مقاله پژوهشي مصرف سيگار بر اساس مدل مراحل تغيير وضعيت مصرف سيگار بر اساس مدل مراحل تغيير در بين دانشجويان پسر در سال 1388-89 6 5 4 3 1 غلامرضا شريفي راد عبدالرحمان چركزي اراز بردي قورچايي حسين شهنازي ميترا مودي قربان محمد كوچكي 1. دانشيار آموزش بهداشت دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني اصفهان دانشكده بهداشت. دانشجوي دكتراي تخصصي آموزش بهداشت دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني گلستان دانشكده پيراپزشكي و بهداشت 3. استاديار بيهوشي دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني گلستان 4. دانشجوي دكتراي تخصصي آموزش بهداشت دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني اصفهان دانشكده بهداشت 5. دانشجوي دكتراي تخصصي آموزش بهداشت دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني بيرجند دانشكده بهداشت 6. مربي پرستاري داخلي جراحي دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني گلستان دانشكده پيراپزشكي و بهداشت مقدمه چكيده زمينه و هدف: بر اساس مدل مراحل تغيير رفتار افراد در مراحل مختلف رفتار مصرف سيگار قرار ميگيرند.هدف اين مطالعه بررسي مصرف سيگار بر اساس مدل مراحل تغيير در بين دانشجويان پسر 6 دانشگاه كشور در سال تحصيلي 1388-89 بود. مواد و روشكار: در اين مطالعه توصيفي 578 دانشجو به روش نمونهگيري در دسترس انتخاب شدند. ابزار گردآوري دادهها پرسشنامه فرم كوتاه سيگار كشيدن بر اساس سازه مدل مراحل تغيير بود. دادههاي جمع آوري شده وارد نرم افزار آماري SPSS-15 شده و از طريق آمار توصيفي(توزيع فراواني ميانگين انحراف معيار) و آزمون χ مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافتهها: ميانگين سن افراد مورد بررسي 3/3±/3 سال بود. سن شروع مصرف سيگار 18/4±3/3 سال و مدت زمان مصرف سيگار 4/6± 3/4 سال با ميانگين 9/1±7/4 نخ سيگار در روز بود. 68 نفر( 46/6% ) و 83 نفر (14/4%) به ترتيب اظهار داشتند كه نصف و بيشتر از نصف دوستان آنها سيگاري ميباشند. 31 نفر (55/5%) در مرحله پيش تفكر 9 نفر (18/9%) در مرحله تفكر 99 نفر (17/1%) در مرحله آمادگي 7 نفر (4/7%) در مرحله عمل و نفر (3/8%) در مرحله نگهداري بودند. نتيجهگيري: حدود سه چهارم دانشجويان در مرحله پيش تفكر و تفكر قرار دارند و با توجه به شرايط سني آنان و مضرات ثابت شده سيگار مداخلات لازم جهت ترغيب آنان به ترك سيگار با استفاده از سازههاي مدل مراحل تغيير ضروري است. همچنين وجود 17/8 درصد افراد واقع در مرحله آمادگي فرصت مغتنمي براي مداخلات آموزشي در بين آنان است. ] م ت ع پ ز 1391; 14(1): 13-17] كليدواژهها: مصرف سيگار ترك سيگار دانشجو برآورد سازمان جهاني بهداشت اين است كه در سال 030 تعداد مرگ ناشي از مصرف سيگار به فراتر از ده ميليون نفر ميرسد و بهدليل اينكه نيمي از اين موارد مرگ در افراد ميانسال و مولد جامعه روي ميدهد باعث 1 كاهش 0 الي 5 سال از عمر افراد 35-61 ساله جامعه ميشود. در اين بين ترك سيگار ميتواند باعث پيشگيري از مرگ ميليونها مرگ زودرس و 3 4 كمك به حفظ ميليونها سال زندگي شود. ولي ميزان موفقيت در ترك 5 سيگار زياد نيست مثلا در مطالعه انجام شده در كشورمان تنها /7 درصد 3 توانسته بودند سيگار كشيدن را ترك كنند. محققان براي بررسي و فهم رفتار سيگار كشيدن از تي وريهاي مختلف علوم رفتاري استفاده كردهاند يكي از اين تي وريها و نظريهها نظريه فراتي