ΒΛΑΣΤΟ/ ZYMOΜΥΚΗΤΕΣ (YEASTS)

Transcript

1 ΒΛΑΣΤΟ/ ZYMOΜΥΚΗΤΕΣ (YEASTS)

2 ΒΛΑΣΤΟΜΥΚΗΤΕΣ ΓΕΝΟΣ Candida C. albicans Cryptococcus Trichosporon Rhodotorula Geotrichum C. neoformans T. beigelli R. rubra G. candidum Candida glabrata

3 ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΒΛΑΣΤΟ/ZYMOΜΥΚΗΤΕΣ Candida Καντιντίαση Cryptococcus Κρυπτοκόκκωση Trichosporon Τριχοσπορίωση Geotrichum Γεωτρίχωση

4 ΑΝΑΤΟΜΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ Επιπολής μυκητιάσεις Βλεννογόνοι Συστηματικές η εν τω βάθει μυκητιάσεις (Deep, systemic, invasive mycoses)

5 CANDIDA καντιντιάσεις Lagenbeck 1839 Aντιβιοτικά 1940 X ΗΠΑ o συχνότερο αίτιο νοσοκομειακής μικροβιαιμίας (>10%) Συχνότερο αίτιο διεισδυτικής μυκητίασης

6 ΣΤΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ ΚΑΝΤΙNΤΙΑΣΕΙΣ ΛΟΓΩ ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΜΕΝΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΠΟΥ ΕΠΙΒΙΩΝΟΥΝ ΕΠΙ ΜΑΚΡΟΝ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΜΕΝΟΙ (SOT) (ανοσορυθμιστικά, ανοσοκατασταλτικά) ΠΡΟΣΘΕΤΙΚΑ ΥΛΙΚΑ ΜΕΘ (κεντρικοί φλεβικοί καθετήρες) ΚΑΡΚΙΝΟΠΑΘΕΙΣ, HIV+ ΕΥΡΕΩΣ ΦΑΣΜΑΤΟΣ ΑΝΤΙΒΙΟΤΙΚΑ ΟΥΔΕΤΕΡΟΠΕΝΙΚΟΙ -ΟΓΚΟΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΣ (ΗSCT)

7 ΓΕΝΟΣ Candida > 140 είδη ~ 17 παθογόνα για τον άνθρωπο C. albicans ( >80%) C. parapsilosis C. glabrata C. tropicalis C. krusei Candida albicans C. kefyr C. guillermondii Hebe albicans C. lusitaniae C. stellatoides Var C. albicans C..

8

9 ΠΑΡΑΓΕΙ ΜΟΝΟ ΒΛΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΑ

10

11

12

13

14 C. albicans 2 αντιγονικούς τύπους Α, Β γλυκοπρωτεϊνικά μόρια ΜΑΝΝΑΝΗΣ Με εκχύλισμα Ags Α, Β Δερματοαντίδραση καντιντίνης Δείκτης φυσιολογικής κυτταρικής ανοσίας (+) Σε όλους τους φυσιολογικούς ενήλικες MH ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ

15 ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Candida albicans Φυσιολογική χλωρίδα Στόματος 10% 40% ~ ηλικία, αντιβιοτικά Παχέως εντέρου 15% >> >> Κόλπου Δέρματος ΕΝΔΟΓΕΝΕΙΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ

16 ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΑΠΟ CANDIDA Αποικισμός Eντοπισμένη λοίμωξη Διεισδυτική καντιντίαση Στοματοφάρυγγας (Οισοφάγος) Δέρμα (Τραύμα) Κόλπος (Ουροποιητικό) Παχύ έντερο Στοματίτιδα Οισοφαγίτιδα Δερματίτιδα Λοίμωξη τραύματος Κολπίτιδα Κυστίτιδα Καντινταιμία Μηνιγγίτιδα Ενδοφθαλμίτιδα Ενδοκαρδίτιδα Πνευμονία

17 ΕΝΔΟΓΕΝΕΙΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ παρουσία βλεννογόνους Εντοπισμένες καντιντιάσεις καντιντιάσεις δέρματος καντιντιάσεις βλεννογόνων (στόμα, κόλπος) ανοσοκαταστολή-κυτταρική ανοσία Συστηματικές καντιντιάσεις Χρόνιες καντιντιάσεις

18 ΜΕΤΑΔΟΣΗ ΑΠΟ ΑΝΘΡΩΠΟ ΣΕ ΑΝΘΡΩΠΟ Νεογνό - κόλπος μητέρας δερματίτιδα στοματίτιδα συστηματική λοίμωξη καντιντιασική κολπίτιδα καντιντιασική βαλανοποσθίτιδα

