ΕΙΣΑΓΩΓΗ Στην έκθεση Ολοκληρωμένες Παρεμβάσεις των ΟΤΑ στα Επιχειρησιακά Προγράμματα 2000-2006, γίνεται ανάλυση της πορείας υλοποίησης των επιχειρησιακών σχεδίων, ανά περιφέρεια. Χρησιμοποιούνται στοιχεία έως τις 31-12-2005, που διατέθηκαν από τις αρμόδιες αρχές διαχείρισης των ΠΕΠ καθώς και στοιχεία (άξονες, μέτρα και σχέδια ολοκληρωμένων παρεμβάσεων) από τα συμπληρώματα προγραμματισμού, τις επιτροπές παρακολούθησης και τις ιστοσελίδες των επιχειρησιακών προγραμμάτων. Εξετάζονται οι δράσεις που υλοποιούνται από φορείς της πρωτοβάθμιας Αυτοδιοίκησης. Στην ανάλυση περιλαμβάνονται: τα ολοκληρωμένα προγράμματα αστικής ανάπτυξης των ΠΕΠ, οι τοπικές πρωτοβουλίες απασχόλησης (ΤΠΑ), τα ολοκληρωμένα Προγράμματα Ανάπτυξης Αγροτικού Χώρου (Ο.Π.Α.Α.Χ) των ΠΕΠ, τα ολοκληρωμένα Προγράμματα Ανάπτυξης Αγροτικού Χώρου (Ο.Π.Α.Α.Χ) του Τομεακού Επιχειρησιακού Προγράμματος Ε.Π.Α.Α.Α.Υ. οι ολοκληρωμένες παρεμβάσεις που εντάσσονται στο HABITAT II Agenda του Τομεακού Επιχειρησιακού Προγράμματος Περιβάλλον Την Εκθεση συνέταξαν τα στελέχη της Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε.: ΠΡΩΤΟΓΕΡΟΣ Χρήστος, Μηχανολόγος Μηχανικός ΤΡΙΓΚΑΣ Γιάννης, Οικονομολόγος - Περιφερειολόγος ΤΣΕΛΕΝΤΗΣ Πάνος, Σύμβουλος Πληροφορικής ΧΑΔΙΟ Τίνα, Πολιτικός Μηχανικός Στον πίνακα αποτυπώνεται η πορεία υλοποίησης του συνόλου των ολοκληρωμένων παρεμβάσεων των ΟΤΑ στα Επιχειρησιακά Προγράμματα 2000-2006. Κ.Ε.Δ.Κ.Ε. Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε. 1
ΔΡΑΣΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΑΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΑΓΡΟΤΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ (Ο.Π.Α.Α.Χ.) ΣΤΑ Π.Ε.Π ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΟΤΑ ΣΤΑ Ε.Π. 2000-2006 ΣΤΟΙΧΕΙΑ 31/12/2005 ΠΛΗΘΟΣ ΕΡΓΩΝ Π/Υ ΕΝΤΑΓΜΕΝΩΝ ΕΡΓΩΝ ΝΟΜΙΚΕΣ ΔΕΣΜΕΥΣΕΙΣ ΔΑΠΑΝΕΣ ΣΥΜΒΑΣΙΟΠΟΙΗΣΗ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ Ν+2 737 206.573.606 64.541.538 22.362.203 31% 11% 35% 642 168.759.654 64.426.943 32.077.758 38% 19% 50% ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΑΓΡΟΤΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ (Ο.Π.Α.Α.Χ.) ΣΤΟ Ε.Π.Α.Α.Α.Υ. ΤΟΠΙΚΕΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΕΡΓΑ HABITAT II Agenda 591 150.881.994 91.379.312 34.507.151 61% 23% 38% 756 52.894.547 14.765.926 4.172.387 28% 8% 28% 48 19.782.416 17.569.636 11.654.730 89% 59% 66% ΣΥΝΟΛΟ ΕΡΓΩΝ 2.774 598.892.217 252.683.355 104.774.230 42% 17% 41% Κ.Ε.Δ.Κ.Ε. Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε. 2
