Στην Επεμβατική Ακτινολογία και

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Στην Επεμβατική Ακτινολογία και"

Μένθη Γιαννόπουλος
8 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Δοσιμέτρηση Προσωπικού Στην Επεμβατική Ακτινολογία και Ε.Καρίνου Τμήμα Δοσιμετρίας, Διεύθυνση Αδειών κι Ελέγχων Καρδιολογία

2 Εισαγωγή Στις διαδικασίες επεμβατικής ακτινολογίας και καρδιολογίας απαιτείται το ιατρικό, νοσηλευτικό και βοηθητικό προσωπικό να παραμένει κοντά στον ασθενή/εξεταζόμενο και κοντά στην κύρια δέσμη ακτινοβολίας. Παρά το γεγονός ότι η περιοχή του σώματος μπορεί να προστατεύεται από ακτινοπροστατευτικές ποδιές, τα χέρια, τα πόδια και οι φακοί των ματιών παραμένουν συχνά ακάλυπτα. 2

3 Ατομική Δοσιμέτρηση Επειδή: ICRP 35: ο σημαντικός λόγος για την ατομική δοσιμέτρηση είναι η εκτίμηση της μέσης ισοδύναμης δόσης και της ενεργού ισοδύναμης δόσης σε σημαντικά εκτιθέμενους ιστούς. 3

4 Τμήμα Δοσιμετρίας Το Τμήμα Δοσιμετρίας της ΕΕΑΕ είναι το μοναδικό εργαστήριο στη χώρα που: Εξασφαλίζει την ατομική δοσιμέτρηση των εκτιθέμενων εργαζομένων και τηρεί το Eθνικό Aρχείο Δόσεων Έχει Διαπιστευτεί κατά ISO από το Εθνικό Συμβούλιο Διαπίστευσης για μετρήσεις δοσιμέτρων σώματος, καρπού και δακτύλων 4

και τηρεί το Eθνικό Aρχείο Δόσεων Έχει Διαπιστευτεί κατά ISO 17025 από το

5 Λόγος μετρούμενης δόσης/δόση αναφοράς Ασκήσεις διασύγκρισης για δοσίμετρα σώματος ,50 2,00 1,50 lower limit 1,00 upper limit Hp(10) 0,50 0,00 0, Δόση αναφοράς (msv) 5

λόγος μετρούμενης δόσης/δόση αναφοράς Ασκήσεις διασύγκρισης για δοσίμετρα άκρων - 2009 2,50 Σειρά κατάταξης του εργαστηρίου:

6 λόγος μετρούμενης δόσης/δόση αναφοράς Ασκήσεις διασύγκρισης για δοσίμετρα άκρων ,50 Σειρά κατάταξης του εργαστηρίου: 1η 2,00 1,50 1,00 upper limit lower limit Wrist ring_γ ring_β_γ 0,50 0, δόση αναφοράς (msv) β ακτινοβόληση 6

εργαστηρίου: 1η 2,00 1,50 1,00 upper limit lower limit Wrist

7 Καταστάσεις αποστολής Το αναγραφόμενο μέγεθος είναι Η p (10) για τα δοσίμετρα σώματος και H p (0.07) για τα δοσίμετρα άκρων Το όριο ανακοίνωσης είναι 0,1 msv για τα δοσίμετρα σώματος και 1 msv για τα δοσίμετρα άκρων (αντίστοιχα όρια: 20 msv και 500 msv) 7

07) για τα δοσίμετρα άκρων Το όριο ανακοίνωσης είναι 0,1 msv

8 Όρια Δόσεων Εργαζόμενοι: 20mSv/έτος για 5 έτη, και όριο έτους 50mSv φακοί οφθαλμών: 150mSv/έτος (20 msv!!!) δέρμα: 500mSv/έτος

9 Ακτινοπροστατευτικός εξοπλισμός χώρου επεμβατική καρδιολογία 3% καθόλου 31% μόνο κρεβατιού μόνο οροφής 43% οροφής και κρεβατιού καμπίνα ΑΚΠ επεμβατική ακτινολογία 4% 19% 710 περιπτώσεις 36% 24% καθόλου μόνο κρεβατιού μόνο οροφής οροφής και κρεβατιού 1% 39% Αποτελέσματα από το ORAMED project 501 περιπτώσεις 9

