IES Castelao O Calvario - VIGO. Departamento de MATEMÁTICAS

IES Castelao O Calvario - VIGO Departamento de MATEMÁTICAS INFORMACIÓN BÁSICA DA PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA 014 015

ÍNDICE I.- EDUCACIÓN SECUNDARIA OBRIGATORIA I.1 EDUCACIÓN SECUNDARIA OBRIGATORIA. PRIMEIRO CURSO Libros de texto e de lectura Obxectivos do curso Contidos mínimos esixibles Criterios de avaliación Proceso avaliador e cualificador da aprendizaxe I. EDUCACIÓN SECUNDARIA OBRIGATORIA. SEGUNDO CURSO Libros de texto e de lectura Obxectivos do curso Contidos mínimos esixibles Criterios de avaliación Proceso avaliador e cualificador da aprendizaxe I.3 EDUCACIÓN SECUNDARIA OBRIGATORIA. TERCEIRO CURSO Libros de texto e de lectura Obxectivos do curso Contidos mínimos esixibles Criterios de avaliación Proceso avaliador e cualificador da aprendizaxe I.4 EDUCACIÓN SECUNDARIA OBRIGATORIA. CUARTO CURSO Libros de texto e de lectura Obxectivos do curso Contidos mínimos esixibles Criterios de avaliación Proceso avaliador e cualificador da aprendizaxe

II.- O BACHARELATO II.1 O PRIMEIRO CURSO DE BACHARELATO. MATEMÁTICAS I Libros de texto e de lectura Obxectivos Contidos mínimos esixibles Criterios de avaliación Proceso avaliador e cualificador da aprendizaxe II. O PRIMEIRO CURSO DE BACHARELATO MATEMÁTICAS APLICADAS ÁS CIENCIAS SOCIAIS I Libros de texto e de lectura Obxectivos Contidos mínimos esixibles Criterios de avaliación Proceso avaliador e cualificador da aprendizaxe II.3 O SEGUNDO CURSO DE BACHARELATO. MATEMÁTICAS II Libros de texto e de lectura Libros de problemas recomendados Obxectivos Contidos mínimos esixibles Criterios de avaliación Proceso avaliador e cualificador da aprendizaxe II.4 O SEGUNDO CURSO DE BACHARELATO MATEMÁTICAS APLICADAS ÁS CIENCIAS SOCIAIS II Libros de texto e de lectura Libros de problemas recomendados Obxectivos Contidos mínimos esixibles Criterios de avaliación Proceso avaliador e cualificador da aprendizaxe II.5 O SEGUNDO CURSO DE BACHARELATO MÉTODOS ESTATÍSTICOS E NUMÉRICOS

Libros de referencia Obxectivos Contidos mínimos esixibles Criterios de avaliación Proceso avaliador e cualificador da aprendizaxe III.- PENDENTES III.1 EDUCACIÓN SECUNDARIA OBRIGATORIA. PENDENTES Matemáticas 1º ESO Pendentes Matemáticas º ESO Pendentes Matemáticas 3º ESO Pendentes III. BACHARELATO. PENDENTES Matemáticas I Pendentes Matemáticas Aplicadas ás Ciencias Sociais I Pendentes

I.- EDUCACIÓN SECUNDARIA OBRIGATORIA

Educación Secundaria Obligatoria. Primeiro curso I.1.- EDUCACIÓN SECUNDARIA OBRIGATORIA. PRIMEIRO CURSO LIBRO DE TEXTO Título: MATEMÁTICAS 1 (Edición en castelán) Autores: José Colera Jiménez e outros Editorial: ANAYA. 011 ISBN: 978 84 667 0597-4 LIBROS DE LECTURA RECOMENDADOS Título: La selva de los números Autor: Ricardo Gómez Colección: Alfaguara Editorial: Santillana 00 Título: O principiño Autor: Antoine de Saint-Exupéri Editorial: Galaxia 1979 OBXECTIVOS DO CURSO 1.- Utilizar números naturais e enteiros e as fraccións e decimais sinxelos, as súas operacións e propiedades, para recoller, transformar e intercambiar información e aplicar estes coñecementos á resolución de situacións que estean en relación con outras materias ou presentes na vida cotiá..- Resolver problemas para os que se precise a utilización das catro operacións, con números enteiros, decimais e fraccionarios, utilizando a forma de cálculo axeitada e valorando a adecuación do resultado ao contexto. 3.- Aplicar correctamente os criterios de divisibilidade e os algoritmos implicados nos cálculos do máximo común divisor e do mínimo común múltiplo. 4.- Utilizar as unidades de medida más adecuadas a cada situación, expresando e operando medidas en forma complexa e incomplexa. 5.- Identificar relacións de proporcionalidade numérica e xeométrica e utilizalas para resolver problemas en situacións da vida cotiá. 6.- Utilizar a linguaxe alxébrica para simbolizar, xeneralizar e incorporar a formulación e a resolución de ecuacións de primeiro grao coma unha ferramenta máis coa que abordar e resolver problemas. 7.- Recoñecer, describir e analizar figuras, presentes tanto na natureza como nas actividades sociais e artísticas, utilizar as súas propiedades para clasificalas e aplicar o coñecemento xeométrico adquirido para interpretar e describir o mundo físico e as manifestacións culturais facendo uso da terminoloxía e das formas de representación axeitadas. 8.- Estimar e calcular perímetros, áreas e ángulos de figuras planas utilizando os instrumentos e a unidade de medida adecuada. 9.- Organizar e interpretar informacións diversas mediante táboas e gráficas, e identificar relacións de dependencia en situacións cotiás, nos campos social e científico e nos medios de comunicación. 10.- Facer predicións sobre a posibilidade de que un suceso ocorra a partir da información previamente obtida de forma empírica ou doutras fontes. 11.- Utilizar estratexias e técnicas simples de resolución de problemas, tales coma a análise do enunciado, o ensaio-erro ou a resolución dun problema máis sinxelo e a comprobación da solución obtida. 1.- Expresar, utilizando a linguaxe matemática axeitada ao seu nivel, o procedemento que se seguiu na resolución dun problema sinxelo. CONTIDOS MÍNIMOS ESIXIBLES BLOQUE I. NÚMEROS 1.- (Unidade 1 do libro de texto) Os números naturais.- Operacións de números naturais: suma, resta, multiplicación e división. Uso da paréntese nas operacións combinadas. Propiedades conmutativa e asociativa da suma e do produto de números naturais. Propiedade distributiva do produto de números naturais con respecto á suma. Xerarquía das operacións suma, resta, produto e división. Resolución de problemas relacionados coa suma, resta, produto e cociente de números naturais..- (Unidade do libro de texto) Potencias e raíces.- Concepto de potencia. As potencias de base 10. Expresión abreviada de números grandes. Operacións con potencias e propiedades das potencias. Concepto de raíz cadrada. Raíces exactas e raíces enteiras. Algoritmo para o cálculo da raíz cadrada. Resolución de problemas relacionados coas potencias e raíces de números naturais. 3.- (Unidade 3 do libro de texto) Divisibilidade.- A relación de divisibilidade. A relación múltiplo-divisor. Múltiplos dun número.

