ΑΚΥΑΡΧΓΗ ΓΙΑΒΗΣΗ ΚΑΙ ΟΦΘΑΛΜΟ

Transcript

1 26ν ΔΣΗΙΟ ΤΝΔΓΡΙΟ ΓΙΑΒΗΣΟΛΟΓΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΒΟΡΔΙΟΤ ΔΛΛΑΓΟ ΑΚΥΑΡΧΓΗ ΓΙΑΒΗΣΗ ΚΑΙ ΟΦΘΑΛΜΟ ΚΧΝΣΑΝΣΙΝΟ. ΝΣΑΜΠΟ Φειποςπγόρ Οθθαλμίαηπορ ΘΔΑΛΟΝΙΚΗ ΝΟΔΜΒΡΙΟ 2012

2 ΑΝΑΣΟΜΙΑ ΟΦΘΑΛΜΟΤ

3 ΚΤΡΙΔ ΟΦΘΑΛΜΙΚΔ ΔΠΙΠΛΟΚΔ ΓΙΑΒΗΣΗ Πάξεζε νθζαικνθηλεηηθώλ κπώλ Πηώζε βιεθάξσλ Καηαξξάθηεο Γηαζιαζηηθέο κεηαβνιέο Νεναγγεηαθό γιαύθσκα Δπηπινθέο από ηνλ θεξαηνεηδή ΓΙΑΒΗΣΙΚΗ ΑΜΦΙΒΛΗΣΡΟΔΙΓΟΠΑΘΔΙΑ

4 ΟΦΘΑΛΜΙΚΔ ΔΠΙΠΛΟΚΔ ΓΙΑΒΗΣΗ Πηώζε βιεθάξνπ Πάξεζε Αξ. απαγσγνύ Δπηζειηαθό έιθνο θεξαηνεηδνύο

5 ΔΠΙΓΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΣΟΙΥΔΙΑ Σν 1930 κόλν ην 1% ησλ ηπθιώζεσλ νθεηιόηαλ ζηνλ ζαθραξώδε δηαβήηε Σν 1960 ην αληίζηνηρν πνζνζηό ήηαλ 15% ήκεξα, ε δηαβεηηθή ακθηβιεζηξνεηδνπάζεηα απνηειεί πιένλ ηελ πξώηε αηηία κε αλαζηξέςηκεο ηύθισζεο ζηηο ειηθίεο κεηαμύ εηώλ ζηηο αλεπηπγκέλεο ρώξεο Η ηύθισζε είλαη 25 θνξέο ζπρλόηεξε ζηνπο δηαβεηηθνύο αζζελείο

6 ΓΙΑΓΝΧΗ - ΠΟΡΔΙΑ ΣΗ ΝΟΟΤ Η δηάγλσζε ηεο ΓΑ γίλεηαη ζπλήζσο ζε θάπνην δηάζηεκα κεηά ηελ έλαξμε ηνπ Γ. Τπάξρνπλ όκσο θαη πεξηπηώζεηο ζηηο νπνίεο ε δηάγλσζε ηνπ Γ κπνξεί λα γίλεη από ηνλ Οθζαικίαηξν, είηε ιόγσ ηεο αηθλίδηαο κεηαβνιήο ηεο δηάζιαζεο ιόγσ ηεο ππεξγιπθαηκίαο ζε λέα άηνκα πνπ εκθαλίδνπλ δηαβήηε ηύπνπ 1, είηε ηεο ηπραίαο αλαθάιπςεο βπζνζθνπηθώλ αιινηώζεσλ ζε άηνκα κε αδηάγλσζην επί έηε δηαβήηε ηύπνπ 2 Η βαξύηεηα ηεο ΓΑ ζπλήζσο ζπκβαδίδεη κε ηε βαξύηεηα ηνπ Γ θαη ησλ άιισλ επηπινθώλ ηνπ, ρσξίο όκσο απηό λα ηζρύεη πάληνηε