ΣΥΝΟΨΗ ΤΗΣ ΈΚΘΕΣΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ Α. Ολοκληρωμένα Προγράμματα Αστικής Ανάπτυξης Στις ολοκληρωμένες παρεμβάσεις αστικής ανάπτυξης συμμετέχουν συνολικά 78 φορείς της πρωτοβάθμιας Αυτοδιοίκησης που υλοποιούν 377 έργα ΕΤΠΑ. Αντίστοιχα από το ΕΚΤ χρηματοδοτούνται 360 έργα που υλοποιούνται από 93 φορείς της πρωτοβάθμιας Αυτοδιοίκησης. Το ΕΤΠΑ χρηματοδοτεί σημαντικά έργα υποδομών (Πολεοδομική οργάνωση και αναδιοργάνωση, ορθολογική ανάπτυξη και βελτίωση του αστικού χώρου, περιβαλλοντική προστασία και αναβάθμιση, τόνωση της οικονομικής και επιχειρηματικής δραστηριότητας,), με συνολικό προϋπολογισμό σχεδόν τριπλάσιο των έργων που χρηματοδοτούνται από το ΕΚΤ. Από το ΕΚΤ χρηματοδοτούνται δράσεις που αφορούν στη δημοσιότητα των προγραμμάτων, σε ενέργειες συμβουλευτικής των ομάδων στόχου, στην κατάρτιση των συμμετεχόντων και στην προώθηση της απασχόλησης. Τα περισσότερα επιχειρησιακά σχέδια έχουν αξιολογηθεί και εγκριθεί πριν από το 2004, χωρίς ωστόσο να πραγματοποιηθούν εντάξεις στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα. Συγκεκριμένα, από τα διαθέσιμα στοιχεία έως 31/12/2005 φαίνεται ότι πολλές δράσεις- έργα εντάχθηκαν μέσα στο 2005, γεγονός που ερμηνεύει, σε μεγάλο βαθμό, τις αντίστοιχες καθυστερήσεις που παρατηρούνται στη διαδικασία συμβασιοποιήσεων και πληρωμών. Από την εξέταση των στοιχείων για την πορεία υλοποίησης των ολοκληρωμένων αστικών παρεμβάσεων έως τις 31/12/05 επισημαίνεται ότι συνεχίζει να υφίσταται σημαντική καθυστέρηση μεταξύ της ημερομηνίας υποβολής των προτάσεων προς ένταξη στο πρόγραμμα και την αρχή υλοποίησης των έργων. Αιτία αυτής της καθυστέρησης παραμένει κατά κύριο λόγω η έλλειψη «ωριμότητας», η μη πληρότητα των φακέλων των προτεινόμενων έργων, τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν αρκετοί φορείς υλοποίησης (έλλειψη υποδομών για την υλοποίηση των προγραμμάτων π.χ. αίθουσες κατάρτισης, εξειδικευμένου προσωπικού, οικονομικά προβλήματα) καθώς και οι καθυστερήσεις από τις αρχές διαχείρισης των ΠΕΠ. Σημαντικός αριθμός δράσεων των επιχειρησιακών σχεδίων δεν έχει ενταχθεί με Κ.Ε.Δ.Κ.Ε. Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε. 3
αποτέλεσμα να υπάρχει ιδιαίτερα χαμηλή συμβασιοποίηση και απορρόφηση στον συνολικό προϋπολογισμό. Επιπροσθέτως και όσον αφορά το τμήμα της υλοποίησης, δημιουργούνται σημαντικά προβλήματα και καθυστερήσεις που οφείλονται στην πολυδιάσπαση και στον κατακερματισμό των δράσεων σε μεγάλο αριθμό φορέων υλοποίησης. Τα Επιχειρησιακά Σχέδια των Ολοκληρωμένων Προγραμμάτων είναι προγράμματα δράσης για Συμπράξεις πολλών φορέων. Οι φορείς έχουν διαφορετικά χαρακτηριστικά, αρμοδιότητες, καταμερισμούς στο πλαίσιο των σχεδίων, και επομένως τα θέματα του ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΥ των φορέων της σύμπραξης και της συνέργειας των δράσεων αναδεικνύονται καθοριστικά για την υλοποίηση των προγραμμάτων. Τα ποσοστά των