Γεώργιος Μαλινδρέτος Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο

Transcript

1 Γεώργιος Μαλινδρέτος Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο

2 Η Σύγχρονη Εφοδιαστική Αλυσίδα Διαχείριση Logistics ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ ΛΙΑΝΙΚΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗΣ ΡΟΗ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Η Εφοδιαστική (Logistics) ως επιστήμη, έχει αντικείμενο και σκοπό τη διαχείριση, διακίνηση και ροή προϊόντων από την παραγωγή μέχρι την τελική κατανάλωση με γνώμονα το χαμηλό κόστος και την οικιακή οικονομία την ποιοτική εξυπηρέτηση των καταναλωτών, και ευρύτερα των τελικών χρηστών προϊόντων και υπηρεσιών.

3 O όρος Logistics προέρχεται από τον όρο Λογιστική : χρησιμοποιήθηκε πρώτη φορά από τον αυτοκράτορα Λέοντα το Σοφό με την έννοια της μέριμνας για την εξασφάλιση του στρατού με τρόφιμα, ρουχισμό, πολεμοφόδια. Ο πιο δόκιμος ελληνικός όρος είναι «Εφοδιαστική». Ουσιαστικά οι πρώτες εφαρμογές της Εφοδιαστικής συναντώνται στον στρατό. Ο Μέγας Αλέξανδρος αναφέρεται ως ο πρώτος Logistician αφού κατάφερε σε ένα πολύ μεγάλο γεωγραφικό εύρος να εφοδιάζει γρήγορα τα στρατεύματα του. Με το πέρασμα των χρόνων η Εφοδιαστική εξαπλώθηκε γρήγορα στη διακίνηση αγαθών και υπηρεσιών για την τροφοδοσία των νοικοκυριών, αφού μετά κυρίως το Β Παγκόσμιο Πόλεμο υπήρχε δυσανάλογη επικέντρωση στην παραγωγική διαδικασία και όχι στο πώς τα αγαθά θα φτάσουν οικονομικά και ποιοτικά στα νοικοκυριά.

4 Για τη δημιουργία συνθηκών αέναης επιχειρηματικής, οικονομικής και κοινωνικής προόδου και σε συνδυασμό με τις περιβαλλοντικές ευαισθησίες των καταναλωτών, έχει αναπτυχθεί η λεγόμενη «Ανάστροφη Εφοδιαστική Αλυσίδα» (REVERSE LOGISTICS). Forward flow ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ ΛΙΑΝΙΚΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗΣ Backward flow

5 ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΠΑΡΟΧΗ ΑΓΑΘΩΝ & ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΕΦΟΔΙΑΣΤΙΚΗΣ Με αφετηρία τις πραγματικές ανάγκες και στόχο την ποιοτική εξυπηρέτηση και ικανοποίηση του τελικού καταναλωτή, επαναθεωρούνται όλες οι διαδικασίες διακίνησης αγαθών και υπηρεσιών στην εφοδιαστική αλυσίδα. Η Εφοδιαστική αποσκοπεί να μετουσιώσει τις πραγματικές ανάγκες σε ικανοποίηση μέσω πρακτικών τρόπων διακίνησης αγαθών και υπηρεσιών.

6 Aνάγκες των καταναλωτών για κρασιά σχετικά με τα ακόλουθα: ποιότητα σε σχέση με την διατροφική αξία και τη γεύση ποιότητα σε σχέση με την εικόνα (σχήμα, μέγεθος, χρώμα, οσμή, συσκευασία) ποικιλία προσφοράς κρασιών, για ευρύτερη δυνατότητα επιλογών του καταναλωτή προσφορά συγκεντρωτικά πολλών προϊόντων σε λίγα σημεία στην λιανική ( one stop shopping, εξαιτίας βασικά του περιορισμένου ελεύθερου χρόνου) σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον και παραγωγή βιολογικών, οικολογικών προϊόντων και τοποθέτηση σε οικολογικές συσκευασίες χαμηλή τιμή

7 Η διακίνηση των κρασιών γίνεται με ισοθερμικά μονωμένα ή κλιματιζόμενα φορτηγά για την διασφάλιση της ποιότητας των φιαλών τους μέχρι την παράδοση στα σημεία πώλησης. Η φόρτωση των τελάρων των σταφυλιών σε μέσα μικρής χωρητικότητας για μεταφορά τους προς τα οινοποιεία είναι μια διαδικασία logistics, η οποία έχει μείνει ανέπαφη στο ρου των αιώνων. Ειδικά σχεδιασμένα χαρτοκιβώτια (χ/κ) μπορούν να κρατούν διαρκώς τις φιάλες σε πλάγια θέση για να βρέχεται ο φελλός, ώστε να διατηρεί την ελαστικότητα του και να αποτρέπει την είσοδο οξυγόνου. Τα χ/κ, τα οποία είναι από χοντρό χαρτόνι για να απορροφούνται οι κραδασμοί κατά τη μεταφορά, τοποθετούνται σε παλέτες,ώστε να μην έχουν κάποια επαφή με την υγρασία του δαπέδου. Σημαντικές οι συνθήκες χώρων αποθήκευσης για την παλαίωση και ωρίμανση του κρασιού. Η θερμοκρασία (14-16) και η υγρασία (70-80%) πρέπει συνεχώς να παρακολουθούνται.

8 Σε μεγάλες πόλεις ιδρύονται οινοθήκες οι οποίες αποτελούν αποθήκες κρασιού λιανικής και χονδρικής. Αποτελούν ουσιαστικά τη μετεξέλιξη του κελαριού! Οι αλυσίδες super market αναλαμβάνουν συνήθως την φύλαξη των παραγγελιών τους στους δικούς τους αποθηκευτικούς χώρους σε αρκετά επίπεδα κάτω από τη επιφάνεια της γης. Το κρισιμότερο σημείο στην εφοδιαστική αλυσίδα του κρασιού βρίσκεται στο χρόνο παραμονής των φιάλων στους διάφορες μεσάζοντες (εμπόριο) καθώς και στις συνθήκες αποθήκευσης των φιαλών στους χώρους των μεσαζόντων (εμπόριο) και του τελικού σημείου (π.χ. εστιατόριο).

9 Οι μεταφορές αγαθών παγκοσμίως αντιστοιχούν περίπου στο 9% των συνολικών ρύπων CO 2. Η επιλογή του μέσου μεταφοράς είναι σημαντική καθότι η μεταφορά συνδέεται με το κόστος, την ταχύτητα, την ασφάλεια, φθορές, απαιτήσεις συσκευασίας αλλά πάνω από όλα με το περιβάλλον. Κυρίαρχο μέσο μεταφοράς κρασιών είναι σήμερα το φορτηγό. Τα φιλικότερα στο περιβάλλον μέσα μεταφοράς (πλοία και τρένα) θεωρούνται τα λιγότερα αξιόπιστα σχετικά με την ταχύτητα, ασφάλεια και φθορές κατά τη μεταφορά.

10 Τα τελευταία χρόνια, οι θαλάσσιες μεταφορές κρασιών έχουν αυξηθεί λόγω κυρίως της τεχνολογικής προόδου, που επέτρεψε, μεταξύ άλλων, ευελιξία στην κλίμακα θερμοκρασιών που απαιτούνται. Ειδικά containers συντηρούν με δικό τους σύστημα, παρέχοντας κλίμακα θερμοκρασίας από - 25 ο C μέχρι περισσότερο από + 15 ο C. Αν και το κόστος των αερομεταφορών κρασιών είναι υψηλό, το μέσο αυτό γίνεται βαθμιαία πιο δημοφιλές, κυρίως λόγω της ταχύτητας που προσφέρει και των μικρών πιθανοτήτων για απώλειες ή φθορές.

11 Η ευελιξία της παραγωγής και της λιανικής έχουν δημιουργήσει ιδιαίτερα πιεστικές απαιτήσεις σχετικά με τη μείωση του χρόνου ροής των προϊόντων στην εφοδιαστική αλυσίδα. Η βελτίωση της διακίνησης των προϊόντων σε όρους ταχύτητας, με τον συντονισμό των διαφορετικών μέσων και διαδικασιών και γενικότερα με την άνθηση των Logistics, έχει συντελέσει καθοριστικά στην άνθηση του παγκόσμιου εμπορίου. Η απόσταση δεν αποτελεί πλέον ισχυρό περιορισμό οι μεταφορές αυξήθηκαν παγκοσμίως προκαλώντας συμφόρηση και αύξηση των συνολικά διανυόμενων αποστάσεων, θίγοντας έτσι το περιβάλλον : αύξηση κατανάλωσης καυσίμων αύξηση χρόνου σε συνθήκες συντήρησης κατά τη μεταφορά και αποθήκευση στους ενδιάμεσους σταθμούς (αποθηκευτικά κέντρα, λιμάνια, κτλ.) αύξηση κατανάλωσης ενέργειας. αύξηση αποβλήτων εξαίτιας των φθορών από τις επιπρόσθετες μεταφορτώσεις και τις αλλαγές σε διάφορες συνθήκες περιβάλλοντος.

12 ΑΥΞΗΣΗ ΑΓΑΘΩΝ ΣΤΟ ΤΡΑΠΕΖΙ ΤΟΥ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ ΑΥΞΗΣΗ ΔΙΑΔΡΟΜΩΝ ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Η μείωση των αποστάσεων που διανύουν τα κρασιά μπορεί να προκληθεί από την παραγωγή και διάθεση προϊόντων τοπικά.

13 Οι έντονες περιβαλλοντικές απαιτήσεις έχουν οδηγήσει στην έρευνα και ανάπτυξη της πράσινης εφοδιαστικής : Βελτίωση μεταφορών για μείωση των δρομολογίων των φορτηγών οχημάτων Αναπροσανατολισμός σε φιλικότερα προς το περιβάλλον μέσα μεταφοράς Μείωση των φθορών με ποιοτικές μεταφορές και αποθηκεύσεις Αποτελεσματική διαχείριση κρίσεων σε περιπτώσεις αλλοίωσης των φορτίων Πρακτικές διακίνησης επιστρεφομένων προς τα κέντρα ανακύκλωσης Εισαγωγή ανακυκλώσιμης συσκευασίας και μείωση της συσκευασίας γενικά Συνεργασίες για οικονομίες κλίμακας στην αποθήκευση, διανομή προϊόντων

14 Η μείωση της συσκευασίας των κρασιών μπορεί να προκαλέσει αύξηση των φθορών με συνεπαγόμενη αύξηση των αποβλήτων από τα χαλασμένα προϊόντα. Η αύξηση της συσκευασίας προκαλεί αύξηση των αποβλήτων από τις ίδιες τις συσκευασίες. Η χρήση της πλαστικής συσκευασίας η οποία είναι δυσκολότερο να ανακυκλωθεί, είναι ελαφρότερη από άλλα υλικά (π.χ. γυαλί) με αποτέλεσμα να προκαλεί λιγότερη ενεργειακές συνέπειες κατά τη διακίνηση των προϊόντων. Η συσκευασία των προϊόντων σε μερικές περιπτώσεις αποτελεί απαίτηση (ή/και συνήθεια) από τους καταναλωτές (π.χ. γυάλινα μπουκάλια κρασιού, γιορτινές συσκευασίες).

15 Τα εφοδιαστικά κανάλια των κρασιών είναι οι δυνατές φυσικές διαδρομές και διαδικασίες που μπορεί να ακολουθήσουν από την «πύλη» του παραγωγού έως τον οίκο του καταναλωτή. Η μεγάλη ανάπτυξη των υποδομών των δικτύων διανομής, έχει συμβάλλει στην ταχεία και ολοκληρωμένη διακίνηση των κρασιών σε μεγάλου μήκους εφοδιαστικές αλυσίδες και στη διάθεση ποιοτικών προϊόντων σε μέρη όπου δεν παράγονται αλλά και σε μέρη με έντονη τοπική παραγωγή. H βρετανική λιανεμπορική εταιρεία τροφίμων Tesco, η μεγαλύτερη στην Ευρώπη, διαθέτει στα καταστήματά της κρασιά από 20 διαφορετικές χώρες από όλο τον κόσμο, καθότι οι εταιρίες τροφίμων και κρασιών έχουν αναπτύξει εξαιρετικές υποδομές Logistics σχετικά με τα προϊόντα αυτά.

16 ΤΕSCO : Η ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΑΛΥΣΙΔΑ SUPER MARKET ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ Argentina Australia Austria Bulgaria Chile England France Germany Hungary Italy Lebanon New Zealand Portugal South Africa Spain Uk USA Wales

17 Ολο και λιγότερα ποτήρια κρασί πίνουμε κάθε χρόνο και μάλιστα «εισαγόμενα». Η κατανάλωση οίνου μειώνεται στην Ευρώπη, η παραδοσιακή οινοπαραγωγός, Ευρώπη «τσουγκρίζει» τα ποτήρια με το Νέο Κόσμο. Αλματώδεις αυξήσεις σε παραγωγή και εξαγωγές έχουν κάνει χώρες όπως η Νοτιοαφρικανική Ένωση, η Αργεντινή, η Χιλή, η Αυστραλία αλλά και οι ΗΠΑ. Κύριο χαρακτηριστικό στη σημερινή παγκόσμια οινική πραγματικότητα είναι η παγκοσμιοποίηση πριν απ` όλα συγκεκριμένων ποικιλιών σταφυλιού, από τις οποίες παράγονται κρασιά που έχουν συγκεκριμένη γεύση. Τα chardonnay στα λευκά και τα cabernet με τα merlot στα κόκκινα, είναι πλέον κρασιά παγκόσμιας εμβέλειας και έχουν γίνει οικουμενικά σημεία αναφοράς : σκληρές μάχες σε ποιότητα και τιμές γι' αυτές τις ποικιλίες.

