Τηλεϊατρική. M. Σπανάκης, Μ. Πεδιαδίτης, Μ.Τσικνάκης Εαρινό εξάμηνο Ηλεκτρονικός Φάκελος Υγείας

Transcript

1 Τηλεϊατρική M. Σπανάκης, Μ. Πεδιαδίτης, Μ.Τσικνάκης Εαρινό εξάμηνο 2014 Ηλεκτρονικός Φάκελος Υγείας

2 Ηλεκτρονικός Φάκελος Υγείας Τι είναι; Ιστορική εξέλιξη της έννοιας Εναλλακτικοί ορισμοί Λειτουργικό Μοντέλο HL7 ΕHR-S Functional Model Αρχιτεκτονική του ΕΗR

3 Electronic Health Record?

4 Ορισμός Βρισκόμαστε συχνά αντιμέτωποι με πολλούς «παρεμφερείς» όρους, όπως: electronic patient record (EPR), computer-based patient record (CPR), electronic medical record (EMR), electronic health record (EHR), etc. Οι όροι αυτοί μπορούν να χρησιμοποιούνται γενικά (interchangeably) αλλά υπάρχουν καθοριστικές διαφορές στον εννοιολογικό τους προσδιορισμό.

5 International Organization for Standardization (ISO) ( ) the EHR means a repository of patient data in digital form, stored and exchanged securely, and accessible by multiple authorized users. It contains retrospective, concurrent, and prospective information and its primary purpose is to support continuing, efficient and quality integrated health care. ISO also gives a number of other terms commonly used to describe different types of EHRs (Table 2).

6 Ορισμός

7 Ορισμός Για παράδειγμα, με τον όρο Electronic Patient Record system αναφερόμαστε στο Πληροφοριακό Σύστημα που εμπεριέχει την ιατρική πληροφορία που παράγεται σε ένα φορέα/σημείο (care provided by a single site), σε αντίθεση με τον όρο Electronic Health Record, ο οποίος αναφέρεται στην διαχρονική συλλογή των σχετικών δεδομένων για την φροντίδα υγείας ενός ατόμου σε διαφορετικούς οργανισμούς. Ο όρος electronic medical record (EMR) είναι ευρύτερος του EPR με την έννοια ότι εμπεριέχει πληροφορία η οποία δεν συνδέεται απαραίτητα με κάποιο πρόβλημα ή ασθένεια. Συχνά όμως αυτές οι διαφορετικές έννοιες δεν χρησιμοποιούνται με συνέπεια.

8 CPR The 1997 Institute of Medicine report: The Computer- Based Patient Record: An Essential Technology for Health Care, provides the following more extensive definition: "A patient record system is a type of clinical information system, which is dedicated to collecting, storing, manipulating, and making available clinical information important to the delivery of patient care. The central focus of such systems is clinical data and not financial or billing information. Such systems may be limited in their scope to a single area of clinical information (e.g., dedicated to laboratory data), or they may be comprehensive and cover virtually every facet of clinical information pertinent to patient care (e.g., computer-based patient record systems)." [IOM, 1997]

9 Ηλεκτρονικός Φάκελος Υγείας Αναφερόμαστε στο σύνολο των πληροφοριών που αφορούν την υγεία ενός ατόμου ( υποκείμενο φροντίδας), σε μορφή επεξεργάσιμη από ηλεκτρονικό υπολογιστή. repository of information regarding the health of a subject of care, in computer process-able form. (Ορισμός κατά ISO/TC215)

10 ΗΦΥ ορισμός κατά HIMMS Υπάρχουν πολλοί ορισμοί και ερμηνείες ως προς την έννοια του ΗΦΥ. The Healthcare Information and Management Systems Society (HIMSS) is a not-for-profit organization dedicated to improving healthcare quality, safety, cost-effectiveness, and access, through the best use of information technology and management systems. v Ο οργανισμός HIMMS (HIMMS, Electronic Health Records Overview, National Institutes of Health National, Center for Research Resources, Editor 2006, παρουσιάζει τα κύρια χαρακτηριστικά του:

11 ΗΦΥ ορισμός κατά HIMMS Ο ΗΦΥ είναι μια διαχρονική ηλεκτρονική καταγραφή πληροφοριών για την υγεία του ασθενή που συλλέγονται κατά μία ή περισσότερες επαφές με φορείς παροχής φροντίδας. Οι πληροφορίες που συλλέγονται συμπεριλαμβάνουν δημογραφικά στοιχεία, ενημερωτικά σημειώματα, διαγνώσεις, φαρμακευτικές αγωγές, ζωτικές παραμέτρους, ιατρικό ιστορικό, εμβολιασμούς, εργαστηριακές και απεικονιστικές εξετάσεις. Ο ΗΦΥ αυτοματοποιεί και απλοποιεί τη ροή εργασίας του κλινικού ιατρού. Περιέχει πλήρες αρχείο των κλινικών επαφών του ασθενή, και υποστηρίζει δραστηριότητες που σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με την παροχής φροντίδας, όπως η τεκμηριωμένη υποστήριξη αποφάσεων, η διαχείριση ποιότητας, και η αναφορά αποτελεσμάτων.

12 Σκοπός ενός ΗΦΥ Ο πρωταρχικός σκοπός του ΗΜΥ είναι να παράσχει μια τεκμηριωμένη καταγραφή της φροντίδας, η οποία υποστηρίζει την παρούσα και μελλοντική φροντίδα από τον ίδιο ή άλλους κλινικούς γιατρούς. Η τεκμηρίωση αυτή αποτελεί ένα μέσο επικοινωνίας μεταξύ των κλινικών ιατρών που συμβάλλουν στη φροντίδα του ασθενούς. Οι πρωτογενείς δικαιούχοι είναι ο ασθενής και ο κλινικός ιατρός (ες). Κάθε άλλος σκοπός για τον οποίο ο ιατρικός φάκελος χρησιμοποιείται θεωρείται δευτερεύων. Μεγάλο μέρος του περιεχομένου των EHRs σήμερα καθορίζεται από τους δευτερογενείς σκοπούς, καθώς οι πληροφορίες που συλλέγονται για τον πρωτογενή σκοπό ήταν ανεπαρκείς για πολλούς δευτερογενείς σκοπούς όπως: τιμολόγηση, χάραξη πολιτικής και επιχειρησιακό σχεδιασμό, στατιστική ανάλυση, κλινική διακυβέρνηση, έρευνα, κλπ.

13 Σκοπός ενός ΗΦΥ Οι δευτερεύουσες χρήσεις των EHRs είναι οι εξής: Ιατρονομικές - απόδειξη της φροντίδας που παρέχεται, απόδειξη συμμόρφωσης με τη νομοθεσία, επιβεβαίωση της αρμοδιότητας/ικανότητας των κλινικών ιατρών. Διαχείρισης της ποιότητας - μελέτες για συνεχή βελτίωση της ποιότητας, την παρακολούθηση των επιδόσεων (κλινικός έλεγχος, ανάλυση αποτελεσμάτων), συγκριτική αξιολόγηση, πιστοποίηση. Εκπαίδευση Έρευνα - Ανάπτυξη και αξιολόγηση νέων διαγνωστικών λεπτομερειών, τα μέτρα πρόληψης των ασθενειών και θεραπειών, επιδημιολογικές μελέτες, ανάλυση πληθυσμού της υγείας. Δημόσια υγεία. Πολιτική ανάπτυξη - ανάλυση των στατιστικών για την υγεία, ανάλυση των τάσεων. Διαχείριση υπηρεσιών - κατανομή και διαχείριση των πόρων, διαχείρισης κόστους, τις εκθέσεις και τις δημοσιεύσεις, στρατηγικές μάρκετινγκ, τις επιχειρήσεις διαχείρισης κινδύνων. Χρέωση / οικονομικά / επιστροφή - ασφαλιστές, κυβερνητικές υπηρεσίες, φορείς χρηματοδότησης.

14 Αυτόνομα πληροφοριακά συστήματα Διαχείρισης ασθενή (για διαχείριση ταυτοποίησης, μητρώου, εισιτηρίων, εξιτηρίων, μεταφορών, ραντεβού, κλπ) Καταχώρησης ιατρικών παραγγελιών (για εργαστηριακές εξετάσεις, φάρμακα και ακτινοδιαγνωστικές υπηρεσίες) Κλινικής τεκμηρίωσης (ιατρική παρακολούθηση ασθενούς, ενημερωτικά σημειώματα, ιατρικές γνωματεύσεις, ιατρικές βεβαιώσεις) Εργαστηριακό ( συνήθως αυτόνομα και διασυνδέονται με τον ΗΦΥ) Ακτινολογικό (για τη διασύνδεση ακτινολογικών δεδομένων ασθενών και εικόνων) Φαρμακείο