وري است كه بر اساس آن ميتوان به اين فهم رسيد كه افراد چه زماني براي تغيير آماده هستند (مراحل تغيير) و چگونه مزايا و معايب سيگار كشدن را سبك و سنگين كرده ) تعادل تصميمگيري) و چگونه بر اساس باورها و خودكارآمد پنداري خويش جهت غلبه بر موقعيتهاي وسوسهانگيز مصرف سيگار اقدام 7 6 به ترك سيگار ميكنند (خودكارآمدي درك شده). بر اساس اين نظريه سازه مراحل تغيير شامل 5 مرحله است كه عبارتند از: پيش تفكر تفكر تاريخ دريافت مقاله: 89/7/8 تاريخ پذيرش مقاله: 90// آمادگي عمل و نگهداري. در ارتباط با رفتار سيگار كشيدن 5 مرحله فوق به شرح زير است: در مرحله پيش تفكر افراد سيگار كشيدن را ادامه ميدهند و قصد ترك سيگار ظرف 6 ماه آينده را ندارند. در مرحله تفكر افراد سيگار ميكشند اما ترك سيگار ظرف 6 ماه آينده را مدنظر قرار ميدهند. در مرحله آمادگي هم افراد سيگار كشيدن را ادامه ميدهند اما براي ترك سيگار ظرف يك ماه آينده برنامهريزي ميكنند. مرحله عمل كه افراد سيگار را عملا ترك كرده اما كمتر از 6 ماه است كه اين كار را انجام ميدهند و مرحله نگهداري كه در اين مرحله افراد سيگار كشيدن را بهمدت بيش از 6 ماه است كه ترك 8 كردهاند. يكي از مفروضات اساسي اين مدل اين است كه در هر يك از مراحل فوق احتمال لغزش و خطا و عود و در نتيجه برگشت به رفتار قبلي 9 وجود دارد. Lafferty در مطالعه خود نشان داد كه اكثريت افراد مورد بررسي در مرحله فعال سيگار كشيدن (پيش تفكر تفكر و آمادگي) قرار دارند. نتايج مطالعه طوافيان و همكاران بر روي افراد بزرگسال سيگاري شهر بندرعباس نشان داد كه 50/1 درصد افراد در مرحله پيش تفكر 46/ درصد در مرحله تفكر و /8 درصد در مرحله آمادگي قرار دارند. بر طبق بررسيهاي ما مطالعهاي در مورد وضعيت رفتار مصرف سيگار در دانشجويان 13 email: rcharkazi@yahoo.com آدرس نويسنده مسي ول: دانشگاه علوم پزشكي گلستان دانشكده پيراپزشكي و بهداشت
مجله تحقيقات علوم پزشكي زاهدان سال 1391 دوره 14 شماره 1 بر اساس اين مدل در كشورمان صورت نگرفته است. اين مطالعه با هدف تعيين مراحل تغيير رفتار سيگار كشيدن در بين دانشجويان پسر صورت گرفت. روشكار در اين مطالعه توصيفي- تحليلي 578 دانشجوي پسر سيگاري دانشگاههاي علوم پزشكي اصفهان و دانشگاه اصفهان دانشگاههاي علوم پزشكي تهران و دانشگاه تهران دانشگاه علوم پزشكي جندي شاپور و دانشگاه آزاد اسلامي واحد خمين در سال تحصيلي 1388-89 مورد بررسي قرار گرفتند. روش نمونهگيري افراد در دسترس بود. معيار ورود نمونهها دانشجويان پسر دانشگاههاي فوق بودند كه در زمان بررسي سيگاري بوده يعني حداقل يك نخ سيگار در هر روز مصرف ميكردند و يا قبلا همين مقدار را مصرف 1 ميكردهاند. به دليل دشواري دسترسي به دانشجويان مونث احتمالا سيگاري اين گروه از مطالعه خارج شدند. ابزار گردآوري دادهها پرسشنامه فرم كوتاه سيگار كشيدن بر اساس سازه- هاي مدل مراحل تغيير بود كه توسط 1 Velicer و همكاران و 13 Diclemente و همكاران مورد تدوين و استفاده واقع شده است. اين پرسشنامه ابتدا به فارسي برگردانده شد و جهت تعيين روايي محتواي آن و اين كه آيا مفاهيم موجود در پرسشنامه اصلي دقيقا به فارسي برگردانده شده است يا خير از نظرات 4 متخصص آموزش بهداشت استفاده شد و پس از اعمال نظرات آنان پرسشنامه نهايي تدوين شد. سپس مجددا توسط دو تن از اساتيد زبان انگليسي به انگليسي ترجمه شد و با نسخه اصلي آن مورد مقايسه قرار گرفت كه داراي مفاهيم