ακτινολογία 4% 19% 710 περιπτώσεις 36% 24% καθόλου μόνο κρεβατιού μόνο οροφής

10 Ακτινοπροστατευτικός εξοπλισμός για το προσωπικό επεμβατική καρδιολογία 2% 1% 9% μόνο ποδιά 34% 54% ποδιά καικολλάρο ποδιά κολλάρο και γυαλιά ποδιά κολλάρο γυαλιά και γάντια ποδιά κολλάρο και καμπίνα 710 cases επεμβατική ακτινολογία 2% 6% μόνο ποδιά 31% ποδιά και κολλάρο 61% ποδιά, κολλάρο και γυαλιά τίποτα Αποτελέσματα από το ORAMED project 501 cases 10

ποδιά κολλάρο και καμπίνα 710 cases επεμβατική ακτινολογία 2% 6% μόνο ποδιά 31% ποδιά

11 Κατανομή των δόσεων (2011) άλλη ειδικότητα 1,8% τεχνολόγος 15,4% ακτινοφυσικός 0,5% βοηθ.προσωπικό 1,6% πτυχιούχος 0,48% νοσ. προσωπικό 9,2% ιατρός 71,1% ανά χώρο εργασίας ανά ειδικότητα έρευνα/ εκπαιδευση 3% Ακτινοθεραπεία 1% κτηνιατρική 0,2% Βιομηχανία 4% Δεδομένα από το Εθνικό Αρχείο Δόσεων οδοντιατρική 0,3% Πυρηνική Ιατρική 7% Επεμβατική Ακτινολογία & Καρδιολογία 55% 11

προσωπικό 9,2% ιατρός 71,1% ανά χώρο εργασίας ανά ειδικότητα έρευνα/ εκπαιδευση 3%

12 Μέση Ετήσια Δόση (msv) όλοι οι δοσιμετρούμενοι δοσιμετρούμενοι με Ηp(10)>=0.1 msv 2,58 2,11 2,02 1,93 2,07 1,95 2,11 2,17 2,15 1,72 1,78 0,48 0,53 0,45 0,39 0,43 0,46 0,46 0,45 0,58 0,54 0, Δεδομένα από το Εθνικό Αρχείο Δόσεων 12

13 Επεμβατική Καρδιολογία/Ακτινολογία Μέση Ετήσια Δόση (msv) όλοι οι δοσιμετρούμενοι δοσιμετρούμενοι με Ηp(10)>=0.1 msv 5,64 5,26 5,27 4,00 4,36 4,00 3,75 4,14 4,43 4,30 4,52 3,61 3,04 3,07 2,15 2,50 2,24 2,03 2,23 2,49 2,39 2, Δεδομένα από το Εθνικό Αρχείο Δόσεων 13

1 msv 5,64 5,26 5,27 4,00 4,36 4,00 3,75 4,14 4,43 4,30 4,52 3,61 3,04 3,07 2,15

14 Επεμβατική Καρδιολογία/Ακτινολογία, Ιατροί Μέση Ετήσια Δόση (msv) όλοι οι δοσιμετρούμενοι δοσιμετρούμενοι με Ηp(10)>=0.1 msv 7,76 7,71 7,38 6,14 5,70 5,95 6,18 6,07 6,31 5,29 5,24 4,81 4,88 5,13 3,21 3,90 3,71 3,52 3,79 4,08 3,96 4, Δεδομένα από το Εθνικό Αρχείο Δόσεων 14

1 msv 7,76 7,71 7,38 6,14 5,70 5,95 6,18 6,07 6,31 5,29 5,24 4,81 4,88 5,13 3,21

15 Επεμβατική Καρδιολογία/Ακτινολογία, Νοσηλευτικό προσωπικό Μέση Ετήσια Δόση (msv) όλοι οι δοσιμετρούμενοι δοσιμετρούμενοι με Ηp(10)>=0.1 msv 2,99 2,20 1,79 1,78 1,85 1,72 1,85 1,18 1,13 1,26 1,22 1,30 0,90 0,85 0,86 1,06 0,95 0,53 0,58 0,62 0,61 0, Δεδομένα από το Εθνικό Αρχείο Δόσεων 15

