ιακυβέρνηση Yτης Ενιαίας Αγοράς 2012 ΚΎΠΡΟΣ Εσωτερική αγορά και υπηρεσίες

ιακυβέρνηση Yτης Ενιαίας Αγοράς 2012 ΚΎΠΡΟΣ Εσωτερική αγορά και υπηρεσίες

Διακυβέρνηση της Ενιαίας Αγοράς 2012 YΚΎΠΡΟΣ

Οι πληροφορίες και οι απόψεις που περιέχονται στην παρούσα έκθεση ανήκουν στον(στους) συγγραφέα(εις) και δεν εκφράζουν απαραίτητα την επίσημη άποψη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα όργανα και οι οργανισμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και οποιοδήποτε πρόσωπο που ενεργεί για λογαριασμό τους, δεν δύναται να θεωρηθούν υπεύθυνα για οποιαδήποτε ενδεχόμενη χρήση των πληροφοριών που περιέχονται στο παρόν. 1

Περιεχόμενα Επιδόσεις Της Ενιαίας Αγοράς... 3 I. Επιλεγμένοι δείκτες... 4 1. Ελεύθερη κυκλοφορία αγαθών και υπηρεσιών... 4 2. Ελεύθερη κυκλοφορία κεφαλαίων... 6 3. Ελεύθερη κυκλοφορία προσώπων και εργατικού δυναμικού... 7 II. Γενική Διακυβέρνηση... 8 1. Αποτελεσματικότητα διακυβέρνησης... 8 2. Ηλεκτρονική διακυβέρνηση... 9 3. Επιχειρηματικοί μοχλοί... 9 4. Συναλλαγές πολιτών... 10 III. Εφαρμογή της νομοθεσίας για την Εσωτερική Αγορά... 11 IV. Εργαλεία της ενιαίας αγοράς... 13 1. Σύστημα πληροφόρησης για την εσωτερική αγορά (IMI)... 13 2. Δικτυακή πύλη «Η Ευρώπη σου»... 16 3. SOLVIT... 17 4. Υπηρεσίες μίας στάσης... 19 Ενιαία Αγορά το 2011: Ενημέρωση, Αντιλήψεις και Επιπτώσεις... 21 I. Αντιλήψεις για την ενιαία αγορά... 23 II. Ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων... 25 III. Αναγνώριση επαγγελματικών προσόντων... 27 IV. Δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας... 29 V. Δημόσιες συμβάσεις... 31 VI. Ηλεκτρονικό εμπόριο... 34 2

ΕΠΙΔΟΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΝΙΑΙΑΣ ΑΓΟΡΑΣ 3

I. ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ 1. Ελεύθερη κυκλοφορία αγαθών και υπηρεσιών Εμπορικές συναλλαγές Βασικοί εταίροι εισαγωγών εμπορευμάτων (το 2011) Βασικοί εταίροι εξαγωγών εμπορευμάτων (το 2011) Πηγή: Eurostat (κωδικός: DS_016890) Πηγή: Eurostat (κωδικός: DS_016890) Το 2011, οι βασικοί εταίροι εισαγωγικού και εξαγωγικού εμπορίου εμπορευμάτων της Κύπρου είναι η Ελλάδα, το Ισραήλ και το Ηνωμένο Βασίλειο. Η Ελλάδα καταλαμβάνει σημαντικό μερίδιο στις συναλλαγές της Κύπρου (21,6% και 25,5% των συναλλαγών, αντίστοιχα, για τις εισαγωγές και εξαγωγές). Ποσοστό επί των συνολικών εξαγωγών εμπορευμάτων εντός της ΕΕ (το 2010) Ποσοστό επί των συνολικών εξαγωγών υπηρεσιών εντός της ΕΕ (το 2010) Πηγή: Eurostat (κωδικός: bop_q_c, tet00037 and bop_its_det) Ποσοστό επί των συνολικών εισαγωγών εμπορευμάτων εντός της ΕΕ (το 2010) Πηγή: Eurostat (κωδικός: bop_q_c, tet00037 and bop_its_det) Ποσοστό επί των συνολικών εισαγωγών υπηρεσιών εντός της ΕΕ (το 2010) Πηγή: Eurostat (κωδικός: bop_q_c, tet00037 and bop_its_det) Πηγή: Eurostat (κωδικός: bop_q_c, tet00037 and bop_its_det) 4

Ενώ το ποσοστό των κυπριακών εξαγωγών εντός της ΕΕ στο σύνολο των εξαγωγών είναι παρόμοιο με το μέσο όρο της ΕΕ, η Κύπρος παρουσιάζει υψηλότερο ποσοστό εισαγωγών εντός της ΕΕ από το μέσο όρο των 27 χωρών της ΕΕ το 2010. Άνοιγμα εμπορικών συναλλαγών (το 2010) Πηγή: Eurostat (κωδικός: bop_q_c, tet00037, bop_its_det and nama_gdp_c) Η Κύπρος έχει χαμηλό επίπεδο ανοίγματος εμπορικών συναλλαγών 1. Το 2010, οι εμπορικές συναλλαγές εντός της ΕΕ ανέρχονται σε περίπου 56% του ΑΕΠ, ποσοστό κατώτερο από το μέσο όρο της ΕΕ (68%) Εξάρτηση από τις εμπορικές συναλλαγές εντός της ΕΕ στον τομέα των υπηρεσιών: Το 2010, οι εισαγωγές και εξαγωγές υπηρεσιών εντός της ΕΕ προς/από την Κύπρο ανήλθαν σε 29% του ΑΕΠ, ποσοστό σημαντικά υψηλότερο από το μέσο όρο της ΕΕ στο 13% του ΑΕΠ. Τα προϊόντα εξακολουθούν να αντιπροσωπεύουν ένα μικρό ποσοστό των εμπορικών συναλλαγών εντός της ΕΕ: Το 2010, οι εισαγωγές και εξαγωγές προϊόντων αντιπροσώπευαν μόλις το 28% του ΑΕΠ. ΜΜΕ 3% των εξαγωγών προϊόντων και υπηρεσιών κυπριακών ΜΜΕ (μέσος όρος στην ΕΕ των 27, 8%). 94% των εξαγωγών αυτών προορίζονται για την ΕΕ των 27 1 Το άνοιγμα εμπορικών συναλλαγών είναι ο λόγος των εξαγωγών συν τις εισαγωγές προς το ΑΕΠ 5

2. Ελεύθερη κυκλοφορία κεφαλαίων Άμεσες ξένες επενδύσεις Εισροές άμεσων ξένων επενδύσεων ως % του ΑΕΠ Εκροές άμεσων ξένων επενδύσεων ως % του ΑΕΠ Πηγή: Eurostat (κωδικός: tec00046) Πηγή: Eurostat (κωδικός: tec00046) Το 2011, οι κυπριακές εισροές άμεσων ξένων επενδύσεων ήταν 1,1% του ΑΕΠ, ενώ οι εκροές ήταν -7,4% του ΑΕΠ. Οι κυπριακές εισροές άμεσων ξένων επενδύσεων μειώθηκαν σημαντικά το 2010 στο 3,3% από ένα υψηλό ποσοστό 14,8% το 2009 και, ομοίως, οι εκροές μειώθηκαν από 3% το 2010 σε -7,4% το 2011 (λόγω αποεπενδύσεων). Ποσοστό εισροών άμεσων ξένων επενδύσεων εντός της ΕΕ των 27 (περίοδος 2009-2011) Ποσοστό εκροών άμεσων ξένων επενδύσεων εντός της ΕΕ των 27 (περίοδος 2009-2011) Πηγή: Eurostat (κωδικός: bop_fdi_main) Πηγή: Eurostat (κωδικός: bop_fdi_main) Το 52% των άμεσων επενδύσεων στην Κύπρο προέρχονται από άλλα κράτη μέλη της ΕΕ. Οι εκροές άμεσων ξένων επενδύσεων της Κύπρου κατά την περίοδο διοχετεύθηκαν στην ΕΕ των 27 (εν μέρει λόγω σημαντικών αποεπενδύσεων εκτός ΕΕ το 2011). 6

3. Ελεύθερη κυκλοφορία προσώπων και εργατικού δυναμικού Αλλοδαποί μεταξύ των κατοίκων Ποσοστό του πληθυσμού (μόνο στις 27 χώρες της ΕΕ) Αλλοδαποί στο εργατικό δυναμικό Ποσοστό συνολικού εργατικού δυναμικού (μόνο στις 27 χώρες της ΕΕ) Πηγή: Eurostat (κωδικός: tgipe110) Πηγή: Eurostat (κωδικός: tgipe120) Από το 2008 έως το 2010, το ποσοστό των αλλοδαπών μεταξύ των κατοίκων ήταν σημαντικά υψηλότερο στην Κύπρο από ό,τι στην Ευρώπη. Επομένως, η συμμετοχή αλλοδαπών στην αγορά εργασίας ήταν επίσης σημαντικά υψηλότερη στην Κύπρο από ό,τι στην Ευρώπη γενικότερα. 7

II. ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ Οι βασικές πολιτικές της Εσωτερικής Αγοράς βασίζονται σε υγιείς και βιώσιμες αρχές διακυβέρνησης. Προκειμένου να δημιουργηθεί το κατάλληλο οικοσύστημα που χρειάζονται αυτές οι πολιτικές για να αναπτυχθούν και να αποφέρουν τα αναμενόμενα αποτελέσματα καθορίσθηκαν οι εξής 4 ειδικοί άξονες διακυβέρνησης: διασφάλιση αποτελεσματικής διακυβέρνησης, προώθηση της ηλεκτρικής διακυβέρνησης, ανάπτυξη και ενίσχυση επιχειρηματικών μοχλών και αυξημένη συμμετοχή των πολιτών. 1. Αποτελεσματικότητα διακυβέρνησης Η αποτελεσματικότητα της διακυβέρνησης είναι ένας γενικός δείκτης διακυβέρνησης που παρέχει μια συνοπτική αξιολόγηση της ποιότητας της δημόσιας διοίκησης γενικότερα, ανάλογα με το κανονιστικό σύστημά της, την αμεροληψία της, καθώς και την ποιότητα των υπηρεσιών που παρέχει. Παγκόσμια κατάταξη αποτελεσματικότητας διακυβέρνησης (2010) Πηγή δεδομένων: Δείκτες διακυβέρνησης της Παγκόσμιας Τράπεζας του 2011. Οι παγκόσμιοι δείκτες διακυβέρνησης συνοψίζουν πληροφορίες από τις 30 υπάρχουσες πηγές δεδομένων σχετικά με τις απόψεις και τις εμπειρίες των πολιτών, των επιχειρηματιών και των εμπειρογνωμόνων του δημόσιου τομέα, του ιδιωτικού τομέα και των ΜΚΟ. Η αποτελεσματικότητα διακυβέρνησης καταγράφει τις αντιλήψεις για την ποιότητα των δημόσιων υπηρεσιών, το βαθμό ανεξαρτησίας της από πολιτικές πιέσεις, την ποιότητα χάραξης και εφαρμογής της πολιτικής, καθώς και την αξιοπιστία της δέσμευσης της κυβέρνησης στις πολιτικές αυτές. Μια «θέση εκατοστημορίου x» δείχνει ότι x τοις εκατό από 213 χώρες στον κόσμο έχουν χαμηλότερη κατάταξη στον δείκτη κατά το έτος αυτό. 8

2. Ηλεκτρονική διακυβέρνηση 2 Επιγραμμική διαθεσιμότητα ηλεκτρονικής διακυβέρνησης Άτομα που χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο για συναλλαγές με τις δημόσιες αρχές Επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο για συναλλαγές με τις δημόσιες αρχές Τρέχουσα Προηγούμενη Έτος Θέση ΕΕ των 27 Έτος Θέση ΕΕ των 27 26η 24η 2010 94% 2009 71% (55%) (51%) 2011 2010 22η (29%) 20η (74%) 42% 2010 78% 2009 21η (25%) 18η (68%) 40% 77% Η επιγραμμική διαθεσιμότητα της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης στην Κύπρο βελτιώθηκε οριακά κατά την περίοδο από το 2009 έως το 2010, αλλά εξακολουθεί να κατατάσσεται μεταξύ των 5 χωρών με την χαμηλότερη απόδοση: το 55% των σχετικών δημόσιων υπηρεσιών ήταν διαθέσιμες επιγραμμικά το 2010. Το 2011, το ποσοστό των ατόμων που χρησιμοποιούσαν το Διαδίκτυο για συναλλαγές με τις δημόσιες αρχές ήταν 29%, ενώ το ποσοστό των πολιτών της ΕΕ των 27 που χρησιμοποιούσαν το Διαδίκτυο για συναλλαγές με τις δημόσιες αρχές ήταν 42%. Το 2010, οι επιχειρήσεις στην Κύπρο πραγματοποιούσαν συναλλαγές με τις δημόσιες αρχές μέσω του Διαδικτύου σε ελαφρώς μικρότερο ποσοστό από τις επιχειρήσεις στις 27 χώρες της ΕΕ (74% και 78% εξ αυτών, αντίστοιχα). 3. Επιχειρηματικοί μοχλοί 3 Έναρξη επιχείρησης: Χρόνος (ημέρες) Εκτέλεση συμβάσεων: Χρόνος (ημέρες) Αντιμετώπιση αφερεγγυότητας: Χρόνος (έτος) Τρέχοντες Προηγούμενοι Έτος Θέση ΕΕ των 27 Έτος Θέση ΕΕ των 27 2012 9η* 9η* 14 ημέρες* 2011 (8 ημέρες) (8 ημέρες) 14 ημέρες* 2012 22η* 22η* (735 510 ημέρες* 2011 (735 ημέρες) ημέρες) 510 ημέρες* 2012 9η* (1,5 έτη) 2 έτη* 2011 9η* (1,5 έτη) 2 έτη* 2 Επιγραμμική διαθεσιμότητα ηλεκτρονικής διακυβέρνησης (πηγή δεδομένων: Eurostat): Ποσοστό των 20 βασικών υπηρεσιών που είναι πλήρως διαθέσιμες επιγραμμικά, δηλαδή για τις οποίες είναι δυνατόν να πραγματοποιηθεί πλήρης ηλεκτρονική διαχείριση των υποθέσεων. Άτομα που χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο για συναλλαγές με τις δημόσιες αρχές (πηγή δεδομένων: Eurostat): Ποσοστό των ατόμων που χρησιμοποίησαν τουλάχιστον μία υπηρεσία εντός των τελευταίων 12 μηνών πριν από την έρευνα. Επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο για συναλλαγές με τις δημόσιες αρχές (πηγή δεδομένων: Eurostat): Ποσοστό των επιχειρήσεων που χρησιμοποιούσαν την υπηρεσία κατά το τελευταίο ημερολογιακό έτος πριν από την έρευνα. 3 Έναρξη επιχείρησης: Χρόνος (πηγή δεδομένων: Έκθεση «Doing Buiness» της Παγκόσμιας Τράπεζας): Καταγράφει τη μέση διάρκεια που αναφέρουν οι δικηγόροι οι οποίοι ασχολούνται με θέματα σύστασης ως αναγκαία στην πράξη για την ολοκλήρωση μιας διαδικασίας με ελάχιστη παρακολούθηση με κρατικούς φορείς και χωρίς επιπλέον πληρωμές Εκτέλεση συμβάσεων: Χρόνος (πηγή δεδομένων: Έκθεση «Doing Buiness» της Παγκόσμιας Τράπεζας): Περιλαμβάνει τόσο τις ημέρες κατά τις οποίες πραγματοποιούνται ενέργειες όσο και τις ενδιάμεσες περιόδους αναμονής. Αντιμετώπιση αφερεγγυότητας: Χρόνος (πηγή δεδομένων: Έκθεση «Doing Buiness» της Παγκόσμιας Τράπεζας): Μετρά το χρόνο που μεσολαβεί από τη θέση της εταιρείας σε κατάσταση υπερημερίας έως την καταβολή του συνόλου ή μέρους των χρημάτων που οφείλει στην τράπεζα. Άλλοι σχετικοί δείκτες επιχειρηματικών μοχλών βρίσκονται στον ακόλουθο ιστότοπο: http://ec.europa.eu/enterprise/policies/sme/businessenvironment/start-up-procedures/index_en.htm 9

* Ανάμεσα στις 27 χώρες της ΕΕ με εξαίρεση τη Μάλτα (26 χώρες) Η έναρξη μιας επιχείρησης διαρκεί κατά μέσο όρο 8 ημέρες, σχεδόν το ήμισυ του μέσου χρόνου στην Ευρώπη (14 ημέρες). Η Κύπρος κατέχει την 9η θέση στις ευρωπαϊκές χώρες όσον αφορά αυτό το κριτήριο. Ο μέσος χρόνος εκτέλεσης των συμβάσεων από τις επιχειρήσεις είναι μεγαλύτερος από το μέσο όρο της ΕΕ και, επομένως, κατέχει την 22η θέση στην Ευρώπη (735 ημέρες και 510 ημέρες, αντίστοιχα). Η αντιμετώπιση περιστατικών αφερεγγυότητας διαρκεί 1,5 έτη και καταγράφει υψηλότερο ποσοστό από ό,τι στην ΕΕ των 27 που είναι 2 έτη. Η Κύπρος κατέχει την 9η θέση μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών. 4. Συναλλαγές πολιτών 4 Δείκτης συνθηκών καταναλωτών Έτος 2011 Συμμετοχή και λογοδοσία 2010 Τρέχουσες Θέση 22η (54%) 16η (1,06 σε εύρος από -2,5 έως 2,5) ΕΕ των 27 Έτος 62% 2010 1,13 2009 Προηγούμενες Θέση 20ή (54%) 16η (1,11 σε εύρος από -2,5 έως 2,5) ΕΕ των 27 61% 1,13 Η συνολική εμπιστοσύνη των καταναλωτών στην Κύπρο παρέμεινε χαμηλή κατά τα 2 αυτά έτη. Η συμμετοχή και λογοδοσία των κυπρίων πολιτών έχει μείνει σχεδόν αμετάβλητη και κοντά στο μέσο όρο των 27 χωρών της ΕΕ. Κωδικός χρώματος: 5 χώρες με την υψηλότερη απόδοση Μέση απόδοση 5 χώρες με την κατώτερη απόδοση 4 Δείκτης συνθηκών καταναλωτών (πηγή δεδομένων: ΓΔ SANCO): Παρέχει μια επισκόπηση των βασικών δεικτών που περιγράφουν το περιβάλλον των καταναλωτών σε εθνικό επίπεδο. Αξιολογεί τον αντίκτυπο των πολιτικών τους για την ευημερία των καταναλωτών. Συμμετοχή και λογοδοσία (πηγή δεδομένων: Δείκτες διακυβέρνησης της Παγκόσμιας Τράπεζας του 2011): Αποτυπώνει τις αντιλήψεις για το βαθμό στον οποίο οι πολίτες μιας χώρας είναι σε θέση να συμμετέχουν στην επιλογή της διακυβέρνησής τους, καθώς και την ελευθερία της έκφρασης, την ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι και τα ελεύθερα μέσα ενημέρωσης. 10

III. ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΑΓΟΡΑ Η εσωτερική αγορά μπορεί να εκπληρώσει τις υποσχέσεις της για την ανάπτυξη και την απασχόληση, μόνο εφόσον τα κράτη μέλη της ΕΕ εντάξουν τους κανόνες της εσωτερικής αγοράς στο εθνικό τους δίκαιο εντός της συμφωνημένης προθεσμίας και να τους εφαρμόσουν στην πράξη. Ο πίνακας αποτελεσμάτων της εσωτερικής αγοράς, ο οποίος δημιουργήθηκε το 1997, χρησιμοποιείται για την παρακολούθηση της μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο και την εφαρμογή της νομοθεσίας της εσωτερικής αγοράς από τα κράτη μέλη. Η πρόοδος της Κύπρου σε θέματα εφαρμογής περιγράφεται παρακάτω. Μεταφορά της νομοθεσίας για την εσωτερική αγορά στο εθνικό δίκαιο Έλλειμμα μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο: Η Κύπρος ενίσχυσε περαιτέρω τις υφιστάμενες καθυστερήσεις Διαδικασίες παράβασης λόγω εσφαλμένης μεταφοράς ή εφαρμογής των κανόνων για την εσωτερική αγορά Διαδικασίες παράβασης: μικρή αλλαγή στον αριθμό των εκκρεμουσών κυπριακών υποθέσεων ΔΕΙΚΤΕΣ 1.5.2012 ΑΠΟΔ. ΚΥΠΡΟΥ ΜΕΣΟΣ ΟΡΟΣ ΕΕ- 27 ΔΕΙΚΤΕΣ 1.5.2012 ΑΠΟΔ. ΚΥΠΡΟΥ ΜΕΣΟΣ ΟΡΟΣ ΕΕ-27 Έλλειμμα μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο* 1,9% (24/27) 0.9% Εκκρεμείς υποθέσεις παραβάσεων* 14 (4/27) 31 Αριθμός οδηγιών με καθυστέρηση από δύο έτη και άνω 0 (1/27) 0 Μέση ταχύτητα επίλυσης - εκκρεμείς υποθέσεις (σε μήνες) 17,1 (3/27) 26,9 Καθυστέρηση μεταφοράς εκκρεμών οδηγιών (σε μήνες) 10,1 (17/27) 9,1 Πρόωρη επίλυση κλειστές υποθέσεις** 22% (10/27) 18% Έλλειμμα συμμόρφωσης** 0,1% (1/27) 0,7% Διάστημα από τις δικαστικές αποφάσεις - κλειστές υποθέσεις (σε μήνες) 3,1 (6/27) 17,5 11

Στην Κύπρο σημειώθηκε αύξηση των καθυστερήσεων στη μεταφορά των οδηγιών που αφορούν την εσωτερική αγορά (προσθέτοντας 7 ακόμα οδηγίες) και ανησυχητικό έλλειμμα μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο: 1,9% τώρα σε σύγκριση με 1,3% πριν από ένα έτος. Απαιτούνται, επίσης, κατά μέσο όρο, 10 επιπλέον μήνες για τη μεταφορά οδηγιών μετά τη λήξη της προθεσμίας, με καθυστερήσεις μεταφοράς κυρίως στους τομείς των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών (7 εκκρεμείς οδηγίες από 27). Από την άλλη πλευρά, η Κύπρος είναι για μία ακόμη φορά το κράτος μέλος με το καλύτερο έλλειμμα συμμόρφωσης: η Επιτροπή έχει κινήσει διαδικασίες παράβασης λόγω μη συμμόρφωσης για μόλις 0,1% των κοινοποιηθεισών οδηγιών, ποσοστό αρκετά χαμηλότερο από το ποσοστό-στόχο του 0,5% που προτείνει η Πράξη για την Ενιαία Αγορά. Η Κύπρος είναι ένα από τα κράτη μέλη με τις λιγότερες εκκρεμείς διαδικασίες παράβασης που αφορούν την εσωτερική αγορά και έχει μειώσει περαιτέρω τον αριθμό των υποθέσεών της κατά 3 (14 υποθέσεις αντί 17 πριν από ένα έτος). Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι οι κυπριακές υποθέσεις επιλύονται δύο φορές πιο γρήγορα (17,1 μήνες) από τις υποθέσεις στο κράτος μέλος με τη μεγαλύτερη διάρκεια (36 μήνες). 22% από αυτές επιλύονται εντός 18 μηνών. Επεξήγηση συμβόλων: * Ποσοστό οδηγιών για την εσωτερική αγορά που δεν έχουν ακόμη κοινοποιηθεί στην Επιτροπή σε σχέση με το συνολικό αριθμό των οδηγιών που θα πρέπει να έχουν κοινοποιηθεί έως τη λήξη της προθεσμίας ** Αριθμός οδηγιών που έχουν μεταφερθεί και για τις οποίες έχει κινηθεί διαδικασία παράβασης λόγω μη συμμόρφωσης από την Επιτροπή ως ποσοστό του αριθμού των οδηγιών για την εσωτερική αγορά τις οποίες η Επιτροπή κοινοποίησε ότι έχουν μεταφερθεί Επεξήγηση συμβόλων: * όλες οι υποθέσεις όπου η μεταφορά θεωρείται ότι δεν είναι σύμφωνη με την οδηγία την οποία μεταφέρει ή υποθέσεις όπου οι κανόνες της εσωτερικής αγοράς θεωρείται ότι έχουν εφαρμοστεί εσφαλμένα (έχει σταλεί προειδοποιητική επιστολή στο ΚΜ) ** Ποσοστό των υποθέσεων που έκλεισαν εντός 18 μηνών από την αποστολή της προειδοποιητικής επιστολής Κωδικοί χρώματος <μέσο όρο μέσος όρος ± 10% > μέσο όρο Εκτός Έλλειμμα μεταφοράς 1% / >1% Διάστημα από την έκδοση δικαστικής απόφασης <8 μήνες 8-18 μήνες > 18 μήνες 12

IV. ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΤΗΣ ΕΝΙΑΙΑΣ ΑΓΟΡΑΣ 1. Σύστημα πληροφόρησης για την εσωτερική αγορά (IMI) Πεδίο εφαρμογής και στόχοι του εργαλείου Το σύστημα πληροφόρησης για την εσωτερική αγορά (IMI) είναι ένα ηλεκτρονικό δίκτυο πληροφόρησης που συνδέει τις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές σε διασυνοριακό επίπεδο. Τους επιτρέπει να επικοινωνούν γρήγορα και εύκολα με τους ομολόγους τους στο εξωτερικό. Το δίκτυο ΙΜΙ αναπτύχθηκε από τις υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σε στενή συνεργασία με τα κράτη μέλη. Το δίκτυο IMI τέθηκε σε λειτουργία το 2008 και επί του παρόντος χρησιμοποιείται για τη διοικητική συνεργασία στο πλαίσιο της οδηγίας για την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων 5, της οδηγίας για τις υπηρεσίες 6 και, σε πιλοτική βάση, της οδηγίας για την απόσπαση των εργαζομένων 7. Βασικοί δείκτες εφαρμογής/απόδοσης Καταβάλλονται συνεχείς προσπάθειες για τη διατήρηση και τη βελτίωση της απόδοσης του δικτύου IMI, το οποίο το 2012 περιελάμβανε συνολικά 7 000 αρχές. Οι αρμόδιες αρχές που είναι εγγεγραμμένες στο ΙΜΙ συμμετέχουν στην ανταλλαγή πληροφοριών σε έναν ή περισσότερους τομείς. Ο κύριος σκοπός του IMI είναι να καταστήσει τη διοικητική συνεργασία πιο αποδοτική. Επομένως, η Επιτροπή εξετάζει πόσο γρήγορα και ενεργά οι συνεργαζόμενες αρχές συμμετέχουν στο σύστημα: Η καλή απόδοση αντικατοπτρίζεται στο χρόνο διεκπεραίωσης των αιτημάτων παροχής πληροφοριών από ομολόγους στην ΕΕ. Αν και δεν υπάρχει καθορισμένη προθεσμία απάντησης στα αιτήματα στο πλαίσιο του ΙΜΙ, οι ανταλλαγές πληροφοριών συνήθως πραγματοποιούνται πολύ γρήγορα. Σε επίπεδο ΕΕ, σχεδόν το 60% του συνόλου των αιτημάτων έχουν απαντηθεί εντός δύο εβδομάδων. Η συνολική απόδοση στο ΙΜΙ λαμβάνει επίσης υπόψη τον αριθμό των ανενεργών χρηστών, δηλαδή των χρηστών που δεν έχουν ακόμη συνδεθεί στο ΙΜΙ μετά την εγγραφή τους στο σύστημα. Οι αρχές που δεν έχουν ενεργούς χρήστες θα δυσκολευτούν να διεκπεραιώσουν οποιαδήποτε εισερχόμενα αιτήματα γρήγορα (καθώς οι χρήστες θα πρέπει πρώτα να λάβουν έναν κωδικό πρόσβασης) και πιθανόν να μην μπορούν να στείλουν οποιοδήποτε αίτημα οι ίδιες, καθώς δεν θα γνωρίζουν μάλλον πώς λειτουργεί το IMI. Ως εκ τούτου, οι εθνικοί συντονιστές πρέπει να έρθουν σε επαφή με τις αρχές αυτές, να εξηγήσουν τις υποχρεώσεις τους όσον αφορά τη χρήση του IMI και, εάν είναι αναγκαίο, να τους εκπαιδεύσουν. 5 Οδηγία 2005/36/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 7ης Σεπτεμβρίου 2005 σχετικά με την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων (ΕΕ L 255 της 30.9.2005, σ. 22). 6 Οδηγία 2006/123/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 12ης Δεκεμβρίου 2006 σχετικά με τις υπηρεσίες στην εσωτερική αγορά (ΕΕ L 376 της 27.12.2006, σ. 36). 7 Οδηγία 96/71/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 16ης Δεκεμβρίου 1996 σχετικά με την απόσπαση εργαζομένων στο πλαίσιο παροχής υπηρεσιών (ΕΕ L 18 της 21.1.1997, σ. 1). 13