15 Pre-EΗR περιβάλλον! Κάθε οργανισμός/τμήμα έχει εξειδικευμένα κλινικά συστήματα (π.χ. καρδιολογίας, παθολογίας, ICU, PACS, Εργαστηρίων, κλπ) Ένας χρήστης πρέπει να «ανοίξει» κάθε ένα από αυτά τα συστήματα για να «βρει» τα δεδομένα που υπάρχουν για ένα άτομο. Τα δεδομένα αυτά μπορεί να μην «υπακούουν» σε κοινά πρότυπα κωδικοποίησης. Άρα ετερογενές και κατανεμημένο περιβάλλον (Heterogeneous, Autonomous, Distributed Systems - HADS)

16 ΕHR Ολοκλήρωση συστημάτων Διαχείριση Νοσηλευτική Φαρμακείο Ακτινολογία Κλινική Α Εργαστήριο Κάθε επαφή του πολίτη με ένα τμήμα του Οργανισμού δημιουργεί δεδομένα του EHR EHR network Common (Middleware) Network Services Data Discovery Data Security System data registry Unique Patient Identifier Common Terminology Services EHR data Ο ΗΦΥ αποτελεί την ολοκλήρωση των δεδομένων από πολλαπλά κλινικά πληροφοριακά συστήματα για ένα πολίτη * Χρησιμοποιώντας ορολογία από πρότυπα συστήματα κωδικοποιήσεων

17 Τεχνολογικά Πρότυπα για ΗΦΥ HL7 ASTM E (CCR) CEN/ TC 251 EN (EHRcom) EN (CONTSYS) EN (HISA) ISO TC 215 (18308) ANSI X12 (EDI) NEMA DICOM IHE XDS

18 System modeling System modelling helps the analyst to understand the functionality of the system and models are used to communicate with customers Different models present the system from different perspectives External perspective showing the system s context or environment Behavioural perspective showing the behaviour of the system Structural perspective showing the system or data architecture

19 Λειτουργικό Μοντέλο Functional Model A function model or functional model in systems engineering and software engineering is a structured representation of the functions (activities, actions, processes, operations) within the modeled system or subject area

20 Το λειτουργικό μοντέλο του HL7 για συστήματα ΗΦΥ Μια προδιαγραφή συστήματος ΗΦΥ Μία διεξοδική λίστα λειτουργιών που μπορεί να είναι παρούσα σε ένα σύστημα ΗΦΥ επιτρέπει συνεπή έκφραση της λειτουργικότητας παρέχει ευελιξία για καινοτομία και διαφοροποίηση των προϊόντων χρυσό πρότυπο (Gold Standard), ευαίσθητο σε ό, τι μπορεί πρακτικά να γίνει από ένα σύστημα, και τη μελλοντική ανάπτυξη του συστήματος Είναι διαθέσιμο στο διαδίκτυο ( 20

21 Οι άξονες του HL7 EHR-S FM Άμεση Φροντίδα Direct Care Υποστηρικτικές Λειτουργίες Supportive Πληροφοριακές Υποδομές Information Infrastructure DC.1 Διαχείριση της φροντίδας DC.2 Υποστήριξη κλινικών αποφάσεων DC.3 Διαχείριση διαδικασιών και επικοινωνία S.1 Κλινική υποστήριξη S.2 Μέτρηση, ανάλυση, έρευνα και αναφορές S.3 Διοικητικές και οικονομικές IN.1 Ασφάλεια IN.2 Πληροφορία και διαχείριση φακέλου υγείας IN.3 Μητρώο και υπηρεσίες καταλόγου IN.4 Τυποποιημένες ορολογίες και υπηρεσίες ορολογίας IN.5 Διαλειτουργικότητα που βασίζεται σε πρότυπα IN.6 Διαχείριση επιχειρησιακών κανόνων IN.7 Διαχείριση ροής εργασίας [Ref3: ISO/HL :2009 Electronic Health Record Systems - Functional Model, Release 1.1 published 11 November ANSI/HL7 EHR, R ]

22 Λειτουργικό Μοντέλο

23 Η δομή του λειτουργικού μοντέλου 23

24 Functional Profiles Through the creation of functional profiles, the HL7 EHR functional model provides a standard description and common understanding of functions for healthcare settings. High-level functional requirements necessary for using EHR data.