18 Διεθνείς έρευνες αγοράς : τα κρασιά τύπου cabernet sauvignon είναι τα πιο δημοφιλή σε παγκόσμιο επίπεδο και προκρίνονται από το 51% των οινοφίλων. Η διάδοσή τους οφείλεται στις ΗΠΑ και στην Αυστραλία, δηλαδή σε δύο χώρες που φιλοδοξούν να γίνουν και πρώτες οινικές υπερδυνάμεις. Υπερδυνάμεις που γνωρίζουν άριστα τους πιο σύγχρονες κανόνες της διεθνούς εφοδιαστικής και μάρκετινγκ. Οι περισσότεροι ειδικοί της παγκόσμιας αγοράς κρασιού συμφωνούν : δεν αρκεί να «φτιάχνει» κάποιος κρασί, ακόμα και υψηλών προδιαγραφών, αλλά πριν απ` όλα πρέπει να μπορεί να το προωθεί στην αγορά με οργανωμένα marketing και logistics.

19 Στην Ελλάδα, o κατακερματισμός του κλήρου συνεπάγεται την επικράτηση πολλών μικρομεσαίων μονάδων, καθιστώντας την πρώτη ύλη ιδιαίτερα ακριβή, σε αντίθεση με άλλες χώρες, όπου καλλιεργούνται χιλιάδες στρέμματα σε μια καλλιέργεια και αγοράζονται μεγάλες ποσότητες. Υψηλός ανταγωνισμός : έως τη δεκαετία του 1980 κυκλοφορούσαν μερικές εκατοντάδες ετικέτες, σήμερα υπολογίζεται ότι ξεπερνούν τις Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Eurostat, οι εξαγωγές του έτους 2007 των ελληνικών κρασιών σε 12 επιλεγμένες εξαγωγικές αγορές, σημείωσαν πτώση περίπου 2,6%. (255 Container ή κιβώτια 6 Χ 0,75 λίτρων) Έλλειψη σύγχρονων κέντρων αποθήκευσης και διανομής και οργανωμένων προσπαθειών από τους παραγωγούς. Έλλειψη εφοδιαστικής παιδείας.

20 Σχεδόν το 30% των φορτηγών κυκλοφορούν άδεια, το 56% μισογεμάτα και το 14% γεμάτα, χωρίς να είναι γνωστό ο αριθμός των φορτηγών που παραμένουν ανενεργά. Στη Βρετανία βελτίωση της οργάνωσης των μεταφορών επέφερε μείωση των άδειων δρομολογίων κατά 11% μέσα σε μία δεκαετία, με συνεπαγόμενη μείωση των εκπομπών CO 2 κατά τόνους τον χρόνο! Η μείωση των δρομολογίων μπορεί να προκύψει από τη συνεργασία των μεταφορέων τόσο στην προς τα εμπρός εφοδιαστική αλυσίδα (forward chain), όσο και στην αλυσίδα των επιστρεφόμενων προϊόντων (backward chain) και στα υποπροϊόντα από την επεξεργασία των σταφυλιών.

21 Η συνεργασία μεταξύ παραγωγών και χρήσης κοινών μεταφορικών μέσων (οικονομίες κλίμακας) για τη μεταφορά μεγαλύτερων ποσοτήτων κρασιών και σταφυλιών επιφέρει σημαντική εξοικονόμηση κόστους μείωση δρομολογίων μείωση ρύπων από τα κάυσιμα. Η συνεργασία μεταξύ παραγωγών ή εμπορών στον αποθηκευτικό τομέα παράγουν οικονομίες κλίμακας, αλλά και επιφέρει και δυαντότητα χρήσης εκτάσεων γης που διατίθεται για αποθήκες για άλλες χρήσεις.

