Γήκνπ Υεξζνλήζνπ αιιά θαη κηα πξώηε εθηίκεζε ζε επίπεδν Πεξηθέξεηαο σο πξνο ηελ πξνβιεπόκελε θαηαλάισζε πξντόλησλ εληόο ησλ μελνδνρεηαθώλ θαηαιπκάησλ γηα ηελ ηνπξηζηηθή πεξίνδν 2014. Σα επξήκαηα απνθαιύπηνπλ ην κέγεζνο ηεο ζπλνιηθήο δεηνύκελεο πνζόηεηαο ζηα πιαίζηα παξαγσγήο θαη δηάζεζεο όισλ ησλ ππεξεζηώλ εληόο ησλ μελνδνρεηαθώλ κνλάδσλ (δηακνλήο & εζηίαζεο), παξέρνληαο ηελ αλαγθαία πιεξνθόξεζε γηα ηελ ράξαμε πνιηηηθώλ ζύλδεζεο ηεο ηνπξηζηηθήο θαηαλάισζεο ηόζν κε ηνλ πξσηνγελή όζν θαη κε ηνλ δεπηεξνγελή ηνκέα ηεο εγρώξηαο παξαγσγηθήο δνκήο. 1

Δηδηθόηεξα, ηα κεγέζε πξνθύπηνπλ από δείθηεο εκεξήζηαο θαηά θεθαιήλ θαηαλάισζεο πξντόλησλ γηα πεξηζζόηεξεο από 100 νκάδεο πξντόλησλ. ηελ αλαπηπζζόκελε ιίζηα πεξηέρνληαη πάλσ από 2.000 επηκέξνπο ηειηθά πξντόληα θαη πξώηεο ύιεο όισλ ησλ εηδώλ, όπσο ηξόθηκα, πνηά, ραξηηθά, ρεκηθά πξντόληα, είδε θαζαξηζκνύ θαη άιια αλαιώζηκα, ηα νπνία ρξεζηκνπνηνύληαη από ηηο μελνδνρεηαθέο κνλάδεο σο ελδηάκεζα πξντόληα ζηα πιαίζηα ηεο παξαγσγηθήο ηνπο δηαδηθαζίαο. Γεδνκέλνπ όηη ν Γήκνο Υεξζνλήζνπ ζπγθεληξώλεη κε βάζε ηα επίζεκα ζηνηρεία αθελόο ην 35% ησλ δηαλπθηεξεύζεσλ, αθεηέξνπ ην 30% ηεο ζπλνιηθήο δπλακηθόηεηαο ζε μελνδνρεηαθέο θιίλεο ηεο Κξήηεο, νη δείθηεο πνπ δηακνξθώζεθαλ ζεσξνύληαη αληηπξνζσπεπηηθνί ζε αξθεηά ηθαλνπνηεηηθό βαζκό θαη ζε πεξηθεξεηαθό επίπεδν. Μηα αθξηβέζηεξε σζηόζν πξνζέγγηζε ησλ δεηνύκελσλ πνζνηήησλ ζην ζύλνιν ηεο Κξήηεο ζα απαηηνύζε ηελ δηεύξπλζε ηεο έξεπλαο ζε επίπεδν πεξηθέξεηαο. Δπηζεκαίλεηαη όηη, ε ηαθηηθή επηθαηξνπνίεζε ηνπ ελ ιόγσ εξγαιείνπ ζα δώζεη ηελ δπλαηόηεηα παξαθνινύζεζεο ησλ επηπέδσλ θαηαλάισζεο πνηθίισλ αγαζώλ θαζώο θαη ησλ κεηαβνιώλ πνπ ελεξγνπνηνύληαη ζηελ δήηεζή ηνπο ζε ζπλάξηεζε κε ηηο εηήζηεο αιιά θαη επνρηαθέο (αλά κήλα) απμνκεηώζεηο ησλ δηαλπθηεξεύζεσλ, δηακνξθώλνληαο κηα βάζε γηα ηνλ ζρεδηαζκό θαη πξνγξακκαηηζκό ζηξαηεγηθώλ δξάζεσλ ηόζν γηα ηηο αγξνηηθέο θαη κεηαπνηεηηθέο επηρεηξήζεηο πνπ ηξνθνδνηνύλ ηα μελνδνρεία όζν θαη γηα ηελ ηνπηθή απηνδηνίθεζε. I. Γείθηεο εκεξήζηαο θαηαλάισζεο πξντόλησλ θαη ζπλνιηθέο δεηνύκελεο