25 25

26 ΕHR Ολοκλήρωση δεδομένων από πολλαπλά ετερογενή συστήματα Διαχείριση Νοσηλευτική Φαρμακείο Ακτινολογία Κλινική Α Εργαστήριο Κάθε επαφή του πολίτη με ένα τμήμα του Οργανισμού δημιουργεί δεδομένα του EHR EHR network Common (Middleware) Network Services Data Discovery Data Security System data registry Unique Patient Identifier Common Terminology Services EHR data Ο ΗΦΥ αποτελεί την ολοκλήρωση των δεδομένων από πολλαπλά κλινικά πληροφοριακά συστήματα για ένα πολίτη * Χρησιμοποιώντας ορολογία από πρότυπα συστήματα κωδικοποιήσεων

27 Διαστάσεις Ολοκλήρωσης Ολοκλήρωση διαδικασιών Business Processes (επιχειρησιακές διαδικασίες) Εισαγωγή ασθενούς Παραγγελία διαγνωστικών εξετάσεων Παραγγελία φαρμακευτικής αγωγής Διαχείριση Κλινική Α Ακτινολογία Εργαστήριο Φαρμακείο

28 POMR Χρονική Μοντελοποίηση Problem-Oriented Medical Record Παρελθόντα Επεισόδια Past episodes Τωρινά Επεισόδια Current episodes Κολποσκόπηση, Colonoscopy Υπέρταση ECG Άσθμα Asthma Επαφή Encounter Κολίτιδα Colitis Διαβήτης Diabetes PFT LifePlan Θεραπεία, Treatment Συναγερμοί Alert Απεικόνιση Imaging Ιστοπαθολογία Pathology

29 Problem oriented medical record (POMR) The problem-oriented medical record (POMR), first described by Larry Weed in 1968, was one of the first and most influencial attempts to improve the structure (i.e. architecture) of the patient record. Weed s POMR divides the record the database covers the patient s social, family, and past medical history. The second main section is the progress notes. Progress notes are organised under problems. A problem is anything that causes concern, not only a diagnosis. The problem list is a list of all the patient s problems indicating those that are active and those that have been resolved. Each progress note has a problem heading and four subheadings, using the acronym SOAP:

30 S Subjective, meaning the information provided about history and symptoms by the patient or relative. O- Objective, meaning information obtained by direct examination of the patient or from clinical investigation (laboratory, radiology, etc) A assessment, meaning the clinicians assessment about what is the matter with the patient (diagnosis), prognosis, etc P Plan, meaning the future plan of action, including investigations and treatment (drug prescriptions, physiotherapy, surgery, and so on). Drugs prescibed are also listed in a separate medication list. This section is a problem-specific care plan.

31 Care Process The SOAP model Subjective Objective Assessment Plan Execution Evaluation

32 Structure of the EPR (Medical Record Institute) Provider Identification/Individual s I.D. Patient Identification: Medical, Insurance, other I.D. s Demographic Eligibility/Financial Information Legal Admission Management Dental Allergies Problem List Medical History Wellness data Surgeries Subjective Family History Risk Factors Extensions per Specialty Various Systems Physical Examination Specialization per Clinical Domain Objective

33 Structure of the EPR (Medical Record Institute) Assessment Admitting Diagnosis Assessment Diagnostic Information Test Orders Test Orders Medication Nursing Activities Laboratory Radiology Others Pharmacy Nursing Notes Plan Progress Notes Final Assessment Service s Notes, Financial Functions, Appointments, Others Discharge Management

34 ΕHR Ολοκλήρωση δεδομένων από πολλαπλά ετερογενή συστήματα Διαχείριση Νοσηλευτική Φαρμακείο Ακτινολογία Κλινική Α Εργαστήριο Κάθε επαφή του πολίτη με ένα τμήμα του Οργανισμού δημιουργεί δεδομένα του EHR EHR network Common (Middleware) Network Services Data Discovery Data Security System data registry Unique Patient Identifier Common Terminology Services EHR data Ο ΗΦΥ αποτελεί την ολοκλήρωση των δεδομένων από πολλαπλά κλινικά πληροφοριακά συστήματα για ένα πολίτη * Χρησιμοποιώντας ορολογία από πρότυπα συστήματα κωδικοποιήσεων

