ΓΔΗΚΣΖ ΚΑΣΑΛΛΖΛΟΣΖΣΑ ΔΝΓΗΑΗΣΖΜΑΣΟ ΦΑΗΑΝΟΤ: ΔΦΑΡΜΟΓΖ ΣΟ ΓΔΛΣΑ ΝΔΣΟΤ

Transcript

1 ώθνο Υ., Πιαηήο Π., Μπίξηζαο Π., ηακθόπνπινο Υ., Καξαθαηζάλεο Κ.. Γείθηεο θαηαιιειόηεηαο ελδηαηηήκαηνο θαζηαλνύ. Δθαξκνγή ζην Γέιηα ηνπ Νέζηνπ. Παλειιήλην Πεξηβαιινληηθό πλέδξην. Σκήκα Γαζνινγίαο θαη Γηαρείξηζεο Πεξηβάιινληνο θαη Φπζηθώλ Πόξσλ, Γεκνθξίηεην Παλεπηζηήκην Θξάθεο. Οξεζηηάδα - 9//. ει.. ΓΔΗΚΣΖ ΚΑΣΑΛΛΖΛΟΣΖΣΑ ΔΝΓΗΑΗΣΖΜΑΣΟ ΦΑΗΑΝΟΤ: ΔΦΑΡΜΟΓΖ ΣΟ ΓΔΛΣΑ ΝΔΣΟΤ Χ. Κ. Σώκος¹, Π. Χ. Πλατής¹, Π. Κ. Μπίρτσας¹, Χ. Α. Σταμκόποσλος¹ και Κ. Δ. Καρακατσάνης² ¹Κσνηγεηική Ομοζπονδία Μακεδονίας Θράκης (ΚΟΜΑΘ), Εσριπίδοσ, Τ.Θ., Θεζζαλονίκη, sokos@hunters.gr ²Δαζαρτείο Καβάλας, Τέρμα Αργσροκάζηροσ, Καβάλα ΠΔΡΗΛΖΦΖ Η επηινγή ησλ δηαρεηξηζηηθώλ κέηξσλ γηα ηα είδε ηεο άγξηαο παλίδαο πξέπεη λα γίλεηαη κε ζπζηεκαηηθό ηξόπν ηδηαίηεξα όηαλ νη νηθνλνκηθνί θαη αλζξώπηλνη πόξνη είλαη πεξηνξηζκέλνη. ην πιαίζην απηό πνιύηηκε είλαη ε ρξήζε ηνπ Γείθηε Καηαιιειόηεηαο Δλδηαηηήκαηνο (ΓΚΔ). Ο ΓΚΔ είλαη κνληέιν πξόβιεςεο ηεο αθζνλίαο ελόο είδνπο ζε κηα πεξηνρή. Αληηθείκελν ηεο παξνύζαο εξγαζίαο απνηειεί ε θαηάξηηζε θαη ν έιεγρνο ηνπ ΓΚΔ, όπσο θαη ε εθαξκνγή ηνπ ζηε δηαρείξηζε ηνπ θαζηαλνύ. Οη ηηκέο ηνπ ΓΚΔ εξκελεύνπλ ηελ πεξηνξηζκέλε ρσξνθαηαλνκή θαη ηελ θαθή πιεζπζκηαθή θαηάζηαζε ηνπ θαζηαλνύ ζην Γ. Νέζηνπ. Ο ΓΚΔ απνηειεί εξγαιείν ζηε κειέηε ησλ πεξηβαιινληηθώλ επηπηώζεσλ, ζηνλ ζρεδηαζκό ηεο βειηίσζεο ηνπ ελδηαηηήκαηνο θαη ηεο εγθαηάζηαζεο λέσλ πιεζπζκώλ θαζηαλνύ. Λέξειρ Κλειδιά: άγξηα παλίδα, αμηνιόγεζε ελδηαηηήκαηνο, βιάζηεζε, βόζθεζε, γεσξγία, όριεζε. ΔΗΑΓΧΓΖ Οη δηαρεηξηζηέο ηεο άγξηαο παλίδαο θαινύληαη ζπρλά λα απαληήζνπλ ζε εξσηήκαηα όπσο γηα ην πνηνη είλαη νη πεξηνξηζηηθνί παξάγνληεο γηα ηνλ πιεζπζκό ελόο είδνπο θαη πνηα είλαη ηα ελδεδεηγκέλα δηαρεηξηζηηθά κέηξα. Αθξηβή απάληεζε κπνξεί λα δνζεί κε δηεμνδηθέο έξεπλεο. Οη έξεπλεο απηέο όκσο έρνπλ ζπλήζσο πςειό θόζηνο (Verner 9) ην νπνίν ζε κεξηθέο πεξηπηώζεηο δελ αληηζηαζκίδεηαη από ηελ επηπιένλ γλώζε πνπ πξνζθέξνπλ (Hunter 99). Μηα ελαιιαθηηθή επηινγή είλαη ε ρξήζε δεηθηώλ. Έλαο ηύπνο ηέηνηνπ δείθηε είλαη ν Γείθηεο Καηαιιειόηεηαο Δλδηαηηήκαηνο (ΓΚΔ Habitat Suitability Index) ν νπνίνο έρεη ρξεζηκνπνηεζεί επξύηαηα από ηελ Τπεξεζία Αιηείαο θαη Άγξηαο Παλίδαο ησλ ΗΠΑ (U.S. Fish & Wildlife Service). θνπόο ηνπ ΓΚΔ είλαη ε αμηνιόγεζε ηνπ ελδηαηηήκαηνο ή δηαθνξεηηθά ε πξόβιεςε ηεο αθζνλίαο ελόο είδνπο ζε κηα πεξηνρή. Σν κνληέιν ππνινγηζκνύ ηνπ ΓΚΔ απνηειείηαη από επηκέξνπο δείθηεο, ζπλήζσο γηα παξακέηξνπο ηεο βιάζηεζεο αιιά θαη παξακέηξνπο όπσο ν αληαγσληζκόο θαη ε αξπαθηηθόηεηα (Morrison et al. 99). Έλα θξηηήξην ειέγρνπ ηεο απνηειεζκαηηθόηεηαο ηνπ ΓΚΔ είλαη ε ππθλόηεηα ησλ δώσλ ζην ελδηαίηεκα. ηηο πεξηνρέο όπνπ έρνπλ γίλεη πιεζπζκηαθέο θαηαγξαθέο θαη παξάιιεια έρνπλ αμηνινγεζεί κε ηνλ ΓΚΔ κπνξνύλ λα γίλνπλ ζπζρεηίζεηο (Krohn 99). ηελ παξνύζα έξεπλα παξνπζηάδεηαη έλαο ΓΚΔ γηα ην θαζηαλό (Phasianus colchicus). Οη πιεζπζκνί ηνπ είδνπο ππέζηεζαλ ζνβαξή κείσζε ιόγσ ησλ αιιαγώλ ζηηο ρξήζεηο γεο θαηά ην δεύηεξν κηζό ηνπ νπ αηώλα (Robertson et al. 99β, Rodgers 999). ηελ Αηόβα ε ζύγθξηζε αεξνθσηνγξαθηώλ ηνπ 99 θαη 9 έδεημε % κείσζε γηα ηηο ζέζεηο κε θαηάιιειε βιάζηεζε γηα θσιενπνίεζε θαη % κείσζε γηα ηηο ζέζεηο κε θαηάιιειε βιάζηεζε γηα δηαρείκαζε (Μohlis 9). Οη Farris et al. (9) βξήθαλ όηη νη πιεζπζκνί ηνπ θαζηαλνύ κεηώλνληαλ δξακαηηθά ζηηο πεξηνρέο όπνπ ε θπζηθή βιάζηεζε θάιππηε έθηαζε ζε πνζνζηό κηθξόηεξν ηνπ %. ηελ Διιάδα επξεία ήηαλ ε θαηαλνκή ηνπ θνιρηθνύ θαζηαλνύ (P. c. colchicus) κέρξη ηνλ 9 ν αηώλα (Handrinos and Akriotis 