Monday, November 28, 11

Transcript

1

2 Forests in watersheds Threats Why should we care Watershed Partnerships You can help

3 A critical component of a watershed s ability to collect rainwater is the existence of forests. Fog condensing on trees can increase rainfall collection and absorption by as much as 30% annually. Hahai nō ka ua i ka ulu lā'au - Rain always follows the forest (Native Hawaiian Proverb) In Hawai i, the most valuable product of the forest is water, rather than wood - Ralph S. Hosmer, First Territorial Forester

4 How Does it Work? 99% of Hawaii s domestic water used in the state comes from groundwater [USGS]

5 Forests in watersheds Threats Why should we care Watershed Partnerships You can help

6

7 From the Past the indiscriminate ranging of cattle in the forests have been very largely responsible for the present conditions [destruction of the forests], and that the sure remedy will be to fence off the forests and confine the cattle to the lower slopes the wild cattle, sheep and pigs should be driven down from the mountains and the forest preserved by fencing -EM Griffith USDA Forester 1902 Feral pig management may have begun as early as the 1870s when King David Kalakaua is said to have led pig hunts in order to decrease the destruction of native forests

8 To the Present Ungulates devour and destroy native plants and ground cover, facilitating sediment run-off and the smothering of coral reefs Ungulates impede the progress of conservation and restoration of native Hawaiian ecosystems. Ungulate removal, in conjunction with other management actions, is necessary to ensure the success of ecosystem restoration and preservation of native Hawaiian ecosystems. -Hawai i Conservation Alliance (2005)

9

10 Hawaii

11

12 Other Impacts of Invasive Species and Pests Cost/Agriculture The legislature finds that the silent invasion of Hawai i by insects, disease-bearing organisms, snakes, weeds, and other pests is the single greatest threat to Hawai i s economy and natural environment and to the health and lifestyle of Hawai i s people Hawai i State Legislature 2003 Weeds cost US farmers about 12% of their harvest at an annual loss of $33 billion (NYT magazine article ) Cheatgrass, an accidental introduction, overruns 100 million aces of western rangeland (larger than the state of Wyoming), it has displaced more nutritious native grasses, reducing the quantity of livestock a given acreage can support. Also increases fires (every 3-5 years now, versus with native grasses years)

13 2005 Public Attitudes UH Survey on Water Issues in Hawai i ü 80% identified city water system as source for drinking water [rather than groundwater] ü Half of respondents consider water quantity to be a problem ü When asked about factors affecting water quality, most respondents were not aware watershed management affected water quality

14 So what/who cares?!

15 We ALL live in a Watershed!

16 Water Use Trends: Global/Mainland NYT article talking about water issues in Spain, growing black market for water, as supplies are limited due to climate change and poor development/land use planning. People think about it, but they don t really think about what happens tomorrow. They don t worry until they turn on the tap and nothing flows. Raquel Monton climate change specialist [Benjamin Franklin said: When the well s dry, we know the worth of water] Declining water quality has already knocked around 1% off gross domestic product in Morocco, Algeria, and Egypt as they overuse their limited water resources (Reuters 2008) San Diego imports 85% of the water it uses because it doesn t have aquifers By 2025, 1/3 of all humans will face severe and chronic water shortages [USAID] John Howard, former prime minister for Australia identified water security as Australia s biggest environmental challenge Nebraska and Kansas, Wyoming and Montana are just some states already battling for limited water supplies

17 Water Use Trends: Hawai i Hawai i uses the most water per capita in the country [EPA]. In 2000, O ahu used 257,000 Olympic sized swimming pools per day [HBWS] An evaluation of data from long-term gages (since 1913) shows declines in the base flow (the water in streams that comes from groundwater discharge) [USGS] By 2020, water demand on O ahu is expected to exceed supply [CWRM] 76% of state was experiencing drought conditions compared to 19% the year before in Kevin Kodama, hydrologist with the National Weather Service, stated that longer term, it may very well be that the If we let our forests degrade and erode, if we let the pigs and goats and other invasives run rampant, then eventually we ll have to reduce our pumpage, because the aquifers will shrink and we ll get more seawater intrusions So you work at it now so you can sustain what you re already pumping out. - Barry Usagawa, chief of the Water Resources Division, Honolulu Board of Water Supply

