a) Η υψηλότερη νοηµοσύνη b) Η γλώσσα c) Ένας αντιτάξιµος αντίχειρας d) Το περπάτηµα σε όρθια στάση

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "a) Η υψηλότερη νοηµοσύνη b) Η γλώσσα c) Ένας αντιτάξιµος αντίχειρας d) Το περπάτηµα σε όρθια στάση"

Transcript

1 1. Πολλαπλή Επιλογή Κατά τη διάρκεια της εξέλιξης, ποιό χαρακτηριστικό του ανθρώπινου είδους προσέφερε αυξανόµενη ικανότητα προσαρµογής, χωρίς καθόλου να τη µειώνει? a) Η υψηλότερη νοηµοσύνη b) Η γλώσσα c) Ένας αντιτάξιµος αντίχειρας d) Το περπάτηµα σε όρθια στάση Ποιό από τα ακόλουθα δεν έχει επίδραση στην προσαρµογή; a) Η περιβαλλοντική µεταβλητότητα b) Ο ανασυνδυασµός c) Η γενετική µεταβλητότητα d) Η τυχαία γενετική παρέκκλιση Ποιό από τα κατωτέρω είναι ένα παράδειγµα αλλαγής στη συχνότητα των γονιδίων που οφείλεται σε τυχαία γενετική παρέκκλιση; a) Πριν να εισαχθεί σε µία καλλιέργεια πενικιλλίνη, τα µισά βακτήρια είναι ανθεκτικά σε αυτήν, κατόπιν, όλα τα βακτήρια είναι ανθεκτικά σε αυτήν. b) Ένας βάτραχος από µια λίµνη πηδά σε µια άλλη λίµνη και ζευγαρώνει µε διάφορα θηλυκά. c) Μια µεταλλαγή σε ένα βακτήριο του δίνει τη δυνατότητα να αντισταθεί στο αντιβιοτικό πενικιλλίνη. d) Σε µια καταιγίδα, συµβαίνει να σκοτωθούν περισσότερες νυχτερίδες µε γκρίζα τρίχα παρά νυχτερίδες µε µαύρη τρίχα. Το σκαθάρι πασχαλίτσα παρουσιάζει για ενα χαρακτήρα εξισορροπούσα (σταθεροποιούσα) επιλογή. Τι σηµαίνει αυτό; a) Δυνάµεις ωθούν τον πληθυσµό σε µια κατεύθυνση. b) Υπάρχουν δύο αντιτιθέµενες δυνάµεις που εµπλέκονται στη διαδικασία επιλογής. c) Ο ενδιάµεσος φαινότυπος για τον συγκεκριµένο χαρακτήρα εχει την υψηλότερη προσαρµοστική τιµή d) Δυνάµεις ωθούν τον πληθυσµό στην κατεύθυνση των σκαθαριών εκείνων που ισορροπούν περισσότερο κατά την πτήση. Τα λευκά ποντίκια είναι λιγότερο ορατά στα αρπακτικά ζώα όταν στέκονται στην ανοιχτόχρωµη άµµο, και τα σκούρα ποντίκια είναι λιγότερο ορατά όταν στέκονται στους σκουρόχρωµους βράχους. Αυτό είναι ένα παράδειγµα... a) Μεταλλακτικής πίεσης b) Γονιδιακής ροής c) Τυχαίας γενετικής παρέκκλισης 1

2 d) Φυσικής επιλογής Πότε η τυχαία γενετική παρέκκλιση είναι µια σηµαντική εξελικτική δύναµη; a) Όταν ο πληθυσµός που επηρεάζεται ζει στο νερό b) Όταν ο πληθυσµός που επηρεάζεται είναι µικρός c) Όταν ο πληθυσµός εξελίσσεται d) Κατά τη διάρκεια του ανασυνδυασµού Ποιά είναι η βαθµιαία αλλαγή σε ένα είδος που συνδέεται µε µια βαθµιαία αλλαγή στη γεωγραφία ή το κλίµα; a) Φυλή b) Κλινές (Cline) c) Συγγενικά είδη d) Δήµος (Deme) Σφάλµατα εισαγωγών και ελλείψεων στα χρωµοσώµατα παράγουν... a) Μεταλλαγές αναγνωστικού πλαισίου b) Σφάλµατα αντικατάστασης βάσεων c) Χρωµοσωµικές µεταλλαγές d) Μεταλλαξιγόνα Άνθρωποι µε δρεπανοκυτταρική αναιµία σπάνια επιζούν µέχρι την αναπαραγωγική ηλικία. Πώς µπορεί το αλληλόµορφο γονίδιο αυτού του χαρακτηριστικού να επιζεί σε µερικές περιοχές µε µια υψηλή συχνότητα περίπου 20%; a) Το χαρακτηριστικό των δρεπανοειδών κυττάρων σπάνια είναι θανατηφόρο. b) Το αλληλόµορφο γονίδιο είναι κοινό, αλλά το χαρακτηριστικό είναι σπάνιο. c) Οι άνθρωποι µε αυτό το αλληλόµορφο γονίδιο έχουν 25 % µεγαλύτερη πιθανότητα να επιζήσουν µε ελονοσία. d) Οι άνθρωποι µε αυτό το αλληλόµορφο γονίδιο έχουν 25 % καλύτερη πιθανότητα να επιζήσουν µε µελάνωµα. Ποιό από τα ακόλουθα δεν είναι σηµειακή µεταλλαγή a) Σφάλµα αντικατάστασης βάσης b) Σφάλµα εισαγωγής c) Σφάλµα έλλειψης d) Χρωµοσωµική µεταλλαγή Ένας τοπικός και παµµεικτικός πληθυσµός ενός είδους αποκαλείται 2

3 a) Δήµος (Deme). b) Φυλή. c) Συγγενικά είδη. d) Ιδρυτικός. Υπό την πίεση της φυσικής επιλογής, ένα νέο είδος µπορεί να εξελίσσεται αργά στη διάρκεια του χρόνου. Εντούτοις, ένα νέο είδος µπορεί να προκύψει στιγµιαία όταν συγχωνευθούν δύο γαµέτες από δύο διαφορετικά είδη και κατόπιν διπλασιαστούν, δηµιουργώντας έναν απόγονο µε περισσότερα χρωµοσώµατα από κάθε έναν γονέα. Αυτό καλείται... a) αλλοπολυπλοειδία b) αυτοπολυπλοειδία c) αµινοπολυπλοειδία d) απλοειδής αριθµός χρωµοσωµάτων Ποιό από τα ακόλουθα δεν θα οδηγούσε στη δηµιουργία ενός είδους; a) Η ανάµιξη και αναπαραγωγή µε ένα διαφορετικό πληθυσµό b) Φυσική επιλογή c) Η µάθηση µιας νέας δεξιότητας d) Μεταλλακτική πίεση Ποιά είναι η διαφορά µεταξύ φαινότυπου και γονότυπου; a) Ένας φαινότυπος είναι µια ανωµαλία κατά τη γέννηση ενώ ένας γονότυπος είναι µια γέννηση χωρίς ανωµαλίες. b) Ένας φαινότυπος είναι το αποτέλεσµα της συνδυασµένης δράσης γονοτύπου και περιβάλλοντος. c) Ένας φαινότυπος είναι ένας διπλοειδής οργανισµός, και ένας γονότυπος είναι ένας απλοειδής οργανισµός. d) Ένας φαινότυπος είναι ένα πλαστό φάρµακο που χρησιµοποιείται για να καθορίσει το γονότυπο. Τα βακτήρια, ως επί το πλείστον, αναπαράγονται ασεξουαλικά. Διαιρούνται στο µισό µέσω διχοτόµησης. Ποιά έννοια των ειδών χρησιµοποιούν οι βιολόγοι για να ταξινοµήσουν τα βακτήρια σε είδη; a) Μορφολογική έννοια των ειδών b) Περιβαλλοντική έννοια των ειδών c) Εξελικτική έννοια των ειδών d) Βιολογική έννοια των ειδών 3

4 Ποιό από τα ακόλουθα δεν θα ήταν ένα χαρακτηριστικό που θα µπορούσε να αυξήσει την ικανότητα προσαρµογής; a) Ένα ορισµένο είδος τραγουδιού ή καλέσµατος b) Συγκεκριµένα χρώµατα και µορφές c) Μεγαλύτερο µέγεθος d) Mη ελκυστικότητα από άλλα άτοµα του είδους Γιατί οι µεταλλαγές είναι συνήθως επιβλαβείς; a) Αλλάζουν την ικανότητα ενός οργανισµού να λειτουργήσει στο περιβάλλον του. b) Οδηγούν σε υπερπληθυσµό. c) Καθιστούν τους οργανισµούς πάρα πολύ ισχυρούς για δικό τους καλό. d) Δηµιουργούν τοξικά αέρια. Ένα είδος προζυγωτικού µηχανισµού αποµόνωσης, η χρονική αποµόνωση, συµβαίνει όταν... a) δύο συγγενικά είδη ζευγαρώνουν σε διαφορετικές εποχές του έτους. b) δύο συγγενικά είδη έχουν διαφορετικές συνήθειες ζευγαρώµατος. c) δύο συγγενικά είδη προτιµούν διαφορετικά περιβάλλοντα. d) δύο συγγενικά είδη δεν µπορούν να ζευγαρώσουν φυσιολογικά επειδή το µέγεθός τους δεν το επιτρέπει. Εκτός από τις λωρίδες, µια θηλυκή τίγρης µοιάζει µε ένα θηλυκό λιοντάρι. Και, τίγρεις και λιοντάρια µπορεί να ζευγαρώσουν και ο απόγονος να είναι βιώσιµος. Όµως, οι βιολόγοι θεωρούν ότι αυτά τα ζώα ανήκουν σε διαφορετικά είδη. Γιατί; a) Ζουν σε διαφορετικές χώρες. b) Δεν ζευγαρώνουν ακόµα κι όταν µπορούν. c) Τα παιδιά τους δεν ζουν µέχρι την ενηλικίωση. d) Τα αρσενικά λιοντάρια έχουν χαίτη. Η αλλοπατρική ειδογένεση εξαρτάται από... a) έναν εγγενή µηχανισµό αποµόνωσης. b) εξωγενείς και εγγενείς µηχανισµούς αποµόνωσης. c) ένα µηχανικό µηχανισµό αποµόνωσης. d) έναν ηθολογικό µηχανισµό αποµόνωσης. Οι µεταζυγωτικοί µηχανισµοί αποµόνωσης περιλαµβάνουν αβιωσιµότητα υβριδίων, στειρότητα υβριδίων, και κατάρρευση υβριδίων της F 2. Με κάθε έναν από αυτούς... 4

5 a) το ζυγωτό ποτέ δεν σχηµατίζεται b) ένα ζυγωτό σχηµατίζεται αλλά δεν αναπτύσσεται κανονικά c) µειώνεται η βιωσιµότητα ή η γονιµότητα των ζυγωτικών υβριδίων d) ένα ζυγωτό ή έµβρυο σχηµατίζεται και οι απόγονοι είναι βιώσιµοι και µπορούν να ζευγαρώσουν µεταξύ τους. Ποιό από τα ακόλουθα είναι ένα παράδειγµα συµπατρικής ειδογένεσης: a. Μία έγκυος µεφίτιδα περιπλανιέται σε µια δασώδη περιοχή αποµονωµένη από άλλες µεφίτιδες, ιδρύοντας ένα νέο πληθυσµό. Οι πιέσεις επιλογής ευνοούν τις µεγάλες µεφίτιδες. Μια αλλαγή στη ροή ενός ποταµού επανασυνδέει αυτές τις νέες, µεγάλες µεφίτιδες µε τον πληθυσµό των γονέων. Ζευγαρώνουν και παράγουν ισχνές µεφίτιδες που λιµοκτονούν εύκολα. b. Μια έγκυος µεφίτιδα περιπλανιέται σε µια δασώδη περιοχή αποµονωµένη από άλλες του είδους της, παραµένει αποµονωµένη, και τελικά ένα νέο είδος µεφίτιδας εξελίσσεται. c. Μια µεταλλαγή σε ένα πληθυσµό παράγει µια µεφίτιδα µε τρείς λωρίδες παρά δύο λωρίδες. Οι µεφίτιδες µε τις τρεις ρίγες ζευγαρώνουν µόνο µε άλλες µεφίτιδες που έχουν τρεις ρίγες. d. Μια έγκυος µεφίτιδα περιπλανιέται σε µια δασώδη περιοχή αποµονωµένη από άλλες του είδους της, ιδρύοντας ένα νέο πληθυσµό. Οι πιέσεις επιλογής ευνοούν τις µεγάλες µεφίτιδες. Μια αλλαγή στη ροή ενός ποταµού επανασυνδέει αυτές τις νέες, µεγάλες µεφίτιδες µε τον πληθυσµό των γονέων. Ζευγαρώνουν και παράγουν περισσότερες µεγάλες µεφίτιδες. Τι προκαλεί τις µεταλλαγές; a) Κυτταρικός θάνατος b) Επιλεκτική πίεση c) Χηµικές αντιδράσεις d) Φυσική καταστροφή του κυττάρου Πώς η γονιµοποίηση παράγει νέους συνδυασµούς αλληλόµορφων γονιδίων; a. Προκαλεί διασκελισµό b. Προκαλεί ανεξάρτητο διαχωρισµό c. Συγκεντρώνει δύο σύνολα χρωµοσωµάτων, ένα από κάθε γονέα. d. Προκαλεί µεταλλαγές Η αυτοπολυπλοειδία, ο ξαφνικός διπλασιασµός ή ακόµα και ο τριπλασιασµός των χρωµοσωµάτων ενός ξεχωριστού είδους, µπορεί να δηµιουργήσει ένα νέο είδος. Αυτός ο τρόπος ειδογένεσης καλείται... a) Συµπατρική ειδογένεση b) Αλλοπατρική ειδογένεση c) Περιπατρική ειδογένεση d) Γενετική δυσαρµονία 5

6 Ένας τύπος προζυγωτικού µηχανισµού αποµόνωσης, η οικολογική αποµόνωση, εµφανίζεται όταν... a. δύο συγγενικά είδη ζευγαρώνουν διαφορετικές εποχές του έτους. b. δύο συγγενικά είδη δεν µπορούν να ζευγαρώσουν φυσικά επειδή το µέγεθός τους δεν το επιτρέπει. c. δύο συγγενικά είδη προτιµούν διαφορετικό περιβάλλον. d. δύο συγγενικά είδη έχουν διαφορετικές συνήθειες ζευγαρώµατος. Η γενετική δυσαρµονία εµποδίζει τη διασταύρωση πολύ συγγενικών ειδών καθιστώντας τον απόγονο τέτοιων ενώσεων βιολογικά ασταθή. Ποιό από τα ακόλουθα είναι πιθανότατα η αιτία της γενετικής δυσαρµονίας; a) Φυσική επιλογή b) Άφυλη αναπαραγωγή c) Διαφορετικά ενζυµικά συστήµατα µεταξύ των γονέων d) Συµπατρική ειδογένεση Η αλλοπατρική ειδογένεση εµφανίζεται κατά τη διάρκεια του χρόνου αφού ένας εξωγενής µηχανισµός αποµόνωσης έχει διαχωρίσει έναν πληθυσµό σε δύο. Η εξέλιξη των ειδών είναι έπειτα ικανή να προκαλέσει... a) Μεταλλαγές b) Εγγενείς αποµονωτικούς µηχανισµούς c) Δήµους d) Συµπατρικά είδη Ο ανεξάρτητος διαχωρισµός και ο διασκελισµός είναι δύο τύποι ανασυνδυασµών. Πότε συµβαίνουν; a) Κατά τη διάρκεια της αντιγραφής του DNA b) Κατά τη διάρκεια της µίτωσης c) Κατά τη διάρκεια της µείωσης d) Κατά τη διάρκεια της γονιµοποίησης Ποιό από τα ακόλουθα δεν έκανε ο Δαρβίνος στο βιβλίο του, η προέλευση των ειδών; a. Εξήγησε την έννοια της φυσικής επιλογής. b. Πρόσφερε µια εξήγηση για την εξέλιξη. c. Υποστήριξε ότι τα αλληλόµορφα γονίδια υπάκουσαν το νόµο του ανεξάρτητου διαχωρισµού. d. Τεκµηρίωσε τη βιολογική εξέλιξη. Γονιδιακή ροή συµβαίνει όταν διαφορετικοί πληθυσµοί ανακατεύονται και... 6