يكساني بود. پايايي پرسشنامه از طريق آزمون مجدد مورد تاييد قرار گرفت بدين نحو كه مطالعه فاز پايلوت پرسشنامه در فاصله زماني دو هفته در اختيار يك گروه 5 نفري از دانشجويان سيگاري قرار داده شد. بهدليل تشابه نتايج در دو مرحله و يكسان بودن افراد مورد بررسي در هر كدام از مراحل تغييير پايايي آن تاييد شد. دانشجويان مورد بررسي بهصورت مشاهده عيني مصرف سيگار توسط پرسشگران و يا پرسش در مورد مصرف فعلي و قبلي سيگار و با رضايت شفاهي وارد مطالعه شدند. بدين صورت كه با توجه به دشواري دسترسي به نمونهها به دليل ممنوعيت استعمال دخانيات در خوابگاهها و محيطهاي آموزشي با مراجعه به مكانهاي تجمع دانشجويي نظير كافه ترياهاي موجود در دانشگاه حضور در ورودي سالنهاي غذاخوري كه بنا به عادت برخي از دانشجويان پس از صرف ناهار سيگار ميكشند و حضور در خوابگاهها و ارتباط با دانشجويان سيگاري مقيم خوابگاه شناسايي شده و مورد پرسشگري قرار گرفتند. دادههاي جمع آوري شده وارد نرم افزار آماري SPSS-15 شده و از طريق آمار توصيفي (توزيع فراواني ميانگين انحراف معيار و..) و آزمون χ مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. سطح اطمينان 95 درصد در نظر گرفته شد. يافتهها در اين مطالعه 578 دانشجوي پسر مورد بررسي قرار گرفتند كه از اين بين 198 نفر( 34/3% ) از دانشگاههاي علوم پزشكي اصفهان و دانشگاه اصفهان مراحل تغيير پيش تفكر تفكر آمادگي عمل نگهداري 171 نفر( 9/6% ) از دانشگاه علوم پزشكي تهران و دانشگاه تهران 7 نفر (0/%) از دانشگاه آزاد اسلامي واحد خمين و 9 نفر (15/9%) از دانشگاه علوم پزشكي جندي شاپور اهواز شاغل به تحصيل بودند. دامنه سني افراد مورد بررسي 18 تا 49 سال با ميانگين و انحراف معيار 3/3± /3 سال بود. سن شروع مصرف سيگار 18/4±3/3 سال و مدت زمان مصرف سيگار 4/6±3/4 سال با ميانگين 9/1±7/4 نخ سيگار در روز بود. 61 درصد گفتند كه نصف دوستان آنها سيگاري هستند و 67/ درصد دانشجويان علاوه بر سيگار قليان نيز مصرف ميكردند (جدول 1). جدول 1: برخي از متغيرهاي مورد بررسي رفتار سيگار كشيدن در بين دانشجويان پسر 6 دانشگاه كشور در سال تحصيلي 1388-89 سن (سال) سن شروع مصرف سيگار مدت زمان مصرف سيگار تعداد نخ سيگار مصرفي روزانه كمتر از نصف دوستان سيگاري نصف بيش از نصف قليان پيپ ساير اشكال تنباكو ناس(جويدني) انفيه(استنشاقي) فقط سيگار Mean±SD 3/3± /3 18/4± 3/3 4/6± 3/4 9/1± 7/4 31(5/4) 196(33/8) 68(46/4) 83(14/4) 388(67/) 136(3/5) (3/8) 17(/9) 15(/6) 31 نفر( 55/5% ) در مرحله پيش تفكر و نفر (3/8%) در مرحله نگهداري بودند (جدول ). جدول : توزيع فراواني مراحل تغيير رفتار سيگار كشيدن در بين دانشجويان 6 اصفهان دانشگاه كشور در سال تحصيلي 1388-89 تهران دانشگاه و شهر خمين اهواز 47(51/1) 3(5) 17(18/5) 4(4/3) 1(1/1) 47(40/) 3(19/7) 8(3/9) (8/5) 9(7/7) 96(56/1) 33(19/3) 8(16/4) 5(/9) 9(5/3) 131(66/) 30(15/) 6(13/1) 8(4) 3(1/5) نتايج آزمون χ نشان داد كه بين گروه دانشجويان گروه پزشكي و غير پزشكي از نظر توزيع مراحل تغيير تفاوت معنيدار آماري وجود دارد (0/007=p) بدين معني كه دانشجويان گروه علوم پزشكي بيشتر در مرحله اول (پيش تفكر) و كمتر در مرحله آمادگي قرار دارند ) جدول 3). جمع 31(55/5) 9(18/9) 99(17/1) 7(4/7) (3/8) 14
