Φιλολογική Επιμέλει Σεβσή Ε. Δριμροπούλου
Ποι ρήμ λέγονι βρύον ; Λέγονι όσ ρήμ δεν ονίζονι σην λήγουσ. π.χ. λύ-ω, διώ-κω Θέμ κι χρκήρς 1. ρημικό θέμ 2. χρονικό θέμ ( φιρώ ην κάληξη -ω κι ο χρκηρίζω ως φωνηενόληκο ή συμφωνόληκο) Ορισική π.χ. λύ- Ενεργηική φωνή 1. Ενεσώς λύ- ω λύ- εις λύ- ει λύ- ομεν λύ- εε λύ- ουσιν Γι ν σχημίσουμε ον ενεσώ ων βρύονων ρημάων προσθέουμε σο χρονικό θέμ ου ρήμος ις κλήξεις ου ενεσώ.
2.Πρικός ἔ-λυ-ον ἔ-λυ-ες ἔ-λυ-ε ἐ-λύ-ομεν ἐ-λύ-εε ἔ-λυ-ον Θέμ χρονικό ΕΝΣΤ +κλήξεις ΠΡΤ Βάζουμε ύξηση (χρονική ή συλλβική) > Συλλβική γιί προσθέουμε μι συλλβή ( ε) κι πάν πίρνει ψιλή, ην χρησιμοποιούμε όν ο ρήμ ρχίζει πό σύμφωνο SOS> Aν ο ρήμ ξεκινά πό ρ, εκός πό ο ε διπλσιάζει κι ο ρ.> ρίπω-> έρριπον. (πίρνει ψιλή) > Χρονική γιί γίνει η μεροπή ενός βρχύχρονου φωνηένος σε μκρόχρονο, δηλδή ο ρήμ πθίνει έκση!!!! Αυό συμβίνει σε ρήμ που ξεκινούν πό φωνήεν κι λλάζουμε ο φωνήεν. Βσικές λλγές >η ε>η ο>ω ᾰ > η ι > ῃ υ > υ ε > η ει > ῃ ευ > ηυ ο > ω οι > ῳ ῠ > ῡ ῐ > ῑ
3. Μέλλονς Α) Φωνηνόληκ πίρνουμε ο ρήμ όπως ο κλίνμε σον ενεσώ νάμεσ σο θέμ κι σην κάληξη προσθέουμε ο χρκηρισικό γράμμ ου μέλλον που είνι ο -σκι λέγει χρονικός χρκήρς. Β) Αφωνόληκ χειλικό: π, β, φ +σ =ψ ουρνικό: κ, γ, χ +σ= ξ οδονικό:, δ, θ+ σ= σ ρήμ που έχουν ρημικό χρκήρ δ, ελειώνουν σε - ίζω κι έχουν περισσόερες πό δύο συλλβές σχημίζουν ο μέλλον σε -ιῶ, π.χ. νο-μί-ζω > νομιῶ, κο-μί-ζω > κομιῶ λύ-σ-ω λύ-σ-εις λύ-σ-ει λύ-σ-ομεν λύ-σ-εε λύ-σ-ουσιν
4. Αόρισος Γι ν σχημίσουμε ον όρισο χρησιμοποιούμε ο θέμ έσι όπως διμορφώθηκε σο μέλλον, (δηλδή με ο χρονικό χρκήρ -σ- ή -ψ- ή -ξ- νάμεσ σο θέμ κι σην κάληξη) έχουμε κι συλλβική κι χρονική ύξηση. ἔ-λυ-σ- ἔ-λυ-σ-ς ἔ-λυ-σ-ε ἐ-λύ-σ-μεν ἐ-λύ-σ-ε ἔ-λυ-σ-ν
5. Πρκείμενος Α) Φωνηενόληκ πριν πό ις κλήξεις ου πρκειμένου βάζουμε ο χρκηρισικό γράμμ ου πρκειμένου που είνι ο -κ- κι λέγει χρονικός χρκήρς νδιπλσισμό ΑΝΑΔΙΠΛΑΣΙΑΣΜΟΣ Χρκηρισικό ου πρκειμένου είνι ο νδιπλσισμός που γίνει σην ρχή ου ρήμος. Ανδιπλσισμό έχουμε ριών ειδών: Συγκενρωικός πίνκς νδιπλσισμού Επνάληψη ρχικού συλλβική ύξηση συμφώνου + ε. έν σύμφωνο, π.χ.. δύο σύμφων, λύω > λέ-λυ-κ. π.χ. σπουδάζω > ἐ- σπούδκ χρονική ύξηση. φωνήεν, π.χ. ἁλιεύω > ἡ- λίευκ β. δύο σύμφων ο πρώο (κ, γ, χ, π, β, φ,, δ, θ) ο δεύερο (λ, ρ, μ, ν) γράφω > γέγρφ β. ρί σύμφων σρεύω > ἐ- σράευκ γ. διπλό σύμφωνο ζ, ξ, ψ π.χ. ψύω > ἔ-ψυκ δ. ῥ, π.χ.