35 Ολοκλήρωση Η ολοκλήρωση των επιμέρους πληροφοριακών συστημάτων σε ένα ενιαίο σύστημα ΗΦΥ, προϋποθέτει ότι κάθε πληροφοριακό σύστημα ακολουθεί συγκεκριμένες προδιαγραφές λειτουργικότητας, διασφάλισης ποιότητας και διεθνή πρότυπα διαλειτουργικότητας. Για την επίτευξη του στόχου αυτού απαιτείται ο καθορισμός και η εφαρμογή ολοκληρωμένης αρχιτεκτονικής, η οποία επιτρέπει την τοπική αυτονομία (δηλ. αποθήκευση της πληροφορίας σε αυτόνομα επιμέρους υποσυστήματα), την συγκέντρωση πληροφορίας με διαφάνεια, αλλά και την συνεπή ανταλλαγή της πληροφορίας αυτής μεταξύ συστημάτων, όπου και όταν χρειάζεται.

36 Τεχνολογικά Πρότυπα για ΗΦΥ HL7 ASTM E (CCR) CEN/ TC 251 EN (EHRcom) EN (CONTSYS) EN (HISA) ISO TC 215 (18308) ANSI X12 (EDI) NEMA DICOM IHE XDS

37 The EHR Architecture (CEN TC251 / ENV 13606) The scope of the EHRA is to produce a rigorous and durable information architecture for representing the EHR, in order to support the interoperability of systems and components that need to interact with EHR services: as discrete systems or as middleware components; to access, transfer, add or modify health record entries; via electronic messages or distributed objects; preserving the original clinical meaning intended by the author; reflecting the confidentiality of that data as intended by the author and patient.

38 Αρχιτεκτονική ΗΦΥ CEN ENV 13606

39 Αρχιτεκτονική ΗΦΥ CEN ENV The EHR architecture describes any and all information to be found in an EHR. Only healthrelated data are covered. It is not intended that the EHRA will support the inclusion of general medical knowledge within an EHR. The EHRA thus embodies the principle of comprehensiveness of the EHR, permitting systems which implement it to offer the user the ability to create and maintain a comprehensive and accurate representation of clinical practice. The EHRA embodies the notion that health-related information appear in the EHR on the authority of a person who is authorised to add such information to the EHR, and who is unambiguously identified in the record. The EHRA will provide a means of identifying the sources of information so entered into the record. These might include persons and machines. The EHRA places no restrictions on the types of data which can appear in the record, including those which have no counterpart in paper records. Aggregations of data across groups of people, e.g. for epidemiology, are outside its scope. An EHR may well be used for purposes other than the future clinical management of the patient. Uses such as administration, financial planning, research are such uses. It is accepted that the EHRA needs no additional features to permit such usage. Also, the control of such usage is an enterprise/institutional matter, with no Architectural consequences.

40 Αrchitectures Conceptual architecture High degree of abstraction Reference architecture System architecture System X Product Y1 (X) Product Y2 (X) Product Y3 (X) High degree of concretization

41 EHR reference architecture The conceptual architecture (in the healthcare context) describes the healthcare domain in its entirety and is at the highest level of abstraction. Using this universal architecture as a master view, different reference architectures can be created for specific segments of healthcare. The reference architectures provide the basis for system architectures (also called product architectures), which describe the systems that are to support specific parts of healthcare. In software engineering terms, the reference architecture is an analysis model, i.e. a formalisation of a set of requirements, prior to system design or implementation. The system architectures supply the focus for discussion between customers/users and system providers. The customer/user describes the system architecture for the desired system/product, whereas the provider describes the system architecture for the system/product that they are capable of delivering within required parameters. Based on the system architecture, one or more systems/products may be built and delivered. These are then deployed and adapted, if necessary, to the environment in which they are to be used.

42 What is a reference architecture? An EHR reference architecture is defined in this Technical Specification as: a model of the generic features necessary in any electronic healthcare record in order that the record may be communicable, complete, a useful and effective ethico-legal record of care, and may retain integrity across systems, countries, and time. The Architecture does not prescribe or dictate what anyone stores in their healthcare records. Nor does it prescribe or dictate how any electronic healthcare record system is implemented.... [It] places no restrictions on the types of data which can appear in the record, including those which have no counterpart in paper records.... Details like field sizes, coming from the world of physical databases, are not relevant to the electronic healthcare record Architecture. (EU-CEN, 1997)