7 ΒΤΘΟΚΟΠΙΚΑ ΔΤΡΗΜΑΣΑ

8 ΜΙΚΡΟΑΝΔΤΡΤΜΑΣΑ

9 ΔΝΓΟ-ΑΜΦΙΒΛΗΣΡΟΔΙΓΙΚΔ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΔ

10 ΚΛΗΡΑ ΔΞΙΓΡΧΜΑΣΑ

11 ΜΑΛΑΚΑ ΔΞΙΓΡΧΜΑΣΑ

12 ΔΝΓΟΑΜΦΙΒΛΗΣΡΟΔΙΓΙΚΔ ΜΙΚΡΟΑΓΓΔΙΑΚΔ ΑΝΧΜΑΛΙΔ (IRMA s) ΚΑΙ ΑΛΛΟΙΧΔΙ ΣΧΝ ΜΔΓΑΛΧΝ ΑΓΓΔΙΧΝ

13 ΝΔΟΑΓΓΔΙΧΗ Η λεναγγείσζε πξνθαιείηαη ιόγσ ηεο ηζραηκίαο ηνπ ακθδνύο. Μπνξεί λα εκθαληζζεί είηε ζηνλ νπηηθό δίζθν είηε νπνπδήπνηε αιινύ ζηνλ ακθηβιεζηξνεηδή θαη κπνξεί λα πξνεμέρεη από ην επίπεδν ηνπ. Σα λεναγγεία εκθαλίδνπλ παζνινγηθό ηνίρσκα γεγνλόο πνπ νδεγεί ζηελ εκθάληζε δηαξξνήο ελώ ε ξήμε ηνπο πξνθαιεί αηκνξξαγίεο πξν-ακθηβιεζηξνεηδηθά ή θαη ζε όιε ηελ θνηιόηεηα ηνπ παινεηδνύο, ελώ κε ηελ πάξνδν ηνπ ρξόλνπ απνθηνύλ ηλναγγεηαθό ραξαθηήξα

14 ΝΔΟΑΓΓΔΙΧΗ

15 ΣΔΛΙΚΟΤ ΣΑΓΙΟΤ ΓΙΑΒΗΣΙΚΗ ΑΜΦ/ΠΑΘΔΙΑ

16 ΓΙΑΒΗΣΙΚΗ ΧΥΡΟΠΑΘΔΙΑ Κύξηα αίηηα έθπησζεο ηεο θεληξηθήο θαη επθξηλνύο όξαζεο ζηε δηαβεηηθή ακθ/πάζεηα (από κόλε ηεο δελ νδεγεί ζε πιήξε ηύθισζε). Οθείιεηαη ζε δηαξξνή ησλ αγγείσλ ζηελ πεξηνρή ηεο σρξάο Απνηειεί κεξηθέο θνξέο θαη ηνλ ιόγν γηα ηνλ νπνίν ν αζζελήο επηδεηεί πιένλ από κόλνο ηνπ ηελ βνήζεηα Οθζαικηάηξνπ Μπνξεί λα εκθαληζζεί ζε νπνηνδήπνηε ζηάδην ηεο ΓΑ

17 ΣΑΓΙΟΠΟΙΗΗ ΣΗ ΓΙΑΒΗΣΙΚΗ ΑΜΦ/ΠΑΘΔΙΑ Χωρίς αμθιβληζηροειδοπάθεια Ήπια μη παραγωγική ΓΑ Μέηρια μη παραγωγική ΓΑ } ΓΑ σποζηρώμαηος Γιαβηηική ωτροπάθεια Βαριά μη παραγωγική ΓΑ } Προ-παραγωγική ΓΑ Παραγωγική ΓΑ

18 ΤΝΙΣΧΜΔΝΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΚΗ ΔΞΔΣΑΗ Τύπορ διαβήηη Σςνιζηώμενορ σπόνορ 1ηρ εξέηαζηρ Σςνιζηώμενο follow-up (*) Σύπνπ 1 5 ρξόληα κεηά ηελ εκθάληζε 1 θνξά εηεζίσο Σύπνπ 2 Σε ζηηγκή ηεο δηάγλσζεο 1 θνξά εηεζίσο ηελ εγθπκνζύλε (ηύπνπ 1 ή 2) Πξηλ ηε ζύιιεςε ή λσξίο ζην 1ν ηξίκελν Κάζε 1-3 κήλεο * Παζνινγηθά επξήκαηα κπνξεί λα επηβάιινπλ ζπρλόηεξε εμέηαζε

19 ΠΑΡΑΚΛΙΝΙΚΟ ΔΛΔΓΥΟ Έγσπωμη θωηογπάθηζη βςθού δπλαηόηεηα παξαθνινύζεζεο ζε βάζνο ρξόλνπ Οπηική ηομογπαθία ζςνοσήρ (OCT) πνζνηηθνπνίεζε θαη παξαθνινύζεζε ηνπ νηδήκαηνο ηεο σρξάο Χηθιακή θλοςοποαγγειογπαθία ζην δηαβεηηθό νίδεκα ηεο σρξάο ζε αλεμήγεηε απώιεηα όξαζεο ζηε δηεξεύλεζε ηεο λεναγγείσζεο Υπεπησογπαθία ζε ζνιά ζιώληα κέζα γηα απνθιεηζκό απνθόιιεζεο ακθ/δνύο