7 a) Μοιράζονται τροφή b) Αναπαράγονται φυλετικά c) Μαθαίνουν ο ένας τον άλλο καινούργιες δεξιότητες d) Ανταγωνίζονται Ένα κόλλεϊ φαίνεται πολύ διαφορετικό από ένα poodle (σγουρόµαλλο σκυλί), όµως δεν θεωρούνται δύο διαφορετικά είδη σκυλιών. Γιατί; a. Μπορούν να ζευγαρώσουν και ο απόγονος τους να είναι βιώσιµος. b. Και τα δύο περπατούν σε τέσσερα πόδια. c. Έχουν περίπου το ίδιο µέγεθος. d. Μπορούν και τα δύο να ζουν στο ίδιο περιβάλλον. Ποιό από τα ακόλουθα είναι σωστό; a) Ένα αλληλόµορφο είναι δύο ή περισσότερα γονίδια που έχουν την ίδια θέση σε οµόλογα χρωµοσώµατα. b) Δύο ή περισσότερα αλληλόµορφα γονίδια καθορίζουν ένα γνώρισµα. c) Τα αλληλόµορφα γονίδια εµφανίζονται σε παραλλαγές και η παραλλαγή που εµφανίζεται σε ένα άτοµο καθορίζει ένα γνώρισµα ανεξάρτητα απο το περιβάλλον. d) Γονίδια από το ίδιο χρωµόσωµα περιστασιακά δεν θα κληρονοµηθούν από κοινού. Το ποσοστό γονιδιακής ροής είναι περίπου ένα στο ένα εκατοµµύριο, τόσο µικρό που είναι µάλλον µια ασήµαντη αιτία εξέλιξης. Εντούτοις, µπορεί να είναι µια σηµαντική εξελικτική δύναµη όταν... a) δύο πληθυσµοί έχουν σηµαντικές γενετικές διαφορές. b) δύο πληθυσµοί δεν αναµιγνύονται. c) δεν πραγµατοποιείται σεξουαλική αναπαραγωγή. d) δεν εµφανίζονται µεταναστεύσεις. Τι είναι γονιδιακή δεξαµενή; a) Το σύνολο όλων των γονιδίων ενός πληθυσµού. b) Ένας σωρός από γονίδια σε ένα βαθύ σηµείο ποταµού. c) Το DNA στον πυρήνα ενός κυττάρου. d) Η αρχέγονη σούπα από την οποία προέκυψε η ζωή. Ποιό από τα ακόλουθα δεν είναι µια περίπτωση εξελικτικού αλτρουισµού; a) Ένα θαλάσσιο λιοντάρι υιοθετεί ένα ορφανό νεογνό µε το οποίο έχει συγγενική σχέση. b) Μια µητέρα πολική αρκούδα προστατεύει τα νεογνά της. c) Ενας µελλισοφάγος συµµετέχει στην ανατροφή των νεώτερων αδελφών του. d) Ένα λιοντάρι φονεύει ένα από τα νεογνά του. 7

8 Τα άτοµα τείνουν να είναι ετεροζυγωτά σε % των γονιδίων τους. Αυτό σηµαίνει ότι... a) % όλων των χρωµοσωµάτων εµφανίζονται σε ζευγάρια. b) % όλων των χρωµοσωµάτων είναι ξεχωριστά. c) Στο % των γονιδίων, υπάρχουν δυο διαφορετικά αλληλόµορφα. d) % των ζευγών γονιδίων, ταιριάζουν στα αλληλόµορφα γονίδια. Τι επιτρέπει στους νέους συνδυασµούς υπαρχόντων γονιδίων να εµφανίζονται από κοινού; a) Η φυσική επιλογή b) Ο ανεξάρτητος διαχωρισµός c) Μια αλλαγή στη γονιδιακή συχνότητα d) Μία µεταλλαγή Κάνουµε ανάδροµη διασταύρωση όταν... a) δύο υβρίδια διασταυρώνονται. b) δύο υποείδη διασταυρώνονται c) δύο είδη διασταυρώνονται. d) ένα υβρίδιο διασταυρώνεται µε έναν από τους γονείς του. Τι σηµαίνει η ακόλουθη δήλωση: η φυσική επιλογή δρα στους φαινότυπους, αλλά καταλήγει σε αλλαγή των συχνοτήτων των γονιδίων. a) Το περιβάλλον αλλάζει τα χαρακτηριστικά των ατόµων, και αυτές οι αλλαγές περνούν στους απογόνους. b) Οι θεατές, φυσικά, επιλέγουν διαφορετικά προγράµµατα αλλάζοντας τηλεοπτικές συχνότητες. c) Εάν οι ζώντες οργανισµοί δεν επιζούν και δεν αναπαράγονται, τα γονίδιά τους δεν κληρονοµούνται. d) Οι τύποι των γονιδίων επηρεάζουν τους δυνητικούς τύπους των ατόµων. Όταν τα θηλυκά υβρίδια της Drosophila persimilus και της Drosophila pseudoobscura ζευγαρώνουν µε γονέα Drosophila καθενός είδους, ο απόγονος είναι ασυµβίβαστος. Αυτό είναι ένα παράδειγµα ποιού αποµονωτικού µηχανισµού; a) κατάρρευση υβριδίων της F 2, που είναι αντίδραση ασυµβατότητας b) κατάρρευση υβριδίων της F 2, που είναι προσυζευκτικός µηχανισµός αποµόνωσης c) κατάρρευση υβριδίων της F 2, που είναι µεταζυγωτικός µηχανισµός αποµόνωσης d) κατάρρευση υβριδίων της F 2, που είναι προζυγωτικός µηχανισµός αποµόνωσης Πώς η εξέλιξη ενός είδους εµφανίζεται συχνότερα; 8

9 a) Μέσω της συσσώρευσης πολλών µεταλλαγών µε µεγάλες επιπτώσεις b) Μέσω της συσσώρευσης πολλών µεταλλαγών µε µικρές επιπτώσεις c) Μέσω της συσσώρευσης λίγων µεταλλαγών µε µικρές επιπτώσεις d) Μέσω της συσσώρευσης λίγων µεταλλαγών µε µεγάλες επιπτώσεις Πώς χτίζοντας τη δύναµή σας ανυψώνοντας σήµερα βάρη, επηρεάζεται η δύναµη οποιωνδήποτε παιδιών που µπορεί να αποκτήσετε αργότερα; a) Δεν έχει επιπτώσεις στη δύναµή τους. b) Θα τα καταστήσει σηµαντικά ισχυρότερα. c) Θα τα καταστήσει πιο αδύναµα. d) Θα τα καταστήσει µόνο ελαφρώς ισχυρότερα. Γιατί ένας πληθυσµός πρέπει να παράγει περισσότερα άτοµα από αυτά που το περιβάλλον µπορεί να υποστηρίξει, για να δράσει η φυσική επιλογή τύπου Κ; a) Πρέπει να υπάρξει αφθονία αρπακτικών ζώων για να σκοτώσουν το µη προσαρµοσµένο στο περιβάλλον άτοµο. b) Πρέπει να εκφραστούν όλα τα χαρακτηριστικά έτσι ώστε να µπορέσουν να επιλεγούν. c) Εάν ένα περιβάλλον δεν βρίσκεται στο σηµείο κορεσµού, δεν θα εµφανιστεί πίεση Κ επιλογής. d) Πρέπει να δηµιουργηθούν αρκετά νέα γονίδια έτσι ώστε νέα χαρακτηριστικά να εµφανιστούν. Ποιοί από τους ακόλουθους παράγοντες δεν οδηγούν στη γενετική απόκλιση των πληθυσµών ; a) Τυχαία γενετική παρέκκλιση b) Φυσική αποµόνωση c) Το κοινό περιβάλλον διαβίωσης d) Φυσική επιλογή Μια ευρεία ποικιλία αλληλόµορφων γονιδίων και συνδυασµοί αλληλόµορφων γονιδίων επιτρέπουν σε έναν πληθυσµό να προσαρµόζεται ευκολότερα στις αλλαγές του περιβάλλοντος. Αυτό είναι... a) Φαινοτυπική πλαστικότητα b) Γενετική παρέκκλιση. c) Γονιδιακή ροή. d) Συχνότητα γονιδίων. Οι περισσότερες µεταλλαγές, παράγουν... a) ισχυρά άτοµα. b) ανάδροµες διασταυρώσεις. c) ισχυρή επιλεκτική πίεση. 9

10 d) ακατάλληλα άτοµα. Ποια από τα ακόλουθα δεν είναι περίπτωση διασπαστικής επιλογής; a) Ινδιάνοι που ζούν στην Βόρεια Αµερική. b) Λιοντάρια και Τίγρεις. c) Ηλίανθοι σε δύο κοντινές αλλά διαφοροποιηµένες περιβαλλοντικές ζώνες. d) Ζώα στα νησιά Galapagos. Ποιό από τα ακόλουθα είναι παράδειγµα ενός προζυγωτικού µηχανισµού αποµόνωσης; a) Κατάρρευση υβριδίων της F 2 b) Ηθολογική αποµόνωση c) Αβιωσιµότητα υβριδίων d) Στειρότητα υβριδίων Ένα γονίδιο γρασιδιού µεταλλάσσεται, δίνοντας τη δυνατότητα στο φυτό να αντιστέκεται στην ξηρασία, αλλά το λιβάδι στο οποίο υπάρχει αυτό το γρασίδι δεν εµφανίζει ξηρασία για είκοσι χρόνια. Τα φυτά παράγουν σπόρους, και τα νέα φυτά µε τη σειρά τους παράγουν περισσότερους σπόρους. Κατόπιν, µια ήπια, διετής ξηρασία πλήττει το λιβάδι. Ποιό από τα ακόλουθα θα αναµένατε; a) Τα διαφορετικά φυτά επίσης θα µεταλλάσονταν. b) Τα φυτά µε το γονίδιο της ανθεκτικότητας στη ξηρασία θα αναπαράγονταν συχνότερα από τα άλλα φυτά. c) Όλα τα φυτά θα πέθαιναν. d) Ο αριθµός των φυτών µε το γονίδιο της ανθεκτικότητας στη ξηρασία θα µπορούσε να αυξηθεί εντυπωσιακά. Γενετικοί ανασυνδυασµοί µπορούν να παράγουν νέα χαρακτηριστικά επειδή... a) Μόνο ένα γονίδιο µπορεί να ελέγξει ένα µοναδικό χαρακτηριστικό. b) Πολλά γονίδια επηρεάζουν ένα µοναδικό χαρακτηριστικό. c) Ο ανασυνδυασµός προκαλεί µεταλλαγές. d) Ο ανασυνδυασµός προκαλεί τυχαία γενετική παρέκκλιση. Ποιός από τους ακόλουθους ισχυρισµούς δεν είναι αληθινός για το διάγραµµα της διασπαστικής επιλογής; a) Δείχνει πώς ένας πληθυσµός µπορεί να διαιρεθεί σε δύο υποπληθυσµούς. b) Μπορεί να εξηγήσει γιατί µερικές καµήλες έχουν µία καµπούρα και µερικές άλλες έχουν δύο καµπούρες. c) Δείχνει ένα χαρακτηριστικό που διαιρείται σε δύο διαφορετικά χαρακτηριστικά. d) Δείχνει πώς η συχνότητα των φαινοτυπικών τιµών για ενα χαρακτήρα µπορεί να αλλάξει στο βάθος του χρόνου. Ποιό από τα ακόλουθα δεν είναι συστατικό της φυσικής επιλογής; a) Αύξηση του ποσοστού των γονιδίων για µεγαλύτερη ικανότητα προσαρµογής. b) Σταθερή γονιδιακή δεξαµενή. 10

11 c) Άτοµα του πληθυσµού αναπαραγόµενα µε διαφορετικούς ρυθµούς. d) Μείωση του ποσοστού των οργανισµών µε µικρότερη ικανότητα προσαρµογής. Πώς η φυσική επιλογή µειώνει τη γενετική παραλλακτικότητα; a) Αφαιρεί τη γενετική συµβολή των ατόµων µε µεγαλύτερη ικανότητα προσαρµογής. b) Αφαιρεί τη γενετική συµβολή των ανεπαρκώς προσαρµοσµένων ατόµων. c) Μειώνει τη γενετική παραλλακτικότητα των ανεπαρκώς προσαρµοσµένων ατόµων. d) Αποµακρύνει τη γενετική συµβολή ατόµων µε ακραία χαρακτηριστικά. Ποιος τύπος µεταλλαγής έχει τις µικρότερες πιθανότητες να ζηµιώσει έναν οργανισµό; a) Μεταλλαγές στο αναγνωστικό πλαίσιο b) Σφάλµατα εισαγωγής c) Σφάλµατα διαγραφής d) Σφάλµατα αντικατάστασης βάσεων Τι συνεπάγεται µια αλλαγή στη γενετική δοµή κατά τη διάρκεια του χρόνου; a) Τα γονίδια χρησιµοποιούνται µε διαφορετικούς τρόπους κατά τη διάρκεια του χρόνου. b) Η σχετική αναλογία των διαφορετικών γονιδίων αλλάζει. c) Τα γονίδια µεταλλάσσονται σε νέα γονίδια. d) Τα γονίδια σε έναν οργανισµό αλλάζουν σχήµα. Γενικά, πόσοι φυσικοί µηχανισµοί αποµόνωσης υπάρχουν µεταξύ δύο παρόµοιων αλλά διακριτών ειδών; a) Τουλάχιστον ένας ηθολογικός µηχανισµός b) Ένας προζυγωτικός και ένας µεταζυγωτικός µηχανισµός c) Ποτέ περισσότεροι από έναν d) Αρκετοί Υποθέστε ότι έχετε 250 φυτά. Διακόσια είναι ψηλά φυτά: από αυτά, τα µισά είναι υβρίδια και τα άλλα µισά είναι καθαρώς υψηλά. Πενήντα φυτά είναι νάνα. Ποιός είναι ο συνολικός αριθµός του t, ή τα αλληλόµορφα γονίδια για το νανισµό; a) 150 b) 50 c) 200 d) 250 Η σεξουαλική αναπαραγωγή δύο οργανισµών µπορεί να παράγει χαρακτηριστικά στον απόγονο που είναι διαφορετικά από τα χαρακτηριστικά του γονέα. Η αιτία 11

12 των νέων χαρακτηριστικών µπορεί να είναι µεταλλαγές γονιδίων ή... a) Εξέλιξη. b) Γενετική παρέκκλιση. c) Ανασυνδυασµός. d) Επιλεκτική πίεση. Οι περισσότερες µεταλλαγές είναι επιβλαβείς αλλά µπορούν να µείνουν κρυµµένες στη γονιδιακή δεξαµενή επειδή... a) είναι αναστροφές. b) είναι κυρίαρχοι. c) είναι υπολειπόµενες d) είναι οµοζυγωτοί. Εάν δύο χαρακτηριστικά, ξαφνικά, εµφανίζονται µαζί σε ένα µεµονωµένο άτοµο και µείνουν µαζί στον απόγονο εκείνου του ατόµου, τι πιθανότατα έχει εµφανιστεί; a) Σηµειακή µεταλλαγή b) Ανεξάρτητος διαχωρισµός c) Διασκελισµός d) Μεταλλαγή διαγραφής Ποιό από τα ακόλουθα δεν έχει καµία επίδραση στην εξέλιξη; a) Περιβαλλοντική σταθερότητα b) Ανασυνδυασµός γονιδίων c) Γενετική µεταβλητότητα d) Τυχαία γενετική παρέκκλιση Οι άνθρωποι, που ανήκουν στα πρωτεύοντα, έχουν αντιτάξιµους αντίχειρες. Ποιό από τα ακόλουθα δεν έχει αντιτάξιµους αντίχειρες; a) Bushbabies b) Tarsiers c) Lemurs d) Lemmings Εάν ένα είδος αλόγου εµφανίστηκε ξαφνικά µε ραβδώσεις, όπως η ζέµπρα, αυτό θα ήταν ένα παράδειγµα... a) Συγκλίνουσας εξέλιξης. b) Προσαρµόσιµης ακτινοβολίας. c) Αποκλίνουσας εξέλιξης. d) Αλλοπολυπλοειδίας. 12

