ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΟ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΟ ΙΓΡΤΜΑ ΚΑΒΑΛΑ ΥΟΛΗ ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΧΝ ΔΦΑΡΜΟΓΧΝ ΣΜΗΜΑ ΜΗΥΑΝΟΛΟΓΙΑ

Transcript

1 ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΟ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΟ ΙΓΡΤΜΑ ΚΑΒΑΛΑ ΥΟΛΗ ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΧΝ ΔΦΑΡΜΟΓΧΝ ΣΜΗΜΑ ΜΗΥΑΝΟΛΟΓΙΑ ΘΔΜΑ ΣΡΑΣΖΓΗΚΔ ΑΝΑΠΣΤΞΖ ΣΖ ΑΓΟΡΑ ΦΧΣΟΒΟΛΣΑΗΚΧΝ ΣΖΝ ΔΛΛΑΓΑ ΠΟΤΓΑΣΗ ΣΔΡΓΗΟ ΣΑΣΖ ΔΠΗΒΛΔΠΧΝ ΚΑΘΖΓΖΣΡΗΑ ΑΠΟΣΟΛΗΓΟΤ ΔΛΔΝΖ 1

2 ΠΔΡΙΛΗΦΗ Μεδεληθή ξχπαλζε, αζφξπβε ιεηηνπξγία, αμηνπηζηία θαη κεγάιε δηάξθεηα δσήο, απεμάξηεζε απφ ηελ ηξνθνδνζία θαπζίκσλ γηα ηηο απνκαθξπζκέλεο πεξηνρέο, δπλαηφηεηα επέθηαζεο αλάινγα κε ηηο αλάγθεο, ειάρηζηε ζπληήξεζε. Αυτά είναι μερικά μόνο από τα πλεονεκτήματα που προσφέρει η αξιοποίηση του ηλιακού ηλεκτρισμού, τηςηλεκτρικής ενέργειας δηλαδή η οποία παράγεται από φωτοβολταϊκά συστήματα πουτιθασέψουν την ηλιακή ακτινοβολία. Η ηλιακή ενέργεια είναι μια θαζαξή, αλεμάληιεηε, ήπηα θαη αλαλεψζηκε ελεξγεηαθή πεγή. Η ηλιακή ακτινοβολία δεν ελέγχεται από κανέναν και αποτελεί ένα ανεξάντλητοεγχώριο ενεργειακό πόρο, που παρέχει αλεμαξηεζία, πξνβιεςηκφηεηα θαη αζθάιεηα ζηελ ελεξγεηαθή ηξνθνδνζία. Τα φωτοβολταϊκά παρέχουν τον απφιπην έιεγρν στον καταναλωτή, και άκεζε πξφζβαζε ζηα ζηνηρεία πνπ αθνξνχλ ηελ παξαγφκελε θαη θαηαλαιηζθφκελε ελέξγεηα. Τονκαθιστούν έτσι πιο προσεκτικό στον τρόπο που καταναλώνει την ενέργεια και συμβάλλουν μ αυτό τον τρόπο στην νξζνινγηθή ρξήζε θαη εμνηθνλφκεζε ηεο ελέξγεηαο. Εμείς εδώ στην εργασία μας θα ασχοληθούμε με τις «ΣΡΑΣΖΓΗΚΔ ΑΝΑΠΣΤΞΖ ΣΖ ΑΓΟΡΑ ΦΧΣΟΒΟΛΣΑΗΚΧΝ ΣΖΝ ΔΛΛΑΓΑ» πνπ έρνπλ εθαξκνζηεί, θαζψο θαη πξνηάζεηο πνπ κπνξνχλ λα ζπκβάινπλ ζηελ αλάπηπμε ηεο ζπγθεθξηκέλεο 2

3 αγνξάο. Abstract Zero pollution, quiet operation, reliability and long life, detox from the supply of fuel to remote areas, expandable depending on the needs minimal maintenance. These are just some of the advantages of the use of solar electricity, electricity that is generated from photovoltaic systems. Solar energy is a clean, inexhaustible, soft and renewable energy source. The solar radiation is not controlled by anyone and is an inexhaustible domestic energy resource, which provides independence, predictability and security in energy supply. Photovoltaics provide full control to the consumer, and direct access to the data produced and consumed energy. Here in our work we will deal with "STRATEGIC DEVELOPMENT OF PHOTOVOLTAIC MARKET IN GREECE" implemented, and suggestions that can help the growth of the market 3

4 Περιεχόμενα Καηάινγνο ρεκάησλ... 6 Καηάινγνο Πηλάθσλ... 6 Καηάινγνο Γξαθεκάησλ... 6 Δηζαγσγή... 8 ΚΔΦΑΛΑΗΟ ΠΡΧΣΟ: Ζ ΑΓΟΡΑ ΦΧΣΟΒΟΛΣΑΨΚΧΝ ΣΖΝ ΔΛΛΑΓΑ Δηζαγσγή Ζ Αγνξά θσηνβνιηατθψλ ζηελ Διιάδα Δκπφδηα αλάπηπμεο θαη ιχζεηο Ζ εμέιημε ηεο εγθαηεζηεκέλεο ηζρχνο Ζ πξνβιεπφκελε πνξεία ησλ θσηνβνιηατθψλ κέρξη ην Ζ ειιεληθή βηνκεραλία θαηαζθεπήο θσηνβνιηατθνχ εμνπιηζκνχ Δγρψξηα παξαγσγή θσηνβνιηατθψλ Οη Feed in - Tariffs ζηελ αγνξά ησλ θσηνβνιηατθψλ ηεο Διιάδαο Πξφβιεςε ηεο εμέιημεο ησλ FIT απφ ην 2015 έσο ην Σν ζπλνιηθφ θφζηνο ηεο πξνψζεζεο ησλ θσηνβνιηατθψλ έσο ην Δγθαηεζηεκέλε Φσηνβνιηατθή ηζρχο ζηελ Διιάδα αλά πεξηθέξεηα ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2 Ο : Ζ ΓΗΔΘΝΖ ΑΓΟΡΑ ΦΧΣΟΒΟΛΣΑΗΚΧΝ Ζ παγθφζκηα αγνξά Φ/Β ζπζηεκάησλ Ο θιάδνο ησλ θσηνβνιηατθψλ ηεο Δπξψπεο Φσηνβνιηατθά ζηελ Γαιιία Δγθαηαζηάζεηο Φ/Β ζηε Γαιιία Μνλάδα παξαγσγήο Φ/Β ζηνηρείσλ ππξηηίνπ ζηε αμνλία Δκπφδηα αλάπηπμεο Φ/Β ζπζηεκάησλ ζηε Γαιιία Ζ γεξκαληθή αγνξά ησλ θσηνβνιηατθψλ

5 Οη πνιηηηθέο πξνψζεζεο ησλ θσηνβνιηατθψλ ζηε Γεξκαλία Ζ βηνκεραλία ησλ θσηνβνιηατθψλ ζηε Γεξκαλία Δκπφδηα αλάπηπμεο ησλ Φ/Β ζπζηεκάησλ ζηε Γεξκαλία ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3 Ο : ΠΡΟΣΑΔΗ ΑΝΑΠΣΤΞΖ ΣΖ ΑΓΟΡΑ ΦΧΣΟΒΟΛΣΑΗΚΧΝ ΣΟΝ ΔΛΛΑΓΗΚΟ ΚΑΗ ΣΟΝ ΓΗΔΘΝΖ ΥΧΡΟ Καλνληζηηθέο ζηξαηεγηθέο ελίζρπζεο ησλ Φ/Β Δλίζρπζε επέλδπζεο Δπηδφηεζε θηινβαηψξαο Τπνρξεσηηθφ ειάρηζην κεξίδην ειηαθνχ ειεθηξηζκνχ Δζεινληηθέο ζηξαηεγηθέο ελίζρπζεο ησλ Φ/Β πκκεηνρηθά πξνγξάκκαηα Πξάζηλε ηηκνιφγεζε Λφγνη Πξνψζεζεο ησλ Φ/Β ζηελ Διιάδα Διιεληθέο πνιηηηθέο, θαλνληζκνί, λνκνζεζία θαη θίλεηξα Παξνπζίαζε ησλ πνιηηηθψλ πξνψζεζεο ησλ Δπξσπατθψλ ρσξψλ Γηαθνξέο ζηηο επξσπατθέο πνιηηηθέο πξνψζεζεο Παξαδείγκαηα εζληθψλ θηλήηξσλ θαη εηδηθήο ηηκνιφγεζεο ηεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο απφ Φ/Β ζπζηήκαηα - Ζ πεξίπησζε ηεο Απζηξαιίαο Δηδηθή ηηκνιφγεζε πψιεζεο ελέξγεηαο απφ Φ/Β ζηελ Ακεξηθή ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ ΠΖΓΔ ΓΗΑΓΗΚΣΤΟΤ

6 Καηάινγνο ρεκάησλ ρήκα 1 - Σα βαζηθά εξγαιεία πξνψζεζεο πνπ εθαξκφδνπλ νη ρψξεο ηεο Δ.Δ ρήκα 2 - Ζ εμέιημε ησλ πνιηηηθψλ πξνψζεζεο ησλ ρσξψλ ηεο Δ.Δ Καηάινγνο Πηλάθσλ Πίλαθαο 1 - ηαηηζηηθά Διιεληθήο Αγνξάο Πίλαθαο 2 - Διιεληθέο Μνλάδεο Παξαγσγήο Φσηνβνιηατθψλ Πίλαθαο 3 - Σηκνιφγεζε ειεθηξηθήο ελέξγεηαο απφ θσηνβνιηατθνχο ζηαζκνχο Πίλαθαο 4 - Δθηηκήζεηο γηα ηελ πνξεία ηεο κοσ Πίλαθαο 5 - Ζ αλακελφκελε πνξεία ηεο κοσ Πίλαθαο 6 - Ζ αλακελφκελε πνξεία ησλ επηδνηήζεσλ FIT ( /MWh) Πίλαθαο 7 - Κφζηνο εθαξκνγήο ηνπ εξγαιείνπ FIT έσο ην Πίλαθαο 8 - Πσιήζεηο ησλ εηαηξηψλ θαηαζθεπήο θαη ησλ πξνκεζεπηψλ θσηνβνιηατθνχ εμνπιηζκνχ (δηο ) Πίλαθαο 9 - Δπξσπατθή Αγνξά Φσηνβνιηατθψλ Πίλαθαο 10 - Δηδηθή ηηκνιφγεζε ζε ειιεληθά λεζηά θαη επεηξσηηθή ρψξα ην Πίλαθαο 11 - Πηζαλή λέα εηδηθή ηηκνιφγεζε ζηελ Διιάδα Καηάινγνο Γξαθεκάησλ Γξάθεκα 1 - Καηαλνκή δηαζπλδεδεκέλσλ ζπζηεκάησλ αλά ηζρχ Γξάθεκα 2 - Αλάπηπμε δηαζπλδεδεκέλσλ ζπζηεκάησλ Γξάθεκα 3 - Διιεληθή Αγνξά θσηνβνιηατθψλ (Γηαζπλδεδεκέλα & Απηφλνκα) Γξάθεκα 4 - Πξφβιεςε ηεο εηήζηαο εγθαηεζηεκέλεο ηζρχνο θσηνβνιηατθψλ Γξάθεκα 5 - Θέζεηο πιήξνπο απαζρφιεζεο ζηελ αγνξά ησλ θσηνβνιηατθψλ Γξάθεκα 6 - Φσηνβνιηατθνί ζηαζκνί ζε ιεηηνπξγία αλά δηνηθεηηθή πεξηθέξεηα - πλνιηθή Ηζρχο (kw) Γξάθεκα 7 - Νέα ηζρχο θαη απεγθαηεζηεκέλε ηζρχο ζηελ Δ.Δ. γηα ην έηνο 2010 (MW) Γξάθεκα 8 - Οη ηηκέο ησλ FIT ( /kwh) θαη ε εηήζηα πξνζηηζέκελε ηζρχο (MW)

7 Γξάθεκα 9 - Οη ηηκέο ησλ γεξκαληθψλ FIT αλάινγα κε ηνλ ηχπν εγθαηάζηαζεο ηνπ θσηνβνιηατθνχ ζπζηήκαηνο Γξάθεκα 10 - Μεξίδηα λέαο εγθαηεζηεκέλεο ηζρχνο Γξάθεκα 11 - Πξνβιέςεηο αγνξάο γηα ην

8 Δηζαγσγή Σα ηειεπηαία ρξφληα, ε θιηκαηηθή αιιαγή θαη νη πεξηβαιινληηθέο, νηθνλνκηθέο θαηθνηλσληθέο ηεο ζπλέπεηεο, βξίζθνληαη ζηελ επηθαηξφηεηα. Γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηεο θιηκαηηθήο αιιαγήο, απαηηείηαη ιήςε κέηξσλ ζε παγθφζκην επίπεδν. Ζ ζεκαληηθφηεξε, ίζσο,ελέξγεηα γηα ηελ αληηκεηψπηζή ηεο, είλαη ε πξνψζεζε ησλ Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο. Σν ζέκα πνπ δηαπξαγκαηεχεηαη ε παξνχζα πηπρηαθή εξγαζία, είλαη «ΣΡΑΣΗΓΙΚΔ ΑΝΑΠΣΤΞΗ ΣΗ ΑΓΟΡΑ ΦΩΣΟΒΟΛΣΑΙΚΩΝ ΣΗΝ ΔΛΛΑΓΑ» Ζ εξγαζία καο απνηειείηαη απφ 4 θεθάιαηα. ην πξψην καο θεθάιαην πξαγκαηνπνηείηαη κηα εηζαγσγή ζηα θσηνβνιηατθά ζπζηήκαηα, ην θσηνβνιηατθφ θαηλφκελν θαη φια ηα απαξαίηεηα ζεσξεηηθά θαη ελλνηνινγηθά ζηνηρεία πνπ ζα καο βνεζήζνπλ ζηελ επθνιφηεξε θαηαλφεζε ηεο εξγαζίαο καο. ην δεχηεξν θεθάιαην παξνπζηάδνπκε ηελ θαηάζηαζε ηεο αγνξάο θσηνβνιηατθψλ ζηελ Διιάδα ζήκεξα αιιά θαη ζην παξειζφλ παξνπζηάδνληαο ηελ πιήξε εμέιημε ηεο. ην ηξίην θεθάιαην παξνπζηάδεηαη ε δηεζλήο αγνξά ησλ θσηνβνιηατθψλ. Αλαιχεηαη θαη παξνπζηάδεηε ε θαηάζηαζε παγθνζκίσο αιιά θαη ζηηο Γαιιία, Γεξκαλία πην αλαιπηηθά. Σέινο ην ηέηαξην θεθάιαην είλαη αθηεξσκέλν ζε πξνηάζεηο αλάπηπμεο ηεο αγνξάο θσηνβνιηατθψλ ζηελ Διιάδα θαη παγθνζκίσο. ε απηφ ην θεθάιαην παξνπζηάδνληαη νη ειιεληθέο πνιηηηθέο αλάπηπμεο ηεο αγνξάο θσηνβνιηατθψλ, νη πνιηηηθέο ησλ ρσξψλ ηηο Δ.Δ θαζψο επίζεο θαη ρσξψλ φπσο ε Ακεξηθή θαη ε Απζηξαιία κε ζηφρν λα δηαπηζηψζνπκε ην επίπεδν επξεκαηηθφηεηαο ηεο ειιεληθήο πνιηηηθήο θαη ηελ πξαγκαηνπνίεζε ζχγθξηζεο ζηνλ ηξφπν πξνζέγγηζεο ηεο θάζε ρψξαο. 8

9 ΚΔΦΑΛΑΙΟ ΠΡΧΣΟ:Η ΑΓΟΡΑ ΦΧΣΟΒΟΛΣΑΨΚΧΝ ΣΗΝ ΔΛΛΑΓΑ 1.1. Δηζαγσγή ηε ζηξνθή πξνζπαζεί λα πξνιάβεη ε ρψξα καο ην ηξέλν ησλ Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο. Γειαδή ηεο «πξάζηλεο» νηθνλνκίαο πνπ ζεσξείηαη ην «ράπη» γηα ηελ αληηκεηψπηζε ησλ ζπκπησκάησλ ηεο νηθνλνκηθήο θξίζεο θαη απφ ηηο ιίγεο βηψζηκεο επελδχζεηο ζηε δπζκελή νηθνλνκηθή πεξίνδν πνπ δηαλχνπκε. Σα επξσπατθά θξάηε ρξεζηκνπνηνχλ εδψ θαη ρξφληα ηηο ΑΠΔ θαη εηδηθά ηελ παξαγσγή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο κέζσ θσηνβνιηατθψλ ζπζηεκάησλ, ελψ ζηε ρψξα καο ε ρξήζε ηνπο ήηαλ κεησκέλε ιφγσ ηεο κεγάιεο γξαθεηνθξαηίαο πνπ απαηηνχληαλ -θαη φινη πξνζδνθνχλ λα αιιάμεη- γηα ηελ έθδνζε ησλ απαξαίηεησλ αδεηψλ 1. Σα θσηνβνιηατθά ζπζηήκαηα κε ηε ρξήζε κεγάισλ ειηαθψλ πάλει δεζκεχνπλ ηελ ειηαθή αθηηλνβνιία θαη ηελ κεηαηξέπνπλ ζε ειεθηξηθφ ξεχκα. Χο πεγή ελέξγεηαο είλαη θηιηθή πξνο ην πεξηβάιινλ θαη κπνξεί λα βνεζήζεη ηελ θίλεζε ηεο αγνξάο, δεκηνπξγψληαο λέεο ζέζεηο εξγαζίαο. Πξσηνπφξνο ζηελ αγνξά ησλ θσηνβνιηατθψλ είλαη ε Γεξκαλία, κε ειηνθάλεηα ηνπιάρηζηνλ θαηά 30% ιηγφηεξε απφ ηελ Διιάδα. Ζ πξψηε εζληθή λνκνζεζία γηα ηα θσηνβνιηατθά (Ν.3468/2006) πξνζέθεξε πςειέο ηηκέο πψιεζεο ηεο παξαγφκελεο ειηαθήο θηινβαηψξαο θαη έζεζε ηηο βάζεηο γηα ηελ αδεηνδφηεζε ησλ θσηνβνιηατθψλ. Ζ ζεζκνζεηεκέλε αδεηνδνηηθή δηαδηθαζία φκσο ήηαλ πεξίπινθε, ρξνλνβφξα θαη ζπρλά κε απαξαίηεηε. Χο απνηέιεζκα, θαη παξά ηα γελλαία νηθνλνκηθά θίλεηξα, ε ειιεληθή αγνξά θσηνβνιηατθψλ αλαπηχρζεθε κε αξγνχο ξπζκνχο ηα ηειεπηαία ρξφληα, ελψ ζσξεχηεθαλ ρηιηάδεο αηηήζεηο γηα επελδχζεηο ζε θσηνβνιηατθά σο ζπλέπεηα ησλ λνκηθψλ-δηνηθεηηθψλ εκπνδίσλ πνπ εηέζεζαλ

10 1.2. Η Αγνξά θσηνβνιηατθώλ ζηελ Διιάδα Παξά ηε γελλαία ηηκή πψιεζεο ηεο παξαγφκελεο ειηαθήο θηινβαηψξαο, ε νπνία ζεζκνζεηήζεθε ήδε απφ ην 2006, ε ειιεληθή αγνξά θσηνβνιηατθψλ θηλήζεθε κε αξγνχο ξπζκνχο ηα ηειεπηαία ρξφληα. Βαζηθή αηηία γηα απηνχο ηνπο απνγνεηεπηηθνχο ξπζκνχο αλάπηπμεο είλαη ε γξαθεηνθξαηία ε νπνία εκπνδίδεη ηελ νκαιή αλάπηπμε ησλ θσηνβνιηατθψλ Δκπόδηα αλάπηπμεο θαη ιύζεηο Καηά ηε δηάξθεηα ηεο ρξνληάο πνπ πέξαζε, έλαο λένο λφκνο γηα ηηο ΑΠΔ ςεθίζηεθε ζηελ Διιάδα (Ν.3851/2010) ν νπνίνο ζεξαπεχεη νξηζκέλεο απφ ηηο αζηνρίεο ηνπ παξειζφληνο. Σαπηφρξνλα, πξνσζήζεθαλ ππνπξγηθέο απνθάζεηο πνπ απάιεηςαλ αξθεηέο γξαθεηνθξαηηθέο αγθπιψζεηο. Αλ θαη ζε νξηζκέλα ζέκαηα νη λέεο ξπζκίζεηο αλακέλεηαη λα επηθέξνπλ ζεηηθέο αιιαγέο, ππάξρνπλ ελ ηνχηνηο αθφκε ζεκαληηθά εκπφδηα γηα ην κέιινλ ησλ θσηνβνιηατθψλ ζηελ Διιάδα. Κάπνηα απφ ηα ζεκαληηθφηεξα εκπφδηα θαηαγξάθνληαη παξαθάησ: i. Ζ πξνζθνξά φξσλ ζχλδεζεο έρεη γίλεη ην κείδνλ ζέκα, ιφγσ αλεπάξθεηαο δηθηχσλ αιιά θαη έιιεηςεο δηαθαλψλ δηαδηθαζηψλ απφ ηνλ Γηαρεηξηζηή ηνπ Γηθηχνπ. ii. iii. iv. Ζ έθδνζε «Άδεηαο Παξαγσγήο» (ε νπνία ζπλνδεχεηαη απφ ηελ «Άδεηα Δγθαηάζηαζεο» θαη ηελ «Άδεηα Λεηηνπξγίαο») απνηειεί έλα αλαίηην παξάγνληα θαζπζηεξήζεσλ γηα έξγα κεγάινπ ζρεηηθά κεγέζνπο. Σν Δζληθφ ρέδην Γξάζεο γηα ηηο ΑΠΔ σο ην 2020 ζέζπηζε έλα ζρεηηθά ρακειφ πιαθφλ ζηελ εγθαηεζηεκέλε ηζρχ ησλ θσηνβνιηατθψλ γεγνλφο πνπ δελ επηηξέπεη ηελ απξφζθνπηε αλάπηπμε ηεο αγνξάο θαη ηδίσο έξγσλ κεγάιεο ηζρχνο επί εδάθνπο. Οη δηαδηθαζίεο πεξηβαιινληηθήο αδεηνδφηεζεο παξακέλνπλ πεξίπινθεο παξά ηηο πξφζθαηεο βειηηψζεηο. v. Οη αξκφδηεο ππεξεζίεο ζπρλά δελ ηεξνχλ ηνπο πξνβιεπφκελνπο απφ ηε λνκνζεζία ρξφλνπο απφθξηζεο. 10