πνζόηεηεο ζε επίπεδν δήκνπ θαη πεξηθέξεηαο. Από ηα ζπιιερζέληα ζηνηρεία πξνθύπηεη όηη ζηελ επξύηεξε θαηεγνξία ησλ δηαηξνθηθώλ πξντόλησλ ηα θξνύηα θαη ιαραληθά θαη ηδηαίηεξα ηα θξέζθα βξίζθνληαη ζηελ πξώηε ζέζε κε εκεξήζηα θαηά θεθαιήλ θαηαλάισζε πνπ θπκαίλεηαη κεηαμύ 500-600 γξακκαξίσλ (βι πίλαθα 1). εκαληηθή είλαη επίζεο ε θαηαλάισζεο ζε γαιαθηνθνκηθά πξντόληα, ελώ ζηα θξέαηα, ηα πνπιεξηθά θαη ηα ςαξηθά θπξηαξρνύλ απηά ζε θαηεςπγκέλε κνξθή. Οη ζπλνιηθέο δεηνύκελεο πνζόηεηεο ηόζν ζε επίπεδν δήκνπ όζν θαη πεξηθέξεηαο, πξνθεηκέλνπ νη μελνδνρεηαθέο κνλάδεο λα αληαπεμέιζνπλ ζηελ παξνρή ππεξεζηώλ εζηίαζεο πξνο ηηο πξνβιεπόκελεο γηα ην 2014 ηνπξηζηηθέο ξνέο, απεηθνλίδνληαη ζηηο δύν ηειεπηαίεο ζηήιεο ηνπ αθόινπζνπ πίλαθα. Σνλίδεηαη ηδηαίηεξα όηη, ε θαηαλάισζε ησλ αθόινπζσλ πξντόλησλ ζα πξνζεγγίζεη ηα εθηηκώκελα επίπεδα εθόζνλ νη γεληθόηεξεο πξνβιέςεηο ησλ δηεζλώλ θαη εζληθώλ θνξέσλ γηα 18,5 εθ. αθίμεηο ζε επίπεδν ρώξαο επαιεζεπηνύλ. 2

Πίλαθαο 1 : Καηά θεθαιήλ θαηαλάισζε αλά δηαλπθηέξεπζε θαη ζπλνιηθέο δεηνύκελεο πνζόηεηεο βαζηθώλ δηαηξνθηθώλ θαηεγνξηώλ 2014 Καηά θεθαιήλ Καηαλάισζε αλά Γηαλπθηέξεπζε (ζε γξακκάξηα) Γήκνο Υεξζνλήζνπ (ζε ηόλνπο) Πεξηθέξεηα Κξήηεο (ζε ηόλνπο) ΛΑΥΑΝΗΚΑ ΦΡΔΚΑ 517 3.437 9.673 ΛΑΥΑΝΗΚΑ ΚΣΦ. 153 1.018 2.865 ΦΡΟΤΣΑ ΦΡΔΚΑ 581 3.864 10.874 ΦΡΟΤΣΑ ΚΣΦ 2 14 39 ΠΟΤΛΔΡΗΚΑ ΝΧΠΑ 8 51 143 ΠΟΤΛΔΡΗΚΑ ΚΣΦ 73 485 1.364 ΚΡΔΑΣΑ ΝΧΠΑ 36 237 666 ΚΡΔΑΣΑ ΚΣΦ 92 615 1.730 ΚΡΔΑΣΟΠΑΡΑΚΔΤΑΜΑΣΑ 72 476 1.339 ΦΑΡΗΑ ΦΡΔΚΑ 14 96 270 ΦΑΡΗΑ ΚΣΦ 73 484 1.363 ΑΛΛΑΝΣΗΚΑ 59 390 1.097 ΣΤΡΗΑ 75 500 1.408 ΓΑΛΑ 123 820 2.307 ΓΗΑΟΤΡΣΗ & ΤΠΟΚΑΣΑΣΑΣΑ 62 411 1.156 εκαληηθό ζηα πιαίζηα ζρεδηαζκνύ θαη πξνγξακκαηηζκνύ πνιηηηθώλ ζύλδεζεο ηεο ηνπξηζηηθήο θαηαλάισζεο κε ηελ εγρώξηα πξσηνγελή παξαγσγηθήο δνκή απνηειεί ην γεγνλόο όηη ε θαηαλάισζε ζε θξέζθα θξνύηα θαη ιαραληθά μεπεξλά ην 50% ηεο ζπλνιηθήο θαηαλάισζεο βαζηθώλ δηαηξνθηθώλ πξντόλησλ. Δπίζεο, βάζε ησλ εθηηκώκελσλ πνζνηήησλ δύλαηαη ε πξνγξακκαηηζκέλε παξαγσγή θαη δηάζεζε εηδώλ πνπ θαηαλαιώλνληαη ζε κεγάιεο πνζόηεηεο, όπσο αιιαληηθά, ηπξηά θαη θαηεςπγκέλα θξέαηα. ηνλ πίλαθα 2 απεηθνλίδνληαη επηιεγκέλα πξντόληα κε ζεηξά κεγέζνπο πξνβιεπόκελεο θαηαλάισζεο γηα ην έηνο 2014. Ζ ιίζηα, ρσξίο λα είλαη εμαληιεηηθή, εκθαλίδεη νξηζκέλα πξντόληα κε ηδηαίηεξν ελδηαθέξνλ γηα ηνλ παξαγσγηθό ηζηό ηεο Κξήηεο, θαζόζνλ παξάγνληαη ή δύλαηαη λα παξάγνληαη από ηελ πθηζηάκελε αγξνηηθή θαη κεηαπνηεηηθή παξαγσγηθή δνκή. 3

Πίλαθαο 2 : Καηά θεθαιήλ θαηαλάισζε αλά δηαλπθηέξεπζε θαη ζπλνιηθέο δεηνύκελεο πνζόηεηεο επηιεγκέλσλ δηαηξνθηθώλ πξντόλησλ 2014 Καηά θεθαιήλ Καηαλάισζε αλά Γηαλπθηέξεπζε (ζε γξακκάξηα) Γήκνο Υεξζνλήζνπ (ζε ηόλνπο) Πεξηθέξεηα Κξήηεο (ζε ηόλνπο) Καξπνύδη 207 1.374 3.866 Παηάηεο Φξέζθηεο & ΚΣΦ 195 1.296 3.647 Σνκάηεο Φξέζθηεο 148 984 2.770 Πνξηνθάιηα (βξώζηκα & ρπκνύ) 138 918 2.582 Γάια Φξέζθν Μαθξάο Γηαξθείαο 92 609 1.713 Κξέαο Υνηξηλό (Νσπό & ΚΣΦ) 70 463 1.304 Κνηόπνπιν (Νσπό & ΚΣΦ) 63 417 1.173 Κξεκκύδηα Φξέζθα & ΚΣΦ 54 360 1.013 Πεπόλη 54 358 1.008 Αγγνύξηα 53 353 992 Πηπεξηέο Φξέζθηεο & ΚΣΦ 31 209 587 Κξέαο Αηγνπξνβάησλ (Νσπό & ΚΣΦ) 30 203 571 Κξέαο Βνδηλό-Μνζραξ. (Νσπό & ΚΣΦ) 28 185 522 ηαθύιηα 24 160 449 Φέηα & Σειεκέο 22 146 410 Μπέηθνλ 22 143 402 Λεκόληα 18 118 333 Λνπθάληθν 16 106 297 Γαινπνύια Νσπή & ΚΣΦ 14 92 259 Διαηόιαδν 16 104 292 Καξόηα ΚΣΦ 11 72 202 Διηέο 11 71 200 Εακπόλ 9 61 172 Μέιη & Τπνθαηάζηαηα 5 36 101 Φαζνιάθηα 5 33 93 παλάθη ΚΣΦ 5 31 88 Αλζόηπξν/Μπδήζξα (μηλή, μεξή, γιπθηά) 4 26 74 Γξαβηέξα 4 24 66 Μαλνύξη 2 10 30 Κεθαινηύξη 1 5 14 παξάγγηα ΚΣΦ 1 7 20 Μαληαξίληα 1 4 11 Ζ δηεζλώο αλαγλσξηζκέλε γηα ηελ δηαηξνθηθή ηεο αμία Κρηηική Διαηροθή κπνξεί λα απνηειέζεη πιαίζην πξνώζεζεο ησλ εγρώξησλ πξντόλησλ (θαη όρη κόλν ζπληαγώλ) θαηά ηα πξόηππα ηνπ Κρηηικού/Ελληνικού πρωινού (γηα αληίζηνηρε έξεπλα θαηαλάισζεο πξντόλησλ πξσηλνύ αλαδήηεζε ζην ζύλδεζκν http://www.hersonisos.gr/municipal/tourism/tourismsatellite-accounts.html). 4