19 ΠΡΟΔΙΑΘΕΣΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΚΑΝΤΙΝΤΙΑΣΗΣ ΕΞΩΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΔΕΡΜΑΤΟΣ - ΒΛΕΝΝΟΓΟΝΩΝ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΑ ΑΤΟΜΑ - ΝΕΟΓΝΑ - ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΙ - ΕΓΚΥΕΣ

20 ΤΟΠΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ - ΥΓΡΑΣΙΑ ΕΠΙΔΕΣΜΟΙ, ΠΑΝΕΣ - ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΧΕΙΡΩΝ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΙ, ΜΑΓΕΙΡΟΙ, ΝΟΙΚΟΚΥΡΕΣ - ΤΡΑΥΜΑΤΑ - ΕΛΚΗ - ΕΓΚΑΥΜΑΤΑ - ΚΑΚΗ ΑΙΜΑΤΩΣΗ - ΚΑΚΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ ΑΙΜΟΡPΟΪΔΕΣ, ΚΙΡΣΟΙ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΡΟ ΑΝΤΙΣΥΛΛΗΠΤΙΚΑ ΓΛΥΚΟΓΟΝΟ ΚΟΛΠΟ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ

21 ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΑΝΟΣΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΚΑΝΤΙΝΤΙΑΣΗ ΟΥΔΕΤΕΡΟΠΕΝΙΑ - ΟΓΚΟΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ ΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΑ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ - ΚΥΤΤΑΡΟΣΤΑΤΙΚΑ - ΕΥΡΕΩΣ ΦΑΣΜΑΤΟΣ ΑΝΤΙΒΙΟΤΙΚΑ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΕΙΣ - ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΑΝΟΣΟΑΝΕΠΑΡΚΕΙΕΣ - HIV CD 4 ΛΗΨΗ ΚΟΡΤΙΚΟΣΤΕΡΟΕΙΔΩΝ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΕΣ ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ - ΕΓΧΥΣΗ ΜΕ ΚΑΘΕΤΗΡΑ ΕΠΙ ΜΑΚΡΟΝ ΠΑΡΑΜΟΝΗ ΣΕ ΜΕΘ, ΚΑΘΕΤΗΡΙΑΣΜΟΙ - ΠΡΟΣΘΕΤΙΚΑ ΥΛΙΚA

22 ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗΣ ΛΟΙΜΩΞΗΣ C. albicans - ΑΥΞΗΜΕΝΟ ΦΟΡΤΙΟ C. albicans εντερικός βλεννογόνος ιατρογενής λοίμωξη! - ΠΡΟΣΚΟΛΛΗΣΗ ειδικούς υποδοχείς εντερικού βλεννογόνου - ΔΙΕΙΣΔΥΣΗ φωσφολιπ/ πρωτεϊνασών ΑΙΜΑΤΟΓΕΝΗΣ ΔΙΑΣΠΟΡΑ ΔΙΕΙΣΔΥΤΙΚΗ ΛΟΙΜΩΞΗ ΚΑΝΤΙΝΤΑΙΜΙΑ (ΣΥΧΝΟΤΕΡΗ ΜΟΡΦΗ) ΠΑΡΕΓΧΥΜΑΤΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ αντιδράσεις υπερευαισθησίας Ags Candida ΦΛΕΓΜΟΝΗ, ΚΟΚΚΙΩΜΑ, ΑΠΟΣΤΗΜΑ, ΝΕΚΡΩΣΗ

23 ΠΡΟΣΚΟΛΛΗΣΗ - ADHESION ΑΙΜΟΠΕΤΑΛΙΑ ΕΝΔΟΘΗΛΙΟ ΑΓΓΕΙΩΝ Διασπορά με μολυσμένους θρόμβους ΑΚΡΥΛΙΚΟ ΠΟΛΥΑΙΘΥΛΕΝΙΟ Αποικισμός καθετήρων δημιουργία biofilm

24 ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΙΚΟΙ ΦΡΑΓΜΟΙ C.albicans Innate immunity Δέρμα Φυσιολογική xλωρίδα, λιπαρά οξέα Στοματική κοιλότητα Φυσιολογική χλωρίδα Βλεννογόνος Γ.Σ.Ε, κόλπου Φυσιολογική χλωρίδα