11 Αο ηα δνχκε φκσο πην αλαιπηηθά: Μεηά ηελ ςήθηζε ηνπ Ν.3851/2010 γηα ηηο ΑΠΔ, ππήξμε έλα θχκα λέσλ αηηήζεσλ γηα πξνζθνξά φξσλ ζχλδεζεο. Ζ έθδνζε ησλ φξσλ απηψλ έρεη θαηαζηεί πιένλ ην ζεκαληηθφηεξν εκπφδην γηα ηελ αλάπηπμε ησλ θσηνβνιηατθψλ. Ζ αλεπάξθεηα ησλ δηθηχσλ απνηειεί κία κφλν απφ ηηο αηηίεο γηα ηηο θαζπζηεξήζεηο. Ζ ΓΔΖ, σο αξκφδηνο Γηαρεηξηζηήο Γηθηχνπ, δελ ηεξεί ηηο πξνβιεπφκελεο απφ ην λφκν πξνζεζκίεο γηα έθδνζε ησλ φξσλ ζχλδεζεο θαη δελ ππάξρνπλ δηαθαλείο δηαδηθαζίεο γηα ηελ ηήξεζε ηεο ζεηξάο πξνηεξαηφηεηαο, φπσο πξνβιέπεηαη απφ ην Ν.3851/2010 αιιά θαη απφ ηνλ επεξρφκελν Κψδηθα Γηαρείξηζεο Γηθηχνπ. Δθηηκάηαη επηπιένλ φηη ηα ππάξρνληα δίθηπα κπνξνχλ λα εμππεξεηήζνπλ πεξηζζφηεξα θσηνβνιηατθά ζπζηήκαηα απφ απηά πνπ ηζρπξίδεηαη ν Γηαρεηξηζηήο Γηθηχνπ. Πεξλψληαο ζην δεχηεξν εκπφδην βιέπνπκε φηη νη θαζπζηεξήζεηο 2 θαη 3 εηψλ δελ ήηαλ αζπλήζεηο ζην παξειζφλ ζε φηη αθνξά ζηελ έθδνζε ηεο άδεηαο παξαγσγήο. Αλ θαη ε λέα λνκνζεζία (Ν.3851/2010) αλακέλεηαη λα βειηηψζεη ζεκαληηθά ηελ θαηάζηαζε (θαη απηφ θαίλεηαη λα ζπκβαίλεη ζηελ πξάμε), ζα πξέπεη λα ηνληζηεί φηη ζε άιιεο ρψξεο, φπσο π.ρ. ζηε Γεξκαλία, δελ πθίζηαηαη θαλ ε έλλνηα ηεο άδεηαο παξαγσγήο ζε φηη αθνξά ζηα θσηνβνιηατθά. Καηαξγψληαο απηφ ην αδεηνδνηηθφ ζηάδην, ζα επηηπγράλακε νκαιφηεξε αλάπηπμε ηεο αγνξάο θαη ζα κεηψλακε δξαζηηθά ηνπο ρξφλνπο αδεηνδφηεζεοθαζψο θαη ηα θφζηε ηεο επέλδπζεο. Δπηπιένλ, ζα απαιιάζζακε νξηζκέλεο αξκφδηεο αξρέο απφ έλα δπζβάζηαρην βάξνο, ην νπνίν ζπρλά δελ κπνξνχλ λα επσκηζηνχλ ιφγσ έιιεηςεο επαξθνχο πξνζσπηθνχ. Θα πεξηνξίδακε ηέινο ην εκπφξην αδεηψλ πνπ απνηειεί παζνγέλεηα ηνπ ζπζηήκαηνο θαη ππξνδνηείηαη απφ ηηο ζεκεξηλέο ζεζκηθέο ξπζκίζεηο. πλερίδνπκε κε ην Δζληθφ ρέδην Γξάζεο γηα ηηο ΑΠΔ πνπ παξνπζηάζηεθε ηνλ Ηνχιην ηνπ Σν ζρέδην απηφ εμεηδηθεχηεθε κε ππνπξγηθή απφθαζε δχν κήλεο αξγφηεξα, θαη έρεη ζέζεη έλα ζηφρν γηα ηελ αλάπηπμε ησλ θσηνβνιηατθψλ σο ην 2020 (2,2 GWp) ν νπνίνο δελ αληαπνθξίλεηαη ζηηο πξαγκαηηθέο δπλαηφηεηεο θαη ηε δπλακηθή ηεο αγνξάο. 11

12 Οη δηαδηθαζίεο πεξηβαιινληηθήο αδεηνδφηεζεο ησλ θσηνβνιηατθψλ ζπζηεκάησλ ήηαλ κέρξη ζήκεξα έλα απφ ηα ζεκαληηθφηεξα εκπφδηα γηα ηελ αλάπηπμε ηεο αγνξάο. Με ην πξνεγνχκελν αδεηνδνηηθφ θαζεζηψο, νη ζρεηηθέο δηαδηθαζίεο ήηαλ αζαθείο, πεξίπινθεο θαη εμαηξεηηθά ρξνλνβφξεο. Ο λένο λφκνο 3851/2010 ζεξάπεπζε νξηζκέλεο απφ ηηο παζνγέλεηεο ηνπ πξνεγνχκελνπ θαζεζηψηνο (γηα παξάδεηγκα, δελ απαηηείηαη πιένλ πεξηβαιινληηθή αδεηνδφηεζε γηα θσηνβνιηατθά ζπζηήκαηα πνπ εγθαζίζηαληαη ζε θηίξηα θαη νξγαλσκέλνπο ππνδνρείο βηνκεραληθψλ δξαζηεξηνηήησλ), αλ θαη πξνζέζεζε θαη απηφο νξηζκέλα λέα εκπφδηα. Ζ απαίηεζε γηα κηα βεβαίσζε απαιιαγήο απφ ΔΠΟ (Έγθξηζε Πεξηβαιινληηθψλ Όξσλ) απφ ηελ αξκφδηα Πεξηθέξεηα, πξνζζέηεη λέα εκπφδηα θαη λέεο θαζπζηεξήζεηο. Ζ βεβαίσζε απηή ίζσο ζα έπξεπε λα θαηαξγεζεί. Οη αξρέο έρνπλ ηε δπλαηφηεηα λα ειέγμνπλ ηε λνκηκφηεηα ελφο έξγνπ (ζε φηη αθνξά ηηο επηηξεπηέο ρξήζεηο γεο) ζε έλα κεηέπεηηα ζηάδην. Καηαξγψληαο απηφ ην λέν εκπφδην, ζα επηηπγράλακε ηαρχηεξε αλάπηπμε ηεο αγνξάο, ζα κεηψλακε ηα θφζηε θαη ζα ειαθξχλακε ηηο πεξηθεξεηαθέο αξρέο απφ κία αθφκε αλνχζηα δηαδηθαζία, ηελ ψξα κάιηζηα πνπ νη ηειεπηαίεο δηακαξηχξνληαη γηα ειιηπή ζηειέρσζή ηνπο. Θα έπξεπε λα δεκηνπξγεζεί κία ππεξεζία κηαο ζηάζεο γηα ηελ πεξηβαιινληηθή αδεηνδφηεζε (φπνηε απηή απαηηείηαη) ζηελ νπνία ν ελδηαθεξφκελνο ζα θαηαζέηεη κηα απιή πεξηβαιινληηθή γλσζηνπνίεζε θαη ε νπνία ζα απαληά επί ηεο πεξηβαιινληηθήο δηάζηαζεο ηνπ έξγνπ ζε ζχληνκν ρξνληθφ δηάζηεκα αληί ησλ ζεκεξηλψλ ρξνλνβφξσλ δηαδηθαζηψλ. Ζ αδεηνδνηηθή δηαδηθαζία δηαξθεί ζπλήζσο πνιχ πεξηζζφηεξν απ' φηη ζεσξεηηθά πξνβιέπεηαη ζηνπο ζρεηηθνχο λφκνπο θαη εγθπθιίνπο. Αηηία γηα απηφ είλαη ε εκπινθή πνιιψλ δηαθνξεηηθψλ ππεξεζηψλ θαη ε κε παξάιιειε θαη γξακκηθή δηαδηθαζία. Ο κφλνο ηξφπνο ζεξαπείαο ηνπ πξνβιήκαηνο απηνχ είλαη ε ζέζπηζε απνθιεηζηηθψλ πξνζεζκηψλ, κεηά ηελ παξέιεπζε ησλ νπνίσλ ε ζπλαίλεζε ηεο ππεξεζίαο ζα ζεσξείηαη δεδνκέλε θαη ν επελδπηήο ζα κπνξεί λα πξνρσξά ζην επφκελν ζηάδην. Δίλαη αιήζεηα φηη πνιιέο εκπιεθφκελεο ππεξεζίεο δελ είλαη επαξθψο ζηειερσκέλεο. Τπάξρνπλ δχν ηξφπνη γηα λα μεπεξάζεη θαλείο απηφ ην πξφβιεκα: - λα εκπιαθνχλ πεξηζζφηεξα άηνκα ζηελ δηεθπεξαίσζε ησλ θαθέισλ ή/θαη 12

13 - λα εμαζθαιηζηεί φηη δεηνχληαη κφλν νπζηαζηηθέο εγθξίζεηο νη νπνίεο απεπζχλνληαη ζε έξγα ηα νπνία είλαη πξνο άκεζε εθηέιεζε θαη φρη ζε εγθξίζεηο νη νπνίεο απιά απνζθνπνχλ ζηελ θαηνρχξσζε αδεηψλ νη νπνίεο απιά πσινχληαη θαη άξα ζα κεηψλεηαη ν θφξηνο εξγαζίαο. Αλ απαιιαρζνχκε απφ αλνχζηεο εγθξίζεηο θαη δηαδηθαζίεο, ζα θεξδεζεί πνιχηηκνο ρξφλνο γηα ηνπο ππαιιήινπο ησλ ππεξεζηψλ πνπ ζήκεξα εκπιέθνληαη ζηελ αδεηνδφηεζε ησλ θσηνβνιηατθψλ Η εμέιημε ηεο εγθαηεζηεκέλεο ηζρύνο Ζ Διιάδα ζπγθαηαιέγεηαη ζηηο ρψξεο ηηο Δπξψπεο κε ην κεγαιχηεξν ειηαθφ δπλακηθφ. Μάιηζηα, ην ειηαθφ δπλακηθφ ηεο ρψξαο είλαη ζε ζέζε λα πξνζθέξεη ζηαζεξή θαη πξνβιέςηκε παξαγσγή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο. Δπηπιένλ, ηα πεξηβαιινληηθά νθέιε απφ ηελ παξαγσγή ειηαθήο ελέξγεηαο είλαη αδηακθηζβήηεηα. Υαξαθηεξηζηηθά, 1 kw θσηνβνιηατθψλ απνηξέπεη ηελ έθιπζε 1,3 ηφλσλ CO 2 (Φσκάο, 2011). Δπίζεο, ζα πξέπεη λα ιεθζνχλ ππφςε θαη νη νηθνλνκηθνί παξάγνληεο πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ αγνξά ησλ θσηνβνιηατθψλ. Ζ ζπγθεθξηκέλε αγνξά, είλαη απφ ηνπο ιίγεο ζηελ Διιάδα πνπ, ελ κέζσ νηθνλνκηθήο χθεζεο, παξνπζηάδεη αλάπηπμε. Μάιηζηα, ζην κέιινλ αλακέλεηαη λα δεκηνπξγήζεη αξθεηέο ζέζεηο εξγαζίαο, είηε απηέο είλαη άκεζεο είηε είλαη έκκεζεο ζέζεηο εξγαζίαο, ιεηηνπξγψληαο σο κία πνιχ απνηειεζκαηηθή ιχζε ζην πξφβιεκα ηεο αλεξγίαο ηεο ρψξαο. Χζηφζν, ν ξπζκφο αλάπηπμεο ηεο ειιεληθήο αγνξάο ησλ θσηνβνιηατθψλ είλαη ζρεηηθά κηθξφο, ζρεηηθά κε ηηο δπλαηφηεηέο ηεο, θαζψο ε Διιάδα δελ έρεη εθκεηαιιεπηεί ηηο επλντθέο θιηκαηηθέο ζπλζήθεο πνπ επηθξαηνχλ. Αλ θαη απφ ην 2006, έρεη ζεζκνζεηεζεί κία πςειή ηηκή πψιεζεο ηεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο πνπ παξάγεηαη απφ θσηνβνιηατθά, ν ζπγθεθξηκέλνο θιάδνο θηλήζεθε κε αξγνχο ξπζκνχο κέρξη ην Βέβαηα, ε πνξεία ηεο ειιεληθήο αγνξάο ησλ θσηνβνιηατθψλ παξακέλεη αλνδηθή θαη ππάξρνπλ ζεκαληηθέο πξννπηηθέο αλάπηπμεο (Φσκάο, 2011). Ζ κεγάιε αλάπηπμε ησλ θσηνβνιηατθψλ ζηαζκψλ ζηελ Διιάδα, μεθίλεζε έπεηηα απφ ην Όπσο αλαθέξζεθε, ππήξρε επλντθφ πιαίζην γηα ηνπο θσηνβνιηατθνχο ζηαζκνχο απφ ην 2006, έπεηηα απφ ηελ εθαξκνγή ηνπ λ. 3468/2006, 13

14 ν νπνίνο φξηδε κία αξθεηά πςειή ηηκή FIT (Ζ ρψξα καο εδψ θαη κία εβδνκάδα απνηειεί επίζεκα ην ηέηαξην θξάηνο πνπ ζπκκεηέρεη ζηε Γηεζλή πλεξγαζία γηα ην κεραληζκφ Feed InTariff - εγγπεκέλεο ηηκέο κε ηαπηφρξνλε πξνηεξαηφηεηα ζηελ απνξξφθεζε ελέξγεηαο)γηα ηηο θσηνβνιηατθέο εγθαηαζηάζεηο. Χζηφζν, ε γξαθεηνθξαηία θαη ν ξπζκφο κε ηνλ νπνίν παξερφηαλ νη άδεηεο εγθαηάζηαζεο, δηαηήξεζαλ ηελ αγνξά ζηάζηκε. Ζ θαηάζηαζε πνπ επηθξαηνχζε ζηνλ θιάδν, γίλεηαη πην εχθνια θαηαλνεηή κέζα απφ ηνλ πίλαθα 1, φπνπ παξνπζηάδεηαη ε πνξεία ηεο εγθαηεζηεκέλεο ηζρχνο αιιά θαη ηεο εηήζηα πξνζηηζέκελεο ηζρχνο ησλ θσηνβνιηατθψλ ζηαζκψλ, απφ ην 2000 έσο ην Δλψ, κέρξη ην 2008, ε ζπλνιηθή ηζρχο ησλθσηνβνιηατθψλ ζηαζκψλ αλέξρνληαλ κφιηο ζε 19,7 MW, ην 2009 ε εγθαηεζηεκέλε ηζρχο ζρεδφλ ηξηπιαζηάζηεθε, αγγίδνληαο ηα 54,7 MW. Ζ ζπγθεθξηκέλε εμέιημε νθείιεηαη, θπξίσο, ζην λ. 3474/2009, ν νπνίνο πεξηείρε ξπζκίζεηο γηα ηελ κείσζε ηεο γξαθεηνθξαηίαο ζε ζέκαηα αδεηνδφηεζεο ησλ ζηαζκψλ. Σν 2010, ε αλάπηπμε ηεο αγνξάο ήηαλ ε κεγαιχηεξε κέρξη ζηηγκήο, θαζψο εγθαηαζηάζεθαλ 150,4 MW λέαο ηζρχνο, νδεγψληαο ην ζπλνιηθφ κέγεζνο ηεο ηζρχο ησλ θσηνβνιηατθψλ ζηα 205,4 MW. Σ Σέινο, ην πξψην ηξίκελν ηνπ 2011 ε λέα εγθαηεζηεκέλε ηζρχο ησλ θσηνβνιηατθψλ ήηαλ 75,7 MW, ζπλερίδνληαο έηζη ηελ γξήγνξε αλάπηπμε ηνπ θιάδνπ. Σνλ 2011, ε ζπλνιηθή ηζρχο ησλ θσηνβνιηατθψλ ζηαζκψλ έθηαζε ηα 425,9 MW. Γίλεηαη εχθνια αληηιεπηφ ην γεγνλφο φηη ε ζπγθεθξηκέλε αγνξά έρεη αξρίζεη πιένλ λα αλαπηχζζεηαη ηαρχηαηα Πίλαθαο 1 - ηαηηζηηθά Διιεληθήο Αγνξάο 14

15 Γξάθεκα 1 - Καηαλνκή δηαζπλδεδεκέλσλ ζπζηεκάησλ αλά ηζρύ Παξά ην γεγνλφο φηη ε πνξεία ησλ θσηνβνιηατθψλ είλαη ζηαζεξά αλνδηθή θαη ν ξπζκφο αλάπηπμεο ηνπ θιάδνπ ηδηαίηεξα πςειφο, ζε ζρέζε κε ηα πξνεγνχκελα ρξφληα, ππάξρεη κεγάιε δηαθνξά αλάκεζα ζηηο αηηήζεηο γηα άδεηα εγθαηάζηαζεο θσηνβνιηατθψλ θαη ζηνλ αξηζκφ ησλ αηηήζεσλ πνπ εγθξίλεηαη. Υαξαθηεξηζηηθφ είλαη ην παξάδεηγκα ησλ ειηαθψλ ζηεγψλ, νη νπνίεο πξνζέιθπζαλ ην ελδηαθέξνλ αξθεηψλ επελδπηψλ, θπξίσο ιφγσ ησλ πνιχ πςειψλ ηηκψλ FIT πνπ παξέρνληαη. 15

16 Γξάθεκα 2 - Αλάπηπμε δηαζπλδεδεκέλσλ ζπζηεκάησλ (ζπλνιηθή εγθαηεζηεκέλε ηζρύο) Γξάθεκα 3 - Διιεληθή Αγνξά θσηνβνιηατθώλ (Γηαζπλδεδεκέλα & Απηόλνκα) Βέβαηα θαη ζηα επίγεηα θσηνβνιηατθά ζπζηήκαηα ε δηαθνξά, κεηαμχ ησλ αηηήζεσλ θαη ησλ εγθξίζεσλ εγθαηάζηαζεο, είλαη κεγάιε. Ο βαζηθφο ιφγνο γηα ηε κε αδεηνδφηεζε ησλ θσηνβνιηατθψλ ζηαζκψλ, είλαη ε πξνζπάζεηα ηεο ειιεληθήο θπβέξλεζεο γηα ζπγθξάηεζε ηνπ θφζηνπο πνπ πξνυπνζέηεη ε δεκηνπξγία θσηνβνιηατθψλ εγθαηαζηάζεσλ θαη ε ζηήξημε απηψλ κέζσ ηεο παξνρήο ησλ 16

17 επηδνηήζεσλ FIT. Όπσο έγηλε αληηιεπηφ θαη απφ ηελ παξνπζίαζε ηεο πεξίπησζεο ηεο αγνξάο θσηνβνιηατθψλ ηεο Ηζπαλίαο, εάλ δελ ππάξρεη έλαο κεραληζκφο πνπ ζπγθξαηεί ην θφζηνο ηεο ζηήξημεο ησλ θσηνβνιηατθψλ, είλαη πνιχ πηζαλφ λα επέιζεη θαηάξξεπζε ηεο αγνξάο. Απηφ ζα ζπκβεί ζηελ πεξίπησζε πνπ ην θξάηνο δελ κπνξέζεη λα αληαπεμέιζεη ζην θφζηνο πνπ απαηηεί ε εθαξκνγή ηνπ κεραληζκνχ FIT. Απφ ηε ζηηγκή πνπ νη επηδνηήζεηο FIT είλαη αθφκα πνιχ πςειέο ζηελ Διιάδα, ε θπβέξλεζε, πξνζπαζψληαο λα απνηξέςεη κία εθηίλαμε ηνπ θφζηνπο, εγθξίλεη πνιχ ιίγεο άδεηεο εγθαηάζηαζεο, ζε ζρέζε κε ηνλ αξηζκφ ησλ αηηήζεσλ πνπ θαηαηίζεηαη Η πξνβιεπόκελε πνξεία ησλ θσηνβνιηατθώλ κέρξη ην 2020 χκθσλα κε ην Δζληθφ ρέδην Γξάζεο, ε πνξεία ηεο εηήζηαο εγθαηεζηεκέλεο ηζρχνο γηα ηα θσηνβνιηατθά ζπζηήκαηα έρεη θαζνξηζηεί θαη παξνπζηάδεηαη ζην Γξάθεκα 4. Γξάθεκα 4 - Πξόβιεςε ηεο εηήζηαο εγθαηεζηεκέλεο ηζρύνο θσηνβνιηατθώλ Πεγή: Υαβηαξφπνπινο 2011 Ζ ππνπξγηθή απφθαζε ηνπ Οθησβξίνπ 2010, ζρεηηθά κε ην κίγκα ησλ ΑΠΔ, θαζνξίδεη φηη ε εγθαηεζηεκέλε ηζρχο ησλ θσηνβνιηατθψλ έσο ην 2020 ζα αλέξρεηαη ζε 2,2 GW, κε κεζνπξφζεζκν ζηφρν ην 1,5 GW γηα ην Χζηφζν, αξθεηνί θνξείο ηεο ειιεληθήο αγνξάο θσηνβνιηατθψλ ζεσξνχλ πσο ν ζπγθεθξηκέλνο ζηφρνο είλαη ηδηαίηεξα ρακειφο θαη, απιά, απνηειεί εθαξκνγή ησλ 17