ῥίπω > ἔρ-ρι-φ- Ανώμλος νδιπλσισμός 1. Όσ ρχίζουν πό γν σχημίζουν ον πρκείμενο με συλλβική ύξηση ε Τ ρήμ κῶμι, μιμνήσκομι κι πίπω, έχουν νδιπλσισμό με επνάληψη ου ρχικού συμφώνου, π.χ.κῶμι > κέ-κημι μιμνήσκομι > μέ-μνημι πίπω > πέ-πωκ Το ρήμ νοίγω σον πρκείμενο γίνει ἀνέῳχ Το ρήμ εἴκω σον πρκείμενο γίνει ἔοικ Τ ρήμ κάγνυμι, ἀλίσκομι, ὁρῶ, ὠθοῦμι, κι ὠνοῦμι σον πρκείμενο γίνονι: κ-έ-γ, ἐ-άλω-κ, ἐ-όρ-κ κι ἐ-ώρ-κ, ἔ-ωσ-μι, ἐ-ώνημι Τ ρήμ ἐθίζω, ἕλκω, ἐργάζομι, ἑσιῶ κι ἐῶ σον πρκείμενο γίνονι: εἴθικ, εἴλκυκ, εἴργσμι, εἱσίκ, εἴκ Τ ρήμ λμβάνω, λέγω, λγχάνω γίνονι σον πρκείμενο: εἴληφ, εἴρηκ, εἴληχ
Φωνηενόληκ λέ-λυ-κ- λέ-λυ-κ-ς λέ-λυ-κ-ε λε-λύ-κ-μεν λε-λύ-κ-ε λε-λύ-κ-σιν Αφωνόληκ γέ-γρ-φ- γέ-γρ-φ-ς γέ-γρ-φ-ε γε-γρά-φμεν γε-γρά-φ-ε γε-γρά-φσιν δε-δίω-χ- δε-δίω-χ-ς δε-δίω-χ-ε δε-διω-χ-μεν δε-διω-χ-ε δε-διω-χ-σιν
πέ-πει-κ- πέ-πει-κ-ς πέ-πει-κ-ε πε-πεί-κμεν πε-πεί-κ-ε πε-πεί-κσιν 6. Υπερσυνέλικος ἐ-λε-λύ-κ-ειν ἐ-λε-λύ-κ-εις ἐ-λε-λύ-κ-ει ἐ-λε-λύ-κ-εμεν ἐ-λε-λύ-κ-εε ἐ-λε-λύ-κ-εσν χρησιμοποιούμε ο θέμ όπως διμορφώθηκε σον πρκείμενο Σην ρχή βάζουμε συλλβική ύξηση κι σο έλος ις κλήξεις ου υπερσυνέλικου
Μέση Φωνή 1. Ενεσώς Γι ν σχημίσουμε ον ενεσώ ων βρύονων ρημάων προσθέουμε σο χρονικό θέμ ου ρήμος ις κλήξεις ου Ενεσώ. λύ-ομι λύ-ει(ῃ) λύ-ει λυ-όμεθ λύ-εσθε λύ-ονι ἐ-λυ-όμην ἐ-λύ-ου ἐ-λύ-εο ἐ-λυ-όμεθ ἐ-λύ-εσθε ἐ-λύ-ονο 2. Πρικός προσθέουμε σο χρονικό θέμ ου ρήμος ις κλήξεις ου πρικού. ύξηση, χρονική ή συλλβική, ισχύουν όσ είπμε γι ον πρικό ης ενεργηικής φωνής.
3. Μέλλονς λύ-σ-ομι λύ-σ-ει (ῃ) λύ-σ-ει λυ-σ-όμεθ λύ-σ-εσθε λύ-σ-ονι Γι ν σχημίσουμε ο μέλλον προσθέουμε σο χρονικό θέμ ου ρήμος ις κλήξεις ου μέλλον. Γι ις λλγές σο χρκήρ ων συμφωνόληκων-φωνόληκων, ισχύουν όσ είπμε γι ο μέλλον ης ενεργηικής φωνής. 4. Αόρισος ἐ-λυ-σ-άμην ἐ-λύ-σ-ω ἐ-λύ-σ-ο ἐ-λυ-σ-άμεθ ἐ-λύ-σ-σθε ἐ-λύ-σ-νο Γι ν σχημίσουμε ον όρισο προσθέουμε σο χρονικό θέμ ου ρήμος ις κλήξεις ου όρισου. Γι ην ύξηση, χρονική ή συλλβική, ισχύουν όσ είπμε γι ον πρικό ης ενεργηικής φωνής.