Educación Secundaria Obrigatoria. Primeiro curso Divisores dun número. Criterios de divisibilidade entre, 3, 5 e 10. Números primos e compostos. Descomposición dun número en factores primos. Múltiplos de números descompostos en factores primos. Divisores de números descompostos en factores primos. Cálculo do mínimo común múltiplo. Cálculo do máximo común divisor. Aplicacións á resolución de problemas da vida cotiá. 4.- (Unidade 4 do libro de texto) Os números enteiros.- Números positivos e negativos. Utilidade dos números positivos e negativos. O conxunto dos números enteiros. Valor absoluto dun número enteiro. Oposto dun enteiro. Comparación de números enteiros. Sumas e restas de dous números. Sumas e restas de máis de dous números. Sumas e restas con parénteses. Multiplicación de números enteiros. División de números enteiros. Operacións combinadas. Potencias de números positivos. Potencias de números negativos. Raíz cadrada dun número enteiro. Resolución de exercicios da vida cotiá coa axuda dos números enteiros. 5.- (Unidade 5 do libro de texto) Os números decimais.- As ordes de unidades decimais. Ordenación de números decimais. Entre dous decimais sempre hai outros decimais. Aproximación por redondeo. Suma, resta, multiplicación e división de números decimais. Aproximación do cociente. Propiedade fundamental da división. Cálculo de raíces cadradas dun número decimal co algoritmo da raíz cadrada. Resolución de problemas da vida cotiá coa utilización de números decimais e as súas operacións. 6.- (Unidade 6 do libro de texto) O sistema métrico decimal.- Concepto de magnitude. Medición dunha magnitude. O sistema métrico decimal. Medida da lonxitude. Cambios de unidade de lonxitude. Medidas de lonxitude en forma complexa e incomplexa. Paso dunha forma á outra. Operacións con medidas de lonxitude en forma complexa. Medida da capacidade. Cambios de unidade de capacidade. Medidas de capacidade en forma complexa e incomplexa. Paso dunha forma á outra. Operacións con cantidades de capacidade en forma complexa. Medida do peso. Cambios de unidade de peso. Medidas de peso en forma complexa e incomplexa. Paso dunha forma á outra. Operacións con cantidades de peso en forma complexa. Medida da superficie. Unidades de superficie do sistema métrico decimal. Cambios de unidade de superficie. Medidas de superficie en forma complexa e incomplexa. Paso dunha forma á outra. Operacións con cantidades complexas de superficie. Resolución de problemas da vida cotiá coa utilización de medidas en diferentes unidades e as súas operacións. 7.- (Unidade 7 do libro de texto) As fraccións.- A fracción como parte dunha unidade. A fracción como operador. A fracción como un cociente. Comparación de fraccións por paso a forma decimal. Paso de decimal exacto a fracción. Fraccións equivalentes. Obtención de fraccións equivalentes. Simplificación de fraccións. Relación entre os termos de dúas fraccións equivalentes. Cálculo dun termo descoñecido en dúas fraccións equivalentes. Aplicacións dos significados de fracción á resolución de problemas da vida cotiá. 8.- (Unidade 8 do libro de texto) Operacións con fraccións.- Reducción de fraccións a común denominador. Comparación e ordenación de fraccións. Suma e resta de fraccións con igual denominador e con distinto denominador. Suma e restas de fraccións e números enteiros. Multiplicación de fraccións. Fraccións inversas. División de fraccións. Fracción doutra fracción. Resolución de problemas da vida cotiá coa utilización das operacións con fraccións. 9.- (Unidade 9 do libro de texto) Proporcionalidade e porcentaxes.- A relación de proporcionalidade directa. Resolución de problemas de proporcionalidade directa. A relación de proporcionalidade inversa. Resolución de problemas de proporcionalidade inversa. Concepto de tanto por cento. As porcentaxes como fraccións. As porcentaxes como números decimais. Algunhas porcentaxes especiais. A porcentaxe como proporción. Aumentos porcentuais. Diminucións porcentuais. Resolución de problemas da vida cotiá sobre proporcionalidade e porcentaxes. BLOQUE II. ÁLXEBRA 10.- (Unidade 10 do libro de texto) Álxebra.- Concepto de expresión alxébrica. Valor numérico dunha expresión alxébrica. Monomios. Suma e resta de monomios. Multiplicación de monomios. Multiplicación dun monomio por unha suma de monomios. División de monomios. Igualdades alxébricas: ecuacións e identidades. Elementos dunha ecuación. Ecuacións equivalentes. Concepto de solución dunha ecuación. Primeiras técnicas para a resolución dunha ecuación. Resolución de ecuacións de primeiro grao cunha incógnita. Resolución de problemas da vida cotiá que se reducen a unha ecuación. BLOQUE III. XEOMETRÍA 11.- (Unidade 11 do libro de texto) Rectas e ángulos.- Determinación dunha recta. Posicións relativas de dúas rectas no plano. Semirrecta e segmento. Concepto de ángulo. Elementos dun ángulo. Tipos de ángulos. Instrumentos de medida de ángulos. Ángulos de lados paralelos. Medida de ángulos. Operacións con medidas angulares: suma e resta de ángulos, producto dun ángulo por un número natural e división dun ángulo entre un número natural. Suma dos ángulos dun triángulo. Suma dos ángulos dun cuadrilátero. Rectas perpendiculares. Mediatriz dun segmento. Bisectriz dun ángulo. 1.- (Unidade 1 do libro de texto) Figuras xeométricas.- Triángulos: concepto e clasificación. Cuadriláteros: concepto e clasificación. Paralelogramos. Diagonais. Eixes de simetría. Trapecios: tipos e características. Trapezoides. Polígonos regulares: concepto e elementos. Circunferencia: concepto e características. Posicións relativas de recta e circunferencia. Posicións relativas de dúas circunferencias. 13.- (Unidade 13 do libro de texto) Áreas e perímetros.- Áreas e perímetros de paralelogramos. Área e perímetro dun trapecio. Área e