25 ΑΝΟΣΟΛΟΓΙΚH AΠΑΝΤΗΣΗ ( C. albicans ΜΕ ΑΙΜΑΤΟΓΕΝΗ ΔΙΑΣΠΟΡΑ ) ΦΑΓΟΚΥΤΤΑΡΩΣΗ PMNs (Tοll-LR, αναγνωρίζουν μόρια mannan ) Innate immunity Μακροφάγα ιστών, κυψελιδικά μακροφάγα ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΟΣΙΑ Τ-λεμφοκύτταρα Μαννάνη ΧΥΜΙΚΗ ΑΝΟΣΙΑ IgG Οψωνίνη Φαγοκυττάρωση ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ C3b Οψωνίνη Φαγοκυττάρωση

26 ΕΝΤΟΠΙΣΜΕΝΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ C. albicans ΔΕΡΜΑ-ΟΝΥΧΕΣ - ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑ - παράτριμμα Napkin area dermatitis < 6 μηνών >> ΜΕΣΟΔΑΚΤΥΛΙKH >> ΠΕΡΙΠΡΩΚΤΙΚΗ >> ΜΗΡΟΓΕΝΝΗΤΙΚΗ ΕΡΥΘΗΜΑΤΩΔΕΙΣ ΠΛΑΚΕΣ >> ΒΟΥΒΩΝΙΚΗ ΛΕΥΚΟ ΕΠΙΧΡΙΣΜΑ >> ΥΠΟΜΑΖΙΚΗ >> ΜΑΣΧΑΛΙΑΙΑ >> ΩΤΙΑΙΑ - ΧΡΟΝΙΑ ΠΕΡΙΟΝΥΧΙΑ, ΟΝΥΧΟΜΥΚΗΤΙΑΣΗ επαγγελματική έκθεση, μικρά παιδιά, διαβητικοί

27 ΜΕΣΟΔΑΚΤΥΛΙKH ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑ ΠΕΡΙΟΝΥΧΙΑ Napkin area dermatitis ΜΑΣΧΑΛΙΑΙΑ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑ

28 ΒΛΕΝΝΟΓΟΝΟΙ ΕΛΚΗ ΜΕ ΛΕΥΚΟ ΕΠΙΧΡΙΣΜΑ ΣΤΟΜΑΤΙΤΙΔΑ (ουλίτιδα, γωνιακή χειλίτιδα, γλωσσίτιδα*, φαρυγγίτιδα ) ΩΤΙΤΙΔΑ (εξωτερική) ΛΑΡΥΓΓΙΤΙΔΑ ΡΙΝΟΦΑΡΥΓΓΙΤΙΔΑ ΑΜΥΓΔΑΛΙΤΙΔΑ - ΟΙΣΟΦΑΓΙΤΙΔΑ ΑΙΔΟΙΟΚΟΛΠΙΤΙΔΑ ΒΑΛΑΝΟΠΟΣΘΙΤΙΔΑ 80-90%: T. vaginalis & Candida (80% C. albicans)

29 ΕΠΙΧΡΙΣΜΑ ΣΤΟΜΑΤΙΚΟΥ ΒΛΕΝΝΟΓΟΝΟΥ Παρουσία ψευδομυκητυλίου = Λοίμωξη

30 ΚΟΛΠΙΚΟ ΕΠΙΧΡΙΣΜΑ Παρουσία ψευδομυκητυλίου = Λοίμωξη

31 ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΚΑΝΤΙΝΤΙΑΣΗ (Invasive Candidiasis) ΚΑΝΤΙΝΤΑΙΜΙΑ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟ πυελονεφρίτιδα 1η ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟ ενδοκαρδίτιδα 2 η ΚΝΣ μηνιγγίτιδα, εγκεφαλίτιδα θνητότητα 90% ΕΝΔΟΦΘΑΛΜΙΤΙΔΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ πνευμονία ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΙΚΟ οισοφαγίτιδα*, εντερίτιδα, εντεροκολίτιδα, περιτονίτιδα ΣΠΛΗΝΑΣ, ΗΠΑΡ

32 ΧΡΟΝΙΑ ΚΑΝΤΙΝΤΙΑΣΗ ΧΡΟΝΙΑ ΒΛΕΝΝΟΓΟΝΟΔΕΡΜΑΤΙΚΗ ΚΑΝΤΙNΤΙΑΣΗ ΚΑΝΤΙNΤΙΑΣΙΚΟ ΚΟΚΚΙΩΜΑ Σύνδρομο Di Giorge, Νezelof συγγενής απλασία θύμου ΑΛΛΕΡΓΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ Ags Candida ΔΕΡΜΑΤΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ

33 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ Άμεσο παρασκεύασμα βιολογικού υλικού ( δέρμα, τραύμα, επιχρίσματα, κολπικό κλπ.) Χρώση (- ) Χρώση Gram