20 ΔΓΥΡΧΜΗ ΦΧΣΟΓΡΑΦΗΗ Πξηλ θαη κεηά από ζεξαπεία κε laser θσηνπεμία

21 ΟΠΣΙΚΗ ΣΟΜΟΓΡΑΦΙΑ ΤΝΟΥΗ (OCT) Με επεκβαηηθή θαη εύθνιε ζηε δηελέξγεηα ηεο κέζνδνο απεηθόληζεο

22 ΦΗΦΙΑΚΗ ΦΛΟΤΟΡΟΑΓΓΔΙΟΓΡΑΦΙΑ Απαηηεί ηελ ελδνθιέβηα ρνξήγεζε θινπνξνζθεΐλεο πξηλ ηελ έλαξμε ηεο δηαδνρηθήο ιήςεο θσηνγξαθηώλ γηα κεξηθά ιεπηά κε ηε ρξήζε εηδηθώλ θίιηξσλ πξνθεηκέλνπ λα κειεηεζεί ε αγγείσζε ηνπ ακθ/δνύο (θαη ζε θάπνην βαζκό θαη ηνπ ρνξηνεηδνύο). Απαηηεί κεγαιύηεξν βαζκό ζπλεξγαζίαο ηνπ αζζελνύο. Φπζηνινγηθή θινπνξναγγεηνγξαθία

23 ΜΗ ΠΑΡΑΓΧΓΙΚΗ ΓΑ ΔΠΙΓΔΙΝΧΗ ΑΛΛΟΙΧΔΧΝ

24 Γ ΣΤΠΟΤ 1 - ΠΑΡΑΓΧΓΙΚΗ ΓΑ

25 Γ ΣΤΠΟΤ 2 - ΠΑΡΑΓΧΓΙΚΗ ΓΑ

26 Γ ΣΤΠΟΤ 2 - ΠΑΡΑΓΧΓΙΚΗ ΓΑ

27 ΘΔΡΑΠΔΙΑ ΓΑ Laser θσηνπεμία Δλδνϋαινεηδηθέο εγρύζεηο (αληη-αγγεηνγελεηηθώλ παξαγόλησλ ή ζηεξνεηδώλ) Ταινεηδεθηνκή (βηηξεθηνκή)

28 ΘΔΡΑΠΔΙΑ ΜΔ LASER ΦΧΣΟΠΗΞΙΑ Εζηιακή θωηοπηξία (focal) κηθξέο εζηηαθέο βνιέο ζηνλ νπίζζην πόιν Δικηςωηή θωηοπηξία (grid) δίθηπν από βνιέο πέξημ ηεο σρξάο Παναμθιβληζηποειδική θωηοπηξία (panretinal) πνιπάξηζκεο βνιέο ( ) ζηελ πεξηθέξεηα ηνπ ακθ/δνύο

29 ΘΔΡΑΠΔΙΑ ΜΔ LASER ΦΧΣΟΠΗΞΙΑ Η εζηηαθή θαη ε δηθηπσηή θσηνπεμία είλαη δπλαηόλ λα νινθιεξσζνύλ ζε κία ζπλεδξία Η παλακθηβιεζηξνεηδηθή θσηνπεμία απαηηεί ζπλήζσο 2-3 ζπλεδξίεο θαη κπνξεί λα είλαη θαη ειαθξά επώδπλε ζε θάπνηνπο αζζελείο (ιόγσ ηνπ κεγαιύηεξνπ κεγέζνπο ησλ βνιώλ ηνπ laser) Γηα ηε δηελέξγεηα ηεο θσηνπεμίαο απαηηείηαη ελ κέξεη θαη ε ζπλεξγαζία ηνπ αζζελνύο Οη βνιέο πξέπεη λα απέρνπλ ηνπιάρηζηνλ 0,5 mm από ην θέληξν ηεο σρξάο Το αποηέλεζμα ηηρ laser θωηοπηξίαρ μποπεί να σπειαζθεί μήνερ έωρ όηος να θανεί, είναι όμωρ ζςνήθωρ μόνιμο

30 ΔΣΙΑΚΗ ΦΧΣΟΠΗΞΙΑ

31 ΓΙΚΣΤΧΣΗ ΦΧΣΟΠΗΞΙΑ

32 ΠΑΝΑΜΦΙΒΛΗΣΡΟΔΙΓΙΚΗ ΦΧΣΟΠΗΞΙΑ

33 ΔΠΙΠΛΟΚΔ LASER ΦΧΣΟΠΗΞΙΑ Δθπηώζεηο πεξηθεξηθνύ νπηηθνύ πεδίνπ Γπζθνιία θαηά ηελ λπρηεξηλή όξαζε Απώιεηα νπηηθήο νμύηεηαο Γηαηαξαρέο αληίιεςεο ρξσκάησλ