13 Ποιά είναι η βαθµιαία αλλαγή σε ένα είδος που σχετίζεται µε µια βαθµιαία αλλαγή στη γεωγραφία ή το κλίµα; a) Φυλή b) κλινές c) Συγγενικά είδη d) Δήµος (Deme) Τι καθορίζει τα χαρακτηριστικά που κληρονοµεί ένα φυτό ή ζώο; a) Οι καταλύτες b) Τα αµινοξέα c) Τα γονίδια d) Οι ορµόνες Η εξέλιξη µπορεί να µετρηθεί από την αλλαγή... a) στον αριθµό των ατόµων σε έναν πληθυσµό. b) στον αριθµό των ατόµων που παρουσιάζουν ένα δεδοµένο χαρακτηριστικό. c) στη συχνότητα των γονιδίων σε έναν πληθυσµό. d) στα χαρακτηριστικά ενός πληθυσµού. Τα διαφορετικά είδη των πουλιών honeycreepers (Coerebidae) στα νησιά της Χαβάης προέκυψαν σε απάντηση... a) του διαφορετικού τύπου προστασίας που απαιτούνται από τα αρπακτικά ζώα. b) του διαφορετικού τύπου καταφυγίων που απαιτούνται από την κακοκαιρία. c) των διαφορετικών πηγών τροφής. d) του διαφορετικού τύπου προστασίας που απαιτούνται από τον καυτό ήλιο. Προκειµένου να προσαρµοστεί στις αλλαγές του περιβάλλοντος, ένα είδος πρέπει να είναι σε θέση να αφήνει απογόνους µε νέους συνδυασµούς γονιδίων που εµφανίζουν νέα χαρακτηριστικά. Ποιά βοήθεια καθιστά ένα είδος ιδιαίτερα προσαρµόσιµο; a) Τυχαία γενετική παρέκκλιση b) Σεξουαλική αναπαραγωγή c) Μίτωση d) Η ανθεκτικότητα των ατόµων στο είδος Πότε επιτυγχάνεται η γενετική ισορροπία σε ενα πληθυσµό; a) Οταν δεν εµφανίζεται καµία πίεση επιλογής b) Οταν ο πληθυσµός είναι πολύ µικρός c) Οταν καµµία µεταλλαγή δεν εµφανίζεται στη διάρκεια του χρόνου d) Οταν το ποσοστό κάθε αλληλόµορφου γονιδίου παραµένει το ίδιο στη διάρκεια του χρόνου Οι νουκλεοτιδικές βάσεις του DNA σπάνια µετακινούν ή χάνουν ένα άτοµο υδρογόνου. Αυτό επιτρέπει στη βάση να ζευγαρώνει µε µια άλλη βάση 13

14 διαφορετική από εκείνη που ζευγαρώνει κανονικά. Ποιός είναι αυτός ο τύπος µεταλλαγής; a) Ανασυνδυασµός b) Σφάλµα υποκατάστασης βάσης c) Σφάλµα µετατόπισης d) Σφάλµα έλλειψης Χωρίς περιβαλλοντικές συνθήκες που ευνοούν µια µεταλλαγή, τι θα συµβεί θεωρητικά στη συχνότητα της µεταλλαγής σε ενα πληθυσµό µε σταθερό και µεγάλο µέγεθος; a) Μπορεί να αυξηθεί γρήγορα. b) Κατά πάσα πιθανότητα θα µηδενισθεί c) Μπορεί να αυξηθεί πολύ αργά. d) Μπορεί να µειωθεί γρήγορα. Τι σηµαίνει ο όρος οµοζυγώτης; a) Ένα µίγµα που έχει τη µεταβλητή σύνθεση. b) Έχει δύο ίδια αλληλόµορφα γονίδια για ένα ορισµένο χαρακτηριστικό. c) Έχει δύο διαφορετικά αλληλόµορφα γονίδια για ένα ορισµένο χαρακτηριστικό d) Ηχεί το ίδιο. Ποιό από τα ακόλουθα δεν συµβάλλει στην ειδογένεση; a) Γονιδιακή ροή. b) Φυσική επιλογή. c) Εξέλιξη των αναπαραγωγικών µηχανισµών αποµόνωσης. d) Ένα εµπόδιο γεωγραφικής αποµόνωσης. Τι προκαλεί την µετατόπιση χαρακτήρα µεταξύ δύο πληθυσµών; a) Ένα φυσικό εµπόδιο µεταξύ δύο φυλών. b) Η άρση ενός φυσικού εµποδίου αφότου έχουν εξελιχθεί µερικώς τα αναπαραγωγικά εµπόδια. c) Η άρση ενός φυσικού εµποδίου αφότου έχουν εξελιχθεί πλήρως τα αναπαραγωγικά εµπόδια. d) Ένα φυσικό εµπόδιο µεταξύ δύο ειδών. Μετά από µια περίοδο φυσικής αποµόνωσης, πριν όµως εξελιχθεί οποιοσδήποτε εγγενής µηχανισµός αποµόνωσης, τι θα συµβεί σε δύο πληθυσµούς, εάν συναντηθούν πάλι; a) Θα συνεχίσουν να εξελίσσονται σε δύο ξεχωριστές φυλές. b) Θα συνεχίσουν να εξελίσσονται σε δύο ξεχωριστά είδη. c) Τελικά θα εκλείψουν λόγω γονιδιακής δυσαρµονίας. d) Θα διασταυρωθούν και θα διαµορφώσουν πάλι ένα µοναδικό πληθυσµό. 14

15 Τα διάφορα είδη ορχιδέας έχουν µια ποικιλία χρωµάτων, σχηµάτων, µεγεθών, και αρωµάτων. Αυτές οι διαφορές καθιστούν δύσκολο σε ένα έντοµο να επισκεφτεί τα διαφορετικά είδη ορχιδέας. Γενικά, ένα είδος εντόµου µπορεί να επισκεφτεί µόνο ένα είδος ορχιδέας. Το έντοµο δεν µπορεί να µεταφέρει τη γύρη από ένα είδος ορχιδέας σε ένα άλλο είδος ορχιδέας. Αυτό αποτρέπει το ζευγάρωµα µεταξύ δύο διαφορετικών ειδών ορχιδέας και αυτό είναι ένα παράδειγµα... a) Μηχανικού µηχανισµού αποµόνωσης. b) Χρονικού µηχανισµού αποµόνωσης. c) Ηθολογικού µηχανισµού αποµόνωσης. d) Μια αντίδραση ασυµβατότητας. Όταν δύο τοπικοί πληθυσµοί αν και αρκετά διακριτοί µεταξύ τους, εν τούτοις, µπορούν ακόµα να διασταυρωθούν, οι βιολόγοι τους ταξινοµούν ως... a) Φυλές. b) Δήµους. c) Clines Κλινές. d) Συγγενικά είδη Ο γεωγραφικός σχηµατισµός φυλών είναι αποτέλεσµα... a) συγκλίνουσας εξέλιξης και ροής γονιδίων. b) φυσικής αποµόνωσης και συγκλίνουσας εξέλιξης. c) διαβίωσης σε κοινά ενδιαιτήµατα και αποκλίνουσας εξέλιξης. d) φυσικής αποµόνωσης και αποκλίνουσας εξέλιξης. Εάν ένας φυτικός ή ζωικός πληθυσµός έχει εξελιχθεί, κατόπιν αυτός... a) δεν έχει πλέον την ίδια γονιδιακή συχνότητα. b) έχει, ακόµα, την ίδια γονιδιακή συχνότητα. c) έχει, ακόµα, την ίδια γονοτυπική συχνότητα. d) δεν έχει πλέον την ίδια γενετική παραλλακτικότητα. Οι ανθρώπινες φυλές είναι πραγµατικά ψευδο-φυλές. Οι ψευδο-φυλές βασίζονται σε.. a) βαθµιαίες γενετικές παραλλαγές κατά µήκος µιας γεωγραφικής ή κλιµατολογικής κατεύθυνσης. b) µερικά επιφανειακά διαφορετικά χαρακτηριστικά παρά διακριτές, ευρείες γενετικές διαφορές. c) διακριτές, ευρείες γενετικές διαφορές που προκαλούνται από γεωγραφικά εµπόδια. d) διακριτές, ευρείες γενετικές διαφορές που προκαλούνται από περιβαλλοντικές διαφορές µεταξύ των πληθυσµών. 15

16 Ποιόν όρο χρησιµοποιούν οι βιολόγοι για να περιγράψουν φυσικά εµπόδια που κρατούν χώρια δύο πληθυσµούς, επιτρέποντας σε αυτούς να εξελιχθούν σε διαφορετικές κατευθύνσεις; a) µηχανικοί µηχανισµοί αποµόνωσης b) εγγενείς µηχανισµοί αποµόνωσης c) χρονικοί µηχανισµοί αποµόνωσης d) εξωγενείς µηχανισµοί αποµόνωσης Το φαινόµενο του ιδρυτή (founder effect) είναι ένας εξειδικευµένος τύπος αλλοπατρικής ειδογένεσης που µπορεί να οδηγήσει σε γρήγορη εξέλιξη ενός νέου είδους. Γιατί ένας ιδρυτικός πληθυσµός υπόκειται περισσότερο σε γενετική παρέκκλιση από ότι ο γονεϊκός πληθυσµός; a) Λόγω του µεγάλου µεγέθους του. b) Λόγω των υδάτινων ρευµάτων. c) Λόγω των αέρινων ρευµάτων. d) Λόγω του µικρού µεγέθους του. Ποιές µεταλλαγές είναι χρήσιµες παρά επιβλαβείς; a) Μεταλλαγές που δεν αλλάζουν το φαινότυπο του οργανισµού. b) Μεταλλαγές που δεν αλλάζουν το γονότυπο του οργανισµού. c) Μεταλλαγές που δίνουν σε έναν οργανισµό ένα πλεονέκτηµα σε σχέση µε άλλους οργανισµούς του πληθυσµού. d) Μεταλλαγές που οδηγούν στα οµοζυγωτά αλληλόµορφα γονίδια. Πώς εξελίσσονται οι εγγενείς µηχανισµοί αποµόνωσης; a) Μέσω αγενούς αναπαραγωγής. b) Μέσω µεταλλαγών. c) Μέσω συµπατρικής ειδογένεσης. d) Μέσω φυσικής επιλογής. Η διασταύρωση ενός αλόγου και ενός γαϊδάρου παράγει ένα µουλάρι, το οποίο είναι στείρο ζώο. Αυτό ποιού εγγενούς µηχανισµού αποµόνωσης είναι παράδειγµα; a) Υβριδικής αβιωσιµότητας. b) Υβριδικής στειρότητας. c) Κατάρρευση υβριδίων της F 2. d) Αντιδράσεις ασυµβατότητας. Οι βιολόγοι έχουν αναπτύξει τρεις διαφορετικές έννοιες για να βοηθήσουν την οµαδοποίηση των οργανισµών σε είδη. Ποια έννοια είναι ένας συνδυασµός των δύο άλλων εννοιών; a) Εξελικτική έννοια ειδών. b) Περιβαλλοντική έννοια ειδών. 16

17 c) Μορφολογική έννοια ειδών. d) Βιολογική έννοια ειδών. Εάν, ξαφνικά, όλα τα είδη µπορούσαν να διασταυρωθούν µεταξύ τους αφήνοντας βιώσιµους απογόνους -εάν οι φρύνοι µπορούσαν να ζευγαρώσουν µε τα δηλητηριώδη µανιτάρια, τα πουλιά µε τις µέλισσες και οι σκύλοι µε τις γάτες- τι θα συνέβαινε τελικά; α) Τα είδη δεν θα υπήρχαν πλέον, εκτός από τις περιοχές όπου υπήρχαν εξωγενή εµπόδια. β) Περισσότερα είδη θα εξελίσσονταν. γ) Τίποτα δεν θα άλλαζε. Δ) Στο κόσµο θα κατοικούσε τελικά µόνο ένα είδος. Ποιά από τις παρακάτω προτάσεις είναι λανθασµένη; A. Αλληλόµορφα είναι δύο ή περισσότερα γονίδια που βρίσκονται στην ίδια θέση σε οµόλογα χρωµοσώµατα B. Ενα ή περισσότερα αλληλόµορφα καθορίζουν ένα χαρακτηριστικό Γ. Γονίδια στο ίδιο χρωµόσωµα µερικές φορές δεν κληρονοµούνται µαζί Δ. Δύο άτοµα µε τον ίδιο γονότυπο για ένα γόνο θα εµφανίζουν πάντα τον ίδιο φαινότυπο. Οι πυρηνικές βάσεις του DNA σπάνια µεταφέρουν ή χάνουν ένα άτοµο υδρογόνου. Αυτό επιτρέπει στις βάσεις να σχηµατίζουν ζεύγη µε βάσεις διαφορετικές από αυτή από αυτή που κανονικά σχηµατίζουν ζεύγη. Τι είδος µετάλλαξης προκαλείται; A. Ανασυνδυασµός B. Μετάβαση ή µεταστροφή Γ. Ενθεση βάσης Δ. Απαλοιφή βάσης Πολλές αντικαταστάσεις βάσεων στο DNA είναι βλαβερές αλλά µπορεί να παραµένουν στο γονιδιακό απόθεµα των οργανισµών γιατί... 17

18 A. είναι αναστροφές B. είναι σιωπηλές Γ. είναι κυρίαρχες Δ. είναι σε ετεροζυγωτή µορφή 2. Ερωτήσεις Ανάπτυξης Α. Γενικές ερωτήσεις ανάπτυξης. 1. Τι είναι εξέλιξη; Η βιολογική εξέλιξη αναφέρεται στις συσσωρευτικές αλλαγές που εµφανίζονται σε έναν πληθυσµό κατά τη διάρκεια του χρόνου. Κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγής, αυτές οι αλλαγές παράγονται στο γενετικό επίπεδο, καθώς τα γονίδια των οργανισµών µεταλλάσονται ή/και ανασυνδυάζονται µε διαφορετικούς τρόπους και µεταφέρονται στις µελλοντικές γενεές. Μερικές φορές, άτοµα κληρονοµούν νέα χαρακτηριστικά τα οποία τους προσφέρουν, στα τοπικά περιβάλλοντα, επιβίωση και αναπαραγωγικό πλεονέκτηµα. Η συχνότητα αυτών των χαρακτηριστικών στον πληθυσµό τείνει να αυξάνεται, ενώ η συχνότητα εκείνων που είναι ασύµφορα µειώνεται. Αυτή η διαδικασία της διαφοροποιηµένης επιβίωσης και αναπαραγωγής είναι γνωστή ως φυσική επιλογή. Οι µη γενετικές αλλαγές που εµφανίζονται κατά τη διάρκεια ζωής ενός οργανισµού, όπως οι αυξήσεις στη µάζα µυών λόγω της άσκησης και της διατροφής, δεν µπορούν να µεταφερθούν στην επόµενη γενεά και δεν είναι παραδείγµατα εξέλιξης. 3. Είναι η Εξέλιξη µια θεωρία που παραµένει µη αποδεδειγµένη; Στην επιστήµη, µια θεωρία είναι µια αυστηρά δοκιµασµένη παρουσίαση γενικών αρχών, η οποία εξηγεί τις αξιοσηµείωτες και καταγεγραµµένες πτυχές του κόσµου. Εποµένως, µια επιστηµονική θεωρία περιγράφει ένα υψηλότερο επίπεδο κατανόησης και δένει "γεγονότα" µεταξύ τους. Μία επιστηµονική θεωρία στέκεται µέχρι να αποδειχθεί ότι είναι λανθασµένη. Όµως, η Δαρβινική θεωρία της εξέλιξης αντέχει στη δοκιµή του χρόνου. Χιλιάδες επιστηµονικά πειράµατα δεν έχουν ανασκευάσει τίποτα σχετικά µε αυτήν, δεδοµένου ότι, αρχικά, ο Δαρβίνος την πρότεινε παραπάνω από 150 έτη πριν. Πράγµατι, πολλά επιστηµονικά επιτεύγµατα, σε µια σειρά επιστηµονικούς κλάδους συµπεριλαµβανοµένων της φυσικής, της γεωλογίας, της χηµείας, και της µοριακής βιολογίας, έχουν υποστηρίξει, βελτιώσει και επεκτείνει την εξελικτική θεωρία αρκετά πέρα από εκεί που ο Δαρβίνος θα µπορούσε να έχει φανταστεί. 4. Όλα τα είδη σχετίζονται; Ναι. Ακριβώς όπως το δέντρο της ζωής επεξηγεί, όλοι οι οργανισµοί, και αυτοί που ζουν και αυτοί που έχουν εκλείψει, σχετίζονται. Κάθε κλάδος του δέντρου αντιπροσωπεύει ένα είδος και κάθε διακλάδωση, η οποία διαχωρίζει ένα είδος από ένα άλλο, αντιπροσωπεύει τον κοινό πρόγονο αυτών των ειδών. Ενώ οι αµέτρητες διακλαδώσεις του δέντρου και οι εκτεταµένοι κλάδοι σαφώς δείχνουν ότι η συγγένεια µεταξύ των ειδών ποικίλλει, είναι επίσης εύκολο να δει κανείς ότι, σε κάποιο σηµείο στην εξελικτική ιστορία, κάθε ζευγάρι ειδών µοιράζεται έναν κοινό πρόγονο. 18