II. Δπνρηθόηεηα Καηαλάισζεο ηα αθόινπζα δηαγξάκκαηα εκθαλίδεηαη ε επνρηθόηεηα ησλ δηαλπθηεξεύζεσλ ζηα θαηαιύκαηα ηνπ Γήκνπ Υεξζνλήζνπ θαη ηεο πεξηθέξεηαο Κξήηεο, ε νπνία πξνζδηνξίδεη ελ πνιινίο θαη ηελ επνρηθή δηαθύκαλζε ζηελ θαηαλάισζε ησλ πξντόλησλ. Γηάγξακκα 1 : Δπνρηθόηεηα δηαλπθηεξεύζεσλ ζηα μελνδνρεηαθά θαηαιύκαηα ηνπ Γήκνπ Υεξζνλήζνπ 20,5% 21,0% 17,5% 16,9% 11,3% 9,1% 3,3% 0,1% 0,2% Ηαλ. Φεβ. Μάξ. Απξ. Μάην Ηνύλ. Ηνύι. Αύγ. επη. Οθη. Ννέ. Γεθ. Πεγή: Δξ.Δ.Γν.Λν.Σ Γηάγξακκα 2 : Δπνρηθόηεηα δηαλπθηεξεύζεσλ ζηα πάζεο θύζεσο θαηαιύκαηα ηεο Πεξηθέξεηαο Κξήηεο 23,2% 20,1% 17,8% 15,5% 9,7% 9,2% 0,6% 0,5% 0,7% 2,0% 0,4% 0,1% Ηαλ Φεβ Μαξ Απξ Ματ Ηνπλ Ηνπι Απγ επ Οθη Ννε Γεθ Πεγή: Ηλζηηηνύην Σνπξηζηηθώλ Δξεπλώλ θαη Πξνβιέςεσλ (ΗΣΔΠ) 5

Ζ επνρηθόηεηα ησλ δηαλπθηεξεύζεσλ ζηνλ δήκν Υεξζνλήζνπ πξνθύπηεη από ζηνηρεία ησλ μελνδνρεηαθώλ κνλάδσλ ηνπ δείγκαηνο. Λόγσ έιιεηςεο αληίζηνηρσλ δεδνκέλσλ ζε επίπεδν πεξηθέξεηαο παξαζέηνπκε ηελ επνρηθόηεηα ησλ δηαλπθηεξεύζεσλ ζηα πάζεο θύζεσο θαηαιύκαηα, ζεκαληηθό ηκήκα ηεο νπνία δηακνξθώλεηαη από ηα μελνδνρεία. Όπσο εκθαλίδεηαη ζηα παξαπάλσ δηαγξάκκαηα ε θαηαλάισζε ησλ μελνδνρείσλ ηνπ δήκνπ ζε ηειηθά πξντόληα θαη πξώηεο ύιεο, πξνθεηκέλνπ λα παξέρνπλ ηηο ππεξεζίεο εζηίαζεο εληόο ησλ θαηαιπκάησλ, ζπγθεληξώλεηαη θαηά ην 75,9% ζην ηεηξάκελν Ηνύλην - επηέκβξε θαη θαηά 41,5% ζην δίκελν Ηνύιην - Αύγνπζην. Παξνκνίσο θαη ζηελ πεξίπησζε ηεο πεξηθέξεηαο ην ζπληξηπηηθό κέγεζνο ηεο θαηαλάισζεο ζηα πάζεο θύζεσο θαηαιύκαηα, νξηδόκελν από ηελ επνρηθόηεηα ησλ δηαλπθηεξεύζεσλ, πξαγκαηνπνηείηαη θαηά ηελ πεξίνδν αηρκήο (76,6% θαη 43,3% αληίζηνηρα). Ζ επνρηαθά έληνλε ζπγθέληξσζε ηεο ηνπξηζηηθήο θίλεζεο ππνδεηθλύεη όηη ν πξνγξακκαηηζκόο δξάζεσλ γηα ηελ ζύλδεζε ηεο ηνπξηζηηθήο θαηαλάισζεο κε ηελ εγρώξηα παξαγσγή ζα όθεηιε γηα παξάδεηγκα λα δώζεη έκθαζε ζηελ θαιιηέξγεηα θξέζθσλ θξνύησλ θαη ιαραληθώλ, ε πεξίνδνο ζπγθνκηδήο ησλ νπνίσλ ζπγθιίλεη κε ηελ ηνπξηζηηθή πεξίνδν, ηελ πεξίνδν δειαδή όπνπ ε θαηαλάισζε ησλ ηνπξηζηώλ ζπληειείηαη. III. Οηθνλνκηθό όθεινο γηα θιάδνπο ηξνθνδόηεο θαη παξαγσγηθή πξνέιεπζε πξντόλησλ Σν ζπλνιηθό εθηηκώκελν όθεινο γηα ηνπο θιάδνπο εθείλνπο πνπ πξνκεζεύνπλ ηηο μελνδνρεηαθέο κνλάδεο κε ηειηθά δηαηξνθηθά πξντόληα θαη πξώηεο ύιεο (εγρσξίσο παξαγόκελα ή εηζαγόκελα) γηα