Η ανάλυση των επιδόσεων των κρατών μελών βασίζεται στα στατιστικά στοιχεία που ανακτήθηκαν από το σύστημα στα τέλη Ιουνίου του 2012. Ενημερωμένα στατιστικά στοιχεία διατίθενται στο δικτυακό τόπο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το δίκτυο ΙΜΙ 8. Συνολικός αριθμός αρχών 9 Ποσοστό ενεργών και ανενεργών αρχών 8000 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0 98 7000 CY τον Ιούνιο 2012 ΕΕ τον Ιούνιο 2012 Η Κύπρος έχει καταχωρίσει περισσότερο από το 1% του συνόλου των αρχών στο ΙΜΙ. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 100 0 CY 82 18 ΕΕ ενεργές αρχές ανενεργές αρχές Όλες οι κυπριακές αρχές έχουν συνδεθεί στο ΙΜΙ τουλάχιστον μία φορά. Αριθμός αιτημάτων που αφορούν την Κύπρο (τελευταίοι 12 μήνες) 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 2482 337 551 70 12 7 Ενότητα επαγγελματικών προσόντων Ενότητα υπηρεσιών Ενότητα καταχώρησης εργαζομένων CY ΕΕ Η Κύπρος έχει συμμετάσχει σε ανταλλαγές πληροφοριών όσον αφορά τους τομείς και των τριών οδηγιών. 8 http://ec.europa.eu/imi-net 9 Τα παρακάτω διαγράμματα βασίζονται σε στατιστικά στοιχεία που ανακτήθηκαν από το σύστημα στις 30/06/2012. 14

60 50 40 30 20 10 0 50 42 σε 1 εβδομάδα Χρόνος απάντησης (σε %) (τελευταίοι 12 μήνες) 22 15 σε 2 εβδομάδες 25 18 13 15 σε 4 εβδομάδες πάνω από 4 εβδομάδες Η Κύπρος απάντησε στα μισά από τα αιτήματα που έλαβε εντός μίας εβδομάδας. CY ΕΕ 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Μεταβολή χρόνου απάντησης (σε %) (τελευταίοι 12 μήνες σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος) 69 50 σε 1 εβδομάδα 6 22 σε 2 εβδομάδες 25 13 15 σε 4 εβδομάδες 0 πάνω από 4 εβδομάδες CY περασμέν ο έτος Το ποσοστό των απαντήσεων που εστάλησαν εντός μίας εβδομάδας μειώθηκε σημαντικά, αλλά το σύνολο των απαντήσεων εντός δύο εβδομάδων παρέμεινε σταθερό. Ωστόσο, υπήρχε μεγάλη αύξηση των αιτημάτων που παρέμειναν σε εκκρεμότητα για περισσότερο από 4 εβδομάδες. Προτάσεις για βελτίωση Κύπρος θα πρέπει να προσπαθήσει να αντιστρέψει την τάση επιδείνωσης των χρόνων απάντησης και να επανέλθει στο επίπεδο απόδοσης του προηγούμενου έτους. Η μεγαλύτερη ενημέρωση μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση της χρήσης του ΙΜΙ. 15

2. Δικτυακή πύλη «Η Ευρώπη σου» Πεδίο εφαρμογής και στόχοι του εργαλείου Η δικτυακή πύλη «Η Ευρώπη σου» (http://europa.eu/youreurope) παρέχει πρακτικές πληροφορίες και συμβουλές σε ιδιώτες και επιχειρήσεις, βοηθώντας τους να κατανοήσουν και να ασκήσουν τα δικαιώματά τους στο πλαίσιο της ΕΕ. Διατίθεται σε όλες τις επίσημες γλώσσες της ΕΕ και αποτελεί μια ενιαία πύλη για περαιτέρω πηγές πληροφοριών και βοήθειας, τόσο σε επίπεδο ΕΕ όσο και σε εθνικό επίπεδο 10. Βασικοί δείκτες εφαρμογής/απόδοσης Κατάσταση εισαγωγής εθνικών πληροφοριών στη δικτυακή πύλη «Η Ευρώπη σου» τον Ιούνιο του 2012: Πολίτες Επιχειρηματικοί Συνολική βαθμολογία Φόροι Κατοικίες Οχήματα τομείς ναι ναι ναι ναι 100% Κωδικός χρώματος: Καλύτερη απόδοση Μέση απόδοση Κατώτερη απόδοση Προτάσεις για βελτίωση Η Κύπρος θα πρέπει να συνεχίσει να επενδύει στην πύλη «Η Ευρώπη σου» και να την προωθεί ως εξής: Παρέχοντας πληροφορίες σχετικά με το πώς η Κύπρος εφαρμόζει τους κανόνες της ενιαίας αγοράς όταν της ζητείται μέσω του μέλους της Συντακτικής Επιτροπής 11. Παρακολουθώντας τις συνεδριάσεις της Συντακτικής Επιτροπής που διοργανώνονται δύο φορές το χρόνο. Παρέχοντας ενημέρωση για τη δικτυακή πύλη «Η Ευρώπη σου» στις εθνικές διοικήσεις. Προωθώντας τη δικτυακή πύλη «Η Ευρώπη σου» μέσω εθνικών δικτυακών τόπων, γραφείων πληροφοριών και εκδηλώσεων. 10 Εθνικά κέντρα καταναλωτών, υπηρεσίες μίας στάσης και άλλες υπηρεσίες ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, το SOLVIT, το Enterprise Europe Network, κ.λπ. 11 Ο ρόλος των μελών της Συντακτικής Επιτροπής είναι να συνεργάζονται με την Επιτροπή, με σκοπό την ανάπτυξη σε εθνικό επίπεδο περιεχομένου για τα δικαιώματα στην ΕΕ και τη διάθεσή του μέσω της δικτυακής πύλης «Η Ευρώπη σου», την προώθηση της πύλης «Η Ευρώπη σου» εντός των εθνικών διοικήσεων και τη δημιουργία δεσμών και συνεργιών μεταξύ της πύλης «Η Ευρώπη σου» και εθνικών δικτυακών τόπων. 16

3. SOLVIT Πεδίο εφαρμογής και στόχοι του εργαλείου Το SOLVIT είναι ένα δίκτυο μεταξύ των κρατών μελών, το οποίο διευκολύνεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Το δίκτυο αποσκοπεί στην επίλυση διασυνοριακών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι πολίτες και οι επιχειρήσεις λόγω κακής εφαρμογής της νομοθεσίας της ΕΕ από τις δημόσιες αρχές. Κάθε κράτος μέλος διαθέτει ένα εθνικό κέντρο SOLVIT, το οποίο αποτελεί μέρος της εθνικής διοίκησης. Σε κάθε περίπτωση, δύο κέντρα συνεργάζονται για την επίλυση του προβλήματος το κέντρο της χώρας καταγωγής, το οποίο είναι αυτό όπου βρίσκεται ο πελάτης ή τα προς υπεράσπιση δικαιώματα και ένα κύριο κέντρο, το οποίο βρίσκεται στη χώρα η δημόσια αρχή της οποίας προκαλεί το πρόβλημα. Η Επιτροπή είναι υπεύθυνη για τον γενικό συντονισμό του δικτύου και παρέχει το απαραίτητο τεχνικό περιβάλλον (βάση δεδομένων), συναντήσεις δικτύου, εκπαίδευση, συμβουλές για το χειρισμό υποθέσεων. Το δίκτυο ξεκίνησε το 2001 και, ενώ αρχικά χειριζόταν 130 υποθέσεις ετησίως, πλέον χειρίζεται περίπου 130 υποθέσεις το μήνα σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το συνολικό ποσοστό επίλυσης είναι περίπου 85-90% και στόχος είναι η αντιμετώπιση των προβλημάτων μέσα σε ένα χρονικό διάστημα 10 εβδομάδων. Βασικοί δείκτες εφαρμογής/απόδοσης Το κέντρο SOLVIT της Κύπρου υπάγεται στο Υπουργείο Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού. Το κέντρο SOLVIT επί του παρόντος στελεχώνεται από 4 μέλη. Τα 3 εργάζονται με ημιαπασχόληση και το 1 εργάζεται με πλήρη απασχόληση στο SOLVIT. Το προσωπικό είναι επαρκές για τον υφιστάμενο όγκο υποθέσεων. Η πλειονότητα των υποθέσεων στο SOLVIT κατά της κυπριακής διοίκησης αφορούσαν: κοινωνική ασφάλιση (46%), άδειες παραμονής (44%), Η πλειονότητα των υποθέσεων τις οποίες το κέντρο SOLVIT της Κύπρου υπέβαλε στο δίκτυο αφορούσαν: κοινωνική ασφάλιση (43%), αναγνώριση επαγγελματικών προσόντων (14%), άδειες παραμονής (14%) πρόσβαση των προϊόντων στην αγορά (14%) φορολογία (14%) 17