απορροφήσεων είναι ιδιαίτερα χαμηλά τόσο για το σύνολο των φορέων όσο και για τους φορείς της πρωτοβάθμιας Αυτοδιοίκησης. Ιδιαίτερα μεγάλο μέρος του αρχικού προϋπολογισμού καθώς και από τον προϋπολογισμό ενταγμένων έργων παραμένει αδιάθετο παρά τις αρκετές εντάξεις που πραγματοποιήθηκαν την τελευταία περίοδο. Το γεγονός αυτό δημιουργεί σοβαρό κίνδυνο οριστικής απώλειας πόρων, ενώ το πρόβλημα επιβεβαιώνεται από τις συνεχείς συστάσεις των αρμόδιων υπηρεσιών διαχείρισης που σε αρκετές περιφέρειες έχουν χαρακτηρίσει τα ολοκληρωμένα αστικά προγράμματα υψηλού κινδύνου για απώλεια πόρων. Β. Τοπικές Πρωτοβουλίες Απασχόλησης Οι Τοπικές Πρωτοβουλίες Απασχόλησης (Τ.Π.Α) ενσωματώνουν όλα τα χαρακτηριστικά μιας ολοκληρωμένης παρέμβασης σε περιοχές που παρουσιάζουν ιδιαίτερα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα καθώς και για ειδικές πληθυσμιακές ομάδες σε τοπική κλίμακα που αντιμετωπίζουν προβλήματα κοινωνικού αποκλεισμού. Στόχος των ΤΠΑ είναι η προώθηση της τοπικής ανάπτυξης. Περιλαμβάνουν δράσεις δημοσιότητας, δικτύωσης, συμβουλευτικής, προκατάρτισης, κατάρτισης και προώθησης στην απασχόληση. Οι φορείς της πρωτοβάθμιας Αυτοδιοίκησης συμμετέχουν ενεργά στα επιχειρησιακά σχέδια των ΤΠΑ, υλοποιώντας σημαντικό αριθμό δράσεων. Στα πλαίσια των επιχειρησιακών σχεδίων, έως τις 31-12- 2005, υλοποιούνται 756 έργα με απορρόφηση 8% και συμβασιοποίηση 28% Κ.Ε.Δ.Κ.Ε. Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε. 4
Εξετάζοντας, από τα διαθέσιμα στοιχεία έως τις 31-12-2005, την πορεία υλοποίησης των ΤΠΑ, φαίνεται ότι έχουν ενταχθεί κυρίως δράσεις που αφορούν την δημοσιότητα και συμβουλευτική των προγραμμάτων και την ευαισθητοποίηση του ομάδων στόχου, δηλαδή τα πρώτο στάδια υλοποίησης. Σε αρκετές περιφέρειες, για τις δράσεις αυτές έχουν πραγματοποιηθεί και συμβάσεις, ωστόσο η συνολική εικόνα δεν είναι ικανοποιητική. Η κατάρτιση και η προώθηση στην απασχόληση, που αποτελούν το βασικό και πιο δύσκολο στην υλοποίηση τμήμα των επιχειρησιακών σχεδίων, στις περισσότερες ΤΠΑ, δεν έχουν ξεκινήσει. Ο κατακερματισμός των δράσεων σε πολλούς τελικούς δικαιούχος, η μη συμμετοχή των φορέων υλοποίησης στο στάδιο του σχεδιασμού των επιχειρησιακών σχεδίων καθώς και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ΟΤΑ σε αρκετές περιπτώσεις (έλλειψη τεχνικού και εξειδικευμένου προσωπικού, οικονομικά προβλήματα), αποτελούν τις βασικές αιτίες για τη μη ικανοποιητική εικόνα υλοποίησης. Παράλληλα, παρατηρούνται σημαντικές καθυστερήσεις στις εγκριτικές διαδικασίες και στη λήψη αποφάσεων από τις αρμόδιες αρχές διαχείρισης. Σημαντικά προβλήματα εντοπίζονται λόγω του συγκεντρωτισμού που παρατηρείται σε επίπεδο εφαρμογής των παρεμβάσεων και συγκεκριμένα από τις Εθνικές δομές προώθησης της απασχόλησης (ΟΑΕΔ). Οι δομές αυτές δεν έχουν την απαραίτητη ευελιξία στη διαδικασία λήψης αποφάσεων ενώ βρίσκονται και σε απόσταση από το πεδίο εφαρμογής των παρεμβάσεων. Ειδικότερα, στο πλαίσιο των Τοπικών Πρωτοβουλιών Απασχόλησης, αλλά και των Ολοκληρωμένων Παρεμβάσεων Αστικής Ανάπτυξης, οι δράσεις που σχετίζονται με επιδότηση της απασχόλησης, της αυτοαπασχόλησης, και της απόκτησης εργασιακής εμπειρίας, έχουν τελικό δικαιούχο τον ΟΑΕΔ, που προκηρύσσει την εκτέλεση των δράσεων από τους αναδόχους στις κατά τόπους περιφέρειες. Η διαδικασία αυτή είναι ιδιαίτερα χρονοβόρα και σε αρκετές περιπτώσεις δημιουργούνται σημαντικές καθυστερήσεις στις εγκριτικές διαδικασίες. Κ.Ε.Δ.Κ.Ε. Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε. 5
Γ. Έργα Ο.Τ.Α. στα Ολοκληρωμένα Προγράμματα Ανάπτυξης Αγροτικού Χώρου Γ. 1. Ε.Π. «Αγροτική Ανάπτυξη και Ανασυγκρότηση της Υπαίθρου» (Α.Α.-Α.Υ.) Η συμμετοχή της Αυτοδιοίκησης στο Ε.Π. Α.Α-Α.Υ. γίνεται μέσα από τα «Ολοκληρωμένα Προγράμματα Ανάπτυξης του Αγροτικού Χώρου». Τα Ο.Π.Α.Α.Χ. στο Ε.Π. Αγροτική Ανάπτυξη και Ανασυγκρότηση της Υπαίθρου είναι ενταγμένα στα μέτρα του Αξονα 7 και αποβλέπουν στην εφαρμογή μιας πολιτικής για την ολοκληρωμένη και βιώσιμη ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών της χώρας. Ως στόχους έχουν : Την προστασία των οικονομικά και κοινωνικά ασθενέστερων περιοχών της χώρας, καθώς και εκείνων που πλήττονται από τις αναπόφευκτες διαρθρωτικές αλλαγές και την προσαρμογή της ελληνικής κοινωνίας στις διεθνείς εξελίξεις. Τη μείωση των περιφερειακών ανισοτήτων και τη στήριξη της ανάπτυξης στις λιγότερο ανεπτυγμένες περιοχές της χώρας Την επανένταξη των ορεινών περιοχών και του νησιωτικού χώρου στο εθνικό παραγωγικό σύστημα έτσι ώστε να αποφευχθεί η περιθωριοποίησή τους. Oι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης συμμετέχουν ενεργά στα ολοκληρωμένα προγράμματα ανάπτυξης αγροτικού χώρου, υλοποιώντας έργα υποδομών, περιβάλλοντος και ανάπλασης περιοχών. Συγκεκριμένα, οι Ο.Τ.Α. έχουν εντάξει έργα στις ακόλουθες κατηγορίες δράσεων : - έγγειες βελτιώσεις: αντιπλημμυρική προστασία και διευθέτηση χείμαρρων, μικρά έργα ύδρευσης και υδρομάστευσης, δίκτυα άρδευσης, κατασκευή ομβροδεξαμενών, αποστραγγιστικά - βασικές υπηρεσίες: διαμορφώσεις χώρων και δημιουργία βιβλιοθηκών, κέντρα δημιουργικής απασχόλησης παιδιών, προγράμματα κατάρτισης και βοήθειας στο σπίτι, δράσεις δικτύωσης και δημοσιότητας - στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου υπάρχει ενταγμένο έργο Κοινωνίας της Πληροφορίας που αφορά ανάπτυξη ενιαίας διαδικτυακής υποδομής ενδιάμεσου φορέα για την ανάδειξη προώθηση και διάθεση του τοπικού προϊόντος και την Κ.Ε.Δ.Κ.Ε. Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε. 6