ηελ παξαγσγή θαη δηάζεζε ησλ ππεξεζηώλ εζηίαζεο πξνβιέπεηαη λα μεπεξάζεη ην 2014 ηα 38,5 εθαηνκ. γηα ηνλ Γήκν Υεξζνλήζνπ, ελώ γηα ηελ Πεξηθέξεηα Κξήηεο εθηηκάηαη όηη ζα πξνζεγγίζεη ηα 110 εθαηνκ.. Οθείιεη λα ζεκεησζεί όηη ζεκαληηθό ηκήκα ησλ αλσηέξσλ αμηώλ εθξέεη εθηόο ηεο νηθνλνκίαο ηεο Κξήηεο, δεδνκέλνπ όηη ε ζπληξηπηηθή πιεηνςεθία ηδίσο ησλ θαηεςπγκέλσλ θαη κεηαπνηεκέλσλ πξντόλησλ ζηα ηξόθηκα αιιά ησλ πνηώλ πξνέξρεηαη από εηζαγσγηθέο δξαζηεξηόηεηεο αθόκα θαη ζε είδε πνπ παξάγνληαη ζηελ λήζν. Κύξηνη παξάγνληεο πνπ δπζρεξαίλνπλ ηελ είζνδν θξεηηθώλ αιιά θαη ειιεληθώλ πξντόλησλ ζηα μελνδνρεία απνηεινύλ : Ζ αδπλακία αληαγσληζκνύ ησλ εγρώξησλ πξντόλησλ έλαληη ησλ εηζαγόκελσλ ζε επίπεδν θόζηνπο Ζ δηαξθή ζπκπίεζε ηνπ θόζηνπο δηαηξνθήο ησλ ηνπξηζηώλ πνπ αθνινπζείηαη από ην ζύλνιν ζρεδόλ ησλ μελνδνρείσλ, ε νπνία εληείλεηαη κε ηελ ηηκνινγηαθή πνιηηηθή πνπ επηβάιεη ε ινγηθή ηεο απεξηόξηζηεο θαηαλάισζεο ηνπ all-inclusive. Ζ αδπλακία αληαπόθξηζεο ηεο παξαγσγήο ζηελ έληνλε επνρηθόηεηα ηεο δήηεζεο 6

Ζ απνπζία νξγαλσκέλσλ ηνπηθώλ παξαγσγηθώλ θαη δηαλεκεηηθώλ δνκώλ ηθαλώλ γηα ηελ ηξνθνδόηεζε ησλ μελνδνρείσλ κε πξντόληα ζηελ αλαγθαία πνζόηεηα θαη ηνλ απαηηνύκελν ρξόλν παξάδνζεο. IV. Ζ ρξεζηκόηεηα ηνπ εξγαιείνπ πνπ θαηαζθεπάδεηαη γηα ηελ άζθεζε ηνπξηζηηθήο θαη επξύηεξεο νηθνλνκηθήο πνιηηηθήο Δίλαη εύθνια αληηιεπηό, όηη ε αύμεζε ησλ ηνπξηζηηθώλ ξνώλ (αθίμεηο & δηαλπθηεξεύζεηο) ππξνδνηεί αλάινγε αύμεζε ζηελ δήηεζε πξντόλησλ. Δθόζνλ κηα νηθνλνκία αδπλαηεί λα αληαπεμέιζεη παξαγσγηθά ζην κέγεζνο ηεο ζπληεινύκελεο θαηαλάισζεο ηόηε εληζρύνληαη νη εηζαγσγηθέο δξαζηεξηόηεηεο. Καζόζνλ ν ηνπξηζκόο απνηειεί έλα θαηλόκελν κέζσ ηνπ νπνίνπ εηζξένπλ ρξεκαηηθέο ξνέο ζηελ νηθνλνκία ελόο πξννξηζκνύ, έρεη ηδηαίηεξε αμία ε θαηά ην δπλαηόλ κέγηζηε ζπγθξάηεζή ηνπο δηόηη πιεζαίλνπλ νη θύθινη εκθάληζεο θαη επαλεκθάληζεο ησλ ξνώλ ζηα πιαίζηα δηαδνρηθώλ ζπλαιιαγώλ κεηαμύ ησλ εγρώξησλ παξαγσγηθώλ θιάδσλ. Καηά απηόλ ηνλ ηξόπν κεγηζηνπνηνύληαη ηα νθέιε πνπ πξνθύπηνπλ από ηηο πνιιαπιαζηαζηηθέο επηδξάζεηο ηεο αξρηθήο ηνπξηζηηθήο δαπάλεο