18 ζεκεξηλψλ ξπζκψλ αλάπηπμεο ζην κέιινλ. Τπάξρεη ε άπνςε φηη, νπζηαζηηθά, δελ δίλεη ηε δπλαηφηεηα ζηνλ θιάδν λα αγγίμεη ηελ αλάπηπμε πνπ κπνξεί. Υαξαθηεξηζηηθφ είλαη ην γεγνλφο φηη, ήδε, ππάξρνπλ αηηήζεηο γηα εγθαηάζηαζε 3,7 GW θσηνβνιηατθψλ, ηζρχο πνπ είλαη κεγαιχηεξε απφ ηνλ εζληθφ ζηφρν γηα ην 2020 (ΔΦ, 2010) Η ειιεληθή βηνκεραλία θαηαζθεπήο θσηνβνιηατθνύ εμνπιηζκνύ Ζ αλάπηπμε ηεο ειιεληθήο αγνξάο ησλ θσηνβνιηατθψλ, νδήγεζε θαη ζηε δεκηνπξγία ειιεληθψλ βηνκεραληψλ παξαγσγήο θσηνβνιηατθνχ εμνπιηζκνχ. Μέζα απφ ηελ κειέηε ησλ πεξηπηψζεσλ ησλ θσηνβνιηατθψλ αγνξψλ ηεο Γεξκαλία θαη ηεο Ηζπαλίαο, έγηλε εκθαλήο ε ζπνπδαηφηεηα ηεο αλάπηπμεο κίαο ηζρπξήο εγρψξηαο βηνκεραλίαο παξαγσγήο εμνπιηζκνχ. Μάιηζηα, ζηε Γεξκαλία, ηα έζνδα ηεο ζπγθεθξηκέλεο βηνκεραλίαο, γηα ηα έηε , μεπέξαζαλ θαηά 2,5 δηο ην πνζφ πνπ δαπάλεζε ε ρψξα, ηε δηεηία , γηα ηελ πξνψζεζε ησλ θσηνβνιηατθψλ κέζσ ησλ FIT. Αθφκα θαη ζηελ Ηζπαλία, φπνπ επήιζε ε θαηάξξεπζε ηεο αγνξάο ησλ θσηνβνιηατθψλ, νη εηαηξίεο παξαγσγήο εμνπιηζκνχ κπφξεζαλ θαη αληαπεμήιζαλ ηελ θξίζε, θαζψο είραλ αλαπηπρζεί ζε ηέηνην βαζκφ πνπ κπφξεζαλ λα ζηεξηρζνχλ ζηελ εμαγσγηθή ηνπο δξαζηεξηφηεηα. Δπηπιένλ, νη ζπγθεθξηκέλεο βηνκεραλίεο απαζρνινχλ έλα ζεκαληηθφ αξηζκφ εξγαδνκέλσλ, πξνζθέξνληαο κία ιχζε ζην πξφβιεκα ηεο αλεξγίαο. Δίλαη ζεκαληηθφ ε ειιεληθή θπβέξλεζε λα αθνινπζήζεη ην παξάδεηγκα ησλ δχν απηψλ ρσξψλ θαη λα ζρεδηάζεη ηελ αλάπηπμε ηνπ θιάδνπ ησλ θσηνβνιηατθψλ, ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ αλάπηπμε ηεο ειιεληθήο βηνκεραλίαο παξαγσγήο θσηνβνιηατθνχ εμνπιηζκνχ. Έηζη, ζα δεκηνπξγεζεί πξνζηηζέκελε αμία γηα ηελ ειιεληθή νηθνλνκία, θαζψο ηα ρξήκαηα πνπ ηψξα θαηεπζχλνληαη ζηηο εηαηξίεο ηνπ εμσηεξηθνχ, ζα θαηαιήγνπλ ζηελ ειιεληθή αγνξά. Σα θσηνβνιηατθά είλαη απφ ηηο ιίγεο ελεξγεηαθέο ηερλνινγίεο, ζηηο νπνίεο ε Διιάδα έρεη ηε δπλαηφηεηα λα αλαπηχμεη ζεκαληηθή εγρψξηα παξαγσγή θαη αμηφινγε εμαγσγηθή δξαζηεξηφηεηα. 18

19 Πιένλ, ππάξρνπλ πέληε εηαηξίεο πνπ δξαζηεξηνπνηνχληαη ζηελ παξαγσγή θσηνβνιηατθψλ θαη αξθεηέο πνπ παξάγνπλ επηθνπξηθφ εμνπιηζκνχ. Μάιηζηα, ην ζπλνιηθφ θφζηνο επέλδπζεο γηα ηε δεκηνπξγία ησλ ζπγθεθξηκέλσλ κνλάδσλ παξαγσγήο, δελ είλαη επθαηαθξφλεην, θαζψο αλέξρεηαη ζε 0,5 δηο (Φσκάο,2011a) Δγρώξηα παξαγσγή θσηνβνιηατθώλ Ζ εμαγσγηθή δξαζηεξηφηεηα ησλ ειιεληθψλ εηαηξηψλ, γηα ην 2010, αλήιζε ζε 40 MW wafers, 48 MW cells θαη 19 MW θσηνβνιηατθψλ πιαηζίσλ (ΔΦ, 2010). πζρεηίδνληαο ηελ πξνβιεπφκελε πνξεία ηνπ ειιεληθνχ θιάδνπ ησλ θσηνβνιηατθψλ, ν νπνίνο ζα πξέπεη λα έρεη εγθαηαζηήζεη ηνπιάρηζηνλ 2,2 GW έσο ην 2020, κε ηελ εηήζηα δπλακηθφηεηα ησλ ειιεληθψλ βηνκεραληψλ παξαγσγήο εμνπιηζκνχ, γίλεηαη εκθαλέο πσο πξέπεη λα απμεζεί άκεζα ην κέγεζνο ηεο ζπγθεθξηκέλεο ειιεληθήο βηνκεραλίαο, έηζη ψζηε λα κπνξέζεη ε ίδηα λα εμππεξεηήζεη ηελ δήηεζε ηεο ειιεληθήο αγνξάο θαη λα δεκηνπξγήζεη ηηο πξνυπνζέζεηο γηα ζνβαξή εμαγσγηθή δξαζηεξηφηεηα. Πίλαθαο 2 - Διιεληθέο Μνλάδεο Παξαγσγήο Φσηνβνιηατθώλ ε αληίζεηε πεξίπησζε, νη ειιεληθέο εγθαηαζηάζεηο ζα ζπλερίζνπλ λα εηζάγνπλ ηνλ απαξαίηεην εμνπιηζκφ, ζηεξίδνληαο νπζηαζηηθά ηηο μέλεο βηνκεραλίεο παξαγσγήο, ηε ζηηγκή πνπ ζα κπνξνχζαλ λα δηνρεηεχνπλ ηα θεθάιαηα ζε εγρψξηεο βηνκεραλίεο, ζηεξίδνληαο έκκεζα θαη ηελ ειιεληθή νηθνλνκία. Δίλαη, ινηπφλ, 19

20 επηηαθηηθή αλάγθε ε ειιεληθή θπβέξλεζε λα πξνζθέξεη θίλεηξα, ηφζν ζηηο ειιεληθέο βηνκεραλίεο παξαγσγήο φζν θαη ζηνπο ππνςήθηνπο ηδηνθηήηεο θσηνβνιηατθψλ ζηαζκψλ, ηα νπνία ζα νδεγήζνπλ ζηε δεκηνπξγία κίαο ηζρπξήο ειιεληθήο βηνκεραλίαο θσηνβνιηατθψλ. Έηζη, ε ζηήξημε πνπ ζα παξέρεηαη γηα ηελ αλάπηπμε ησλ θσηνβνιηατθψλ, ζαδεκηνπξγήζεη επηπιένλ φθεινο γηα ηελ ειιεληθή νηθνλνκία, φπσο ζηελ πεξίπησζε ηεο Γεξκαλίαο. ε επίπεδν απαζρφιεζεο, κέρξη ην ηέινο ηνπ 2010, είραλ δεκηνπξγεζεί 4250 κφληκεο ζέζεηο απαζρφιεζεο ζηελ αγνξά ησλ θσηνβνιηατθψλ. Μάιηζηα, ζχκθσλα κε ην Δζληθφ ρέδην Γξάζεο, αλακέλεηαη λα ππάξμεη κία ζεκαληηθή αχμεζε ζε απηφ ην κέγεζνο, θπξίσο, ηα ακέζσο επφκελα ρξφληα. ην Γξάθεκα 5, παξνπζηάδεηαη ν αξηζκφο ησλ ζέζεσλ εξγαζίαο ηνπ θσηνβνιηατθνχ θιάδνπ, κέρξη ην 2020, ζχκθσλα κε ηελ αλάπηπμε πνπ πξνβιέπεη ην Δζληθφ ρέδην Γξάζεο. Γξάθεκα 5 - Θέζεηο πιήξνπο απαζρόιεζεο ζηελ αγνξά ησλ θσηνβνιηατθώλ 1.7. Οη Feed in - Tariffs ζηελ αγνξά ησλ θσηνβνιηατθώλ ηεο Διιάδαο Όπσο έρεη ήδε αλαθεξζεί, νη επηδνηήζεηο FIT πνπ παξέρνληαη ζηελ Διιάδα, 20

21 γηα ηελ ελέξγεηα πνπ παξάγεηαη απφ θσηνβνιηατθά ζπζηήκαηα, είλαη ηδηαίηεξα γελλαηφδσξεο, θαζψο είλαη απφ ηηο πςειφηεξεο επηδνηήζεηο FIT ζηελ Δπξψπε. Πην αλαιπηηθά, έπεηηα απφ ην λ. 3851/2010, γηα ηηο νηθηαθέο ζηέγεο έσο 10 kw, ε επηδφηεζε αλέξρεηαη ζε 0,55 /kwh θαη είλαη εγγπεκέλε γηα 25 ρξφληα. Απφ ην 2012 θαη κεηά, ε επηδφηεζε ζα κεηψλεηαη θαηά 5% θάζε ρξφλν. Γηα ηηο ππφινηπεοθσηνβνιηατθέο εγθαηαζηάζεηο, ε επηδφηεζε ζπλερίδεη λα θαζνξίδεηαη απφ ην λ. 3734/2009. πγθεθξηκέλα, απφ ηνλ Αχγνπζην ηνπ 2011, γηα εγθαηαζηάζεηο ηζρχνο κέρξη 100 kw, ε επηδφηεζε ζα αλέξρεηαη ζε 0,395 /kwh, ελψ γηα εγθαηαζηάζεηο ηζρχνο κεγαιχηεξεο ησλ 100 kw, ε ηηκή ησλ FIT ζα αλέξρεηαη ζε 0,351 /kwh. πγθξηηηθά κε ηηο επηδνηήζεηο πνπ ηζρχνπλ γηα ηα θσηνβνιηατθά ζηελ Γεξκαλία, νη ειιεληθέο επηδνηήζεηο ραξαθηεξίδνληαη ηδηαίηεξα πςειέο. Oη ηηκέο ησλ γεξκαληθψλ FIT, ηνλ Ηνχιην ηνπ 2011, θπκαίλνληαλ κεηαμχ 0,183 /kwh θαη 0,244 /kwh. Μάιηζηα, ε δηαθνξά ησλ ηηκψλ πνπ ηζρχνπλ γηα ηηο νηθηαθέο ζηέγεο ζηηο δχν ρψξεο μεπεξλά ηα 0,30 /kwh, ηε ζηηγκή πνπ ζηε Γεξκαλία αλακέλνληαη πεξαηηέξσ κεηψζεηο ησλ επηδνηήζεσλ, θαζψο νιφθιεξν ην ζχζηεκα FIT είλαη ζρεδηαζκέλν έηζη ψζηε λα πξνζαξκφδεηαη ζηηο εμειίμεηο ηφζν ηεο γεξκαληθήο φζν θαη ηεο παγθφζκηαο αγνξάο θσηνβνιηατθψλ. Πίλαθαο 3 - Σηκνιόγεζε ειεθηξηθήο ελέξγεηαο από θσηνβνιηατθνύο ζηαζκνύο 21

22 Πεγή: Φχιιν Δθεκεξίδαο ηεο Κπβεξλήζεσο, 2010 Αλ θαη ην ειιεληθφ ζχζηεκα FIT παξέρεη ζρεηηθά πςειέο επηδνηήζεηο, έρεη ηα ραξαθηεξηζηηθά ελφο ζεσξεηηθά απνηειεζκαηηθνχ θαη βηψζηκνπ ζπζηήκαηνο. Γίλεη επαξθή θίλεηξα, θπξίσο γηα νηθηαθέο εγθαηαζηάζεηο, πξνγξακκαηίδεη κία ζηαδηαθή κείσζε ησλ FIT θαη ρξεκαηνδνηείηαη κέζσ αληαπνδνηηθψλ ηειψλ (αξηδεηάθεο, 2011). Χζηφζν, νη ζπλερψο κεηαβαιιφκελεο ζπλζήθεο πνπ επηθξαηνχλ ζηελ αγνξά ησλ θσηνβνιηατθψλ, ε πνξεία ηεο Οξηαθήο Σηκήο πζηήκαηνο (απφ ηελ νπνία ζα εμαξηάηαη ε ηηκή ησλ FIT έπεηηα απφ ην 2015), ν εζληθφο ζηφρνο γηα ηε δηείζδπζε ηεο ζπγθεθξηκέλεο ηερλνινγίαο έσο ην 2020 θαη, θπξίσο, ην ζπλνιηθφ θφζηνο πνπ πξνυπνζέηεη ε εθαξκνγή ηνπ ζπζηήκαηνο FIT, ίζσο θαηαζηήζνπλ απαξαίηεηε ηελ αλαζεψξεζε ηνπ ηξφπνπ εθαξκνγήο ηνπ, ζηελ ειιεληθή αγνξά ησλ θσηνβνιηατθψλ Πξόβιεςε ηεο εμέιημεο ησλ FIT από ην 2015 έσο ην 2020 Ζ ηηκή ησλ FIT γηα ηελ ειεθηξηθή ελέξγεηα πνπ παξάγεηαη απφ θσηνβνιηατθνχο ζηαζκνχο, θαζνξίδεηαη κε βάζε ην λ. 3734/2009. Οη ηηκέο ησλ FIT, πνπ ζα ηζρχζνπλ έπεηηα απφ ην 2015, δελ είλαη γλσζηέο, θαζψο ζα εμαξηψληαη απφ ηε κέζε Οξηαθή Σηκή πζηήκαηνο, ηνπ πξνεγνχκελνπ έηνπο. Γηα ηνλ ιφγν απηφ, ε παξνχζα ελφηεηα επηρεηξεί λα πξαγκαηνπνηήζεη κία πξφβιεςε, ζρεηηθά κε ηελ πνξεία πνπ ζα έρνπλ νη FIT, απφ ην 2015 έσο ην Χο κοσ (Μέζε Οξηαθήο Σηκήο πζηήκαηνο), ρξεζηκνπνηήζεθε ν κέζνο φξνο ησλ δχν ζελαξίσλ, ζρεηηθά κε ηε κειινληηθή πνξεία ηεο κοσ., πνπ παξνπζηάδνληαη ζηνλ Πίλαθα 4. Πίλαθαο 4 - Δθηηκήζεηο γηα ηελ πνξεία ηεο κοσ Ζ κοσ, πνπ έιαβε ππφςε ηεο ε παξνχζα ελφηεηα, θαη πξνέξρεηαη απφ ηνλ κέζν φξν ησλ δχν παξαπάλσ ζελαξίσλ, παξνπζηάδεηαη ζηνλ Πίλαθα 5. 22

23 Πίλαθαο 5 - Η αλακελόκελε πνξεία ηεο κοσ Έηνο κοσ 59,4 67,7 77,1 87,9 94,5 101,7 109,5 117,9 126,9 136,9 Ζ ζρέζε 1,3xκΟΣλ-1 εθαξκφδεηαη γηα ηηο εγθαηαζηάζεηο κε ηζρχ >100kW θαη ε ζρέζε 1,4xκΟΣλ-1 γηα ηηο εγθαηαζηάζεηο <100 kw. Οη ηηκέο ησλ FIT πνπ αλακέλεηαη λα ηζρχζνπλ κέρξη ην 2020 απεηθνλίδνληαη ζηνλ Πίλαθα 6 Πίλαθαο 6 - Η αλακελόκελε πνξεία ησλ επηδνηήζεσλ FIT ( /MWh) Έηνο >100 kw 122,85 132,21 142,35 153,27 164,97 177,97 <100 kw 132,30 142,38 153,3 165,06 177,66 191,66 Με βάζε ηνπο ππνινγηζκνχο πνπ έγηλαλ, κε ζθνπφ λα εμαθξηβσζεί ε πηζαλή πνξεία ησλ FIT, ην χςνο ησλ επηδνηήζεσλ αλακέλεηαη λα κεησζεί ζεκαληηθά ην 2015, έπεηηα φκσο ζα ππάξμεη κία ζηαζεξή άλνδνο ησλ ηηκψλ, θπξίσο ιφγσ ηεο αχμεζεο ηεο κοσ. ε ζχγθξηζε φκσο κε ηα ζεκεξηλά δεδνκέλα, νη επηδνηήζεηο FIT ζα θπκαλζνχλ ζε ρακειφηεξα επίπεδα Σν ζπλνιηθό θόζηνο ηεο πξνώζεζεο ησλ θσηνβνιηατθώλ έσο ην 2020 Σν θφζηνο πνπ πξνυπνζέηεη ε πξνψζεζε ησλ θσηνβνιηατθψλ, έσο ην 2020, έρεη ηδηαίηεξε ζεκαζία γηα ηελ ειιεληθή νηθνλνκία, ε νπνία βξίζθεηαη ζε δπζρεξή νηθνλνκηθή θαηάζηαζε. Θα πξέπεη, ινηπφλ, ε ζηήξημε ηεο ζπγθεθξηκέλεο ηερλνινγίαο λα γίλεη κε φζν ην δπλαηφ κηθξφηεξν ρξεκαηηθφ θφζηνο, ελψ παξάιιεια λα επηηπγράλεηαη ην κέγηζην δπλαηφ απνηέιεζκα. 23

24 Ζ ζεκαζία ηνπ θφζηνπο ζηήξημεο ησλ θσηνβνιηατθψλ, θαίλεηαη θαη απφ ην γεγνλφο φηη κέρξη ζήκεξα ην ειιεληθφ θξάηνο ζπγθξαηεί ηελ αλάπηπμε ησλ θσηνβνιηατθψλ, κεζθνπφ λα κεηψζεη, ζην κεγαιχηεξν δπλαηφ βαζκφ, ην θφζηνο πνπ πξνυπνζέηεη ε εθαξκνγή ησλ FIT. Έξεπλα ηεο Greenpeace, ζρεηηθά κε ηελ ειιεληθή αγνξά ησλ θσηνβνιηατθψλ, ππνιφγηζε ην θφζηνο πνπ ζπλεπάγεηαη ε πξνψζεζε ησλ θσηνβνιηατθψλ, κέρξη ην 2020, κέζσ ηνπ κεραληζκνχ FIT. Με βάζε ηηο ηηκέο πνπ πξνβιέπνληαη απφ ηε λνκνζεζία γηα ηα θσηνβνιηατθά ζπζηήκαηα θαη ηελ εηήζηα λέα εγθαηεζηεκέλε ηζρχ πνπ πξνβιέπεη ην Δζληθφ ζρέδην Γξάζεο γηα ηηο ΑΠΔ, ππνινγίζζεθε ην πνζφ πνπ ζα θιεζεί λα θαηαβάιιεη ην ειιεληθφ θξάηνο κέρξη ην Πίλαθαο 7 - Κόζηνο εθαξκνγήο ηνπ εξγαιείνπ FIT έσο ην 2020 Ο Πίλαθαο 7, παξνπζηάδεη ην εηήζην θαη ην ζπλνιηθφ θφζηνο πνπ απαηηεί ε εθαξκνγή ηνπ κεραληζκνχ FIT ζηνλ ειιεληθφ θιάδν ησλ θσηνβνιηατθψλ, γηα ηελ πεξίνδν Σν ζπλνιηθφ θφζηνο πνπ αλακέλεηαη λα απαηηήζεη ε εθαξκνγή ησλ FIT κέρξη ην 2020, αλέξρεηαη ζε, ηνπιάρηζηνλ, 5,35 δηο. Σν ζπγθεθξηκέλν ρξεκαηηθφ θφζηνο, κπνξεί λα ραξαθηεξηζηεί σο ηδηαίηεξα πςειφ. Δπίζεο, παξαηεξείηαη κία δηαρξνληθή αχμεζε ηνπ εηήζηνπ θφζηνπο εθαξκνγήο ηνπ εξγαιείνπ FIT, κε απνθνξχθσκα ην 2020, φηαλ ζα αγγίμεη ην 750 εθ. Μία ζεκαληηθή παξαηήξεζε, απνηειεί ην γεγνλφο φηη εάλ ε επηδφηεζε ηεο ηηκήο ελέξγεηαο ήηαλ ρακειφηεξε, φπσο ζε άιιεο επξσπατθέο ρψξεο, ζα ππήξρε ε δπλαηφηεηα λα εγθαηαζηαζεί κεγαιχηεξε ηζρχο, έσο ην 2020, απφ ηα 2200 MW πνπ πξνβιέπεη ην Δζληθφ ρέδην Γξάζεο. Απηή κάιηζηα είλαη θαη ε απαίηεζε ησλ πεξηζζνηέξσλ ζπκκεηερφλησλ ζηελ αγνξά ησλ θσηνβνιηατθψλ. Χζηφζν, ην ήδε 24

25 πςειφ θφζηνο πνπ απαηηεί ε ρξήζε ησλ FIT, ζα εθηνμεπφηαλ, αλ απμάλνληαλ ην φξην πνπ έρεη ηεζεί γηα ηελ εγθαηάζηαζε θσηνβνιηατθψλ. Ζ κεγαιχηεξε δηείζδπζε ησλ θσηνβνιηατθψλ, ζα κπνξνχζε λα επέιζεη αλ γίλνληαλ παξάιιεια κε κία εμηζνξξφπεζε ησλ επηδνηήζεσλ FIT. Σν θφζηνο ησλ 5,35 δηο, γίλεηαη αθφκα πην πςειφ, αλ ιεθζεί ππφςε ην γεγνλφο φηη απφ απηά ηα ρξήκαηα, δελ ζα ππάξμεη θάπνην επηπιένλ φθεινο γηα ην θνηλσληθφ ζχλνιν ή γηα ηελ ειιεληθή νηθνλνκία, θπξίσο αλ εμαθνινπζήζεη λα ηζρχεη ε παξνχζα θαηάζηαζε ζηελ ειιεληθή βηνκεραλία παξαγσγήο θσηνβνιηατθψλ. Δάλ, κέζσ απηψλ ησλ ρξεκάησλ, ζηεξίδνληαλ ε ζπγθεθξηκέλε βηνκεραλία θαη αλαπηπζζφηαλ ζε ηέηνην βαζκφ πνπ ζα δεκηνπξγνχζε πξνζηηζέκελε αμία γηα ηελ ειιεληθή νηθνλνκία, ηφηε ίζσο λα ππήξρε ε δπλαηφηεηα λα δαπαλεζνχλ αθφκα πεξηζζφηεξα ρξήκαηα γηα ηελ πξνψζεζε ησλ θσηνβνιηατθψλ. Άιισζηε, φπσο έρεη ήδε αλαθεξζεί, ζηελ Γεξκαλία παξά ην γεγνλφο φηη ν κεραληζκνί FIT γηα ηε ζηήξημε ησλ θσηνβνιηατθψλ θφζηηζε πεξίπνπ 20 δηο ηε δηεηία ηα έζνδα ηεο γεξκαληθήο βηνκεραλίαο παξαγσγήο θσηνβνιηατθψλ γηα ηελ πεξίνδν , αλήιζαλ πεξίπνπ ζε 22,5 δηο. ηελ Διιάδα φκσο, φπνπ ε ζπγθεθξηκέλε βηνκεραλία δελ είλαη αλεπηπγκέλε θαη ε ιεηηνπξγία ηεο απνθέξεη ζρεδφλ ακειεηέα έζνδα, ην ζπλνιηθφ θφζηνο ησλ 5,35 δηο πνπ πξνυπνζέηεη ε εθαξκνγή ηνπ κεραληζκνχ FIT, θξίλεηαη σο ηδηαίηεξα πςειφ. Έλα αθφκα αξλεηηθφ ζηνηρείν, απνηειεί ην γεγνλφο φηη αξθεηνί επελδπηέο, θπξίσο κεγάισλ έξγσλ, πξνέξρνληαη απφ ην εμσηεξηθφ, κε απνηέιεζκα ηα ρξήκαηα πνπ δαπαλά ην ειιεληθφ θξάηνο λα θαηαιήγνπλ εθηφο Διιάδαο. Θα πξέπεη λα γίλεη έλαο πην νξζνινγηθφο ζρεδηαζκφο ησλ ηηκψλ ησλ FIT, εηδηθά απφ ηε ζηηγκή πνπ ε ηερλνινγία ησλ θσηνβνιηατθψλ βειηηψλεηαη ζπλερψο θαη ην θφζηνο εγθαηάζηαζεο κεηψλεηαη. Με ηελ παξνχζα νηθνλνκηθή θαηάζηαζε ηεο Διιάδαο αιιά θαη ηε γεληθφηεξε θαηάζηαζε ζηελ ειιεληθή βηνκεραλία παξαγσγήο θσηνβνιηατθψλ ην θφζηνο ηεο εθαξκνγήο ηνπ κεραληζκνχ FIT πξέπεη λα θπκαλζεί ζε ρακειφηεξα επίπεδα, ηδηαίηεξα απφ ηε ζηηγκή πνπ ε πξνζηηζέκελε αμία πνπ ζα δεκηνπξγήζεη ε πξνψζεζε ησλ θσηνβνιηατθψλ ζα είλαη ζρεηηθά κηθξή γηα ηελ εγρψξηα νηθνλνκία θα 25