Αποδόσεις Κύπρος ΕΕ-27 + 3 ΧΩΡΕΣ 1/7/2011-30/6/2012 12 2010/20 11 ΕΟΧ 2011 Ποσοστό επίλυσης 94% 76% 89% Ημέρες που απαιτούνται για την αποστολή 5 4 Μέγ. 7 ημέρες απάντησης στον πελάτη Ημέρες που απαιτούνται για την 3 0 Μέγ. 30 ημέρες προετοιμασία της υπόθεσης ως κέντρο της χώρας καταγωγής Ημέρες που απαιτούνται για το κλείσιμο 47 140 Μέγ. 70 ημέρες μιας υπόθεσης ως κύριο κέντρο Υποβληθείσες υποθέσεις (ο μέσος όρος της ΕΕ είναι 2,47 υποθέσεις / εκατομμύριο κατοίκους) 7 (8,8 υποθέσεις ανά εκατομμύριο κατοίκους) 6 0,6% (% υποθέσεων που έχει υποβάλει η Κύπρος, σε σύγκριση με τον συνολικό αριθμό στο SOLVIT) Ληφθείσες υποθέσεις 52 43 4,6 (% υποθέσεων που έχει λάβει η Κύπρος, σε σύγκριση με τον συνολικό αριθμό στο SOLVIT) Η Κύπρος διαχειρίζεται σχετικά μεγάλο όγκο υποθέσεων σε σχέση με το μέγεθός της, έχοντας λάβει 52 υποθέσεις ως επικεφαλής και έχοντας υποβάλει 7 υποθέσεις στο δίκτυο. Έχει βελτιώσει το χρόνο διεκπεραίωσης των υποθέσεών της σημαντικά όσον αφορά το χειρισμό των υποθέσεων που έχει λάβει κατά της διοίκησής της. Το ποσοστό επίλυσης έχει επίσης αυξηθεί και αυτό είναι πολύ καλό. Ο χρόνος διεκπεραίωσης υποθέσεων ως κέντρο της χώρας καταγωγής είναι επίσης καλός. Το κέντρο SOLVIT της Κύπρου προωθεί ενεργά το δίκτυο SOLVIT και οι προσπάθειες αυτές θα πρέπει να συνεχιστούν. Προτάσεις για βελτίωση Το κέντρο SOLVIT της Κύπρου θα πρέπει να συνεχίσει τις προσπάθειες για την προώθηση και τη βελτίωση του χρόνου διεκπεραίωσης των υποθέσεων. 12 * Ένα ποσοστό επίλυσης μικρότερο από 70% θεωρείται «χαμηλό (κόκκινο)» μεγαλύτερο από 90% θεωρείται «υψηλό» (πράσινο). Οποιοδήποτε ενδιάμεσο ποσοστό θεωρείται «καλό» (πορτοκαλί). Για τα κέντρα που έλαβαν λιγότερες από 10 υποθέσεις ως κύρια κέντρα, δεν αναφέρεται κανένα ποσοστό επίλυσης στον πίνακα, καθώς είναι άνευ σημασίας. * Μια μέση ταχύτητα διεκπεραίωσης υποθέσεων 30 ημερών ή λιγότερο ως κέντρο της χώρας καταγωγής θεωρείται «υψηλή» (πράσινο) μια μέση ταχύτητα 45 ημερών ή περισσότερο θεωρείται «χαμηλή» (κόκκινο). Οποιαδήποτε ενδιάμεση ταχύτητα θεωρείται «καλή» (πορτοκαλί) για τα κέντρα που υπέβαλαν λιγότερες από 10 υποθέσεις, το στατιστικό αυτό στοιχείο είναι άνευ σημασίας. * Μια μέση ταχύτητα διεκπεραίωσης υποθέσεων 65 ημερών ή λιγότερο θεωρείται «υψηλή» (πράσινο) μια μέση ταχύτητα 85 ημερών ή περισσότερο θεωρείται «χαμηλή» (κόκκινο). Οποιαδήποτε ενδιάμεση ταχύτητα θεωρείται «καλή» (πορτοκαλί). Για τα κέντρα που υπέβαλαν λιγότερες από 10 υποθέσεις, το στατιστικό αυτό στοιχείο είναι άνευ σημασίας. * Μια μέση ταχύτητα διεκπεραίωσης υποθέσεων 65 ημερών ή λιγότερο θεωρείται «υψηλή» (πράσινο) μια μέση ταχύτητα 85 ημερών ή περισσότερο θεωρείται «χαμηλή» (κόκκινο). Οποιαδήποτε ενδιάμεση ταχύτητα θεωρείται «καλή» (πορτοκαλί). Για τα κέντρα που υπέβαλαν λιγότερες από 10 υποθέσεις, το στατιστικό αυτό στοιχείο είναι άνευ σημασίας. 18

4. Υπηρεσίες μίας στάσης Πεδίο εφαρμογής και στόχοι του εργαλείου Οι υπηρεσίες μίας στάσης (ΥΜΣ) είναι πύλες ηλεκτρονικής διακυβέρνησης για τους επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται στον τομέα των υπηρεσιών. Πρόκειται για υπηρεσίες ενιαίας εξυπηρέτησης (one-stop shops), μέσω των οποίων οι πάροχοι υπηρεσιών μπορούν να λάβουν όλες τις σχετικές πληροφορίες και να ολοκληρώσουν όλες τις διαδικασίες που σχετίζονται με τις δραστηριότητές τους. Από το Δεκέμβριο του 2009, αποτελεί νομική απαίτηση να υπάρχει μια ΥΜΣ σε κάθε χώρα της ΕΕ, όπως ορίζεται στην οδηγία της ΕΕ για τις υπηρεσίες. Βασικοί δείκτες εφαρμογής/απόδοσης Η ΥΜΣ της Κύπρου συστάθηκε με βάση την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου της 16ης Δεκεμβρίου 2009 και τα άρθρα 6-9 του νόμου για την ελεύθερη σύσταση παρόχων υπηρεσιών και την ελεύθερη κυκλοφορία των υπηρεσιών (16/07/2010) και λειτουργεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού. Η διαδικτυακή πύλη της ΥΜΣ της Κύπρου παρέχει πληροφορίες και έντυπα αιτήσεων σχετικά με τις διαδικασίες και τις διατυπώσεις που απαιτούνται για την προσβασιμότητα και την εκτέλεση δραστηριοτήτων παροχής υπηρεσιών που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας για τις υπηρεσίες, καθώς και πληροφορίες σχετικά με τις οριζόντιες διαδικασίες και διατυπώσεις που σχετίζονται με τη σύσταση μιας επιχείρησης στην Κυπριακή Δημοκρατία (εγγραφή στο μητρώο φορολογίας εισοδήματος, εγγραφή στο μητρώο ΦΠΑ, εγγραφή στο μητρώο κοινωνικής ασφάλισης, εγγραφή εταιρειών, προσωρινές άδειες παραμονής και εργασίας). Επιπλέον, τα έντυπα αιτήσεων για ορισμένες διαδικασίες που απαιτούνται για την προσβασιμότητα και την εκτέλεση δραστηριοτήτων παροχής υπηρεσιών και για ορισμένες οριζόντιες διαδικασίες που σχετίζονται με τη σύσταση μιας επιχείρησης στην Κυπριακή Δημοκρατία (κοινωνική ασφάλιση) δύναται να υποβληθούν ηλεκτρονικά. Συνολικά, οι πληροφορίες σχετικά με τη διαδικασία υποβολής αίτησης (έντυπα αιτήσεων, κατάλογος δικαιολογητικών εγγράφων, επιτόπιοι έλεγχοι - επιθεωρήσεις, ισχύουσες προθεσμίες, ισχύοντα τέλη, διάρκεια της άδειας), τα κριτήρια επιλεξιμότητας, τα στοιχεία επικοινωνίας και ο σύνδεσμος προς την αρμόδια αρχή, θέματα υποχρεώσεων και εποπτείας, τα στοιχεία επικοινωνίας συναφών επαγγελματικών οργανώσεων, θέματα νομοθεσίας, δημόσιου μητρώου, κατά περίπτωση, και διαδικασίες που σχετίζονται με συνδέσμους περιλαμβάνονται στο πληροφοριακό περιεχόμενο. Μία από τις πιο θετικές πλευρές της ΥΜΣ της Κύπρου είναι η χρήση πολυάριθμων εργαλείων πλοήγησης για την αναζήτηση διαδικασιών (π.χ. πτυσσόμενο μενού ανά τομέα υπηρεσιών, αλφαβητικό ευρετήριο των διαδικασιών, με δείκτη στον τομέα των υπηρεσιών, μηχανή αναζήτησης για τις διαδικασίες, γενική μηχανή αναζήτησης του δικτυακού τόπου), μέσω των οποίων εξασφαλίζεται σαφής διάκριση των διαδικασιών που σχετίζονται με θέματα σύστασης και παροχής διασυνοριακών υπηρεσιών. Επίσης, οι εξατομικευμένες υπηρεσίες επιγραμμικής παρακολούθησης, μέσω του προσωπικού χώρου, των εν εξελίξει διαδικασιών 19

(αιτήσεις που έχουν υποβληθεί ηλεκτρονικά) είναι καλά δομημένες και επαρκείς τα δικαιολογητικά μπορούν να υποβληθούν μαζί με τα ηλεκτρονικά έντυπα αίτησης. Συγκεκριμένα, οι εγγεγραμμένοι χρήστες μπορούν να υποβάλλουν ηλεκτρονικά αιτήσεις, καταχωρίζοντας άμεσα δεδομένα και επισυνάπτοντας τα δικαιολογητικά, συμπεριλαμβανομένης της απόδειξης πληρωμής, καθώς και να υπογράφουν ηλεκτρονικά όλο το πακέτο. Μέσω του «προσωπικού χώρου», οι πάροχοι υπηρεσιών μπορούν να προβάλουν την αίτηση που υπέβαλαν, καθώς και να παρακολουθούν την πρόοδο των εν εξελίξει διαδικασιών τους. Προτάσεις για βελτίωση Στα πιθανά σημεία βελτίωσης περιλαμβάνεται το σύστημα ηλεκτρονικών πληρωμών, με την αποδοχή των ηλεκτρονικών υπογραφών και την ψηφιακή πιστοποίηση των χρηστών, καθώς και η ανάπτυξη του δικτυακού τόπου στην ελληνική έκδοση, καθώς επί του παρόντος είναι διαθέσιμος μόνο στα αγγλικά. Παράλληλα, η ηλεκτρονική υποβολή των αιτήσεων και η ηλεκτρονική παρακολούθηση των εν εξελίξει διαδικασιών μέσω του προσωπικού χώρου της ΥΜΣ της Κύπρου, αναμένεται να συμβάλει στην απλούστευση των διαδικασιών και τη μείωση του διοικητικού φόρτου. 13 13 http://ec.europa.eu/internal_market/services/services-dir/study_on_points_of_single_contact_en.htm 20

ΕΝΙΑΙΑ ΑΓΟΡΑ ΤΟ 2011: ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ, ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ ΚΑΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ 21

ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ Η ενιαία αγορά αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Καθιερώθηκε το 1993 και σκοπός της είναι η εξάλειψη των εμποδίων μεταξύ των επιμέρους κρατών μελών και, με αυτόν τον τρόπο, να δημιουργήσει «τέσσερις ελευθερίες» σε όλη την ΕΕ: την ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων, την ελεύθερη κυκλοφορία των κεφαλαίων, την ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων και την ελεύθερη παροχή υπηρεσιών. Μέσω αυτών των ελευθεριών, η ΕΕ είχε τη δυνατότητα περαιτέρω ολοκλήρωσης, ενώ κατάφερε να δημιουργήσει οικονομίες κλίμακας και να βελτιώσει τις ευκαιρίες που παρέχονται στους ευρωπαίους πολίτες. Την άνοιξη του 2011, διεξήχθη μια αντιπροσωπευτική έρευνα σε 27.000 ευρωπαίους πολίτες, συμπεριλαμβανομένων 500 από την Κύπρο, με σκοπό τη μέτρηση της ενημέρωσης και των αντιλήψεων του κοινού για την ενιαία αγορά. Η τελική έκθεση κυκλοφόρησε το φθινόπωρο του 2011. 14 Η έκθεση αυτή παρέχει μια επισκόπηση των αποτελεσμάτων σε επίπεδο χώρας, καλύπτοντας τους ακόλουθους τομείς: I. Αντιλήψεις για την ενιαία αγορά: Οι πολίτες ρωτήθηκαν σχετικά με τις γενικές γνώσεις τους όσον αφορά την ενιαία αγορά, καθώς και για τις θετικές και αρνητικές αντιλήψεις τους όσον αφορά τις επιπτώσεις της. II. III. IV. Ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων: Οι πολίτες ρωτήθηκαν σχετικά με την εμπειρία τους και την προθυμία τους να εργαστούν στο εξωτερικό, καθώς και την αντίληψή τους για τις σχετικές δυσκολίες. Αναγνώριση επαγγελματικών προσόντων: Οι πολίτες ρωτήθηκαν σχετικά με τις γνώσεις τους όσον αφορά την ελεύθερη κυκλοφορία των ιατρών και των νοσηλευτών, καθώς και για την άνεση και την εμπειρία τους στη χρήση των υπηρεσιών εργαζομένων που έχουν εκπαιδευτεί στο εξωτερικό. Δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας: Οι πολίτες ρωτήθηκαν σχετικά με τις γνώσεις τους όσον αφορά τους κοινούς κανόνες και νόμους της ΕΕ, τις απόψεις τους για την αποδοχή της αγοράς προϊόντων με παραποίηση σήματος, καθώς και τις απόψεις τους σχετικά με τις επιπτώσεις της παραποίησης. V. Δημόσιες συμβάσεις: Οι πολίτες ρωτήθηκαν σχετικά με την αποτελεσματικότητα της κοινής νομοθεσίας για τις δημόσιες συμβάσεις σε ολόκληρη την ΕΕ, τη στάση τους απέναντι στον ανταγωνισμό για τις δημόσιες συμβάσεις εντός της ΕΕ, καθώς και τις απόψεις τους σχετικά με το πότε οι δημόσιες αρχές θα πρέπει να αποκλίνουν από την επιλογή με το χαμηλότερο κόστος. VI. Ηλεκτρονικό εμπόριο: Οι πολίτες ρωτήθηκαν για το πόσο εύκολες θεωρούν τις ηλεκτρονικές αγορές. 14 Η τελική έκθεση είναι διαθέσιμη στην ακόλουθη διεύθυνση: http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/ebs/ebs_363_en.pdf 22

I. ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΙΑΙΑ ΑΓΟΡΑ Οι πολίτες ρωτήθηκαν σχετικά με τις γνώσεις τους όσον αφορά την ενιαία αγορά, καθώς και για τις θετικές και αρνητικές αντιλήψεις τους όσον αφορά τις επιπτώσεις της. Ρωτήθηκαν τι είναι αυτό που σκέφτονται όταν γίνεται αναφορά στην ενιαία αγορά και κατά πόσον συμφωνούν ή όχι με θετικές και αρνητικές δηλώσεις για την ενιαία αγορά. Όταν ρωτήθηκαν τι σκέφτονται όταν ακούν τις λέξεις «εσωτερική αγορά της ΕΕ», οι απαντήσεις ήταν οι εξής: ΕΕ Κύπρος των 27 Συναλλαγές εντός της ΕΕ 26% 0% Τουλάχιστον μία από τις 4 ελευθερίες της 19% 40% ενιαίας αγοράς Δραστηριότητες εντός της ΕΕ (ενοποίηση, συνεργασία, ενιαίο νόμισμα) 11% 1% Αρνητικοί συσχετισμοί 6% 5% Θετικοί συσχετισμοί 4% 5% Τίποτα / δεν γνωρίζω 35% 53% Στις ομάδες εστίασης που διεξήχθησαν παράλληλα με την αντιπροσωπευτική έρευνα, οι περισσότεροι κύπριοι συμμετέχοντες δεν ήταν εξοικειωμένοι με τον όρο «εσωτερική αγορά». Αφού άκουσαν έναν ορισμό, οι απαντήσεις των συμμετεχόντων περιλάμβαναν τις εξής: «Τώρα που ξένες εταιρείες είναι εδώ, οι τιμές των προϊόντων είναι χαμηλότερες» «Οι πολίτες της ΕΕ οι οποίοι μετακομίζουν στην Κύπρο τις περισσότερες φορές δέχονται χαμηλότερους μισθούς από τους ντόπιους, ενώ δέχονται να εργάζονται για περισσότερες ώρες ως αποτέλεσμα, οι εργοδότες προτιμούν να προσλαμβάνουν αυτούς» Οι γνώσεις των κυπρίων ερωτηθέντων στο πλαίσιο της έρευνας για την ενιαία αγορά ήταν ανάμικτες. Όταν ρωτήθηκαν τι σκέφτονται όταν ακούν τις λέξεις «εσωτερική αγορά της ΕΕ», μεγαλύτερο ποσοστό κυπρίων πολιτών σε σχέση με τον μέσο όρο της ΕΕ ανέφεραν μία από τις τέσσερις ελευθερίες (40% σε σχέση με 19%), αλλά ήταν επίσης μεγαλύτερο το ποσοστό εκείνων που απάντησαν ότι δεν σκέφτονται τίποτα (53% σε σχέση με 35%, βλ. Σχήμα 1). 23

Σχήμα 1: Ποσοστό ερωτηθέντων που δεν συσχετίζουν τη φράση «εσωτερική αγορά της ΕΕ» με οτιδήποτε. 43% 44% 44% 41% 31% 33% 34% 36% 36% 37% 37% 38% 38% Μέσος όρος ΕΕ 27: 35% 22% 23% 23% 25% 26% 27% 28% 29% 16% 17% 13% 61% 26η 53% 50% SK EL SI HU BG IT DE SE CZ FI LT AT LU FR LV RO ES NL EE PL DK IE BE PT MT CY UK Το ποσοστό των κυπρίων πολιτών που συμφώνησαν με θετικές δηλώσεις για την ενιαία αγορά ήταν μεγαλύτερο από το μέσο όρο της ΕΕ (Σχήμα 2). Περισσότερα από τα δύο τρίτα των κυπρίων ερωτηθέντων συμφώνησαν ότι η ενιαία αγορά παρέχει περισσότερες θέσεις εργασίας στην ΕΕ (69%) και περισσότερα από τα τρία τέταρτα συμφώνησαν ότι συμβάλλει στη μείωση των τιμών των προϊόντων και των υπηρεσιών (77%). Αυτό συγκρίνεται με το 47% μόνο του συνόλου των ερωτηθέντων της ΕΕ οι οποίοι συμφώνησαν ότι η ενιαία αγορά παρέχει περισσότερες θέσεις εργασίας και το 46% που συμφώνησαν ότι συμβάλλει στη μείωση των τιμών. Επίσης μεγαλύτερο σε σχέση με το μέσο όρο της ΕΕ ήταν το ποσοστό των κυπρίων ερωτηθέντων που συμφώνησαν ότι η ενιαία αγορά διασφαλίζει τον θεμιτό ανταγωνισμό μεταξύ των επιχειρήσεων (64% για την Κύπρος και 47% για την ΕΕ των 27) και ότι έχει αυξήσει το βιοτικό επίπεδο (57% και 39%). Σχήμα 2: Ποσοστό ερωτηθέντων που συμφωνούν ότι η ενιαία αγορά ΕΕ 27 - Ελάχιστο ΕΕ 27 - Μέσο ΕΕ 27 - Μέγιστο Κύπρος 80% SK 77% CY 77% 26% HU 39% 60% BG, FI και DK 57% 39% FR 52% 69% 30% FR 64% CY 64% 47% 46% 27% LV...Έχει αυξήσει το βιοτικό επίπεδο...παρέχει περισσότερες θέσεις εργασίας στην ΕΕ...Διασφαλίζει τον θεμιτό ανταγωνισμό μεταξύ των επιχειρήσεων...συμβάλλει στη μείωση των τιμών των προϊόντων και υπηρεσιών Ωστόσο, το ποσοστό των κυπρίων πολιτών που συμφώνησαν με αρνητικές δηλώσεις για την ενιαία αγορά ήταν επίσης πολύ μεγαλύτερο από το μέσο όρο της ΕΕ (Σχήμα 3). Περισσότερα από τα τρία τέταρτα συμφώνησαν ότι η ενιαία αγορά έχει επιδεινώσει τις συνθήκες εργασίας 24