مصرف سيگار بر اساس مدل مراحل تغيير غلامرضا شريفي راد و همكاران جدول 3: توزيع فراواني مراحل تغيير رفتار سيگار كشيدن در بين دانشجويان گروه پزشكي و غيرپزشكي در سال تحصيلي 1388-89 بحث مراحل تغيير پيش تفكر تفكر آمادگي عمل نگهداري جمع دانشجويان پزشكي 0(64) 36(0/9) 16 (9/3) 7(4/1) 3(1/7) 17(0) دانشجويان غيرپزشكي 194(5/4 ) 68(18/4) 7(19/5) 17(4/6) 19(5/1) 370(0) نتايج اين تحقيق نشان داد كه 55/5 درصد افراد مورد بررسي در مرحله پيش تفكر قرار داشته و به فكر ترك سيگار نميباشند. بر طبق الگوي مراحل تغيير در مورد رفتار سيگار كشيدن در مرحله پيش تفكر افراد فوايد و جنبههاي مثبت ادامه مصرف سيگار را پر رنگتر از مضرات آن ديده و در اين مرحله توقف ميكنند كه اين توقف و ركود ميتواند بهدليل عدم اطلاع از مضرات سيگار يا تجربه شكستهاي متعدد آنان در ترك سيگار مرتبط باشد. در اين بين ترغيب و انگيزش و اطلاعرساني دقيق به اين گروه جهت ترك سيگار و مخاطرات ناشي از استعمال سيگار ميتواند در حركت آنان به مراحل جلوتر كمك كننده باشد. همچنين 18/9 درصد در مرحله تفكر بودند كه در اين مرحله از ديد فرد منافع و مضرات ناشي از سيگار با هم برابري ميكنند و بر اين اساس ترك سيگار را در آينده نه چندان دور( 6 ماه) مد نظر قرار ميدهد ولي هنوز انگيزش كافي جهت حركت به مراحل بعدي را ندارند. با توجه به اين مورد ترغيب و انگيزش آنان از طرق مختلف جهت حركت به مراحل بعدي ضروري به نظر ميرسد. در مطالعه طوافيان و همكاران 50/9 درصد افراد در مرحله پيش تفكر بودند و 46/ درصد در مرحله تفكر قرار داشتند كه با نتايج مطالعه حاضر همخواني ندارد كه ميتواند متفاوت بودن افراد مورد بررسي اين مطالعه و روش نمونهگيري آن مرتبط باشد. بههر حال مراحل تغيير رفتار سيگار كشيدن در گروههاي جمعيتي وكشورهاي مختلف و نوع نمونهگيري مطالعات متفاوت است. از ديگر نتايج اين مطالعه اين كه 17/1 درصد افراد در مرحله آمادگي قرار داشتند بدين معني كه براي ترك سيگار در ظرف يك ماه آينده برنامهريزي ميكنند و به اين نتيجه رسيدهاند كه مضرات ناشي از مصرف سيگار بر منافع ناشي از آن غلبه دارد. اين وضعيت فرصت مناسبي براي مداخله جهت ترك سيگار ميباشد و در صورت عدم مداخله آموزش و حمايت لازم احتمال عود و برگشت آنها به مراحل قبلي وجود دارد بهخصوص وجود دوستان سيگاري يكي از عوامل اصلي و تسريع كننده آنان در عود و برگشت به مراحل پيشين ميباشد بهطوري كه 60/8 درصد افراد اذعان داشتند كه نصف و بيش از نصف دوستان آنها سيگاري هستند. وجود كلينيكهاي ترك سيگار و مداخلات گروهي در محيط دانشگاه ميتواند در ترك موفقيت آميز سيگار براي اين دسته از افراد بسيار كمك كننده باشد. در مطالعه طوافيان و همكاران فقط /8 درصد افراد در مرحله آمادگي بودند كه با مطالعه حاضر همخواني ندارد. در مطالعه فعلي شايد تحصيلات بالاتر دانشجويان باعث شده كه آنها از مضرات و عوارض كشنده مصرف سيگار مطلعتر باشند و در نتيجه انگيزش لازم جهت آمادگي ترك سيگار را پيدا كنند. در مطالعه انجام شده توسط Wagner درصد افراد در مرحله پيش تفكر 15 درصد در 14 مرحله تفكر و 85 درصد در مرحله آمادگي قرار داشتند. در مطالعه ديگر توسط ايشان انجام شده است درصد در مرحله پيش تفكر 19 درصد در 15 مرحله تفكر و 79 درصد در مرحله آمادگي بودند كه با نتايج مطالعه حاضر همخواني ندارند كه اين مورد ميتواند بهدليل نمونهگيري از افرادي باشد كه داوطلبانه به يك كلينيك نظامي ترك سيگار مراجعه كرده بودند. در مطالعه انجام شده بر روي نوجوانان كرهاي نتايج نشان