ζην εγρώξην πξντόλ, ηε πξνζηηζέκελε αμία θαη ηελ απαζρόιεζε ηεο πεξηθεξεηαθήο αιιά θαη εζληθήο νηθνλνκίαο. πλεπώο απνηειεί ζηξαηεγηθήο ζεκαζίαο ε αλάπηπμε λέσλ ή/θαη ε ελδπλάκσζε ησλ πθηζηάκελσλ δηαθιαδηθώλ ζρέζεσλ κεηαμύ ηνπ μελνδνρεηαθνύ θιάδνπ θαη ηνπ πξσηνγελή θαη δεπηεξνγελή ηνκέα παξαγσγήο, δεδνκέλνπ όηη κεγάιν ηκήκα ηεο ζπλνιηθήο θαηαλάισζεο πξαγκαηνπνηείηαη εληόο ησλ θαηαιπκάησλ. Ζ Έρεσνα Καηανάλωζης Προϊόνηων ζηα Ξενοδοτειακά Καηαλύμαηα πξνζδηόξηζε πνζνηηθά γηα πξώηε θνξά ηελ ελδηάκεζε θαηαλάισζε ησλ μελνδνρεηαθώλ κνλάδσλ ηόζν ζε επίπεδν δήκνπ όζν θαη κηα πξώηε πξνζέγγηζε ζε επίπεδν πεξηθέξεηαο. Ζ δηαρξνληθή παξαθνινύζεζε ηεο εμειηθηηθήο πνξείαο ζηελ θαηαλάισζε επηκέξνπο πξντόλησλ θαη ησλ κεηαβνιώλ πνπ ελεξγνπνηνύληαη ζηελ δήηεζή ηνπο από ηηο απμνκεηώζεηο ζηα κεγέζε ησλ δηαλπθηεξεύζεσλ, θαη εη δπλαηόλ ζε ζπζρέηηζε κε ηα αλά εζληθόηεηα θαηαλαισηηθά κνηίβα, κπνξεί λα αμηνπνηεζεί από όινπο όζνπο ζρεηίδνληαη άκεζε ή έκκεζα κε ηνλ ηνπξηζκό. ηόρνο ηνπ εξεπλεηηθνύ εγρεηξήκαηνο απνηειεί ε θαηαζθεπή θαη δηαξθή επηθαηξνπνίεζε ελόο εξγαιείνπ πνπ λα παξέρεη ζε όξνπο πιηθνύο (θαη όρη κόλν) ηελ αλαγθαία πιεξνθόξεζε ηόζν ζηνπο παξαγσγηθνύο θνξείο γηα ηελ επηρεηξεζηαθή ηνπο ιεηηνπξγία, όζν θαη ζηε ηνπηθή απηνδηνίθεζε γηα ηελ ράξαμε ζηνρεπκέλεο ηνπξηζηηθήο θαη επξύηεξεο νηθνλνκηθήο πνιηηηθήο (π.ρ. αγξνηηθήο πνιηηηθήο). Μηαο πνιηηηθήο κε επίθεληξν ηελ νξγαληθή ζύλδεζε ηεο ηνπξηζηηθήο θαηαλάισζεο κε ηελ εγρώξηα παξαγσγηθή δνκή, κε ζθνπό αθελόο ηελ ελδπλάκσζε ησλ πθηζηάκελσλ παξαγσγηθώλ θιάδσλ ηεο πεξηθέξεηαο θαη ησλ ελδνδηαθιαδηθώλ ηνπο ζρέζεσλ, αθεηέξνπ ηελ επέλδπζε ζε λέεο δξαζηεξηόηεηεο ελ θαηξώ παξαγσγηθήο ζπξξίθλσζεο. 7

ΖΜΔΗΧΔΗ Ζ Έρεσνα Καηανάλωζης Προϊόνηων ζηα Ξενοδοτειακά Καηαλύμαηα πξαγκαηνπνηήζεθε ζηα πιαίζηα ηνπ πηινηηθνύ έξγνπ κε ηίηιν «Γηεξεύλεζε ηνπ ξόινπ ηνπ ηνπξηζκνύ ζηελ παξαγσγηθή δνκή θαη νηθνλνκία ηνπ Γήκνπ Υεξζνλήζνπ κε βάζε ηε πξνζέγγηζε ησλ Πεξηθεξεηαθώλ Γνξπθόξσλ Λνγαξηαζκώλ Σνπξηζκνύ» θαηά ην δηάζηεκα 2012-13. Φνξέαο πινπνίεζεο ηεο κειέηεο απνηειεί ην Δξγαζηήξην Δξεπλώλ θαη Γνξπθόξσλ Λνγαξηαζκώλ Σνπξηζκνύ (ΔΡΔΓΟΛΟΣ) ηνπ Σκήκαηνο Γηνίθεζεο Δπηρεηξήζεσλ ηνπ Παλεπηζηεκίνπ Παηξώλ, κε επηζηεκνληθό ππεύζπλν ηνλ νκόηηκν θαζεγεηή ηνλ θ. Εαραξάην Γεξάζηκν. Ζ κειέηε πξαγκαηνπνηήζεθε θαη αλάζεζε ηνπ Γήκνπ Υεξζνλήζνπ, ππό ηελ δεκαξρία ηνπ θ. Γνμαζηάθε Εαραξία, ζηα πιαίζηα πξνγξακκαηηθήο ζύκβαζεο. Κεληξηθόο ζθνπόο ηεο κειέηεο απνηειεί ε εμέηαζε ηνπ ηξόπνπ θαηά ηνλ νπνίνλ ε ηνπξηζηηθή θαηαλάισζε θαη δαπάλε επηδξά ζηελ παξαγσγηθή δνκή θαη νηθνλνκία ηνπ πιένλ ηνπξηζηηθνύ δήκνπ ηεο Πεξηθέξεηαο Κξήηεο θαη ελόο εθ ησλ ζεκαληηθόηεξσλ πξννξηζκώλ ζηελ Διιάδα. Γηα ηνλ ζθνπό απηόλ πξαγκαηνπνηνύληαη παξάιιειεο κειέηεο ζε πνιινύο Τοσριζηικά Χαρακηηριζηικούς κλάδοσς (θαηαιύκαηα, εζηίαζε, επηιεγκέλνη θιάδνη ιηαληθνύ εκπνξίνπ θιπ) ηνπ Γήκνπ Υεξζνλήζνπ. εκεηώλεηαη όηη, ε κειέηε ζηνρεύεη ζηελ δεκηνπξγία ελόο κόληκνπ κεραληζκνύ παξαθνινύζεζεο ησλ ηνπξηζηηθώλ κεγεζώλ ζην Γήκν, βαζηθό ζηνηρείν ηνπ νπνίνπ ζα απνηειεί έλα Παξαηεξεηήξην Σνπξηζκνύ, θαη όρη απιώο ζηελ δηεμαγσγή κηαο ζπγθπξηαθνύ ραξαθηήξα έξεπλαο. Απνδέθηεο ησλ σθειεηώλ από ηελ ιεηηνπξγία απηνύ ηνπ εξγαιείνπ κέηξεζεο πνπ θαηαζθεπάδεηαη, ζα απνηειεί ηόζν ε ηνπηθή απηνδηνίθεζε γηα ηελ ράξαμε ηνπξηζηηθήο θαη επξύηεξεο πνιηηηθήο ηεο, όζν θαη νη ίδηεο νη επηρεηξήζεηο θαη γεληθόηεξα νη ηνπξηζηηθέο ζπιινγηθόηεηεο πνπ εκπιέθνληαη άκεζα ή έκκεζα κε ηνλ ηνπξηζκό ηνπ Γήκνπ Υεξζνλήζνπ. Δπηζεκαίλεηαη όηη ε ελ ιόγσ δξάζε δηελεξγείηαη γηα πξώηε θνξά ζηελ Διιάδα, γεγνλόο πνπ θαηαδεηθλύεη ηελ πξσηνπνξηαθή ηεο θύζε. Παξάιιεια απνηειεί κηα από ηηο ζεκαληηθόηεξεο κειέηεο πνπ έρνπλ πνηέ δηεμαρζεί ζηελ ρώξα καο ζην πεδίν ηεο ηνπξηζηηθήο νηθνλνκίαο θαη ηδηαίηεξα ζε επίπεδν δήκνπ, ε βαξύηεηα ηεο νπνίαο γίλεηαη άκεζα αληηιεπηή εάλ ιεθζνύλ ππόςε νη ηδηάδνπζεο ζπλζήθεο θαη αλαγθαηόηεηεο πιεξνθόξεζεο ηεο ηξέρνπζαο δηεζλνύο θαη ειιεληθήο νηθνλνκηθήο θξίζεο. Σαπηόηεηα Έξεπλαο Γηα ηελ Έρεσνα Καηανάλωζης Προϊόνηων ζηα Ξενοδοτειακά Καηαλύμαηα επηιέρζεθε αληηπξνζσπεπηηθό δείγκα κνλάδσλ πνπ ζπγθεληξώλεη ην 16,5% ησλ μελνδνρεηαθώλ θιηλώλ ηνπ Γήκνπ Υεξζνλήζνπ, πνπ αληηζηνηρεί θαη ζην 13,4% ηεο ζπλνιηθήο ηνπ δπλακηθόηεηαο ζε θιίλεο (μελνδνρεία, ελνηθηαδόκελα δσκάηηα-δηακεξίζκαηα θαη ηνπξηζηηθέο θαηνηθίεο). 8