26 ην θνηλσληθφ ζχλνιν Δγθαηεζηεκέλε Φσηνβνιηατθή ηζρύο ζηελ Διιάδααλά πεξηθέξεηα Όπσο θαίλεηαη θαη ζην παξαθάησ δηάγξακκα, νη δηάθνξεο πεξηθεξεηαθέο αξρέο ζπκπεξηθέξνληαη κε δηαθνξεηηθφ ηξφπν ζηηο επελδχζεηο θσηνβνιηατθψλ κε γλψκνλα ην θαηά πφζν είλαη ή φρη εμνηθεησκέλεο κε ηελ ηερλνινγία απηή. ε γεληθέο γξακκέο, ππήξμε κηα ηζνκεξήο θαηαλνκή ηνπ ελδηαθέξνληνο γηα επελδχζεηο ζηηο δηάθνξεο Πεξηθέξεηεο ηεο ρψξαο. ε θάπνηεο Πεξηθέξεηεο φκσο ε αδεηνδφηεζε ησλ θσηνβνιηατθψλ πξνρψξεζε κε ζεκαληηθά αξγφηεξνπο ξπζκνχο αλ θαη ζε φιεο ηηο Πεξηθέξεηεο ηζρχνπλ νη ίδηνη θαλφλεο θαη λφκνη. Απηφ θαηαδεηθλχεη φηη ε επαξθήο ελεκέξσζε ησλ αηφκσλ πνπ δηαρεηξίδνληαη ηα ζέκαηα απηά θαη ε επηβνιή απνθιεηζηηθψλ πξνζεζκηψλ ζα κπνξνχζαλ λα δηεπθνιχλνπλ ζεκαληηθά ηελ αλάπηπμε ηεο αγνξάο. Γξάθεκα 6 - Φσηνβνιηατθνί ζηαζκνί ζε ιεηηνπξγία αλά δηνηθεηηθή πεξηθέξεηα - πλνιηθή Ιζρύο (kw) Πεγή: 26

27 ΚΔΦΑΛΑΙΟ 2 Ο : Η ΓΙΔΘΝΗ ΑΓΟΡΑ ΦΧΣΟΒΟΛΣΑΙΚΧΝ 2.1. Η παγθόζκηα αγνξά Φ/Β ζπζηεκάησλ Με βάζε ηηο εθηηκήζεηο ηεο EPIA (EuropeanPhotovoltaicIndustryAssociation) πνπ ζηεξίδνληαη ζε κεγάιν βαζκφ ζηηο πιεξνθνξίεο πνπ παξέρνπλ νη εζληθνί Φ/Β ζχλδεζκνη, ππάξρνπλ δχν ζελάξηα γηα ην κέιινλ ηεο αλάπηπμεο απηήο ηεο βηνκεραλίαο. Σν ήπην ζελάξην βαζίδεηαη ζηελ ππφζεζε φηη ε αγνξά ζα θπκαλζεί ζηνπο ζπλήζεηο ξπζκνχο ρσξίο θακία κεγάιε αιιαγή ζηνπο πθηζηάκελνπο ππνζηεξηθηηθνχο κεραληζκνχο (λνκνζεηηθά πιαίζηα). Σν δεχηεξν αηζηφδνμν ζελάξην βαζίδεηαη ζηελ ππφζεζε φηη ζα ππάξμεη αληαπφθξηζε θαη ζα εηζαρζνχλ πεξηζζφηεξνη ππνζηεξηρηηθνί κεραληζκνί φπσο ε Δηδηθή ηηκή πψιεζεο ελέξγεηαο ζην δίθηπν (feed-intariffs) ζε κεγάιν αξηζκφ ρσξψλ ηνπ πιαλήηε. Γηα ην έηνο 2009 ε EPIA εθηηκά φηη ε παγθφζκηα αγνξά ζα αλαπηπρζεί πεξίπνπ ζηα 6.8GW κε βάζε ην αηζηφδνμν ζελάξην θαη πεξίπνπ ζηα 4,6GW κε βάζε ην ήπην ζελάξην. Μέρξη ην 2013 ν ζχλδεζκνο πξνβιέπεη φηη ε αγνξά ζα θπκαλζεί κεηαμχ 12GW (ήπην ζελάξην) θαη 22GW (αηζηφδνμν ζελάξην). Με βάζε ην δεχηεξν ζελάξην, ε κέζε εηήζηα αλάπηπμε ηεο πεξηφδνπ ζα θηάζεη ην 32%. ( 3 Απγνχζηνπ 2009) Μφλν ζηηο ρψξεο πνπ ζπκκεηέρνπλ ζην πξφγξακκα PVPS (PhotovoltaicPowerSystemsProgramme) ηεο Γηεζλνχο Τπεξεζίαο Δλέξγεηαο (ΗΔΑ), ε βηνκεραλία Φ/Β απαζρνινχζε ην 2003 πάλσ απφ άηνκα ζηνπο ηνκείο ηεο θαηαζθεπήο, εκπνξίαο θαη εγθαηάζηαζεο Φ/Β ζπζηεκάησλ. Ζ ακεξηθάληθε βηνκεραλία Φ/Β απφ ηελ πιεπξά ηεο εθηηκά φηη ζηνλ επξχηεξν ρψξν πνπ άπηεηαη ησλ Φ/Β απαζρνινχληαη κφλν ζηηο Ζ.Π.Α. πεξί ηα άηνκα θαη επειπηζηεί λα απμήζεη ηνλ αξηζκφ ζηηο άηνκα σο ην Ζ Δ.Δ εθηηκά πσο ζα δεκηνπξγήζεη ζέζεηο εξγαζίαο κε ηελ επίηεπμε ηνπ ζηφρνπ γηα παξαγσγή θαη εγθαηάζηαζε MW Φ/Β σο ην 2010, ζχκθσλα κε ηε Λεπθή Βίβιν γηα ηηο Α.Π.Δ (Φσκάο., (2003), Δζληθφ θέληξν Πεξηβάιινληνο θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο, Δλέξγεηα, Πεξηβάιινλ θαη επηρεηξεκαηηθφηεηα). 27

28 Ηδηαίηεξα ζηε Γεξκαλία, ην αξρηθφ Δζληθφ Πξφγξακκα ησλ Φ/Β ζηεγψλ ην 1990 θαη κεηέπεηηα ησλ Φ/Β ζηεγψλ ην 1999 ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ επηδφηεζε ηεο παξαγφκελεο ειηαθήο KWh, δεκηνχξγεζαλ ηδηαίηεξε αλάπηπμε ηφζν ζε εθαξκνγέο φζν θαη ζηε βηνκεραλία. Σν ζπλνιηθφ κέγεζνο ηεο Δπξσπατθήο αγνξάο ζην ηέινο ηνπ 2003 ήηαλ πεξίπνπ 561MWp, απφ ηα νπνία ην 71%, δειαδή 398MWp, είραλ εγθαηαζηαζεί ζηε Γεξκαλία. Με βάζε ηα παξαπάλσ δεκηνπξγήζεθαλ άκεζεο ζέζεηο εξγαζίαο (πνιιέο απφ ηηο νπνίεο είλαη πςειήο ηερλνινγίαο απαζρφιεζε), ν εηήζηνο θχθινο εξγαζηψλ ήηαλ 1δηο επξψ ηε δηεηία , θαηαγξάθεθε αχμεζε ηεο αγνξάο θαηά 33% θαη έγηλαλ λέεο επελδχζεηο ζε έξεπλα θαη θαηλνηφκα πξντφληα ηεο πςειήο ηερλνινγίαο. ήκεξα ε κεγαιχηεξε αγνξά Φ/Β ζπζηεκάησλ ζηνλ θφζκν είλαη απηή ηεο Ηαπσλίαο ( Σεξάζηηα αλάπηπμε παξνπζηάδεη ε αγνξά Φ/Β ζε νξηζκέλεο επξσπατθέο ρψξεο, ζηελ Ακεξηθή θαη ζηελ Ηαπσλία, ζε αληίζεζε κε ηελ Διιάδα, ρψξα κε ηε κεγαιχηεξε ειηνθάλεηα ζηελ Δπξψπε ε νπνία φκσο βξίζθεηαη αθφκε ζηελ 'βξεθηθή ειηθία (νθηαλίδεο Λ., ). Ζ εηδηθή ηηκή πψιεζεο ηεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο ζην δίθηπν ζε θάπνηεο ρψξεο φπσο ε Γεξκαλία, ε Απζηξία, ην Λνπμεκβνχξγν, ε Ηζπαλία θαη ε Κχπξνο θαίλεηαη παξαθάησ: ηε Γεξκαλία ππάξρεη ην θαζεζηψο ηεο εληζρπκέλεο ειηαθήο kwh (αγνξά απφ ηελ ειεθηξηθή εηαηξεία 0,434-0,64 /kwh) - ηελ Απζηξία ε ηηκή πψιεζεο είλαη 0,47-0,60 /kwh - ην Λνπμεκβνχξγν ε ηηκή πψιεζεο είλαη 0,55 /kwh θαη έρεη 50% επηδφηεζε - ηελ Ηζπαλία ε εληζρπκέλε ειηαθή kwh πσιείηαη πξνο 0,21-0,40 /kwh θαη έρεη επηδφηεζε /KW, είλαη έλα απφ ηα 3 ζρήκαηα ελίζρπζεο πνπ πξνζθέξνληαη. 28

29 - ηελ Κχπξν ε εηδηθή ηηκή πψιεζεο είλαη 0,26 /kwh θαη ε θξαηηθή επηδφηεζε 40%. Ζ παγθφζκηα αγνξά γηα ηα Φ/Β ζπζηήκαηα μεπέξαζε ηα 200MW ην Ζ παγθφζκηα εληφο δηθηχνπ αγνξά, εμαηηίαο ησλ επηδνηήζεσλ θπξίσο ζηελ Ηαπσλία, ηελ Γεξκαλία θαη ζηηο Ζ.Π.Α., απμήζεθε ζηα 110MW ην 2000, ζηα 400MW ην 2005 θαη ζρεδφλ ζηα 700MW ην 2010, δεδνκέλνπ φηη ην θφζηνο εγθαηάζηαζεο κεηψζεθε ζε 3 δνιάξηα/w ην 2010 (παίδεη ξφιν ε ηζνηηκία ηνπ επξψ κε ην δνιάξην) ( Ζ Γεξκαλία θαη ε Ηαπσλία εγθαηέζηεζαλ κέζα ζην 2004, 366MW θαη 277MW έθαζηε θηάλνληαο ζπλνιηθά ηα 700 θαη 1100MW αληίζηνηρα. Ζ ακεξηθάληθε αγνξά Φ/Β ζπζηεκάησλ θνξπθψζεθε ζηα 20MW ην 1999, κε ηελ κεγαιχηεξε αχμεζε πνπ παξνπζίαζε πνηέ. ( & ε φηη αθνξά ηε κειινληηθή αλάπηπμε ηεο βηνκεραλίαο, εθηηκάηαη φηη γηα θάζε λέν MW ηελ πεξίνδν δεκηνπξγνχληαη πεξίπνπ 50 λέεο ζέζεηο εξγαζίαο (20 ζηελ θαηαζθεπή Φ/Β θαη 30 ζηελ εκπνξία, εγθαηάζηαζε θαη ζηελ παξνρή ησλ ζπλαθψλ ππεξεζηψλ). Ζ BP έρεη ήδε δεζκεχζεη ην 60% ηεο παξαγσγήο ππξηηίνπ απφ ηα νξπρεία ηνπ πιαλήηε. Σν ππξίηην είλαη ην θχξην δνκηθφ πιηθφ ησλ Φ/Β πιαηζίσλ. Σελ ίδηα ζηηγκή ε Shell θάλεη ηηο δηθέο ηεο ηνπνζεηήζεηο ζην κέιινλ κε ηεξάζηηεο επελδχζεηο ζε ζάιαζζα θαη φρη κφλν αηνιηθά πάξθα, ζηελθαηαζθεπή αλεκνγελλεηξηψλ θιπ. (Παξαζχξεο Φ., 2009, Πξάζηλε Αλάπηπμε γηα ην λνκφ Ζξαθιείνπ). Οη παξάγξαθνη πνπ αθνινπζνχλ πεξηγξάθνπλ θάπνηεο ζπγθεθξηκέλεο εθαξκνγέο Φ/Β ζπζηεκάησλ απφ δηάθνξα κέξε ηνπ θφζκνπ, νη νπνίεο είλαη ελδεηθηηθέο ηεο δπλακηθήο πνπ εκθαλίδεη ε βηνκεραλία Φ/Β ζπζηεκάησλ Ο θιάδνο ησλ θσηνβνιηατθώλ ηεο Δπξώπεο Ο ηνκέαο ηεο ειηαθήο ελέξγεηαο θαη ζπγθεθξηκέλα ηα θσηνβνιηατθά ζπζηήκαηα, ην 2010 απνηέιεζαλ ηελ κνξθή ελέξγεηαο πνπ εγθαηέζηεζε ηελ πεξηζζφηεξε ηζρχ απφ θάζε άιιε ηερλνινγία ΑΠΔ, ζηελ Δ.Δ. πλνιηθά, ε ηζρχο ηεο 29

30 ζπγθεθξηκέλεο ηερλνινγίαο απμήζεθε θαηά 13 GW, ηε ζηηγκή πνπ ε ζπλνιηθή ηζρχο ηεο αηνιηθήο ελέξγεηαο απμήζεθε πεξίπνπ θαηά 9 GW. Μάιηζηα, ε αχμεζε ηεο ηζρχνο ηεο ειηαθήο ελέξγεηαο ην 2010, ήηαλ θαηά 120,1% κεγαιχηεξε απφ ηελ αχμεζε πνπ ππήξμε ην Ζ ζπγθεθξηκέλε ηάζε είλαη απνηέιεζκα ηφζν ηεο ζηήξημεο πνπ παξέρεηαη απφ ηηο ρψξεο, φζν θαη απφ ηελ σξίκαλζε ηεο ζπγθεθξηκέλεο ηερλνινγίαο θαη ηε κείσζε ηνπ θφζηνπο εγθαηάζηαζεο πνπ ππήξμε ηα ηειεπηαία 2 ρξφληα (EurObserv'ER, 2011). ην γξάθεκα 7παξνπζηάδεηαη ε λέα ηζρχο πνπ πξνζηέζεθε κέζα ζην 2010, ζε θάζε πεγή ελέξγεηαο, θαζψο θαη ε ηζρχο πνπ απεγθαηαζηάζεθε απφ θάζε κνξθή ελέξγεηαο γηα ην ίδην έηνο, ζηηο ρψξεο ηεο Δπξψπεο. Γξάθεκα 7 - Νέα ηζρύο θαη απεγθαηεζηεκέλε ηζρύο ζηελ Δ.Δ. γηα ην έηνο 2010 (MW) Σα θσηνβνιηατθά, ήηαλ ε ηερλνινγία κε ηελ δεχηεξε κεγαιχηεξε λέα εγθαηεζηεκέλε ηζρχ, αλάκεζα ζε φιεο ηηο πεγέο ελέξγεηαο, πίζσ απφ ην θπζηθφ αέξην. Σν γεγνλφο απηφ, θαζηζηά ηα θσηνβνιηατθά κία πεγή ελέξγεηαο ηδηαίηεξεο ζεκαζίαο, φρη κφλν αλάκεζα ζηηο ΑΠΔ, αιιά ζε φιεο ηηο κνξθέο ελέξγεηαο. 30

31 Ζ εμέηαζε ησλ κεραληζκψλ πξνψζεζεο πνπ εθάξκνζαλ, ηα απνηειέζκαηά ηνπο θαη ε εκπεηξία ηνπο απφ ηνλ ζπγθεθξηκέλν ελεξγεηαθφ ηνκέα, απνηεινχλ ζεκαληηθά ζηνηρεία, ηα νπνία κπνξνχλ λα ζπληειέζνπλ ζηε ζρεδίαζε απνηειεζκαηηθψλ θαη βηψζηκσλ ζηξαηεγηθψλ ζηήξημεο ηεο ηερλνινγίαο ησλ θσηνβνιηατθψλ, απφ ηηο ππφινηπεο ρψξεο ηεο Δ.Δ. Δπίζεο, ηα ζπκπεξάζκαηα πνπ ζα εμαρζνχλ απφ ηηο κειέηεο ησλ δχν θιάδσλ κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ γηα ηελ ζρεδίαζε ελφο ειιεληθνχ ζπζηήκαηνο πξνψζεζεο ησλ θσηνβνιηατθψλ, ην νπνίν ζα πηνζεηεί ηα ζεηηθά ζηνηρεία θάζε ζπζηήκαηνο, δηνξζψλνληαο ηεο ζεκεξηλέο ηνπ αηέιεηεο Φσηνβνιηατθά ζηελ Γαιιία Δγθαηαζηάζεηο Φ/Β ζηε Γαιιία Ζ γεληθή ζηξαηεγηθή Φ/Β ηεο Γαιιίαο εζηηάδεη ζηε κέηξηα, αιιά βηψζηκε αλάπηπμε βάζεη ησλ ελζσκαησκέλσλ κηθξψλ ζπζηεκάησλ ζε θηίξηα κέρξη 3KWp. πλεπψο, ην θξάηνο έζεζε σο ζηφρν αλάπηπμεο γηα ηελ παξαγσγή ησλ Φ/Β κφλν ηα 500MWp κέρξη ην Ζ ζηξαηεγηθή πίζσ απφ απηήλ ηελ αξγή αλάπηπμε αγνξάο είλαη θπξίσο λα δνζεί ζηε εγρψξηα βηνκεραλία ε δπλαηφηεηα λα αλαπηπρζεί. Δπηπιένλ, κηα πξφζζεηε πξνζηηζέκελε αμία ζα δεκηνπξγεζεί κέζσ ηεο αλάπηπμεο ησλ θηήξην-ελζσκαησκέλσλ εθαξκνγψλ. Καηά ζπλέπεηα, δηάθνξεο γαιιηθέο επηρεηξήζεηο, φπσο ε Clipsol, ν ειηαθφο παξαγσγφο ImerysToitures θεξακηδηψλ ζηεγψλ, θαη ν πξσηνπφξνο ζηελ αγνξά Tenesol ζε ζπλεξγαζία κε Arcelor έρνπλ αλαπηχμεη ήδε ηα θηίξην-ελζσκαησκέλα Φ/Β πξντφληα (BuildingIntegratedPhotovoltaic-BIPV). Σα απνηειέζκαηα κειεηψλ δείρλνπλ φηη νη μέλεο εηαηξείεο φπσο Ubbink, Schueco θαη Conergy έρνπλ αθφκα έλα παξάδεηγκα ζρεηηθά κε ηελ πψιεζε ησλ θηίξην-ελζσκαησκέλσλ Φ/Β ζπζηεκάησλ (BIPV) ζηε Γαιιία. Δληνχηνηο, ηηο παξαθνινπζνχλ απφ θνληά νη εζσηεξηθνί πξνκεζεπηέο φπσο ε Tenesol θαη ε ελεξγεηαθή πξνκεζεχηξηα ΔΣΑ, πνπ ζα πξνζθέξνπλ ζχληνκα ην πιήξεο κηθξφ ζχζηεκά ηνπο.( ). Λφγσ ηεο ζηξαηεγηθήο πξνψζεζεο, ην θπξίαξρν κέξνο ησλ επηρεηξήζεσλ πνπ 31

32 είλαη ελεξγέο ζηε γαιιηθή αγνξά Φ/Β ζρεδφλ απνθιεηζηηθά έρεη εγθαηαζηήζεη ηα κηθξά Φ/Β ζπζηήκαηα. Μφλν ζηα ππεξπφληηα ηκήκαηα, πνπ πεξηιακβάλνπλ ηε Reunion, ηε Γνπαδεινχπε θαη ηε Μαξηηλίθα, νη κεγάινπ κεγέζνπο εγθαηαζηάζεηο παξνπζηάδνπλ έληνλν ελδηαθέξνλ ην νπνίν νθείιεηαη ζε κηα πςειφηεξε εηδηθή ηηκή πψιεζεο ελέξγεηαο ζην δίθηπν κε θφζηνο 0.40/kWh γηα ηελ πνιχ πςειή ειηαθή αθηηλνβνιία. πλεπψο, νη πξψηεο Φ/Β εγθαηαζηάζεηο κεξηθψλ MW ζπλδέζεθαλ κε ην δίθηπν ζην LaReunion ζην ηέινο ηνπ ηελ επεηξσηηθή αγνξά, έλαο απμαλφκελνο αξηζκφο Φ/Β εγθαηαζηάζεσλ ζρεδηάζηεθε ην Οη κεγάινη γαιιηθνί ελεξγεηαθνί πξνκεζεπηέο φπσο ε ΔΣΑ (ElectricTransmitionofAmerica) θαη ε GazdeFrance έρνπλ έλα πξφζζεην ξφιν ελ πξνθεηκέλσ. Ζ ειηαθή έλσζε 'ENERPLAN' αλαθέξεη φηη 'νη κεγάιεο ελεξγεηαθέο επηρεηξήζεηο πξνζπαζνχλ θαηλνκεληθά λα μεπεξάζνπλ ε κηα ηελ άιιε φζνλ αθνξά ηηο δξαζηεξηφηεηέο ηνπο ζηνλ ηνκέα ηνπ Φ/Β. Οη πξψηεο ειηαθέο ζπκβάζεηο αλεθνδηαζκνχ γηα πεξηζζφηεξν απφ 100MWp ζε θάζε πεξίπησζε κε ηελ ΔΣΑ θαζψο επίζεο θαη ηνλ ελεξγεηαθφ παξαγσγφ (sechilienne-sidec) δείρλνπλ φηη πεξηζζφηεξεο κπνξνχλ λα αλακέλνληαη.( Μνλάδα παξαγσγήο Φ/Β ζηνηρείσλ ππξηηίνπ ζηε αμνλία Ζ SolarWorld AG νινθιήξσζε ηεο λέα εξγνζηαζηαθή κνλάδα παξαγσγήο ειηαθψλ ζηνηρείσλ ππξηηίνπ ζηελ αλαηνιηθή πιεπξά ηεο βηνκεραληθήο πεξηνρήο Freiberg ηεο αμνλίαο. ' απηφ δεκηνπξγήζεθε κηα κνλάδα παξαγσγήο Φ/Β ζηνηρείσλ ζχκθσλα κε ηα πην ζχγρξνλα πξφηππα θαη κε ηειηθή απφδνζε 0,5GW έσο 1GW ην ρξφλν. Αλ ν εηήζηνο φγθνο παξαγσγήο ελζσκαησλφηαλ ζε Φ/Β πιαίζηα, ε ελέξγεηα πνπ ζα παξαγφηαλ ζα ήηαλ επαξθήο λα εθνδηάζεη κηζφ εθαηνκκχξην αλζξψπνπο. Μηα επέλδπζε πεξίπνπ ησλ 350 εθαηνκκπξίσλ, είλαη έλα απφ ηα κεγαιχηεξα επελδπηηθά πξνγξάκκαηα ηνπ θιάδνπ ηεο ειηαθήο ελέξγεηαο. Υάξε ζηναλαπηπζζφκελν έξγν ηεο εηαηξείαο θαη ηηο πξφζθαηεο ηερλνινγηθέο 32