εξυπηρέτηση των πολιτών της τοπικής κοινωνίας της Θηρασίας στις συναλλαγές τους με το κράτος. - οργάνωση εποχιακών βρεφονηπιακών σταθμών, ανάπτυξη δικτύου βιβλιοθηκών, ενίσχυση τοπικών εκδηλώσεων - κατασκευή βασικών έργων τεχνικής υποδομής αγροτικών περιοχών, κατασκευές αποβάθρας, βελτίωση και εξοπλισμός μικρών ιατρείων, αναδασώσεις - κατασκευή και βελτίωση αγροτικών δρόμων και -ανάδειξη και αξιοποίηση περιοχών φυσικού κάλλους, αναβάθμιση - αποκατάσταση οικιστικών κέντρων και πολιτιστικών χώρων, αναπλάσεις πλατειών. Γ.2 - Ο.Π.Α.Α.Χ. στα Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα Τα Ο.Π.Α.Α.Χ. των Περιφερειακών Ε.Π. αφορούν ολοκληρωμένες δράσεις σε ορεινές/ μειονεκτικές περιοχές σε 47 συνολικά περιοχές παρέμβασης. Η υλοποίηση των επιχειρηματικών αυτών σχεδίων πραγματοποιείται με χαμηλότερο ρυθμό από τα σχέδια του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και αυτό διότι υπήρξε σημαντική καθυστέρηση μέχρι να προσδιοριστούν οι περιοχές παρέμβασης, οι οποίες δεν έπρεπε να συμπίπτουν με τις περιοχές εφαρμογής του Ε.Π.Α.Α.Α.Υ. Οι κατηγορίες έργων που εντάσσουν οι Ο.Τ.Α. στα πλαίσια των Ο.Π.Α.Α.Χ. είναι : - Μικρά έργα εγγείων βελτιώσεων που σχετίζονται με αντιπλημμυρική προστασία και την προστασία του φυσικού και οικιστικού περιβάλλοντος (π.χ. έργα αντιδιαβρωτικής προστασίας, αποστραγγιστικά, έργα διευθέτησης χειμάρρων κ.λπ.) - Υποστήριξη των γεωργικών εκμεταλλεύσεων σε θέματα τεχνικής, οικονομικής και χρηματοδοτικής διαχείρισης - Ενίσχυση της εμπορίας γεωργικών προϊόντων ποιότητας - Ενίσχυση βασικών υπηρεσιών για την αγροτική οικονομία και τον αγροτικό πληθυσμό (π.χ. διοργάνωση εκθέσεων και τοπικών παραδοσιακών εκδηλώσεων, Κ.Ε.Δ.Κ.Ε. Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε. 7
δίκτυα και σημεία πληροφόρησης του αγροτικού πληθυσμού, δίκτυα βιβλιοθηκών κ.λπ.) - Ανακαίνιση και ανάπτυξη χώρων προστασίας και διατήρησης της αγροτικής κληρονομιάς - Δράσεις διαφοροποίησης της γεωργικής δραστηριότητας και δράσεις που δε σχετίζονται με τη γεωργία, εντός της γεωργικής εκμετάλλευσης (π.χ. αγροτουρισμός, χειροτεχνία κ.λπ.) - Μικρά έργα ορθολογικής διαχείρισης υδάτινων πόρων της γεωργίας (π.χ. μικρά φράγματα, μικρές λιμνοδεξαμενές, μικρής κλίμακας αρδευτικά δίκτυα κ.λπ.), - Έργα ανάπτυξης και βελτίωσης της υποδομής που σχετίζεται με την ανάπτυξη της γεωργίας - Επενδύσεις ήπιας μορφής για τουριστικές και βιοτεχνικές δραστηριότητες - Δράσεις προστασίας του περιβάλλοντος σε συνδυασμό με τη γεωργία, τη δασοκομία, τη διατήρηση του τοπίου και τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των ζώων Τα έργα προτείνονται στο πλαίσιο μιας στρατηγικής, η οποία έχει σκοπό τη δυναμική ανάπτυξη