Educación Secundaria Obrigatoria. Primeiro curso perímetro dun triángulo. Área e perímetro dun polígono regular. Perímetro dun círculo. Área dun círculo. Lonxitude dun arco de circunferencia. Área dun sector circular. Áreas e perímetros de figuras planas compostas doutras máis sinxelas. BLOQUE IV. FUNCIÓNS E GRÁFICAS 14.- (Unidade 14 do libro de texto) Táboas e gráficas. O azar.- Coordenadas cartesianas. Interpretación de gráficas. Variable estatística: concepto e tipos. Táboas de frecuencias. Gráficos estatísticos: diagrama de barras, histograma, polígono de frecuencias e diagrama de sectores. Parámetros estatísticos: media, mediana e moda. Concepto de suceso aleatorio. Concepto de probabilidade. Medición da probabilidade. CRITERIOS DE AVALIACIÓN 1.- Identificar e utilizar os distintos tipos de números usando os que mellor se axusten a cada situación, valorando a utilidade dos números enteiros e relacionando as expresións fraccionarias coas decimais e coas porcentaxes..- Elixir a forma de cálculo apropiada a cada situación, chegando a realizar operacións combinadas, utilizando o cálculo mental e escrito e usando a calculadora cando a situación o requira, manexándoa de forma efectiva e valorando a pertinencia dos resultados. 3.- Asignar ás distintas operacións novos significados e interpretar resultados diferentes aos que se obteñen habitualmente con números naturais, identificando situacións reais que así o requiran. 4.- Usar diferentes estratexias que permitan simplificar o cálculo con fraccións, decimais e porcentaxes. 5.- Escoller o modo de cálculo máis adecuado a cada situación, desenvolvendo estratexias persoais de cálculo mental e facendo estimacións coa finalidade de non tomar o resultado do cálculo por bo sen contrastalo coa situación de partida 6.- Comprender e diferenciar os conceptos de lonxitude, capacidade, superficie e volume e seleccionar a unidade axeitada para cada un deles. 7.- Identificar, en diferentes contextos, unha relación de proporcionalidade entre dúas magnitudes distinguindo cando as magnitudes son directa ou inversamente proporcionais. 8.- Utilizar diferentes estratexias (emprego de táboas, obtención e uso da constante de proporcionalidade, redución á unidade, etc.) para obter elementos descoñecidos nun problema a partir doutros coñecidos en situacións da vida real nas que existan relacións de proporcionalidade. 9.- Percibir nun conxunto numérico aquilo que é común, comparando e ordenar números e detectando a secuencia lóxica coa que se construíu ou establecendo un criterio que permita ordenar os seus elementos e, cando sexa posible, expresar de forma alxébrica a regularidade percibida. 10.- Usar correctamente o signo igual e os outros signos matemáticos e manexar as letras das expresións alxébricas nas súas diferentes acepcións. 11.- Obter o valor numérico en fórmulas simples cunha soa letra, valorando de forma positiva a álxebra coma unha linguaxe precisa e concisa que permite formalizar a linguaxe verbal e resolver diferentes tipos de situacións problemáticas. 1.- Utilizar a linguaxe alxébrica para xeneralizar propiedades sinxelas, simbolizar relacións, traducir situacións procedentes da vida diaria e do mundo físico e planear e resolver ecuacións de primeiro grao por métodos alxébricos ou mediante ensaio e erro. 13.- Utilizar os conceptos básicos da xeometría para describir obxectos e as súas propiedades, representalos e abordar diferentes situacións e problemas da vida cotiá e do mundo físico relacionados coas figuras xeométricas. 14.- Adquirir experiencia na utilización de diferentes elementos e formas xeométricas para realizar creacións propias e recoñecer as propiedades e os elementos xeométricos á hora de interpretar manifestacións artísticas. 15.- Utilizar os instrumentos de debuxo e os recursos tecnolóxicos de maneira adecuada para a construción de formas xeométricas. 16.- Calcular perímetros e áreas das figuras planas. 17.- Empregar métodos de descomposición por medio de figuras elementais para o cálculo de áreas de figuras planas do contorno e de figuras representadas. 18.- Identificar as variables que interveñen nunha situación cotiá ou que poida ser extraída dos medios de comunicación. 19.- Identificar a relación de dependencia entre as variables e representala graficamente. 0.- Usar as táboas como instrumento para recoller a información producida no desenvolvemento dunha experiencia e transferila a uns eixes coordenados.

Educación Secundaria Obrigatoria. Primeiro curso 1.- Interpretar de forma cualitativa a información presentada en forma de táboas ou gráficos..- Traducir informacións expresadas con diferentes tipos de linguaxe matemática a linguaxe verbal, valorando positivamente a linguaxe numérica e gráfica para representar e facilitar a comprensión de situacións que teñen que ver co medio físico e social. 3.- Diferenciar os fenómenos deterministas dos aleatorios e, nestes últimos, analizar as regularidades obtidas ao repetir un número significativo de veces unha experiencia aleatoria e facer prediccións razoables a partir destas. 4.- Comprender o concepto de frecuencia relativa organizando datos obtidos de diversas fontes en táboas. 5.- Desenvolver as distintas fases dun estudo estatístico: formular a pregunta ou preguntas que darán lugar ao estudo, recoller a información, organizala en táboas e gráficas, achar parámetros estatísticos, utilizando a calculadora cando se precise, e tirar conclusións razoables a partir dos datos obtidos, interpretando criticamente os resultados. 6.- Adquirir de forma intuitiva a noción de probabilidade a posteriori a través da frecuencia relativa, para o que terá que asignar probabilidades (en forma de porcentaxes ou fraccións) a sucesos a partir dela. 7.- Valorar positivamente as interpretacións e as solucións que as matemáticas poden dar diante de situacións de incerteza de tipo social ou relacionadas co mundo físico. 8.- Enfrontarse a tarefas de resolución de problemas para os que non se dispón dun procedemento estándar que permita obter a solución, desde a comprensión do enunciado a partir da análise de cada unha das partes do texto e a identificación dos aspectos máis relevantes, ata a aplicación de estratexias simples de resolución, así como o hábito e a destreza necesarias para comprobar a solución. 9.- A perseveranza na busca de solucións de problemas non estándar e a confianza na propia capacidade para logralo. 30.- Transmitir cunha linguaxe axeitada, as ideas e procesos persoais desenvolvidos, de modo que se fagan entender e entendan o que outras persoas expresan. 31.- Amosar unha actitude positiva nas exposicións orais e escritas, xustificando os razoamentos e presentando con orde e limpeza os resultados, botando man, se é preciso, das axudas que ofrecen as tecnoloxías da información e da comunicación. 3.- Participar nos traballo en grupo, asumindo as propias responsabilidades e poñéndoas en común coas dos demais, tomando conciencia de que é este un valor que servirá para a integración eficaz na vida social e cidadá. PROCESO AVALIADOR E CUALIFICADOR DA APRENDIZAXE DO ALUMNADO 1.- A valoración da observación directa do seu traballo diario, da súa participación na aula, do seu caderno da materia, da súa actitude e dos resultados dos exercicios e traballos individualizados e en grupo propostos de forma natural, periódica e frecuente dará lugar, a notas de clase..- Na obtención da cualificación dunha avaliación parcial serán tidas en conta as notas da clase e as cualificacións obtidas nos distintos controis que cada profesor ou profesora decida facer na parte da materia correspondente a esa avaliación. Unha nota significativamente baixa nalgún deses controis poderá supor unha cualificación de insuficiencia na avaliación. A ponderación das distintas actividades realizadas polo alumno para a obtención da súa nota de avaliación corresponderá a cada profesor xa que esta ponderación está directamente relacionada coa metodoloxía empregada e as actividades realizadas. 3.- Ao longo do propio curso, o alumnado terá a posibilidade de ir recuperando aquelas partes da materia nas que non acadou os obxectivos establecidos. Unha vez coñecidos os resultados destas recuperacións estableceranse as cualificacións definitivas de cada avaliación parcial. 4.- Aprobarán a materia por parciais aqueles alumnos que acaden, como nota media das notas acadadadas nas tres avaliacións, unha puntuación de suficiencia. Para calcular esta nota media, consideraranse as notas reais acadadas polo alumno en cada avaliación, é dicir, as notas cos decimais correspondentes. Neste punto haberá que ter en conta, non obstante, que unha nota significativamente baixa nalgunha avaliación poderá supor automaticamente que o alumno xa non aproba a materia por parciais. 5.- Para o alumnado de ESO que non logre superar a materia por parciais e teña só unha avaliación suspensa, farase antes da avaliación final unha proba escrita como última oportunidade para poder aprobar a materia en xuño. Esa proba incluirá só os contidos da avaliación non superada. 6.- De cara a aqueles alumnos e alumnas que non alcanzaron o aprobado na convocatoria ordinaria, o Departamento organizará unha proba escrita extraordinaria en setembro que será a mesma para todos os grupos.