99). Σν θύξην ελδηαίηεκα ηνπ ππνείδνπο ηόηε (Handrinos and Akriotis 99) αιιά θαη από ηνπο θιαζζηθνύο ρξόλνπο (Pollard 9) θαίλεηαη όηη ήηαλ ηα δέιηα ησλ πνηακώλ. ήκεξα ην ππνείδνο έρεη πεξηνξηζηεί ζην Γέιηα ηνπ Νέζηνπ απνηειώληαο έλαλ από ηνπο ηειεπηαίνπο θαη απεηινύκελνπο πιεζπζκνύο ηνπ είδνπο παγθνζκίσο.. ΠΔΡΗΟΥΖ ΔΡΔΤΝΑ ΚΑΗ ΜΔΘΟΓΟΗ.. Πεπιοσή έπεςναρ Η πεξηνρή έξεπλαο πεξηθιείεηαη κεηαμύ ησλ παξαιιήισλ γεσγξαθηθνύ πιάηνπο θαη γεσγξαθηθνύ κήθνπο. Σν εκβαδόλ ηεο πεξηνρήο αλέξρεηαη ζε. ζηξ.. Σν θιίκα ραξαθηεξίδεηαη σο κεζνγεηαθό κε πνιύ μεξό-ζεξκό ζέξνο θαη ήπην ρεηκώλα, ηνπ ηύπνπ Csa ηεο

2 ηαμηλόκεζεο θαηά Koppen. Οη θύξηνη ηύπνη βιάζηεζεο είλαη ππνιείκκαηα ηνπ άιινηε πδξνραξνύο δάζνπο, θπηείεο ιεύθεο θαη αθαθίαο, πννιίβαδα, θπηνθνηλσλίεο κε ακκόθηιε θαη αινθπηηθή βιάζηεζε, ιεηκώλεο θαη εληαηηθέο θαιιηέξγεηεο κε αξαβόζηην, ξύδη, βακβάθη θαη ζπαξάγγη. Τπάξρνπλ δέθα πεξίπνπ θηελνηξνθηθέο εγθαηαζηάζεηο θαη ε βόζθεζε αηγνπξνβάησλ κε ζπλνδεία ζθύισλ αζθείηαη ζε κεγάιν κέξνο ηεο πεξηνρήο. ηηο δύν πεξηθξάμεηο ηεο Γαζηθήο Τπεξεζίαο δελ αζθείηαη βόζθεζε. ην λνηηναλαηνιηθό ηκήκα ηνπ δέιηα ππάξρνπλ ε πεξίθξαμε θαη νη εγθαηαζηάζεηο ηνπ ξαδηνθσληθνύ ζηαζκνύ «Η Φσλή ηεο Ακεξηθήο» θαη ζε έθηαζε εκβαδνύ ρηιίσλ ζηξεκκάησλ πεξίπνπ έρεη εγθαηαζηαζεί γθαδόλ... Δνηοπιζμόρ ηυν συποκπαηειών Η εξγαζία εληνπηζκνύ ησλ ρσξνθξαηεηώλ ησλ αξζεληθώλ θαζηαλώλ δηεμήρζε ζηηο //, πεξίνδνο όπνπ αλακέλεηαη ην ζύλνιν ησλ θαζηαλώλ κε ρσξνθξάηεηα λα έρνπλ μεθηλήζεη ην θξώμηκν (Burger 9). ηελ πεξηνρή ηνπνζεηήζεθαλ ζεκεία παξαηήξεζεο. Σα ζεκεία απείραλ κεηαμύ ηνπο κέηξα θαηά κέζν όξν θαη ε ππθλόηεηα ηνπο θπκαίλνληαλ από έλα έσο ηξία αλά Km², αλάινγα κε ηε δνκή ηεο βιάζηεζεο θαη ηελ παξνπζία ή όρη θαζηαλώλ. Οη εξεπλεηέο επηζθέθηεθαλ ηα ζεκεία ζην ρξνληθό δηάζηεκα από ιεπηά πξηλ έσο ιεπηά κεηά ηελ αλαηνιή ηνπ ειίνπ. ε θάζε ζεκείν παξέκεηλαλ γηα πέληε ιεπηά θαηαγξάθνληαο ηελ θαηεύζπλζε θαη εθηηκώληαο ηελ απόζηαζε από ηε ζέζε πνπ αθνύζηεθε ην θξώμηκν ηνπ θαζηαλνύ. Η ζέζε ησλ θαζηαλώλ εληνπίζηεθε κε ηξηγσληζκό ή κε βάζε ηελ εθηηκνύκελε απόζηαζε (Burger 9, Gates 9)... Αξιολόγηζη ηος ενδιαιηήμαηορ Σν ελδηαίηεκα ηνπ θαζηαλνύ ζην Γ. Νέζηνπ αμηνινγήζεθε κε ηε ρξήζε ηνπ ΓΚΔ. Αξρηθά θαηαξηίζηεθε ην κνληέιν ηνπ ΓΚΔ (Παξάξηεκα). ηε ζπλέρεηα ζε νξζνθσηνράξηε θιίκαθαο : ηνπνζεηήζεθε πιαίζην ηεηξαγώλσλ δηάζηαζεο κ., ην θαζέλα από ηα νπνία απνηέιεζε ηηο επηθάλεηεο αμηνιόγεζεο. Γύν εξεπλεηέο επηζθέθηεθαλ ηελ θάζε επηθάλεηα αμηνιόγεζεο ζηα κέζα Μαξηίνπ. Δθηηκήζεθε ην εκβαδόλ πνπ θαιύπηεη ν θάζε ηύπνο βιάζηεζεο όζν θαη ε πξνθαινύκελε όριεζε από αλζξώπηλεο δξαζηεξηόηεηεο. Η ζπλνιηθή δηάξθεηα ηεο εξγαζίαο ππαίζξνπ ήηαλ ώξεο... Ανάλςζη δεδομένυν Σα ζεκεία από ηα νπνία αθνύζηεθαλ ηα θξσμίκαηα ησλ θαζηαλώλ ζεκεηώζεθαλ ζηνλ νξζνθσηνράξηε. Από ηα ζεκεία απηά δηαγξάθεθε θύθινο αθηίλαο κέηξσλ θαη εκβαδνύ ίζνπ κε ην εκβαδόλ ηεο ρσξνθξάηεηαο ησλ αξζεληθώλ θαζηαλώλ, πεξίπνπ δύν εθηάξηα (Burger 9, Lachlan and Bray 9). ε θάζε επηθάλεηα αμηνιόγεζεο ( κ.) αξηζκήζεθαλ νη πεξηιακβαλόκελεο ρσξνθξάηεηεο. Οη ρσξνθξάηεηεο ζεσξήζεθε όηη απνηεινύλ απνηειεζκαηηθό θξηηήξην γηα ηνλ έιεγρν ηνπ ΓΚΔ επεηδή: ) θαηαιακβάλνληαη από ηα θπξίαξρα αξζεληθά, νπόηε αλακέλεηαη λα είλαη νη θαιύηεξεο ζέζεηο ηνπ ελδηαηηήκαηνο ηελ πεξίνδν ηεο άλνημεο, ) νη θσιηέο ησλ ζειπθώλ βξίζθνληαη εληόο ή θνληά ζηε ρσξνθξάηεηα ησλ αξζεληθώλ, θαη ) ε αθζνλία ησλ θαηάιιεισλ ζέζεσλ γηα εγθαηάζηαζε ρσξνθξάηεηαο απνηειεί πεξηνξηζηηθό παξάγνληα γηα ηνλ πιεζπζκό (Lachlan and Bray 9, Robertson 99). Ο έιεγρνο ηνπ κνληέινπ ηνπ ΓΚΔ πξαγκαηνπνηήζεθε κε