Από ηηο ζπλνιηθέο δηαλπθηεξεύζεηο ησλ μελνδνρείσλ πνπ ζπκπεξηιήθζεθαλ ζηελ έξεπλα ην 75,3% αθνξνύζε ζε all inclusive. Δπηιέρζεθαλ κνλάδεο 5 & 4 αζηέξσλ γηα ηελ δηακόξθσζε ησλ πιένλ αμηόπηζησλ δεηθηώλ δεδνκέλνπ όηη δηαζέηνπλ νξγαλσκέλα ζπζηήκαηα εκπνξηθήο δηαρείξηζεο ζηα πιαίζηα ηνπ πςεινύ βαζκνύ βηνκεραλνπνηεκέλεο παξαγσγήο θαη ιεηηνπξγίαο ηνπο, ελώ ζπγθεληξώλνπλ ζπλνιηθά σο θαηεγνξίεο θαη ηελ πιεηνςεθία (61,3%) ησλ θιηλώλ ηνπ μελνδνρεηαθνύ θιάδνπ ζε επίπεδν δήκνπ. Οη δείθηεο πξνθύπηνπλ βάζεη εηήζησλ ζηνηρείσλ δηαλπθηεξεύζεσλ θαη θαηαλάισζεο πξντόλησλ πνπ αληιήζεθαλ από ηα ζπζηήκαηα εκπνξηθήο δηαρείξηζεο ησλ κνλάδσλ ηνπ δείγκαηνο κε έηνο αλαθνξάο ηελ ηνπξηζηηθή πεξίνδν 2012. Παξαπνκπέο Γηα ελεκέξσζε ζρεηηθά κε ηελ εμέιημε ηνπ πηινηηθνύ έξγνπ παξαθαινύκε λα επηζθεθζείηε ηελ αθόινπζε ηζηνζειίδα ηνπ Γήκνπ Υεξζνλήζνπ, όπνπ αλαξηώληαη όια ηα ζηαηηζηηθά ζηνηρεία πνπ αθνξνύλ ηηο δηάθνξεο πιεπξέο ηεο επηζηεκνληθήο κειέηεο: Κιαδηθή δηάξζξσζε Γήκνπ Υεξζνλήζνπ θαη Πεξηθεξεηαθήο Δλόηεηαο Ζξαθιείνπ Βαζηθέο Σνπξηζηηθά Υαξαθηεξηζηηθέο Γξαζηεξηόηεηεο Γήκνπ θαη Κξήηεο Μεηξών Σνπξηζηηθώλ Δπηρεηξήζεσλ Γπλακηθόηεηα θιηλώλ όισλ ησλ ηύπσλ θαηαιύκαηνο Γήκνπ θαη Κξήηεο Ξελνδνρεηαθά θαηαιύκαηα θαη Δλνηθηαδόκελα δσκάηηα δηακεξίζκαηα αλά κνξθή, ηάμε θαη νηθηζκό Δπνρηθόηεηα δηαλπθηεξεύζεσλ ζηα μελνδνρεηαθά θαηαιύκαηα αλά κνξθή παθέηνπ Αθίμεηο - δηαλπθηεξεύζεηο αλά ρώξα πξνέιεπζεο ηνπξηζηώλ αλά Γεκνηηθή Δλόηεηα Καηαλαιώζεηο πξντόλησλ, ελέξγεηαο θαη ύδαηνο ησλ μελνδνρεηαθώλ θαηαιπκάησλ Έξεπλα ιηαληθνύ εκπνξίνπ θαη βηνηερληθήο παξαγσγήο Έξεπλα επηρεηξήζεσλ παξνρήο ππεξεζηώλ εζηηαηνξίνπ Ηζηνζειίδα Γήκνπ Υεξζνλήζνπ: http://www.hersonisos.gr/municipal/tourism/tourism-satellite-accounts.html Γξ. Υαηδεκαξηλάθεο ηαύξνο Δξεπλεηήο Δξγαζηεξίνπ Δξεπλώλ θαη Γνξπθόξσλ Λνγαξηαζκώλ Σνπξηζκνύ (Δξ.Δ.Γν.Λν.Σ) Σκήκα Γηνίθεζεο Δπηρεηξήζεσλ Παλεπηζηήκην Παηξώλ e-mail: shatzi@upatras.gr 9