Educación Secundaria Obrigatoria. Segundo curso I..- EDUCACIÓN SECUNDARIA OBRIGATORIA. SEGUNDO CURSO LIBRO DE TEXTO Título: MATEMÁTICAS (Edición en castelán) Autores: José Colera Jiménez e outros Editorial: Anaya. 011 ISBN: 978 84 678 03-8 LIBROS DE LECTURA RECOMENDADOS Título: El asesinato del profesor de matemáticas Autor: Jordi Sierra i Fabra Colección: Duende Verde Editorial: Anaya 000 Título: Ernesto, el aprendiz de matemago Autor: José Muñoz Santonja Editorial: Nivola 003 OBXECTIVOS DO CURSO 1.- Utilizar números enteiros, fraccións, decimais e porcentaxes sinxelas, as súas operacións e propiedades para recoller información, transformala, intercambiala e resolver problemas relacionados coa vida diaria e cos ámbitos social e científico..- Identificar relacións de proporcionalidade numérica e xeométrica e utilizalas para resolver problemas en situacións da vida cotiá. 3. Resolver problemas da vida cotiá e dos ámbitos social e científico nos que se precise o planeamento e resolución de ecuacións de primeiro e segundo grao ou de sistemas de ecuacións lineais con dúas incógnitas. 4.-Aplicar o teorema de Pitágoras para resolver situacións problemáticas da vida cotiá e do mundo físico. 5.- Estimar, efectuar medicións e calcular lonxitudes, áreas e volumes de espazos e obxectos cunha precisión acorde coa situación presentada e comprender os procesos de medida, expresando o resultado da estimación, da medición e o cálculo na unidade de medida máis adecuada. 6.- Interpretar relacións funcionais sinxelas dadas en forma de táboa, gráfica, a través dunha expresión alxébrica ou mediante un enunciado, obter valores a partir delas e extraer conclusións acerca do fenómeno estudado. 7.- Formular as preguntas adecuadas para coñecer as características dunha poboación e recoller, organizar e representar datos relevantes para respondelas, utilizando os métodos estatísticos apropiados e as ferramentas informáticas adecuadas. 8.- Utilizar estratexias e técnicas de resolución de problemas, tales coma a análise do enunciado, o ensaio e erro sistemático, a división do problema en partes así como o comprobación da coherencia da solución obtida. 9.- Expresar, utilizando a linguaxe matemática adecuada ao seu nivel, o procedemento que se empregou na resolución dun problema. CONTIDOS MÍNIMOS ESIXIBLES BLOQUE I. NÚMEROS 1.- (Unidade 1 do libro de texto) Divisibilidade e números enteiros.- Relación de divisibilidade. Números primos e números compostos. Máximo común divisor e mínimo común múltiplo. Números enteiros. Suma, resta, multiplicación e división de números enteiros. Operacións combinadas con números enteiros. Potencias de base enteira e expoñente natural. Propiedades das potencias. Raíz cadrada dun número enteiro..- (Unidade do libro de texto) Sistema de numeración decimal e sistema sesaxesimal.- Unidades decimais. Clases de números decimais. Entre dous números decimais sempre hai outro número decimal. Aproximación dun número decimal a unha determinada orde de unidades. Suma, resta, multiplicación e división de números decimais. Raíz cadrada dun número decimal. Algoritmo para o cálculo da raíz cadrada dun número decimal. O sistema sesaxesimal. Medida do tempo no sistema sesaxesimal. Medida da amplitude angular no sistema sesaxesimal. Expresións complexas e incomplexas. Paso de expresións complexas a incomplexas e viceversa. Operacións de cantidades en forma complexa. Resolución de problemas. 3.- (Unidade 3 do libro de texto) Fraccións.- Fraccións equivalentes. Propiedade fundamental das fraccións. Simplificación de fraccións.