داد كه 34/6 درصد افراد سيگاري در مرحله پيش تفكر 1 درصد در مرحله تفكر /3 درصد در مرحله آمادگي /8 درصد در مرحله عمل و /3 درصد در مرحله 16 نگهداري بودند. در مطالعه Granda و همكاران بر روي جوانان سيگاري در اسپانيا 1/6 درصد در مرحله آمادگي و بقيه در مرحله پيش تفكر و تفكر 17 قرارداشتند و در مطالعه Jenna و همكاران در اوكراين 0 درصد افراد در 18 مرحله آمادگي قرار داشتند. بالا بودن افراد واقع در مرحله آمادگي ميتواند بهدليل مداخلات پيشگيرانه در اين كشورها از طريق سياستهاي مناسب بهداشتي آنها مرتبط باشد بهطوريكه در ساليان اخير ميزان شيوع سيگار در كشورهاي پيشرفته نسبت به كشورهاي درحال توسعه كاهش چشمگيري 19 0 داشته است. از ديگر نتايج اين مطالعه ترك سيگار توسط 8/5 درصد افراد است اگرچه 4/7 درصد از اين افراد در مرحله عمل بوده و كمتر از 6 ماه است كه به اين كار مبادرت ورزيدهاند. البته حمايت و تشويق آنان به ادامه اين عمل وآگاهي و مقابله با مخاطرات احتمالي كه ميتواند باعث عود و شكست شود بسيار كمك كننده ميباشد. از افراد واقع در مرحله نگهداري ميتوان بهعنوان يك الگو و محرك محيطي جهت تشويق به ترك سيگار در ديگر دانشجويان سيگاري استفاده كرد. در اين مطالعه تعداد بيشتري از دانشجويان گروه پزشكي نسبت به گروه غير پزشكي در مرحله پيش تفكر قرار داشته و تعداد كمتري از آنها در مرحله آمادگي قرار داشتند كه اين يافته با توجه به ماهيت رشته آنان دور از انتظار بود. البته در تعميم اين يافته بهدليل نوع نمونهگيري بايد احتياط كرد. انجام مطالعات ديگر با روشهاي نمونهگيري تصادفي ميتواند كمك كننده باشد. از محدوديتهاي اين مطالعه استفاده از ابزار پرسشنامه است كه ميتواند سنجش واقعي ديدگاه افراد را تحت تاثير قرار داده باشد محدوديت جنسي (دانشجويان پسر) افراد مورد بررسي بود كه ميتوانند تعميم نتايج را تحت تاثير قرار دهند. انجام مطالعات مشابه در دانشجويان و گروههاي مختلف سني اجتماعي- اقتصادي و قومي جهت دسترسي به نتايج واقعيتر پيشنهاد ميشود.حدود سه چهارم دانشجويان در مرحله پيش تفكر و تفكر قرار دارند و با توجه به شرايط سني آنان و مضرات ثابت شده سيگار مداخلات لازم جهت ترغيب آنان به ترك سيگار با استفاده از سازههاي مدل فراتي وري ضروري است. همچنين وجود 17/8 درصد افراد واقع در مرحله آمادگي فرصت مغتنمي براي مداخلات آموزشي در بين آنان است. 15
مجله تحقيقات علوم پزشكي زاهدان سال 1391 دوره 14 شماره 1 سپاسگزاري بخشي از اين مقاله حاصل طرح تحقيقاتي با كد 89014 مصوب دانشگاه علوم پزشكي اصفهان ميباشد. نويسندگان مقاله نهايت تقدير و تشكر خود را از معاونت تحقيقات و فناوري دانشگاه علوم پزشكي اصفهان از دانشجوياني كه در اين مطالعه شركت كردند و همچنين از آقايان تيمور جرجاني نظام الدين منگليزاده حبيب خوجملي و محمدعلي عروجي اعلام ميدارند. References 1. World Health Organization: Process for a global strategy on diet physical activity and health Geneva: World Health Organization; 003.. Smith SC Jr, Greenland P, Grundy SM. AHA Conference Proceedings. Prevention Conference V: Beyond Secondary Prevention: Identifying the high-risk patient for primary prevention: Executive Summary. Circulation 000; 1(1 ) : 1-16. 3. Mehrabi S, Delavari A, Moradi GH, et al. [Smoking among 15-to 64-Year-Old Iranian people in 005] Persian. Iran J Epidemiol 007; 1(3): 1-9. 