19 Παραδείγµατος χάριν, οι επιστήµονες υπολογίζουν ότι ο κοινός πρόγονος των ανθρώπων και των χιµπατζήδων έζησε περίπου 5 έως 8 εκατοµµύρια χρόνια πριν. Οι άνθρωποι και τα βακτήρια µοιράζονται, προφανώς, έναν πιό αποµακρυσµένο κοινό πρόγονο, αλλά η σχέση µας µε αυτούς τους µονοκύτταρους οργανισµούς είναι πραγµατική. Πράγµατι, οι αναλύσεις DNA δείχνουν ότι αν και οι άνθρωποι µοιραζόµαστε πολύ περισσότερο γενετικό υλικό µε τα πρωτεύοντα θηλαστικά παρά µε τους µονοκύτταρους οργανισµούς, έχουµε παραπάνω από 200 γονίδια κοινά µε τα βακτήρια. Είναι σηµαντικό να γίνει κατανοητό ότι περιγράφοντας τους οργανισµούς ως συγγενείς δεν σηµαίνει ότι ένας από αυτούς τους οργανισµούς είναι πρόγονος του άλλου, ή, ότι οποιοδήποτε ζών είδος είναι πρόγονος οποιωνδήποτε άλλων ζώντων ειδών. Ένα πρόσωπο µπορεί να συγγενεύει µε συγγενείς εξ αίµατος, όπως είναι τα ξαδέλφια, οι θείεςκαι οι θείοι, επειδή έχουν έναν ή περισσότερους κοινούς προγόνους (π.χ. παππού και γιαγιά, ή προ-παππού και προ-γιαγιά). Αλλά τα ξαδέλφια, οι θείες, και θείοι δεν είναι οι πρόγονοί του. Με τον ίδιο τρόπο, οι άνθρωποι και τα άλλα ζώντα πρωτεύοντα θηλαστικά συγγενεύουν, αλλά κανένας από αυτούς τους ζωντανούς συγγενείς δεν είναι πρόγονος του ανθρώπου. 5. Τι είναι ένα είδος; Στη φύση, κανονικά, τα µέλη ενός είδους δεν διασταυρώνονται µε µέλη άλλων ειδών. Όµως, µερικές φορές και µόνο στην περίπτωση που κρατιούνται µαζί σε αιχµαλωσία, µέλη διαφορετικών ειδών, όπως λιοντάρια και τίγρεις, µπορούν να διασταυρωθούν. Στη φύση, η γεωγραφική αποµόνωση και οι διαφορές στη συµπεριφορά (π.χ. επιλογή βιότοπου), κρατούν αυτά τα άτοµα των συγγενικών ζωικών ειδών χωριστά. Οµοίως, πολύ συγγενικά είδη φυτών µπορούν µερικές φορές να διασταυρωθούν από τους περιβολάρηδες, αλλά τα υβρίδια τους σπάνια βρίσκονται στη φύση. 6. Πως τα γονίδια έχουν να κάνουν µε την εξέλιξη; Γονίδια είναι τα τµήµατα του DNA ενός οργανισµού που φέρουν τον κώδικα ο οποίος είναι υπεύθυνος για την οικοδόµηση εκείνου του οργανισµού µε έναν πολύ συγκεκριµένο τρόπο. Τα γονίδια -- και, εποµένως,τα χαρακτηριστικά που κωδικοποιούν -- περνούν από τους γονείς στους απογόνους. Από γενιά σε γενιά, οι καλά-κατανοητοί µοριακοί µηχανισµοί αναδιατάσσουν, διπλασιάζουν και µεταβάλλουν τα γονίδια µε τέτοιον τρόπο έτσι ώστε να παράγεται γενετική παραλλακτικότητα. Αυτή η παραλλακτικότητα είναι η πρώτη ύλη για την εξέλιξη. 7. Το φύλο ποιο ρόλο διαδραµατίζει στην εξέλιξη; Η σεξουαλική αναπαραγωγή επιτρέπει σε έναν άτοµο να συνδυάσει τα µισά γονίδιά του µε τα µισά γονίδια ενός άλλου ατόµου, που σηµαίνει ότι νέοι συνδυασµοί γονιδίων δηµιουργούνται σε κάθε γενεά. Επιπλέον, όταν παράγονται ωάρια και σπέρµατοζωάρια, γενετικό υλικό µεταθέτεται και ανασυνδυάζεται µε τρόπους που παράγουν νέους συνδυασµούς γονιδίων. Έτσι, η σεξουαλική αναπαραγωγή αυξάνει τη γενετική παραλλακτικότητα, η οποία αυξάνει την πρώτη ύλη στην οποία δρά η φυσική επιλογή. Γενετική παραλλακτικότητα µέσα σε ένα είδος -- επίσης γνωστή και ως γενετική ποικιλοµορφία αυξάνει την ευκαιρία των ειδών για αλλαγή µέσω των διαδοχικών γενεών. 8. Είναι η εξέλιξη µια τυχαία διαδικασία; Η εξέλιξη δεν είναι µια τυχαία διαδικασία. Η γενετική παραλλακτικότητα στην οποία δρά η φυσική επιλογή µπορεί να εµφανιστεί τυχαία, αλλά η φυσική επιλογή από µόνη 19

20 της δεν είναι καθόλου τυχαία. Η επιβίωση και η αναπαραγωγική επιτυχία ενός ατόµου συσχετίζονται άµεσα µε τους τρόπους που τα κληρονοµικά χαρακτηριστικά του λειτουργούν στα πλαίσια του τοπικού περιβάλλοντος του. Εάν ένα άτοµο επιζεί ή όχι και αναπαράγεται εξαρτάται από εάν έχει γονίδια που κωδικοποιούν χαρακτηριστικά τα οποία προσαρµόζονται καλά στο περιβάλλον του. 9. Είναι το ίδιο πράγµα "εξέλιξη" και "επιβίωση του καταλληλότερου"; Εξέλιξη και "επιβίωση του καταλληλότερου" δεν είναι το ίδιο πράγµα. Η εξέλιξη αναφέρεται στις συσσωρευτικές αλλαγές ενός πληθυσµού ή ενός είδους κατά τη διάρκεια του χρόνου. "Η επιβίωση του καταλληλότερου" είναι ένας δηµοφιλής όρος που αναφέρεται στη διαδικασία της φυσικής επιλογής, η οποία είναι ένας µηχανισµός που καθοδηγεί την εξελικτική αλλαγή. Η φυσική επιλογή λειτουργεί δίνοντας ένα πλεονέκτηµα στα άτοµα που προσαρµόζονται καλύτερα σε ένα δεδοµένο σύνολο περιβαλλοντικών συνθηκών σε σχέση µε εκείνα που δεν προσαρµόζονται καλά. Η φράση "επιβίωση του καταλληλότερου", συνήθως, κάνει κάποιον να σκεφτεί ότι τα µεγαλύτερα, τα ισχυρότερα, ή τα εξυπνώτερα άτοµα είναι εκείνα που είναι νικητές. Υπό βιολογική έννοια, όµως, η εξελικτική "καταλληλότητα" αναφέρεται στη δυνατότητα επιβίωσης και αναπαραγωγής σε ένα συγκεκριµένο περιβάλλον. Οι δηµοφιλείς ερµηνείες "της επιβίωσης του καταλληλότερου" αγνοούν τη σηµασία και της αναπαραγωγής και της συνεργασίας. Και πολλοί οργανισµοί είναι "οι καταλληλότεροι" επειδή συνεργάζονται µε άλλους οργανισµούς, παρά τους ανταγωνίζονται. Βιολογικά "ακατάλληλο" είναι ένα άτοµο όταν επιβιώνει το ίδιο αλλά δεν µεταφέρει τα γονίδιά του στην επόµενη γενεά. 10. Πώς λειτουργεί η φυσική επιλογή; Στη διαδικασία της φυσικής επιλογής, τα άτοµα ενός πληθυσµού που προσαρµόζονται καλά σε ένα ιδιαίτερο σύνολο περιβαλλοντικών συνθηκών έχουν ένα πλεονέκτηµα ως προς εκείνα που δεν προσαρµόζονται καλά. Το πλεονέκτηµα εµφανίζεται υπό τη µορφή της επιβίωσης και της αναπαραγωγικής επιτυχίας. Παραδείγµατος χάριν, τα άτοµα εκείνα που είναι ικανότερα στο να βρούν και να χρησιµοποιήσουν πηγές τροφής, κατά µέσον όρο, θα επιζήσουν περισσότερο και θα αποκτήσουν περισσότερους απογόνους από εκείνα που είναι λιγότερο ικανά στην εύρεση τροφής. Τα κληρονοµικά χαρακτηριστικά που αυξάνουν την «καταλληλότητα» των ατόµων περνούν στους απογόνους τους, προσδίδοντας τους τα ίδια πλεονεκτήµατα. 11. Πώς οι οργανισµοί εξελίσσονται; Οι µεµονωµένοι οργανισµοί δεν εξελίσσονται. Οι πληθυσµοί εξελίσσονται. Επειδή τα άτοµα σε έναν πληθυσµό ποικίλλουν, µερικά από αυτά είναι ικανότερα να επιβιώσουν και να αναπαραχθούν σε ένα συγκεκριµένο σύνολο περιβαλλοντικών συνθηκών. Γενικά, αυτά τα άτοµα επιβιώνουν και αποκτούν περισσότερους απογόνους, περνώντας κατά συνέπεια τα πλεονεκτηµατικά χαρακτηριστικά τους στην επόµενη γενεά. Κατά τη διάρκεια του χρόνου, οι πληθυσµοί αλλάζουν. 12. Πώς σχετίζονται οι σύγχρονοι άνθρωποι και οι Neanderthals; Υπάρχει µεγάλη συζήτηση για το πώς σχετιζόµαστε µε τους Neanderthals, τους στενούς συγγενείς των ανθρωποειδών, οι οποίοι συνύπηρξαν µε το είδος µας περίπου περισσότερο από χρόνια πριν. Μερικά στοιχεία προτείνουν ότι, όταν οι ανατοµικά σύγχρονοι άνθρωποι διασκορπίστηκαν σε περιοχές πέρα από την Αφρική, διασκορπίστηκαν σε µικρές 20

21 ζώνες σε πολλές διαφορετικές περιοχές. Σύµφωνα µε αυτήν την υπόθεση, οι άνθρωποι συγχωνεύθηκαν και διασταυρώθηκαν µε τους Neanderthals, που σηµαίνει ότι υπάρχει και κάτι από τους Neanderthals σε όλους τους σύγχρονους Ευρωπαίους. Η επιστηµονική άποψη, όµως, η οποία βασίζεται σε άλλα σύνολα στοιχείων, προτείνει ότι, η µετακίνηση των ανατοµικά σύγχρονων ανθρώπων από την Αφρική συνέβη σε µεγαλύτερη κλίµακα. Η υπόθεση δηλώνει ότι, µε αυτές τις µετακινήσεις των πολιτισµικά και τεχνολογικά προηγµένων σύγχρονων ανθρώπων, οι Neanderthals θα ήταν δύσκολο να προσαρµοστούν. Έτσι, οι σύγχρονοι άνθρωποι θα ανταγωνίστηκαν τους Neanderthals σε πόρους και θα τους οδήγησαν στην εξαφάνιση. 13. Τι κοινό έχουν οι άνθρωποι µε τους µονοκύτταρους οργανισµούς; Η εξέλιξη περιγράφει την αλλαγή κατά τη διάρκεια του χρόνου όλων των ζώντων οργανισµών από έναν µόνο κοινό πρόγονο. Το "δέντρο της ζωής" δείχνει εµφανώς αυτήν την σκέψη. Κάθε κλάδος αντιπροσωπεύει ένα είδος, το οποίο συνδέεται µε άλλους τέτοιους κλάδους και µε το υπόλοιπο του δέντρου συνολικά. Τα δίκρανα που διαχωρίζουν ένα είδος από ένα άλλο αντιπροσωπεύουν τους κοινούς προγόνους αυτών των ειδών. Στην περίπτωση της συγγένειας των ανθρώπων και των µονοκύτταρων οργανισµών, ένα ταξίδι κατά µήκος δύο διαφορετικών διαδροµών -- µίας που να αρχίζει στην άκρη του ανθρώπινου κλάδου, και της άλλης να αρχίζει στην άκρη του κλάδου ενός µονοκύτταρου οργανισµού -- θα οδηγούσε τελικά σε ένα δίκρανο κοντά στη βάση του δέντρου που θα είναι ο κοινός πρόγονος που µοιράστηκαν αυτοί οι δύο πολύ διαφορετικοί τύποι οργανισµών. Το ταξίδι αυτό θα διέσχιζε αµέτρητα άλλα δίκρανα και κλάδους που καλύπτουν χρονικά ίσως περισσότερο από ένα δισεκατοµµύριο έτη εξέλιξης, αλλά καταδεικνύει ότι ακόµη και τα πιό ανόµοια πλάσµατα συσχετίζονται το ένα µε το άλλο -- ότι όλη η ζωή συνδέεται. 14. Τι συνέβη στην κάµβρια έκρηξη; Η ζωή άρχισε περισσότερο από 3 δισεκατοµµύρια χρόνια πριν από την Κάµβριο περίοδο, και διαφοροποιήθηκε βαθµιαία σε µια ευρεία ποικιλία µονοκύτταρων οργανισµών. Προς το τέλος της προ-καµβρίου εποχής, περίπου 570 εκατοµµύρια χρόνια πριν, ένα πλήθος πολυκύτταρων µορφών άρχισε να εµφανίζεται στο αρχείο των απολιθωµάτων, συµπεριλαµβανοµένων των ασπόνδυλων που µοιάζουν µε σφουγγάρια και µέδουσες, καθώς και µερικές άλλες ακόµα άγνωστες µορφές ζωής. Καθώς η Κάµβρια περίοδος άρχισε, τα περισσότερα από τα βασικά σχέδια σωµάτων ασπόνδυλων προέκυψαν από αυτές τις µορφές ζωής της προ-καµβρίου εποχής. Προέκυψαν σχετικά γρήγορα, υπό γεωλογική έννοια -- πάνω από 10 έως 25 εκατοµµύρια χρόνια. Αυτές οι µορφές της Καµβρίου περιόδου δεν ήταν ίδιες µε τα σύγχρονα ασπόνδυλα, αλλά ήταν οι πρώτοι πρόγονοί τους. Σηµαντικές οµάδες ζώντων οργανισµών, όπως τα ψάρια, τα αµφίβια, τα ερπετά, τα πουλιά, και τα θηλαστικά, εµφανίστηκαν εκατοµµύρια χρόνια µετά το τέλος της Καµβρίου περιόδου. 15. Γιατί µερικά είδη επιζούν ενώ άλλα τείνουν να εκλείψουν; Η εξάλειψη προκαλείται συχνά από αλλαγή στις περιβαλλοντικές συνθήκες. Όταν οι συνθήκες αλλάζουν, µερικά είδη είναι ικανά να προσαρµοστούν στις νέες συνθήκες και αυτό τους επιτρέπει να επιβιώσουν και να αναπαραχθούν, ενώ άλλα δεν είναι ικανά. Όταν το περιβάλλον αλλάζει αρκετά αργά, τα είδη µερικές φορές µετά από πολλές γενιές εξελίσσουν τις απαραίτητες προσαρµογές,. Όµως, εάν οι συνθήκες αλλάζουν γρηγορότερα από εκείνες µέσα στις οποίες ένα είδος µπορεί να εξελιχθεί, 21