22 Στα logistics είναι σημαντικές οι δυνατότητες που προσφέρονται στη διανομή, αλλά και στις εισαγωγές από το συνδυασμό των εφοδιαστικών αλυσίδων κρασιών με τα αντίστοιχα ελαιόλαδα. Επίσης, στην προώθηση : οι διάφορες «ποιοτικές κατηγορίες» κρασιών μπορούν να τονισθούν ακόμη περισσότερο με τη βοήθεια των ελαιολάδων (τοπικά, ονομασίας προέλευσης ανωτέρας ποιότητας). Δεν θα πρέπει να ξεχνούν επίσης οι άνθρωποι του κρασιού ότι δεινοί ανταγωνιστές τους είναι επίσης τα οινοπνευματώδη ποτά και η μπίρα, δύο κλάδοι που δαπανούν κολοσσιαία ποσά σε διαφήμιση και ταχύτατα δίκτυα διανομής.

23 Π.χ. Βασικότερη χώρα εισαγωγής ελαιολάδου στη γερμανική αγορά είναι η Ιταλία, κυρίως λόγω του ότι στις εισαγωγές κρασιού της χώρας προηγείται και επομένως είναι απλούστερη για τους εισαγωγείς η συν-φόρτωση κρασιού με ελαιόλαδο (βασικό «φυσικό» ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της Ιταλίας απέναντι στη Γαλλία, η οποία παράγει ελάχιστες ποσότητες ελαιολάδου) Αρκετές οίνο-βιομηχανίες «προσανατολίζονται» και στην εμφιάλωση ελαιολάδων - πολύ περισσότερο κάτω από τις έντονες συνθήκες ανταγωνισμού που επικρατούν σήμερα στο κρασί σε αντίθεση με το ελαιόλαδο, στο οποίο «επιτυγχάνονται» σημαντικά υψηλότερα ποσοστά μικτού κέρδους.

24 Από ποιοτικής δε πλευράς, αρκετά ελληνικά κρασιά μπορούν να σταθούν πολύ καλά στις διεθνείς αγορές, αρκεί βέβαια οι επιχειρήσεις που τα παράγουν και τα εμπορευματοποιούν να οργανωθούν και να συνεργαστούν στον τομέα της επικοινωνίας και διάθεσης-διακίνησης στην αγορά. Όταν στη διεθνή αγορά δεσπόζουν εταιρείες που εφαρμόζουν επιθετικές αλλά και γεμάτες φαντασία επικοινωνιακές στρατηγικές, η ελληνική οινική παραγωγή θα επιβιώσει μόνο μέσα από συνεργασίες και χωρίς προκαταλήψεις προωθητικές ενέργειες.

25 ΔΙΑΚΙΝΗΣΗ - LOGISTICS ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΟΣΤΟΥΣ ΣΥΝΕΡΓΕΙΕΣ ΦΙΛΙΚΕΣ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΔΙΑΚΙΝΗΣΗΣ Η σημασία της διακίνησης σταφυλιών και κρασιών είναι ιδιαίτερα μεγάλη και σχετίζεται άμεσα με την έννοια της αειφορίας, τόσο σε επιχειρηματική όσο και σε περιβαλλοντική και κοινωνική διάσταση.

26 Η διακίνηση των κρασιών όπως και των αγροτικών προϊόντων γενικότερα σχεδιάζεται πρέπει να υλοποιείται πλέον στα πλαίσια της σύγχρονης εφοδιαστικής αλυσίδας (Logistics Management) με βασικούς στόχους: τον έγκαιρο ανεφοδιασμό της αγοράς με ποικίλα προϊόντα τη μείωση του κόστους που σχετίζεται με την αποθήκευση & διανομή την ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων στο περιβάλλον την μείωση εξάρτησης από ενδιαμέσους που αυξάνουν το κόστος χωρίς ιδιαίτερη προσθήκη αξίας Ο ανασχεδιασμός της Εφοδιαστικής αλυσίδας προσφέρει σημαντικές λύσεις για την αειφορία των μονάδων αυτών μέσω ορθολογικά σχεδιασμένων συνεργασιών, γιατί είναι πολύ κρίμα η ποιότητα του ελληνικού κρασιού να βρίσκει εμπόδια στα κανάλια προώθησης και εφοδιασμού.

27 Εβίβα! Προέρχεται από το Βακχικό επιφώνημα χαράς Ευοί-Ευάν και συναντιέται σε κείμενα τραγουδιών. Για τους αρχαίους σήμαινε κάτι ανάλογο με το υγίαινε ή χαίρε. Οι δύο λέξεις Ευοί-Ευάν συναιρέθηκαν σε μία και έτσι προήλθε η σημερινή λέξη. σας ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας Γεώργιος Μαλινδρέτος Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο