Μάθηµα8ο. Ο πολλαπλασιαστής των αυτόνοµων δαπανών και αυτόνοµων φόρων

Transcript

1 Μάθηµα8ο Ο πολλαπλασιαστής των αυτόνοµων δαπανών και αυτόνοµων φόρων

2 Οπολλαπλασιαστήςτωναυτόνοµων δαπανών Ως αυτόνοµη δαπάνη ορίζουµε εκείνο το τµήµα της συνολικής δαπάνης (επί του εγχώριου ΑΕΠ) το οποίο δεν εξαρτάται από το ύψος του ΑΕΠ. Πρόκειται δηλαδή για τη συνολική δαπάνη όταν Υ0. Εποµένως έχουµε τον παρακάτω ορισµό: ΑΕα+d 0 +G+Χ ηλαδή αυτόνοµη δαπάνη είναι το άθροισµα της αυτόνοµης κατανάλωσης (α), της αυτόνοµης επένδυσης (d 0 ), των αυτόνοµων κρατικών δαπανών για την αγορά αγαθών και υπηρεσιών (G) και των αυτόνοµων εξαγωγών (X). Για να προσδιορίσουµε το επίπεδο προϊόντος ισορροπίας από την πλευρά της ζήτησης που συµβολίζεται µε ΥΕ κάνουµε αντικαταστάσεις στο µακροοικονοµικό υπόδειγµα του προηγουµένου κεφαλαίου και έχουµε: Y E α+ βtr e βt0 + d 0 d1ir + G + X f 1 ρ 0

3 Οπολλαπλασιαστήςτωναυτόνοµων Όπου ρ β δαπανών ( 1 t + d f 1 ) 2 1 Είναι η οριακή ροπή για δαπάνη επί του εγχώριου ΑΕΠ.

4 Οπολλαπλασιαστήςτωναυτόνοµων δαπανών Στο τµήµα αυτό εξετάζουµε τι συµβαίνει στο προϊόν ισορροπίας από την πλευρά της ζήτησης όταν έχω µια µεταβολή στην αυτόνοµη δαπάνη κατά 1 ευρώ. Το νέο επίπεδο προϊόντος ισορροπίας (Υ Ε ) το οποίο προκύπτει είναι: Y E α+ βtr βt + 1 ρ + ( G + 1) + X 0 e 0 d 0 d1ir f

5 Οπολλαπλασιαστήςτωναυτόνοµων δαπανών Η διαφορά Υ Ε Υ Ε -Υ Ε η οποία δηµιουργείται µετά την αύξηση του G κατά 1 ευρώ ( G 1ευρώ) είναι ο πολλαπλασιαστής των αυτόνοµων δαπανών και συµβολίζεται µε M G M G Y E G 1 ρ Όπου η κάθετη γραµµή µετά το Υ σηµαίνει δεδοµένου ότι. 1 1

6 Οπολλαπλασιαστήςτωναυτόνοµων φόρων Στο τµήµα αυτό εξετάζουµε τι συµβαίνει στο προϊόν ισορροπίας από την πλευρά της ζήτησης όταν έχω µια µεταβολή στους αυτόνοµους φόρους (t 0 ) κατά 1 ευρώ. Το νέο επίπεδο προϊόντος ισορροπίας (Υ Ε ) το οποίο προκύπτει είναι: Y E α+ βtr e β( t0+ 1) + d0 di 1 r + G+ X f0 1 ρ

7 Οπολλαπλασιαστήςτωναυτόνοµων φόρων Η διαφορά Υ Ε Υ Ε -Υ Ε η οποία δηµιουργείται µετά την αύξηση των αυτόνοµων φόρων ( t 0 1) κατά 1 ευρώ είναι ο πολλαπλασιαστής των αυτόνοµων φόρων και συµβολίζεται µε M Τ. M T Y E β 1 ρ t0 1 < 0

8 Οπολλαπλασιαστήςτων µεταβιβαστικώνπληρωµών Μια δεδοµένη αύξηση στο προϊόν ισορροπίας που επιτυγχάνεται µε µία µείωση των αυτόνοµων φόρων µπορεί να επιτευχθεί και µε µια ισόποση αύξηση των µεταβιβαστικών πληρωµών, οι οποίες ισοδυναµούν µε αρνητικούς φόρους. Αυτό συµβαίνει διότι οι µεταβλητές t 0 και TR έχουν τον ίδιο συντελεστή αλλά µε αντίθετο πρόσηµο. Συνεπώς ο πολλαπλασιαστής των µεταβιβαστικών πληρωµών (M TR ) είναι: M TR Y E ( TR ) M T