του αγροτικού τομέα σε συνδυασμό με την ολοκληρωμένη ανάπτυξη της υπαίθρου, με απώτερο στόχο την επίτευξη αειφόρου ανάπτυξης των αγροτικών περιοχών. Από το σύνολο των ορεινών και μειονεκτικών περιοχών ορισμένες αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα οξυμένα αναπτυξιακά προβλήματα, εμφανίζοντας συνεχή και έντονη πληθυσμιακή συρρίκνωση, δραματική γήρανση του πληθυσμού τους, με αντίστοιχες επιπτώσεις στο παραγωγικό τους δυναμικό, έτσι ώστε να κινδυνεύει η συνοχή του συνολικού κοινωνικοοικονομικού ιστού. Οι περιοχές αυτής της κατηγορίας δεν κατόρθωσαν να ανακόψουν τη φθίνουσα αναπτυξιακή τους εξέλιξη, παρά τις όποιες παρεμβάσεις πραγματοποιήθηκαν σ αυτές κατά την προηγούμενη προγραμματική περίοδο, τόσο στο επίπεδο των υποδομών όσο και στο επίπεδο της στήριξης της παραγωγικής τους βάσης, δηλαδή του πρωτογενή τομέα. Από την ανάλυση των Προγραμμάτων Ανασυγκρότησης Αγροτικού Χώρου των Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων, παρατηρείται ότι οι Ο.Τ.Α, μέχρι τις 31/12/2005 παρουσιάζουν πιο ενθαρρυντική εικόνα σε σχέση με τις 31/8/2005. Συγκεκριμένα, το ποσοστό υπολοίπου προς ένταξη στο συνολικό κόστος των μέτρων Κ.Ε.Δ.Κ.Ε. Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε. 8
Ο.Π.Α.Α.Χ. ανέρχεται σε 74% έναντι 86% την προηγούμενη περίοδο, το ποσοστό συμβασιοποίησης (νομικές δεσμεύσεις προς εντάξεις) ανέρχεται σε 38,18% έναντι 22,17% και το ποσοστό απορρόφησης (δαπάνες προς προϋπολογισμό ενταγμένων έργων) ανέρχεται σε 19%. Αντίστοιχα, στο Ε.Π.Α.Α.- Α.Υ. το ποσοστό απορρόφησης των έργων Ο.Τ.Α. του άξονα 7 ανέρχεται σε 22,8%. Επομένως η απορρόφηση των έργων Ο.Π.Α.Α.Χ. κυμαίνεται στα ίδια χαμηλά πλαίσια τόσο για τα Π.Ε.Π. όσο και για το Ε.Π.Α.Α. Α.Υ. Παρά την ανοδική πορεία των προγραμμάτων το τελευταίο τετράμηνο του 2005, εξακολουθεί να είναι έντονο το πρόβλημα τόσο στις εντάξεις έργων όσο και στην υλοποίησή τους και απορρόφηση των πόρων. Το πρόβλημα αυτό αποκτά μεγαλύτερη διάσταση αν τα ποσοστά αυτά αναχθούν στο συνολικό κόστος των μέτρων στα οποία είναι ενταγμένα έργα Ο.Π.Α.Α.Χ. Το γεγονός αυτό δεν μπορεί να αποδοθεί αποκλειστικά στην καθυστέρηση του προσδιορισμού των περιοχών παρέμβασης αλλά λόγοι πρέπει να αναζητηθούν και αλλού. Τα δημόσια έργα του άξονα 7 των ολοκληρωμένων προγραμμάτων συνεχίζουν να εμφανίζουν προβλήματα σε ό, τι αφορά την έκδοση των απαιτούμενων αδειών (κυρίως περιβαλλοντικών), τους όρους δημοπράτησης, τις αναθέσεις και τα χρονοδιαγράμματα υλοποίησης. Παράλληλα, η εφαρμογή ων διατάξεων των νέων νόμων και εγκυκλίων σχετικά με τις μελέτες, εκτέλεση των δημοσίων έργων και τις προμήθειες του δημοσίου προκάλεσαν σημαντικά προβλήματα και καθυστερήσεις, δεδομένου ότι σε πολλές περιπτώσεις απαιτήθηκε η επαναπροκήρυξη και στη συνέχεια λόγω των αναθεωρήσεων των ενιαίων τιμολογίων, η επικαιροποίηση και επανυποβολή των απαιτούμενων τεχνικών μελετών. Μερίδιο ευθύνης υπάρχει και στους Τελικούς Δικαιούχους (συμπεριλαμβανομένων των Ο.