22 και εάν τα µέλη εκείνου του είδους στερούνται τα γνωρίσµατα που τους επιτρέπουν να επιβιώσουν στο νέο περιβάλλον, το πιθανό αποτέλεσµα θα είναι η εξάλειψη. 16. Η εξέλιξη προχωρά προς την αύξηση της πολυπλοκότητας; Μέσα σε 3,8 περίπου δισεκατοµµύρια χρόνια, από τότε που η ζωή δηµιουργήθηκε στη γη, η εξέλιξη έχει οδηγήσει σε πολλούς σύνθετους οργανισµούς και δοµές. Δύο τέτοια παραδείγµατα είναι ο ανθρώπινος εγκέφαλος και τα στερεοσκοπικά µάτια. Συγχρόνως, απλούστεροι οργανισµοί όπως τα φύκη, τα βακτήρια, οι ζύµες, και οι µύκητες, που προέκυψαν αρκετά δισεκατοµµύρια χρόνια πριν, όχι µόνο παραµένουν σταθερά αλλά ακµάζουν. Η παρουσία µονοκύτταρων οργανισµών παράλληλα µε σύνθετους οργανισµούς, όπως τους ανθρώπους, πιστοποιεί το γεγονός ότι η εξέλιξη µέσα σε µια δεδοµένη γενεαλογική σειρά δεν προχωρεί απαραίτητα προς την αύξηση της πολυπλοκότητας. Όταν πιό σύνθετα όργανα είναι επωφελή, σύνθετα όργανα έχουν προκύψει. Οι µονοκύτταροι οργανισµοί γεµίζουν οικοθέσεις ή εκπληρούν πολλούς ρόλους πολύ καλύτερα από ότι θα µπορούσε οποιοσδήποτε πολυκύτταρος οργανισµός, και έτσι παραµένουν σε µια σχετικά σταθερή κατάσταση προσαρµογής. 17. Εάν τα ψάρια έγιναν αµφίβια µέσω της διαδικασίας της εξέλιξης, τότε γιατί τα ψάρια υπάρχουν ακόµα; Τα απολιθώµατα σαφώς δείχνουν ότι τα αµφίβια είναι απόγονοι µιάς οµάδας αρχαίων ψαριών των οποίων τα παχιά, οστεώδη πτερύγια εξελίχθηκαν βαθµιαία σε προσαρτήµατα όπως είναι τα άκρα. Άλλα είδη εξελίχθηκαν σε είδη ψαριών που κατοικούν στους ωκεανούς, τις λίµνες, και τα ποτάµια σε όλο τον σηµερινό κόσµο. Τα ψάρια, όπως όλα τα ζωντανά πλάσµατα, συνεχίζουν να εξελίσσονται. Αυτή η εξέλιξη δεν είναι προς την κατεύθυνση της ζωής στη ξηρά, αλλά προς την επιτυχή χρήση του υποθαλλάσιου περιβάλλοντος. Υπάρχουν αµέτρητες οικολογικές ευκαιρίες κάτω από το νερό. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίον τα ψάρια υπάρχουν ακόµα. Όταν οι πρώτοι πρόγονοι των σύγχρονων αµφιβίων άφησαν το νερό, βρήκαν πολλές νέες ευκαιρίες στο έδαφος. Καθώς όµως τα αµφίβια και άλλα πλάσµατα της ξηράς διαφοροποιήθηκαν, όλο και λιγότερες ευκαιρίες υπήρξαν για τους νεοφερµένους. 18. Θα µπορούσαν ποτέ οι πίθηκοι να εξελιχθούν σε κάποιο άλλο πλάσµα, σαν τον άνθρωπο; Είναι δυνατόν ότι, σε πολλά εκατοµµύρια χρόνια, οι σηµερινοί πίθηκοι θα µπορούσαν να εξελιχθούν σε µερικά άλλα ανθρωπόµορφα είδη. Είναι, όµως, πολύ απίθανο. Καταρχήν, οι άνθρωποι δεν εξελίχθηκαν από οποιοδήποτε από τα είδη που ξέρουµε σήµερα ως πιθήκους. Σε κάποιο σηµείο, 5 έως 8 εκατοµµύρια χρόνια πριν, ο κοινός πρόγονος των ανθρώπων και των σύγχρονων πίθηκων διαφοροποιήθηκε για να σχηµατίσει τις δύο ξεχωριστές γενεαλογικές σειρές που γνωρίζουµε σήµερα. Τα είδη στο τέλος αυτών των γενεαλογικών σειρών είναι αποτέλεσµα ενός πολύ συγκεκριµένου συνδυασµού πιέσεων επιλογής και γενετικών µεταλλαγών κατά τη διάρκεια εκατοµµυρίων ετών. Αυτός ο ίδιος συνδυασµός είναι ιδιαίτερα απίθανο να εµφανιστεί πάλι. 19. Οι άνθρωποι επηρεάζουν τη διαδικασία της εξέλιξης; Οι περισσότεροι επιστήµονες θα συµφωνούσαν κατηγορηµατικά ότι οι άνθρωποι έχουν επηρεάσει πολύ τη διαδικασία της εξέλιξης, από την αύξηση της αντίστασης στα αντιβιοτικά και τα φυτοφάρµακα µέχρι την κατά µεγάλο µέρος -προκαλούµενη από τον άνθρωπο- αύξηση του ρυθµού εξάλειψης των ειδών. Η επίδρασή µας στη διαδικασία της εξέλιξης εκτείνεται ακόµη και στην εξέλιξη του είδους µας. Η τεχνολογία και ο πολιτισµός, µας έχουν προστατεύσει, σε µεγάλη έκταση, από τις 22

23 επιλεκτικές πιέσεις που οδηγούν την εξέλιξη, επιτρέποντας σε πολλούς ανθρώπους -- ειδικά εκείνους στα αναπτυγµένα έθνη που, χωρίς ιατρική παρέµβαση, δεν θα ζούσαν στην αναπαραγωγική ηλικία -- να περάσουν τα γονίδιά τους στην επόµενη γενεά. Αλλοι επιστήµονες σηµειώνουν ότι, η τεχνολογία και ο πολιτισµός έχουν αλλάξει αλλά δεν έχουν εξουδετερώσει το ρόλο της φυσικής επιλογής στο είδος µας. Προσαρµοζόµαστε καλλίτερα τώρα στον υπερπληθυσµό, τη ρύπανση, και τις νέες ασθένειες παρά στην ανάγκη να δραπετεύσουµε από µεγάλα αρπακτικά ζώα. Οι άνθρωποι θα αλλάξουν στο µέλλον, αλλά είναι απίθανο να εξελιχθούν σε ένα νέο, χωριστό είδος, επειδή, αν λάβουµε υπόψη µας τα σηµερινά συστήµατα µεταφορών, καµία ανθρώπινη οµάδα δεν είναι πλέον αληθινά αποµονωµένη,. Χωρίς γενετική αποµόνωση, δεν υπάρχει καµία περαιτέρω ευκαιρία για ειδογένεση µεταξύ των ανθρώπων. 20. Εάν οι άνθρωποι εξελίχθηκαν από τους πίθηκους τότε γιατί υπάρχουν ακόµα πίθηκοι; Οι άνθρωποι δεν εξελίχθηκαν από τους σηµερινούς πίθηκους. Αντίθετα, οι άνθρωποι και οι πίθηκοι µοιράζονται έναν κοινό πρόγονο. Αυτός ο κοινός πρόγονος, αν και δεν ήταν ίδιος µε τους σύγχρονους πίθηκους, ήταν βεβαίως πιό πιθηκοειδής παρά ανθρωποειδής στην εµφάνιση και τη συµπεριφορά. Σε κάποιο σηµείο -- επιστήµονες εκτιµούν 5 µε 8 εκατοµµύρια χρόνια πριν -- αυτό το είδος διαφοροποιήθηκε σε δύο ευδιάκριτες γενεαλογικές σειρές, µια από τις οποίες ήταν η ανθρωποειδής, ή τα ανθρωπόµορφα είδη, και άλλο εξελίχθηκε τελικά στα µεγάλα είδη πίθηκων της Αφρικής που ζουν σήµερα. 21. Πώς ένα είδος µπορεί "να µετατραπεί" σε άλλο είδος; Ένα είδος "δεν µετατρέπεται" σε άλλο ή άλλα είδη -- όχι σε µια στιγµή, εν πάση περιπτώσει. Η εξελικτική διαδικασία της ειδογένεσης είναι το πώς ένας πληθυσµός ενός είδους αλλάζει κατά τη διάρκεια του χρόνου µέχρι στο σηµείο που αυτός ο πληθυσµός διαφοροποιείται και δεν µπορεί πλέον να διασταυρωθεί µε τον γονεϊκό πληθυσµό. Ένας πληθυσµός για να αποκλίνει αρκετά από έναν άλλο, έτσι ώστε να δηµιουργηθεί ένα νέο είδος, πρέπει να γίνει κάτι που να εµποδίζει τους πληθυσµούς να διασταυρώνονται. Συχνά ένα φυσικό όριο διαιρεί ένα είδος σε δύο (ή περισσότερους) πληθυσµούς και τους εµποδίζει να διασταυρωθούν. Αν διαχωρίζονται για αρκετά µεγάλο χρονικό διάστηµα σε αρκετά διαφορετικές περιβαλλοντικές συνθήκες, κάθε πληθυσµός ακολουθεί το ευδιάκριτο εξελικτικό του µονοπάτι. Μερικές φορές η διαίρεση µεταξύ των πληθυσµών δεν παραβιάζεται ποτέ, και η αναπαραγωγική αποµόνωση παραµένει άθικτη καθαρά για γεωγραφικούς λόγους. Είναι δυνατόν, εν τούτοις, άν οι πληθυσµοί είναι διαχωρισµένοι για αρκετό χρονικό διάστηµα, ακόµα κι αν βρεθούν πάλι µαζί και έχουν την ευκαιρία να διασταυρωθούν, ή δεν θα διασταυρωθούν ή δεν θα το επιτύχουν άν προσπαθήσουν. 22. Υπάρχουν στοιχεία για την εξέλιξη; Τα 150 τελευταία χρόνια, από τότε που ο Δαρβίνος πρότεινε τη Θεωρία της Εξέλιξης µέσω της φυσικής επιλογής, ένα βουνό από στοιχεία έχει συσσωρευθεί για να υποστηρίξει τη θεωρία του. Ένα εκτεταµένο αρχείο απολιθωµάτων από τα χρόνια του Δαρβίνου, η ανακάλυψη του DNA και της διαδικασίας της γενετικής αντιγραφής, η κατανόηση της ραδιενεργού αποσύνθεσης, οι παρατηρήσεις για τη φυσική επιλογή στη φύση και στο εργαστήριο, και στοιχεία από γονιδιώµατα πολλών διαφορετικών οργανισµών, συµπεριλαµβανοµένων των ανθρώπων, ενισχύουν όλα την αξιοπιστία της θεωρίας της εξέλιξης. 23

24 23. Πώς µπορείτε να ξέρετε τι συνέβη εκατοµµύρια χρόνια πριν, αφού κανένας δεν ήταν εκεί για να το βεβαιώσει; Τα στοιχεία και η παρατήρηση είναι οι δοµικές µονάδες όλης της επιστηµονικής έρευνας. Η εξελικτική επιστήµη δεν είναι τίποτα διαφορετικό. Τα στοιχεία υπό µορφή αρχείου απολιθωµάτων, οι γεωλογικοί σχηµατισµοί και η γενετική πιστοποιούν την αλλαγή που έχει πραγµατοποιηθεί και δίνουν αξιόπιστες πληροφορίες στο πώς λειτουργεί η εξέλιξη. Η θεωρία της εξέλιξης συναρµολογεί αυτές τις αξιόπιστες πληροφορίες σε µια ενιαία εξήγηση της ποικιλοµορφίας των ζώντων οργανισµών. Όπως όλες οι θεωρίες, η θεωρία της εξέλιξης στηρίζεται σε απτά στοιχεία καθώς επίσης και σε συµπεράσµατα για εκείνες τις αποδείξεις που δεν µπορούν να παρατηρηθούν άµεσα. Είναι σηµαντικό να αναφερθεί ότι η ίδια η γη περιέχει µαρτυρίες για τη ζωή στο παρελθόν, και ότι αυτές οι µαρτυρίες παρέχουν κρίσιµη υποστήριξη στη θεωρία της εξέλιξης. 24. Το αρχείο των απολιθωµάτων µας λέει ολόκληρη την ιστορία; Οι αντίπαλοι της εξέλιξης, ως απόδειξη ότι η θεωρία δεν ισχύει επικαλούνται τα χάσµατα στο αρχείο των απολιθωµάτων. Λένε ότι το αρχείο των απολιθωµάτων αποτυγχάνει να εµφανίσει τις αποκαλούµενες "µεταβατικές µορφές," δηλαδή-τα ενδιάµεσα στάδια µέσω των οποίων ένας τύπος πλάσµατος εξελίχθηκε σε κάποιον άλλο. Το αρχείο των απολιθωµάτων έχει βεβαίως χάσµατα, συνήθως επειδή οι όροι που απαιτούνται για να δηµιουργηθούν απολιθώµατα είναι σπάνιοι. Μόνο ένα πολύ µικρό ποσοστό ζώων που έχουν ζήσει και πέθαναν έγιναν απολιθώµατα. Κατά συνέπεια, πολλά κοµµάτια του παζλ έχουν χαθεί και µερικά δεν θα βρεθούν ποτέ. Εν τούτοις, έχουµε πολλά, πολλά απολιθώµατα που επεξηγούν εξελικτικές µεταβάσεις µεταξύ ψαριών - αµφιβίων, ερπετών - θηλαστικών, δεινοσαύρων - πουλιών, καθώς και σε πολλές γενεαλογικές σειρές όπως στις φάλαινες και στα άλογα. Και νέα απολιθώµατα συνεχίζουν να αποκαλύπτουν µεταβατικές µορφές που µερικοί λένε ότι δεν υπήρχαν. 25. Πώς µπορεί η εξέλιξη ενός είδους να έχει επιπτώσεις στην εξέλιξη ενός άλλου είδους; Κανένα είδος δεν υπάρχει από µόνο του, στο κενό. Κατά τη διάρκεια του χρόνου, κάθε µορφή ζωής στη γη αλληλεπιδρά µε άλλους οργανισµούς, καθώς επίσης και µε το φυσικό της περιβάλλον. Για αυτό το λόγο, η εξέλιξη ενός είδους επηρεάζει την εξέλιξη των ειδών µε τα οποία συνυπάρχει αλλάζοντας τις πιέσεις της φυσικής επιλογής που τα εν λόγω είδη αντιµετωπίζουν. Κλασικά παραδείγµατα αυτού του είδους της εξέλιξης, που αποκαλείται συνεξέλιξη, είναι οι σχέσεις αρπακτικού ζώουθηράµατος και ξενιστή-παράσιτου. Μια τέτοια σχέση αρπακτικού ζώου-θηράµατος υπάρχει µεταξύ ενός είδους φιδιού του γένους Thamnophis και ενός είδους σαλαµάνδρας του γένους Taricha. Στα µέρη των µεσοδυτικών Ηνωµένων Πολιτειών, αυτό το φίδι κατατρώγει την σαλαµάνδρα, πιθανώς, εδώ και χιλιάδες χρόνια. Τώρα, µετά από αµέτρητες γενιές, οι σαλαµάνδρες έχουν εξελίξει µια ισχυρή υπεράσπιση, που είναι µια τοξική χηµική ουσία που εκκρίνουν µέσω του δέρµατός τους. Όσον αφορά, όµως, αυτά τα φίδια, ο εν λόγω αµυντικός µηχανισµός είναι οριακά επιτυχής. Με την πάροδο των γενεών, καθώς οι σαλαµάνδρες γίνονταν πιό δηλητηριώδεις, τα φίδια επίσης εξελίσσονταν και ανέπτυσσαν µεγαλύτερη ανοχή στην τοξίνη των σαλαµανδρών. Το αποτέλεσµα αυτής της συνεξελικτικής διαδικασίας, που ξεδιπλώνεται αµέτρητες γενιές φιδιών και σαλαµανδρών, είναι µια χηµική ουσία περισσότερο τοξική, σχεδόν από οποιαδήποτε άλλη φυσική ουσία στη Γη, και ένας πληθυσµός φιδιών που είναι φαινοµενικά άνοσος στις επιδράσεις αυτής της τοξίνης. 24

Δασική Γενετική Εισαγωγή: Βασικές έννοιες

Δασική Γενετική Εισαγωγή: Βασικές έννοιες Δασική Γενετική Εισαγωγή: Βασικές έννοιες Χειμερινό εξάμηνο 2014-2015 Γενετική Πειραματική επιστήμη της κληρονομικότητας Προέκυψε από την ανάγκη κατανόησης της κληρονόμησης οικονομικά σημαντικών χαρακτηριστικών

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. Η ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΚΑΙ Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. Η ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΚΑΙ Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. Η ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΚΑΙ Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ Οι αρχές της εξελικτικής σκέψης Η προέλευση των ειδών Ορθές και λανθασµένες αντιλήψεις σχετικά µε τη θεωρία της εξέλιξης Η θεωρία της εξέλιξης

Διαβάστε περισσότερα

Πληθυσμιακή και Ποσοτική Γενετική. Εξέλιξη

Πληθυσμιακή και Ποσοτική Γενετική. Εξέλιξη Πληθυσμιακή και Ποσοτική Γενετική Εξέλιξη Σύνοψη Οι πληθυσμοί χαρακτηρίζονται από τις συχνότητες των γενοτύπων και των αλληλομόρφων τους Κάθε πληθυσμός έχει τη δική του γενετική «δομή» Μπορούμε να μετρήσουμε

Διαβάστε περισσότερα

Πολλαπλασιασμός των ειδών - Ειδογένεση. Αλλοπάτρια, παραπάτρια και συμπάτρια ειδογένεση. Μηχανισμοί αναπαραγωγικής απομόνωσης.

Πολλαπλασιασμός των ειδών - Ειδογένεση. Αλλοπάτρια, παραπάτρια και συμπάτρια ειδογένεση. Μηχανισμοί αναπαραγωγικής απομόνωσης. Πολλαπλασιασμός των ειδών - Ειδογένεση. Αλλοπάτρια, παραπάτρια και συμπάτρια ειδογένεση. Μηχανισμοί αναπαραγωγικής απομόνωσης. Εισηγητής: Ν. Πουλακάκης Ειδογένεση H ειδογένεση αναφέρεται στο σχηματισμό

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ. 3η ΙΑΛΕΞΗ ΠΑΡΑΛΛΑΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΓΕΝΕΤΙΚΟΣ ΑΝΑΣΥΝ ΥΑΣΜΟΣ

ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ. 3η ΙΑΛΕΞΗ ΠΑΡΑΛΛΑΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΓΕΝΕΤΙΚΟΣ ΑΝΑΣΥΝ ΥΑΣΜΟΣ ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΦΥΤΩΝ 3η ΙΑΛΕΞΗ ΠΑΡΑΛΛΑΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΓΕΝΕΤΙΚΟΣ ΑΝΑΣΥΝ ΥΑΣΜΟΣ Προϋποθέσεις προόδου σε ένα Πρόγραµµα Γενετικής Βελτίωσης: Ύπαρξη Γενετικής παραλλακτικότητας ως προς το χαρακτηριστικό υνατότητα

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 22 ΜΑΪΟΥ 2015 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 22 ΜΑΪΟΥ 2015 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Α1. Β Α2. Γ Α3. Α Α4. Α5. Γ ΘΕΜΑ Β ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 22 ΜΑΪΟΥ 2015 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ B1. Α (Σωµατικά κύτταρα στην αρχή της µεσόφασης): 1, 4, 5, 6 Β (Γαµέτες): 2, 3, 7, 8 Β2. (Κάθε

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΝΔΕΛΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑ. Ο Mendel καλλιέργησε φυτά σε διάστημα 8 ετών για να φτάσει στη διατύπωση των νόμων της κληρονομικότητας

ΜΕΝΔΕΛΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑ. Ο Mendel καλλιέργησε φυτά σε διάστημα 8 ετών για να φτάσει στη διατύπωση των νόμων της κληρονομικότητας ΜΕΝΔΕΛΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑ Ο Mendel καλλιέργησε 28.000 φυτά σε διάστημα 8 ετών για να φτάσει στη διατύπωση των νόμων της κληρονομικότητας Λόγοι επιτυχίας των πειραμάτων του Mendel 1. Μελέτησε μία ή δύο

Διαβάστε περισσότερα

Εξελικτική Οικολογία. Σίνος Γκιώκας Πανεπιστήμιο Πάτρας Τμήμα Βιολογίας 2014

Εξελικτική Οικολογία. Σίνος Γκιώκας Πανεπιστήμιο Πάτρας Τμήμα Βιολογίας 2014 Εξελικτική Οικολογία Σίνος Γκιώκας Πανεπιστήμιο Πάτρας Τμήμα Βιολογίας 2014 Εξελικτική Οικολογία - Σίνος Γκιώκας - Παν. Πατρών - Τμ. Βιολογίας - 2014 1 Πού συναντιούνται τα δύο πεδία; Οι κιχλίδες των Μεγάλων

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 4 Σύγχρονη Εξελικτική θεωρία

Κεφάλαιο 4 Σύγχρονη Εξελικτική θεωρία ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ 16η-17η ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ 8/11/2016 Π.Παπαζαφείρη Κεφάλαιο 4 Σύγχρονη Εξελικτική θεωρία Πώς συμβαίνουν οι εξελικτικές αλλαγές σε επίπεδο πληθυσμού; Τι είναι η ειδογένεση και πως συμβαίνει;

Διαβάστε περισσότερα

Σύμφωνα με τον Mayr υπάρχουν τρεις έννοιες για τον καθορισμό του είδους: 1. Η τυπολογική έννοια του είδους. Σύμφωνα με αυτή, εάν δύο οργανισμοί είναι

Σύμφωνα με τον Mayr υπάρχουν τρεις έννοιες για τον καθορισμό του είδους: 1. Η τυπολογική έννοια του είδους. Σύμφωνα με αυτή, εάν δύο οργανισμοί είναι ΕΙΔΟΓΕΝΕΣΗ Σύμφωνα με τον Mayr υπάρχουν τρεις έννοιες για τον καθορισμό του είδους: 1. Η τυπολογική έννοια του είδους. Σύμφωνα με αυτή, εάν δύο οργανισμοί είναι μορφολογικά διαφορετικοί θεωρούνται δύο

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 5: ΜΕΝΔΕΛΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑ

Κεφάλαιο 5: ΜΕΝΔΕΛΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑ Κεφάλαιο 5: ΜΕΝΔΕΛΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑ -ΘΕΩΡΙΑ- Κληρονομικότητα: Η ιδιότητα των ατόμων να μοιάζουν με τους προγόνους τους. Κληρονομικοί χαρακτήρες: Οι ιδιότητες που κληρονομούνται στους απογόνους. Γενετική:

Διαβάστε περισσότερα

«Μεταλλάξεις και ο ρόλος τους στην γενετική ποικιλότητα»

«Μεταλλάξεις και ο ρόλος τους στην γενετική ποικιλότητα» «Μεταλλάξεις και ο ρόλος τους στην γενετική ποικιλότητα» «Τι είναι Μετάλλαξη» Γενικά με τον όρο μετάλλαξη ονομάζουμε τις αλλαγές στο γενετικό υλικό, το DNA δηλαδή ενός ζωντανού οργανισμού και πρόκειται

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΜΑ 1 ο 1. γ 2. δ 3. δ 4. β 5. γ ΘΕΜΑ 2 ο 1. Η συχνότητα των ετερόζυγων ατόμων με δρεπανοκυτταρική αναιμία ή β-θαλασσαιμία είναι αυξημένη

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ 1 Ο Α. Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:

ΘΕΜΑ 1 Ο Α. Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ (ΧΕΙΜΕΡΙΝΑ) ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 17/02/2013 ΘΕΜΑ 1 Ο Α. Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: 1. Τα

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2015 ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΓΕΝΙΚΑ ΛΥΚΕΙΑ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑ Α Β )

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2015 ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΓΕΝΙΚΑ ΛΥΚΕΙΑ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑ Α Β ) ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2015 ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΓΕΝΙΚΑ ΛΥΚΕΙΑ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑ Α Β ) ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Α1 β Α2 γ Α3 α Α4 δ Α5 γ ΘΕΜΑ Β Β1: 1 Α 2 Β 3 Β 4 Α 5 Α 6 Α 7 Β 8 Β Β2:

Διαβάστε περισσότερα

Σε τι αναφέρεται η αναλογία 9:3:3:1 του διυβριδισμού και υπό ποιες προϋποθέσεις ισχύει;

Σε τι αναφέρεται η αναλογία 9:3:3:1 του διυβριδισμού και υπό ποιες προϋποθέσεις ισχύει; Σημειώστε τον αριθμό των χρωματίδων που υπάρχουν σε ένα κύτταρο του ανθρώπου 1)που μόλις έχει προκύψει από μίτωση 2)στη μετάφαση της μείωσης ΙΙ και 3)στην πρόφαση της μίτωσης. Σε τι αναφέρεται η αναλογία

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 2007 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 2007 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ 1ο ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 2007 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό καθεµιάς από τις παρακάτω ηµιτελείς προτάσεις 1 έως 5 και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη λέξη ή τη φράση,

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑΞΗ: Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡ. : 19/05/2016 ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ-ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΧΡΟΝΟΣ: 2 ΩΡΕΣ (120 ΛΕΠΤΑ) ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:... ΤΜΗΜΑ:.. ΑΡ.: ΠΡΟΣΟΧΗ ΚΑΘΕ ΕΠΙΤΥΧΙΑ

ΤΑΞΗ: Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡ. : 19/05/2016 ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ-ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΧΡΟΝΟΣ: 2 ΩΡΕΣ (120 ΛΕΠΤΑ) ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:... ΤΜΗΜΑ:.. ΑΡ.: ΠΡΟΣΟΧΗ ΚΑΘΕ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΛΥΚΕΙΟ ΑΚΡΟΠΟΛΕΩΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2015-2016 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2016 ΒΑΘΜΟΣ.../35 ΟΛΟΓΡΑΦΩΣ ΥΠΟΓΡΑΦΗ:. ΤΑΞΗ: Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡ. : 19/05/2016 ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ-ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΧΡΟΝΟΣ: 2 ΩΡΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

Μίτωση - Μείωση και φυλετικοί βιολογικοί κύκλοι Γ. Παπανικολάου MD, PhD

Μίτωση - Μείωση και φυλετικοί βιολογικοί κύκλοι Γ. Παπανικολάου MD, PhD Μίτωση - Μείωση και φυλετικοί βιολογικοί κύκλοι Γ. Παπανικολάου MD, PhD Ομοιότητα και διαφορά Κληρονομικότητα: η μεταβίβαση χαρακτηριστικών από τη μια γενιά στην άλλη Ποικιλία: εκτός από την ομοιότητα

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 10: Κυτταρική Διαίρεση

Ενότητα 10: Κυτταρική Διαίρεση Ενότητα 10: Κυτταρική Διαίρεση Κυτταρική διαίρεση: παραγωγή γενετικά πανομοιότυπων θυγατρικών κυττάρων Κυτταρική διαίρεση Μονοκύτταροι οργανισμοί: η διαίρεση του κυττάρου συνεπάγεται αναπαραγωγή ολόκληρου

Διαβάστε περισσότερα

3 ΩΡΕΣ. Σελίδα 1 από 3 ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ ΙΑΡΚΕΙΑ

3 ΩΡΕΣ. Σελίδα 1 από 3 ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ ΙΑΡΚΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΙΑΡΚΕΙΑ 3 ΩΡΕΣ ΘΕΜΑ 1 Ο Στις ερωτήσεις 1-5, να γράψετε τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1. Από τη διασταύρωση

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ

ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΘΕΜΑ Α Α1. β Α2. γ Α3. α Α4. δ Α5. γ ΘΕΜΑ Β Β1. ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 22 ΜΑΪΟΥ 2015 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 1.

Διαβάστε περισσότερα

«Μεταλλάξεις και ο ρόλος τους στην γενετική ποικιλότητα» Εργασία στο μάθημα της Βιολογίας ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΕΡΑΤΕΑΣ

«Μεταλλάξεις και ο ρόλος τους στην γενετική ποικιλότητα» Εργασία στο μάθημα της Βιολογίας ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΕΡΑΤΕΑΣ «Μεταλλάξεις και ο ρόλος τους στην γενετική ποικιλότητα» Εργασία στο μάθημα της Βιολογίας ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΕΡΑΤΕΑΣ Μια εργασία των: Μακρυδάκη Ελευθερία Μπούρλα Ελένη Τμήμα: Γ 3 Ημερομηνία: 27/1/2015 Γενικά με

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ 1ο 1. β 2. β 3. α 4. α 5. β

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ 1ο 1. β 2. β 3. α 4. α 5. β ΘΕΜΑ 1ο 1. β 2. β 3. α 4. α 5. β 1 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΤΡΙΤΗ 21 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2004 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: BΙΟΛΟΓΙΑ (ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ)

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόμενα. 1 Η ιστορία της εξελικτικής βιολογίας: Εξέλιξη και Γενετική 2 Η Προέλευση της Μοριακής Βιολογίας 3 Αποδείξεις για την εξέλιξη 89

Περιεχόμενα. 1 Η ιστορία της εξελικτικής βιολογίας: Εξέλιξη και Γενετική 2 Η Προέλευση της Μοριακής Βιολογίας 3 Αποδείξεις για την εξέλιξη 89 Περιεχόμενα Οι Συγγραφείς Πρόλογος της Ελληνικής Έκδοσης Πρόλογος της Αμερικανικής Έκδοσης Σκοπός και Αντικείμενο του Βιβλίου ΜΕΡΟΣ Ι ΜΙΑ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ 1 Η ιστορία της εξελικτικής

Διαβάστε περισσότερα

Δασική Γενετική Τα πειράματα του Mendel

Δασική Γενετική Τα πειράματα του Mendel Δασική Γενετική Τα πειράματα του Mendel Χειμερινό εξάμηνο 2014-2015 Παράδοξο... Οι απόγονοι μοιάζουν στους γονείς τους Δεν είναι όμως ακριβώς ίδιοι, ούτε με τους γονείς τους, ούτε μεταξύ τους Κληρονομικότητα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Ο.Ε.Φ.Ε. 2004 ΘΕΜΑΤΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Ο.Ε.Φ.Ε. 2004 ΘΕΜΑΤΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Ο.Ε.Φ.Ε. 2004 ΘΕΜΑ 1 Ο Α. Να επιλέξετε την ορθή πρόταση: ΘΕΜΑΤΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 1. Το κωδικόνιο του mrna που κωδικοποιεί το αµινοξύ µεθειονίνη είναι α. 5 GUA

Διαβάστε περισσότερα

Τίτλος εργασίας: Καθορισμός του φύλου στους ζωικούς οργανισμούς

Τίτλος εργασίας: Καθορισμός του φύλου στους ζωικούς οργανισμούς Τίτλος εργασίας: Καθορισμός του φύλου στους ζωικούς οργανισμούς Ένας από τους βασικότερους βιολογικούς μηχανισμούς, ο καθορισμός του φύλου, χαρακτηρίζεται από υψηλό επίπεδο ποικιλότητας μηχανισμών και

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΑΚΑΒΑΣ 1 ΒΙΟΛΟΓΟΣ

ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΑΚΑΒΑΣ 1 ΒΙΟΛΟΓΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5ον ΜΕΝΔΕΛΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑ ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΞΕΡΩ 1. Τι είναι κυτταρικός κύκλος, και τα δυο είδη κυτταρικής διαίρεσης. 2. Από τα γεγονότα της μεσόφασης να μην μου διαφεύγει η αντιγραφή του γενετικού

Διαβάστε περισσότερα

Α. 1:β, 2:δ, 3:α, 4:β, 5:γ.

Α. 1:β, 2:δ, 3:α, 4:β, 5:γ. Απαντήσεις: βιολογια κατευθυνσης 24/02/2013 ΘΕΜΑ 1 ο Α. 1:β, 2:δ, 3:α, 4:β, 5:γ. ΘΕΜΑ 2 ο Α. Σελ 69 σχολικού βιβλίου: «Το μοσχομπίζελο έχει πολλά πλεονεκτήματα... έως και σελ 70 σχολικού..των αποτελεσμάτων».

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 2004

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 2004 ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 2004 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ 1ο Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό καθεµιάς από τις παρακάτω ηµιτελείς προτάσεις 1 έως 5 και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη φράση

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:

ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΠ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ (ΘΕΡΙΝΑ) ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 22/01/2017 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: ΝΟΤΑ ΛΑΖΑΡΑΚΗ ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: 1. Από

Διαβάστε περισσότερα

Tρίτη, 1 η Ιουνίου 2004 ΘΕΤΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑ

Tρίτη, 1 η Ιουνίου 2004 ΘΕΤΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Tρίτη, 1 η Ιουνίου 2004 ΘΕΤΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΜΑ 1 1Α. Να γράψετε τον αριθµό της καθεµιάς από τις παρακάτω ηµιτελείς προτάσεις 1 έως 5 και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη φράση που

Διαβάστε περισσότερα

Θέματα Εξέλιξης από Πανελλήνιες ( ) Σελ

Θέματα Εξέλιξης από Πανελλήνιες ( ) Σελ Θέματα Εξέλιξης από Πανελλήνιες (2010-2012) Σελ. 119-131 1. Πώς μπορεί να εξηγηθεί με βάση τη θεωρία της φυσικής επιλογής η επικράτηση του χαρακτηριστικού «ψηλός λαιμός» στις καμηλοπαρδάλεις; Μονάδες 8

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΔΙΑΙΡΕΣΗ:ΜΕΙΩΣΗ- ΓΑΜΕΤΟΓΕΝΕΣΗ. Μητρογιάννη Ευαγγελία Βαμβούνης Ιωάννης

ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΔΙΑΙΡΕΣΗ:ΜΕΙΩΣΗ- ΓΑΜΕΤΟΓΕΝΕΣΗ. Μητρογιάννη Ευαγγελία Βαμβούνης Ιωάννης ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΔΙΑΙΡΕΣΗ:ΜΕΙΩΣΗ- ΓΑΜΕΤΟΓΕΝΕΣΗ Μητρογιάννη Ευαγγελία Βαμβούνης Ιωάννης 5/3/2013 Η κυτταρική διαίρεση είναι η διαδικασία κατά την οποία ένα αρχικό κύτταρο διαιρείται σε δύο θυγατρικά. Στους πολυκύτταρους

Διαβάστε περισσότερα

Παραγωγή, απομόνωση και καθαρισμός της φαρμακευτικής πρωτεΐνης.

Παραγωγή, απομόνωση και καθαρισμός της φαρμακευτικής πρωτεΐνης. ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 1 ΙΟΥΝΙΟΥ 2004 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 1 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ 1o 1. δ 2. β 3. β 4. γ 5. δ ΘΕΜΑ 2o 1. Σχολικό βιβλίο, σελ.