(79%), ωφελεί μόνο τις μεγάλες εταιρείες (79%) και έχει κατακλύσει την Κύπρο με φθηνό εργατικό δυναμικό (96%). Και τα τρία ήταν σημαντικά υψηλότερα από το μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σχήμα 3: Ποσοστό ερωτηθέντων που συμφωνούν ότι η ενιαία αγορά ΕΕ 27 - Ελάχιστο ΕΕ 27 - Μέσο ΕΕ 27 - Μέγιστο Κύπρος 96% CY 96% 79% CY 79% 79% CY 79% 51% 62% 59% SI 54% 58% 29% MT 36% DK 14% MT 44% 23% LV...Έχει επιδεινώσει τις...ωφελεί μόνο τις μεγάλες συνθήκες εργασίας στην [Η εταιρείες χώρα μου]...μειώνει τα εθνικά πρότυπα για τα καταναλωτικά προϊόντα...έχει κατακλύσει την [Η χώρα μου] με φθηνό εργατικό δυναμικό Σε ολόκληρη την ΕΕ, το μεγαλύτερο ποσοστό των ερωτηθέντων από χώρες με καλύτερη κατανόηση της ενιαίας αγοράς είχαν θετική αντίληψη για αυτήν. Στην Κύπρο, το ποσοστό των ερωτηθέντων που συμφώνησαν και με τις θετικές και με τις αρνητικές δηλώσεις για την ενιαία αγορά ήταν μεγαλύτερο από το μέσο όρο της ΕΕ. Όταν ρωτήθηκαν τι συνειρμό κάνουν όταν ακούν τη φράση «εσωτερική αγορά», μεγαλύτερο ποσοστό των κυπρίων ερωτηθέντων σε σχέση με το μέσο όρο της ΕΕ ανέφεραν τις τέσσερις ελευθερίες, αλλά επίσης και ότι δεν σκέφτονται τίποτα. II. ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ Οι πολίτες ρωτήθηκαν σχετικά με την εμπειρία τους και την προθυμία τους να εργαστούν στο εξωτερικό, καθώς και την αντίληψή τους για τις σχετικές δυσκολίες. Το 12% των κυπρίων ερωτηθέντων έχουν εργαστεί ή εργάζονται σήμερα σε άλλο κράτος μέλος, ποσοστό που βρίσκεται κοντά στο 10% που είναι ο μέσος όρος της ΕΕ (Σχήμα 4). Το ποσοστό των κυπρίων ερωτηθέντων που είναι πρόθυμοι να σκεφτούν το ενδεχόμενο να εργαστούν σε άλλο κράτος μέλος είναι μικρότερο από το μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (20% έναντι 28%). 25

Σχήμα 4: Ποσοστό ερωτηθέντων που εργάζονται/έχουν εργαστεί σε άλλο κράτος μέλος 35% 21% Μέσος όρος ΕΕ 27: 8% 8% 6% 6% 4% 15% 15% 9η 14% 14% 11% 11% 11% 11% 12% 13% 13% 12% 12% 10% 10% 9% 9% 9% 9% 9% CZ BG MT DE FR EL HU NL RO SE DK IT LV SI FI UK ES CY LT BE PL AT SK EE PT IE LU Με μεγάλη διαφορά, οι φραγμοί όσον αφορά τη γλώσσα και οι οικογενειακοί λόγοι αποτελούν τις συνηθέστερες πρακτικές δυσκολίες που ανέφεραν οι ερωτώμενοι ως προς την εργασία σε κάποιο άλλο κράτος μέλος, τόσο στην Κύπρο όσο και σε ολόκληρη την ΕΕ (Σχήμα 5). Τα γλωσσικά εμπόδια αναφέρονται ως μία από τις κυριότερες πρακτικές δυσκολίες από 50% των κυπρίων ερωτηθέντων, ποσοστό κοντά στο 52% που αποτελεί το μέσο όρο της ΕΕ. Οι οικογενειακοί λόγοι αναφέρονται ως μία από τις κυριότερες πρακτικές δυσκολίες από 46% των κυπρίων ερωτηθέντων, ενώ ο αντίστοιχος μέσος όρος στην ΕΕ συνολικά είναι 39%. Ο επόμενος πιο συχνά αναφερόμενος παράγοντας, η δυσκολία εύρεσης κατάλληλης θέσης εργασίας, αναφέρεται μόνο από το 21% των κυπρίων ερωτηθέντων και το 13% των ερωτηθέντων στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σχήμα 5: Πέντε πιο συχνά αναφερόμενες πρακτικές δυσκολίες εργασίας σε άλλο κράτος μέλος ΕΕ 27 - Μέγιστο ΕΕ 27 - Μέσο ΕΕ 27 - Ελάχιστο Κύπρος Φραγμοί σε σχέση με τη γλώσσα 13% MT 52% 67% ES 50% Οικογενειακοί λόγοι 26% UK 39% 61% MT 46% Δυσκολία εύρεσης κατάλληλης θέσης εργασίας 13% 6% UK 33% BG 21% Πολιτιστικές διαφορές 12% 3% BG και HU 18% 26% IT Δεν σας συμφέρει οικονομικά να ζήσετε σε κάποιο άλλο κράτος μέλος 16% BG 6% 2% DK, FR και FI 7% 26

Στην ΕΕ των 27, οι φραγμοί όσον αφορά τη γλώσσα και οι οικογενειακοί λόγοι αποτελούν μακράν τις πιο συχνά αναφερόμενες πρακτικές δυσκολίες εργασίας σε άλλο κράτος μέλος. Αυτό ισχύει και για την Κύπρο, όπου το ποσοστό των ερωτηθέντων που ανέφεραν τους οικογενειακούς λόγους και τη δυσκολία εύρεσης κατάλληλης θέσης εργασίας ως σημαντικές πρακτικές δυσκολίες ήταν μεγαλύτερο από το μέσο όρο της ΕΕ. III. ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΠΡΟΣΟΝΤΩΝ Οι πολίτες ρωτήθηκαν σχετικά με τις γνώσεις τους όσον αφορά την αναγνώριση σε επίπεδο ΕΕ των επαγγελματικών προσόντων των ιατρών και των νοσηλευτών, καθώς και της εμπειρίας και των πρακτικών τους σε σχέση με εργαζομένους που έχουν εκπαιδευτεί στο εξωτερικό. Το ποσοστό των κυπρίων ερωτηθέντων που γνωρίζουν ότι οι ιατροί και οι νοσηλευτές επιτρέπεται να ασκούν το επάγγελμά τους σε άλλο κράτος μέλος από εκείνο στο οποίο απέκτησαν το πτυχίο τους ήταν το υψηλότερο από το σύνολο των 27 χωρών της ΕΕ (Σχήμα 6) Σχήμα 6: Ποσοστό ερωτηθέντων που γνωρίζουν ότι οι ιατροί και οι νοσηλευτές επιτρέπεται να ασκούν το επάγγελμά τους σε άλλο κράτος μέλος από εκείνο στο οποίο απέκτησαν το πτυχίο τους Μέσος όρος ΕΕ 27: 68% 69% 69% 70% 70% 71% 64% 65% 65% 66% 87% 73% 75% 76% 77% 79% 80% 80% 83% 83% 83% 84% 81% 1η 90% 52% 48% 49% IT BG AT DE DK LT SE FR BE UK NL SI EL PT SK FI PL IE CZ LV HU ES MT RO LU EE CY Η πλειονότητα των κυπρίων ερωτηθέντων δήλωσαν ότι δεν αντιμετωπίζουν πρόβλημα στη χρήση των υπηρεσιών εργαζομένων που έχουν εκπαιδευτεί σε άλλα κράτη μέλη. Το 81% των κυπρίων ερωτηθέντων δήλωσαν ότι δεν αντιμετωπίζουν πρόβλημα στην ιδέα να τους παρακολουθήσει κάποιος ιατρός που έχει εκπαιδευτεί οπουδήποτε στην ΕΕ, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στην ΕΕ συνολικά φθάνει το 64% (Σχήμα 7). Το 94% των κυπρίων ερωτηθέντων δήλωσαν ότι η χώρα όπου έχει εργαστεί ένας κομμωτής δεν έχει σημασία, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στην ΕΕ συνολικά ανέρχεται στο 76% (Σχήμα 8). 27

Σχήμα 7: Έχει σημασία για εσάς από ποια χώρα της ΕΕ έχει αποφοιτήσει ένας ΙΑΤΡΟΣ; Το πτυχίο μπορεί να προέρχεται από οποιοδήποτε κράτος μέλος της ΕΕ 81% (ΕΕ: 64%) Δεν γνωρίζω 0% (ΕΕ: 5%) Το πτυχίο θα πρέπει να προέρχεται από την Κύπρο 1% (ΕΕ: 17%) Το πτυχίο θα πρέπει να προέρχεται από ορισμένα συγκεκριμένα κράτη μέλη της ΕΕ μόνο 18% (ΕΕ: 14%) Σχήμα 8: Έχει σημασία για εσάς από ποια χώρα της ΕΕ έχει αποκτήσει την επαγγελματική εμπειρία του ένας ΚΟΜΜΩΤΗΣ; Η επαγγελματική εμπειρία μπορεί να προέρχεται από οποιοδήποτε κράτος μέλος της ΕΕ 94% (ΕΕ: 76%) Δεν γνωρίζω 1% (ΕΕ: 7%) Η επαγγελματική εμπειρία πρέπει να προέρχεται από την Κύπρο 3% (ΕΕ: 11%) Η επαγγελματική εμπειρία πρέπει να προέρχεται από κάποια συγκεκριμένα κράτη μέλη της ΕΕ μόνο 2% (ΕΕ: 6%) Το ποσοστό των κυπρίων ερωτηθέντων που έχουν εμπειρία με εργαζόμενους οι οποίοι έχουν εκπαιδευτεί στο εξωτερικό είναι πολύ μεγαλύτερο από το μέσο όρο της ΕΕ (Σχήμα 9). Το ποσοστό των κυπρίων ερωτηθέντων που έχουν δεχθεί τις υπηρεσίες ενός ιατρού ο οποίος έχει εκπαιδευτεί στο εξωτερικό είναι 77%, το υψηλότερο ποσοστό στην ΕΕ των 27. Αντίστοιχα, το ποσοστό των κυπρίων ερωτηθέντων που έχουν χρησιμοποιήσει τις υπηρεσίες ενός κομμωτή ο οποίος έχει εκπαιδευτεί στο εξωτερικό είναι 29%, ενώ ο μέσος όρος της ΕΕ δεν ξεπερνά το 17%. 28