Τ.Α.), το οποίο σχετίζεται κυρίως με ελλείψεις εξειδικευμένου προσωπικού και εμπειριών στην υλοποίηση ανάλογων δράσεων. Όσον αφορά τα Ο.Π.Α.Α.Χ. στη νέα προγραμματική περίοδο 2007-2013, τα οποία θα υλοποιηθούν υπό τον άξονα 3 του προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης «Ποιότητα ζωής στις αγροτικές περιοχές και διαφοροποίηση της αγροτικής Κ.Ε.Δ.Κ.Ε. Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε. 9
οικονομίας», οι Ο.Τ.Α. εκτιμάται ότι μπορούν να διαδραματίσουν ενεργό ρόλο υλοποιώντας ενδεικτικά : - Μικρά έργα ορθολογικής διαχείρισης υδάτινων πόρων της γεωργίας - Επενδύσεις ήπιας μορφής για τουριστικές και βιοτεχνικές δραστηριότητες - Ανακαίνιση και ανάπτυξη χώρων προστασίας και διατήρησης της αγροτικής κληρονομιάς - Μικρά έργα εγγείων βελτιώσεων - Ενίσχυση βασικών υπηρεσιών για την αγροτική οικονομία και τον αγροτικό πληθυσμό Η δομή και η φιλοσοφία των παρεμβάσεων θα πρέπει να αποσκοπεί σε ολοκληρωμένα σχέδια και όχι σε αυτοτελείς παρεμβάσεις, εξασφαλίζοντας έτσι τη βιώσιμη ανάπτυξή των εμπλεκόμενων περιοχών. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω της δυνατότητας ανάπτυξης πρωτοβουλιών και δραστηριοτήτων που θα είναι ικανές να προσελκύσουν το ενδιαφέρον των κατοίκων και να τους συγκρατήσουν στην περιοχή. Σε κάθε περίπτωση τα κριτήρια επιλογής των αναπτυξιακών παρεμβάσεων θα πρέπει να προκύπτουν από τις κοινωνικές και οικονομικές προτεραιότητες της περιοχής σε συνάρτηση με το βαθμό ωριμότητάς τους και με το βαθμό στον οποίο προωθείται η καινοτομία και η ανταγωνιστικότητα. Επιπλέον, τα ολοκληρωμένα τοπικά αναπτυξιακά προγράμματα των εν λόγω περιοχών, θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τους και να αξιοποιούν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κάθε περιοχής. Δ. Έργα HABITAT II Agenda Οι ολοκληρωμένες παρεμβάσεις που υλοποιούνται στο πλαίσιο του Τομεακού Επιχειρησιακού Προγράμματος Περιβάλλον, έχουν στο σύνολό τους τελικούς δικαιούχους φορείς της πρωτοβάθμιας Αυτοδιοίκησης και παρουσιάζουν ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά απορρόφησης και συμβασιοποίησης. Υλοποιούνται 48 δράσεις, ενώ τα ποσοστά συμβασιοποίησης και απορρόφησης είναι κοντά στο 90% και 60% αντίστοιχα. Επισημαίνεται ότι η πορεία υλοποίησης των συγκεκριμένων δράσεων αυξάνει σημαντικά τα συνολικά ποσοστά συμβασιοποίησης και απορρόφησης των ολοκληρωμένων παρεμβάσεων. Κ.Ε.Δ.Κ.Ε. Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε. 10
Κ.Ε.Δ.Κ.Ε. Π.Ε.Τ.Α. Α.Ε. 11