1 msv 2,99 2,20 1,79 1,78 1,85 1,72 1,85 1,18 1,13 1,26 1,22 1,30 0,90 0,85 0,86 1,06

16 Μέση Ετήσια Δόση σε επεμβατικά εργαστήρια (msv) πάνω από την ποδιά κάτω από την ποδιά 2,00 1,82 1,62 1,50 1,50 1,44 1,30 1,20 1,05 0,27 0,12 0,06 0,12 0,11 0,14 0,08 0,11 0, Δεδομένα από το Εθνικό Αρχείο Δόσεων 16

1,05 0,27 0,12 0,06 0,12 0,11 0,14 0,08 0,11 0,08 2004 2005 2006

17 Συγγραφέας Αλγόριθμος Θέση Δοσιμέτρου Σχόλια Wambersie and Delhove Rosenstein and Webster NCRP Report No. 122 Niklason et al. Swiss ordinance McEwan Franken and Huyskens E =Hu +0.1Ho E =0.5Hu Ho E =0.5Hu Ho (χωρίς κολάρο): E =0.06(Hos - Hu)+Hu (με κολάρο): E =0.02(Hos - Hu)+Hu Hp(10) =Hu +aho a =0.1 χωρίς κολάρο a =0.05 με κολάρο Hp(0.07) =Hu +Ho (χωρίς κολάρο): E =0.71Hu +0.05Ho (χωρίς κολάρο): E Hu +Ho/10 (με κολάρο): E Hu +Ho/30 Hu: στήθος Ho: λαιμός or ώμος Hu: μέση Ho: λαιμός Hu: μέση Ho: λαιμός Hu: μέση Hos: κολάρο os: H p (0.07)πάνω από το κολάρο Δεν προσδιορίζεται Hu: στήθος Ho: κολάρο Hu: στο μεσοδιάστημα του κολάρου ή του στήθους Ho: Στο μεσοδιάστημα στο ύψος της μέσης Αλγόριθμοι για δύο δοσίμετρα Υποεκτίμηση φορές Στηρίζεται σε δεδομένα μέχρι και το 1993 Στηρίζεται στους λόγους E/Hp(10) για AP ακτινοβολήσεις από το NRPB Sherbini and DeCicco von Boetticher et al. and Lachmund Clerinx et al. E =1.0Hu +0.07Ho (χωρίς κολάρο): E =0.65Hu Ho (με κολάρο): E =0.65Hu Ho (χωρίς κολάρο): E =2.25Hu Ho 1 (με κολάρο): E =2.25Hu Ho 2 Απόσταση πηγής εργαζόμενου<50cm (χωρίς κολάρο): E =1.64Hu Ho 3 (με κολάρο): E =1.64Hu Ho 4 Hu: μέση Ho: λαιμός Hu: Θώρακας μπροστά Ho: λαιμός Hu: Θώρακας μπροστά Ho: λαιμός Από Monte Carlo υπολογισμούς με άμεση και όχι σκεδαζόμενη ακτινοβόληση από σημειακή πηγή 1 Μέγιστη υπερεκτίμηση 146% 2 Μέγιστη υπερεκτίμηση 235% 3 Μέγιστη υπερεκτίμηση 60% 4 Μέγιστη υπερεκτίμηση 105% 17

05Ho (χωρίς κολάρο): E Hu +Ho/10 (με κολάρο): E Hu +Ho/30 Hu: στήθος Ho: λαιμός or ώμος Hu: μέση Ho: λαιμός Hu: μέση Ho: λαιμός Hu: μέση Hos: κολάρο os: H p (0.