Σχήμα 9: Έχετε δεχθεί ποτέ τις υπηρεσίες ιατρού/κομμωτή που έχει εκπαιδευτεί στο εξωτερικό; ΕΕ 27 - Ελάχιστο ΕΕ 27 - Μέσο ΕΕ 27 - Μέγιστο Κύπρος 77% CY 77% 53% LU 29% 28% 4% BG 17% 6% BG Κομμωτής Ιατρός Παρά την περιορισμένη εμπειρία στη χρήση των υπηρεσιών τους, οι ερωτηθέντες σε ολόκληρη την ΕΕ εμπιστεύονται γενικά επαγγελματίες που έχουν εκπαιδευτεί σε άλλα κράτη μέλη, αλλά δεν συσχετίζουν το δικαίωμα εργασίας τους με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι κύπριοι ερωτηθέντες έχουν πολύ μεγαλύτερη προσωπική εμπειρία με ιατρούς και κομμωτές που έχουν εκπαιδευτεί σε άλλες χώρες και γνωρίζουν σε μεγαλύτερο ποσοστό ότι το πτυχίο των ιατρών και νοσηλευτών είναι αναγνωρισμένο σε όλη την ΕΕ. IV. ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ Οι πολίτες ρωτήθηκαν σχετικά με τις γνώσεις τους όσον αφορά τους κοινούς κανόνες και νόμους της ΕΕ, τις απόψεις τους για την αποδοχή της αγοράς προϊόντων με παραποίηση σήματος, καθώς και τις απόψεις τους σχετικά με τις επιπτώσεις της παραποίησης. Το ποσοστό των κυπρίων ερωτηθέντων που γνωρίζουν τους κοινούς κανόνες και νόμους της ΕΕ για την καταπολέμηση της παραποίησης και της πειρατείας ήταν μεγαλύτερο από το μέσο όρο της ΕΕ (66% σε σύγκριση με 58%, βλ. Σχήμα 10) 29

Σχήμα 10: Ποσοστό ερωτηθέντων που γνωρίζουν τους κοινούς κανόνες και νόμους της ΕΕ για την καταπολέμηση της παραποίησης και της πειρατείας 35% Μέσος όρος ΕΕ 27: 58% 52% 53% 54% 56% 57% 58% 58% 59% 59% 59% 59% 60% 60% 61% 62% 49% 49% 42% 44% 45% 77% 4η 70% 71% 64% 66% 66% BG EE AT IE LT PL UK DE EL DK FI CZ SI ES LV HU SK IT PT NL SE RO BE CY MT FR LU Οι κύπριοι ερωτηθέντες ανησυχούν περισσότερο για τις επιπτώσεις των παραποιημένων εμπορευμάτων από το μέσο όρο της ΕΕ: τα τρία τέταρτα συμφωνούν ότι τα προϊόντα με παραποίηση σήματος μπορεί να ενισχύουν την παιδική εργασία και την παράνομη διακίνηση και τα δύο τρίτα συμφωνούν ότι αποτελούν απειλή για την υγεία (Σχήμα 11). Και τα δύο αυτά ποσοστά είναι υψηλότερα από τα ποσοστά του μέσου όρου στην ΕΕ, δηλαδή 66% και 59% αντίστοιχα. Σχήμα 11: Μεταξύ των αρνητικών επιπτώσεων των παραποιημένων προϊόντων είναι ότι ΕΕ 27 - Μέγιστο ΕΕ 27 - Μέσο ΕΕ 27 - Ελάχιστο Κύπρος Καταστρέφουν την επιχειρηματικότητα και την απασχόληση 42% NL 68% 82% FI 65% Ενισχύουν την παιδική εργασία και την παράνομη διακίνηση 47% NL 66% 88% FI 75%...Ενέχουν κίνδυνο για την υγεία 38% NL και IE 59% 75% SI 67%...Αποθαρρύνουν τις εταιρείες να επινοούν νέα προϊόντα και να τα προωθούν στην αγορά 36% DK 49% 50% 66% FI 30

Το ποσοστό των κυπρίων πολιτών που συμφωνούν ότι είναι αποδεκτό να αγοράζει κανείς προϊόντα με παραποίηση σήματος ήταν γενικά μεγαλύτερο από το μέσο όρο της ΕΕ (Σχήμα 12). Συμφωνούν κατά μεγαλύτερο ποσοστό από αυτό των 27 χωρών της ΕΕ ότι είναι δικαιολογημένο να αγοράζει κανείς προϊόντα με παραποίηση σήματος, εάν η τιμή των γνήσιων προϊόντων είναι πολύ υψηλή (74%), αν πρόκειται για προϊόντα πολυτελείας (67%) ή αν το γνήσιο προϊόν δεν είναι ακόμη διαθέσιμο (50%). Το 14% των κυπρίων ερωτηθέντων συμφώνησαν και με τις τέσσερις προτάσεις, ποσοστό αντίστοιχο με το μέσο όρο της ΕΕ που ανέρχεται στο 12%, αλλά μόνο το 16% των κυπρίων ερωτηθέντων διαφώνησαν και με τις τέσσερις προτάσεις, σε σύγκριση με το μέσο όρο της ΕΕ που ανέρχεται στο 41%. Σχήμα 12: Είναι αποδεκτό ή δικαιολογημένο να αγοράζουμε παραποιημένα προϊόντα όταν ΕΕ 27 - Μέγιστο ΕΕ 27 - Μέσο ΕΕ 27 - Ελάχιστο Κύπρος...Η τιμή των γνήσιων/αυθεντικών προϊόντων είναι υπερβολικά υψηλή 32% FI 44% 74% CY 74%...Πρόκειται για προϊόντα πολυτελείας 31% 24% DE 67% CY 67%...Το αυθεντικό προϊόν δεν είναι διαθέσιμο ή δεν είναι διαθέσιμο ακόμα στη χώρα σας 31% 23% LU 50% CY και SI 50%...Δεν έχει σημασία η ποιότητα του προϊόντος 28% 20% BG 23% 49% AT Αν και η αναγνώριση των αρνητικών επιπτώσεων της παραποίησης είναι ευρέως διαδεδομένη, το 54% των πολιτών στην ΕΕ θεωρούν ότι είναι αποδεκτή ή δικαιολογημένη σε τουλάχιστον μία περίπτωση. Το ποσοστό των κυπρίων ερωτηθέντων που συμφωνούν ότι είναι αποδεκτό να αγοράζει κανείς προϊόντα με παραποίηση σήματος είναι μεγαλύτερο από το μέσο όρο της ΕΕ. V. ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ Οι πολίτες ρωτήθηκαν σχετικά με την αποτελεσματικότητα της κοινής νομοθεσίας για τις δημόσιες συμβάσεις σε ολόκληρη την ΕΕ, τη στάση τους απέναντι στον ανταγωνισμό για τις δημόσιες συμβάσεις εντός της ΕΕ, καθώς και τις απόψεις τους σχετικά με το πότε οι δημόσιες αρχές θα πρέπει να αποκλίνουν από την επιλογή με το χαμηλότερο κόστος. Περισσότερα από τα τρία τέταρτα των κυπρίων ερωτηθέντων (78%) συμφώνησαν ότι η κοινή πανευρωπαϊκή νομοθεσία για τις δημόσιες συμβάσεις συμβάλλει στην καταπολέμηση της 31

ευνοιοκρατίας και της διαφθοράς, ξεπερνώντας το μέσο όρο της ΕΕ που φθάνει το 68% (Σχήμα 13) Σχήμα 13: Ποσοστό ερωτηθέντων που συμφώνησαν ότι η κοινή πανευρωπαϊκή νομοθεσία για τις δημόσιες συμβάσεις βοηθά στην καταπολέμηση της ευνοιοκρατίας και της διαφθοράς 48% Μέσος όρος ΕΕ 27: 68% 53% 54% 65% 60% 60% 60% 60% 61% 62% 63% 70% 70% 70% 71% 72% 73% 73% 74% 67% 87% 83% 4η 84% 78% 78% 78% 78% LV UK CZ BG ES AT RO SI IE EE PL EL LT PT SK DE HU LU NL FI BE DK FR CY SE IT MT Τέσσερις στους πέντε κυπρίους ερωτηθέντες (80%) υποστηρίζουν το δικαίωμα των κυπριακών εταιρειών να συμμετέχουν σε διαγωνισμούς δημοσίων συμβάσεων σε οποιαδήποτε άλλη χώρα, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για το μέσο όρο της ΕΕ είναι 68% (Σχήμα 14) Σχήμα 14: Πρέπει να επιτρέπεται στις κυπριακές εταιρείες να συμμετέχουν σε διαγωνισμούς δημοσίων συμβάσεων σε άλλες χώρες; Ναι, σε οποιαδήποτε άλλη χώρα και εκτός της ΕΕ 80% (EΕ: 68%) Ναι, αλλά μόνο σε άλλα κράτη μέλη της ΕΕ 13% (EΕ: 18%) Όχι 2% (EΕ: 8%) Δεν γνωρίζω 5% (EΕ: 6%) 32

Ένα μικρότερο ποσοστό κυπρίων ερωτηθέντων (62%) πιστεύουν ότι εταιρείες από οποιαδήποτε άλλη χώρα θα πρέπει να συμμετέχουν σε διαγωνισμούς δημόσιων συμβάσεων στην Κύπρο (Σχήμα 15) Σχήμα 15: Πρέπει να επιτρέπεται στις ξένες εταιρείες να συμμετέχουν σε διαγωνισμούς δημοσίων συμβάσεων στην Κύπρο; Όχι 11% (EΕ: 14%) Δεν γνωρίζω 8% (EΕ: 6%) Ναι, αλλά μόνο εταιρείες από άλλα κράτη μέλη της ΕΕ 19% (EΕ: 25%) Ναι, οποιεσδήποτε ξένες εταιρείες και εκτός της ΕΕ (EΕ: 55%) Οι κύπριοι ερωτηθέντες τάσσονται γενικά υπέρ της συνεκτίμησης άλλων παραγόντων, εκτός του κόστους, κατά την ανάθεση δημόσιων συμβάσεων (Σχήμα 16) Όπως οι ερωτηθέντες από τις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ, οι κύπριοι ερωτηθέντες τάσσονται περισσότερο υπέρ της υπερίσχυσης κοινωνικών πτυχών έναντι του κόστους (96%). Το ποσοστό των κυπρίων ερωτηθέντων που υποστηρίζουν την ευνοϊκή μεταχείριση των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων (85%) και την υπερίσχυση αισθητικών παραγόντων (85%) είναι χαμηλό, αλλά και τα δύο αυτά ποσοστά είναι υψηλότερα από το μέσο όρο της ΕΕ (76% και 67% αντίστοιχα). 33