4. US Department of Health and Human Services. (1994). preventing tobacco use among young people: A report of the surgeon general. Atlanta, GA7 US Department of Health and Human Services. 5. Mermelstein R, Colby SM, Patten C, et al. Methodological issues in measuring treatment outcome in adolescent smoking cessation studies. Nicotine Tob Res 00; 4(4): 395-403. 6. Prochaska JO, DiClemente CC. Stage and processes of self-change of smoking: Toward and integrative model. J Consult Clin Psychol 1983; 51(3): 390-5. 7. Prochaska JO, Diclemente CC, Norcross JC. In search of how people change: Applications to addictive behaviors. Am Psychol 199; 47(9): 0-14. 8. Velicer WF, Prochaska JO, Rossi JS and Snow MG. Assessing outcome in smoking cessation studies. Psychol Bull 001; 1(1): 3-41. 9. Emdadi SH, Nilsaze M, Hosseini B, et al. Application of the Trans-Theoretical Model (TTM) to exercise behavior among female college students. J Res Health Sci 007; 7(): 5-30.. Lafferty KC, Heaney CA, Chen MS Jr. Assessing decisional balance for smoking cessation among southeast Asian males in the US. Health Educ Res 1999; 14(1): 139-46.. Tavafian S, Aghamolaei T, Zare SH. [Distribution of smokers by stages of change of smoking: A population based study from BandarAbbass, Iran] Persian. Payesh 009; 3(8): 63-69. 1. Velicer WF, Fava JL, Prochaska JO, et al. Distribution of smokers by stage in three representative samples. Prev Med 1995; 4(4): 401-. 13. DiClemente CC, Prochaska JO, Fairhurst S, et al. The process of smoking cessation: An analysis of precontemplation, contemplation, and preparation stages of change. J Consult Clin Psychol 1991; 59(): 95-304. 14. Wagner J, Burg M, Sirois B. Social support and the transtheoretical model: Relationship of social support to smoking cessation stage, decisional balance, process use, and temptation. Addict Behav 004; 9(5): 39-43. 15. Wagner J, Heapy A, Frantsve L, et al. Transtheoretical model constructs in smokers with and without medical illness: A second look at the medical effect. Addict Behav 006; 31(7): 183-89. 16. Kim YH. Adolescents smoking behavior and its relationships with psychological constructs based on transtheoretical model: A cross-sectional survey. Int J Nurs Stud 006; 43(4): 439-46. 17. Granda O, Jose I, Jimenez R, et al. Distribution of stages of change in smoking behavior in a group of young smokers (transtheoretical model). Military Medicine 004. Available at: www.highbeam.com/doc/1p3-7697351.html 18. McAllister JM, Lindsay GB, Merrill RM and Perego UA. Cigarette smoking and stages of change among men and women in Kiev, Ukraine. Eur J Public Health 00; 1(4): 30-7. 19. Mackay J, Crofton J. Tobacco and the developing world. Br Med Bull 1996;5(1):06-1. 0. Palmershiem KA. Trends in cigarette smoking among high school youth in Wisconsin and the United States, 1993-004. WMJ 005;4(4):3-7. 16