5. Πρκείμενος Γι ν σχημίσουμε ον πρκείμενο προσθέουμε σο χρονικό θέμ ου ρήμος ις κλήξεις ου πρκείμενου. Γι ον νδιπλσισμό ισχύουν όσ είπμε γι ον πρκείμενο ης ενεργηικής φωνής. ουρνικόληκ Αφωνόληκ ρήμ πέ-πργ-μι πέ-πρ-ξι πέ-πρκ-ι πε-πράγ-μεθ πέ-πρχ-θε πεπργμένοι εἰσίν χειλικόληκ γέ-γρμ-μι γέ-γρ-ψι γέ-γρπ-ι γε-γράμ-μεθ γέ-γρφ-θε γεγρμμένοι εἰσίν οδονικόληκ πέ-πεισ-μι πέ-πει-σι πέ-πεισ-ι πε-πείσ-μεθ πέ-πει-σθε πεπεισμένοι εἰσίν
6. Υπερσυνέλικος Γι ν σχημίσουμε ον υπερσυνέλικο προσθέουμε σο χρονικό θέμ ου ρήμος, όπως διμορφώθηκε σον πρκείμενο, ις κλήξεις ου υπερσυνέλικου. Γι ην ύξηση, χρονική ή συλλβική, ισχύουν όσ είπμε γι ον πρικό ης ενεργηικής φωνής. ουρνικόληκ Αφωνόληκ ἐ-πε-πράγ-μην ἐ-πέ-πρ-ξο ἐ-πέ-πρκ-ο ἐ-πε-πράγ-μεθ ἐ-πέ-πρχ-θε πεπργμένοι ἦσν χειλικόληκ ἐ-γε-γράμ-μην ἐ-γέ-γρ-ψο ἐ-γέ-γρπ-ο ἐ-γε-γράμ-μεθ ἐ-γέ-γρφ-θε γεγρμμένοι ἦσν οδονικόληκ ἐ-πε-πείσ-μην ἐ-πέ-πει-σο ἐ-πέ-πεισ-ο ἐ-πε-πείσ-μεθ ἐ-πέ-πει-σθε πεπεισμένοι ἦσν
Πθηική φωνή Η πθηική φωνή σχημίζει όπως η μέση εκός πό ο Μέλλον κι ον Αόρισο Γι ν σχημίσουμε ο μέλλον προσθέουμε σο χρονικό θέμ ου ρήμος η συλλβή -θη- που λέγει χρονικό πρόσφυμ, κι ις κλήξεις ου μέλλον.\ λυ-θή-σ-ομι λυ-θή-σ-ει(ῃ) λυ-θή-σ-ει λυ-θη-σόμεθ λυ-θή-σ-εσθε λυ-θή-σ-ονι Γι ν σχημίσουμε ον όρισο προσθέουμε σο χρονικό θέμ ου ρήμος, ο πρόσφυμ -θη- κι ις κλήξεις ου όρισου. Γι ην ύξηση, χρονική ή συλλβική, ισχύουν όσ είπμε γι ον πρικό ης ενεργηικής φωνής. ἐ-λύ-θην ἐ-λύ-θης ἐ-λύ-θη ἐ-λύ-θημεν ἐ-λύ-θηε ἐ-λύ-θησν
Πίνκς βρύονων ρημάων όλες οι εγκλίσεις Ενεργηική φωνή: λύω Ε ν ε σ ώ ς Ορισική Υποκική Ευκική Προσκική Απρέμφο Μεοχή λύω λύεις λύει λύομεν λύεε λύουσι λύω λύῃς λύῃ λύωμεν λύηε λύωσι λύοιμι λύοις λύοι λύοιμεν λύοιε λύοιεν λύε λυέω λύεε λυόνων ή λυέωσν λύειν λύων (- ονος) λύουσ (-ούσης) λῦον (- ονος) Π ρ. Ορισική ἔλυον ἔλυες ἔλυε ἐλύομεν ἐλύεε ἔλυον