33 εμειίμεηο ε εηαηξεία είλαη ζε ζέζε λα παξαγάγεη ηα Φ/Β ζηνηρεία κε έλαλ ηδηαίηεξα θηιηθφ πξνο ην πεξηβάιινλ θαη νηθνλνκηθά απνδνηηθφ ηξφπν. Ζ απφδνζε ησλ Φ/Β ζηνηρείσλ ζην Freiberg ζα αλέιζεη ζε 1 GW ην Με ην λέν εξγνζηάζην ζηε ζέζε Freiberg ν φκηινο SolarWorld ζα έρεη κηα ηθαλφηεηα παξαγσγήο Φ/Β ζηνηρείσλ 1GW κέρξη ην ηέινο ηνπ Απφ ηα δεδνκέλα ηνπ 2009 ηεο παγθφζκηαο αγνξάο έλα ζηα πέληε ειηαθά ζηνηρεία ζα γίλνπλ ρξεζηκνπνηψληαο ηα Φ/Β ζηνηρεία απφ ην Freiberg. πγρξφλσο ε επηρείξεζε ζα δεκηνπξγήζεη 450 λέεο ζέζεηο νη νπνίεο ζα εληζρχζνπλ κε απηφ ηνλ ηξφπν ηε ζέζε ηεο σο κεγαιχηεξν βηνκεραληθφ εξγνδφηε ζηελ πεξηνρή ηεο θεληξηθήο αμνλίαο. Πξνο ην παξφλ ε νκάδα απαζρνιεί πεξηζζφηεξα απφ άηνκα ζην Freiberg. Απηή ε επέλδπζε είλαη κηα δέζκεπζε γηα ηε πεξηνρή ηνπ Freiberg κε ηνπο ηδηαίηεξα θαηαξηηζκέλνπο θαη αθνζησκέλνπο ππαιιήινπο, ηελ θαιή ππνδνκή θαη ηε δηθηχσζε ζηηο εξεπλεηηθέο νκάδεο. Ζ απφθαζε ηεο SolarWorld AG λα επεθηείλεη ηηο δξαζηεξηφηεηέο ηεο ζην Freiberg θαη ε πξνζζήθε ηεο ηδηαίηεξα ζχγρξνλεο κνλάδαο παξαγσγήο είλαη κηα κεγάιε επθαηξία γηα ηε αμνλία, θαη εηδηθά γηα ην Freiberg θαη ηνπο ππαιιήινπο ηεο επηρείξεζεο. Σα ζηνηρεία ππξηηίνπ θαη ηα ειηαθά πιαίζηα πνπ παξάγνληαη ζηε αμνλία είλαη πνηνηηθά πξντφληα πνπ παξάγνληαη ζηελ πεξηνρή Freiberg, ζεκείν ζην νπνίν θηππά ε θαξδηά ηεο πςειήο ηερλνινγίαο. Καηλνηφκεο επηρεηξήζεηο, πςειά θαηαξηηζκέλνη θαη εμεηδηθεπκέλνη εξγάηεο θαζψο επίζεο θαη ε ζπλεηζθνξά ησλ παλεπηζηεκίσλ θαη ησλ εξεπλεηηθψλ ηδξπκάησλ έρνπλ νδεγήζεη ζηελ αχμεζε ησλ πσιήζεσλ θαη ησλ ζηνηρείσλ απαζρφιεζεο ζηε Φ/Β βηνκεραλία ζηε αμνλία ( ε ιίγα ρξφληα ε ειηαθή ελέξγεηα απφ ηε ζηέγε ζα είλαη θηελφηεξε. Οη πξνκεζεπηέο ειηαθήο ηερλνινγίαο ζηεξίδνληαη ζηελ θνξπθαία πνηφηεηα Φ/Β ζπζηεκάησλ. Ζ πςειή πνηφηεηα νδεγεί ζε πςειέο απνδφζεηο. 33

34 Δκπόδηα αλάπηπμεο Φ/Β ζπζηεκάησλ ζηε Γαιιία Παξά ηελ χπαξμε κεηαμχ ησλ δέθα θνξπθαίσλ παγθφζκησλ Φ/Β αγνξψλ κε κηα ηξέρνπζα εηήζηα αλάπηπμε αγνξάο πεξηζζφηεξσλ απφ 100%, ιίγεο πιεξνθνξίεο είλαη δηαζέζηκεο γηα ηε γαιιηθή Φ/Β αγνξά ζην παξειζφλ. Έλα πξφζζεην επίδνκα γηα ηηο θηίξην-ελζσκαησκέλεο Φ/Β εθαξκνγέο (BIPV) θαη έλα ζρέδην εηδηθήο ηηκήο πψιεζεο ηεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο επλφεζε ηα κηθξά ηδησηηθά Φ/Β ζπζηήκαηα. Μφλν νξηζκέλνη ηχπνη πξντφλησλ έρνπλ αχμεζε πσιήζεσλ ζηε γαιιηθή κεηξνπνιηηηθή αγνξά. Ζ δηάξθεηα ηεο δηαδηθαζίαο εθαξκνγήο έρεη κεησζεί ήδε ζε ηέζζεξηο κήλεο θαηά κέζνλ φξν γηα ηα Φ/Β ζπζηήκαηα πνπ είλαη κηθξφηεξα απφ ην 10KWp. Αθφκα πεξηζζφηεξεο θαζπζηεξήζεηο δεκηνπξγνχληαη, επεηδή ππάξρεη πάξα πνιχ κηθξφο αξηζκφο ππαιιήισλ γηα λα ρεηξίδεηαη πάξα πνιιέο εθαξκνγέο. Δγθαηαζηάζεηο ησλ 34MWp ζην ζχλνιν ηνπο πεξίκελαλ ηε ζχλδεζε κε ην θεληξηθφ δίθηπν δηαλνκήο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο ην 2007, ζχκθσλα κε ηηο πξνδηαγξαθέο ηεο Δ. Σ. Α (ElectricTransmitionofAmericaθαη ησλ ρεηξηζηψλ ηνπ ειεθηξηθνχ δηθηχνπ. Δθηφο απφ ηηο θαζπζηεξήζεηο γηα ηε ζχλδεζε κε ην δίθηπν, ε πεξαηηέξσ αλάπηπμε ηεο αγνξάο απεηιείηαη απφ ηηο πάξα πνιχ πςειέο ηηκέο ησλ Φ/Β ζπζηεκάησλ, νη νπνίεο είλαη ζρεδφλ 100% πςειφηεξεο απφ εθείλεο ζηε Γεξκαλία. Δληνχηνηο, κέρξη ην 2009, νη πςειέο ηηκέο δελ είραλ πνιιή επηξξνή ζηελ αλάπηπμε ηεο Φ/Β αγνξάο. Μαθξνπξφζεζκα, νη ηηκέο πξέπεη λα κεησζνχλ πξνθεηκέλνπ λα γίλεη κηα βηψζηκε αλάπηπμε ζηνλ ηνκέα απηφ ( 2007/08, AnotherPathforPhotovoltaics', ). ( Η γεξκαληθή αγνξά ησλ θσηνβνιηατθώλ Οη πνιηηηθέο πξνώζεζεο ησλ θσηνβνιηατθώλ ζηε Γεξκαλία Ζ Γεξκαλία, ππήξμε πξσηνπφξα ρψξα ζηελ εθκεηάιιεπζε ησλ ΑΠΔ. Σν 1991, έπεηηα απφ ηελ εθαξκνγή ηνπ ElectricityFeedAct θαη ηελ ρξεζηκνπνίεζε ησλ FIT γηα πξψηε θνξά, δφζεθε κεγάιε ψζεζε ζηελ αλάπηπμε ησλ ΑΠΔ θαη εηδηθά ηεο 34

35 αηνιηθήο ελέξγεηαο. Σν πξψην πξφγξακκα πξνψζεζεο πνπ αθνξνχζε, απνθιεηζηηθά, ζηνλ θιάδν ησλ θσηνβνιηατθψλ, ήηαλ ην πξφγξακκα "1000 rooftop", πνπ εθαξκφζηεθε ηελ πεξίνδν Σν βαζηθφ θίλεηξν πνπ παξείρε, ζηνπο ππνςήθηνπο επελδπηέο, ήηαλ δάλεηα κε επλντθνχο φξνπο. ηε ζπλέρεηα, αθνινχζεζε ην πξφγξακκα " rooftop", ην νπνίν εθαξκφζηεθε ηελ πεξίνδν , θαη αξρηθά παξείρε ηα ίδηα θίλεηξα κε ηνλ πξνθάηνρφ ηνπ. Χζηφζν, ν θιάδνο ησλ θσηνβνιηατθψλ, άξρηζε λα αλαπηχζζεηαη κε πςεινχο ξπζκνχο έπεηηα απφ ην 2000, φηαλ ηέζεθε ζε εθαξκνγή ν λένο λφκνο γηα ηηο ΑΠΔ (GermanRenewableEnergySourcesAct (EEG)), ν νπνίνο εηζήγαγε έλα θαηλνχξην ζχζηεκα FIT,πνπ πξνέβιεπε πςειφηεξεο ηηκέο γηα ηνπο παξαγσγνχο. Ο λφκνο EEG ηνπ 2000, ηξνπνπνηήζεθε ην Ο πξνεγνχκελνο λφκνο, ρξεζηκνπνηνχζε κφλν κία ζηαζεξή ηηκή γηα ηνπο FIT, ε νπνία ήηαλ 0,51 /kwh, ελψ πξνέβιεπε θαη εηήζην πνζνζηφ κείσζεο 5%, ζηηο ηηκέο ησλ FIT. Έπεηηα απφ ηελ ηξνπνπνίεζε ηνπ 2004, νη ηηκέο ησλ FIT δηακνξθψλνληαλ αλάινγα κε ην κέγεζνο θαη ηνλ ηχπν ηεο εγθαηάζηαζεο θαη θπκαίλνληαλ κεηαμχ /kwh. Χζηφζν, νη ηηκέο ησλ FIT παξέκεηλαλ ζε πςειά επίπεδα, πεξίπνπ 10 θνξέο πςειφηεξν απφ ηνπο FIT πνπ ίζρπαλ γηα ηελ αηνιηθή ελέξγεηα. ηε ζπλέρεηα, ππήξμε θαη άιιε ηξνπνπνίεζε ηνπ λφκνπ EEG, ε νπνία έγηλε ην 2009 (DeutscheBankGroup, 2011). Απνηέιεζκα ησλ ζπγθεθξηκέλσλ πνιηηηθψλ πξνψζεζεο, ήηαλ ε θαζηέξσζε ηεο Γεξκαλίαο σο πξσηαγσλίζηξηα ρψξα, ζε παγθφζκην επίπεδν, ζηνλ θιάδν ησλ θσηνβνιηατθψλ αιιά θαη ε δεκηνπξγία κηαο πνιχ ζεκαληηθήο βηνκεραλίαο θαηαζθεπήο θσηνβνιηατθψλ ζπζηεκάησλ, πνπ θαηέρεη ηζρπξή ζέζε ζηε δηεζλή αγνξά. Άιισζηε, ην 2010, ε Γεξκαλία εγθαηέζηεζε 7,4 GW ειηαθήο ελέξγεηαο, ηζρχο πνπ ηζνδπλακεί πεξίπνπ κε ην 60% ηεο λέαο ηζρχνο πνπ εγθαηαζηάζεθε ζε νιφθιεξε ηελ Δ.Δ., ηελ ίδηα ρξνληά. Δπηπιένλ, δηαζέηεη ζπλνιηθή ηζρχ πνπ μεπεξλά ηα 17 GW, ην νπνίν απνηειεί κέγεζνο κεγαιχηεξν ηνπ 50% ηεο ζπλνιηθήο παγθφζκηαο εγθαηεζηεκέλεο ηζρχνο. 35

36 Ο ζεκαληηθφο ξφινο ηνπ εξγαιείνπ FIT, ζηελ αλάπηπμε ηνπ θιάδνπ ησλ θσηνβνιηατθψλ, θαίλεηαη κέζα απφ ηελ πνξεία ηνπ πξνγξάκκαηνο " rooftop", πνπ μεθίλεζε ην Ο ζηφρνο ηνπ πξνγξάκκαηνο ήηαλ λα εγθαηαζηαζνχλ κνλάδεο θσηνβνιηατθψλ, κέζεο ηζρχνο 3 kw ην θάζε έλα. Αξρηθά, ηα θίλεηξα πνπ δίλνληαλ ζηνπο ππνςήθηνπο επελδπηέο ήηαλ δάλεηα κε επλντθνχο φξνπο. Σν επηηφθην ησλ ζπγθεθξηκέλσλ δαλείσλ ήηαλ κεδεληθφ θαη ε πεξίνδνο απνπιεξσκήο ηνπο ήηαλ 10 έηε. Ζ αληαπφθξηζε ησλ επελδπηψλ, θαηά ηελ πξψηε πεξίνδν εθαξκνγήο ηνπ πξνγξάκκαηνο, δελ ήηαλ ε αλακελφκελε. Χζηφζν, έπεηηα απφ ηελ εθαξκνγή ηνπ EEG, ην 2000, ην πξφγξακκα άξρηζε λα πξνζειθχεη ην ελδηαθέξνλ ησλ επελδπηψλ. Ο ζπγθεθξηκέλνο λφκνο πεξηειάκβαλε ηελ ρξεζηκνπνίεζε FIT, χςνπο 0,51 /kwh, ελψ ην επηηφθην ησλ δαλείσλ παξέκελε πεξίπνπ 4,5 κνλάδεο θάησ απφ ην ζχλεζεο επηηφθην ησλ ηξαπεδψλ. Σν πξφγξακκα '' rooftop" νινθιεξψζεθε κε επηηπρία ην 2003, έρνληαο πξνσζήζεη ηελ εγθαηάζηαζε 300 MW ειηαθήο ελέξγεηαο. Υαξαθηεξηζηηθφ ησλ γεξκαληθψλ πνιηηηθψλ πξνψζεζεο, πνπ αθνξνχλ ζηνλ θιάδν ηη θσηνβνιηατθψλ, απνηειεί ε ηάζε πνπ επηθξαηεί γηα κείσζε ησλ ηηκψλ ησλ FIT, έηζη ψζηε λα ζπκβαδίδνπλ κε ηελ ηερλνινγηθή πξφνδν θαη ηελ πηψζε ηνπ θφζηνπο η θσηνβνιηατθψλ ζπζηεκάησλ. Έπεηηα απφ ην 2000, ππάξρεη έλα ζηαζεξφ εηήζην πνζνζηφ κείσζεο ησλ ηηκψλ ησλ FIT, ελψ ε γεξκαληθή θπβέξλεζε έρεη αλαπξνζαξκφζεη ηνπο FIT θαη ζε κε πξνγξακκαηηζκέλεο πεξηφδνπο, σο απνηέιεζκα απξφζκελσλ εμειίμεσλ ζηηο ηηκέο ησλ θσηνβνιηατθψλ ζπζηεκάησλ (DeutscheBankGroup, 2011). Δπηπιένλ, ην γεξκαληθφ ζχζηεκα ζπκπεξηιακβάλεη έλα κεραληζκφ νπνίνο πξνζαξκφδεη απηφκαηα ην χςνο ησλ FIT, θάζε ηξείο κήλεο, βαζηδφκελνο ζη πνξεία ηεο αγνξάο. Δάλ ε αλάπηπμε ηεο αγνξάο είλαη κεγαιχηεξε ή κηθξφηεξε απφ η ζηφρν πνπ είρε ηεζεί, νη FIT ζα κεησζνχλ ή ζα απμεζνχλ αληίζηνηρα (EPIA, 2011b). 36

37 Γξάθεκα 8 - Οη ηηκέο ησλ FIT ( /kwh) θαη ε εηήζηα πξνζηηζέκελε ηζρύο (MW) Πεγή: DeutscheBankGroup, 2011 ην ζρήκα παξαπάλσ, παξνπζηάδεηαη, δηαρξνληθά, ε πνξεία ησλ FIT πνπ ίζρπαλ γηα ηνλ θιάδν ησλ θσηνβνιηατθψλ ζηε Γεξκαλία, θαζψο θαη ε πξνζηηζέκελε ηζρχο θάζε έηνπο. Α ην επίπεδν ησλ 0,51 /kwh, πνπ βξηζθφηαλ ην 2000, ε ηηκή ησλ FIT θπκάλζεθε, 2010, απφ 0,24 έσο 0.39 /kwh. ηα ζρέδηα ηεο γεξκαληθήο θπβέξλεζεο είλαη πεξαηηέξσ πηψζε ησλ FIT, ηα επφκελα ρξφληα. εκαληηθφ ζηνηρείν ηνπ γξαθήκαηνο 8, απνηειεί ε αληίζεηε πνξεία πνπ αθνινπζνχλ νη εηήζηεο ηηκέο ησλ FIT κε ηελ εηήζηα πξνζηηζέκελε ηζρχ. Παξά ηε κείσζε πνπ επέξρεηαηζην χςνο ησλ FIT, θάζε ρξφλν ε λέα εγθαηεζηεκέλε ηζρχο απμάλεηαη ζπλερψο, κε απνθνξχθσκα ηα έηε 2009 θαη Δίλαη ζεκαληηθή επηηπρία ηνπ γεξκαληθνχ ζπζηήκαηνο πξνψζεζεο ησλ θσηνβνιηατθψλ, ην γεγνλφο φηη πξνζειθχεη έλα πνιχ κεγάιν αξηζκφ επελδπηψλ, ηε ζηηγκή πνπ νη ηηκέο ηνπ εξγαιείνπ FIT, πνπ εθαξκφδεηαη ζηε ρψξα, είλαη απφ ηηο ρακειφηεξεο ηεο επξσπατθήο αγνξάο. Απηφ, έξρεηαη ζε αληίζεζε κε ηηο αλεζπρίεο πνπ εθθξάδνληαη, ζε αξθεηέο ρψξεο, ζρεηηθά κε ην κέιινλ ησλ θσηνβνιηατθψλ, έπεηηα απφ κία κείσζε ησλ εγγπεκέλσλ ηηκψλ FIT. ηνλ γξάθεκα 3 παξνπζηάδνληαη νη ηηκέο ησλ FIT πνπ ηζρχνπλ ζηε Γεξκαλία, αλάινγα κε ην είδνο θαη ηελ ηζρχ ηεο εγθαηάζηαζεο ησλ θσηνβνιηατθψλ. Ζ ηάζε πνπ επηθξαηεί γηα ζπλερή κείσζε ησλ FIT, γίλεηαη αληηιεπηή, παξαηεξψληαο ηηο 37

38 ηηκέο ηνπ Δλψ ζηηο αξρέο ηνπ 2010 νη ηηκέο ησλ FIT είραλ κεησζεί ζε ζρέζε κε απηέο ηνπ 2009, ε γεξκαληθή θπβέξλεζε απνθάζηζε ηελ πεξαηηέξσ κείσζή ηνπο αθφκα δχν θνξέο, θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ ίδηνπ έηνπο. Σνλ Ηνχιην θαη ηνλ Οθηψβξην ηνπ 2010, νη FIT κεηψζεθαλ εθ λένπ, έηζη ψζηε λα ιεθζεί ππφςε ε ζεκαληηθή πηψζε ησλ ηηκψλ ησλ θσηνβνιηατθψλ ζπζηεκάησλ. ην ζπγθεθξηκέλν πίλαθα, εθηφο απφ ηε ζηαδηαθή κείσζε ησλ FIT απφ ην 2004 έσο θαη ζήκεξα, παξνπζηάδνληαη νη ηηκέο πνπ ζα ηζρχνπλ ην 2012 θαη 2013, νη νπνίεο ζα ζπλερίζνπλ ηε θζίλνπζα πνξεία πνπ είραλ θαη ηα πξνεγνχκελα έηε. Γξάθεκα 9 - Οη ηηκέο ησλ γεξκαληθώλ FIT αλάινγα κε ηνλ ηύπν εγθαηάζηαζεο ηνπ θσηνβνιηατθνύ ζπζηήκαηνο Ζ κνξθή ησλ FIT, αλήιζε ζε 4,27 δηο. Χζηφζν, θπξίσο ιφγσ ηεο κεγάιεο πηψζεο ησλ ηηκψλ ησλ θσηνβνιηατθψλ ζπζηεκάησλ θαη ηεο αχμεζεο ησλ αλακελφκελσλ θεξδψλ, ην 2009 θαη ην 2010, ε αλάπηπμε ηνπ θιάδνπ ήηαλ ηεξάζηηα, κε απνηέιεζκα ην ζπλνιηθφ θφζηνο ησλ FIT, γηα θάζε έηνο, λα αγγίμεη ηα 10 δηο. Σν γεγνλφο απηφ, απνδεηθλχεη ην κέγεζνο ηεο ζεκαζίαο πνπ έρνπλ νη ηξνπνπνηήζεηο ησλ ηηκψλ ησλ FIT, έηζη ψζηε λα ζπκβαδίδνπλ κε ηηο ηερλνινγηθέο εμειίμεηο θαη λα ππάξρεη ε δπλαηφηεηα λα είλαη κία πνιηηηθή πξνψζεζεο νηθνλνκηθά βηψζηκε. Κάηη αλάινγν πξνζπαζεί λα πεηχρεη ε γεξκαληθή θπβέξλεζε, είηε κέζσ ησλ εηήζησλ πνζνζηψλ κείσζεο ησλ επηπέδσλ ησλ FIT, είηε κέζσ άκεζσλ παξεκβάζεσλ, φηαλ απηέο είλαη αλαγθαίεο. 38