Educación Secundaria Obrigatoria. Segundo curso Redución de fraccións a común denominador. Comparación de fraccións. Suma, resta, multiplicación e división de fraccións. Operacións combinadas de fraccións. Fracción dunha cantidade. Fracción doutra fracción. Problemas para resolver usando as operacións de fraccións. Potencia dunha fracción. Potencia dun produto de fraccións. Potencia dun cociente de fraccións. Propiedades das potencias. Potencias de expoñente cero. A notación científica para expresar cantidades moi grandes ou moi pequenas. Paso de fracción a decimal. Paso de decimal exacto a fracción. Paso de decimal periódico a fracción. Concepto de número racional. Problemas para resolver utilizando fraccións. 4.- (Unidade 4 do libro de texto) Proporcionalidade e porcentaxes.- Razón de dous números. Concepto de proporción. Cálculo do termo descoñecido dunha proporción. Magnitudes directamente proporcionais. Resolución de problemas de proporcionalidade directa. Propiedade fundamental nas táboas de proporcionalidade directa. A constante de proporcionalidade. Magnitudes inversamente proporcionais. Resolución de problemas de proporcionalidade inversa. Propiedade fundamental nas táboas de proporcionalidade inversa. A proporcionalidade composta. As porcentaxes. Cálculo de porcentaxes dunha cantidade. Cálculo do total, coñecidos o tanto por cento e a parte. Cálculo do tanto por cento, coñecidos o total e a parte. Aumentos porcentuais. Diminucións porcentuais. BLOQUE II. ÁLXEBRA 5.- (Unidade 5 do libro de texto) Álxebra.- Definición e utilidades da álxebra. Expresións alxébricas. Monomios. Operacións de monomios. Polinomios. Valor numérico dun polinomio. Suma, resta e produto de polinomios. Cadrado dunha suma. Cadrado dunha diferenza. Suma por diferenza. Extracción de factor común. Aplicación da extracción de factor común á simplificación de expresións alxébricas. 6.- (Unidade 6 do libro de texto) Ecuacións.- Ecuacións: significado e utilidade. Ecuacións: elementos e nomenclatura. Transposición de termos. Resolución de ecuacións de primeiro grao sinxelas. Ecuacións de primeiro grao con denominadores. Procedemento xeral para resolver ecuacións de primeiro grao. Resolución de problemas utilizando ecuacións. Ecuacións de segundo grao. Solucións dunha ecuación de segundo grao. Resolución de ecuacións de segundo grao incompletas. Resolución de ecuacións de segundo grao completas. BLOQUE III. XEOMETRÍA 7.- (Unidade 8 do libro de texto) Teorema de Pitágoras. Semellanza.- Teorema de Pitágoras. Coñecendo os lados dun triángulo, pescudar se é rectángulo. Cálculo da hipotenusa dun triángulo rectángulo se se coñecen os dous catetos. Cálculo dun cateto dun triángulo rectángulo ao coñecer o outro e a hipotenusa. Aplicacións do teorema de Pitágoras á resolución de problemas. Figuras semellantes. Razón de semellanza. Planos e mapas. Triángulos semellantes. Semellanza entre triángulos rectángulos. Aplicación da semellanza de triángulos á resolución de problemas. 8.- (Unidade 9 do libro de texto) Corpos xeométricos.- Poliedros. Corpos de revolución. Prismas: concepto, clasificación, desenvolvemento dun prisma recto e cálculo da súa superficie. Pirámides: concepto, clasificación, desenvolvemento dunha pirámide regular e cálculo da súa superficie. Poliedros regulares: concepto e tipos. Cilindros: concepto, desenvolvemento e cálculo da súa superficie. Conos: concepto, desenvolvemento e cálculo da súa superficie. Esferas: concepto, seccións planas e superficie. 9.- (Unidade 10 do libro de texto) Medida do volume.- Unidades de volume. O litros, os seus múltiplos e os seus submúltiplos. Capacidade e volume. Volumes do prisma, cilindro, pirámide, cono e esfera. BLOQUE IV. FUNCIÓNS E GRÁFICAS 10.- (Unidade 11 do libro de texto) Funcións.- Concepto de función. Variable independente e dependente. Gráfica dunha función. Crecemento, decrecemento, máximos, mínimos e puntos de corte cos eixes de coordenadas. Funcións dadas por táboas de valores. Interpretación e representación de gráficas. Funcións de proporcionalidade. Pendente dunha recta. Funcións lineais. Funcións constantes. BLOQUE V. ESTATÍSTICA

Educación Secundaria Obrigatoria. Segundo curso 11.- (Unidade 1 do libro de texto) Estatística.- Variable estatística. Frecuencias absolutas e relativas. Táboa de frecuencias. Frecuencias acumuladas. Medidas de centralización: media, moda e mediana. Medidas de dispersión: rango ou percorrido e desviación media. Gráficas estatísticas. Táboas de dobre entrada. CRITERIOS DE AVALIACIÓN 1.- Identificar e empregar os números e as operacións sendo conscientes do seu significado e propiedades, elixindo a forma de cálculo apropiada (mental, escrita ou con calculadora) e estimando a coherencia e precisión dos resultados obtidos. Entre as operacións a que se refire este criterio deben considerarse incluídas as potencias de expoñente enteiro e a valoración positiva da utilidade da notación científica para poder representar cantidades moi grandes..- Usar diferentes estratexias que permitan simplificar o cálculo con fraccións, decimais e porcentaxes. 3.- Identificar e usar os números en diferentes contextos, recoñecer as súas relacións e saber describir e xustificar situacións diversas mediante os números e as operacións adecuadas. 4.- Identificar, en diferentes contextos, unha relación de proporcionalidade entre dúas magnitudes distinguindo cando as magnitudes son directa ou inversamente proporcionais. 5.- Utilizar diferentes estratexias (emprego de táboas, obtención e uso da constante de proporcionalidade, redución á unidade, etc.) para obter elementos descoñecidos nun problema a partir doutros coñecidos en situacións da vida real nas que existan relacións de proporcionalidade. 6.- Utilizar a linguaxe alxébrica para xeneralizar propiedades sinxelas, simbolizar relacións, traducir situacións procedentes da vida diaria e do mundo físico e planear e resolver ecuacións de primeiro e segundo grao así como sistemas de ecuacións lineais. 7.- Pór en práctica estratexias persoais como alternativa á álxebra á hora de formular e resolver problemas, interpretando en todos os casos os resultados obtidos e valorando a súa pertinencia. 8.- Identificar figuras semellantes, calculando a razón de semellanza e utilizando estes coñecementos para interpretar situacións da vida diaria e do mundo físico. 9.- Aplicar o Teorema de Pitágoras para obter medidas a partir doutras e para facer representacións e interpretar planos. 10.- Comprender e diferenciar os conceptos de lonxitude, superficie e volume e seleccionar a unidade axeitada para cada un deles. 11.- Adquirir as capacidades necesarias para estimar o tamaño dos obxectos e as destrezas adecuadas para facer medicións. 1.- Manexar os mecanismos que relacionan os diferentes tipos de presentación da información, en especial, o paso da gráfica, correspondente a unha relación de proporcionalidade, a calquera das outras tres: verbal, numérica e alxébraica. 13.- Relacionar unha expresión verbal coa súa correspondente gráfica e analizar unha gráfica e relacionar o resultado desa análise co significado das variables representadas. 14.- Interpretar gráficas que teñan que ver con fenómenos de tipo social ou do mundo natural. 15.- Valorar positivamente o papel que a linguaxe gráfica xoga nos medios de comunicación e a utilidade das tecnoloxías para facer o tratamento de datos e da representación de gráficas. 16.- Desenvolver as distintas fases dun estudo estatístico: formular a pregunta ou preguntas que darán lugar ao estudo, recoller a información, organizala en táboas e gráficas, achar valores relevantes (media, moda, valores máximo e mínimo, rango), utilizando a calculadora cando se precise, e tirar conclusións razoables a partir dos datos obtidos, interpretando criticamente os resultados. 17.- Utilizar e elaborar modelos coa folla de cálculo para organizar datos, calcular parámetros e xerar os gráficos máis adecuados á situación estudada. 18.- Mostrar informacións e resultados con claridade e limpeza, valorando positivamente os recursos que nos ofrece a estatística á hora de interpretar situacións procedentes dos ámbitos social e físico. 19.- Enfrontarse a tarefas de resolución de problemas para os que non se dispón dun procedemento estándar que permita obter a solución, desde a comprensión do enunciado a partir da análise de cada unha das partes do texto e a identificación dos aspectos máis relevantes, ata a aplicación de estratexias de resolución, así como o hábito e a destreza necesarias para comprobar a corrección da solución e a súa coherencia co problema proposto. 0.- A perseveranza na busca de solucións en problemas non estándar e a confianza na propia capacidade para logralas. 1.- Aproveitar os coñecementos adquiridos na resolución doutros problemas e a disposición para aprender das situacións actuais