18 Αλγόριθμοι για ένα δοσίμετρο Αναφορά Σχέση Παρατηρήσεις Faulkner 1993 E= Hp neck 0.5mm Pb TLD 90o, 70 kv PA E= Hp neck 0.5mm Pb TLD 90o, 90 kv PA E= Hp neck 0.5mm Pb TLD 90 o, 110kV PA E= Hp neck 0.25mm Pb, TLD, 90o, 90 kv PA E= Hp neck 0.5mm Pb, TLD, 90o, 90 kvap E= Hp neck 0.25mm Pb, TLD, 90 o, 90kV AP NCRP,1995 E= Hp neck 0.5mm Pb, υποεκτίμηση σε >80 kv Kicken, 1995 E = 0.10 Hp 0.5mmPb, χωρίς κολάρο E = 0.05 Hp 0.5mmPb, με κολάρο Metaya, 1997 E= 0.099Hp 0.5mmPb, 90 o, TLD χωρίς κολάρο Ε= Hp 0.5mmPb, 90 o, TLD χωρίς κολάρο McEwan, 2000 E = 0.08 Hp trunk χωρίς κολάρο AP Padovani, 2001 E = 0.03 Hp με κολάρο E = 0.07 Hp χωρίς κολάρο Huyskens Franken 2002 E=<0.20 Hp mid front, neck or chest >= 0.25 mm Pb Sherbini, 2002 E= ~0.14 Hp waist 0.5 mm Pb, υπερεκτίμηση Theocharopoulos E = Hp 0.5 mm Pb, ορθοπεδ. χωρίς κολάρο E = Hp 0.5 mm Pb, ορθοπεδικοί. με κολάρο DIMOND project, 2004 E= Hp neck με κολάρο E= ~0.05 Hp neck χωρίς κολάρο CONRAD project E= ~0.05 Hp neck με κολάρο Siiskonen, 2007 E= ~0.008 Hp breast 10 cm from center 0.35 mm Pb με κολάρο E= ~0.014 Hp chest 0.35 mm Pb χωρίς κολάρο ( ανάλογα με γωνία) Clernix, 2008 E= Hp neck 0.5/0.35 mm Pb overcouch E= Hp thorax 0.5/0.35 mm Pb overcouch E= 0.23 Hp neck 0.5/0.35 mm Pb undercouch E= Hp thorax 0.5/0.35 mm Pb undercouch Netherlands Com, 2008 E= ~0.20 Hp chest or neck 0.25 mm Pb με ή χωρίς κολάρο E= ~0.20 Hp chest or neck 0.35 in Pb χωρίς κολάρο E= ~0.10 Hp chest or neck 0.35 mm Pb με κολάρο E= ~0.10 Hp chest or neck 0. 5 mm Pb χωρίς κολάρο E= ~0.067 Hp chest or neck 0. 5 mm Pb με κολάρο Schultz, 2008 E= Hp waist 0.25 mm Pb, PA με κολάρο E= Hp chest 0.25 mm Pb, PA με κολάρο E= Hp neck 0.25 mm Pb, PA με κολάρο E= Hp waist 0.25 mm Pb,LAT με κολάρο E= Hp chest 0.25 mm Pb, LAT με κολάρο E= Hp neck 0.25 mm Pb, LAT με κολάρο 18

10 Hp 0.5mmPb, χωρίς κολάρο E = 0.05 Hp 0.5mmPb, με κολάρο Metaya, 1997 E= 0.099Hp neck @80kV 0.5mmPb, 90 o, TLD χωρίς κολάρο Ε= 0.063 Hp neck @100kV 0.

19 Ετήσια Δόση (msv) Σύγκριση αλγορίθμων 0,80 0,70 δοσίμετρο κάτω ποδιάς E1: [Hu]+0.1*[Ho] E2: 0.5*[Hu]+0.025*[Ho] E3: 0.06*([Hos]-[Hu])+[Hu] E6: 0.71*[Hu]+0.05*[Ho] E8: [Hu]+0.07*[Ho] E9: 0.65*[Hu]+0.074*[Ho] E11: 2.25*[Hu]+0.12*[Ho] E13: 1.64*[Hu]+0.075*[Ho] 0,60 0,50 0,40 0,30 0,20 0,10 0, έτος 19

05*[Ho] E8: [Hu]+0.07*[Ho] E9: 0.65*[Hu]+0.074*[Ho] E11: 2.25*[Hu]+0.12*[Ho] E13: 1.