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στη Γενετική και στη Γονιδιωματική Τι είναι η κληρονομικότητα, και πώς μεταβιβάζεται η πληροφορία από γενιά σε γενιά;

Εισαγωγή στη Γενετική και στη Γονιδιωματική Τι είναι η κληρονομικότητα, και πώς μεταβιβάζεται η πληροφορία από γενιά σε γενιά; ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ 12 26/10/2016 Κεφάλαιο 3 Α μέρος Εισαγωγή στη Γενετική και στη Γονιδιωματική Τι είναι η κληρονομικότητα, και πώς μεταβιβάζεται η πληροφορία από γενιά σε γενιά; Ποια είναι η δομή

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλαδικές εξετάσεις Γ Τάξης Ημερήσιου Γενικού Λυκείου Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης Παρασκευή 22 Μαΐου 2015

Πανελλαδικές εξετάσεις Γ Τάξης Ημερήσιου Γενικού Λυκείου Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης Παρασκευή 22 Μαΐου 2015 Πανελλαδικές εξετάσεις Γ Τάξης Ημερήσιου Γενικού Λυκείου Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης Παρασκευή 22 Μαΐου 2015 ΘΕΜΑ Α Α1.β Α2.γ Α3.α Α4.δ Α5.γ ΘΕΜΑ Β Β1. 1A, 2B, 3B, 4A, 5A, 6A, 7B, 8B Β2. σελίδα 40 σχολικού

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ Α Α1. β Α2. δ Α3. α Α4. α Α5. γ

ΘΕΜΑ Α Α1. β Α2. δ Α3. α Α4. α Α5. γ ΘΕΜΑ Α Α1. β Α2. δ Α3. α Α4. α Α5. γ ΘΕΜΑ B B1. Η συχνότητα των ετερόζυγων ατόμων με δρεπανοκυτταρική αναιμία ή β- θαλασσαιμία είναι αυξημένη σε περιοχές όπως οι χώρες της Μεσογείου, της Δυτικής και Ανατολικής

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕ.Λ. Νέου Σκοπού Σερρών Ενδεικτικές απαντήσεις στη Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης

ΓΕ.Λ. Νέου Σκοπού Σερρών Ενδεικτικές απαντήσεις στη Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης 1 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΓΕΝΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ Παρασκευή, 22 Μαΐου 2015 ΘΕΜΑ Α A1. β A2. γ A3. α A4. δ A5. γ ΘΕΜΑ Β Μονάδες 5 * 5 = 25 Β1. 1. Α 2. Β 3.

Διαβάστε περισσότερα

ΝΟΤΑ ΛΑΖΑΡΑΚΗ. Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:

ΝΟΤΑ ΛΑΖΑΡΑΚΗ. Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: Απαντήσεις Βιολογίας Ομάδας Προσανατολισμού Θετικών Σπουδών Γ Λυκείου 6/9/208 ΝΟΤΑ ΛΑΖΑΡΑΚΗ ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:. Η μυϊκή δυστροφία Becker

Διαβάστε περισσότερα

Οι μονογονιδιακοί χαρακτήρες στον άνθρωπο και ο τρόπος κληρονόμησης.

Οι μονογονιδιακοί χαρακτήρες στον άνθρωπο και ο τρόπος κληρονόμησης. ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΕΡΑΤΕΑΣ Οι μονογονιδιακοί χαρακτήρες στον άνθρωπο και ο τρόπος κληρονόμησης. Μαθητές: Όλγα Ντριζάη, Κυριακή Πρίφτη 2013 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Είναι γνωστό και εύκολα µπορεί να παρατηρηθεί ότι όλα τα άτοµα

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:

ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΠ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 18/09/2016 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΝΟΤΑ ΛΑΖΑΡΑΚΗ ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: 1. Η Χαρά

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογία Κατεύθυνσης Γ Λυκείου ΚΥΡΙΑΚΗ 9 ΜΑΡΤΙΟΥ 2014 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

Βιολογία Κατεύθυνσης Γ Λυκείου ΚΥΡΙΑΚΗ 9 ΜΑΡΤΙΟΥ 2014 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Βιολογία Κατεύθυνσης Γ Λυκείου ΚΥΡΙΑΚΗ 9 ΜΑΡΤΙΟΥ 2014 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Επιμέλεια: Δημήτρης Κοτρόπουλος ΘΕΜΑ Α Α1. γ Α2. γ Α3. γ Α4. δ Α5. δ ΘΕΜΑ B B1. Στήλη Ι Στήλη ΙΙ 1. στ 2. ζ 3. ε 4. α 5. δ 6. β 7. γ Β2.

Διαβάστε περισσότερα

Α1. Οι περιοχές του DNA που μεταφράζονται σε αμινοξέα ονομάζονται α. εσώνια β. εξώνια γ. υποκινητές δ. 5 αμετάφραστες περιοχές.

Α1. Οι περιοχές του DNA που μεταφράζονται σε αμινοξέα ονομάζονται α. εσώνια β. εξώνια γ. υποκινητές δ. 5 αμετάφραστες περιοχές. ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 22 ΜΑΪΟΥ 2015 - ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΘΕΜΑ Α Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμίας

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΑΠΟ ΤΟ 2003-2013

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΑΠΟ ΤΟ 2003-2013 ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΑΠΟ ΤΟ 2003-2013 ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΠΕΡΔΙΟΥ ΒΙΟΛΟΓΟΣ (MSc) 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΝΟΤΗΤΑ ΣΕΛΙΔΑ Ενότητα 2 : Χημεία της ζωής 4 Ενότητα 3: Ενέργεια και οργανισμοί 13 Ενότητα 4: κυτταρική

Διαβάστε περισσότερα

Γυμνάσιο Κερατέας ΚΑΡΚΙΝΟΣ & ΜΕΤΑΛΛΑΞΕΙΣ. Αναστασία Σουλαχάκη Κωνσταντίνα Πρίφτη

Γυμνάσιο Κερατέας ΚΑΡΚΙΝΟΣ & ΜΕΤΑΛΛΑΞΕΙΣ. Αναστασία Σουλαχάκη Κωνσταντίνα Πρίφτη Γυμνάσιο Κερατέας ΚΑΡΚΙΝΟΣ & ΜΕΤΑΛΛΑΞΕΙΣ Αναστασία Σουλαχάκη Κωνσταντίνα Πρίφτη 2013 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ : Ορολογία και λίγα λόγια για τον καρκίνο Χαρακτηριστικά του καρκίνου Μεταλλάξεις Μεταλλάξεις και καρκίνος

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ

ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ Προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες σε τροφή του αυξανόμενου ανθρώπινου πληθυσμού, πρέπει να αυξηθεί η φυτική και ζωική παραγωγή Ελεγχόμενες διασταυρώσεις

Διαβάστε περισσότερα

Κύτταρα πολυκύτταρων οργανισμών

Κύτταρα πολυκύτταρων οργανισμών Μίτωση - Μείωση Τα ευκαρυωτικά κύτταρα διαιρούνται με δύο τρόπους: τη μίτωση και τη μείωση. Η Μίτωση είναι ο τύπος της κυτταρικής διαίρεσης που από ένα πατρικό κύτταρο καταλήγει σε δύο γενετικά πανομοιότυπα

Διαβάστε περισσότερα

ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ ΙΟΥΝΙΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΜΑΘΗΜΑ : (Συμπληρώνεται από τους εισηγητές)

ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ ΙΟΥΝΙΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΜΑΘΗΜΑ : (Συμπληρώνεται από τους εισηγητές) ΛΥΚΕΙΟ ΑΡΑΔΙΠΠΟΥ «ΤΑΣΟΣ ΜΗΤΣΟΠΟΥΛΟΣ» ΕΠΩΝΥΜΟ:... ΟΝΟΜΑ:.. ΒΑΘΜΟΣ:... ΟΛΟΓΡΑΦΩΣ: TMHMA: ΑΡΙΘΜΟΣ:.... ΥΠΟΓΡΑΦΗ:.... ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ ΙΟΥΝΙΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 06-07 ΜΑΘΗΜΑ : (Συμπληρώνεται

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΜΑ 1ο Να γράψετε στο τετράδιο σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ημιτελείς προτάσεις 1 έως 5 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη φράση που συμπληρώνει

Διαβάστε περισσότερα

Βελτίωση και Προστασία Δασογενετικών Πόρων. Στρατηγικές Βελτίωσης

Βελτίωση και Προστασία Δασογενετικών Πόρων. Στρατηγικές Βελτίωσης Βελτίωση και Προστασία Δασογενετικών Πόρων Στρατηγικές Βελτίωσης 5 Σύνοψη Στη βελτίωση προσπαθούμε να συμπεράνουμε την απόδοση των απογόνων βασιζόμενοι στο φαινότυπο και την απόδοση των γονέων Η μαζική

Διαβάστε περισσότερα

Χρωμοσώματα & κυτταροδιαιρέσεις

Χρωμοσώματα & κυτταροδιαιρέσεις Δασική Γενετική Χρωμοσώματα & κυτταροδιαιρέσεις Χειμερινό εξάμηνο 2014-2015 Σύνοψη Το DNA αναπαράγεται, εκφράζεται και μεταλλάσσεται Το DNA είναι οργανωμένα σε χρωμοσώματα Τα ευκαρυωτικά γενώματα έχουν

Διαβάστε περισσότερα

β) Σχολικό βιβλίο σελ. 96: «Αν κατά τη διάρκεια της µείωσης...τρισωµία», σελ. 97: «Η έλλειψη είναι η απώλεια γενετικού

β) Σχολικό βιβλίο σελ. 96: «Αν κατά τη διάρκεια της µείωσης...τρισωµία», σελ. 97: «Η έλλειψη είναι η απώλεια γενετικού ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΥΡΙΑΚΗ 4 ΜΑΪΟΥ 2014 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΘΕΜΑ Α Α1. α, Α2. β, Α3. δ, Α4. β, Α5. β ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Β Β1.

Διαβάστε περισσότερα

Κυτταρική Διαίρεση (Μίτωση και Μείωση) Μέρος Β

Κυτταρική Διαίρεση (Μίτωση και Μείωση) Μέρος Β Κυτταρική Διαίρεση (Μίτωση και Μείωση) Μέρος Β Μοριακή Βιολογία και Γενετική BIOL 123 Άνοιξη 2015 Δρ. Χαρίτα Χρίστου Παρουσιάσεις Power Point με υλικό από: Campbell και Reece (2010) ΒΙΟΛΟΓΙΑ τόμος Ι, 1

Διαβάστε περισσότερα

Κυριακή 15/02/2015 Ημερομηνία

Κυριακή 15/02/2015 Ημερομηνία Διαγώνισμα 2014-15 Ενδεικτικές απαντήσεις Κυριακή 15/02/2015 Ημερομηνία Βιολογία Κατεύθυνσης Εξεταζόμενο μάθημα Γ Λυκείου Τάξη Θέμα 1 ο : 1 α, 2 γ, 3 ε, 4 α, 5 ε Θέμα 2 ο : Α. Η απεικόνιση των μεταφασικών

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 2012 (ΟΜΑΔΑ Α)

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 2012 (ΟΜΑΔΑ Α) ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 2012 (ΟΜΑΔΑ Α) ΘΕΜΑ Α (Μονάδες 25) Να βάλετε σε κύκλο το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση ή στη φράση που συμπληρώνει σωστά την πρόταση: Α1. Ένα

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΘΕΡΙΝΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 26/01/2014

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΘΕΡΙΝΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 26/01/2014 ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΘΕΡΙΝΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 26/01/2014 ΘΕΜΑ 1 Ο Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: 1. Αλλαγές στην ποσότητα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ. ΑΡΓΥΡΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ: Προβλήματα Γενετικής Μενδελική κληρονομικότητα 1/6

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ. ΑΡΓΥΡΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ: Προβλήματα Γενετικής Μενδελική κληρονομικότητα 1/6 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ. Σε ένα είδος φυτών διακρίνονται δυο χρώματα άνθους, το κίτρινο και το λευκό. Για να διαπιστωθεί το είδος του γονιδίου που ελέγχει την ιδιότητα αυτή αλλά και ο τρόπος κληρονόμησής

Διαβάστε περισσότερα

ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΟ DOWN ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΊΔΑ ΤΗΣ ΙΕΡΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗΣ. Μαλτέζος Ιωάννης

ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΟ DOWN ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΊΔΑ ΤΗΣ ΙΕΡΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗΣ. Μαλτέζος Ιωάννης ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΟ DOWN ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΊΔΑ ΤΗΣ ΙΕΡΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗΣ Μαλτέζος Ιωάννης Κληρονομικότητα Το σώμα μας αποτελείται από εκατομμύρια κύτταρα εκ των οποίων τα περισσότερα εξ αυτών

Διαβάστε περισσότερα

Γενικές εξετάσεις 2015 Βιολογία Γ λυκείου Θετικής κατεύθυνσης

Γενικές εξετάσεις 2015 Βιολογία Γ λυκείου Θετικής κατεύθυνσης Φροντιστήρια δυαδικό 1 ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ δυαδικό Τα θέματα επεξεργάστηκαν οι καθηγητές των Φροντιστηρίων «δυαδικό» Μελλίδης Κ. Πασσιά Α. Θέμα Α Γενικές εξετάσεις 2015 Βιολογία Γ λυκείου Θετικής κατεύθυνσης

Διαβάστε περισσότερα

Γενετική της ιατήρησης επαπειλούμενων ειδών

Γενετική της ιατήρησης επαπειλούμενων ειδών Γενετική της ιατήρησης επαπειλούμενων ειδών Εκτίμηση γενετικής διαφοροποίησης σε μικρούς πληθυσμούς Αιμομικτική κατάπτωση και γενετικό φορτίο Εκτίμηση ανάγκης - επιτυχίας εμπλουτισμών και εισαγωγής ειδών

Διαβάστε περισσότερα

Μεθοδολογία επίλυσης ασκήσεων Γενετικής

Μεθοδολογία επίλυσης ασκήσεων Γενετικής Μεθοδολογία επίλυσης ασκήσεων Γενετικής Νόμοι του Mendel 1. Σε όλες τις ασκήσεις διασταυρώσεων αναφέρουμε τον 1 ο νόμο του Mendel (νόμο διαχωρισμού των αλληλόμορφων γονιδίων). 2. Σε ασκήσεις διυβριδισμού

Διαβάστε περισσότερα

Τα γονίδια που βρίσκονται στην ίδια γενετική θέση χων ομόλογων χρωμοσωμάτων

Τα γονίδια που βρίσκονται στην ίδια γενετική θέση χων ομόλογων χρωμοσωμάτων ΚεφόΑηιο 5 ΜενδεΠική κπηρονουικότηϊα 1. Συμπληρώστε με τις κατάλληλες λέξεις τα κενά στο κείμενο: Τα γονίδια που βρίσκονται στην ίδια γενετική θέση των ομόλογων χρωμοσωμάτων και ελέγχουν την ίδια ιδιότητα

Διαβάστε περισσότερα

KΕΦΑΛΑΙΟ 3: Εξέλιξη. Να βάλετε σε κύκλο το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση ή στη φράση που συµπληρώνει σωστά την πρόταση:

KΕΦΑΛΑΙΟ 3: Εξέλιξη. Να βάλετε σε κύκλο το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση ή στη φράση που συµπληρώνει σωστά την πρόταση: KΕΦΑΛΑΙΟ 3: Εξέλιξη Α. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ Να βάλετε σε κύκλο το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση ή στη φράση που συµπληρώνει σωστά την πρόταση: 1. Όταν διατύπωσε τη θεωρία της εξέλιξης των

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΠ Γ Λ (ΘΕΡΙΝΑ) ΝΟΤΑ ΛΑΖΑΡΑΚΗ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΠ Γ Λ (ΘΕΡΙΝΑ) ΝΟΤΑ ΛΑΖΑΡΑΚΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΠ Γ Λ (ΘΕΡΙΝΑ) 04 02-2018 ΝΟΤΑ ΛΑΖΑΡΑΚΗ ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: Α1. Η διάγνωση της β θαλασσαιμίας κατά τον προγεννητικό έλεγχο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΒΛΗΜΑ 1.1 Η γαλακτοζαιμία στον άνθρωπο είναι ασθένεια που οφείλεται σε υποτελές γονίδιο και κληρονομείται με απλό Μεντελικό τρόπο.