مصرف سيگار بر اساس مدل مراحل تغيير غلامرضا شريفي راد و همكاران Smoking Behavior Based on Stages of Change Model Among Iranian Male Students in 009-0 Academic Year Gholamreza Sharifirad, 1 Abdulrahman Charkazi, Araz Berdi-Ghourchaei, 3 Hossein Shahnazi, 4 Mitra Moudi, 5 Ghorban M. Kouchaki 6 Received: 30/Sep/0 Accepted: 1/May/0 Background: According to the stages of change model, individuals are in the different stages of smoking behavior. The aim of current study was to analyze the smoking behavior based on stages of change model among the students of six Iranian universities during 009-0 academic year. Materials and Method: This is a descriptive study using convenient sample method (N=578). Data gathering instrument was the short form questionnaire based on stages of change model. Descriptive and inferential statistics were applied using SPSS software. Results: Subjects ages ranged between 18-49 years, with a mean age of 3.±.3. Average age for beginning smoking was 18.4±3.; the duration of smoking was 4.4±3.3 years and the mean number of cigarette smoking per day was 9.09±7.4. 68 cases (46.4%) and 83(14.4%) announced half and more than half of their friends are current smoker, respectively. 31 people (55.5%) were in precontemplation, 9 people (18.9%) in contemplation, 99 people (17.1%) in preparation, 7 people (4.7%) in action and people (3.8%) in maintenance stage. Conclusion: About three quarter of the subjects were in precontemplation and contemplation stage and according to their age situation and known effect of smoking on their health it is necessary to encourage them smoke cessation intervention based on the stages of change model constructs. Meanwhile, 17.8% were in preparation stage and it s a good opportunity for smoking cessation programs. [ZJRMS, 01; 14(1): 13-17] Keywords: Smoking, smoking cessation, students. 1. Associate Professor of Health Education and Health Promotion, School of Health, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran.. Ph.D Student of Public Health, School of Paramedics & Health, Golestan University of Medical Sciences, Gorgan, Iran. 3. Assistance Professor, Department of Anesthesiology, School of Medicine, Golestan University of Medical Sciences, Gorgan, Iran. 4. Ph.D Candidate, Department of Health Education and Health Promotion, School of Health, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran. 5. Ph.D student of Public Health, School of Health, Birjand University of Medical Sciences, Birjand, Iran. 6. Instructor Nursing, School of Paramedics & Health, Golestan University of Medical Sciences, Gorgan, Iran. Please cite this article as: Sharifirad G, Charkazi A, Berdi-Ghourchaei A, Shahnazi H, Moudi M, Kouchaki GM. Smoking behavior based on stages of change model among Iranian male students in 009-0 academic year. Zahedan J Res Med Sci (ZJRMS) 01; 14(1): 13-17. 17