34 ΔΝΓΟΫΑΛΟΔΙΓΙΚΔ ΔΓΥΤΔΙ Οη νπζίεο πνπ έρνπλ ρξεζηκνπνηεζεί γηα ελδνϋαινεηδηθή ρνξήγεζε ζηε δηαβεηηθή ακθ/πάζεηα αλήθνπλ ζε δύν θαηεγνξίεο 1) Αληη-αγγεηνγελεηηθνί παξάγνληεο Ranibizumab (Lucentis) Bevacizumab (Avastin) Pegaptanib (Macugen) Triamcinolone acetonide (Kenalog) 2) ηεξνεηδή Dexamethasone (Ozurdex) Fluocinolone acetonide (Iluvien)

35 anti-vegf ΠΑΡΑΓΟΝΣΔ Οη anti-vegf παξάγνληεο ρνξεγήζεθαλ αξρηθά ζηελ ειηθηαθή εθθύιηζε ηεο σρξάο πγξνύ ηύπνπ. Σν πξώην ζθεύαζκα πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε ήηαλ ην Avastin ην νπνίν θπθινθνξεί σο νγθνινγηθό θάξκαθν (ε ρνξήγεζε ηνπ είλαη off label ζηελ Οθζαικνινγία). ηε ζπλέρεηα δόζεθε έγθξηζε γηα νθζαικηθή ρξήζε ζηα ρεκηθά ζπγγελή κε ην Avastin ζθεπάζκαηα Macugen θαη Lucentis. Σα ζθεπάζκαηα απηά ζηε ζπλέρεηα ρξεζηκνπνηήζεθαλ θαη ζηελ αληηκεηώπηζε ηεο δηαβεηηθήο ακθ/πάζεηαο. ηε ρώξα καο, έγθξηζε ππάξρεη γηα ηε ζεξαπεία ηνπ δηαβεηηθνύ νηδήκαηνο ηεο σρξάο κόλν γηα ην ζθεύαζκα Lucentis (ranibizumab), ην νπνίν ρνξεγείηαη κε ζπκκεηνρή 0% ζηνπο αζζελείο πνπ ην ρξεηάδνληαη ηα πιενλεθηήκαηα ηνπο ζπγθαηαιέγεηαη ην αζθαιέο πξνθίι ηνπο, ε δπλαηόηεηα γηα επαλαιακβαλόκελεο εγρύζεηο θαη ε απνηειεζκαηηθόηεηα πνπ θαίλεηαη όηη εκθαλίδνπλ από κόλεο ηνπο (ή θαη ζε ζπλδπαζκό κε ηε laser θσηνπεμία) ζηελ πνξεία ηνπ ρξόλνπ ηα κεηνλεθηήκαηα ηνπο ζπγθαηαιέγνληαη ε παξνδηθόηεηα ηεο δξάζεο ηνπο (γεγνλόο πνπ νδεγεί ζε επαλαιακβαλόκελεο εγρύζεηο), ην θόζηνο ηνπο θαη ν κηθξόο αιιά ππαξθηόο θίλδπλνο εκθάληζεο ελδνθζαικίηηδαο

36 anti-vegf ΠΑΡΑΓΟΝΣΔ Οη εγρύζεηο πξαγκαηνπνηνύληαη ππό άζεπηεο ζπλζήθεο ζε πεξηβάιινλ ρεηξνπξγείνπ κε ηνπηθή αλαηζζεζία θαη ζε απόζηαζε 3-4 mm από ην ζθιεξνθεξαηνεηδέο όξην

37 ΔΝΓΟΫΑΛΟΔΙΓΙΚΗ ΥΟΡΗΓΗΗ ΣΔΡΟΔΙΓΧΝ Σν πξώην ζθεύαζκα πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε γηα ελδνϋαινεηδηθή ρνξήγεζε ήηαλ ην triamcinolone acetonide (Kenalog) ηνπ νπνίνπ ή έλδεημε είλαη γηα κε νθζαικηθέο παζήζεηο (off label ρνξήγεζε ζηελ Οθζαικνινγία). ηε ζπλέρεηα εκθαλίζζεθαλ θαη άιιεο ζηεξνεηδείο νπζίεο όπσο ε dexamethasone (Ozurdex) θαη ην fluocinolone acetonide (Iluvien). Κύξην πιενλέθηεκα ησλ ελδνϋαινεηδηθώο ρνξεγνύκελσλ ζηεξνεηδώλ είλαη ε απνηειεζκαηηθόηεηα πνπ εκθαλίδνπλ ζηελ ειάηησζε ηνπ δηαβεηηθνύ νηδήκαηνο ηεο σρξάο (αλ θαη ην απνηέιεζκα δελ είλαη κόληκν). Τπάξρνπλ όκσο θαη θίλδπλνο εκθάληζεο ζνβαξώλ επηπινθώλ από ηνλ νθζαικό, όπσο γιαύθσκα, θαηαξξάθηεο θαη ελδνθζαικίηηδα.