39 Η βηνκεραλία ησλ θσηνβνιηατθώλ ζηε Γεξκαλία Έλαο βαζηθφο ιφγνο γηα ηελ ζεκαληηθή ζηήξημε πνπ είρε ν θιάδνο ησλ θσηνβνιηατθψλ ζηε Γεξκαλία, κέζα απφ ην εξγαιείν FIT, ήηαλ ε πξφζεζε ηεο θπβέξλεζεο γηα ηελ αλάπηπμε κίαο ηζρπξήο βηνκεραλίαο, ε νπνία ζα θαηέρεη εγεηηθφ ξφιν ζηελ παγθφζκηα αγνξά. Έηζη, εθηφο απφ ηνπο πεξηβαιινληηθνχο ηεο ζηφρνπο, ε Γεξκαλία ζα δεκηνπξγνχζε κία βηνκεραλία, ε νπνία ζα ζπλέβαιε ζεηηθά ζηελ νηθνλνκία ηεο ρψξαο. Πιένλ, ε Γεξκαλία είλαη κία απφ ηηο θπξηφηεξεο εμαγσγηθέο ρψξεο ζηνλ θφζκν, ζε εμνπιηζκφ γηα εγθαηαζηάζεηο θσηνβνιηατθψλ ζπζηεκάησλ. Ήδε, ζηελ ρψξα δξαζηεξηνπνηνχληαη νξηζκέλνη απφ ηνπο κεγαιχηεξνπο, ζηνλ θφζκν, παξαγσγνχο θσηνβνιηατθψλ ζπζηεκάησλ. Άιισζηε, ην πεξηβάιινλ κέζα ζην νπνίν ιεηηνπξγνχλ ηνπο παξέρεη ζεκαληηθή ζηήξημε. Βαζηθφ πιενλέθηεκα απνηειεί ην γεγνλφο φηη δηαζέηνπλ άκεζε πξφζβαζε ζηε κεγαιχηεξε αγνξά θσηνβνιηατθψλ ηνπ θφζκνπ. Απηφ ζπλεπάγεηαη κείσζε ηνπ κεηαθνξηθνχ θφζηνπο, αιιά θαη πην άκεζε θαη επέιηθηε εμππεξέηεζε, ηεο δήηεζεο. Χζηφζν, ε ζεκαληηθφηεξε αηηία γηα ηελ δεκηνπξγία κίαο ηφζν ηζρπξήο αγνξάο, φπσο απηή ηεο γεξκαληθήο βηνκεραλίαο θαηαζθεπήο θσηνβνιηατθψλ, είλαη ε ζηήξημε πνπ παξέρεη ε θπβέξλεζε ηεο ρψξαο ζηνπο θαηαζθεπαζηέο ησλ θσηνβνιηατθψλ ζπζηεκάησλ. Αξρηθά, νη πνιηηηθέο πξνψζεζεο πνπ αθνινχζεζε θαη ζπλερίδεη λα εθαξκφδεη ε Γεξκαλία, έρνπλ δεκηνπξγήζεη κηα ηεξάζηηα δήηεζε κέζα ζηελ ίδηα ηελ ρψξα, ε νπνία εμππεξεηείηαη θπξίσο απφ ηηο εγρψξηεο εηαηξίεο θαηαζθεπήο θσηνβνιηατθνχ εμνπιηζκνχ. Δπηπιένλ, παξέρεηαη ζεκαληηθή νηθνλνκηθή ζηήξημε ζηηο ζπγθεθξηκέλεο εηαηξίεο, ε νπνία κπνξεί λα αγγίμεη θαη ην 50% ηεο ζπλνιηθήο επέλδπζεο, αλάινγα κε ην ζπλνιηθφ χςνο ηεο επέλδπζεο, ην κέγεζνο ηεο εηαηξίαο αιιά θαη ηελ ηνπνζεζία ηεο. Πην αλαιπηηθά, ηα θίλεηξα πνπ πξνζθέξνληαη ζηηο εηαηξίεο παξαγσγήο θσηνβνιηατθψλ είλαη ηα εμήο: α) Δπηδνηήζεηο θαη ρξεκαηηθά θίλεηξα, 39

40 β) Γάλεηα κε επλντθνχο φξνπο, γ) Κξαηηθέο εγγπήζεηο. Σα ζπγθεθξηκέλα θίλεηξα ηζρχνπλ γηα εγρψξηνπο θαη μέλνπο επελδπηέο, ελψ κεγαιχηεξε ζηήξημε ιακβάλνπλ νη εηαηξίεο κηθξνχ θαη κεζαίνπ κεγέζνπο. Δίλαη γεγνλφο, φηη νη πξνζπάζεηεο ηεο γεξκαληθήο θπβέξλεζεο γηα αλάπηπμε ηνπ θιάδνπ ησλ θσηνβνιηατθψλ, επέθεξαλ ζεηηθά απνηειέζκαηα θαη ζηελ νηθνλνκία ηεο ρψξαο, κέζα απφ ηε δεκηνπξγία κίαο βηνκεραλίαο πνπ δεκηνπξγεί ζέζεηο εξγαζίαο θαη πξνζθέξεη ζεκαληηθά έζνδα. ηνλ Πίλαθα 8, παξνπζηάδνληαη ηα έζνδα απφ ηηο πσιήζεηο ησλ εηαηξηψλ θαηαζθεπήο θσηνβνιηατθψλ θαη ησλ πξνκεζεπηψλ θσηνβνιηατθνχ εμνπιηζκνχ. Απφ ην 2000 θαη έπεηηα, παξαηεξείηαη κία ζπλερήο αχμεζε ησλ πσιήζεσλ ησλ ζπγθεθξηκέλσλ εηαηξηψλ ζηε Γεξκαλία, κε απνθνξχθσκα ην 2008, φηαλ ηα ζπλνιηθά έζνδά ηνπο έθηαζαλ ηα 11,9 δηο. Πίλαθαο 8 - Πσιήζεηο ησλ εηαηξηώλ θαηαζθεπήο θαη ησλ πξνκεζεπηώλ θσηνβνιηατθνύ εμνπιηζκνύ (δηο ) Έηνο Δηαηξίεο Καηαζθεπήο Πξνκεζεπηέο , , , , , ,8 0, ,5 0, ,1 0, ,5 2, ,6 2 Πεγή: German Solar Industry Association, 2010 Όπσο αλαθέξζεθε, ε ζεκαληηθή ζπλεηζθνξά, ησλ εηαηξηψλ θαηαζθεπήο θσηνβνιηατθνχ εμνπιηζκνχ, ζηε γεξκαληθή νηθνλνκία, νθείιεηαη θαη ζηηο 40

41 πνιπάξηζκεο ζέζεηο εξγαζίαο πνπ δεκηνπξγνχλ. Δλδεηθηηθά, ην 2009 απαζρνιήζεθαλ ζπλνιηθά εξγαδφκελνη ζε νιφθιεξν ηνλ γεξκαληθφ θιάδν ησλ θσηνβνιηατθψλ, απφ ηνπο νπνίνπο ην 51% εξγάζζεθε ζηηο εηαηξίεο θαηαζθεπήο ηνπ θσηνβνιηατθνχ εμνπιηζκνχ (GermanSolarIndustryAssociation, 2010) Δκπόδηα αλάπηπμεο ησλ Φ/Β ζπζηεκάησλ ζηε Γεξκαλία Ζ αλακελφκελε επηπιένλ εγθαηεζηεκέλε ηζρχο 5.000MW απφ Φ/Β ζηε Γεξκαλία ην 2010 ζα θαηαξξίςεη ην πξνεγνχκελν ξεθφξ λέαο ηζρχνο 3.000MW πνπ ζεκεηψζεθε ην Απηή ε εθξεθηηθή αλάπηπμε απνδφζεθε ζηε ζπνπδή ησλ επελδπηψλ λα πξνιάβνπλ ηε κείσζε 16% ησλ επηδνηήζεσλ ε νπνία κε θάπνηεο κηθξέο αιιαγέο ηέζεθε ζε ηζρχ απφ ηελ 1ε Ηνπιίνπ Ζ Γεξκαλία είλαη ν παγθφζκηνο εγέηεο ζηε αγνξά ησλ Φ/Β ζπζηεκάησλ κε ζπλνιηθή εγθαηαζηεκέλε ηζρχ 9.000MW ζηα ηέιε ηνπ 2009 θαη ηε δεκηνπξγία πεξίπνπ ζέζεσλ εξγαζίαο κέζα ζηελ πεξαζκέλε δεθαεηία. Ζ Γεξκαλία ζέιεη λα δηαηεξήζεη ηελ εγεηηθή ζέζε ζηελ ηερλνινγία θαη ηηο ζέζεηο εξγαζίαο, αιιά, απφ ηελ άιιε, δελ ζέιεη λα νδεγήζεη ζε ππεξζέξκαλζε ηελ παγθφζκηα αγνξά. Ζ λνκνζεηηθή πξάμε, ε νπνία δελ έρεη ηεζεί αθφκε ζε ηζρχ πεξηκέλεη ηελ έγθξηζε ηνπ γεξκαληθνχ θνηλνβνπιίνπ θαη ζα δπζρεξάλεη ηνλ αληαγσληζκφ ησλ γεξκαληθψλ εηαηξηψλ κε ηνπο αζηάηεο θαηαζθεπαζηέο, εηδηθά ιφγσ ηνπ φηη ε κείσζε ηνπ 16% πνπ ηζρχεη απφ ηελ 1ε Ηνπιίνπ 2010 ζα ππάξμεη θαηλνχξγηα κείσζε 11% κε 13% ηνλ Ηαλνπάξην ηνπ Ο θιάδνο ησλ Φ/Β ζα πξέπεη λα απνξξνθήζεη κηα κείσζε ζρεδφλ 40% ησλ ηηκψλ κέζα ζε δεθαηξείο κήλεο. Ζ εηδηθή ηηκή πψιεζεο ηεο ελέξγεηαο ζην δίθηπν κε ηελ παξαγφκελε ελέξγεηα κεηψζεθε ήδε θαηά 9% ηνλ Ηαλνπάξην ηνπ Ζ γεξκαληθή βηνκεραλία βξίζθεηαη αληηκέησπε κε κηα πνιχ κεγάιε πξφθιεζε. Ζ εηδηθή απηή ηηκή πψιεζεο ηεο παξαγφκελεο ελέξγεηαο απφ Α.Π.Δ. ζην δίθηπν, ήηαλ ν θχξηνο ιφγνο γηα ηελ θαηάθηεζε απφ ηε γεξκαληθή αγνξά ηεο παγθφζκηαο πξσηνθαζεδξίαο ζηελ ειηαθή ελέξγεηα, πνπ αληηζηνηρνχζε ζην 50% ηνπ 41

42 ζπλφινπ ησλ εγθαηαζηάζεσλ ην 2009 ζε κηα παγθφζκηα αγνξά 18 δηζ.. Σν γεξκαληθφ ππνπξγείνπεξηβάιινληνο ππεξακχλζεθε ηεο κείσζεο ηεο ηηκήο, ππνγξακκίδνληαο φηη ζηφρνο ηεο θπβέξλεζεο είλαη ε αλαδηάξζξσζε ησλ θηλήηξσλ γηα λα κελ βξεζεί αληηκέησπε κε ην δεκφζην αίζζεκα, θαζψο νη επηρεηξήζεηο θνηλήο σθειείαο ρξεψλνπλ ηνπο θαηαλαισηέο κε πςειφηεξεο ηηκέο γηα λα ρξεκαηνδνηήζνπλ ην ζχζηεκα( 9202) Σα Φ/Β ζηνηρεία ζην Ληκπεξφδε ηεο Γεξκαλίαο ζην κεγαιχηεξν πάξθν Φ/Β ηεο ρψξαο παξάγνπλ αξθεηή ελέξγεηα γηα λα ηξνθνδνηήζνπλ κηα κηθξή πφιε. ηελ Φξαλθθνχξηε, ην εξγνζηάζην πνπ θαηαζθεχαζε απηά ηα Φ/Β ζηνηρεία, αλήθεη ζηελ ακεξηθαληθή FirstSolar, ην νπνίν ρξεηάδεηαη λα απμήζεη ηελ παξαγσγή ηνπο ιφγσ ηεο απμεκέλεο δήηεζεο. Απηφ αληηκεησπίδεηαη σο ε επηβεβαίσζε κηαο βηνκεραληθήο πνιηηηθήο πνπ ζπληήξεζε ηελ ειηαθή ελέξγεηα γηα ζρεδφλ κηα δεθαεηία κε ηα θίλεηξα ησλ επηδνηνχκελσλ ηηκνινγίσλ. Απηά ππνρξεψλνπλ ηηο επηρεηξήζεηο θνηλήο σθειείαο λα αγνξάδνπλ φιν ηνλ ειεθηξηζκφ πνπ παξάγεηαη απφ ηηο Α. Π.Δ, φπσο ηα αηνιηθά πάξθα θαη ηα Φ/Β πάξθα, ζε κηα πςειή ηηκή (πρ. ην 2009 ήηαλ 6 έσο 8 θνξέο κεγαιχηεξε ζε ζρέζε κε ηελ ηηκή ζηελ αγνξά) γηα κηα ρξνληθή πεξίνδν 20 εηψλ. Σα θφζηε κεηαθηλνχληαη ζηνπο θαηαλαισηέο κε ηε κνξθή ησλ απμεκέλσλ ινγαξηαζκψλ ειεθηξηζκνχ. Κάζε ρξφλν, ηα επηδνηνχκελα ηηκνιφγηα πνπ πξνζθέξνληαη ζηηο λέεο εγθαηαζηάζεηο κεηψλνληαη ειαθξψο, γηα λα εληζρχζνπλ ηελ ηαρεία αλάπηπμε. Παξφκνηα κέηξα έρνπλ πηνζεηεζεί ζε πνιιέο ρψξεο ηεο Δπξψπεο, αιιά θαη δηεζλψο. Παξφια απηά, ε Γεξκαλία θαίλεηαη αλήκπνξε λα ζπκθσλήζεη ζε κηα θφξκνπια ε νπνία ζα είλαη αξθεηά γελλαηφδσξε ψζηε λα ζηεξίμεη ηελ επέλδπζε ρσξίο λα είλαη ππεξβνιηθή θαη λα πιήμεη ηνπο θαηαλαισηέο. Σν 2009, ελ κέζσ παξαπφλσλ γηα ηελ ππέξκεηξε επέθηαζε ησλ Φ/Β πάξθσλ, ε γεξκαληθή θπβέξλεζε απνθάζηζε λα δηπιαζηάζεη ηνλ ξπζκφ κε ηνλ νπνίν 42

43 κεηψλεηαη ε επηδφηεζε ηεο ηηκήο θάζε ρξφλν, απφ 5% ζε 10% (αλάινγα θαη κε ην κέγεζνο ηεο εγθαηάζηαζεο). χληνκα κεηά απφ απηφ, κηα ππεξπξνζθνξά Φ/Β ζπζηεκάησλ νδήγεζε ζε κείσζε ηνπ θφζηνπο θαηαζθεπήο ησλ Φ/Β πάξθσλ θαηά έλα ηέηαξην. Αιιά δελ ππήξμε κηα ηαπηφρξνλε κείσζε ηεο επηδνηνχκελεο ηηκήο ηεο παξαγφκελεο ελέξγεηαο, αλνίγνληαο έηζη ηνλ δξφκν γηα κεγαιχηεξα θέξδε γηα ηα πάξθα εθείλα ηα νπνία μεθίλεζαλ λα ιεηηνπξγνχλ πξηλ ηα ηέιε ηνπ Σέινο, ζεσξείηαη φηη εμαηηίαο ηεο θαηάζηαζεο απηήο ε ζπλνιηθή εγθαηεζηεκέλε ηζρχο Φ/Β ζηε Γεξκαλία ζρεδφλ δηπιαζηάζηεθε. Πξφθεηηαη γηα δηπιάζηα αχμεζε απφ φηη αλέκελε ε γεξκαληθή θπβέξλεζε φηαλ πηνζέηεζε ηα ζπγθεθξηκέλα κέηξα. Σν άικα πνπ ζεκεηψζεθε πξνθάιεζε έλα θχκα απφ εθθιήζεηο γηα πεξαηηέξσ κείσζε ηεο επηδνηνχκελεο ηηκήο. Ζ γεξκαληθή βηνκεραλία είρε πξνηείλεη λα κεησζεί θαηά 5% ηνλ Ηνχλην 2009 θαη άιιν έλα 5-10% ζηα ηέιε ηνπ Άιινη θνξείο δεηνχλ δξαζηηθφηεξεο κεηψζεηο. Οη Α.Π.Δ αληηζηνηρνχλ πιένλ ζην 15% ηεο γεξκαληθήο παξαγσγήο ειεθηξηζκνχ. Έλα κεγάιν κέξνο απφ ηε ζπκβνιή απηή πξνέξρεηαη απφ ηελ αηνιηθή ελέξγεηα, ε νπνία βξίζθεηαη θνληά ζην λα αληαγσληζηεί πιένλ επηηπρψο ηα νξπθηά θαχζηκα. Πάλησο, ην ειεθηξηθφ δίθηπν ηεο Γεξκαλίαο δελ κπνξεί λα δερηεί πνιιή πεξηζζφηεξε αηνιηθή ελέξγεηα, δίρσο αθξηβέο επελδχζεηο ζηε κεηαθνξά θαη ηελ απνζήθεπζε, απηφ είλαη ελ κέξεη ν ιφγνο πνπ ε θπβέξλεζε εληζρχεη ηελ αλάπηπμε ηεο ειηαθήο ελέξγεηαο. Ζ ειεθηξηθή ελέξγεηα παξαγφκελε απφ Φ/Β ζπζηήκαηα είλαη πάλησο πην αθξηβή ζε ζρέζε κε ηηο ππφινηπεο Α.Π.Δ. ( 43

44 Πίλαθαο 9 - Δπξσπατθή Αγνξά Φσηνβνιηατθώλ Πεγή: 44

45 Γξάθεκα 10 - Μεξίδηα λέαο εγθαηεζηεκέλεο ηζρύνο Πεγή: Γξάθεκα 11 - Πξνβιέςεηο αγνξάο γηα ην 2011 Πεγή: 45

46 ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 Ο : ΠΡΟΣΑΔΙ ΑΝΑΠΣΤΞΗ ΣΗ ΑΓΟΡΑ ΦΧΣΟΒΟΛΣΑΙΚΧΝ ΣΟΝ ΔΛΛΑΓΙΚΟ ΚΑΙ ΣΟΝ ΓΙΔΘΝΗ ΥΧΡΟ 3.1. Καλνληζηηθέο ζηξαηεγηθέο ελίζρπζεο ησλ Φ/Β Δλίζρπζε επέλδπζεο Γχν είλαη ηα θχξηα νηθνλνκηθά εξγαιεία πνπ έρνπλ ρξεζηκνπνηεζεί: ε άκεζε επηδφηεζε ηεο αγνξάο θαη εγθαηάζηαζεο Φ/Β θαη νη εθπηψζεηο θφξνπ πνπ απνζθνπνχλ ζηε κείσζε ηεο ηειηθήο ηηκήο γηα ηνλ θαηαλαισηή. Οη ηειεπηαίεο κπνξεί λα αθνξνχλ εθπηψζεηο επί ηνπ ζπλνιηθνχ θνξνινγεηένπ εηζνδήκαηνο ηνπ θαηαλαισηή ή κεησκέλν ΦΠΑ γηα ηελ αγνξά ησλ Φ/Β (φπσο γηα παξάδεηγκα, ζηελ πεξίπησζε ηεο Βξεηαλίαο ή ηεο Γεξκαλίαο φπνπ ηα νηθηαθά ζπζηήκαηα απαιιάζζνληαη ηνπ ΦΠΑ). Οη επηδνηήζεηο απνδείρηεθαλ έλα εμαηξεηηθά απνηειεζκαηηθφ εξγαιείν γηα ηε γξήγνξε αλάπηπμε ηεο αγνξάο θαη ηελ εγθαηάζηαζε κεγάινπ αξηζκνχ Φ/Β ζπζηεκάησλ. Δίλαη έλα απφ ηα βαζηθά κέηξα πνπ ρξεζηκνπνίεζαλ κεξηθέο απφ ηηο πην αλαπηπγκέλεο αγνξέο φπσο π.ρ. ε Ηαπσληθή. Ζ θξηηηθή πνπ γίλεηαη ζε απηή ηελ πξνζέγγηζε είλαη πσο, ελψ είλαη απνηειεζκαηηθή γηα ην άλνηγκα λέσλ αγνξψλ θαη ηελ πξνψζεζε λέσλ ηερλνινγηψλ, δελ δηαζθαιίδεη ηε βησζηκφηεηα ηεο αγνξάο καθξνπξφζεζκα. Γη' απηφ ζα πξέπεη λα ζπλνδεχεηαη θαη απφ άιια κέηξα, φπσο γηα παξάδεηγκα ε επηδφηεζε ηεο ειηαθήο θηινβαηψξαο. Οη θνξναπαιιαγέο θαη θνξνειαθξχλζεηο έρνπλ απνδεηρζεί απνηειεζκαηηθά εξγαιεία φηαλ ζπλνδεχνληαη θαη απφ άιια παξάιιεια κέηξα ελίζρπζεο ηεο αγνξάο. Κη απηφ γηαηί απφ κφλεο ηνπο δελ απνηεινχλ ηφζν ηζρπξφ θίλεηξν γηα ηελ ηαρεία αλάπηπμε ηεο αγνξάο, φπσο έδεημε θαη ε ειιεληθή εκπεηξία γηα φζν δηάζηεκα ίζρπζε ε θνξναπαιιαγή γηα ηα ζπζηήκαηα ΑΠΔ ζε θαηνηθίεο Δπηδόηεζε θηινβαηώξαο Σν κέηξν αθνξά ηα δηαζπλδεδεκέλα ζην δίθηπν Φ/Β ζπζηήκαηα θαη έρεη 46