20 Σύγκριση αλγορίθμων Μέση Ετήσια Δόση σε επεμβατικά εργαστήρια (msv) δοσίμετρο κάτω ποδιάς E2: 0.5*[Hu]+0.025*[Ho] 0,20 0,16 0,12 0,11 0,11 0,11 0,12 0,09 0,07 0,07 0,07 0,07 0,04 0, Δεδομένα από το Εθνικό Αρχείο Δόσεων 20

025*[Ho] 0,20 0,16 0,12 0,11 0,11 0,11 0,12 0,09 0,07 0,07 0,07

21 Δοσιμετρία άκρων Δόση στα δάκτυλα 2% 4% Το πέτασμα οροφής με κατάλληλες λωρίδες που να φτάνουν μέχρι τον ασθενή μπορεί να μειώσει τη δόση στα χέρια του ιατρού 5%. 17% 77% Αποτελέσματα από το ORAMED project <50 msv 50 msv<hp<150 msv 150 msv<hp<500 msv >500 msv 21

22 Δοσίμετρα καρπού, Επεμβατική Καρδιολογία/Ακτινολογία Μέση Ετήσια Δόση (msv) δοσιμετρούμενοι δοσιμετρούμενοι με Hp(0.07)>=1.0 msv 60,92 54,35 46,35 42,77 40,79 28,35 22,79 16,64 17,93 6,64 1,97 2,56 2,90 2,32 1,02 0,39 7,12 4,43 9,27 11,33 13,76 12, Δεδομένα από το Εθνικό Αρχείο Δόσεων 22

23 Δοσίμετρα δακτύλων, Επεμβατική Καρδιολογία/Ακτινολογία Μέση Ετήσια Δόση (msv) δοσιμετρούμενοι δοσιμετρούμενοι με Hp(0.07)>=1.0 msv 47,67 46,03 34,40 23,84 23,84 20,75 14,90 17,20 15,34 8, Δεδομένα από το Εθνικό Αρχείο Δόσεων 23

24 Δοσιμετρία για τους φακούς των ματιών Δόση στα μάτια 24% 27% 49% Ιδιαίτερη προσοχή για τα μάτια χρειάζεται στις πλάγιες λήψεις Τα ακτινοπροστατευτικά γυαλιά πρέπει να φέρουν πλαϊνή σκίαση. Πάχος πάνω από 0.5 mm Pb δεν είναι απαραίτητο. Το ακτινοπροστατευτικό πέτασμα οροφής μπορεί να μειώσει τη δόση στα μάτια από 2 έως 7 φορές <2 msv 2mSv<Hp<20 msv >20 msv Αποτελέσματα από το ORAMED project 24

25 Συμπερασματικά, Χρήση κατάλληλου προστατευτικού εξοπλισμού σωστά τοποθετημένου Τα χέρια έξω από το πεδίο ακτινοβόλησης Χρήση προσωπικών δοσιμέτρων σωστά τοποθετημένων πάνω κάτω 25

26 26

27 27

28 28

29 Συνεργαζόμενο ίδρυμα ονοματεπώνυμο ονοματεπώνυμο ονοματεπώνυμο ονοματεπώνυμο ονοματεπώνυμο ονοματεπώνυμο ονοματεπώνυμο ονοματεπώνυμο ονοματεπώνυμο ονοματεπώνυμο 29

30 ονοματεπώνυμο 30

31 Ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας 31

32 Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας Τ. Θ Αγία Παρασκευή 15310, Αθήνα T: F: E: facebook.com/eeaegr twitter.com/#eeaegr 32

Σχετικά έγγραφα

Επεμβατική Ακτινολογία και Aτομική Δοσιμέτρηση με δοσίμετρα θερμοφωταύγειας. Ε.Καρίνου Ακτινοφυσικός Τμήμα Δοσιμετρίας, ΕΕΑΕ ΕΕΑΕ

Επεμβατική Ακτινολογία και Aτομική Δοσιμέτρηση με δοσίμετρα θερμοφωταύγειας Ε.Καρίνου Ακτινοφυσικός Τμήμα Δοσιμετρίας, ΕΕΑΕ ΕΕΑΕ Τμήμα Δοσιμετρίας Εξασφαλίζει την ατομική δοσιμέτρηση των εκτιθέμενων εργαζομένων