ηε ζύγθξηζε ηνπ αξηζκνύ ησλ ρσξνθξαηεηώλ ζε θάζε επηθάλεηα αμηνιόγεζεο θαη ησλ ηηκώλ ησλ δεηθηώλ ηνπ κνληέινπ (Krohn 99). Σα δεδνκέλα αλαιύζεθαλ κε ηε βνήζεηα ηεο παιηλδξόκεζεο.. ΑΠΟΣΔΛΔΜΑΣΑ - ΤΕΖΣΖΖ.. Υυποκπάηειερ και πληθςζμόρ ηος θαζιανού ηελ πεξηνρή εληνπίζηεθαλ αξζεληθά άηνκα, ζην δπηηθό θαη ζην αλαηνιηθό ηκήκα ηνπ δέιηα. Σα αξζεληθά απηά ζύκθσλα κε ηνλ Burger (9) έρνπλ εγθαηαζηήζεη ρσξνθξάηεηα. Η κέζε ππθλόηεηα ρσξνθξαηεηώλ ζηηο πεξηνρέο κε ΓΚΔ,- ήηαλ /ha. Η αληίζηνηρε ππθλόηεηα ζε λεζί ηεο Βξεηαλίαο ήηαλ,/ha (Lachlan and Bray 9 από Lachlan and Bray 9) θαη ζην Οπηζθόλζηλ,/ha (Burger 9). Η κέγηζηε ππθλόηεηα ρσξνθξαηεηώλ ζηελ πεξηνρή έξεπλαο ήηαλ /ha. Κάλνληαο δεθηό όηη δελ εληνπίζηεθε ην % ησλ αξζεληθώλ κε ρσξνθξάηεηα, όηη ην % ησλ αξζεληθώλ δελ έρνπλ ρσξνθξάηεηα, νπόηε δελ θξάδνπλ (Burger 9), θαη όηη ε αλαινγία θύινπ είλαη : (Παπαγεσξγίνπ θ.α. 99, Cramp and Simmons 99), ηόηε ζπκπεξαίλεηαη όηη ν αλαπαξαγόκελνο πιεζπζκόο αλέξρεηαη ζε άηνκα. Οη Jerrentrup and Resch (99 από Handrinos and Akriotis 99)

3 αλαθέξνπλ όηη ζηελ πεξηνρή εληόπηζαλ αξζεληθά άηνκα θαη ζύκθσλα κε ηνλ Παπαγεσξγίνπ (99) ζηελ πεξηνρή ππήξραλ - άηνκα ην 9 θαη άηνκα ην 99.. Καηαλληλόηηηα ηος ενδιαιηήμαηορ θαζιανού ζηο Γ. Νέζηος Από ηνλ Πίλαθα. δηαπηζηώλεηαη όηη ην ελδηαίηεκα ηνπ θαζηαλνύ είλαη ππνβαζκηζκέλν έσο αθαηάιιειν ζην 9% ησλ επηθαλεηώλ αμηνιόγεζεο ή ζην % ηνπ εκβαδνύ ηεο πεξηνρήο έξεπλαο. ηηο πεξηζζόηεξεο επηθάλεηεο όπνπ αζθείηαη γεσξγία θαη έρεη εγθαηαζηαζεί γθαδόλ ν ΓΚΔ κεδελίζηεθε ιόγσ απνπζίαο θάιπςεο. ηηο επηθάλεηεο απηέο δελ εληνπίζηεθε θακία ρσξνθξάηεηα (Πίλαθαο.). Σν ίδην θαηαγξάθεηαη ζηε Βξεηαλία θαη ηε Γηνύηα, όπνπ ε θάιπςε απνηειεί ηνλ θύξην πεξηνξηζηηθό παξάγνληα γηα ηελ ππθλόηεηα ηνπ αλαπαξαγόκελνπ πιεζπζκνύ (Robertson 99). Πίλαθαο.. Καηαλνκή ησλ επηθαλεηώλ αμηνιόγεζεο ζύκθσλα κε ηνλ ΓΚΔ, ηνλ Γείθηε Βιάζηεζεο (ΓΒ) θαη ηνλ Γείθηε Όριεζεο (ΓΟ). ηε δεύηεξε ζηήιε δίλεηαη ν ραξαθηεξηζκόο ηνπ ελδηαηηήκαηνο κε βάζε ηνλ ΓΚΔ. Καηηγοπία Υαπακηηπιζμόρ ενδιαιηήμαηορ ΓΚΔ ΓΒ ΓΟ δείκηη n % n % n %, θαιό άξηζην,,,,, ηθαλνπνηεηηθό (κέηξηα θαηάιιειν),,,, ππνβαζκηζκέλν (νξηαθά θαηάιιειν),, αθαηάιιειν 9, 9, ηηο επηθάλεηεο όπνπ αζθείηαη βόζθεζε θαη ππάξρνπλ εγθαηαζηάζεηο θηελνηξνθηθέο θαη απηέο ηνπ ξαδηνθσληθνύ ζηαζκνύ ν θύξηνο πεξηνξηζηηθόο παξάγνληαο ήηαλ ε όριεζε. ηηο επηθάλεηεο απηέο ν ΓΚΔ κεδελίδνληαλ ή ήηαλ κηθξόο. Η ππθλόηεηα ησλ ρσξνθξαηεηώλ ήηαλ κηθξή (,/επηθάλεηα αμηνιόγεζεο) παξά ην γεγνλόο όηη ζε πνιιέο πεξηπηώζεηο ν Γείθηεο Βιάζηεζεο βξίζθνληαλ ζε ηθαλνπνηεηηθά επίπεδα. Η όριεζε κπνξεί λα είλαη αλζξσπνγελήο (παξνπζία αλζξώπσλ, αγξνηηθώλ δώσλ, ζθπιηώλ), αιιά θαη λα πξνέξρεηαη από ηνπο άξπαγεο, νη νπνίνη πξνζειθύνληαη από ηηο αλζξώπηλεο δξαζηεξηόηεηεο. ηηο πεξηνρέο κε άγνλν έδαθνο, αλ θαη ππάξρεη θάιπςε θαη ε όριεζε είλαη πεξηνξηζκέλε, ε αθαηαιιειόηεηα ησλ αινθπηηθώλ θαη ακκόθηισλ θπηνθνηλσληώλ σο ζέζεηο δηαηξνθήο κείσζε πνιύ ή κεδέληζε ηνλ ΓΚΔ. ηηο επηθάλεηεο απηέο ν κέζνο αξηζκόο ρσξνθξαηεηώλ ήηαλ,/επηθάλεηα αμηνιόγεζεο. Η γνληκόηεηα ηνπ εδάθνπο είλαη κηα παξάκεηξνο πνπ επεξεάδεη ηνλ θαζηαλό. Οη Burger and Oldenburg (9) γηα παξάδεηγκα, βξήθαλ όηη νη απειεπζεξσκέλνη θαζηαλνί είραλ κηθξόηεξε επηβίσζε ζε ζέζεηο κε κεησκέλε γνληκόηεηα ηνπ εδάθνπο θαη θαηά επέθηαζε θησρόηεξε βιάζηεζε όζνλ αθνξά ηελ ηξνθή θαη θάιπςε. Η επίδξαζε ηνπ εδάθνπο κπνξεί λα είλαη θαη άκεζε, κέζσ ηεο θαηαλάισζεο αζβεζηίνπ. Ο McCann (9) βξήθε όηη νη θαζηαλνί δηαηεξνύζαλ κεγαιύηεξνπο πιεζπζκνύο ζε πεξηνρέο πνπ ήηαλ πινύζηεο ζε αζβεζηνύρν ραιίθη. Πίλαθαο.. Δθαηνζηηαία θαηαλνκή