47 ηξεηο εθδνρέο. χκθσλα κε ηελ πξψηε εθδνρή, ε ειηαθή θηινβαηψξα πνπ ηξνθνδνηείηαη ζην δίθηπν αγνξάδεηαη απφ ηνλ δηαρεηξηζηή ηνπ δηθηχνπ ζε κηα "ινγηθή" ηηκή, ιίγν κηθξφηεξε απφ ηελ ηηκή πνπ πιεξψλεη ν θαηαλαισηήο ζηε ρακειή ηάζε (feed-in-tariff). Ζ ηηκή απηή είλαη εγγπεκέλε γηα κεγάιν ρξνληθφ δηάζηεκα (π.ρ ρξφληα). Σν κνληέιν απηφεθαξκφδεηαη π.ρ. ζηελ Διιάδα, φπνπ ν παξαγσγφο ειηαθνχ ειεθηξηζκνχ παίξλεη γηα θάζε ειηαθή θηινβαηψξα πνπ ηξνθνδνηεί ζην δίθηπν 0,06-0,078, δειαδή σο θαη 90% ηεο ηηκήο θαηαλαισηή ζηε ρακειή ηάζε. Ζ δεχηεξε εθδνρή είλαη ην ιεγφκελν "net-metering", ν ζπκςεθηζκφο δειαδή ηεο εηζεξρφκελεο θαη εμεξρφκελεο απφ ην δίθηπν θηινβαηψξαο, φπνπ ν παξαγσγφο ειηαθνχ ειεθηξηζκνχ πσιεί ηνλ πιενλάδνληα ειεθηξηζκφ ζηελ ηηκή πνπ ηνλ αγνξάδεη απφ ηελ ειεθηξηθή εηαηξία. Σν ζχζηεκα απηφ έρεη σο πιενλέθηεκα ηελ χπαξμε ελφο απινχ κεηξεηή, ζε αληίζεζε κε ηελ πξψηε θαη ηξίηε εθδνρή πνπ απαηηνχλ κεηξεηή δηπιήο εγγξαθήο, ν νπνίνο θαηαγξάθεη ηφζν ηελ εηζεξρφκελε φζν θαη ηελ εμεξρφκελε ελέξγεηα. Ο δεχηεξνο απηφο κεηξεηήο επηβαξχλεη ην ζπλνιηθφ θφζηνο ηνπ Φ/Β. Έξεπλεο ζηε Γαλία έδεημαλ φκσο φηη ην γεγνλφο φηη νη θαηαλαισηέο κπνξνχλ αλά πάζα ζηηγκή λα έρνπλ κέζσ ηνπ κεηξεηή δηπιήο εγγξαθήο εηθφλα ηνπ ειεθηξηζκνχ πνπ παξάγνπλ, πσινχλ ή θαηαλαιψλνπλ, έρεη αιιάμεη ηελ θαηαλαισηηθή ζπκπεξηθνξά ηνπο νδεγψληαο ζε κηα κείσζε ηεο θαηαλάισζεο ειεθηξηζκνχ θαηά 5-10% (UK DepartmentofTradeandIndustry, 2001). Σν net-metering εθαξκφδνπλ ε Απζηξαιία, ε Διβεηία, νη ΖΠΑ (36 πνιηηείεο), ε Ηαπσλία, ε Νέα Εειαλδία θαη ε Οιιαλδία (Greenpeace, 2001). Ζ ηξίηε εθδνρή αθνξά ζηε γελλαία επηδφηεζε ηεο ηηκήο ηεο ειηαθήο θηινβαηψξαο (premiumprices ή rate-basedincentives), νχησο ψζηε, αθελφο λα αληαλαθιά ηα πξαγκαηηθά "εμσηεξηθά" θφζηε ηεο παξαγσγήο ελέξγεηαο, θαη αθεηέξνπ ν θαηαλαισηήο λα έρεη ηζρπξφ θίλεηξν απφ ηε ζίγνπξε θαη ζρεηηθά γξεγνξφηεξε απφζβεζε ηνπ Φ/Β ζπζηήκαηνο πνπ εγθαζηζηά. Σν ζχζηεκα απηφ έρεη εθαξκνζηεί κε επηηπρία ζε αξθεηέο ρψξεο (π.ρ. Γεξκαλία, Ηζπαλία). Σα κέηξα επηδφηεζεο ηεο θηινβαηψξαο (ηδίσο ε ηξίηε εθδνρή) έρνπλ 47

48 απνδεηρζεί ηδηαίηεξα απνηειεζκαηηθά ζηελ πξνψζεζε ησλ Φ/Β. Δγγπψληαη ζηαζεξφ επελδπηηθφ πεξηβάιινλ, είλαη ειθπζηηθά γηα κηθξνχο νηθηαθνχο θαηαλαισηέο θαη έρνπλ κηθξφ δηνηθεηηθφ θφζηνο. Ζ θξηηηθή πνπ αζθείηαη ζ' απηά ηα κέηξα είλαη πσο ζπληζηνχλ καθξνρξφληεο θαη ζε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο πςεινχ θφζηνπο επηδνηήζεηο, δελ δηαζθαιίδνπλ ηελ πξνψζεζε ησλ πην απνηειεζκαηηθψλ ηερλνινγηψλ θαη δελ επλννχλ ηνλ αληαγσληζκφ Τπνρξεσηηθό ειάρηζην κεξίδην ειηαθνύ ειεθηξηζκνύ Σν κέηξν απηφ είλαη πξνζαλαηνιηζκέλν ζηελ επίηεπμε ελφο ηειηθνχ ζηφρνπ γηα ην πνζνζηφ θάιπςεο ησλ ειεθηξηθψλ αλαγθψλ απφ Φ/Β κέζα ζε έλα ζπγθεθξηκέλν ρξνληθφ δηάζηεκα (quotas). Οη πξνκεζεπηέο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο είλαη ππνρξεσκέλνη λα παξέρνπλ ειηαθφ ειεθηξηζκφ ζην δίθηπν (σο πνζνζηφ ηεο ζπλνιηθήο ελέξγεηαο πνπ δηαζέηνπλ), είηε παξάγνληάο ηνλ νη ίδηνη, είηε αγνξάδνληάο ηνλ απφ αλεμάξηεηνπο παξαγσγνχο ή απηνπαξαγσγνχο ειηαθήο ελέξγεηαο. πλνδεπηηθφ ηνπ κέηξνπ απηνχ είλαη ηα εκπνξεχζηκα πξάζηλα πηζηνπνηεηηθά, πνπ πηζηνπνηνχλ φηη φλησο έλα πνζνζηφ ηεο παξερφκελεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο πξνέξρεηαη απφ αλαλεψζηκεο πεγέο ή θαη πην ζπγθεθξηκέλα απφ Φ/Β. Σέηνηα εκπνξεχζηκα πηζηνπνηεηηθά εθαξκφδνληαη (ή πξνηείλεηαη λα εθαξκνζηνχλ) γηα ηηο ΑΠΔ ζηελ Απζηξία, ην Βέιγην, ηε Γαλία, ηελ Ηηαιία, ηε νπεδία θαη ηε Βξεηαλία. Σν ζχζηεκα απηφ εγγπάηαη φηη παξέρεηαη ζην δίθηπν θαζαξή ελέξγεηα ζηε ρακειφηεξε δπλαηή ηηκή. Παξφια απηά ελέρεη πςειφ δηνηθεηηθφ θφζηνο θαζψο θαη ζεκαληηθφ ξίζθν γηα ηνπο επελδπηέο θαζαξήο ελέξγεηαο (ΔΦ, 2010) Δζεινληηθέο ζηξαηεγηθέο ελίζρπζεο ησλ Φ/Β πκκεηνρηθά πξνγξάκκαηα Ζ πξνζέγγηζε απηή εθαξκφδεηαη θπξίσο ζηε Γεξκαλία θαη αθνξά ζηελ εζεινληηθή ζπκκεηνρή επαηζζεηνπνηεκέλσλ θαηαλαισηψλ ζηηο επελδχζεηο ειηαθήο 48

49 ελέξγεηαο. Ζζπκκεηνρή απηή κπνξεί λα γίλεη κε ηξεηο ηξφπνπο. Πξψηνλ, ν θαηαλαισηήο κπνξεί λα αγνξάζεη κεηνρέο πνπ αληηζηνηρνχλ ζε ηκήκα κηαο επέλδπζεο (λα αγνξάζεη γηα παξάδεηγκα έλα κηθξφ πνζνζηφ απφ έλα ειηαθφ πάξθν, φπνπ κηα κεηνρή αληηζηνηρεί π.ρ. ζε 100 W εγθαηεζηεκέλεο ηζρχνο). Ζ πξνζέγγηζε απηή εθαξκφζηεθε π.ρ. ζην πξφγξακκα "BurgerfurSolarstrom" ηεο ειεθηξηθήο εηαηξίαο "Bayernwerke" θαη ζπκκεηείραλ ζ' απηφ εθαηνληάδεο πειάηεο ηεο εηαηξίαο. Ο δεχηεξνο ηξφπνο είλαη ε εζεινληηθή ζπλεηζθνξά ρξεκάησλ γηα λα αγνξαζηνχλ θαη εγθαηαζηαζνχλ Φ/Β ζπζηήκαηα ζε εθαξκνγέο κε δεκφζην ραξαθηήξα (π.ρ. ειηαθά ζρνιεία) (ΔΦ, 2010). Ο ηξίηνο ηξφπνο είλαη ε ζπκκεηνρή ζε "εζηθά ρξεκαηνδνηηθά ζρήκαηα". Ο επαίζζεηνο θαηαλαισηήο απνθηά κεξίδην ελφο ηακείνπ κε δεδεισκέλε ηελ πξφζεζή ηνπ λα θαηεπζχλεη ηνπο πφξνπο ηνπ κφλν ζε "θαζαξέο" επελδχζεηο, π.ρ. ζε ειηαθή ελέξγεηα. Παξαδείγκαηα ηέηνησλ ζρεκάησλ απνηεινχλ π.ρ. ε TriodosBank θαη ε UK "WindFund" Πξάζηλε ηηκνιόγεζε Οη θαηαλαισηέο πνπ επηιέγνπλ ηελ "πξάζηλε ηηκνιφγεζε" αγνξάδνπλ ειεθηξηθή ελέξγεηα απφ παξαγσγνχο πνπ εγγπψληαη θαζαξφ ειεθηξηζκφ, ζε κηα ηηκή θαηά ηη πςειφηεξε απφ ηελ θαλνληθή. Ζ απμεκέλε ηηκνιφγεζε ηεο ειηαθήο θηινβαηψξαο γίλεηαη γηα λα θαιπθζνχλ ηα πςειά θφζηε ηεο επέλδπζεο πνπ απαηηείηαη. Ζ πξάζηλε ηηκνιφγεζε ζπλνδεχεηαη ζπλήζσο απφ έλα "πξάζηλν πηζηνπνηεηηθφ" γηα λα ππάξρεη εγγχεζε γηα ηελ πξνέιεπζε ηεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο. ηε ινγηθή απηή θηλείηαη θαη ε ηδέα ηνπ "ειηαθνχ ρξεκαηηζηεξίνπ" πνπ εθαξκφδεηαη ζηε Επξίρε (ΔΦ, 2010). ηηο αξρέο ηνπ έηνπο 2002, πάλσ απφ 1,2 εθαη. επξσπαίνη αγφξαδαλ "πξάζηλν ειεθηξηζκφ", έρνληαο δειψζεη ηελ πξφζεζή ηνπο λα πιεξψζνπλ έλα πςειφηεξν ηίκεκα πξνθεηκέλνπ λα δηαζθαιίζνπλ θαζαξή ελέξγεηα απφ ηνλ άλεκν, ηνλ ήιην, θ.ιπ. Ζ Απζηξία, ην Βέιγην, ε Βξεηαλία, ε Γεξκαλία, ε Γαλία, ε Ηηαιία, ε 49

50 Οιιαλδία θαη ε νπεδία παξέρνπλ ζήκεξα ηε δπλαηφηεηα απηή ζηνλ επξσπατθφ ρψξν. Ζ πξάζηλε ηηκνιφγεζε παξέρεηαη επίζεο ζηηο ΖΠΑ, ηελ Απζηξαιία, ηελ Ηαπσλία, ελψ εμεηάδεηαη ζνβαξά θαη απφ ηελ Κίλα. Έλα απφ ηα ζεκαληηθά πξνβιήκαηα πνπ αλέθπςαλ είλαη απηφ ηεο πηζηνπνίεζεο θαη ηνπ νξηζκνχ ηεο πξάζηλεο ελέξγεηαο. Γηα ην ιφγν απηφ ζα πξέπεη ζχληνκα λα ππάξμεη έλα επξσπατθφ ή/θαη δηεζλέο ζχζηεκα πηζηνπνίεζεο γηα λα αξζνχλ νη ηπρφλ ακθηβνιίεο ησλ θαηαλαισηψλ (ΔΦ, 2010). Οη παξαθάησ πίλαθεο ζπλνςίδνπλ θαη θαηεγνξηνπνηνχλ ηα δηάθνξα κέηξα πνπ έρνπλ θαηά θαηξνχο ρξεζηκνπνηεζεί. 50

51 51

52 52

53 53

54 Λόγνη Πξνώζεζεο ησλ Φ/Β ζηελ Διιάδα Οη ιφγνη γηα ηελ πξνψζεζε εγθαηάζηαζεο Φ/Β ζπζηεκάησλ ζηελ Διιάδα είλαη πνιινί θαη ζεκαληηθνί : - Αμηνπνίεζε κηαο εγρψξηαο θαη αλαλεψζηκεο πεγήο ελέξγεηαο πνπ είλαη ζε αθζνλία κε ζπκβνιή ζηελ αζθάιεηα παξνρήο ελέξγεηαο - Τπνζηήξημε ηνπ ηνπξηζηηθνχ ηνκέα γηα θαιχηεξν πεξηβάιινλ θαη νηθνινγηθφ ηνπξηζκφ, ηδηαίηεξα ζηα λεζηά - Δλίζρπζε ηνπ ειεθηξηθνχ δηθηχνπ ζηηο ψξεο ησλ κεζεκβξηλψλ αηρκψλ, ηδηαίηεξα θαηά ηελ ζεξηλή πεξίνδν έιιεηςεο ή πνιχ πςεινχ θφζηνπο αηρκήο, φπνπ ηα Φ/Β παξάγνπλ ηα κεγάιν κέξνο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο - Μείσζε ησλ απσιεηψλ ηνπ δηθηχνπ, κε ηελ παξαγσγή ζηνλ ηφπν ηεο θαηαλάισζεο, ειάθξπλζε ησλ γξακκψλ θαη ρξνληθή κεηάζεζε ησλ επελδχζεσλ ζην δίθηπν - Κνηλσληθή πξνζθνξά ηνπ παξαγσγνχ/ θαηαλαισηή θαη ζπκβνιή ζηε βηψζηκε αλάπηπμε - Αλάπηπμε νηθνλνκηθψλ δξαζηεξηνηήησλ κε έληνλε ζπκβνιή ζε αλαπηπμηαθνχο θαη θνηλσληθνχο ζηφρνπο (λέεο ζέζεηο εξγαζίαο) - Αλάπηπμε βηνκεραληθψλ δξαζηεξηνηήησλ εληφο θαη εθηφο ηεο ρψξαο βηνκεραλίεο γηα θαηαζθεπή Φ/Β o 3 Μηθξνκεζαίσλ επηρεηξήζεσλ γηα ηελ ηζρχνο θαη αλάπηπμε ειεθηξνληθψλ o 2 κνλάδεο παξαγσγήο κπαηαξηψλ γηα Φ/Β εθαξκνγέο 3.4. Διιεληθέο πνιηηηθέο, θαλνληζκνί, λνκνζεζία θαη θίλεηξα Παξά ηηο ζρεηηθέο πνιηηηθέο, θαλνληζκνχο θαη ηε λνκνζεζία, ην θφζηνο ηεο αδξάλεηαο αλαθνξηθά κε ηελ επέθηαζε ησλ εθαξκνγψλ Φ/Β ζπζηεκάησλ παξακέλεη πςειφ. Γηα ηελ ελεξγεηαθή βειηίσζε ησλ πεξίπνπ 4,5 εθαη. θαηνηθηψλ ηεο Διιάδαο ρξεηάδεηαη πνιιή δνπιεηά. Ζ κείσζε ηεο θαηαλάισζεο ελέξγεηαο ζε θαηνηθίεο πνπ ζα θάλνπλ ρξήζε ησλ κέηξσλ, ππνινγίδεηαη φηη ζα θζάζεη έσο ην 60%. Αλάινγεο 54

55 παξεκβάζεηο πξέπεη λα εθαξκνζηνχλ ζε θηήξηα ηνπ επξχηεξνπ δεκνζίνπ ηνκέα. Με ην λφκν 3468 ηνπ 2006 γηα ηελ παξαγσγή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο απφ ηηο Α.Π.Δ, έγηλε πηα ζπκθέξνπζα θαη ε επέλδπζε ζηελ παξαγσγή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο απφ ηνλ ήιην γηα κεηαπψιεζε ζην δίθηπν ηεο ΓΔΖ κε ηδηαίηεξα ειθπζηηθέο ηηκέο. Σελ πξψηε θάζε ηνπ Πξνγξάκκαηνο Αλάπηπμεο Φ/Β ηαζκψλ ελέθξηλε ν ππνπξγφο Αλάπηπμεο ζηηο Ζ θαηάξηηζε ηνπ Πξνγξάκκαηνο έγηλε απφ ηε Ρ.Α.Δ, ζε εθαξκνγή ησλ δηαηάμεσλ ηνπ άξζξνπ 14 ηνπ λφκνπ 3468/2006 γηα ηελ Παξαγσγή Ζιεθηξηθήο Δλέξγεηαο απφ Α.Π.Δ θαη πκπαξαγσγή Ζιεθηξηζκνχ θαη Θεξκφηεηαο Τςειήο Απφδνζεο (.Ζ.Θ.Τ.Α). Μεηά ηελ έθδνζε ηνπ Καλνληζκνχ Αδεηψλ Παξαγσγήο Ζιεθηξηθήο Δλέξγεηαο απφ Α.Π.Δ. θαη.ζ.θ.τ.α., γηα ηελ αλάπηπμε ησλ Φ/Β ζπζηεκάησλ, άξρηζε ε πινπνίεζε κεγάισλ επελδχζεσλ ζε έξγα Α.Π.Δ, πνπ σο ην ηέινο ηνπ 2010 ζα αλέιζνπλ ζε 2,5 δηζ.. Σν πξφγξακκα πξνβιέπεη αλάπηπμε Φ/Β ζηαζκψλ ζηελ ειιεληθή επηθξάηεηα ζπλνιηθήο ηζρχνο 500MWp γηα ζηαζκνχο πνπ ζπλδένληαη κε ην χζηεκα (απεπζείαο ή κέζσ δηθηχνπ) θαη ζπλνιηθήο ηζρχνο 200MWp γηα ηα Με Γηαζπλδεδεκέλα Νεζηά. Όπσο επηζεκάλζεθε απφ ην Τπνπξγείν Αλάπηπμεο ζηφρνο ηνπ πξνγξάκκαηνο είλαη ε επίηεπμε ηεο θαηά ην δπλαηφλ ηαρχηεξεο δηείζδπζεο ηεο παξαγφκελεο απφ Φ/Β ζηαζκνχο ελέξγεηαο. ε απηφ ην πιαίζην, ην Πξφγξακκα πξνέβιεπε ηε ρξνληθή θιηκάθσζε ζηελ αδεηνδφηεζε θαη εγθαηάζηαζε Φ/Β ζηαζκψλ κε νινθιήξσζε ηεο θάζεο αδεηνδφηεζεο ηνπο σο ην ηέινο ηνπ 2010 θαη ηεο έληαμήο ηνπο ζην δίθηπν σο ην Σν 2007 θξίζεθε απαξαίηεηε ε θαηά ην δπλαηφλ κεγαιχηεξε δηαζπνξά ησλ Φ/Β ζηαζκψλ παξαγσγήο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο ζηε ρψξα κε βάζε ηελ θαηαλάισζε ελέξγεηαο ηεο θάζε πεξηνρήο, ζε επίπεδν Γηνηθεηηθήο Πεξηθέξεηαο, θαζψο θαη ζηελ πξνψζεζε ηεο εγθαηάζηαζεο Φ/Β ζηαζκψλ κηθξνχ ζρεηηθά κεγέζνπο. Γηα ηνπο ιφγνπο απηνχο πηνζεηήζεθε επηκεξηζκφο ηεο ζπλνιηθήο ηζρχνο αλά Γηνηθεηηθή Πεξηθέξεηα ηνπ Γηαζπλδεδεκέλνπ πζηήκαηνο θαη πεξαηηέξσ 55

56 επηκεξηζκφο ηεο ηζρχνο πνπ θαηαλέκεηαη ζε θάζε δηνηθεηηθή πεξηθέξεηα ζηηο αθφινπζεο θαηεγνξίεο Φ/Β ζηαζκψλ: Φ/Β ζηαζκνί ηζρχνο έσο θαη 20kWp, κε πνζνζηφ 10% ηεο επηκεξηδφκελεο ηζρχνο. Φ/Β ζηαζκνί ηζρχνο κεγαιχηεξεο ησλ 20kWp έσο 150kWp, κε πνζνζηφ 30% ηεο επηκεξηδφκελεο ηζρχνο. Φ/Β ζηαζκνί ηζρχνο κεγαιχηεξε ησλ 150kWp έσο 2MWp, κε πνζνζηφ 30% ηεο επηκεξηδφκελεο ηζρχνο. Φ/Β ζηαζκνί ηζρχνο απφ 2 MWp θαη άλσ, κε πνζνζηφ 30% ηεο επηκεξηδφκελεο ηζρχνο. Γηα ηελ θαηάξηηζε ηνπ Πξνγξάκκαηνο ειήθζεζαλ ππφςε νη εμήο παξάκεηξνη: - Οη θιηκαηνινγηθέο ζπλζήθεο θάζε πεξηνρήο νη νπνίεο επεξεάδνπλ ηελ απνδνηηθφηεηα ησλ Φ/Β ζηαζκψλ, ηδίσο ε πξνζπίπηνπζα ειηαθή αθηηλνβνιία θαη ε ζεξκνθξαζία. Απφ ην ζχλνιν ησλ δηαζέζηκσλ ζηνηρείσλ ζρεηηθά κε ηελ αζθάιεηα ιεηηνπξγίαο ηνπ ειεθηξηθνχ ζπζηήκαηνο ηεο ρψξαο πξνέθπςε ε αλάγθε ελίζρπζεο ηνπ λνηίνπ ζπζηήκαηνο, ζπλεπψο θξίζεθε εχινγν λα δνζεί, αλαινγηθά σο πξνο ηηο ππφινηπεο πεξηνρέο, κεγαιχηεξν πεξηζψξην γηα ηελ αλάπηπμεο Φ/Β ζηαζκψλ ζε πεξηνρέο ηνπ. - ε αζηηθέο πεξηνρέο, ιφγσ απμεκέλνπ θνξηίνπ ελδείθλπηαη ε θαηά δπλαηφλ κεγαιχηεξε αλάπηπμε Φ/Β ζηαζκψλ, εθηηκήζεθε φκσο φηη απηή δελ ζα ήηαλ δπλαηή ιφγσ ησλ πεξηνξηζκέλσλ ρψξσλ γηα ηελ αλάπηπμή ηνπο. (πιεξνθνξίεο απφ αξρείν fv pdf 2007) - Ζ απφθαζε 16094/ επηηξέπεη ηα Φ/Β ζε παξαδνζηαθνχο νηθηζκνχο θαη δηαηεξεηέα θηίξηα κφλν κε ηελ έθδνζε ππνπξγηθήο απφθαζεο γηα θάζε θηίξην μερσξηζηά ή Πξνεδξηθνχ Γηαηάγκαηνο ζηελ πεξίπησζε παξαδνζηαθνχ νηθηζκνχ, δηαδηθαζίεο πνπ απαηηνχλ κήλεο (Απάληεζε ηεο Greenpeace ζηελ αλαθνίλσζε ηνπ ΤΠΔΥΧΓΔ, 22 Μαΐνπ 2008) (βι. παξάξηεκα Ζ). - ηηο 15 Ηαλνπαξίνπ ηνπ 2009, έλα λέν θαζεζηψο εηδηθήο ηηκνιφγεζεο γηα ηελ 56