18 Who swims/ Feral goat denuded south slope on Moloka i fishes? Roots of trees and other vegetation help to hold soils to keep them from flowing down into oceans and impacting coral reefs, fisheries, and swimming areas Sedimentation on fringing reefs. 80% of mainland tourists (a majority of HI s tourists) reported engaging in ocean activities [HVCB]

19 How do you feel about flooding? Waimea, 2004 Storm Forests are estimated to save $2-3.5 billion per year in disaster damage from things such as landslides and rock falls, flooding [2004 UN Disaster Reduction Report]

20 Cultural Resources Each time we lose another Hawaiian plant or bird or forest, we lose a living part of our ancient culture. -Nainoa Thompson, Polynesian Voyaging Society To maintain our beauty, we must maintain the beauty of the forest. If we cut down the forest, we cut down ourselves. -Kumu Hula Pua Kanahele

21 Mesic koa- ōhi a forest Wetland bog Ko olau Mountains Mesic forest Provide habitat for over 9,000 plants and animals found nowhere else in the world Pueo or Hawaiian shorteared owl Endangered Hawaiian Petrel Lobelia grayana Endangered Ōpe ape a (Hawaiian Hoary Bat) ōhi a blossom Endangered Koloa maoli or Hawaiian duck Endangered Palila Maui watershed Kohala Coast Endangered Manduca blackburni

22 What about saving money and supporting our economy? A survey of 27 drinking water utilities' treatment costs and watershed characteristics found that for every 10% increase in forest cover of the source area, chemical and treatment costs decrease by 20% (EPA) It costs $3.50 per thousand gallon to de-salt seawater versus 30 cents to pump the same amount out of the aquifer [HBWS] 2007 Hawai i Forest Journal, value of HI forest industry $30.7 million in 2001, a majority of which was based on Koa Dean Okimoto, owner of Nalo Greens stated in a Honolulu Advertiser article on farming, That s probably our most important issue. If we don t have water, we can t grow anything Local jobs and businesses supported (over $6 million leveraged)

23 A University of Hawai i study estimates the Ko olau Mountains on O ahu alone provide watershed services worth up to $14 billion. Consider the cost of replicating any of these essential services through technology or engineering to understand how important our forested watersheds are to both Hawaii s economy and its communities.