ησλ επηθαλεηώλ αμηνιόγεζεο ζύκθσλα κε ηνλ ΓΚΔ, ηελ θύξηα ρξήζε γεο θαη ηνλ θύξην πεξηνξηζηηθό παξάγνληα γηα ηνλ πιεζπζκό ηνπ θαζηαλνύ. Ο κέζνο αξηζκόο ρσξνθξαηεηώλ αλά επηθάλεηα αμηνιόγεζεο (ha) δίλεηαη εληόο ησλ παξελζέζεσλ. Κύπια σπήζη γηρ Κύπιορ πεπιοπιζηικόρ παπάγονηαρ % επιθάνειερ αξιολόγηζηρ Σιμή ΓΚΔ,,,,,,- Γαζηθή βιάζηεζε, θπηείεο Σξνθή θαη αθαηάιιειε δνκή βιάζηεζεο, (,) (,), (,), () ιεύθεο θαη αθαθίαο Βόζθεζε, εγθαηαζηάζεηο¹ Όριεζε, (,) Άγνλν έδαθνο Σξνθή,9 (,) Γεσξγία Κάιπςε θαη όριεζε, () Γθαδόλ Κάιπςε, ηξνθή θαη όριεζε, () ύλνιν 9, (,) (,), (,), () ¹εγθαηαζηάζεηο θηελνηξνθηθέο θαη ηνπ ξαδηνθσληθνύ ζηαζκνύ ηηο επηθάλεηεο κε δαζηθή βιάζηεζε θαη θπηείεο ιεύθεο θαη αθαθίαο ε ηηκή ηνπ ΓΚΔ επεξεάδνληαλ αξλεηηθά από ηελ έιιεηςε θξαζπέδσλ θαη ην πξνρσξεκέλν ζηάδην δηαδνρήο ηεο πνώδνπο βιάζηεζεο (θπηνθνηλόηεηα πινύζηα ζε πνιπεηή αγξσζηώδε). Η ππθλόηεηα ησλ ρσξνθξαηεηώλ ζηηο επηθάλεηεο απηέο θπκάλζεθε από, έσο /επηθάλεηα αμηνιόγεζεο. Αξθεηέο έξεπλεο έρνπλ απνδείμεη ηε ζεκαζία ησλ θξαζπέδσλ (Robertson 99α,β) θαη ην ελδηάκεζν ηνπ ζηαδίνπ δηαδνρήο ηεο πνώδνπο βιάζηεζεο (Millenbah et al. 99, Rodgers 999) γηα ηνλ πιεζπζκό ηνπ θαζηαλνύ.

4 .. Έλεγσορ ηος ΓΚΔ ην ρήκα.α θαίλεηαη όηη ν ΓΚΔ ζρεηίδεηαη ζεκαληηθά κε ηνλ αξηζκό ρσξνθξαηεηώλ. Ο ζπληειεζηήο παιηλδξόκεζεο ηνπ ΓΒ είλαη κεγαιύηεξνο από απηόλ ηνπ ΓΟ (ρήκα.). Απηό πξέπεη λα απνδνζεί ζηε κεγαιύηεξε αθξίβεηα κε ηελ νπνία εθηηκάηαη ν ΓΒ ζε ζρέζε κε ηνλ ΓΟ θαη όρη ζηε κεγαιύηεξε επίδξαζε ηεο βιάζηεζεο ζηελ εγθαηάζηαζε ησλ ρσξνθξαηεηώλ. (α) y =,x +, R² =,***,,,, ΓΚΔ (β) y =,9x -, R² =,9***,,,, ΓΒ (γ) y =,x +,9 R² =,9***,,,, ΓΟ ρήκα.. Αξηζκόο ρσξνθξαηεηώλ αλά πεξηνρή αμηνιόγεζεο ζε ζρέζε κε: (α) ηνλ ΓΚΔ, (β) ηνλ Γείθηε Βιάζηεζεο (ΓΒ) θαη (γ) ηνλ Γείθηε Όριεζεο (ΓΟ). ***P<, Μεηαμύ ησλ ηξηώλ επηκέξνπο δεηθηώλ ηεο βιάζηεζεο, ν ζπληειεζηήο παιηλδξόκεζεο ηνπ ΓΒη είλαη ν κεγαιύηεξνο θαη πεξηζζόηεξν ζεκαληηθόο (ρήκα.). Απηό πξέπεη λα απνδνζεί ζην γεγνλόο όηη πνιιέο επηθάλεηεο αμηνιόγεζεο θαηαιακβάλνληαη από θπηνθνηλσλίεο αινθπηηθέο, ακκόθηιεο θαη ζε πξνρσξεκέλν ζηάδην δηαδνρήο νη νπνίεο είλαη θησρέο σο ζέζεηο ηξνθνιεςίαο. (α) y =,9x +, R² =,***,,,, ΓΒκ (β) y =,x +, R² =,***,,,, ΓΒη (γ) y =,9x +, R² =,***,,,, ΓΒσ ρήκα.. Αξηζκόο ρσξνθξαηεηώλ αλά πεξηνρή αμηνιόγεζεο ζε ζρέζε κε: (α) ηνλ Γείθηε Κάιπςεο (ΓΒθ), (β) ηνλ Γείθηε Σξνθήο (ΓΒη), (γ) ηνλ Γείθηε Υσξνθαηαλνκήο (ΓΒρ). ***P<,

5 συποκπάηιερ Ο ζπληειεζηήο παιηλδξόκεζεο ηνπ Γείθηε Δκβαδνύ ηεο θάιπςεο (Γε) είλαη ζεκαληηθόο (<,) αιιά κηθξόο, θάηη ην νπνίν πξέπεη λα απνδνζεί ζηε κηθξή ππθλόηεηα ηνπ πιεζπζκνύ. Ο Γείθηεο Μνξθήο ηεο θάιπςεο (Γκ) δελ ζρεηίδεηαη κε ηηο ρσξνθξάηεηεο (P=,9>,) θάηη ην αλακελόκελν αθνύ ζηελ ππθλόηεηα θαη ηελ ρσξνθαηαλνκή ηελ νπνία βξίζθεηαη ν πιεζπζκόο, νη θαζηαλνί βξίζθνπλ ζάκλνπο (ρήκα.). Άιισζηε ν ζπγθεθξηκέλνο δείθηεο έρεη ηδηαίηεξε ζεκαζία γηα ηηο ζέζεηο δηαρείκαζεο θαη όρη γηα ηηο ζέζεηο αλαπαξαγσγήο. (α) y =,9x +, R² =,***,,,, Γε (β) y = -,x +, R =,,,, Γμ (γ) y =,x +, R =,9***,,,, Γα (δ) y =,9x -, R =,9***,,,, Γσ ρήκα. Αξηζκόο ρσξνθξαηεηώλ αλά πεξηνρή αμηνιόγεζεο ζε ζρέζε κε: (α) ηνλ Γείθηε Δκβαδνύ (Γε), (β) ηνλ Γείθηε Μνξθήο (Γκ), (γ) ηνλ Γείθηε Άλνημεο (Γα), θαη (δ) ηνλ Γείθηε Υεηκώλα (Γρ). ***P<,. ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ ΠΡΟΣΑΔΗ ) Σν ζεκεξηλό κέγεζνο ηνπ πιεζπζκνύ ( άηνκα ηελ πεξίνδν ηεο αλαπαξαγσγήο) είλαη ην κηθξόηεξν ησλ θαηακεηξήζεσλ ησλ ηειεπηαίσλ εηώλ. Ο πιεζπζκόο βξίζθνληαλ ζε πςειόηεξα επίπεδα ηελ πεξίνδν εθαξκνγήο ησλ έξγσλ ηα νπνία είραλ ππνδείμεη νη Παπαγεσξγίνπ θ.