Educación Secundaria Obrigatoria. Segundo curso co fin de telas en conta no futuro e saber aplicalas..- Transmitir cunha linguaxe suficientemente precisa, as ideas e os procesos persoais desenvolvidos, de maneira que se fagan entender e comprenda o que outras persoas expresan, respectando as opinións do resto e interesándose en comprender estratexias diferentes ás súas e valorando positivamente esta actividade de contraste. PROCESO AVALIADOR E CUALIFICADOR DA APRENDIZAXE DO ALUMNADO 1.- A valoración da observación directa do seu traballo diario, da súa participación na aula, do seu caderno da materia, da súa actitude e dos resultados dos exercicios e traballos individualizados e en grupo propostos de forma natural, periódica e frecuente dará lugar, a notas de clase..- Na obtención da cualificación dunha avaliación parcial serán tidas en conta as notas da clase e as cualificacións obtidas nos distintos controis que cada profesor ou profesora decida facer na parte da materia correspondente a esa avaliación. Unha nota significativamente baixa nalgún deses controis poderá supor unha cualificación de insuficiencia na avaliación. A ponderación das distintas actividades realizadas polo alumno para a obtención da súa nota de avaliación corresponderá a cada profesor xa que esta ponderación está directamente relacionada coa metodoloxía empregada e as actividades realizadas. 3.- Ao longo do propio curso, o alumnado terá a posibilidade de ir recuperando aquelas partes da materia nas que non acadou os obxectivos establecidos. Unha vez coñecidos os resultados destas recuperacións estableceranse as cualificacións definitivas de cada avaliación parcial. 4.- Aprobarán a materia por parciais aqueles alumnos que acaden, como nota media das notas acadadadas nas tres avaliacións, unha puntuación de suficiencia. Para calcular esta nota media, consideraranse as notas reais acadadas polo alumno en cada avaliación, é dicir, as notas cos decimais correspondentes. Neste punto haberá que ter en conta, non obstante, que unha nota significativamente baixa nalgunha avaliación poderá supor automaticamente que o alumno xa non aproba a materia por parciais. 5.- Para o alumnado de ESO que non logre superar a materia por parciais e teña só unha avaliación suspensa, farase antes da avaliación final unha proba escrita como última oportunidade para poder aprobar a materia en xuño. Esa proba incluirá só os contidos da avaliación non superada. 6.- De cara a aqueles alumnos e alumnas que non alcanzaron o aprobado na convocatoria ordinaria, o Departamento organizará unha proba escrita extraordinaria en setembro que será a mesma para todos os grupos.

Educación Secundaria Obrigatoria. Terceiro curso I.3.- EDUCACIÓN SECUNDARIA OBRIGATORIA. TERCEIRO CURSO LIBRO DE TEXTO Título: MATEMÁTICAS 3 (Edición en castelán) Autores: José Colera Jiménez e outros Editorial: ANAYA. 011 ISBN: 978-84-667-1366-5 LIBROS DE LECTURA RECOMENDADOS Título: El señor del cero Autor: Mª Isabel Molina Colección: Alfaguara Editorial: Santillana 00 Título: Matemática es nombre de mujer Autor: Susana Mataix Editorial: Rubes Editorial 1999 OBXECTIVOS DO CURSO 1. Utilizar os números racionais, as súas operacións e propiedades, para recoller, transformar e intercambiar informacións e resolver problemas relacionados coa vida diaria, cos ámbitos social e científico e co mundo físico.. Expresar mediante a linguaxe alxébrica unha propiedade ou relación dada mediante un enunciado e observar regularidades en secuencias numéricas obtidas a partir de diversas situacións, obtendo a lei de formación e a fórmula correspondente, en casos sinxelos. 3. Resolver problemas da vida cotiá e dos ámbitos social e científico nos que se precise o planeamento e resolución de ecuacións de primeiro e segundo grao ou de sistemas de ecuacións lineais con dúas incógnitas. 4. Recoñecer as transformacións que levan dunha figura xeométrica a outra mediante os movementos no plano e utilizar estes movementos para crear as súas propias composicións e analizar, desde un punto de vista xeométrico, deseños cotiás, obras de arte e configuracións presentes na natureza. 5. Interpretar planos e mapas e manexar o sistema de coordenadas xeográficas. Aplicar os teoremas de Pitágoras e Tales para resolver situacións problemáticas da vida cotiá e do mundo físico. 6. Analizar globalmente diferentes funcións sinxelas e utilizar modelos lineais para estudar diferentes situacións reais expresadas mediante un enunciado, unha táboa, unha gráfica ou unha expresión alxébraica. 7. Elaborar e interpretar informacións estatísticas tendo en conta a adecuación das táboas e gráficas empregadas e analizar se os parámetros son máis ou menos significativos. 8. Facer predicións sobre a posibilidade de que un suceso ocorra a partir de información previamente obtida de forma empírica ou como resultado do reconto de posibilidades, en casos sinxelos. 9. Planificar e utilizar estratexias e técnicas de resolución de problemas, tales como o reconto exhaustivo, a indución ou a busca de problemas afíns e comprobar o axuste da solución á situación presentada. 10. Expresar verbalmente con precisión, razoamentos, relacións cuantitativas, e informacións que incorporen elementos matemáticos, valorando a utilidade e a simplicidade da linguaxe matemática para iso. CONTIDOS MÍNIMOS ESIXIBLES BLOQUE I. NÚMEROS 1.- (Unidade 1 do libro de texto) Fraccións e decimais.- Os números racionais. Representación na recta dun número racional. Suma, resta, produto e división de fraccións. Operacións cpmbinadas de fraccións. Potencias de expoñente positivo. Potencias de expoñente cero e negativo. Concepto de número decimal. Tipos de números decimais. Paso de fracción a decimal. Paso de decimal exacto a fracción. Paso de decimal ilimitado periódico a fracción. Cálculo de porcentaxes. Resolución de problemas con porcentaxes. Aumentos porcentuais. Diminucións porcentuais. Índice de variación. Cálculo da cantidade inicial coñecendo a variación porcentual e a cantidade final. Encadeamento de variacións porcentuais. Xuro composto..- (Unidade do libro de texto) Potencias e raíces. Números aproximados.- Números irracionais. Radicais. Suma e resta de radicais co mesmo índice. Produto de radicais do mesmo índice. Potencia dun radical. A conveniencia de usar, en moitos casos, números aproximados. Cifras significativas. Control do erro cometido ao aproximar números. Notación científica.