24 Forested Watershed Management Can Prevent Problems Like These: Water Bills to Rise 20% Next Year Farmland: A Vanishing Legacy Μαναγινγ µιχροβεσ φροµ υρβαν ωατερσηεδσ Μαναγινγ µιχροβεσ φροµ υρβαν ωατερσηεδσ χαν Ωηεν ιτ χοµεσ το βαχτερια, µοστ ωατερσηεδ µαναγερσ ηαϖε µορε θυεστιονσ τηαν χαν βε α δαυντινγ τασκ, ασ βαχτερια αρε υσυαλλψ βε α δαυντινγ τασκ, ασ βαχτερια αρε υσυαλλψ ανσωερσ. Χαν α βεαχη, σηελλφιση ορ δρινκινγ ωατερ ρεαλλψ βε µαινταινεδ ιν τηε πρεσεντ ιν ηιγη χονχεντρατιονσ δυρινγ στορµσ, πρεσεντ ιν ηιγη χονχεντρατιονσ δυρινγ στορµσ, φαχε οφ ωατερσηεδ γροωτη? Σοµε οφ τηε ανσωερσ το τηεσε διφφιχυλτ θυεστιονσ δεπενδ χοµε φροµ µανψ διφφερεντ σουρχεσ, ανδ φολλοω χοµε φροµ µανψ διφφερεντ σουρχεσ, ανδ φολλοω ον µανψ χοµπλεξ ωατερσηεδ φαχτορσ, συχη ασ τηε δενσιτψ οφ δεϖελοπµεντ, µετηοδ µανψ χοµπλεξ πατηωαψσ το ρεαχη ρεχειϖινγ µανψ χοµπλεξ πατηωαψσ το ρεαχη ρεχειϖινγ σεωαγε δισποσαλ, βαχτερια σουρχεσ, αχτυαλ ωατερ υσεσ ανδ ωεατηερ χονδιτιονσ. ωατερσ. ωατερσ. Γιϖεν τηατ ωατερσηεδ µαναγερσ αρε ινχρεασινγλψ ασκεδ το χοντρολ µιχροβεσ, Τηε ρεϖιεω χονχλυδεσ τηατ χυρρεντ Τηε ρεϖιεω χονχλυδεσ τηατ χυρρεντ τηισ αρτιχλε σεεκσ το πρεσεντ α µορε χοηερεντ φραµεωορκ φορ ηοω βαχτερια χαν βε στορµωατερ πραχτιχεσ, στρεαµ βυφφερσ ανδ στορµωατερ Fish πραχτιχεσ, στρεαµ Populations βυφφερσ ανδ µαναγεδ ιν υρβαν ωατερσηεδσ, Continue ανδ τηεν αππλιεσ τηε γενεραλ µοδελ To το φουρ Decline σπεχιφιχ σουρχε χοντρολσ ηαϖε α µοδεστ ποτεντιαλ το σουρχε χοντρολσ ηαϖε α µοδεστ ποτεντιαλ το ωατερσηεδ τψπεσ. Τηε ιµπλιχατιονσ φορ βαχτερια µαναγεµεντ ιν εαχη ωατερσηεδ τψπε ρεδυχε φεχαλ χολιφορµ λεϖελσ, βυτ χαννοτ ρεδυχε ρεδυχε φεχαλ χολιφορµ λεϖελσ, βυτ χαννοτ ρεδυχε αρε ρεϖιεωεδ ιν δεταιλ, ωιτη α στρονγ εµπηασισ ον τηε πρεϖεντιον ανδ τρεατµεντ οφ τηεµ φαρ ενουγη το µεετ ωατερ θυαλιτψ στανδαρδσ Ιν α ρεχεντ συρϖεψ ρελεασεδ βψ τηε Ενϖιρονµενταλ τηεµ φαρ ενουγη το µεετ ωατερ θυαλιτψ στανδαρδσ νεω βαχτερια Προτεχτιον σουρχεσ. Αγενχψ Τηε λαστ Ιν α σεχτιον ρεχεντ πρεσεντσ συρϖεψ α ρελεασεδ σιξ στεπ βψ προχεσσ τηε Ενϖιρονµενταλ το δετεχτ Προτεχτιον Αγενχψ ιν µοστ υρβαν σεττινγσ. Ιτ ισ αλσο αργυεδ τηατ σχιεντιστσ φουνδ αν αλαρµινγ δεχρεασε ιν τηε νυµβερ ιν µοστ υρβαν σεττινγσ. Ιτ ισ αλσο αργυεδ τηατ εξιστινγ οφ υρβαν τρουτ. βαχτερια Ονε οφ τηε σουρχεσ, σχιεντιστσ ασ ωελλ φουνδ ασ α αν ρεϖιεω αλαρµινγ οφ δεχρεασε πραχτιχεσ ιν τηατ τηε νυµβερ χαν οφ τρουτ. Ονε οφ τηε χυρρεντ ωατερσηεδ πραχτιχεσ ηαϖε εϖεν λεσσ λεαστ υνδερστοοδ χονσεθυενχεσ οφ υρβαν γροωτη χυρρεντ ωατερσηεδ πραχτιχεσ ηαϖε εϖεν λεσσ ελιµινατε ισ ορ τηε τρεατ γραδυαλ τηεσε σουρχεσ. βυτ λεαστ υνδερστοοδ χονσεθυενχεσ οφ υρβαν γροωτη ισ τηε γραδυαλ βυτ χαπαβιλιτψ το ρεµοϖε προσ ιν στορµωατερ. σεεµινγλψ ινεϖιταβλε λοσσ οφ ηυµαν υσεσ οφ συρφαχε ωατερσ. χαπαβιλιτψ το ρεµοϖε προσ ιν στορµωατερ. Τηε βαχτερια Εϖεν µαναγεµεντ α σµαλλ µοδελ σεεµινγλψ διστινγυισηεσ ινεϖιταβλε τωο λοσσ βροαδ οφ ηυµαν κινδσ υσεσ οφ ηυµαν οφ συρφαχε υσεσ: ωατερσ. Εϖεν α σµαλλ Ωατερσηεδσ αρε ιµπορταντ το ανψ χοµµυνιτψ αµουντ οφ ωατερσηεδ δεϖελοπµεντ χαν λεαδ χονσυµπτιον το αλµοστ ασ ιν χοντινυουσ δρινκινγ ωατερ αµουντ ανδ σηελλφιση οφ ωατερσηεδ ηαρϖεστινγ δεϖελοπµεντ ανδ χονταχτ χαν συχη λεαδ ασ το αλµοστ χοντινυουσ βεχαυσε τηεψ εµβοδψ ουρ σενσε οφ πλαχε ιν τηε ϖιολατιονσ οφ βαχτερια στανδαρδσ φορ δρινκινγ, σωιµµινγ σωιµµινγ, ανδ οτηερ σηελλφιση φορµσ οφ ωατερ ϖιολατιονσ χονταχτ ρεχρεατιον. οφ βαχτερια Τηε στανδαρδσ µοδελ αλσο φορ εϖαλυατεσ δρινκινγ, σωιµµινγ, σηελλφιση λανδσχαπε, Beaches ανδ τηειρ ωατερσ αρε ιµπορταντ Close ιν ουρ ηαρϖεστινγ Again ορ ρεχρεατιον δυρινγ ωετ ωεατηερ, After ανδ υσε οφτεν ιµπαιρµεντσ δυρινγ δρψ ιν Weekend φουρ ωεατηερ κινδσ οφ ηαρϖεστινγ ωατερσηεδσ, ορ ρεχρεατιον βασεδ ον τηειρ δυρινγ Rains δενσιτψ ωετ ωεατηερ, ανδ πριµαρψ ανδ οφτεν δυρινγ δρψ ωεατηερ δαιλψ λιφε. Σοµε οφ τηε µανψ ιντεραχτιονσ ασ ωελλ. ωαστεωατερ δισποσαλ τεχηνιθυε. ασ ωελλ. βετωεεν ουρσελϖεσ ανδ υρβαν ωατερσηεδσ αρε δεσχριβεδ. Ιν αν ιµπορταντ σενσε ωατερσηεδσ αρε τηε γεογραπηιχ αδδρεσσ φορ ουρ χοµµυνιτψ, ανδ προϖιδε α χοµµον ανδ υνιφψινγ γοαλ το ραλλψ αρουνδ. Χοµµυνιτιεσ Ιν α ρεχεντ θυιχκλψ συρϖεψ φινδ ρελεασεδ µανψ βψ ρεασονσ τηε Ενϖιρονµενταλ το Προτεχτιον Αγενχψ σχιεντιστσ φουνδ αν αλαρµινγ προτεχτ λοχαλ δεχρεασε ωατερσηεδσ ιν τηε νυµβερ ωηετηερ οφ τρουτ. ιτ Ονε ισ οφ τηε λεαστ υνδερστοοδ χονσεθυενχεσ οφ υρβαν γροωτη βεχαυσε ισ οφ τηε εχονοµιχ γραδυαλ βενεφιτσ, βυτ σεεµινγλψ ρεχρεατιον, ινεϖιταβλε φλοοδ λοσσ οφ ηυµαν υσεσ οφ συρφαχε ωατερσ. Εϖεν α σµαλλ πρεϖεντιον, αµουντ σχενερψ οφ ωατερσηεδ ορ τηε οϖεραλλ δεϖελοπµεντ θυαλιτψ χαν οφ λεαδ το αλµοστ Driver χοντινυουσ ϖιολατιονσ οφ Swept βαχτερια Away by Flash Flood στανδαρδσ φορ δρινκινγ, σωιµµινγ, σηελλφιση ηαρϖεστινγ ορ ρεχρεατιον δυρινγ ωετ ωεατηερ, ανδ οφτεν Drought λιφε. Διφφερεντ γρουπσ οφ πεοπλε οφτεν ηαϖε τηειρ δυρινγ οων υνιθυε δρψ ωεατηερ ρατιοναλε ασ φορ ωελλ. προτεχτιον Ινδεεδ ιτ ωατερσηεδσ. χαν βε αργυεδ τηατ βαχτερια χαυσε τηε γρεατεστ ιµπαιρµεντ οφ Μαναγινγ µιχροβεσ φροµ υρβαν ωατερσηεδσ ηυµαν Σοµε µαψ υσεσ πλαχε το ουρ α νατιον σ ηιγη ϖαλυε ωατερσ ον ανδ τηε τηατ αθυατιχ υρβαν στορµωατερ χαν βε ρανκσ α δαυντινγ αµονγ τηε τασκ, γρεατεστ ασ βαχτερια σουρχεσ αρε οφ υσυαλλψ βαχτερια. χοµµυνιτψ λιϖινγ ιν τηεσε ωατερσ, ωηιλε οτηερσ πρεσεντ ιν ηιγη χονχεντρατιονσ δυρινγ στορµσ, ωιλλ Βαχτερια βε µορε αρε χονχερνεδ χονσιδερεδ αβουτ α µαϕορ ρεδυχινγ ωατερ στρεαµ θυαλιτψ προβλεµ χοµε φορ φροµ µανψ µανψ ωατερ διφφερεντ συππλιεσ. σουρχεσ, Φορ εξαµπλε, ανδ φολλοω βαχτερια χηαννελ ωερε εροσιον χιτεδ το ασ τηε τηε ρεαλ τηιρδ εστατε γρεατεστ ιν πολλυτιον τηειρ χονχερν µανψ ιν α χοµπλεξ νατιοναλ πατηωαψσ συρϖεψ οφ το 272 ρεαχη συρφαχε ρεχειϖινγ ωατερ βαχκψαρδ. συππλψ conditions Ρεγαρδλεσσ υτιλιτιεσ (Ροββινσ, οφ τηε 1991). ρεασονσ, Μοστ ιτ ωατερ ισ υτιλιτιεσ ωατερσ. τρεατ ανδ δισινφεχτ τηειρ σουρχε ωατερ το χλεαρ ρεµοϖε τηατ βαχτερια µοστ χοµµυνιτιεσ βεφορε ισ νοω πιπεδ ρεχογνιζε το τηε χυστοµερ. τηε Ωηεν βαχτερια Τηε λεϖελσ ρεϖιεω αρε χονχλυδεσ ηιγη, ηοωεϖερ, τηατ χυρρεντ ωατερ ϖαλυε υτιλιτιεσ οφ λοχαλ οφτεν ωατερσηεδ µυστ σπενδ προτεχτιον. µορε το τρεατ τηειρ σουρχε στορµωατερ ωατερ. Δρινκινγ πραχτιχεσ, ωατερ τρεατµεντ στρεαµ χοστσ βυφφερσ ανδ αρε εξπεχτεδ το δραµατιχαλλψ ινχρεασε µορε στρινγεντ δρινκινγ σουρχε ωατερ χοντρολσ στανδαρδσ. ηαϖε α µοδεστ ποτεντιαλ το Σοµε χοµµυνιτιεσ στιλλ ρελψ ον αν υνφιλτερεδ ωατερ ρεδυχε συππλψ φεχαλ χολιφορµ τηατ υσεσ λεϖελσ, ρεσερϖοιρσ βυτ χαννοτ το ρεδυχε τεµποραριλψ στορε worsen δρινκινγ ωατερ βεφορε δισινφεχτινγ ιτ ανδ τηεµ σενδινγ φαρ ενουγη ιτ αλονγ το µεετ το ωατερ τηειρ θυαλιτψ χυστοµερσ. στανδαρδσ Προµινεντ εξαµπλεσ ινχλυδε µυχη οφ τηε ωατερ συππλψ φορ ιν Πορτλανδ. µοστ υρβαν Βαχτερια σεττινγσ. λοαδσ Ιτ ισ γενερατεδ αλσο αργυεδ βψ τηατ δεϖελοπµεντ ιν τηεσε ωατερσηεδσ ηαϖε ραισεδ χονχερν αβουτ χυρρεντ τηε ωατερσηεδ πυριτψ οφ πραχτιχεσ τηε δρινκινγ ηαϖε ωατερ εϖεν λεσσ συππλψ Φορ σινχε ωηατεϖερ ωατερ τρεατµεντ ρεασον, βαχτερια µαψ νοτ χοντινυεσ βε αδεθυατε το βε το ρεµοϖε χαπαβιλιτψ προσ ονχε το ρεµοϖε τηεψ εντερ προσ ιν αν στορµωατερ. υνφιλτερεδ ωατερ ηιγηλψ συππλψ ρεσισταντ σψστεµ. το α ωατερσηεδ αππροαχη. Τηισ, Τηε τερµσ ωατερσηεδ ανδ συβωατερσηεδ αρε ηοωεϖερ, ωιλλ χηανγε ραπιδλψ οϖερ τηε νεξτ φεω ψεαρσ νοτ ιντερ χηανγεαβλε. Ρεαδερσ ωιλλ οβσερϖε ασ νεω ορ ρεχψχλεδ ρεγυλατορψ προγραµσ αρε πηασεδ τηατ τηρουγηουτ τηισ ηανδβοοκ, τηε τερµ ιν. Περηαπσ τηε µοστ σιγνιφιχαντ ρεγυλατορψ ωατερσηεδ ισ υσεδ ωηεν ρεφερρινγ το βροαδερ δεϖελοπµεντ ωιλλ βε ΕΠΑ σ Τοταλ Μαξιµυµ Δαιλψ ωατερσηεδ µαναγεµεντ ισσυεσ αχροσσ αν εντιρε ωατερ. Τηισ ισ Λοαδ προγραµ. Χοµµυνιτιεσ χαν χρεατε α σινγλε αυτηοριτψ φορ αν εντιρε. µαναγινγ µιχροβεσ φροµ υρβαν ωατερσηεδσ χαν βε α δαυντινγ τασκ, ασ βαχτερια αρε υσυαλλψ πρεσεντ ιν ηιγη χονχεντρατιονσ δυρινγ στορµσ, χοµε φροµ µανψ διφφερεντ σουρχεσ, ανδ φολλοω µανψ χοµπλεξ πατηωαψσ το ρεαχη ρεχειϖινγ ωατερσ. Τηε ρεϖιεω χονχλυδεσ τηατ χυρρεντ στορµωατερ πραχτιχεσ, στρεαµ βυφφερσ ανδ σουρχε χοντρολσ ηαϖε α µοδεστ ποτεντιαλ το ρεδυχε φεχαλ χολιφορµ λεϖελσ, βυτ χαννοτ ρεδυχε τηεµ φαρ ενουγη το µεετ ωατερ θυαλιτψ στανδαρδσ ιν µοστ υρβαν σεττινγσ. Ιτ ισ αλσο αργυεδ τηατ χυρρεντ ωατερσηεδ πραχτιχεσ ηαϖε εϖεν λεσσ χαπαβιλιτψ το ρεµοϖε προσ ιν στορµωατερ. Α βασιν δραινσ το α µαϕορ ρεχειϖινγ ωατερ συχη ασ α λαργε ριϖερ, εστυαρψ, ορ λακε. Βασιν δραιναγε αρεασ τψπιχαλλψ εξχεεδ σεϖεραλ τηουσανδ σθυαρε µιλεσ ανδ οφ τεν ινχλυδε µαϕορ πορτιονσ οφ α σινγλε στατε ορ εϖεν α γρουπσ οφ στατεσ. Ωιτηιν εαχη βασιν αρε α γρουπ εξτενδ οϖερ σεϖεραλ ηυνδρεδ σθυαρε µιλεσ. Μιχροβεσ φροµ υρβαν ωατερσηεδσ χαν βε α δαυντινγ τασκ, ασ βαχτερια αρε υσυαλλψ πρεσεντ ιν ηιγη χονχεντρατιονσ δυρινγ στορµσ, χοµε φροµ µανψ διφφερεντ σουρχεσ, ανδ φολλοω µανψ χοµπλεξ πατηωαψσ το ρεαχη ρεχειϖινγ ωατερσ. Τηε ρεϖιεω χονχλυδεσ τηατ χυρρεντ στορµωατερ πραχτιχεσ, στρεαµ βυφφερσ ανδ σουρχε χοντρολσ ηαϖε α µοδεστ ποτεντιαλ το ρεδυχε φεχαλ χολιφορµ λεϖελσ, βυτ χαννοτ ρεδυχε τηεµ φαρ ενουγη το µεετ ωατερ θυαλιτψ στανδαρδσ ιν µοστ υρβαν σεττινγσ. Ιτ ισ αλσο αργυεδ τηατ χυρρεντ ωατερσηεδ πραχτιχεσ ηαϖε εϖεν λεσσ χαπαβιλιτψ το ρεµοϖε προσ ιν στορµωατερ. Χοµµυνιτιεσ χαν χρεατε α σινγλε αυτηοριτψ φορ αν εντιρε ωατερσηεδ ορ α σεριεσ οφ σµαλλερ αυτηοριτιεσ ατ τηε. Center for Watershed Protection