ΠΡΟΒΛΗΜΑ 1.1 Η γαλακτοζαιμία στον άνθρωπο είναι ασθένεια που οφείλεται σε υποτελές γονίδιο και κληρονομείται με απλό Μεντελικό τρόπο. ΠΡΟΒΛΗΜΑ 1.1 Η γαλακτοζαιμία στον άνθρωπο είναι ασθένεια που οφείλεται σε υποτελές γονίδιο και κληρονομείται με απλό Μεντελικό τρόπο. Μια γυναίκα της οποίας ο πατέρας έπασχε από γαλακτοζαιμία θέλει να

Διαβάστε περισσότερα

Στην αυτοσωμική υπολειπόμενη κληρονομικότητα: κυστική ίνωση Στη φυλοσύνδετη υπολειπόμενη κληρονομικότητα: αιμορροφιλία

Στην αυτοσωμική υπολειπόμενη κληρονομικότητα: κυστική ίνωση Στη φυλοσύνδετη υπολειπόμενη κληρονομικότητα: αιμορροφιλία ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 1-2-2015 ΘΕΜΑ Α Α1. γ Α2. γ Α3. β Α4. γ Α5. δ ΘΕΜΑ B B1. Στήλη Ι Στήλη ΙΙ 1. στ 2. ζ 3. ε 4. α 5. δ 6. β 7. γ Β2. Τα άτομα μπορεί να χαρακτηρίζονται ως φορείς στην αυτοσωμική

Διαβάστε περισσότερα

Πληθυσμιακή και Εξελικτική Γενετική

Πληθυσμιακή και Εξελικτική Γενετική Οικολογία και Προστασία Δασικών Οικοσυστημάτων Πληθυσμιακή και Εξελικτική Γενετική Φυσική Εργαστήριο Δασικής Γενετικής Αριστοτέλης Χ. Παπαγεωργίου Φυσική επιλογή Πιστεύεται ότι είναι η κυρίαρχη δύναμη

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 1 ΙΟΥΝΙΟΥ 2004 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 1 ΙΟΥΝΙΟΥ 2004 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΘΕΜΑ 1 ο ΑΠΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΥ ΕΝΙΑΙΥ ΛΥΚΕΙΥ ΤΡΙΤΗ 1 ΙΥΝΙΥ 2004 ΕΞΕΤΑΖΜΕΝ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΛΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ 1 (δ) µονόκλωνο RNA 2. (β) αντίγραφα των mrna όλων των γονιδίων

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 5: Μενδελική Κληρονομικότητα

Κεφάλαιο 5: Μενδελική Κληρονομικότητα Κεφάλαιο 5: Μενδελική Κληρονομικότητα 1. Ο Mendel. α. εξέταζε σε κάθε πείραμά του το σύνολο των ιδιοτήτων του μοσχομπίζελου β. χρησιμοποιούσε αμιγή στελέχη στις ιδιότητες που μελετούσε γ. χρησιμοποιούσε

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΥΡΙΑΚΗ 22 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2012 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΥΡΙΑΚΗ 22 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2012 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΥΡΙΑΚΗ 22 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2012 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΘΕΜΑ Α Α1.γ, Α2.β, Α3.γ, Α4.δ, Α5.α ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Β Β1. Τα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΥΡΕΣΗ ΑΠΟΓΟΝΩΝ ΑΠΟ ΓΟΝΕΙΣ ΜΕ ΓΝΩΣΤΟ ΤΡΟΠΟ ΚΛΗΡΟΝΟΜΗΣΗΣ (ΑΥΤΟΣΩΜΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑ)

ΕΥΡΕΣΗ ΑΠΟΓΟΝΩΝ ΑΠΟ ΓΟΝΕΙΣ ΜΕ ΓΝΩΣΤΟ ΤΡΟΠΟ ΚΛΗΡΟΝΟΜΗΣΗΣ (ΑΥΤΟΣΩΜΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑ) ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΕΥΡΕΣΗ ΑΠΟΓΟΝΩΝ ΑΠΟ ΓΟΝΕΙΣ ΜΕ ΓΝΩΣΤΟ ΤΡΟΠΟ ΚΛΗΡΟΝΟΜΗΣΗΣ (ΑΥΤΟΣΩΜΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑ) 1. Στις αλεπούδες το ασηµόµαυρο χρώµα του τριχώµατος καθορίζεται από ένα υπολειπόµενο αλληλόµορφο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΘΕΜΑ Α Α1. β Α2. γ Α3. α Α4. δ Α5. γ ΘΕΜΑ Β Β1. 1 Α 2 Β 3 Β 4 Α 5 Α 6 Α 7 Β 8 Β Β2. Σελίδα 40 σχολικού βιβλίου (έκδοση 2014-2015) Η παράγραφος «Έναρξη

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ 1 Ο Α. Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: 1. Ως φορείς κλωνοποίησης χρησιμοποιούνται:

ΘΕΜΑ 1 Ο Α. Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: 1. Ως φορείς κλωνοποίησης χρησιμοποιούνται: ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΧΕΙΜΕΡΙΝΑ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 04/03/12 ΘΕΜΑ 1 Ο Α. Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: 1. Ως φορείς κλωνοποίησης

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ 5 ο Κεφ. ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ 5 ο Κεφ. ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ 5 ο Κεφ. ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Θέμα Α : Α1. γ Α2. β Α3. α Α4. β Α5. γ Θέμα Β : Β1. Για να ελέγξουμε τον γονότυπο ενός ατόμου με τον επικρατή φαινότυπο ως προς μία ιδιότητα θα

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΠ Γ Λ (ΘΕΡΙΝΑ) Νότα Λαζαράκη

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΠ Γ Λ (ΘΕΡΙΝΑ) Νότα Λαζαράκη ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΠ Γ Λ (ΘΕΡΙΝΑ) 04 02-2018 Νότα Λαζαράκη ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: Α1. Η διάγνωση της β θαλασσαιμίας κατά τον προγεννητικό έλεγχο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΒΛΗΜΑ 5.1 ΠΡΟΒΛΗΜΑ 5.2 ΠΡΟΒΛΗΜΑ 5.3

ΠΡΟΒΛΗΜΑ 5.1 ΠΡΟΒΛΗΜΑ 5.2 ΠΡΟΒΛΗΜΑ 5.3 ΠΡΟΒΛΗΜΑ 5.1 Στα ποντίκια το σκούρο μάτι απαιτεί την ταυτόχρονη παρουσία των υπερεχόντων αλληλομόρφων γονιδίων R και Q. Ζώα ομοζυγωτικά για ένα από τα δύο ή και τα δύο υποτελή αλληλόμορφα έχουν ανοιχτόχρωμα

Διαβάστε περισσότερα

Στα πτηνά το φύλο «καθορίζεται από τη μητέρα». Αυτό γιατί, το αρσενικό άτομο φέρει τα χρωμοσώματα ZZ ενώ το θηλυκό τα ZW. Έτσι εναπόκειται στο που θα

Στα πτηνά το φύλο «καθορίζεται από τη μητέρα». Αυτό γιατί, το αρσενικό άτομο φέρει τα χρωμοσώματα ZZ ενώ το θηλυκό τα ZW. Έτσι εναπόκειται στο που θα 1 Όπως όλοι γνωρίζουμε κάθε ζωντανός οργανισμός αποτελείται από κύτταρα. Μέσα στον πυρήνα των κυττάρων υπάρχουν τα χρωμοσώματα, τα οποία αποτελούν to γενετικό υλικό (DNA). Στα χρωμοσώματα αυτά βρίσκονται

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ 1 Ο Α. Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ 1 Ο Α. Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ 1 Ο Α. Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: 1. Τα γονίδια Ι Α και i που καθορίζουν τις ομάδες αίματος: Α. είναι ατελώς επικρατή Β. είναι συνεπικρατή

Διαβάστε περισσότερα

Σάββατο, 26 Μαΐου 2007 Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ

Σάββατο, 26 Μαΐου 2007 Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Σάββατο, 26 Μαΐου 2007 Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΜΑ 1o Να γράψετε στο τετράδιο σας τον αριθµό καθεµιάς από τις παρακάτω ηµιτελείς προτάσεις 1 έως 5 και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη λέξη ή

Διαβάστε περισσότερα

Βελτίωση Φυτών. Βελτίωση Σταυρογονιμοποιούμενων φυτών. Είδη ποικιλιών

Βελτίωση Φυτών. Βελτίωση Σταυρογονιμοποιούμενων φυτών. Είδη ποικιλιών Βελτίωση Σταυρογονιμοποιούμενων φυτών Είδη ποικιλιών Πληθυσμοί ελεύθερης επικονίασης (OP) Είναι ετερογενείς και ετεροζύγωτοι πληθυσμοί που παράγονται με ανοιχτή, χωρίς έλεγχο επικονίαση. Η επιλογή τέτοιου

Διαβάστε περισσότερα

«ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΦΥΤΩΝ»

«ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΦΥΤΩΝ» T.E.I. ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ ΙΑΦΑΝΕΙΕΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΑΡΑ ΟΣΕΙΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ «ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΦΥΤΩΝ» Οι παραδόσεις στηρίχτηκαν στο βιβλίο του ρ. Νικ. Φανουράκη «Γενετική Βελτίωση Φυτών. ΒΑΣΙΚΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ «ΕΝΑ» ΓΙΟΜΠΛΙΑΚΗΣ ΛΑΖΑΡΟΣ ΠΕΤΡΟΜΕΛΙΔΗΣ ΒΑΣΙΛΗΣ

ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ «ΕΝΑ» ΓΙΟΜΠΛΙΑΚΗΣ ΛΑΖΑΡΟΣ ΠΕΤΡΟΜΕΛΙΔΗΣ ΒΑΣΙΛΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ «ΕΝΑ» ΓΙΟΜΠΛΙΑΚΗΣ ΛΑΖΑΡΟΣ ΠΕΤΡΟΜΕΛΙΔΗΣ ΒΑΣΙΛΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΜΑ 1 ο Α. Να βάλετε σε κύκλο το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1. Ο µέγιστος αριθµός διαφορετικών

Διαβάστε περισσότερα

ΛΥΣΕΙΣ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 1 ο και 2 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ

ΛΥΣΕΙΣ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 1 ο και 2 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΛΥΣΕΙΣ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 1 ο και 2 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ 15:Γ, 39:Γ, 14:Α, 21:Β, 15:Δ, 11:Δ, 28: I Σ, II Λ, III Σ, IV Σ, V Σ, 41:Β, 29:Α, Β, Γ, 29:Β, 30:Α, 19:Β, 20:Β, 15:Α, 37:Β, 28:Α, 11:Δ, 15:Β, 31:Δ, 32:Γ,

Διαβάστε περισσότερα

1) Τα γονίδια της β-θαλασσαιμίας κληρονομούνται ως:

1) Τα γονίδια της β-θαλασσαιμίας κληρονομούνται ως: ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ-ΚΕΦ. 5-6 Θέμα 1 ο Στις παρακάτω ημιτελείς προτάσεις, να επιλέξετε το γράμμα που συμπληρώνει σωστά την πρόταση: 1) Τα γονίδια της β-θαλασσαιμίας κληρονομούνται

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνιες Εξετάσεις Ημερήσιων Γενικών Λυκείων. Εξεταζόμενο Μάθημα: Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης, Ημ/νία: 22 Μαΐου 2015. Απαντήσεις Θεμάτων

Πανελλήνιες Εξετάσεις Ημερήσιων Γενικών Λυκείων. Εξεταζόμενο Μάθημα: Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης, Ημ/νία: 22 Μαΐου 2015. Απαντήσεις Θεμάτων Πανελλήνιες Εξετάσεις Ημερήσιων Γενικών Λυκείων Εξεταζόμενο Μάθημα: Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης, Ημ/νία: 22 Μαΐου 2015 Απαντήσεις Θεμάτων ΘΕΜΑ Α A1. β A2. γ A3. α A4. δ Α5. γ ΘΕΜΑ Β Β1. 1. Στην πλειονότητά

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΜΑ Α. Α1. Για τις παρακάτω προτάσεις να επιλέξετε τη σωστή απάντηση.

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΜΑ Α. Α1. Για τις παρακάτω προτάσεις να επιλέξετε τη σωστή απάντηση. ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΜΑ Α Α1. Για τις παρακάτω προτάσεις να επιλέξετε τη σωστή απάντηση. 1. Έχοντας στη διάθεσή μας στο εργαστήριο αμιγή στελέχη για ένα συγκεκριμένο χαρακτηριστικό

Διαβάστε περισσότερα

ΌΛΑ ΤΑ ΕΜΒΙΑ ΟΝΤΑ ΕΊΝΑΙ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΠΟΥ ΥΠΕΣΤΗΣΑΝ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΔΑΡΒΙΝΟΣ

ΌΛΑ ΤΑ ΕΜΒΙΑ ΟΝΤΑ ΕΊΝΑΙ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΠΟΥ ΥΠΕΣΤΗΣΑΝ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΔΑΡΒΙΝΟΣ EΞΕΛΙΞΗ ΌΛΑ ΤΑ ΕΜΒΙΑ ΟΝΤΑ ΕΊΝΑΙ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΠΟΥ ΥΠΕΣΤΗΣΑΝ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΔΑΡΒΙΝΟΣ και πριν από αυτόν οι αρχαίοι Έλληνες (Ηράκλειτος, Θαλής ο Μιλήσιος, Αναξίμανδρος, Ξενοφάνης, Εμπεδοκλής,

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογία Ζώων Ι. Σίνος Γκιώκας. Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Βιολογίας. Πάτρα 2015

Βιολογία Ζώων Ι. Σίνος Γκιώκας. Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Βιολογίας. Πάτρα 2015 Βιολογία Ζώων Ι Σίνος Γκιώκας Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Βιολογίας Πάτρα 2015 Πατρών 2015 1 Η Βιολογική Εξέλιξη Πατρών 2015 2 Η Θεωρία της Εξέλιξης Η βιολογική εξέλιξη ερμηνεύει την ποικιλότητα των έμβιων

Διαβάστε περισσότερα

Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ÏÅÖÅ

Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ÏÅÖÅ 1 Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΜΑ 1 ο Α. 1 - Γ 2 - Β 3-4 - Γ 5 - Β. 1 - Σ 2 - Λ 3 - Λ 4 - Λ 5 - Σ ΘΕΜΑ 2 ο ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ 1. Κάθε είδος αντισώµατος που αναγνωρίζει έναν αντιγονικό καθοριστή παράγεται

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΜΑ 1 ο Στις ερωτήσεις 1-5 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1. Στο πείραμα

Διαβάστε περισσότερα

Χρωµοσωµικές Αλλαγές. Πληροφορίες για Ασθενείς και Οικογένειες

Χρωµοσωµικές Αλλαγές. Πληροφορίες για Ασθενείς και Οικογένειες 12 Orphanet Ιστοσελίδα ελεύθερης πρόσβασης που παρέχει πληροφορίες για τις σπάνιες παθήσεις, τα κλινικά πειράµατα, τα φάρµακα και συνδέσµους για οµάδες υποστήριξης σε ολόκληρη την Ευρώπη. Ιστοσελίδα: www.orpha.net

Διαβάστε περισσότερα

Προέλευση & Εξέλιξη Των Οργανισμών

Προέλευση & Εξέλιξη Των Οργανισμών Προέλευση & Εξέλιξη Των Οργανισμών Εισαγωγή Στην εργασία μας, θα μιλήσουμε για την προέλευση και την εξέλιξη των οργανισμών. Δηλαδή θα εξηγήσουμε το φαινόμενο της δημιουργίας του κόσμου, αλληλένδετα και

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΜΑ Α Θετικής κατεύθυνσης Α1. δ Α2. γ Α3. β Α4. γ Α5. β ΘΕΜΑ Β Β1. Η σωστή σειρά είναι: 4 2 1 6 3 5 Β2. α. DNA πολυμεράση β. πριμόσωμα γ. DNA δεσμάση δ. DNA ελικάσες ε. RNA πολυμεράση Β3. Σχολικό

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΘΕΜΑ Α Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμίας από τις παρακάτω ημιτελείς προτάσεις Α1 έως Α5 και δίπλα το

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ. 7η ΙΑΛΕΞΗ ΜΕΘΟ ΟΙ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΣΤΑΥΡΟΓΟΝΙΜΟΠΟΙΟΥΜΕΝΩΝ

ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ. 7η ΙΑΛΕΞΗ ΜΕΘΟ ΟΙ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΣΤΑΥΡΟΓΟΝΙΜΟΠΟΙΟΥΜΕΝΩΝ ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΦΥΤΩΝ 7η ΙΑΛΕΞΗ ΜΕΘΟ ΟΙ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΣΤΑΥΡΟΓΟΝΙΜΟΠΟΙΟΥΜΕΝΩΝ ΦΥΤΩΝ Μαζική Επιλογή Η παλαιότερη µέθοδος Γενετικής Βελτίωσης Κυρίως χρησιµοποιείται για την βελτίωση πληθυσµών σταυρογονιµοποιούµενων

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 5. Copyright The McGraw-Hill Companies, Inc Utopia Publishing, All rights reserved

Κεφάλαιο 5. Copyright The McGraw-Hill Companies, Inc Utopia Publishing, All rights reserved Κεφάλαιο 5 Copyright The McGraw-Hill Companies, Inc. 2011 Utopia Publishing, All rights reserved Μια ανασκόπηση ΓΕΝΕΤΙΚΗ Cardinalis cardinalis Cardinalis sinuatus 2011 Utopia Publishing, All rights reserved

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 22 ΜΑΪΟΥ 2015 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 22 ΜΑΪΟΥ 2015 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 22 ΜΑΪΟΥ 2015 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό καθεµίας από τις παρακάτω ηµιτελείς προτάσεις Α1 έως Α5 και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2018 ΘΕΜΑ Α Α1: δ Α2: β Α3: α Α4: α Α5: β ΘΕΜΑ Β Β1. 1 γ, 2 β, 3 γ, 4 α, 5 γ, 6 γ, 7 - β B2. Η καμπύλη που αντιστοιχεί στον Lactobacillus είναι

Διαβάστε περισσότερα