α. (99). ήκεξα, ζύκθσλα κε ηα θξηηήξηα ηνπ Κόθθηλνπ Καηαιόγνπ ηεο Γηεζλνύο Έλσζεο γηα ηε Γηαηήξεζε ηεο Φύζεο (Gärdenfors et al. ) ν πιεζπζκόο ηνπ θαζηαλνύ θαηαηάζζεηαη ζηα άκεζα θηλδπλεύνληα είδε ζε εζληθό επίπεδν. Γηα ηε δηαηήξεζε ηνπ είδνπο αλαγθαία είλαη ε εθαξκνγή δηαρεηξηζηηθώλ κέηξσλ. ) Σν ελδηαίηεκα είλαη ππνβαζκηζκέλν έσο αθαηάιιειν ζηηο πεξηνρέο όπνπ αζθείηαη εληαηηθή γεσξγία θαη βόζθεζε, ην έδαθνο είλαη άγνλν, έρεη θπηεπηεί γθαδόλ θαη ππάξρνπλ θηελνηξνθηθέο θαη θηηξηαθέο εγθαηαζηάζεηο. Οη πεξηνρέο απηέο θαηαιακβάλνπλ ην % ηνπ εκβαδνύ ηεο πεξηνρήο έξεπλαο. ηηο ππόινηπεο πεξηνρέο (% ηνπ εκβαδνύ) ε θαηαιιειόηεηα ηνπ ελδηαηηήκαηνο κεηώλεηαη από ηελ έιιεηςε θξαζπέδσλ θαη ην πξνρσξεκέλν ζηάδην δηαδνρήο ηεο πνώδνπο βιάζηεζεο. Ο ΓΚΔ εξκήλεπζε ζεκαληηθά ηε ρσξνθαηαλνκή θαη ηελ πιεζπζκηαθή θαηάζηαζε ηνπ θαζηαλνύ. Δληνύηνηο, ε ζπγθέληξσζε πεξηζζόηεξσλ δεδνκέλσλ ζα επηηξέςεη ηε βειηίσζε ηνπ κνληέινπ ππνινγηζκνύ ηνπ ΓΚΔ. Έσο ηόηε πξνηείλεηαη ε ρξήζε ηνπ παξόληνο ΓΚΔ: α) ζηε ζύληαμε ηνπ ζρεδίνπ δηαρείξηζεο ηνπ θαζηαλνύ ζην Γ. Νέζηνπ, β) ζηελ αμηνιόγεζε ησλ ππνςήθησλ πεξηνρώλ πξνηνύ γίλεη νπνηαδήπνηε πξνζπάζεηα εγθαηάζηαζεο λέσλ πιεζπζκώλ θαη γ) ζηε κειέηε ησλ πεξηβαιινληηθώλ επηπηώζεσλ δηαθόξσλ έξγσλ ζηνλ θαζηαλό.

6 . ΓΗΑΥΔΗΡΗΣΗΚΖ ΔΦΑΡΜΟΓΖ ΣΟΤ ΓΚΔ ΣΟ Γ. ΝΔΣΟΤ Έλαο αλαπαξαγόκελνο πιεζπζκόο αηόκσλ αλακέλεηαη λα εμαζθαιίζεη ηε δηαηήξεζε ηνπ είδνπο (Lande and Barrowclough 9) θαη λα παξάγεη έλα εηήζην πιεόλαζκα ην νπνίν λα ηθαλνπνηεί ηηο αλάγθεο ζύιιεςεο θαη κεηαθνξάο γηα εγθαηάζηαζε λέσλ πιεζπζκώλ. Δάλ ην αλσηέξσ απνηειέζεη ηνλ ζθνπό ηεο δηαρείξηζεο, ηόηε ζηα άηνκα ηα ζα είλαη αξζεληθά από ηα νπνία πεξίπνπ απαηηείηαη λα εγθαηαζηήζνπλ ρσξνθξάηεηα (ε αλαινγία θύινπ : είλαη ηθαλνπνηεηηθή γηα ηε γνληκνπνίεζε ησλ ζειπθώλ ζύκθσλα κε ηνπο Hill and Robertson 9). Όπσο βξέζεθε είλαη εθηθηή ε εγθαηάζηαζε θαηά κέζν όξν ηξηώλ ρσξνθξαηεηώλ/ha ζε επηθάλεηεο κε ΓΚΔ,- θαη, ρσξνθξαηεηώλ/ha ζε επηθάλεηεο κε ΓΚΔ,-,. ηνλ Πίλαθα. παξνπζηάδνληαη πεξηιεπηηθά ηα πξνηεηλόκελα δηαρεηξηζηηθά κέηξα θαη ην αλακελόκελν όθεινο. Ο ΓΚΔ επίζεο, ρξεζηκνπνηήζεθε ζηνλ πξνϋπνινγηζκό ησλ έξγσλ βειηίσζεο ηνπ ελδηαηηήκαηνο. Πίλαθαο.. Πξνηεηλόκελεο πεξηνρέο, ζθνπόο θαη κέηξα δηαρείξηζεο ηνπ θαζηαλνύ ζην Γ. Νέζηνπ. ηε δεύηεξε θαη ηξίηε ζηήιε αλαθέξνληαη νη ππάξρνπζεο ηηκέο ηνπ ΓΚΔ θαη ηνπ Γείθηε Βιάζηεζεο (ΓΒ). ηε ζηήιε () αλαθέξεηαη ν αξηζκόο ρσξνθξαηεηώλ πνπ θαηαγξάθεθε ην θαη ζηε ζηήιε () αλαθέξεηαη ν αλακελόκελνο αξηζκόο ρσξνθξαηεηώλ κεηά ηελ εθαξκνγή ησλ δηαρεηξηζηηθώλ κέηξσλ. Πεπιοσή ΓΚΔ ΓΒ Γιασειπιζηικόρ Γιασειπιζηικά μέηπα () () Πεξηθξάμεηο Γαζηθήο Τπεξεζίαο Πεξηνρή πνπ πεξηθιείεηαη από ηα αλαρώκαηα από ην ύςνο ησλ πεξηθξάμεσλ έσο ηελ εθβνιή Δθηαηηθέο θαιιηέξγεηεο λνηηνδπηηθνύ Γ. Νέζηνπ Δθηαηηθέο θαιιηέξγεηεο λνηηναλαηνιηθνύ Γ. Νέζηνπ θαη πεξίθξαμε ηνπ ξαδηνθσληθνύ ζηαζκνύ ζκοπόρ,, Αύμεζε ηνπ ΓΚΔ ζηελ ηηκή,- εθηόο ησλ ζέζεσλ κε θπζηθό δάζνο,, Αύμεζε ηνπ ΓΚΔ ζηελ ηηκή,-,, Αύμεζε ηνπ ΓΚΔ ζηελ ηηκή,-,,, Αύμεζε ηνπ ΓΚΔ ζηελ ηηκή,-, ) δεκηνπξγία δηαθέλσλ ) ζπνξέο ηξνθήο ) πεξηνξηζκόο ησλ ζθύισλ όιν ην έηνο ) απαγόξεπζε ηεο βόζθεζεο θαηά ην δίκελν Απξηιίνπ-Μαίνπ ή παξαπάλσ εάλ θξηζεί απαξαίηεην ) δεκηνπξγία δηαθέλσλ ) ζπνξέο ηξνθήο θαη θάιπςεο ) ζπνξέο ηξνθήο θαη θάιπςεο ) δεκηνπξγία δηαθέλσλ ) πεξηνξηζκόο ησλ ζθύισλ όιν ην έηνο ) ζπνξέο ηξνθήο θαη θάιπςεο ) δεκηνπξγία δηαθέλσλ ) πεξηνξηζκόο ησλ ζθύισλ όιν ην έηνο 9 ύλνιν ΔΤΥΑΡΗΣΗΔ Η παξνύζα έξεπλα ρξεκαηνδνηήζεθε κεξηθώο από ην ΤΠΔΥΧΓΔ ζηα πιαίζηα ηνπ πξνγξάκκαηνο Πξνζηαζία πεξηβάιινληνο θαη βηώζηκε αλάπηπμε. Θεξκέο επραξηζηίεο εθθξάδνληαη ζηνλ πξόεδξν ηνπ Κπλεγεηηθνύ πιιόγνπ Υξπζνύπνιεο Αληώλην Απνζηνιίδε θαη ζηνπο νκνζπνλδηαθνύο ζεξνθύιαθεο ηεο ΚΟΜΑΘ Κσλ/λν Καηζέλην, Γηάλλε Ππιαξηλό θαη Ισάλλε αξρόζε. ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ Burger, G. V. (9). Observations on aggressive behavior of male ring-necked pheasants in Wisconsin. J. Wildl. Manage. (): -. Burger, G. V. and R. C. Oldenburg. (9). Using pheasant band recoveries to evaluate habitat on shooting preserves. J. Wildl. Manage. (): -9. Cramp, S. and K. E. L. Simmons (99). Handbook of the birds of Europe the Middle East and North Africa. Vol II, Oxford, London. Farris, A. L., E. D. Klonglan, and R. C. Nomsen. (9). The ring-necked pheasant in Iowa. Iowa Conservation Commission. USA Frank, E. J. and E. E. Woehler (99). Production of nesting and winter cover for pheasants in Wisconsin. J. Wildl. Manage. (): -. Gärdenfors, U., C. Hilton-Taylor, G. M. Mace, and J. P. Rodríguez. (). The Application of IUCN Red List Criteria at Regional Levels. Cons. Biol. (): -. Gates, J. M. (9). Crowing counts as indices to cock pheasants populations in Wisconsin. J. Wildl. Manage. : -.

7 Gatti, R. C., R. T. Dumke, and C. M. Pils. (99). Habitat use and movements of female ring-necked pheasants during fall and winter. J. Wildl. Manage. (): -. Handrinos, G. and T. Akriotis. (99). The birds of Greece. Christopher Helm Ltd., London. Hill, D. and P. Robertson (9). The pheasant: ecology, management and conservation. London Blackwell Scientific Publications Professional Books. pp. Homan, H. J., G. M. Linz, and W. J. Bleier. (). Winter habitat use and survival of female ring-necked pheasants (Phasianus colchicus) in southeastern North Dakota. Am. Midl. Nat. : -. Hunter, M. L. (99). Aardvarks and Arcadia: two principles of wildlife research. Wildl. Soc. Bull. (): -. Krohn, W. B. (99). Sequence of habitat occupancy and abandonment: potential standards for testing habitat models. Wildl. Soc. Bull. (): -. Lachlan, C. and R. P. Bray (9). Habitat selection by cock pheasants in spring. J. Appl. Ecol. : 9-. Lande, R., and G. F. Barrowclough. 9. Effective Population Size, Genetic Variation, and their Use in Population Management. In: Viable Populations for Conservation, ed. M. E. Soulé, -. Cambridge: Cambridge University Press, Leptich, D. J. (99). Winter habitat use by hen pheasants in southern Idaho. J. Wildl. Manage. (): -. McCann, L. J. (9). Grit as an ecological factor. Am. Midl. Nat. (): -9. Millenbah, K. F., S. R. Winterstein, H. Campa, L. T. Furrow, and R. B. Minnis. (99). Effects of Conservation Reserve Program field age on avian relative abundance, diversity and productivity. Wilson Bull. (): -. Morrison, M. L., B. G. Margot, and R. W. Mannan. (99). Wildlife - habitat relationships: concepts and applications. nd ed. The University of Wisconsin Press, USA. pp. Newton, I. (99). Population limitations in birds. London, Academic Press Limited. Pollard, J. (9). Birds in Greek Life and Myth. Thames & Hudson. London. Robertson, P. A. (99). Woodland management for pheasants. Forestry Commission Bulletin, HMSO, London. Robertson, P. A. (99). Does nesting cover limit abundance of ring-necked pheasants in North America? Wildl. Soc. Bull. (): 9-. Robertson, P. A., M. I. A. Woodburn, and D. A. Hill. (99α). Factors affecting winter pheasant density in British woodlands. J. Appl. Ecol. : 9-. Robertson, P. A., M. I. A. Woodburn, W. Neutel and C. E. Bealey. (99β). Effects of land use on breeding pheasant