Educación Secundaria Obrigatoria. Terceiro curso BLOQUE II. ÁLXEBRA 3.- (Unidade 3 do libro de texto) Progresións.- Concepto de sucesión. Termo xeral dunha sucesión. As progresións aritméticas. Obtención do termo xeral dunha progresión aritmética. Suma de varios termos dunha progresión aritmética. Progresións xeométricas. Obtención do termo xeral dunha progresión xeométrica. Suma de varios termos dunha progresión xeométrica. Suma de todos os termos dunha progresión xeométrica con r < 1. Os depósitos en entidades bancarias a xuro composto engadido periodicamente cantidades constantes. 4.- (Unidade 4 do libro de texto) A linguaxe alxébrica.- Expresións alxébricas. Concepto de polinomio. Grao, valor numérico e raíz dun polinomio. Suma, resta, produto e división de polinomios. Regra de Ruffini. Factor común nunha expresión alxébrica. Factorización de polinomios de grado a partir das súas raíces. Concepto de identidade. Identidades notables. Utilidade das identidades notables para descompoñer factorialmente unha expresión alxébrica. Fraccións alxébricas. Simplificación de fraccións alxébricas. Redución de fraccións alxébricas a común denominador. Suma e resta de fraccións alxébricas. Produto de fraccións alxébricas. Cociente de fraccións alxébricas. 5.- (Unidade 5 do libro de texto) Ecuacións.-Ecuacións: concepto e solución dunha ecuación. Algúns tipos de ecuacións (polinomiais, con radicais e coa incógnita no denominador). Concepto de ecuación de primeiro grao. Ecuacións de primeiro grao anómalas (sen solución ou con infinitas solucións). Ecuacións equivalentes. Transformacións que dan lugar a ecuacións equivalentes. Pasos para resolver ecuacións de primeiro grao. Ecuacións de segundo grao. Número de solucións dunha ecuación de segundo grao. Ecuacións de segundo grao incompletas. Ecuacións de segundo grao completas. Resolución de problemas con ecuacións. 6.- (Unidade 6 do libro de texto) Sistemas de ecuacións.- Sistemas de dúas ecuacións lineais con dúas incógnitas: concepto, solución e representación gráfica. Sistemas equivalentes. Tipos de sistemas lineais segundo o número de solucións: interpretación gráfica en cada caso. Métodos de substitución, igualación e redución para resolver sistemas lineais de dúas ecuacións con dúas incógnitas. Traducción de enunciados de problemas a un sistema lineal de dúas ecuacións con dúas incógnitas e resolución. BLOQUE III. FUNCIÓNS E GRÁFICAS 7.- (Unidade 7 do libro de texto) Funcións e gráficas.- Función: definición, variable independente e variable independente. Representación gráfica dunha función. Dominio. Puntos de corte cos eixes. Crecemento e decrecemento. Máximos e mínimos. Tendencia dunha función. Función continua. Descontinuidades. Expresión analítica dunha función. Exemplos de funcións dadas pola súas expresións analíticas xa coñecidas (área dun cadrado, volume dunha esfera, etc.). 8.- (Unidade 8 do libro de texto) Funcións lineais e cuadráticas.- As funcións constantes. Representación gráfica dunha función constante. As funcións de proporcionalidade directa. Representación gráfica dunha función de proporcionalidade directa. As funcións afíns. Representación gráfica dunha función afín. Ecuación da recta que pasa por dous puntos. Ecuación xeral dunha recta. Aplicacións das función lineais a problemas da vida cotiá. Estudio conxunto de dúas funcións lineais. Funcións cuadráticas: concepto e representación gráfica a partir do cálculo do seu vértice e dos puntos de corte cos eixos. BLOQUE IV. XEOMETRÍA 9.- (Unidade 9 do libro de texto) Problemas métricos no plano.- Figuras semellantes. Concepto de escala. Como descubrir se dúas figuras son semellantes. Triángulos semellantes. Triángulos en posición de Tales. Criterio de semellanza de triángulos. Teorema de Pitágoras. Cálculo do lado descoñecido nun triángulo rectángulo. Cómo saber se un triángulo é rectángulo. Aplicación do Teorema de Pitágoras. Mediatriz dun segmento. Bisectriz dun ángulo. Áreas de polígonos. Áreas de figuras curvas. 10.- (Unidade 10 do libro de texto) Corpos xeométricos.- Concepto de poliedro regular. Poliedros semirregulares. Planos de simetría dun cubo. Planos de simetría de prismas e cilindros. Eixes de xiro do cubo. Eixes de xiro do tetraedro. Superficie dos corpos xeométricos. Medida do volume dos corpos xeométricos e da súas áreas laterais.

Educación Secundaria Obrigatoria. Terceiro curso 11.- (Unidade 11 do libro de texto) Transformacións xeométricas.- Definición de transformación xeométrica. Definición de movemento no plano. Movementos directos e indirectos. Vector. Elementos dun vector. Concepto de translación. Características dunha translación. Concepto de xiro. Características dos xiros. Figuras con centro de xiro. Concepto de simetría axial. Características das simetrías. Composición de movementos. Composición de simetrías axiais. Mosaicos. Frisos. Rosetóns. BLOQUE V. ESTATÍSTICA E PROBABILIDADE 1.- (Unidade 1 do libro de texto) Estatística.- Poboación e mostra. Variable estatística: definición e tipos. Táboas de frecuencias con datos illados e con datos agrupados en intervalos. Representacións gráficas: diagrama de barras, histograma de frecuencias, polígono de frecuencias e diagramas de dispersión. Medidas de centralización: media, mediana e moda. Medidas de dispersión: recorrido ou rango, desviación media, varianza e desviación típica. Obtención da media e da desviación típica con calculadora. Interpretación conxunta da media e da desviación típica. Coeficiente de variación. 13.- (Unidade 13 do libro de texto) Azar e probabilidade.- Experimento aleatorio. Espazo mostral. Sucesos. Tipos de sucesos. Lei fundamental do azar. Forma de medir a probabilidade dun suceso concreto. Regra de Laplace. Aplicación da regra da Laplace ao calculo de probabilidades. CRITERIOS DE AVALIACIÓN 1.- Identificar e empregar os números e as operacións sendo conscientes do seu significado e propiedades, elixindo a forma de cálculo apropiada (mental, escrita ou con calculadora) e estimando a coherencia e precisión dos resultados obtidos..- Adecuar a forma de expresar os números (decimal, en porcentaxe, fraccionaria ou en notación científica) á situación presentada, pois nos problemas que deben formularse neste nivel adquire especial relevancia o emprego da notación científica e das potencias para expresar cantidades moi grandes ou moi pequenas así como o arredondamento dos resultados coa precisión requirida e a valoración do erro cometido ao facelo. 3.- Comparar, ordenar e representar números racionais e aproveitar as prestacións das calculadoras e dos programas de cálculo simbólico para abordar este cometido. 4.- Valorar a utilización das diferentes maneiras de representar un número para expresar ideas e transmitir ou interpretar mensaxes de maneira precisa. 5.- Extraer a información relevante dun fenómeno e pasar da linguaxe verbal á alxébrica, e viceversa. 6.- Detectar, transformar e interpretar xeometricamente expresións alxébricas notables. 7.- Operar con expresións alxébricas tanto realizando os cálculos persoalmente ou utilizando algún programa de cálculo simbólico. 8.- No referente ao tratamento de pautas numéricas, analizar regularidades e obter expresións simbólicas, incluíndo formas iterativas e recursivas. 9.- Aplicar as técnicas de manipulación de expresións literais para resolver problemas, procedentes de diversos ámbitos, que poidan ser traducidos previamente a ecuacións e sistemas. 10.- Utilizar, a parte da resolución alxébrica, outros métodos numéricos e gráficos, mediante o uso adecuado dos recursos tecnolóxicos (calculadoras científicas e gráficas, follas de cálculo, programas de cálculo simbólico, etc.) para chegar a solución dun ecuación ou dun sistema. 11.- Utilizar a álxebra como unha forma precisa de linguaxe que nos axuda a resolver situacións problemáticas procedentes de diferentes situacións, considerando se os resultados son pertinentes en relación co contexto. 1.- Comprender os movementos no plano, para que poidan ser utilizados coma un recurso máis de análise nunha formación natural ou nunha creación artística. A comprensión e recoñecemento destes movementos leva consigo a identificación dos seus elementos característicos: eixes de simetría, centro e amplitude de xiro, etc. 13.- Relacionar os obxectos do contorno cos conceptos teóricos e manipular obxectos e compoñer movementos para xerar creacións propias. 14.- Manexar instrumentos de debuxo e programas de xeometría dinámica para facer representacións e comprobar propiedades. 15.- Aplicar o concepto de semellanza e de razón de semellanza na interpretación de mapas e planos, para resolver problemas relacionados co cálculo de distancias e superficies.

Educación Secundaria Obrigatoria. Terceiro curso 16.- Analizar, de xeito global, fenómenos físicos, sociais ou procedentes da vida cotiá que poden ser expresados mediante unha función, e no caso dunha función lineal, construír a táboa de valores, debuxar a gráfica utilizando as escalas adecuadas nos eixes e obter a expresión alxébrica da relación. 17.- Aplicar os recursos tecnolóxicos para facer a representación de gráficas e a análise dos aspectos máis relevantes dunha gráfica e tirar dese xeito a información que permita profundar no coñecemento do fenómeno estudado. 18.- Recoñecer e expresar a ecuación dunha recta de diferentes maneiras. 19.- Organizar, en táboas de frecuencias e gráficas, informacións de natureza estatística, do ámbito social ou do mundo físico, atendendo aos seus aspectos técnicos, funcionais e estéticos (elección da táboa ou gráfica que mellor presenta a información), e calcular, utilizando, se é necesario, a calculadora ou a folla de cálculo, os parámetros centrais (media, mediana e moda) e de dispersión (percorrido e desviación típica) dunha distribución. 0.- Interpretar información estatística dada en forma de táboas e gráficas e obter conclusións pertinentes dunha poboación a partir do coñecemento dos seus parámetros máis representativos. 1.- Identificar os sucesos elementais dun experimento aleatorio sinxelo e outros sucesos asociados a este experimento..- Determinar e interpretar a probabilidade dun suceso a partir da experimentación ou do cálculo (Lei de Laplace), en casos sinxelos. Por iso teñen especial interese as situacións que esixan a toma de decisións razoables a partir dos resultados da experimentación, simulación ou, se é o caso, do reconto. 3.- Utilizar os coñecementos matemáticos para identificar e describir, usando a terminoloxía adecuada, situacións de incerteza propias da vida social e do mundo físico. 4.- Formular o camiño cara á resolución dun problema e incorporar estratexias máis complexas á súa solución baseadas en coñecementos adquiridos con anterioridade. 5.- Perseverar na busca de solucións, con coherencia e axuste destas á situación que hai que resolver e confiando na propia capacidade para logralo. 6.- Colaborar, no caso do traballo en grupo, cos demais membros do grupo e respectar as suxestións dos demais. 7.- Coidar a precisión da linguaxe utilizada para expresar todo tipo de informacións que conteñan cantidades, medidas, relacións, numéricas e espaciais. 8.- Empregar estratexias e razoamentos non estandarizados na resolución dos problema. 9.- Presentar con orde e a limpeza os traballos, utilizando, cando sexa necesario, as prestacións que, neste sentido, nos ofrecen as tecnoloxías. PROCESO AVALIADOR E CUALIFICADOR DA APRENDIZAXE DO ALUMNADO 1.- A valoración da observación directa do seu traballo diario, da súa participación na aula, do seu caderno da materia, da súa actitude e dos resultados dos exercicios e traballos individualizados e en grupo propostos de forma natural, periódica e frecuente dará lugar, a notas de clase..- Na obtención da cualificación dunha avaliación parcial serán tidas en conta as notas da clase e as cualificacións obtidas nos distintos controis que cada profesor ou profesora decida facer na parte da materia correspondente a esa avaliación. Unha nota significativamente baixa nalgún deses controis poderá supor unha cualificación de insuficiencia na avaliación. A ponderación das distintas actividades realizadas polo alumno para a obtención da súa nota de avaliación corresponderá a cada profesor xa que esta ponderación está directamente relacionada coa metodoloxía empregada e as actividades realizadas. 3.- Ao longo do propio curso, o alumnado terá a posibilidade de ir recuperando aquelas partes da materia nas que non acadou os obxectivos establecidos. Unha vez coñecidos os resultados destas recuperacións estableceranse as cualificacións definitivas de cada avaliación parcial. 4.- Aprobarán a materia por parciais aqueles alumnos que acaden, como nota media das notas acadadadas nas tres avaliacións, unha puntuación de suficiencia. Para calcular esta nota media, consideraranse as notas reais acadadas polo alumno en cada avaliación, é dicir, as notas cos decimais correspondentes. Neste punto haberá que ter en conta, non obstante, que unha nota significativamente baixa nalgunha avaliación poderá supor automaticamente que o alumno xa non aproba a materia por parciais. 5.- Para o alumnado de ESO que non logre superar a materia por parciais e teña só unha avaliación suspensa, farase antes da avaliación final unha proba escrita como última oportunidade para poder aprobar a materia en xuño. Esa proba incluirá só os contidos da avaliación non superada. 6.- De cara a aqueles alumnos e alumnas que non alcanzaron o aprobado na convocatoria ordinaria, o Departamento organizará unha