57 πψιεζε ηεο παξαγφκελεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο απφ Φ/Β ζπζηήκαηα ζην δίθηπν (Feed-inTariff) εηζήρζε ζηελ Διιάδα. χκθσλα κε απηφ νη ηηκνινγήζεηο ζα παξακείλνπλ ακεηάβιεηεο γηα ηα επφκελα δχν ρξφληα, ελψ ζ' αθνινπζήζεη κείσζε ηηκψλ απφ ηνλ Αχγνπζην ηνπ 2010 (βι. πίλαθα 5-6). Αλ φκσο θάπνηνο ππνγξάςεη ζπκθσλία ζχλδεζεο κε ην δίθηπν ηεο Γ.Δ.Ζ κέρξη θαηνρπξψλεη ηελ εηδηθή ηηκή πψιεζεο, θαη εληφο 18 κελψλ ζα πξέπεη λα νινθιεξψζεη ηελ Φ/Β εγθαηάζηαζε. Βέβαηα, εθηηκάηαη απφ ηνλ Γξ. η. Σζειέπε, φηη απφ ην 2015 ην θφζηνο παξαγσγήο ζα είλαη ίζν κε ηηο ηηκέο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο πνπ πιεξψλεη ν ρξήζηεο. - Θα δίλεηαη κηα θξαηηθή επηρνξήγεζε έσο 40% θαη ζα ηζρχζεη γηα επελδχζεηοζε Φ/Β ζπζηήκαηα πνπ θνζηίδνπλ κέρξη 100ρηιηάδεο. - Μεηά ηελ 1ε Ηνπιίνπ 2009 δφζεθαλ θίλεηξα γηα ηελ εγθαηάζηαζε Φ/Β ζπζηεκάησλ ζε ζηέγεο θηηξίσλ ηδησηψλ. Σα ηξία ζπλαξκφδηα ππνπξγεία, Αλάπηπμεο, Τ.Π.Δ.Υ.Χ.Γ.Δ θαη Οηθνλνκίαο είραλ εμαγγείιεη έλα ηδηαίηεξα επλντθφ πιαίζην γηα ηελ ειηαθή ελέξγεηα, πνπ πξνέβιεπε φηη θάζε ζπίηη ζα κπνξεί λα εγθαζηζηά έλα κηθξφ Φ/Β ζχζηεκα ζηε ζηέγε ηνπ, ζηνρεχνληαο ζε 750MWp ζε φιε ηελ Διιάδα. Με ηελ Κ.Τ.Α ησλ ηξηψλ ππνπξγείσλ θάζε πνιίηεο ζα είρε ηε δπλαηφηεηα λα εγθαηαζηήζεη έλα Φ/Β ζχζηεκα ζην ζπίηη ηνπ έσο 10KW, ρσξίο δηαδηθαζίεο ζε πνιενδνκίεο, ρσξίο ππνρξέσζε αλνίγκαηνο βηβιίσλ ζηελ εθνξία θαη δίρσο λα πξνζθεχγεη γηα αδεηνδφηεζε ζηε Ρ.Α.Δ. Ζ ηηκή απνπιεξσκήο ζα είλαη 0.55 / kwh γηα 20 ρξφληα θαη ν παξαγσγφο ζα απνπιεξψλεηαη κε ζπκςεθηζκφ απφ ηνλ ινγαξηαζκφ ηεο Γ.Δ.Ζ, φκσο δελ ζα ιάβεη επηρνξήγεζε. Ζ απφθαζε εθαξκφζηεθε ζην επεηξσηηθφ ζχζηεκα αιιά ΟΥΗ ζηα λεζηά πξνο ην παξφλ. Αθνξά ην ζχλνιν ησλ ηδησηηθψλ θηηξίσλ θαη θαηνηθηψλ ζε κηθξέο ή πνιχ κηθξέο επηρεηξήζεηο. Πξνβιέπνληαη επίζεο απιέο θαη γξήγνξεο δηαδηθαζίεο κέζσ ηνπηθψλ ππεξεζηψλ ηεο Γ.Δ.Ζ θαη ν ζπλνιηθφο ρξφλνο πνπ απαηηείηαη είλαη 70 σο 75 κέξεο θαη κε θφζηνο δηαδηθαζηψλ ζηελ πινπνίεζε ησλ έξγσλ ζχλδεζεο. Σν ζπλνιηθφ θφζηνο ηεο εγθαηάζηαζεο ελφο Φ/Β ζηαζκνχ ησλ 5KW ζα θηάλεη ηα 57

58 θαη ε απφζβεζε ζα γίλεη ζε πεξίπνπ 6 κε 7 ρξφληα. Ζ λέα ηηκή ζα αξρίζεη λα κεηψλεηαη 1% θάζε κήλα, αξρήο γελφκελεο απφ ην , ελψ εθηηκάηαη φηη ην θφζηνο παξαγσγήο ηεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο ζην δίθηπν ζα είλαη ίζν κε ηηο ηηκέο ηεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο πνπ ζα πιεξψλεη ν θαηαλαισηήο ην Οη ηηκέο πψιεζεο ζηε Γ.Δ.Ζ ζα αλαπξνζαξκφδνληαη θάζε έηνο θαηά πνζνζηφ 25% ηνπ δείθηε ηηκψλ θαηαλαισηή ηνπ πξνεγνχκελνπ έηνπο. Πίλαθαο 10 - Δηδηθή ηηκνιόγεζε ζε ειιεληθά λεζηά θαη επεηξσηηθή ρώξα ην 2009 Μέγεζνο Φ/Β ζπζηεκάησλ (kwp) Ζπεηξσηηθή ρψξα( ) Νεζί ( ) < 100 kwp >100 kwp Πίλαθαο 11 - Πηζαλή λέα εηδηθή ηηκνιόγεζε ζηελ Διιάδα ΥΡΟΝΟΛΟΓΗΑ ΜΖΝΑ Ζιεθηξηθφ δίθηπν Ζπεηξσηηθήο Υψξαο Απηφλνκν δίθηπν ζηα Διιεληθά λεζηά >100 KWp =<100 KWp >100 KWp =<100 KWp 2009 ΦΔΒΡΟΤΑΡΗΟ ΑΤΓΟΤΣΟ ΦΔΒΡΟΤΑΡΗΟ ΑΤΓΟΤΣΟ ΦΔΒΡΟΤΑΡΗΟ ΑΤΓΟΤΣΟ ΦΔΒΡΟΤΑΡΗΟ ΑΤΓΟΤΣΟ ΦΔΒΡΟΤΑΡΗΟ ΑΤΓΟΤΣΟ ΦΔΒΡΟΤΑΡΗΟ ΑΤΓΟΤΣΟ

59 Σνλ Απξίιε ηνπ 2010 θαηαηέζεθε ζηε Βνπιή ην λνκνζρέδην 'Δπηηάρπλζε ηεο αλάπηπμεο ησλ Α.Π.Δ γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηεο θιηκαηηθήο αιιαγήο' κε ζεκαληηθέο αιιαγέο ηφζν σο πξνο ην ηζρχνλ λνκηθφ πιαίζην, φζν θαη σο πξνο ην ζρέδην λφκνπ πνπ είρε δνζεί γηα δηαβνχιεπζε ηνλ Γεθέκβξην Με ην λέν λνκνζρέδην ηνπ 2010 πξνβιέπνληαη: - Σν άλνηγκα ηεο δηαδηθαζίαο αδεηνδφηεζεο γηα Φ/Β ζπζηήκαηα ζε θηίξηα θαη ζε ζηέγαζηξα αλεμαξηήησο ηζρχνο απφ ηε ζηηγκή ηεο δεκνζίεπζεο ηνπ λφκνπ 3851/ Σν άλνηγκα ηεο δηαδηθαζίαο αδεηνδφηεζεο γηα Φ/Β ζπζηήκαηα έσο 100KW απφ ηνπο θαη' επάγγεικα αγξφηεο κε εμέηαζε θαηά πξνηεξαηφηεηα, ακέζσο κεηά ηε δεκνζίεπζε ηνπ λφκνπ 3851/2010 ην Μάε Σν άλνηγκα ηεο δηαδηθαζίαο αδεηνδφηεζεο γηα Φ/Β έσο 500KW, εθφζνλ δελ ρξεηάδνληαη Έγθξηζε Πεξηβαιινληηθψλ Όξσλ (Δ.Π.Ο), δχν κήλεο κεηά ηε δεκνζίεπζε ηνπ λφκνπ. Γηα ηα ππφινηπα έξγα ησλ Φ/Β ζπζηεκάησλ ε δηαδηθαζία ζα αλνίμεη κεηά απφ ζρεηηθή ππνπξγηθή απφθαζε ηνπ Τπνπξγείνπ Δλέξγεηαο θαη Κιηκαηηθήο Αιιαγήο. Φ/Β ζπζηήκαηα έσο 1MW εμαηξνχληαη απφ ηελ άδεηα παξαγσγήο θαη νη αηηήζεηο ππνβάιινληαη ζηνλ δηαρεηξηζηή ηνπ δηθηχνπ. - Φ/Β ζπζηήκαηα πνπ εγθαζίζηαληαη ζε θηίξηα ή θαη άιιεο δνκηθέο θαηαζθεπέο ή κέζα ζε νξγαλσκέλνπο ππνδνρείο βηνκεραληθψλ δξαζηεξηνηήησλ δελ ρξεηάδνληαη Δ.Π.Ο αλεμαξηήησο ηζρχνο. - Φ/Β ζπζηήκαηα έσο 500KWp δελ ρξεηάδνληαη Δ.Π.Ο παξά ηε βεβαίσζε απαιιαγήο απφ ηελ αξκφδηα ππεξεζία. Απαηηείηαη Δ.Π.Ο κφλν γηα ηα Φ/Β ζπζηήκαηα έσο 500KWp, πνπ εγθαζίζηαληαη ζε πεξηνρέο Natura, παξάθηηεο δψλεο (100κ. απφ νξηνγξακκή αηγηαινχ) θαη ζε γήπεδα πνπ γεηηληάδνπλ ζε απφζηαζε κηθξφηεξε απφ εθαηφλ πελήληα κέηξα, κε άιιν γήπεδν γηα ην νπνίν έρεη εθδνζεί άδεηα παξαγσγήο ή απφθαζε Δ.Π.Ο ή πξνζθνξά ζχλδεζεο Φ/Β ζηαζκνχ θαη ε ζπλνιηθή ηζρχο ησλ ζηαζκψλ ππεξβαίλεη ηα 500 KWp. - Οη ηηκέο πψιεζεο ηεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο δελ κεηαβάιινληαη, κε εμαίξεζε 59

60 ηελ ηηκή πψιεζεο ησλ Φ/Β ζπζηεκάησλ έσο 100KWp ζηα κε δηαζπλδεδεκέλα λεζηά, φπνπ εμηζψλνληαη κε ηηο ηηκέο πψιεζεο ησλ κεγαιχηεξσλ Φ/Β ζπζηεκάησλ (0,45 επξψ/kwh απφ 0,50 επξψ/kwh). Με ηελ εμαίξεζε ηελ Αηηηθή θαη πεξηνρέο ηεο επηθξάηεηαο πνπ ήδε έρνπλ ραξαθηεξηζηεί σο γαίεο πςειήο παξαγσγηθφηεηαο απφ εγθεθξηκέλα πνιενδνκηθά ζρέδηα, ρέδηα Εσλψλ Οηθηζηηθνχ Διέγρνπ '.Ε.Ο.Δ' θ.ιπ., επηηξέπεηαη ε εγθαηάζηαζε Φ/Β ζε γαίεο πςειήο παξαγσγηθφηεηαο κε βάζε φξνπο θαη πξνυπνζέζεηο πνπ ζα νξηζηνχλ κε Κ.Τ.Α θαη κέρξη θάιπςεο ηνπ 1% ηνπ ζπλφινπ ησλ θαιιηεξγνχκελσλ εθηάζεσλ θάζε λνκνχ (βι. πίλαθεο 5-7 θαη 5-8), ( ). Σν λνκνζρέδην έρεη αλαπηπμηαθφ ραξαθηήξα θαη ζεηηθέο δηαηάμεηο γηα ηελ εθαξκνγή ησλ Α.Π.Δ ζηνλ νηθηαθφ ηνκέα θαη ξπζκίδεη νξηζηηθά ζεκαληηθά γξαθεηνθξαηηθά εκπφδηα θαη δίλεη ειπίδεο γηα κηα νπζηαζηηθή αλάπηπμε ησλ Α.Π.Δ ζηελ Διιάδα. Όκσο, ρξεηάδεηαη πεξαηηέξσ βειηίσζε, θαηά ηξφπν πνπ λα εμαζθαιίδεη ηελ νπζηαζηηθή απινπνίεζε ηεο αδεηνδνηηθήο δηαδηθαζίαο θαη ηελ επηζεηηθή πξνψζεζε ησλ Α.Π.Δ, θαζψο θαη λα βειηηψλεη αξθεηά ην ηζρχνλ θαζεζηψο γηα ηηο Α.Π.Δ ('αββαηηάηηθε Διεπζεξνηππία', 24 Απξηιίνπ 2010/Φ.Κ) (Παξαξηήκαηα Γ θαη Γ). Σν λνκνζρέδην γηα ηελ επηηάρπλζε ηεο αλάπηπμεο ησλ Α.Π.Δ έγηλε ν λφκνο 3851 ηνλ Ηνχλην ηνπ Σν επηέκβξην 2010 ε θπβέξλεζε δεκηνχξγεζε ην 'Fasttrack', ην νπνίν εθηφο ησλ άιισλ πξνβιέπεη ηελ έληαμε έξγσλ ρσξίο φξνπο, εθφζνλ είλαη κείδνλνο ζεκαζίαο γηα ηελ εζληθή νηθνλνκία ή έρνπλ πξνυπνινγηζκφ άλσ ησλ 200 εθαη. (ελαιιαθηηθά 75 θαη. θαη 200 ζέζεηο εξγαζίαο). Με ηελ ηζρχ ηνπ λφκνπ 3851 ηνπ 2010 μεθίλεζε πάιη ε θαηαγξαθή ησλ 27 επελδχζεσλ Α.Π.Δ απφ 15 επελδπηέο ή θνηλνπξαμίεο, πνπ είραλ 'θνιιήζεη' πεξηκέλνληαο ην θαηάιιειν λνκνζεηηθφ πιαίζην γηα λα αδεηνδνηεζνχλ ρσξίο γξαθεηνθξαηηθά εκπφδηα θαη λα αξρίζνπλ λα πινπνηνχληαη. Γηαθαίλεηαη πσο ηνπιάρηζηνλ 10 έσο 20 πνιχ κεγάια ελεξγεηαθά έξγα ζα επηδησρζεί λα εληαρζνχλ ζην πιαίζην ηνπ 'fasttrack'. 60

61 Αλ πξνζηεζνχλ φια καδί ηα έξγα (θπξίσο αηνιηθά πάξθα θαη έλα Φ/Β πάξθν) ζπγθεληξψλνπλ κία επελδπηηθή δχλακε άλσ ησλ 10 δηο. θαη παξαγσγηθή ηζρχ πνπ αγγίδεη ηα 5.000MW, θαιχπηνληαο ην κεγαιχηεξν κέξνο ηνπ εζληθνχ ζρεδηαζκνχ γηα επελδχζεηο ζηηο Α.Π.Δ, πνπ ζα πξνζεγγίζνπλ ηα 16 δηο. κέρξη ην Σν ππνπξγείν Δλέξγεηαο θαη Κιηκαηηθήο Αιιαγήο ην 2010 ελέθξηλε θάπνηεο αηηήζεηο θαηαζθεπήο κηθξψλ κνλάδσλ Φ/Β ζπζηεκάησλ γηα ηελ παξαγσγή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο. Σν Πξφγξακκα Δπηδνηήζεσλ ηειεηψλεη ην 2010 θαη θαλείο δελ γλσξίδεη 'ηη κέιεη γελέζζαη' κεηά. Να ζεκεηψζνπκε επίζεο φηη ε ζεκεξηλή ηάζε ζηελ Διιάδα είλαη ην πνιχ γηα 10MW έσο ην 2010, ελψ ν Δζληθφο ηφρνο (Πξφγξακκα Γξάζεο γηα ηηο Κιηκαηηθέο Αιιαγέο) είλαη 15MW έσο ην Σν ππνπξγείν Δλέξγεηαο θαη Κιηκαηηθήο Αιιαγήο εμέδσζε αλαθνίλσζε ζηηο αξρέο επηέκβξε 2010 θαη έδσζε ην δηθαίσκα κέζσ ηνπ 'Πξνγξάκκαηνο Φ/Β ζπζηήκαηα ζηηο ζηέγεο' έσο 1000 ηαξάηζεο ζα πάξνπλ άδεηα ιεηηνπξγίαο ησλ νηθηαθψλ Φ/Β πιαηζίσλ ηζρχνο έσο 10KW ρσξίο άδεηα απφ ηελ Πνιενδνκία κέρξη ηέινπο ηνπ Φπζηθά ηα έζνδα, απφ ηελ πψιεζε ηεο παξαγφκελεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο, είλαη αθνξνιφγεηα θαη επηηπγράλεηαη απφζβεζε ηεο επέλδπζεο ζε 5.5 έσο 7.5 ρξφληα. Ζ Ρ.Α.Δ κε απφθαζή ηεο μεθαζαξίδεη ζην Τ.Π.Δ.Κ.Α φηη δελ δίλεη πιένλ άδεηεο γηα ηα Φ/Β ζπζηήκαηα, δηφηη ζήκεξα ηζρχνπλ δχν εληειψο αληηθξνπφκελνη λφκνη. Ο λένο λφκνο Α.Π.Δ 3851 ηνπ 2010 πνπ επηηξέπεη λα εμεηάδνληαη αηηήζεηο γηα Α.Π.Δ θαη ζπγθεθξηκέλα γηα Φ/Β ζπζηήκαηα, αιιά θαη ε απφθαζε ηνπ 2008, ε νπνία είλαη αθφκε ζε ηζρχ, πνπ πξνέβιεπε ηελ αλαζηνιή θαηάζεζεο λέσλ αηηήζεσλ. Ζ Ρ.Α.Δ θάιεζε κε επηζηνιή ηεο ηελ αξκφδηα ππνπξγφ Σίλα Μπηξκπίιε λα μεθαζαξίζεη ην ηνπίν ζε φηη αθνξά ηηο αδεηνδνηήζεηο. Χο εθ ηνχηνπ ε Ρ.Α.Δ δεηεί απφ ην Τ.Π.Δ.Κ.Α λα απνζαθελίζεη πνην είλαη ην ζεζκηθφ πιαίζην πνπ ηζρχεη θαη πξνεηδνπνηεί φηη, έσο ηελ άξζε ηεο λνκηθήο απηήο ακθηζεκίαο απφ ην ππνπξγείν ζαο, ε Ρ.Α.Δ δελ δχλαηαη λα πξνβεί ζε νπνηαδήπνηε ελέξγεηα ζρεηηθά κε ηα σο άλσ αηηήκαηα πνπ ππνβάιινληαη. Δπίζεο, έλα επηπιένλ πξφβιεκα πνπ αληηκεησπίδεη ε Ρ.Α.Δ είλαη ν κεγάινο αξηζκφο ησλ αηηήζεσλ πνπ ππνβιήζεθαλ κε βάζε ην λέν λφκν ηνπ 2010, ηηο νπνίεο επηπιένλ δελ κπνξεί λα εμεηάζεη επί ηεο νπζίαο, θαζψο δελ 61

62 γλσξίδεη ηε δπλαηφηεηα ησλ δηθηχσλ λα απνξξνθήζνπλ ελέξγεηα. Οη αγξφηεο κεηαηξέπνπλ ηα ρσξάθηα ηνπο, ζηα νπνία θαιιηεξγνχζαλ θαπλφ, ηεχηια, βακβάθη, ειηέο ζε ρσξάθηα κε Φ/Β ζπζηήκαηα. Δπεηδή νη Α.Π.Δ. είλαη κηα επηθεξδήο ιχζε θαη θπξίσο ηα Φ/Β ζπζηήκαηα ζα πξνζθέξνπλ ελαιιαθηηθφ εηζφδεκα ζηνπο αγξφηεο. Τπάξρεη πιένλ δέζκεπζε ηεο πνιηηηθήο εγεζίαο ηνπ ππνπξγείνπ Αγξνηηθήο Αλάπηπμεο, ψζηε λα επηηξαπεί ε ρσξνζέηεζε εγθαηαζηάζεσλ εθκεηάιιεπζεο ειηαθήο ελέξγεηαο απφ Φ/Β ζε γε πςειήο παξαγσγηθφηεηαο θαη ζε έθηαζε κέρξη 2,5 ζηξεκκάησλ, αλά γεσξγηθή εθκεηάιιεπζε κε θνξείο θπζηθά πξφζσπα θαηά θχξην επάγγεικα αγξφηεο Παξνπζίαζε ησλ πνιηηηθώλ πξνώζεζεο ησλ Δπξσπατθώλ ρσξώλ ρήκα 1 - Σα βαζηθά εξγαιεία πξνώζεζεο πνπ εθαξκόδνπλ νη ρώξεο ηεο Δ.Δ. 62

63 ηε ζπγθεθξηκέλε ελφηεηα παξνπζηάδνληαη νη πνιηηηθέο πξνψζεζεο πνπ αθνινπζνχλ νη ρψξεο ηεο Δ.Δ., γηα ηελ πξνψζεζε ησλ ΑΠΔ. Σν ρήκα 1, παξνπζηάδεη ηηο βαζηθέο πνιηηηθέο πξνψζεζεο, πνπ εθαξκφδνληαη, ην 2010, απφ ηηο ρψξεο ηεο Δ.Δ. ρήκα 2 - Η εμέιημε ησλ πνιηηηθώλ πξνώζεζεο ησλ ρσξώλ ηεο Δ.Δ. 63