9 Οπολλαπλασιαστήςτουισοσκελισµένου προϋπολογισµού Έστω ότι η κυβέρνηση αυξάνει τις δαπάνες της για την αγορά αγαθών και υπηρεσιών κατά G και ταυτόχρονα αυξάνει του φόρους κατά Τ κατά τέτοιο τρόπο ώστε στη νέα ισορροπία του προϊόντος το έλλειµµα του κρατικού προϋπολογισµού να είναι ίσο µε το αρχικό. ηλαδή στη νέα ισορροπία θα ισχύει G Τ Από τη συνθήκη ισορροπίας YC+I+G+X-IM παίρνω τις πρώτες διαφορές και έχω: Y C+ I+ G+ X- (IM) Αντικαθιστώντας τις µεταβλητές C,I,G,X,IM,DPI,TR προκύπτει η παρακάτω εξίσωση: Υ α+β[ Υ+ (ΤR)- Τ]+ d 0 -d 1 i re +d 2 Y+ G+ X- f 0 -f 1 Y Αν θέσουµε α (ΤR) d ο i re Χ f 0 0 και Τ G (πολιτική του ισοσκελισµένου κρατικού προϋπολογισµού) η παραπάνω εξίσωση γίνεται Υβ Υ-β G+d 2 Υ+ G-f 1 Υ Συνεπώς ο πολλαπλασιαστής του ισοσκελισµένου κρατικού προϋπολογισµού είναι Y E G G Τ 1 β 1 β d + 2 f 1

10 Οπολλαπλασιαστήςτουισοσκελισµένου προϋπολογισµού Από την παραπάνω συνάρτηση είναι φανερό ότι αν d 2 ~f 1, τότε ο πολλαπλασιαστής αυτός είναι περίπου ίσος µε 1 και όταν υποθέτουµε ότι d 2 f 1 0, τότε η τιµή αυτού του πολλαπλασιαστή είναι ακριβώς ίση µε 1, οπότε η πολιτική του ισοσκελισµένου κρατικού προϋπολογισµού αυξάνει το προϊόν κατά G. Το αποτέλεσµα αυτό είναι γνωστό ως θεώρηµα του πολλαπλασιαστή του ισοσκελισµένου κρατικού προϋπολογισµού.

11 Τοπαράδοξοτηςφειδούς Γενικά, είναι λογικό να υποθέσουµε ότι όταν τα οικονοµούντα άτοµα κάνουν µια προσπάθεια να αυξήσουν την αποταµίευσή τους τότε η συνολική αποταµίευση της οικονοµίας θα αυξηθεί. Επειδή το προϊόν καθορίζεται αποκλειστικά από το επίπεδο της συνολικής ζήτησης και η επένδυση είναι αύξουσα συνάρτηση του προϊόντος µια τέτοια προσπάθεια θα καταλήξει σε λιγότερη αποταµίευση. Το φαινόµενο αυτό είναι γνωστό ως παράδοξο της φειδούς. Ωστόσο το φαινόµενο αυτό δεν πρέπει να θεωρείται παράδοξο διότι περισσότερη αποταµίευση σηµαίνει µικρότερη κατανάλωση, µικρότερο επίπεδο συνολικής δαπάνης και προϊόντος, µικρότερη επένδυση (εφόσον αυτή είναι αύξουσα συνάρτηση του προϊόντος) χαµηλότερο επίπεδο ισορροπίας του προϊόντος και τελικά χαµηλότερο επίπεδο αποταµίευσης.

12 Τοπαράδοξοτηςφειδούς

13 Τοπαράδοξοτηςφειδούς Στο παραπάνω διάγραµµα το αρχικό σηµείο ισορροπίας είναι το Ε, αλλά µετά την προσπάθεια των οικονοµούντων ατόµων να αυξήσουν την αποταµίευσή τους για κάθε επίπεδο εισοδήµατος, η οικονοµία καταλήγει στο σηµείο ισορροπίας Ε, όπου όχι µόνο το προϊόν είναι µικρότερο από το αρχικό (Υ Ε <Υ Ε ) αλλά ακόµη και αυτή η αποταµίευση είναι µικρότερη.

14 Άσκηση Στις εξισώσεις του µακροοικονοµικού υποδείγµατος θέτουµε α10 ευρώ, β0.90, d ευρώ, d 1 d 2 0, G360 ευρώ f ευρώ, f 1 0, X200 ευρώ t ευρώ, t 1 1/3 καιtr0 ευρώ. Υποθέτουµε ότι Υ f 1500 ευρώ. α) Να προσδιορίσετε και να ερµηνεύσετε το επίπεδο ισορροπίας του προϊόντος από την πλευρά της ζήτησης Υ Ε. β) Υπολογίσατε και ερµηνεύσατε την τιµή του πολλαπλασιαστή των αυτόνοµων δαπανών (Μ G ) γ) Υπάρχει πληθωριστικό ή αντιπληθωριστικό κενό. Πόσο µεγάλο. Αν η κυβέρνηση θέλει να κλείσει αυτό το κενό µεταβάλλοντας το G πως και κατά πόσο πρέπει να το µεταβάλλει δ) Υπολογίσατε και ερµηνεύσατε την τιµή του πολλαπλασιαστή των αυτόνοµων φόρων (Μ T ). ε) Αν η κυβέρνηση θέλει να κλείσει το κενό που υπολογίσατε στο γ µέρος µεταβάλλοντας τις µεταβιβαστικές πληρωµές (TR) πως και κατά πόσο πρέπει να τις µεταβάλει