34 Καλλιέργεια Sabouraud - χλωραμφενικόλη, 37 C, 2-5 ημ. αεροβίως ΑΠΟΙΚΙΕΣ ΛΕΥΚΕΣ παρασκεύασμα Gram χρώση βλαστοκύτταρα ή ψευδοϋφές ΓΕΝΟΣ CANDIDA

35 Δοκιμασία βλάστησης Εύκολη, οικονομική μέθοδος Germ tubes ή βλαστικοί σωλήνες (~15μ ) 0,5ml ορό ανθρώπου + αποικίες Candida, 2h 37 C (+) Candida albicans

36 Παραγωγή «τελικών» χλαμυδοσπορίων κ/α σε Rice Agar, Cornmeal, ή PCA x 10 μικροσκόπηση τρυβλίου 1-2 x24ωρο 26 C (+) Candida albicans

37

38 Candida non albicans 1-2 x 24ωρα 1-3 x 24ωρα Bιοχημική ταυτοποίηση Αυξανόγραμμα VITEK CARD API AUX SYSTEM

39 Εργαστηριακη διάγνωση καντινταιμίας > 2 Χ 24h >24 h 10 ml αίμα σε φιάλη BactAlert αιματοκ/ας -15 ημ. Gram χρώση σε θετική φιάλη αιματοκ/ας Α/καλλιέργεια αιματούχο agar Α/καλλιέργεια Sabouraud dextrose agar (+) (-) 2h 24-72h C. albicans Ταυτοποίηση στελέχους με germ tubes test & API 20C AUX, VITEK-2-YST Cards > 3-5 x 24ωρα Bio-merieux

40 Ορολογικές μέθοδοι Ανίχνευση-προσδιορισμός Ags/Αbs Ευαισθησία Ειδικότητα (FP) Ag 1,3-β-D glucane (BDG) LAL (χρωματομετρική ποσοτική) Candida (& Aspergillus, Pneumocystis, Fusarium ) Ag Μαννάνης /Anti μαννάνη Abs (Μαn /antiman) EIA Candida

41 Mοριακές μέθοδοι ορός, ολικό αίμα Μη πολλαπλασιαστικές απλός υβριδισμός Πολλαπλασιαστικές -PCR ειδικοί probes -Multiplex PCR -Real Time PCR (RT-qPCR) Direct Sequencing (ribosomal DNA genes) για ταυτοποίηση στελεχών Candida από κ/α

42 ΘΕΡΑΠΕΙΑ Τοπική θεραπεία Δερματίτιδα Ιώδες γεντιανής, Προπιονικό Na, Νυστατίνη Ξηρό, κρύο, καθαρό δέρμα Στοματίτιδα Νυστατίνη p.o Kολπίτιδα Αλοιφή η κολπικά υπόθετα Νυστατίνης Μικοναζόλης, Κλοτριμοξαζόλης

43 Συστηματική θεραπεία Συστηματική Candidiasis Eνδοφθαλμίτιδα, ενδοκαρδίτιδα, ΚΝΣ, περιτονίτιδα, ηπατοσπληνική καντιντίαση Αμφοτερικίνη liposomal iv + Φλουοροκυτοσίνη p.o Αζόλες po / iv: Φλουκοναζόλη, Βορικοναζόλη Εχινοκανδίνες iv: Κασπο/ ανιντουλα/ μικαφουνγκίνη

44 ΠΡΟΦΥΛΑΞΗ - Aνοσοκατασταλμένο ασθενή, έλεγχος αποικισμού Candida Αναπνευστικού κ/α πτυέλων Παχέως εντέρου κ/α κοπράνων - Προληπτική θεραπεία Preemptive therapy Φλουκοναζόλη, Eχινοκανδίνες - Καθετηριασμένος ασθενής Συχνή αλλαγή καθετήρων, εστία αποικισμού Candida

45 Non albicans καντιντιάσεις αντοχής C. parapsilosis 2o συχνότερο αίτιο καντινταιμίας εξωγενής μετάδοση biofilm - προσκολητικότητα καθετήρες λιπόφιλο (παρεντερική διατροφή νεογνών) Υψηλή ΜΙC εχινοκανδίνες C. glabrata 3o συχνότερο αίτιο καντινταιμίας Tάση για επίκτητη αντοχή Amphotericin, Fluconazole C. krusei ΕΑ Fluorocytοcine, Fluconazole, C. lipolytica C. lusitaniae C. guillermondii ΕΑ Amphotericin ΕΠ