Μ έ λ λ ο ν Ορισική Υποκική Ευκική λύσω λύσεις λύσει λύσομεν λύσεε λύσουσι λύσοιμι λύσοις λύσοι λύσοιμεν λύσοιε λύσοιεν Προσκική Απρέμφο Μεοχή λύσειν λύσων (- σονος) λύσουσ (- σούσης) λῦσον (- σονος) Α ό ρ ι σ ο ς Ορισική Υποκική Ευκική ἔλυσ ἔλυσς ἔλυσε ἐλύσμεν ἐλύσε ἔλυσν λύσω λύσῃς λύσῃ λύσωμεν λύσηε λύσωσι λύσιμι λύσις λύσι λύσιμεν λύσιε λύσιεν Προσκική Απρέμφο Μεοχή λῦσον λυσάω λύσε λυσάνων ή λυσάωσν λῦσι λύσς(- σνος) λύσσ(- σάσης) λῦσν(- σνος) Π ρ κ ε ί μ. Ορισική Υποκική Ευκική Προσκική Απρέμφο Μεοχή λέλυκ λέλυκς λέλυκε λελύκμεν λελύκε λελύκσι λελυκώς ὦ, ᾖς, ᾖ λελυκόες ὦμεν, ἦε, ὦσι Λελυκώς εἴην εἴης εἴη λελυκόες εἶμεν εἶε λελυκώς ἴσθι ἔσω λελυκόες ἔσε λελυκένι λελυκώς(- κόος) λελυκυῖ(- κυῖς) λελυκός(- κόος)
εἶεν ἔσων Υ π ε ρ σ υ ν. Ορισική ἐλελύκειν ἐλελύκεις ἐλελύκει ἐλελύκεμεν ἐλελύκεε ἐλελύκεσν Μέση κι Πθηική φωνή: λύω Ε ν ε σ ώ. Ορισική Υποκική Ευκική Προσκική Απρέμφο Μεοχή λύομι λύῃ λύει λυόμεθ λύεσθε λύονι λύωμι λύῃ λύηι λυώμεθ λύησθε λύωνι λυοίμην λύοιο λύοιο λυοίμεθ λύοισθε λύοινο λύου λυέσθω λύεσθε λυέσθων ή λυέσθωσν λύεσθι λυόμενος λυομένη λυόμενον Π ρ. Ορισική ἐλυόμην ἐλύου ἐλύεο ἐλυόμεθ ἐλύεσθε ἐλύονο
Μ έ λ λ ο ν ς Ορισική Υποκική Ευκική λύσομι λύσῃ λύσει λυσόμεθ λύσεσθε λύσονι λυσοίμην λύσοιο λύσοιο λυσοίμεθ λύσοισθε λύσοινο Προσκική Απρέμφο Μεοχή λύσεσθι λυσόμενος λυσομένη λυσόμενον Π θ Μ έ λ λ ο ν Ορισική Υποκική Ευκική Προσκική Απρέμφο Μεο λυθήσομι λυθήσῃ λυθήσει λυθησόμεθ λυθήσεσθε λυθήσονι λυθησοίμην λυθήσοιο λυθήσοιο λυθησοίμεθ λυθήσοισθε λυθήσοινο λυθήσεσθι λυθη λυθη λυθη Α ό ρ ι σ ο ς Ορισική Υποκική Ευκική Προσκική Απρέμφο Μεοχή ἐλυσάμην ἐλύσω ἐλύσο ἐλυσάμεθ ἐλύσσθε ἐλύσνο λύσωμι λύσῃ λύσηι λυσώμεθ λύσησθε λύσωνι λυσίμην λύσιο λύσιο λυσίμεθ λύσισθε λύσινο λῦσι λυσάσθω λύσσθε λυσάσθων ή λυσάσθωσν λύσσθι λυσάμενος λυσμένη λυσάμενον
Π θ η ι κ ό ς Α ό ρ ι σ ο ς Ορισική Υποκική Ευκική Προσκική Απρέμφο Μεοχή ἐλυθην ἐλύθης ἐλύθη ἐλύθημεν ἐλύθηε ἐλύθησν λυθῶ λυθῇς λυθῇ λυθῶμεν λυθῆε λυθῶσε λυθείην λυθείης λυθείη λυθεῖμεν λυθεῖε λυθεῖεν λύθηι λυθήω λύθηε λυθένων λυθῆνι λυθείς λυθεῖσ λυθέν Π ρ κ ε ί μ. Ορισική Υποκική Ευκική λέλυμι λέλυσι λέλυι λελύμεθ λέλυσθε λέλυνι λελυμένος ὦ, ᾖς, ᾖ λελυμένοι ὦμεν, ἦε, ὦσι λελυμένος εἴην εἴης εἴη λελυμένοι εἶμεν εἶε εἶεν Προσκική Απρέμφο Μεοχή λέλυσο λελύσθω λέλυσθε λελύσθων ή λελύσθωσν λελύσθι λελυμένος λελυμένη λελυμένον Υ π ε ρ σ υ ν. Ορισική ἐλελύμην ἐλέλυσο ἐλέλυο ἐλελύμεθ ἐλέλυσθε ἐλέλυνο