density. J. Appl. Ecol. : -. Rodgers, R. D. (999). Why haven t pheasant populations in western Kansas increased with CRP? Wildl. Soc. Bull. : -. Verner J. (9). An integrated system for monitoring wildlife on the Sierra National Forest. Trans. North Am. Wildl. and Nat. Resour. Conf. : -. Wagner, F. H., C. D. Besadny, and C. Kabat. (9). Population ecology and management of Wisconsin pheasants. Wisconsin Conservation Dept., Tech. Bull.. pp. Whiteside and Guthery (9). Ring-necked pheasant movements, home ranges, and habitat use in west Texas. J. Wildl. Manage. (): 9-. Μohlis, C. K. (9). Land use and pheasant habitat in north-central Iowa, 9-9. M.S. Thesis. Iowa State Univ. pp. Παπαγεσξγίνπ, Ν. (99). Σν παξόλ θαη ην κέιινλ ηνπ θνιρηθνύ θαζηαλνύ ζην Μεγάιν Γάζνο ηνπ Νέζηνπ. ει. 9-. Κπξηάθνο, Κ., Ι. Γθεβξέθεο,. Παπαδόπνπινο, θαη Π. ηαπξνύιηαο (ζπλη. έθδ.). Ο Νέζηνο ην θπζηθό πεξηβάιινλ θαη ηα πξνβιεκαηά ηνπ. Πξαθηηθά πλεδξίνπ ΓΔΧΣΔΔ, -//99, Καβάια. Παπαγεσξγίνπ, Ν., Υ. Βιάρνο, θαη Ν. Παξαιηθίδεο. (99). Γηαρείξηζε ηνπ Κνιρηθνύ Φαζηαλνύ ζην Παξαλέζηην Μεγάιν Γάζνο. Δξγ. Άγξηαο Παλίδαο & Ιρζπνπνλίαο Γιπθέσλ Τδάησλ Α.Π.Θ.. ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ Πεπιγπαθή ηος μονηέλος ςπολογιζμού ηος ΓΚΔ Σν κνληέιν δεκηνπξγήζεθε κε βάζε ηηο ζπλζήθεο πνπ επηθξαηνύλ ζηηο πεδηλέο πεξηνρέο ηεο επεηξσηηθήο Διιάδαο. ηηο πεξηνρέο απηέο ζεσξήζεθε όηη νη θύξηνη πεξηνξηζηηθνί παξάγνληεο είλαη ε θαηαζηξνθή θαη ππνβάζκηζε ηεο θαηάιιειεο βιάζηεζεο γηα ηνλ θαζηαλό θαη ε όριεζε από ηηο αλζξώπηλεο δξαζηεξηόηεηεο. Γηα ηελ εθηίκεζε ηεο επίδξαζεο ησλ παξαγόλησλ απηώλ, ν νξζνθσηνράξηεο ηεο ππό εμέηαζε πεξηνρήο ηνπνζεηείηαη ζε πιαίζην ηεηξαγώλσλ κέηξσλ (ha). Η επηινγή ηνπ εκβαδνύ βαζίζηεθε ζην ειάρηζην επνρηαθό εύξνο θαηνηθίαο (Whiteside and Guthery 9) ή ζην κεληαίν εύξνο θαηνηθίαο (Gatti et al. 99) ηνπ θαζηαλνύ. Σα ηεηξάγσλα απνηεινύλ ηηο επηθάλεηεο αμηνιόγεζεο θαη ζε θαζέλα ππνινγίδεηαη ν ΓΚΔ από ηνλ ηύπν: ΓΚΔ = ΓB ΓO όπνπ ΓΒ είλαη ν Γείθηεο Βιάζηεζεο θαη ΓΟ είλαη ν Γείθηεο Όριεζεο. Ο ΓΚΔ όπσο θαη νη ππόινηπνη δείθηεο παίξλνπλ ηηκέο από (αθαηάιιειν ελδηαίηεκα) έσο (άξηζην ελδηαίηεκα).

8 Γείκηηρ Δμβαδού Γε Γείκηηρ Όσληζηρ (ΓΟ) Η αλζξσπνγελήο όριεζε εληάρζεθε ζηνλ ΓΚΔ σο παξάγνληαο ν νπνίνο εκπνδίδεη ηελ απνηειεζκαηηθή ρξήζε ηνπ ελδηαηηήκαηνο (Newton 99). Ο ΓΟ εθηηκά ηελ επίδξαζε ηεο όριεζεο θπξίσο θαηά ηελ επαίζζεηε πεξίνδν ηεο αλαπαξαγσγήο. Όριεζε πξνθαινύλ δξαζηεξηόηεηεο όπσο ε βόζθεζε αγξνηηθώλ δώσλ κε ή ρσξίο ζπλνδεία πνηκεληθώλ ζθύισλ, νη γεσξγηθέο θαη δαζηθέο εξγαζίεο, ε πεξηήγεζε θαη νη νηθηζκνί. ηελ αλζξσπνγελή όριεζε κπνξεί λα εληαρζεί θαη ε όριεζε από ηνπο άξπαγεο ζε πεξίπησζε πξνζέιθπζήο ηνπο από ηηο αλζξώπηλεο δξαζηεξηόηεηεο. Ο ΓΟ παίξλεη ηελ ηηκή όηαλ ε όριεζε είλαη έληνλε,, όηαλ είλαη κέηξηα,, όηαλ είλαη ήπηα θαη ζε επηθάλεηεο όπνπ δελ πθίζηαηαη όριεζε. Η εθηίκεζε ηεο έληαζεο ηεο όριεζεο βαζίδεηαη ζηελ εκπεηξία ηνπ εξεπλεηή. Γείκηηρ Βλάζηηζηρ (ΓΒ) Ο ΓΒ ππνινγίδεηαη από ηνλ ηύπν: / ΓΒ = (ΓΒκ ΓΒη ΓΒσ) όπνπ ΓΒθ είλαη ν Γείθηεο Κάιπςεο, ΓΒη είλαη ν Γείθηεο Σξνθήο θαη ΓΒρ είλαη ν Γείθηεο Υσξνθαηαλνκήο. Γείκηηρ Κάλςτηρ (ΓΒκ) Η θαηαιιειόηεηα ηνπ ελδηαηηήκαηνο κεηαβάιιεηαη αλάινγα κε ην εκβαδόλ θαη ηελ απμεηηθή κνξθή ηεο βιάζηεζεο πνπ πξνζθέξεη θάιπςε ζηνλ θαζηαλό. Κάιπςε πξνζθέξνπλ νη ζάκλνη, ε πςειή πγξνηνπηθή βιάζηεζε θαη ε πςειή πνώδεο βιάζηεζε. Ο ΓΒθ ππνινγίδεηαη από ηνλ ηύπν: / ΓΒκ = (Γμ Γε) όπνπ Γκ είλαη ν Γείθηεο Μνξθήο θαη Γε ν Γείθηεο Δκβαδνύ ηεο βιάζηεζεο πνπ πξνζθέξεη θάιπςε. Γείκηηρ Μοπθήρ (Γμ) O Γκ αλαθέξεηαη ζηελ θαηαιιειόηεηα ησλ δηαθόξσλ ηύπσλ βιάζηεζεο λα πξνζθέξνπλ θάιπςε. Έρεη βξεζεί όηη θαιύηεξε θάιπςε πξνζθέξνπλ νη ζάκλνη (Rubus spp., Prunus spinosa), αθνινπζεί ε πςειή πγξνηνπηθή βιάζηεζε (Typha spp., Phragmites communis) θαη ηέινο ε πςειή θπζηθή πνώδε βιάζηεζε (Whiteside and Guthery 9, Gatti et al. 99, Leptich 99, Homan et al. ). Ο Γκ ππνινγίδεηαη από ηνλ ηύπν: Γμ = (Θ + Τ + Π)/(Θ + Τ + Π) ζε πεξηνρέο ρσξίο ρηνλνθάιπςε Γμ = (Θ + Τ + Π)/(Θ + Τ + Π) ζε πεξηνρέο κε ρηνλνθάιπςε όπνπ Θ, Τ θαη Π είλαη ην πνζνζηό ηνπ εκβαδνύ κε ζάκλνπο, πςειή πγξνηνπηθή βιάζηεζε θαη πςειή πνώδε βιάζηεζε αληίζηνηρα, θαηά ηελ πεξίνδν ηεο αλαπαξαγσγήο. Γείκηηρ Δμβαδού (Γε) Ο Γε κεγηζηνπνηείηαη όηαλ έλα πνζνζηό έσο % ηνπ εκβαδνύ ηεο επηθάλεηαο αμηνιόγεζεο θαηαιακβάλεηαη από βιάζηεζε πνπ πξνζθέξεη θάιπςε (Wagner et al. 9, Burger 9, Lachlan and Bray 9, Robertson 99). Σν πιάηνο ηεο ζέζεο κε βιάζηεζε θάιπςεο πξέπεη λα είλαη ηνπιάρηζηνλ πέληε κέηξα., ποζοζηό εμβαδού ρήκα. Ο Γείθηεο Δκβαδνύ (Γε) ζε ζρέζε κε ην πνζνζηό ηνπ εκβαδνύ ηεο επηθάλεηαο αμηνιόγεζεο πνπ θαιύπηεηαη κε ζάκλνπο, πςειή πγξνηνπηθή θαη πςειή θπζηθή πνώδε βιάζηεζε. Γείκηηρ Σποθήρ (ΓΒη) H ηξνθή είλαη άθζνλε γηα ηνλ θαζηαλό όηαλ ε θπζηθή πνώδεο βιάζηεζε βξίζθεηαη ζε έλα ελδηάκεζν ζηάδην δηαδνρήο (Millenbah et al. 99, Rodgers 999) θαη ππάξρνπλ θαιιηέξγεηεο κε ζηηεξά θαη ςπραλζή (Frank and

9 Woehler 99, Robertson 99α,β). Ο ΓΒη ππνινγίδεηαη κε βάζε ηελ θαηαιιειόηεηα ησλ δηαθόξσλ ηύπσλ βιάζηεζεο λα πξνζθέξνπλ ηξνθή ζηνλ θαζηαλό ηελ άλνημε θαη ηνλ ρεηκώλα. Γηα ηνλ ιόγν απηό ρξεζηκνπνηείηαη ν Γείθηεο Άλνημεο (Γα) θαη ν Γείθηεο Υεηκώλα (Γρ). Ο ΓΒη δίλεηαη από ηνλ γεσκεηξηθό κέζν ηνπ Γα θαη Γρ: ΓΒη = (Γα Γσ) / Οη ηηκέο ησλ δεηθηώλ Γα θαη Γρ δίλνληαη από ηνλ ηύπν: (ζ + α + β + γ + δ + ε)/(ζ + α + β + γ + δ + ε) όπνπ α, β, γ, δ θαη ε είλαη ην πνζνζηό ηνπ εκβαδνύ ησλ δηαθόξσλ ηύπσλ βιάζηεζεο πνπ πξνζθέξνπλ ηξνθή ζύκθσλα κε ηνπο ζπληειεζηέο ηνπ Πίλαθα. Γείκηηρ Υυποκαηανομήρ (ΓΒσ) Η νκνηόκνξθε θαηαλνκή ηεο θάιπςεο θαη ηεο ηξνθήο επηηξέπεη ηελ θαιύηεξε εθκεηάιιεπζε ηνπ ρώξνπ. Ο ΓΒρ ππνινγίδεηαη κε ηελ ηνπνζέηεζε πιαηζίνπ ηεηξαγώλσλ ζηελ επηθάλεηα αμηνιόγεζεο θαη ηελ εύξεζε ηεο αλαινγίαο: ΓΒσ = Κ/ όπνπ Κ ηα ηεηξάγσλα ζηα νπνία ππάξρεη θξάζπεδν Κξάζπεδν ππάξρεη όηαλ βιάζηεζε πνπ πξνζθέξεη θάιπςε ζπλδπάδεηαη κε βιάζηεζε πνπ πξνζθέξεη ηξνθή. Γελ ιακβάλνληαη ππόςε ηα θξάζπεδα ζηα νπνία ππάξρεη θξάθηε πνπ εκπνδίδεη ηελ θίλεζε ησλ θαζηαλώλ ή δξόκνο ζπρλήο θπθινθνξίαο. Πίλαθαο. Βαζκνιόγεζε ησλ δηαθόξσλ ηύπσλ βιάζηεζεο κε βάζε ηελ θαηαιιειόηεηά ηνπο λα πξνζθέξνπλ ηξνθή ζηνλ θαζηαλό. ε πεξίπησζε πνπ αζθείηαη ππεξβόζθεζε αθαηξείηαη κηα κνλάδα. Σύπορ βλάζηηζηρ Άνοιξη Υειμώναρ Ποολίβαδο ή αγπανάπαςζη Αποηπαίερ καλλιέπγειερ ηάδην πιαηύθπιισλ πνώλ ηάδην εηήζησλ αγξσζησδώλ Μηθηό ζηάδην ηάδην πνιπεηώλ αγξσζησδώλ Υεηκεξηλά ζηηεξά Δαξηλά ζηηεξά Πινύζηα ζε δηδάληα Φησρά ζε δηδάληα Αξαβόζηηνο, ζόξγν Ρύδη - Καιακηά Καύζε, βόζθεζε Νέα θαιιηέξγεηα ζηηεξώλ Καιακηά Καύζε, βόζθεζε Όζπξηα Τπνιείκκαηα¹ Ηιίαλζνο Τπνιείκκαηα¹ Λνηπά βηνκεραληθά θπηά Τπνιείκκαηα¹ Φπραλζή Γηα ρόξην² - Τπνιείκκαηα¹ Γηα βνζθή Γηα θαξπό - Μπνζηαληθά Τπνιείκκαηα¹ Παηάηεο Τπνιείκκαηα¹ Κηπεςηικά Νηνκάηεο, κειηηδάλεο Τπνιείκκαηα¹ Γάζορ, Γενηποκαλλιέπγειερ Διαηώλεο, νπσξώλεο, Τπόξνθνο κε θπζηθή Τπόξνθνο κε πνώδε αμπέλια ιεπθνθαιιηέξγεηεο πνώδε βιάζηεζε³ - βιάζηεζε³ Αλοθςηική βλάζηηζη ποπά για θαζιανό ¹ Τπνιείκκαηα: αλαθέξεηαη ζηε δηαηήξεζε ησλ ππνιεηκκάησλ ηεο θαιιηέξγεηαο κεηά ηε ζπγθνκηδή ² Πνώδε βιάζηεζε ππνξόθνπ: ν ζπληειεζηήο εμαξηάηαη από ην ζηάδην δηαδνρήο