38 ΤΑΛΟΔΙΓΔΚΣΟΜΗ (ΒΙΣΡΔΚΣΟΜΗ) Η ρεηξνπξγηθή αθαίξεζε ηνπ παινεηδνύο βξίζθεη εθαξκνγή ζε ζπγθεθξηκέλεο επηπινθέο ηεο δηαβεηηθήο ακθ/πάζεηαο όπσο: Δκκέλνπζα ελδνϋαινεηδηθή αηκνξξαγία Απεηιεηηθή ειθηηθή απνθόιιεζε ηνπ ακθ/δνύο Ταινεηδν-ακθηβιεζηξεηδηθή έιμε ζηελ πεξηνρή ηεο σρξάο

39 ΤΑΛΟΔΙΓΔΚΣΟΜΗ (ΒΙΣΡΔΚΣΟΜΗ)

40 ΘΔΡΑΠΔΙΑ ΓΑ Οη παξαπάλσ αλαθεξζείζεο κέζνδνη ζεξαπείαο, είλαη δπλαηόλ λα ρξεζηκνπνηεζνύλ από κόλεο ηνπο ή θαη ζε ζπλδπαζκό, θξίλνληαο εμαηνκηθεπκέλα ηα ηδηαίηεξα ραξαθηεξηζηηθά πνπ εκθαλίδεη ν θάζε αζζελήο ζηελ πνξεία ηνπ ρξόλνπ ηηο πεξηζζόηεξεο πεξηπηώζεηο, ν ζηόρνο είλαη ε δηαηήξεζε ηεο ππάξρνπζαο νπηηθήο νμύηεηαο θαη ε απνθπγή ζνβαξόηεξσλ επηπινθώλ (κεγάιε έθπησζε ηεο όξαζεο ιόγσ δηαβεηηθνύ νηδήκαηνο ηεο σρξάο ή θαη ηύθισζε ιόγσ παξαγσγηθήο ΓΑ) ε πνιιέο βέβαηα πεξηπηώζεηο επηηπγράλεηαη θαη βειηίσζε ηεο νπηηθήο νμύηεηαο, ζε άιιεο όκσο ε ζεξαπεπηηθή παξέκβαζε κπνξεί λα έρεη θάπνην άκεζν «θόζηνο» ζηελ πνηόηεηα ηεο όξαζεο ην νπνίν όκσο πξέπεη λα γίλεηαη θαηαλνεηό όηη ζπκβαίλεη πξνθεηκέλνπ λα ππάξρεη καθξνπξόζεζκε σθέιεηα πρλή είλαη ε αλάγθε γηα επαλαιακβαλόκελεο ζεξαπεπηηθέο παξεκβάζεηο ζηε δηάξθεηα ηνπ ρξόλνπ

41 ΘΔΡΑΠΔΙΑ ΓΑ Όζν πεξηζζόηεξν ρξόλην ραξαθηήξα απνθηνύλ νη βιάβεο (π.ρ. ζηελ πεξίπησζε ελόο ρξόληνπ ζνβαξνύ νηδήκαηνο ηεο σρξάο), ηόζν δπζθνιόηεξε θαζίζηαηαη ε ππνζηξνθή ηνπο ε ηέηνηεο πεξηπηώζεηο είλαη δπλαηόλ ε αλαηνκηθή απνθαηάζηαζε λα κελ ζπλνδεύεηαη από αληίζηνηρε βειηίσζε ηεο πνηόηεηαο ηεο όξαζεο κηαο θαη ζην ελ ησ κεηαμύ έρεη κόληκα δηαηαξαρζεί ε ιεηηνπξγηθή αθεξαηόηεηα ηνπ ακθ/δνύο Γηα ην ιόγν απηό, έρεη ηδηαίηεξν λόεκα ε έγθαηξε ζεξαπεπηηθή παξέκβαζε

42 Α ΔΤΥΑΡΙΣΧ