25 Forests in watersheds Threats Why should we care Watershed Partnerships You can help

26

27 Head of five largest aquifers on Kaua i (191 mgd) sustained yield of 135 billion gallons per year for island 7,000 island residents benefit from water supply Average harvested flow of 60 billion gallons a year, has potential available inventory of water of 179 billion gallons per year 29 billion gallons of surface and groundwater per year provided to Wailuku, Lahaina, Kahului, Paia, and Kihei-Makena Kohala mountain provides 6% of sustainable yield for the island (2,431 mgd) Median annual rainfall 190 inches in east to about 75 inches in west

28 Hawai i Association of Watershed Partnerships HAWP Memorandum of Understanding Signing with the Governor Formed WPs on 6 islands Goal is long-term sustainability of WPs Capacity building, share watershed knowledge, build public support and awareness of watershed values, develop sustainable funding sources

29 Private Entities: Ben A. Dyre Family Limited Partnership Bishop Museum Castle & Cooke Dole Food Co., Inc. East Maui Irrigation Co., Ltd. Grove Farm Company, Incorporated Haleakalā Ranch Co. Hana Ranch Hawaii Reserves, Inc. Hi ipaka LLC dba Waimea Valley Hui Malama Pono O Lanai Jerry Thompson John Zwaanstra Kaanapali Land Mgmt Co. Kahoma Land LLC Kahua Ranch, Ltd. Kamaole Ranch Kamehameha Schools Kaonoulu Ranch Kapualei Ranch Kaua i Ranch, LLC Kaupo Ranch Kawela Plantation Homeowners Association Ke Aupuni Lokahi Enterprise Community Governance Board WP Partners Kualoa Ranch Laupahoehoe Nui, LLC Lihu e Land Company McBryde Sugar Company, Ltd. Makila Land Company Maui Land and Pineapple Co., Inc. National Tropical Botanical Garden Nu u Maua Ranch Oahu Country Club Parker Ranch, Inc. Ponoholo Ranch, Ltd. Princeville Corporation Queen Emma Land Company State Agribusiness Development Corp. Surety Kohala Corp. The Nature Conservancy Tiana Partners, et al. Ulupalakua Ranch Wailuku Water Company, LLC Public Entities: Federal: National Park Service: -Haleakalā NPS -Kalaupapa NHS -Hawai i Volcanoes NPS US Army US Environmental Protection Agency US Forest Service US Fish and Wildlife Service US Geological Survey USDA Natural Resource Conservation Services State: Department of Hawaiian Home Lands Department of Health Department of Land and Natural Resources Department of Public Safety Moloka i-lāna i Soil and Water Conservation District UH-Pacific Cooperative Studies Unit County: City and County of Honolulu Board of Water Supply County of Maui (Office of Economic Development, Mayor s office, Dept. of Water Supply) Department of Water of the County of Kaua i Hawai i County Department of Water Supply

30 Private Entities: Ben A. Dyre Family Limited Partnership Bishop Museum Castle & Cooke Dole Food Co., Inc. East Maui Irrigation Co., Ltd. Grove Farm Company, Incorporated Haleakalā Ranch Co. Hana Ranch Hawaii Reserves, Inc. Hi ipaka LLC dba Waimea Valley Hui Malama Pono O Lanai Jerry Thompson John Zwaanstra Kaanapali Land Mgmt Co. Kahoma Land LLC Kahua Ranch, Ltd. Kamaole Ranch Kamehameha Schools Kaonoulu Ranch Kapualei Ranch Kaua i Ranch, LLC Kaupo Ranch Kawela Plantation Homeowners Association Ke Aupuni Lokahi Enterprise Community Governance Board WP Partners Kualoa Ranch Laupahoehoe Nui, LLC Lihu e Land Company McBryde Sugar Company, Ltd. Makila Land Company Maui Land and Pineapple Co., Inc. National Tropical Botanical Garden A ohe hana nui ka alu ia Public Entities: Federal: National Park Service: -Haleakalā NPS -Kalaupapa NHS -Hawai i Volcanoes NPS US Army US Environmental Protection Agency US Forest Service US Fish and Wildlife Service US Geological Survey USDA Natural Resource Conservation Services State: Department of Hawaiian Home Lands Department of Health Department of Land and Natural Resources Department of Public Safety Moloka i-lāna i Soil and Water Conservation District UH-Pacific Cooperative Studies Unit County: City and County of Honolulu Board of Water Supply County of Maui (Office of Economic Development, Mayor s office, Dept. of Water Supply) Department of Water of the County of Kaua i Hawai i County Department of Water Supply No task is too Nu u Maua big Ranchwhen done together Oahu Country Club Parker Ranch, Inc. Ponoholo Ranch, Ltd. Princeville Corporation Queen Emma Land Company State Agribusiness Development Corp. Surety Kohala Corp. The Nature Conservancy Tiana Partners, et al. Ulupalakua Ranch Wailuku Water Company, LLC

31 Building on the Past Creation of the state s forest reserve system (which consisted of setting aside forested areas for water sources with protective fencing, removal of feral ungulates, and re-plantings) was a result of public and private partnerships in which sugar plantation and ranch landowners recognized the depletion of the forest (and resulting water impacts) and worked with the territorial government to reforest watersheds. Formerly this (Ka ū) was considered the driest district on the island of Hawai i, but since the plantations and ranches have commenced to preserve the forest by means of fencing out the cattle, the rainfall has increased materially. -EM Griffith, USDA Forester 1902

32 Benefits of Collaboration Conserves multiple ecosystem services (such as water, recreation, culture, jobs and educational opportunities) Provides capacity building and watershed training for landowners Addresses transboundary threats across large landscapes Leverages limited dollars by pooling resources and expertise to decrease redundant efforts

33 Major Management Actions Large landscapes Threat based Benefits multiple ecosystem services

34 Structure and Organization WP Organization Structure (Staffing) Management Implementation (Plan) Funding Support (federal, state, county, private)

35 Meet the People

36 To Date, WPs have. 300,000 acres managed for feral ungulates and invasive species 83,000 native and endangered plants outplanted 40 miles of protective forest fence completed 5,500 volunteers (including community members, teachers, and school groups) involved $6.5 million pumped back into the local economy (in one fiscal year)

37 Forests in watersheds Threats Why should we care Watershed Partnerships You can help

38 What you can do... Do not plant invasive species in your yard or garden; remove those that are already present to keep them from spreading into the forest. Lantana Australian tree fern Clidemia Banana poka Kahili ginger Glory bush

39 Be on the lookout for problem species. Report any sightings - call PEST Himalayan raspberry (yellowberry) Russian thistle Gorse

40 Be aware that you transport seeds. Take responsibility for keeping weeds out of the forest. Clean your boots and gear before you enter the forest!

41 Get Involved! Learn about your own watersheds by going out with your island Watershed Partnerships and learning about what they do; Attend public meetings or hearings to support watershed management efforts (contact your WP); Contact your representatives to let them know you support watershed protection; Share with others (e.g. friends, family, educators, legislators, etc.) why you think protecting our forested watersheds is important. For more actions, visit and click on the You Can Help! link